Το άχρηστο απολυτήριο (Μποστ και αποστασία)

Ο τίτλος μοιραία είναι παραπλανητικός. Δεν κάνω κριτική στην κατάσταση της παιδείας ή στις επαγγελματικές προοπτικές των αποφοίτων του Λυκείου, ούτε αναφέρομαι στη σημερινή εποχή. Πρόκειται, και πάλι, για ένα σκίτσο του Μποστ από την περίοδο της αποστασίας. Μια και φέτος κλείνουν 45 χρόνια από το ζεστό καλοκαίρι του 1965, έχω ανεβάσει κάμποσα σκίτσα του Μποστ από εκείνη την περίοδο –το τελευταίο εδώ, με συνδέσμους προς τα προηγούμενα.

Τελικά, στις 25 Σεπτεμβρίου 1965, ακριβώς πριν από 45 χρόνια, η τρίτη κυβέρνηση αποστατών, υπό τον Στέφανο Στεφανόπουλο, κατόρθωσε να πάρει ψήφο εμπιστοσύνης στη Βουλή, αφού υπερψηφίστηκε από 152 βουλευτές. Το σκίτσο που παρουσιάζω δημοσιεύτηκε στην Αυγή την επόμενη μέρα, στις 26 Σεπτεμβρίου 1965.

Ο Μποστ παρουσιάζει τον Στεφανόπουλο μαθητή, να καμαρώνει ότι πέρασε στις εξετάσεις με βαθμό 152, αφού τόσοι ήταν οι βουλευτές που υπερψήφισαν την κυβέρνησή του, 107 από την ΕΡΕ και τους Προοδευτικούς και 45 αποστάτες. Το «βασιλικό» ενδεικτικό το υπογράφουν ο Χοϊδάς (υπασπιστής του βασιλιά Κωνσταντίνου), ο Κόκκας (διευθυντής της Ελευθερίας) και η Ελένη Βλάχου (της Καθημερινής). Τα μαθήματα που διδάσκονται στο «Ανώτατο Βασιλικό Φροντιστήριο» είναι γεμάτα υπαινιγμούς της εποχής:

* η Επιστολογραφία παραπέμπει στις επιστολές Κωνσταντίνου προς Γ. Παπανδρέου
* οι «αρουραίοι» είχαν γίνει παροιμιώδεις από χρονογράφημα της Ελένης Βλάχου, στην Καθημερινή, όπου, μιλώντας για τις συνεχείς διαδηλώσεις, είχε γράψει ότι η μόνη λύση είναι να «ξανανοίξουν τα φλίπερ», ώστε να «ξαναγλιστρήσουν οι αρουραίοι της Ομόνοιας στις φωλιές τους»
* ένα άλλο σλόγκαν για τις διαδηλώσεις ήταν το «πεζοδρόμιο»
* η επίκυψη παραπέμπει στις υποκλίσεις προς τον θρόνο
* η διαίρεση είναι υπαινιγμός για τα διαδοχικά κύματα αποστασίας
* το κοίταγμα στα μάτια είναι υπαινιγμός για τη φράση «Κύριε Πρωθυπουργέ, κοιτάξτε με στα μάτια» που λέγεται ότι είχε απευθύνει ο Κωνσταντίνος στον Γ. Παπανδρέου στις τελευταίες τους συζητήσεις στις 15 Ιουλίου.

Ο Μποστ, όπως συνήθως, συνδυάζει το θέμα του σκίτσου του με ένα περιστατικό της επικαιρότητας. Συγκεκριμένα, εκείνες τις μέρες είχε συμβεί πρωτοφανές σκάνδαλο με τη διαρροή του θέματος των Λατινικών κατά τις εξετάσεις του Ακαδημαϊκού Απολυτηρίου (τις εισαγωγικές για τα πανεπιστήμια), με αποτέλεσμα τελικά να ακυρωθεί το συγκεκριμένο διαγώνισμα και να παραιτηθεί ο γενικός γραμματέας του Υπουργείου Παιδείας. Έτσι, ο Μποστ βάζει τη μαμά Ελλάς να θεωρεί άκυρο το απολυτήριο, δηλ. την κυβέρνηση,  του Στεφανόπουλου. Να προσεχτεί ο τύπος «σου διέρρευσαν» -που δείχνει ότι ίσως να υπήρχε από τότε σε ευρεία διάδοση η μεταβατική χρήση του ρήματος διαρρέω, που προκαλεί ανατριχίλα σε πολλούς σήμερα!

Η φράση της Ανεργίτσας περί ανόδου και καθόδου είναι υπαινιγμός για μια δήλωση που είχε κάνει ο Στεφανόπουλος τις προηγούμενες μέρες, αλλά δεν ξέρω τόσο καλά το θέμα ώστε να το εξηγήσω σύντομα, ενώ από τη φράση του Πειναλέοντα βλέπουμε την πεποίθηση ή ελπίδα που υπήρχε σε πολλούς ότι η κυβέρνηση Στεφανόπουλου δεν θα μακροημέρευε. Ωστόσο, η εύθραυστη πλειοψηφία των 152 βουλευτών άντεξε πάνω ένα χρόνο (και όταν το 1966 διαχώρισε τη θέση του ο Τσιριμώκος και προς στιγμή χάθηκε η πλειοψηφία, αμέσως βρέθηκαν δυο πρόθυμοι βουλευτές της ΕΚ κι έτσι η κυβέρνηση επέπλευσε).

Προσθήκη: Στα σχόλια έγινε λόγος για τα τραγούδια σε στίχους Μποστ πλην των πασίγνωστων (Νήσος των Αζορών και Ρομβία). Ο Καλοπροαίρετος είχε την εξαιρετική ιδέα να στείλει δύο άλλα τραγούδια.

Πρώτα οι αρκετά γνωστοί Νεκροθάπται του Μαρκόπουλου με τον Γ. Ζωγράφο:

κι έπειτα η Σερενάτα του Θεοδωράκη με τον Αντρέα Ντούζο:

Και σε γιουτουμπάκι η Πόλη-Κωνσταντινούπολη του Μαυρουδή:

Advertisement