Να βρούμε τον δικό μας δρόμο

Το άρθρο αυτό του πατέρα μου, Δημ. Σαραντάκου, δημοσιεύτηκε προχτές στην εφημ. ΕΜΠΡΟΣ της Μυτιλήνης. Στο άρθρο ο πατέρας μου αναφέρει μια διάσημη φράση των Γάλλων επαναστατών, που είναι ίσως γνωστότερη με την παραλλαγή «Ο κόσμος θα φτιάξει όταν κρεμαστεί ο τελευταίος βασιλιάς με τα άντερα του τελευταίου παπά». Ίσως δεν είναι πολύ γνωστό ότι τη φράση αυτή την οφείλουμε σε έναν… παπά, τον άθεο αββά Ζαν Μελιέ (ακριβής διατύπωση: «Il souhaitait que tous les grands de la Terre et que tous les nobles fussent pendus et étranglés avec les boyaux des prêtres.»). Για τον Μελιέ (Jean Meslier, 1664-1729) έχει γράψει στα ελληνικά ο Κώστας Κουλουφάκος («Η διαθήκη του παπά», 1963) και ο Δημήτρης Κολλάτος (Η διαθήκη του ιερέα Jean Meslier, 2009). Ο Κολλάτος γύρισε και ταινία (επίσης 2009) όπου παίζει ο ίδιος το ρόλο του Μελιέ.

Μεσ’ στο παλιόσπιτό σου ταμπουρώσου
Ζήσε όπως όπως, ο παθός – μαθός.
Κάλλιο γλύστρα στο δρόμο τον δικό σου
Παρά στο δρόμο του άλλου νάσαι ορθός
Κωστής Παλαμάς

Έχω πάμπολλες φορές γράψει πόσο καλό είναι να διαβάζει κανείς ποίηση, γιατί θεωρώ τους ποιητές σαν είδος προφητών και γιατί συμφωνώ μ’ αυτό που είπε ένας μεγάλος εκπρόσωπός τους, ο Βλαδίμηρος Μαγιακόφσκι:
η δημιουργία του κόσμου δε σταμάτησε,
γιατί τη συνεχίζουν οι ποιητές
Διαβάζοντας τα ποιήματα του Παλαμά, τα γραμμένα πριν από 100 περίπου χρόνια, βλέπω πόσο μακριά έβλεπε ο ποιητής και πόσο χρήσιμο είναι να προσέξουμε σε όσα έλεγε.
Νομίζω πως το μεγάλο ζητούμενο είναι σήμερα η αλλαγή του οικονομικού και πολιτικού συστήματος, όχι μόνο στον τόπο μας αλλά σε ολόκληρο τον κόσμο. Και το ζητούμενο αυτό δεν είναι ούτε κάποιο ουτοπικό όραμα, ούτε ανήκει στο απώτερο μέλλον.

Είναι κάτι που θα συμβεί τις επόμενες δεκαετίες και να μου το θυμάστε. Όταν θα γίνει κοινή συνείδηση πως ο καπιταλισμός, έτσι που λειτουργεί σήμερα, δεν είναι μόνο κοινωνικά άδικος και περιβαλλοντολογικά επικίνδυνος, αλλά και οικονομικά ασύμφορος και πρέπει να καταργηθεί. Όχι να αλλάξει, γιατί δεν επιδέχεται πια καμμιά αλλαγή, αλλά να καταργηθεί. Και αυτή η ριζική αλλαγή δεν μπορεί κατά τη γνώμη μου να γίνει ούτε με επανάσταση, ούτε με εκλογές, παρά μόνο με την τεχνολογική εξέλιξη.
Όταν το ρεύμα θα παράγεται μόνο από τον ήλιο, τον άνεμο και τη γεωθερμία, όταν η πληροφορική θα έχει γεμίσει με κάθε είδους ρομπότ όχι μόνο τα εργοστάσια αλλά και τα σπίτια μας, όταν η αφαλάτωση του θαλασσινού νερού θα γίνει υπόθεση ρουτίνας, που θα μας εξασφαλίσει με απεριόριστες ποσότητες γλυκού νερού, όταν… όταν… όταν… τότε θα φανεί πόσο άχρηστοι και επιβλαβείς είναι οι κεφαλαιούχοι και πρέπει να φύγουν από τη μέση.
Το έχω ξαναγράψει αλλά η επανάληψη δε βλάπτει. Οι Γιακωβίνοι όταν καταργήσανε το φεουδαρχικό σύστημα είχαν πει: «θα πνίξουμε τον τελευταίο δούκα με τα έντερα του τελευταίου καρδινάλιου». Εγώ δε θέλω τέτοια άγρια πράματα, αλλά πιστεύω πως η λύση θα έρθει όταν χώσουμε στη φυλακή τον τελευταίο τραπεζίτη με τις επιβαρυντικές μαρτυρικές καταθέσεις του τελευταίου κεφαλαιούχου.
Ως τότε όμως τι γίνεται; Τι μπορούμε να κάνουμε εμείς, οι απλοί πολίτες μιας μικρής και εξαρτημένης χώρας, που δεν είμαστε οργανωμένοι σε κόμματα, δεν διαθέτουμε όπλα, ούτε τεχνολογικόν εξοπλισμό;
Ένα και μόνο: Να μην μπούμε στη λογική του καταρρέοντος συστήματος. Οι πρώτοι Χριστιανοί πριν από 17 αιώνες αποδιοργάνωσαν τη μοναδική υπερδύναμη της εποχής τους, ακολουθώντας διαφορετικό τρόπο ζωής. Αν διαβάσετε την αλληλογραφία του Πλίνιου του Νεώτερου με τον Τραϊανό, θα το δείτε καθαρά.
Αν ακολουθήσουμε τη συμβουλή του Παλαμά και «ταμπουρωθούμε στο παλιόσπιτό μας», αν ζήσουμε «όπως-όπως», χωρίς δάνεια από τις τράπεζες, χωρίς πιστωτικές κάρτες, χωρίς άχρηστες αγορές. Αν περπατούμε περισσότερο και χρησιμοποιούμε λιγότερο τα αυτοκίνητα, αν συζητούμε πιο πολύ και βλέπουμε τηλεόραση πιο λίγο, αν κάνουμε παρέες και συναναστροφές, όχι για μπίζνες ή για δημόσιες σχέσεις, αλλά για την ευχαρίστησή μας, πολλά μπορούν να γίνουν. Οι παλαιότεροι ίσως να θυμάστε τον «Εισαγόμενο». Ήταν ένα πολύ έξυπνο σποτ στην τηλεόραση, που χτυπούσε τις αγορές εισαγόμενων προϊόντων, ενόχλησε όμως τόσο πολύ τους ξένους οικονομικούς παράγοντες, που επέβαλαν την διακοπή της μετάδοσής του.
Η χρεωκοπημένη Ισλανδία δείχνει το δρόμο. Εκεί αντικαταστήσανε το αυτοκίνητο με το ποδήλατο, περιορίσανε τις εισαγωγές στο ελάχιστο, εθνικοποιήσανε τις τράπεζες και στείλανε τους τραπεζίτες, τους κύριους υπαίτιους της οικονομικής κατάρρευσης, στη φυλακή.

Advertisement