Υποτιτλιστής δεν σημαίνει «υπό»

Έχω ξαναγράψει αρκετές φορές για τους υποτιτλιστές και τον υποτιτλισμό, τελευταία φορά πριν από είκοσι μέρες, με αφορμή την απόφαση μιας μεγάλης ξένης εταιρείας να αλλάξει τον τρόπο υπολογισμού των αμοιβών που δίνει στους «συνεργάτες» της, έτσι που οι αμοιβές να πέφτουν κάτω από το μισό. Οι υποτιτλισμένες/μεταγλωττισμένες εκπομπές στην τηλεόραση αυξάνουν σταθερά το ποσοστό τους, καθώς κοστίζουν λιγότερο από ντόπιες παραγωγές, αλλά οι εταιρείες υποτιτλισμού, επικαλούμενες την κρίση που είναι αμφίβολο αν και πώς τις θίγει, προσπαθούν να συμπιέσουν κι άλλο την ήδη χαμηλή αμοιβή του υποτιτλιστή. Τα λάθη στους υποτίτλους τα βλέπουμε όλοι με τα λιγοστά ή τα πολλά αγγλικά μας (μερικές φορές βλέπουμε και λάθη που δεν υπάρχουν), αλλά δεν βλέπουμε τις απαράδεκτες συνθήκες δουλειάς ή τις χαμηλότατες αμοιβές. Ο Σύλλογος Μεταφραστών, Επιμελητών και Διορθωτών έβγαλε το παρακάτω κείμενο, που το βρίσκω πολύ διαφωτιστικό, και καλεί κάθε ενδιαφερόμενο σε ανοιχτή συνέλευση υποτιτλιστών στα γραφεία του (Μαυρικίου 8 και Μαυρομιχάλη, Εξάρχεια), την επόμενη Δευτέρα, 28.6.2010, στις 6 μ.μ.

Υποτιτλιστής Δεν Σημαίνει «Υπό»

Κανείς απ’ όσους δραστηριοποιούνται στον τομέα του υποτιτλισμού δεν μπορεί να αμφισβητήσει το γεγονός ότι οι μεταφραστές-υποτιτλιστές και επιμελητές αποτελούν την κινητήρια δύναμη που καθιστά δυνατή την παρακολούθηση αλλόγλωσσων (τώρα πια και ομόγλωσσων) προγραμμάτων κάθε είδους από το ευρύ κοινό στην Ελλάδα.

Ωστόσο, όλοι εμείς, οι ελεύθεροι επαγγελματίες, οι «ανεξάρτητοι» και «εξωτερικοί» συνεργάτες, όπως θέλουν να μας αποκαλούν οι εταιρίες υποτιτλισμού στις οποίες παρέχουμε τις υπηρεσίες μας έχουμε μετατραπεί σε θεατές της διαρκούς υποβάθμισης και -σήμερα πλέον, της εξαθλίωσης του κλάδου μας. Οι χαμηλότατες αμοιβές, οι παρωχημένες τεχνολογίες και η επιβάρυνσή μας με ένα εξαιρετικά μεγάλο κομμάτι των λειτουργικών εξόδων έχει οδηγήσει στην απαξίωση του κόπου, της πείρας και των γνώσεών μας στο αντικείμενο ενώ οι απαιτήσεις που αξιώνουν από εμάς οι διευθυντές των εταιρειών υποτιτλισμού σε συνεργασία με τα τηλεοπτικά κανάλια και τις εταιρείες διανομής ολοένα αυξάνονται και φτάνουν σε επίπεδα στυγνού εκβιασμού.

Τα αποτελέσματα αυτής της κατάστασης η οποία τρέφεται και συντηρείται σημαντικά και από τη δική μας αδράνεια, είναι κάτι περισσότερο από εμφανή: το επάγγελμα μετατρέπεται σε πάρεργο, παρατηρείται ολοένα και χειρότερη ποιότητα μεταφράσεων και χρονισμού, κυριαρχεί ο αρνητισμός, η εγκατάλειψη του κλάδου και ο έντονος ανταγωνισμός ανάμεσά μας, και φυσικά, η υποχώρηση στα προστάγματα και τις κατευθύνσεις των «μεσαζόντων» συνεχίζεται.

Αν διδαχτήκαμε κάτι τα τελευταία χρόνια στον επαγγελματικό στίβο του υποτιτλισμού και της μεταγλώττισης, αυτό είναι ότι οι αποδοχές μας δεν θα αυξηθούν ποτέ, αντίθετα θα μειωθούν, ότι πρέπει να μεταφράζουμε ό,τι πέσει στα χέρια μας, γιατί αν δεν το κάνουμε εμείς, θα το κάνει κάποιος άλλος, ότι τα συμφωνητικά με τον εργοδότη μας εξαντλούνται σε μια τηλεφωνική συνομιλία ή ένα e-mail, ότι αυτό που μετράει είναι η ταχύτητα της εργασίας και όχι η ποιότητά της, ότι οι μεσάζοντες είναι πιο σημαντικοί από τους ίδιους τους δημιουργούς, ότι μπορούμε να κάνουμε τα πάντα (μετάφραση, χρονισμό, επιμέλεια) και να πληρωνόμαστε μόνο για το ένα απ’ αυτά. Αυτό δηλαδή που μας δίδαξε ο επαγγελματικός μας χώρος είναι πως δεν είναι πλέον δυνατόν να εξαρτιόμαστε από τις «διαθέσεις» και τα επιχειρηματικά πλάνα του εκάστοτε εργοδότη που μας αναθέτει μια δουλειά.

Τη στιγμή, λοιπόν, που ιδιοκτήτες εταιρειών υποτιτλισμού το σκάνε από τη χώρα για να μην πληρώσουν όσα χρωστάνε στους εργαζόμενους, τα κανάλια εφαρμόζουν πολιτική εξοικονόμησης χρημάτων προβάλλοντας τα προγράμματα που έχουμε ήδη υποτιτλίσει-μεταγλωττίσει σε επαναλήψεις, χωρίς να μπαίνουν φυσικά στον κόπο να μας αποζημιώσουν έστω και στο ελάχιστο για τη νέα εκμετάλλευση του έργου μας και οι εταιρείες υποτιτλισμού διακόπτουν τη συνεργασία τους με υποτιτλιστές που εργάζονταν γι’ αυτές εδώ και χρόνια, χωρίς βέβαια να τους καταβάλλουν κανενός είδους αποζημίωση, και η πλειονότητα των εταιριών υποτιτλισμού εκμεταλλεύεται τη σημερινή δυσχερέστατη οικονομική συγκυρία στην Ελλάδα για να ασκήσουν περαιτέρω πιέσεις και να μας καταβαραθρώσουν σε έναν εργασιακό μεσαίωνα, η ανοχή μας ως επαγγελματιών και ως εργαζομένων έχει πλέον εξαντληθεί!

Έχει έρθει η ώρα να τους θυμίσουμε ότι δεν είμαστε μηχανές, αλλά άνθρωποι, και να αγωνιστούμε για:

Ø Άμεση αναγνώριση των πνευματικών δικαιωμάτων της εργασίας μας.

Ø Πληρωμή δίκαιων αμοιβών από τις εταιρείες υποτιτλισμού, τις εταιρείες διανομής, τα τηλεοπτικά κανάλια και τους ιδιώτες.

Ø Ουσιαστική διάκριση ανάμεσα στο είδος και τον τύπο της εργασίας που αναλαμβάνουμε να μεταφράσουμε καθώς δεν είναι όλες οι ταινίες ίδιες, ούτε φυσικά και όλα τα ντοκιμαντέρ.

Ø Τιμολόγηση των προγραμμάτων προς μεταγλώττιση με την λέξη μεταφράσματος και όχι ανά λεπτό προγράμματος.

Ø Άμεση καταβολή των δεδουλευμένων μας στο τέλος κάθε μήνα, και όχι όποτε εξυπηρετεί τον εργοδότη μας.

Ø Λογικές προθεσμίες παράδοσης έργων.

Ø Πρόσβαση σε εξειδικευμένα προγράμματα υποτιτλισμού, για να μην εξευτελίζουμε το αντικείμενό μας με προγράμματα που εξυπηρετούν άλλους σκοπούς (word, open office κτλ), που προορίζονται για ερασιτέχνες (subtitle workshop) ή με παρωχημένες τεχνολογίες της δεκαετίας του 1980 (vdpc).

Ø Παροχή πλήρους σεναρίου και βίντεο για κάθε ταινία, ντοκιμαντέρ, ή σειρά που αναλαμβάνουμε να υποτιτλίσουμε, ή να μεταγλωττίσουμε.

Ø Αναγνώριση όλων των εργασιακών δικαιωμάτων για τους συναδέλφους που δουλεύουν εσωτερικοί στις εταιρίες υποτιτλισμού και τα τηλεοπτικά κανάλια.

Ø Αναγραφή του ονόματός μας στο τέλος κάθε σειράς, ταινίας και ντοκιμαντέρ που προβάλλεται στην τηλεόραση και στον κινηματογράφο ή πωλείται ως DVD.

Ø Τέλος στη μεταπώληση δωρεάν υποτίτλων που «ψαρεύουν» στο διαδίκτυο οι εταιρείες υποτιτλισμού, ή τουλάχιστον αποζημίωση των δημιουργών τους.

Ø Πληρωμή του μεταφραστή κάθε φορά που η μια εταιρεία υποτιτλισμού πουλά την εργασία του σε κάποια άλλη, για να την μεταπωλήσει και αυτή με τη σειρά της σε κάποιο τηλεοπτικό κανάλι.

Για να συζητήσουμε αυτά και όλα τα υπόλοιπα προβλήματα του χώρου μας και να καθορίσουμε συλλογικά τις κινήσεις μας από εδώ και εμπρός καλούμε σε ανοιχτή συνέλευση για όλους τους συναδέλφους υποτιτλιστές στα γραφεία του ΣΜΕΔ (Μαυρικίου 8 και Μαυρομιχάλη, Εξάρχεια) τη Δευτέρα 28 Ιουνίου στις 18:00.