Λεξικά που διαβάζονται
Posted by sarant στο 28 Νοεμβρίου, 2010
Διαβάζονται τα λεξικά; Φυσικά, αλλιώς πώς θα βλέπαμε τι έχουν μέσα, αλλά εννοώ: διαβάζονται από την αρχή ως το τέλος, όπως ένα μυθιστόρημα; Ή έστω, τα διαβάζουμε όταν δεν ψάχνουμε να βρούμε μια λέξη; Η απάντηση στην ερώτηση εξαρτάται από το ποιον θα ρωτήσετε. Αν ρωτήσετε εμένα, θα απαντήσω ένα βροντερό: Φυσικά! διότι πράγματι πολύ συχνά μού συμβαίνει να διαβάζω έτσι ένα λεξικό. Κι άλλοι που έχουν πετριά με τη λεξικογραφία έτσι τα διαβάζουν, αλλά δεν γράφω για να σας εκμυστηρευτώ τις παραξενιές μου.
Γράφω επειδή ενας αναγνώστης του ιστολογίου μου ζήτησε να ανεβάσω ένα ποστ για τα «λεξικά-πασατέμπους» (δική του ορολογία), εννοώντας «ετυμολογικά λεξικά ή άλλα βιβλία – όχι ακριβώς έργα αναφοράς, αλλά που να διαβάζονται και για ψυχαγωγία- για τα αγγλικά, τα ελληνικά, ή άλλες γλώσσες». Πολύ καλή ιδέα την βρήκα αυτήν, και αφού θα αναφέρω μερικά τέτοια βιβλία θα σας καλέσω να συμπληρώσετε κι εσείς. Βιβλία για τη γλώσσα, όχι απαραιτήτως έργα αναφοράς, που να είναι τερπνά στην ανάγνωση αλλά και ταυτοχρόνως έγκυρα.
Ο φίλος που μου έστειλε το ηλεμήνυμα φέρνει κι ένα παράδειγμα του τι εννοεί: το βιβλίο του John Ayto Dictionary of word origins, ένα βιβλίο με ιστορίες λέξεων της αγγλικής γλώσσας, όπου φυσικά έμφαση δίνεται στις λέξεις που έχουν ενδιαφέρουσα ιστορία. Το έχω διαβάσει και το συνιστώ κι εγώ, είναι έγκυρο και καλογραμμένο. Ο λίκνος που δίνω παραπάνω (από το amazon.com) έχει το πλεονέκτημα ότι μπορείτε να διαβάσετε τις μέσα σελίδες, να πάρετε μια γεύση. Ωστόσο, έχει βγει και νεότερη έκδοση. Οι κακές γλώσσες λένε ότι γκουγκλίζοντας θα βρείτε και πεντέφι της νεότερης αυτής έκδοσης, φυσικά για να δείτε αν αξίζει να την παραγγείλετε.
Συνεχίζω, προτείνοντας κάποια βιβλία που τα ξέρω και μ’ αρέσουν. Ο καθηγητής Μενέλαος Παρλαμάς πρέπει να ήταν πολύ γλυκός άνθρωπος, κι αυτό φαίνεται από το βιβλίο του «Από τη ζωή των λέξεων» (2001). Και πάλι, ιστορίες λέξεων που διαβάζονται πολύ ευχάριστα -αν και σε μία περίπτωση έχει λάθος την ετυμολογία. Στα αγγλικά, έχω υπόψη μου ένα βιβλίο πολύ όμοιο με του Ayto, και με ίδιον ακριβώς τίτλο, Dictionary of Word Origins, των Linda & Roger Flavell. Μένοντας στις ιστορίες λέξεων, επιτρέψτε μου δειλά να αναφέρω και το δικό μου βιβλίο «Οι λέξεις έχουν τη δική τους ιστορία«. Και για όσους διαβάζουν ιταλικά, υπάρχει το Nella foresta del vocabolario του Gabrielli, που όμως είναι εξαντλημένο.
Για τους γλωσσικούς μύθους, υπάρχει ένα βιβλίο αφιερωμένο σε θέματα όπως αν οι Εσκιμώοι έχουν όντως 100 λέξεις για το χιόνι, αλλά διστάζω να το συστήσω επειδή έχω πολύ καιρό που το διάβασα και απλώς θυμάμαι, συγκεχυμένα, ότι δεν με είχε ικανοποιήσει και τόσο πολύ. Λέγεται Word Myths του David Wilton, και ευτυχώς η Αμαζόνα μας αφήνει και πάλι να κοιτάξουμε μέσα ώστε να σχηματίσουμε γνώμη. Στα ελληνικά, θα ευλογήσω και πάλι τα γένια μου, αλλά όχι μόνο -θα σας προτείνω αφενός την Αρχαιολατρία και γλώσσα του Βασίλη Αργυρόπουλου και αφετέρου τη δική μου Γλώσσα μετ’ εμποδίων.
Τα δύο τελευταία βιβλία έχουν και στοιχεία γλωσσικής πολεμικής -θα ήταν παράλειψη, σε συναφή τομέα, να μην αναφέρουμε τα δυο βιβλία του Γιάννη Χάρη, με τον τίτλο «Η γλώσσα, τα λάθη και τα πάθη», σε δύο τόμους, ο πρώτος εδώ και ο δεύτερος εδώ. Πολλά από αυτά τα κείμενα μπορείτε να τα βρείτε και στο ιστολόγιο του Γιάννη Χάρη (κοιτάξτε κάτω δεξιά τις κατηγορίες), αλλά στο βιβλίο έχουν… άλλη χάρη (συγνώμη για το λογοπαίγνιο), ας πούμε υπάρχει κατατοπιστικό ευρετήριο και προσθήκες.
Ακόμα μεγαλύτερη παράλειψη θα ήταν αν δεν αναφέραμε μερικά κλασικά βιβλία στον ίδιο τομέα. Εννοώ τα Είδωλα του Εμμ. Ροΐδη, που διατίθεται στην Ανέμη, καθώς και το Γλώσσα και ζωή του Ελισσαίου Γιανίδη που δεν διατίθεται στην Ανέμη παρά μόνο αν είστε του πανεπιστημίου Κρήτης. Πάλι του Γιανίδη, υπάρχουν τα Γλωσσικά πάρεργα, που το βρήκα εδώ να πουλιέται 2,5 ευρώ.
Για τα γλωσσικά στερεότυπα μεταξύ λαών και τους εθνοφαυλισμούς, δυο ενδιαφέροντα (αλλά όχι αλάνθαστα) βιβλία είναι το Words Apart του Jonathon Green (που έβγαλε πρόσφατα ένα μνημειώδες λεξικό της αγγλικής σλαγκ, τρίτομο, που κάνει κάπου 200 λίρες!), και ένα παλιότερο, μάλλον δυσεύρετο, το A dictionary of international slurs, του Abraham Roback. Έχουμε κι ένα ελληνικό, τα Ακληρήματα του Μ. Σέργη, αλλά όταν πήγα να το παραγγείλω είχε εξαντληθεί.
Για τις ιδιωματικές εκφράσεις, στα αγγλικά, υπάρχει το The Oxford Dictionary of Phrase and Fable, καθώς και άλλα βιβλία με παρόμοιο τίτλο από άλλους εκδότες, που όλα τους είναι λίγο-πολύ έγκυρα και λίγο-πολύ κατάλληλα για βιβλίο του κομοδίνου, να διαβάζετε δυο-τρεις σελίδες πριν κοιμηθείτε, αν και μερικά είναι γκουμουτσοειδή, οπότε θα κάνετε μπράτσα. Πιο μικρό, το Dictionary of Idioms and their Origins. Στα γαλλικά υπάρχει το La puce à l’oreille, παναπεί ο ψύλλος στ’ αυτιά, του Claude Duneton. Για τα ελληνικά δεν μπορώ να συστήσω το «Λέξεις και φράσεις παροιμιώδεις» του Τάκη Νατσούλη, διότι οι περισσότερες εξηγήσεις που δίνει δεν είναι έγκυρες, αν και κάποιες είναι όντως διασκεδαστικές. Έχω γράψει κι εγώ ένα Αλφαβητάρι των ιδιωματικών εκφράσεων, που αν γκουγκλίσετε θα βρείτε ότι υπάρχει στο scribd και μπορείτε να το διαβάσετε τζάμπα.
Πριν έλεγα για βιβλία του κομοδίνου -εγώ στο δικό μου κομοδίνο έχω ένα γαλλικό βιβλίο, Pour tout l’or des mots του Claude Gagnière -πρόκειται για δύο παλιότερα βιβλία του ίδιου συγγραφέα που έχουν βγει σε κοινή έκδοση με νέο τίτλο και το βρίσκω εξαιρετικά απολαυστικό ανάγνωσμα για τη γλώσσα γενικώς και τα γαλλικά ειδικώς.
Κλείνω με μερικά ακόμα. Για λεξικό της ελληνικής αργκό, δεν έχω διαβάσει το καινούργιο του Ζάχου και δεν μπορώ να το συστήσω. Το παλιό Λεξικό της Πιάτσας του Βρ. Καπετανάκη είναι γραμμένο με κέφι και αν το βρείτε σε κανένα παλαιοβιβλιοπωλείο μη διστάσετε να το πάρετε. Απομακρυνόμαστε κάπως από τη γλώσσα, αλλά ένα αγαπημένο μου βιβλίο είναι οι Νεοελληνικοί παροιμιόμυθοι του Δημ. Λουκάτου -και, μια και πιάσαμε τις παροιμίες, ας αναφέρουμε και το Παροιμίες ελληνικές και των άλλων βαλκανικών λαών, του Μ. Μερακλή, που κάνει μια συγκριτική εξέταση των ομοειδών παροιμιών του βαλκανικού χώρου.
Πολλά έγραψα, και σίγουρα ξέχασα πάμπολλα πολύ αξιόλογα βιβλία -σειρά σας όμως να προσθέσετε κι εσείς τις προτάσεις και τις προτιμήσεις σας -και δεν είναι ανάγκη να κάνετε τον κόπο να βάζετε λίκνους, μια απλή αναφορά του τίτλου και του συγγραφέα αρκεί.
gazakas said
Δεν ξέρω αν είναι ακριβώς σχετικό, αλλά είναι πολύ διασκεδαστικό και έχει κάποια σχέση με την ετυμολογία:
gazakas said
Εννοούσα αυτό: Πλαθολόγιο Λέξεων
Φαροφύλακας said
( στην παράγραφο που ξεκινά:
«, και άλλα βιβλία με παρόμοιο τίτλο»
να υποθέσω πως λείπει κάτι; )
sarant said
Gazakas, ευχαριστώ που συμπληρώνεις το Πλαθολόγιο του Λύο Καλοβυρνά, το είχα κατά νου αλλά το ξέχασα!
Φαροφύλακα, πράγματι έλειπε μια αράδα (άγνωστο πώς χάθηκε). Ευχαριστώ!
Θανάσης Πρωτόπαπας said
Μαζί με ψήφο υποστήριξης του πλαθολόγιου, συνιστώ επίσης και το Geoffrey K. Pullum (1991). The Great Eskimo Vocabulary Hoax and Other Irreverent Essays on the Study of Language. University of Chicago Press. Δεν είναι λεξικό αλλά το βρήκα πολύ διασκεδαστικό και ταυτόχρονα διδακτικό περί τα γλωσσικά.
JustAnotherGoneOff said
Και τα βιβλία του Ηλία Πετρόπουλου, Καλιαρντά, Γλωσσάριο των Ρεμπέτηδων κοκ
JustAnotherGoneOff said
Υπάρχει ετυμολογική σχέση ανάμεσα στον κάπηλο (όπως λέμε πολεμοκάπηλος, αρχαιοκάπηλος) και στο καπηλειό;
Αυτό αφήνει να εννοηθεί το ενδιαφέρον άρθρο του Βήματος (ας μην σχολιάσω το ίδιο)
http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=34&artId=370158&dt=28/11/2010
sarant said
Θανάση, ευχαριστώ, τέτοιες προτάσεις είχα κατά νου, όχι καθαυτό λεξικά.
Jago, ίδια λέξη είναι. Ο ταβερνιάρης και μικρομπακάλης (κάπηλος) επειδή έκλεβε στο ζύγι και γενικά εθεωρείτο ότι έχει ευτελείς ασχολίες πήρε τη σημασία του ιδιοτελούς εκμεταλλευτή.
silia said
Δεν υπάρχει σελίδα , γωνιά τους που να μην την έχω διαβάσει και … ξαναδιαβάσει (σαν αγαπημένο μυθιστόρημα) ακόμα και για πολλοστή φορά (ειδικά για το πρώτο , όπου και η απόκτηση του είναι μια όμορφη – έως παράξενη θα έλεγα ιστορία – που σκέφτομαι κάποτε να την «χτενίσω» και να την «ανεβάσω» στο blog μου) .
Κώστας said
«[…] αλλά δεν γράφω για να σας εκμυστηρευτώ τις παραξενιές μου.»
Χαχα, πόσο σάς καταλαβαίνω, κύριε Σαραντάκο! Απλώς να πω ότι κάποια εποχή κουβαλούσα το τεράστιο Wahrig ακόμα και στην παραλία, ενώ το αγαπημένο μου ανάγνωσμα τουαλέτας ακόμα και σήμερα είναι το ετυμολογικό τού Duden! Τι να κάνεις; Ό,τι εμπνέει τον καθένα! 😉
CostaZ said
Καλή Κυριακή σε όλους!
Μιλώντας για ανάγνωση λεξικών, ρίξτε μια ματιά και στο , ο οποίος διάβασε όλο το Oxford English Dictionary (20 τόμοι!), από το Α στο Ζ, σε ένα χρόνο – και επέζησε να περιγράψει την εμπειρία!
annabooklover said
Έχω να προτείνω κι εγώ δυο βιβλία με παρόμοιο θέμα, όχι λεξικά αλλά έχουν μέσα πολλές ετυμολογίες και προελεύσεις φράσεων, είναι δε και τα δύο γράμμενα με χιούμορ και ανάλαφρο ύφος.
Το ένα είναι του Bill Bryson το The mother tongue, και το άλλο είναι του Jeremy Butterfield το Damp Squid.
Μαρία said
5, 8 Ένα δείγμα δωρεάν εδώ:
https://sarantakos.wordpress.com/2010/11/27/exitbema/#comment-51574
Μια που ανέφερες τον «ψύλλο στ’αυτιά» ο ίδιος έχει γράψει κι έναν ωραίο οδηγό, που προφυλάσσει τον ξένο απο πολλές γκάφες:
http://www.mollat.com/livres/claude-duneton-guide-francais-familier-9782020314862.html
Μπουκανιέρος said
Στην παράγραφο με τα «βιβλία που έχουν και στοιχεία γλωσσικής πολεμικής» να προσθέσουμε το «Δέκα μύθοι για την ελληνική γλώσσα» (σε επιμέλεια του Γ. Χάρη), Πατάκης 2001, και το «Γλώσσα, πολιτική, πολιτισμός» του Α.-Φ. Χριστίδη (Πόλις 1999).
sarant said
Ευχαριστώ πολύ για τις προτάσεις και τις προσθήκες -τις υιοθετώ όλες!
Στη Λεξιλογία ο Ν. Λίγγρης πρότεινε τον ωραίο τίτλο «Λεξικά που τα παίρνετε μαζί σας στο κρεβάτι» και σαν παράδειγμα έφερε το The Concise Oxford Dictionary of Proverbs:
http://www.amazon.com/Concise-Oxford-Dictionary-Proverbs-Paperbacks/dp/0192800841
gpointofview said
Ενα ελάττωμα των μαθηματικών είναι το ότι εξετάζουν τα πάντα σαν γραπτά προς διόρθωση και πολλές φορές χάνουν ότι καλό προκύπτει.
Θα σταθώ στην φράση που αναφέρεται στον Παρλαμά «αν και σε μία περίπτωση έχει λάθος την ετυμολογία».
Νομίζω ότι δεν υπάρχουν αποδείξεις αλλά ενδείξεις στην ετυμολογία γι’ αυτό μια ερμηνεία μπορεί να είναι ισχυρότερη μιας άλλης χωρίς να ταιριάζει η κατάταξη σε σωστό-λάθος με τα προσωπικά κριτήρια καθενός. Πριν λίγους μήνες είχα γράψει την άποψή μου ότι το όνομα Μαρία είναι αντιδάνειο από τα λατινικά του ελληνικού ονόματος Μάρεια – όπως θα μπορούσε να υπάρχει αντιδάνειον το Ταλία της θάλειας αλλά δεν «κόλησε» η επιστροφή της λατινικής εκδοχής του ονόματος. Κάποιος/α είπε ότι κάνω λάθος και ότι προέρχεται από το εβραϊκό Μαριάμ, μάλιστα με ρώτησε αν έχω πρόβλημα με τους Εβραίους,προφανώς νομίζοντας ότι ψάχνω την ελληνικότητα των πάντων. Βέβαια ο κάποιος/α δεν μπόρεσε να εξηγήσει ούτε γιατί η Εσθήρ δεν έγινε στα ελληνικά Εσθή, ή η Ραχήλ, Ραχή (αντίθετα μερικές φορές αποδίδεται σαν Ραχηλή ή Ραχήλη), ούτε από ποιό όνομα προκύπτει το Μαριαμή μια που κατ’ αυτόν/ην το Μαριάμ γίνεται… Μαρία.
Φυσικά ούτε εγώ αποδεικνύω (πως θα ήταν δυνατόν) κάτι, απλά νομίζω πως είναι πιο ισχυρή η δική μου εκδοχή μια που αποφεύγω τα λογικώς άτοπα της άλλης ερμηνείας.
Μια άλλη λανθασμένη προσέγγιση που ακούγεται συχνά είναι η φράση «εξαιρετική μετάφραση» (!) . Εννοείται ότι δεν μιλάω για λάθη αλλά για ποιότητα μετάφρασης. Οι μεταφράσεις θα μπορούσαν να αξιολογηθούν μόνο από τον ίδιο τον συγγραφέα αν γνώριζε την γλώσσα αλλά τότε θα ήταν ουσιαστικά γραφή σε δεύτερη γλώσσα και όχι μετάφραση, οπότε το μόνο που μένει είναι αν μας αρέσει ή όχι το μεταφρασμένο κείμενο, κάτι εντελώς υποκειμενικό.
Nicolas said
Κι από την γλώσσα στον ουρανίσκο, προτείνω τον άλλο Gagnaire, ο οποίος προτείνει και βιβλία εδώ.
sarant said
16: Δεν καταλαβαίνω πολύ καλά όλη την επιχειρηματολογία, αλλά πράγματι η άποψη όλων των λεξικών είναι ότι το Μαρία προέρχεται από το Μαριάμ.
Όσο για το βιβλίο του Παρλαμά, επισήμανα ότι έχει λάθος σε μία ετυμολογία επειδή έχω γράψει για το θέμα αυτό αλλού. (Πρόκειται για την έκφραση ‘φιρί-φιρί’ και την ετυμολογία της).
Μαρία said
18 Οι επιδόσεις του G στην ετυμολογία και η σχέση του με τα λεξικά είναι γνωστή και μας πρόσφερε- να ‘ναι καλά – πολύ γέλιο:
https://sarantakos.wordpress.com/2009/11/07/elora2/#comment-15480
gpointofview said
Φίλε οικοδεσπότα το να θεωρούμε σωστό ότι γράφουν τα λεξικά είναι προτιμότερον από το «ό,τι πει ο γιατρός και η τιβί» των Αμερικανών αλλά δεν είναι πανάκεια. Μερικές φορές έτσι διαιωνίζονται μονόπλευρες ερμηνείες. Είναι πολύ πιο λογικό το Μαριάμ να γίνεται Μαριαμή και ας μη το γράφουν τα λεξικά.
Προσωπικά άρχισα να ασχολούμαι με την ετυμολογία όταν κάποια συνάδελφος ονόματι Περσεφόνη μου είχε πει μια τερατώδη προέλευση του ονόματός της «φέρσε φάος» δηλαδή «αυτή που έφερε το φως» (!)από τον Αδη άραγε έφερε το φως;;; Κάπου πιθανόν σε κάποιο λεξικό να το είχε διαβάσει. Δεν λέω να απορρίπτουμε ό,τι είναι γραμμένο στα λεξικα αλλά να έχουμε πάντοτε το κριτήριο της λογικής και ταλεξικά άνθρωποι τα γράφουν.
Επ’ ευκαιρία θα ήθελα την άποψή σουγια την ετυμολογία της Περσεφόνης πριν σου πω την δική μου άποψη.
δμ3κ said
Εγώ διάβαζα το Σύγχρονο Λεξικό Όρων και Θεμάτων Γλωσσολογικών του κ. Σακελλαριάδη. Σχετικά ενδιαφέρον, χρήσιμο για το γλωσσάρι του κυρίως, αλλά δεν με ξετρέλανε.
sarant said
20: Δεν με έχει απασχολήσει η ετυμολογία της Περσεφόνης, αλλά όπως βλέπω στα λεξικά (που εγώ τα συμβουλεύομαι χωρίς αναστολές) δεν υπάρχει ομοφωνία.
gpointofview said
Οικοδεσπότα και εγώ τα επισκέπτομαι (τα λίγα που έχω) αλλά με εγρήγορση, δεν θεωρώ θέσφατα τα γραφόμενά τους ίσως γιατί ξέρω ότι όπως οι αποστασεις των άστρων με τα επιστημονικά δεδομένα αλλάζουν κάθε λίγα χρόνια αλλά ελάχιστες εγκυκλοπαίδειες ανανεώνονται, έτσι και μια νέα ιδέα ή ανακάλυψη μπορεί να αλλάξει τα μέχρι τώρα δεδομένα της «επικρατούσης» ετυμολογίας.
Ας μην ξεχνάμε ότι όλοι οι γλωσσολόγοι απέκλειαν η γραμμική β να ήταν ελληνικά και μετά κατάπιαν την γλώσσα τους…
Θα σου δώσω ένα παράδειγμα της επιφυλακτικότητας μου:
Είναι γνωστό ότι από το έτος παράγεται η λέξη επέτειος αλλά και εφέτος παρ’ ότι το έτος παίρνει δασεία. Η ετυμολογική εξήγηση είναι και λογική : επι εν ετος >εφ’εν έτος>εφέτος με σύντμηση. Καλώς. Από την άλλη όμως είναι γνωστό το πρόβλημα με την προφορά του «φι» στους αρχαίους εξ ου και η λατινική απόδοση με ph και όχι f, οι δε ετυμολόγοι διατείνονται ότι ο Βουκεφάλας είχε ένα Β χαραγμένο στο κεφάλι του από την λέξη «Ph»ίλιππος. Δηλαδή υπήρχε μια σύγχυση με την προφορά των χειλεοφώνων που θα μπορούσε να επεκταθεί και στην παραπλήσια προφορά των «π» και «φ» και άρα το εφέτος να ήταν μια ιδιάζουσα προφορά του επέτος η οποία για άγνωστους λόγους επικράτησε.
gpointofview said
*Το έτος ΔΕΝ παίρνει δασεία*
Κορνήλιος said
Σύμφωνα μὲ μία ἄποψι ποὺ προσωπικῶς μὲ πείθει εἶναι πέρσις+φόνος, ἅλωσις καὶ φονικό. Κατὰ τὴν θεωρία αὐτὴ ἡ Περσεφόνη ἦτο ἀρχικῶς πολεμικὴ θεά, κι ἔπειτα ὡς θεὰ τοῦ πολέμου καὶ ψυχοπομπὸς καὶ τελικὰ θεὰ τοῦ κάτω κόσμου.
gpointofview said
Συμφωνούμε κατά το ήμισυ στό φονή εκ του φόνος. Εγώ θεωρώ το «πέρσε» ίδιο με το αναφερόμενο από την Σαπφώ αντί του «περί» (αιολικός τύπος νομίζω) με την πρώτη έννοια του «περί» δηλαδή μεγάλο (μετά επικράτησε το καλό και μεγάλο su+περί= υπερ που κράτησε και την έννοια του απλά μεγάλου.
Το κυριώτερο επιχείρημα που έχω είναι ότι η Περσεφόνη ονομάζεται και Περσέφασσα δηλαδή μεγάλο πουλίκτά την δική μου ερμηνεία ενώ η πόρθηση ενός πτηνού μάλλον δεν βγάζει νόημα
gpointofview said
*πουλί κατά την δική μου*
Μαρία said
Η εκπόρθηση ενός πτηνού πράγματι δεν βγάζει νόημα αλλά η εκπόρθηση ενός …πουλιού, όταν μάλιστα είναι και μεγάλο, βγάζει και με το παραπάνω.
Πού είσαι, ρε Τιπούκειτε!
gpointofview said
Κάθε πεινασμένη…καρβέλια ονειρεύεται.
Επ’ ευκαιρία σ’ ευχαριστώ για την παραπομπή όπου μπορεί κάθε καλοπροαίρετος να θαυμάσει τα…επιχειρήματά σου, ανάλογα και του τελευταίου σχολίου σου.
Μπουκανιέρος said
23
G, δεν μπορώ να σε βοηθήσω στην ετυμολογική σου σύγχυση, παρατηρώ πάντως ότι η φράση σου «όλοι οι γλωσσολόγοι απέκλειαν η γραμμική β να ήταν ελληνικά» λαθεύει σε τουλάχιστον 2-3 σημεία. Με μια κουβέντα, μάλλον πιο σωστό είναι ότι οι περισσότεροι μελετητές θεωρούσαν ότι δεν πρέπει να ήταν ελληνικά.
gpointofview said
«Απέκλειαν την περίπτωση να είναι» ήταν η φράση αλλά η περίπτωση έμεινε στο μυαλό. Συγκινητικό το ενδιαφέρον για τις τυπογραφικές ασυνταξίες ενώ στα ετυμολογικά…αδυνατείς, πλην κακοχαρακτηρίζεις άνευ επιχειρημάτων, απλά από … καθ’ έδρας (θυμίζει όμως την άλλη έδρα!)
Καλά τόσο πολύ τρομάζετε όταν κάτι δεν το έχετε δει γραμμένο στα λεξικά σας ;;
Μπουκανιέρος said
29
Ελικρινά τώρα, πιστεύεις ότι η υπενθύμιση των ύπτιων Αιγύπτιων ενισχύει τη φήμη σου ως ετυμολόγου;;
JustAnotherGoneOff said
Έχουμε και το σκαμπρόζο Αλφαβητάρι του Διαβόλου του Αμπροζ Πηρς αν και δεν είναι ακριβώς λεξικό.
Περσεφόνη: Perseus Phonic = Η δισκογραφική ΕΜΙ των αρχαίων. 😛
Voulagx said
#30 Μπουκαν (στο μυαλο μου ησουνα!) νομιζω μια αμερικανιδα αρχαιολογος (δεν θυμαμαι ονομα) ειχε παρατηρησει οτι η γραμικη Β ηταν λατινικα ή ελληνικα, ειχε αποκλεισει παντως τις σημιτικες γλωσσες.Στις εργασιες της βασισθηκε ο Βεντρις για να αποκρυπτογραφησει τη γραφη αυτη.
Voulagx said
http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CE%AC%CE%B9%CE%BA%CE%BB_%CE%92%CE%AD%CE%BD%CF%84%CF%81%CE%B9%CF%82
Αλις Κομπερ η αμερικανιδα αρχαιολογος, ο γουγλης βοηθαει.
Μαρία said
34 Κι ο ίδιος ο Βέντρις μέχρι τα μέσα του 1952 υποστήριζε οτι είχε σχέση με την ετρουσκική.
Voulagx said
36 Ακριβως, γι’ αυτο εβαλα τον γουγλη στο προηγουμενο
Κορνήλιος said
#36 προφανῶς ἐπηρεασμένος ἀπὸ τὸν Ἔβανς.
Μπουκανιέρος said
Για το «φαινόμενο Βέντρις», δηλ. για τη στραβή χρήση του παραδείγματος από διάφορους χμ, εκκεντρικούς, έχει γράψει θαρρώ ο Νικοκύρης…
Κορνήλιος said
θἄλεγα πὼς μετὰ τὸν Βέντρις κόπασαν οἱ «ἐκκεντρικότητες» τῶν εὐφάνταστων προβεντρισινῶν.
Voulagx said
#40 Αρα ο Βεντρις μεχρι το 1952 ανηκε στην κατηγορια των ευφανταστων προβεντρισινων
Κορνήλιος said
ὄχι ὁ Βέντρις, ἀλλὰ σίγουρα ὁ Γκεοργκίεφ ὰς ποῦμε.
gpointofview said
#32
ξέχασες και τα περί ακέφαλων Ου-κρανών.
Απλά ενισχύει την άποψη ότι όσοι δεν επιχειρηματολογούν αλλά απλά κριτικάρουν αφ΄υψηλού, στην βιασύνη τους να απορρίψουν δεν μπορούν να ξεχωρίσουν ούτε τα καλαμπούρια.
Ακόμα και η μέθοδος του Βέντρις που αναφέρθηκε καλύπτει περίπου το 80 % των λέξεων όχι όλες. Αρα είναι το καλύτερο εργαλείο, όχι όμως το απόλυτο.
Δεν έχω καμιά φήμη ετυμολόγου για να με απασχολεί, καθένας έχει δικαίωμα να ψάχνει τις λέξεις. Οπως είπα στο πρώτο μου σχόλιο κανείς στην ετυμολογία δεν απέδειξε ποτέ τίποτε. Κάποιοι άλλοι μάλλον ενοχλούνται, θεωρούν πως αυτό που δεν το βρίσκουν γκουγκλίζοντας επιτίθεται στον φανταστικό κόσμο τους.
Προηγουμένως έδειξα στον Κορνήλιο ότι το «πέρσις» στο Περσεφόνη δεν καλύπτει το άλλο της όνομα Περσέφασσα, σε αντίθεση με το «πέρσε». Αυτό δεν αποδεικνύει ότι η δική μου ερμηνεία είναι η σωστή, η προέλευση των λέξεων είναι σαν τους ποταμούς, κανείς δεν γνωρίζει ακριβώς τις πηγές τους, εκτός από όσους κάθονται πάνω στο πανεπιστημιακό χαρτί τους [ (ε)π(ι)τυχίον ] ή ακόμα χειρότερα στο μεταχαρτικό τους και θεωρούν ότι οι άλλοι διατελούν εν συγχύσει.
Το Internet μπορεί να σε κάνει πιο έξυπνο. Δεν θα σε κάνει ποτέ όμως έξυπνο.
(Thomas Friedman)
gpointofview said
Το ρητό είναι «κλεμένο» από άλλο μπλογκ. Προσωπικά αγνοώ ποιός είναι ο κύριος αλλά χρησιμοποιώ τα πλεονεκτήματα του ίντερνετ.
Immortalité said
Από ένα φευγάτο διάβασμα είδα ότι λείπει το Petit Larousse des symboles και φυσικά το εξαιρετικό Dictionnaire des symboles.
Πολύ χαίρομαι που είμαστε πολλοί που διαβάζουμε λεξικά! 🙂
Harry Tzannis said
Ευχάριστες μνήμες στο μυαλό μου από το άρθρο καθώς η έκφραση τα «λεξικά που διαβάζονται» ήταν το μότο της άσπρης λέξης για χρόνια. Όμορφες οι αναφορές όλων σε εκδόσεις που συνέχισαν το μαγικό ταξίδι στις λέξεις και την ετυμολογία. Να συμπληρώσω και το «ερωτικό λεξικό της Ελλάδας», Ζακ Λακαριέρ.
Δύτης των νιπτήρων said
Από μικρός χάζευα με πολλή ευχαρίστηση το Petit Larousse (εγκυκλοπαιδικό λεξικό), με τις εικόνες του, όσο παλιότερο τόσο καλύτερα. Δεν ξέρω αν βγαίνει ακόμα -το πιο πρόσφατο που έχω χαζέψει είναι του ’57 νομίζω.
Γιώργος Λυκοτραφίτης said
@47,
βγαίνει ακόμα.
Δύτης των νιπτήρων said
Με εικόνες;
Γιώργος Λυκοτραφίτης said
Με εικόνες.
Δύτης των νιπτήρων said
Είναι όμως τόσο απολαυστικό όσο αυτό;
Γιώργος Λυκοτραφίτης said
Όχι, οπωσδήποτε. (Αν και, ομολογώ, το ηλεκτρονικόν του πράγματος με ξενερώνει λίγο…)
Δύτης των νιπτήρων said
E, sic transit gloria mundi…
Γιώργος Λυκοτραφίτης said
Θα μου επιτρέψετε να προσθέσω στα λεξικά που διαβάζονται κλπ. κλπ. (με την ελπίδα να μην έχουν αναφερθεί πουθενά παραπάνω και να μου έχουν ξεφύγει), δύο, ακόμη, όχι άσχετα μεταξύ τους (στην πραγματικότητα πρόκειται για λεξικά ενός δασκάλου και δύο μαθητών του): Είναι το (υπέροχο, κατά την γνώμη μου) «Βιβλίο των φανταστικών Όντων» («Libro de los Seres Imaginarios»), του Χόρχε Λουίς Μπόρχες, και σε ελληνική μετάφραση από τον Γιώργο Βέη, από τις εκδόσεις LIBRO, την δεκαετία του ογδόντα.
Και δεύτερο, όχι λιγότερο φανταστικό και οπωσδήποτε περισσότερο εντυπωσιακό, το «Dictionary of Imaginary Places», των Alberto Manguel και Gianni Guadalupi. (Γνωρίζω, τουλάχιστον, και την ιταλική και ισπανική μετάφρασή του: «Dizionario dei luoghi fantastici» και «Diccionario de lugares imaginarios», αντιστοίχως. Θα υπάρχει, οπωσδήποτε, και η γαλλική του, φαντάζομαι -nunca mejor dicho…)
sarant said
Ευχαριστώ για όλες τις νεότερες προσθήκες και προτάσεις!
Να προσθέσω εδώ, σαν ανάγνωσμα που εμένα πολύ με τέρπει, τους προλόγους των λεξικογράφων στα λεξικά τους (π.χ. του Βυζάντιου) ή τις ανάσες της Συναγωγής του Κουμανούδη (τα σημεία όπου αφήνει την πένα του ελεύθερη και κάνει προσωπικό σχολιασμό ή παρεκβάσεις).
Μπουκανιέρος said
47
Δύτη, έχω μια μικρή συλλογή PL, κληρονομημένων και αγορασμένων. Τα παλιότερα είναι 1915 και 1917, το νεότερο 1990.
Δύτης των νιπτήρων said
Μπουκάν, το έχω παρατηρήσει ότι μοιραζόμαστε ένα κάποιο ενδιαφέρον για την εποχή των αυτοκρατοριών. 🙂
Έχω και έναν καταπληκτικό τόμο που είχε βγει επ’ ευκαιρία της περίφημης Παγκόσμιας Έκθεσης του 1889.
Κορνήλιος said
Γιὰ τὸ Λεξικὸ Τῶν Χαζάρων καμία γνώμη; Τὄχει διαβάσει κανείς;
Γιώργος Λυκοτραφίτης said
Νίκο, επειδή αναφέρεις τις «Παροιμίες ελληνικές και άλλων βαλκανικών λαών», του Μερακλή, θα ήταν άδικο να μην αναφερθούν και οι «Εθνολογικοί προβληματισμοί από την Τουρκική και την Ελληνική Παροιμιολογία» (1987), του Παύλου Χιδίρογλου, οι οποίοι, περισσότερο κι από προβληματισμούς, αποτελούν μια πολυσέλιδη (σελ.45-132) συλλογή τουρκικών παροιμιών, μεταφρασμένων στη νεοελληνική, ελληνικών παροιμιών για τους Τούρκους αλλά και αντιστοίχων τουρκικών και ελληνικών παροιμιών (καταγράφει 54, με εντυπωσιακή, πραγματικά, αντιστοιχία).
Earion said
#58
Πολύ καλό. Στα χνάρια του μαγικού ρεαλισμού των Λατινοαμερικανών. Μπορεί να διαβαστεί κατά δύο τρόπους: είτε γραμμικά, από την αρχή ώς το τέλος, είτε ακολουθώντας παλινδρομικά τις παραπομπές που δίνει ο συγγραφέας στο τέλος κάθε λήμματος. Κυκλοφορεί σε δύο εκδοχές, αρσενική και θηλυκή, για άντρες και γυναίκες αναγνώστριες αντίστοιχα, οι οποίες διαφέρουν κατά μία λέξη με σημαντικότατη τάχα επίπτωση στην κατανόηση. Αναληθές. Πρόκειται για εφετζίδικο εφεύρημα του συγγραφέα.
Γιώργος Λυκοτραφίτης said
Ουφ! Τρεις φορές το «αναφέρω» σε πέντε γραμμές…
Ζητώντας συγνώμη, παρακαλώ το τελευταίο -τουλάχιστον- να γίνει «καταγράφει 54,…»
Δύτης των νιπτήρων said
Κορνήλιε, όπως τα λέει ο Earion. Ωραίο βιβλίο για τα βράδια του χειμώνα, και μάλλον το καλύτερο του Πάβιτς (όλα τους βασίζονται σε ένα τέτοιο κόλπο, θες είναι ταρό, θες διττό βιβλίο). Αν διαβάσεις πολλά, δηλαδή, κάπως επαναλαμβάνεται, αλλά αν διάλεγα να διαβάσω ένα, τους Χάζαρους θα διάλεγα.
Παρεμπιτέτοιο, αληθινή η ιστορία στη βάση της.
sarant said
Γιώργο Λ. έχεις δίκιο στο 59 για το βιβλίο του Χιδίρογλου -δεν το έγραψα ίσως επειδή δεν το έχω στα κοντινά μου ράφια 🙂
Δύτης των νιπτήρων said
(Το συγκεκριμένο δεν το έχω διαβάσει αλλά) ο τουρκολόγος υπηρεσίας προειδοποιεί: χρησιμοποιείτε με προσοχή τον Χιδίρογλου -δεν είναι πάντα τόσο αξιόπιστος όσο νομίζει.
Κορνήλιος said
Ἐντάξει, μὲ πείσατε.
Μαρία said
64 Και για τη γραμματική ισχύει το ίδιο;
Δύτης των νιπτήρων said
Μάλλον όχι, τη γραμματική τη βρήκα χρήσιμη (αν και κάπως μπερδεμένη).
Μαρία said
64 Το ίδιο ισχύει και για το βιβλίο του για τους Πομάκους.
Δύτης των νιπτήρων said
Πού να δεις την εισαγωγή+σχολιασμό στη μετάφραση του Πιρί Ρεΐς. Και μόνον ο υπότιτλος φτάνει: «Κατακτητική ναυσιπλοΐα στο Αιγαίο».
Υπηρεσία στο ΥΠΕΞ, συνεργασία με την ΚΥΠ, φάκελοι για «δικούς μας» και «δικούς τους» ιστορικούς, και πάει λέγοντας. Διατριβή για τα μπάζα, άρθρα γεμάτα λάθη.
Μαρία said
69 Δεν ήξερα οτι έχει και διατριβή. Τον ήξερα ως θρακολόγο εμπειρογνώμονα του ΥΠΕΞ.
Δύτης των νιπτήρων said
Α! τώρα βλέπω ότι πέθανε φέτος. Κοίτα κόσμο στην κηδεία.
Μαρία said
71 Συγχωριανός του Νικοκύρη. Στους κ.α. πρέπει να είναι κι ο Σαββούρας 🙂
Επιβεβαίωσα την υποψία μου οτι ο «μαύρος» του κ. Μεϊμαράκη είναι ο γιος.
Δύτης των νιπτήρων said
Ώχου! τι λες! Δεν είχα καν σκεφτεί τη σύνδεση…
Γιώργος Λυκοτραφίτης said
@64 και εφεξής:
Κανείς, φοβάμαι δεν είναι «καθαρός» 100%. Είναι δική μας δουλειά να πλησιάσουμε κι αφού γνωρίσουμε, να κρίνουμε και -ενδεχομένως- να απορρίψουμε. Δεν μίλησε κανείς για άγιο… (και, στη συγκεκριμένη περίπτωση, σε μια συλλογή παροιμιών, νομίζω, παρέπεμψα -ούτε καν στο εισαγωγικό τους μέρος σε αυτές, το οποίο, όπως τόσα πράγματα ευτυχώς ακόμη, επιδέχεται πολλαπλών ερμηνειών).
Δύτης των νιπτήρων said
Εγώ μίλησα εδώ για την επιστημονική επάρκεια, όσο δικαιούμαι να κρίνω. Είπα ότι το συγκεκριμένο δεν έχει πέσει στα χέρια μου, επίσης.
Υπάρχουν και οι «Τούρκικες παροιμίες» του Κοροβίνη.
Stazybο Hοrn said
#64 κ.α. Έχει αφήσει καλούς μαθητές μάλλον…
2π said
για γαλλομαθεις
7000 ελληνικες εκφρασεις και παροιμιες
και 2000 γαλλικες με αποστολη σε αντιστοιχη ελληνικη
http://www.eyrolles.com/Accueil/Auteur/anna-kokkinidou-maxime-89332
7000 expressions, locutions, proverbes du grec moderne
* Auteur(s) : Georges Brillouët , Anna Kokkinidou-Maxime , Jean Lallot
* Editeur : Rue d’Ulm
* Nombre de pages : 710 pages
* Date de parution : 21/10/2008 (2e édition)
Cet ouvrage recense environ 7000 expressions, locutions et proverbes utilisés en grec moderne dans le langage parlé et que les dictionnaires courants – qu’ils soient unilingues ou bilingues – ne contiennent souvent pas.
Pour chaque expression grecque sont indiqués :
* un équivalent français (s’il existe) ;
* des commentaires, si nécessaire, comprenant la traduction littérale (si elle est possible) ;
* le sens à donner à l’expression grecque (s’il n’est pas apparent) et les contextes d’usage de l’expression.
Quelque 2 000 expressions françaises, avec renvoi aux expressions grecques qu’elles traduisent, sont rassemblées en fin de volume, ce qui rend ce lexique également précieux pour les hellénophones.