Οι λέξεις έχουν τη δική τους ιστορία

Το ιστολόγιο του Νίκου Σαραντάκου, για τη γλώσσα, τη λογοτεχνία και… όλα τα άλλα

Προπασχαλινά μεζεδάκια

Posted by sarant στο 16 Απριλίου, 2011


Καθώς πλησιάζουμε στο Πάσχα η ιντερνετική κίνηση εύλογα αραιώνει, θα αραιώσουν και οι δημοσιεύσεις της στήλης, ανάμεσα στ’ άλλα επειδή κι εγώ θα λείψω μερικές μέρες γύρω στο Πάσχα, αν και μπορεί να προγραμματίσω ένα-δυο άρθρα (ίσως καινούργια, ίσως επαναλήψεις) που θα μπουν με τον αυτόματο πιλότο ενώ θα είμαι στην Κέρκυρα. Και καθώς αδειάζω τα συρτάρια μου, βρίσκω μερικά μεζεδάκια που τα παρουσιάζω σήμερα για να μη μπαγιατέψουν, έτσι να διασκεδάσουμε λίγο καθώς συνεχίζεται η διαρκής σαρακοστή.

Πολύ γουστόζικο τυπογραφικό λαθάκι ψάρεψε στα Νέα (και το πρωτοανακοίνωσε στη Λεξιλογία) ο φίλος Δρ Ζίμπενμαλ. Μιλώντας για το κλείσιμο στρατοπέδων, ο κ. Βενιζέλος ανακοίνωσε ότι τελικά δεν θα κλείσει, επειδή βρίσκεται στην παραμεθόριο, το στρατόπεδο στο Άργος Ορεχτικό! Όπως σχολιάζει ο ίδιος, ή δούλεψε αυτόματος διορθωτής ή κάποιος πεινούσε.

Προσέξτε πάντως και τα εισαγωγικά στη φράση: ο υπουργός Άμυνας κ. Βενιζέλος είπε σε «διακομματικής» σύνθεσης αντιπροσωπεία εκπροσώπων της Αυτοδιοίκησης που τον επισκέφθηκε. Να υπονοεί τάχα ο συντάκτης ότι η επιτροπή δεν είχε διακομματική σύνθεση παρά την ονομασία της; Ή απλώς βάζει εισαγωγικά όπου σταθεί κι όπου βρεθεί; Και ακόμα πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα εισαγωγικολαγνείας, ένα φρέσκο από το nooz.gr. Τίτλος είδησης: Πήγαν να «κάψουν» οικογένεια αστυνομικού.

Συγνώμη, αλλά όταν βάζεις εισαγωγικά στο «κάψουν» εννοείς ότι το χρησιμοποιείς μεταφορικά, ας πούμε ότι έδωσαν στη δημοσιότητα στοιχεία που ενοχοποιούν τον αστυνομικό -φυσικά τίποτα τέτοιο δεν συνέβη, μολότοφ του έριξαν του ανθρώπου και του έκαψαν το αυτοκίνητο, δυστυχώς χωρίς εισαγωγικά.

Ένα άλλο κρούσμα μιας γλωσσικής ασθένειας που πάει να εξελιχτεί σε φαινόμενο, της «μανιακής σχιζολεξίας», δηλαδή του ψυχαναγκασμού που αισθάνονται πολλοί συμπατριώτες μας να γράφουν τις σύνθετες λέξεις αναλυμένες στα συστατικά τους, ίσως νομίζοντας ότι έτσι φτάνουν στη βαθύτερη ουσία των λέξεων. Την τάση αυτή την καλλιέργησαν αρχικά ο κ. Μπαμπινιώτης και οι φίλοι του, που ξανάρχισαν να γράφουν με δυο λέξεις όσα η σχολική γραμματική είχε καθιερώσει με μία λέξη, ύστερα πήραν τη σκυτάλη διάφοροι γραφικοί που ανάστησαν το «δήλα δη», και τώρα όλο και συχνότερα βλέπω να διαμελίζονται λέξεις που ποτέ δεν γράφονταν χωριστά -και δεν εννοώ το αρχαίο εξαπίνης (που μόνο έτσι το έγραφαν οι αρχαίοι), αλλά κοινότατες σύνθετες λέξεις. Τέλος πάντων, πολλά εισαγωγικά είπα, το νέο κρούσμα σχιζολεξίας το ψάρεψα στην προχτεσινή Ελευθεροτυπία, όπου διάβασα ότι

(ένα γκολ) ήταν υπέρ αρκετό στη Μπαρτσελόνα.

Δυο λέξεις, εντελώς αυτονομημένες, ούτε καν με απόστροφο ή παύλα μεταξύ τους. Το βρίσκετε «υπέρ βολικό» που ενοχλούμαι; Αλλά η σχιζολεξία θέλει ειδικό σημείωμα.

Για να τελειώνω, γέλασα με αυτό που διάβασα εδώ και κάμποσες μέρες στο ηλεΒήμα, όπου κάποιος αρθρογράφος καλεί (σε μετάφραση) τους μουσουλμάνους «να καταδικάσουν ανερυθρίαστα» τη σφαγή στο Μαζάρ. Δηλαδή χωρίς να ντραπούν; Προφανώς εννοεί «ανεπιφύλακτα».

Αυτό ήταν εύκολο. Αντιθέτως, όταν η κ. Χρ. Κοραή γράφει ότι ο Μπλεζ Μπαλζάκ είπε πως “η δικαιοσύνη και η εξουσία πρέπει να βρίσκονται μαζί, έτσι ώστε ό,τι είναι δίκαιο να μπορεί να έχει δύναμη και ό,τι είναι ισχυρό να μπορεί να είναι δίκαιο”, ποιον λέτε ότι εννοεί; Τον Μπλεζ Πασκάλ ή τον Ονορέ ντε Μπαλζάκ; Ελπίζω όχι τον Ονορέ Πασκάλ.

Και τέλος, προχτές ο κ. Πάγκαλος, σε μια σπάνια στιγμή που είχε σταματήσει να βρίζει τον Σύριζα, δήλωσε ότι «διανύει την έβδομη δεκαετία της ζωής του» κι έτσι σκέφτεται το τέλος της πολιτικής του διαδρομής. Επειδή όμως είναι γεννημένος το 1938 διανύει, φευ, την όγδοη δεκαετία. Βέβαια, το λάθος αυτό το κάνουν πολλοί, και εκτός αυτού δεν αποκλείεται να είναι του δημοσιογράφου και όχι του αντιπροέδρου της κυβέρνησης. Μπορεί ακόμη να το έκανε και κανένας Αλβανός, πληρωμένος από τον Σύριζα!

Κι ένα εντελώς τελευταίο, σαν υστερόγραφο. Διαβάζω στα Νέα ένα ενδιαφέρον άρθρο του Μιχάλη του Μητσού (με τον οποίο ήμασταν και συμφοιτητές πριν από πολλές ολυμπιάδες) για την απεργία των δημοσιογράφων και την εντύπωση που προκάλεσε ή δεν προκάλεσε. Το άρθρο τελειώνει ως εξής: Η κυκλοφορία της Ελ Παΐς, λέει, αυξήθηκε και πάλι, κάτι σαν 4%. Και οι Ισπανοί έχουν µεσογειακό ταµπεραµέντο, και εκείνοι περνούν κρίση, αλλά δεν εγκαταλείπουν τις εφηµερίδες. Παρεµπιπτόντως, όσο και να στύβεις το µυαλό σου, δεν µπορείς να θυµηθείς πότε η καλή εφηµερίδα απήργησε για τελευταία φορά.

Για το αν οι Ισπανοί εγκαταλείπουν ή όχι τις εφημερίδες, θα περίμενα λίγο περισσότερα στοιχεία, για το σύνολο των εφημερίδων και με περισσότερες από δύο τιμές, αλλά δεν είναι αυτό το θέμα μου. Με ενοχλεί η τελευταία φράση του Μητσού, που υπονοεί, τόσο μα τόσο αδιόρατα, ότι η καλή εφημερίδα είναι καλή επειδή οι συντάκτες της δεν σκέφτονται να απεργήσουν -κι έτσι που το λέει, η τελευταία απεργία της θα περίμενε κανείς να χάνεται στα βάθη των αιώνων, ή έστω να έγινε λίγο μετά τη μεταπολίτευσή τους, περί το 1980 -ή ίσως και πριν από τον Φράνκο, το 1935 έστω.

Αλλά στην εποχή μας, φίλε Μιχάλη, όποιος ειλικρινά θέλει να μάθει πότε έγινε κάτι δεν στύβει το μυαλό του, άσε που θα ήταν και παράλογη απαίτηση εσύ, δημοσιογράφος Αθηνών, να θυμάσαι τόσο καλά τα εργασιακά των Μαδριλένων συναδέλφων σου. Την εποχή μας γκουγκλίζουμε, και γκουγκλίζοντας μαθαίνουμε ότι η τελευταία απεργία στην Ελ Παΐς δεν έγινε το 1492, αλλά πριν από δυόμιση χρόνια, 26 και 27 Δεκεμβρίου 2008. Το αστείο όμως είναι ότι απεργία είχε κηρυχθεί στην Ελ Παΐς και για… χτες, 15 Απριλίου 2011! Τελικά όμως, όπως βλέπω, η εφημερίδα κυκλοφόρησε, μάλλον επειδή η διεύθυνση της εφημερίδας προτίμησε τον διάλογο με τους εργαζομένους. Ίσως είναι πιο έξυπνοι οι Ισπανοί (ιδιοκτήτες).

Advertisement

29 Σχόλια προς “Προπασχαλινά μεζεδάκια”

  1. Χρηστος Κ. said

    O κυριος Μητσος προφανως θεωρει την απεργια αντιπαραγωγικη διαδικασια. Σε μια χωρα οπου σπιλωνονται καθημερινα οι διαμαρτυριες, οι απεργιες και οι διαδηλωσεις θατανε περιεργο οι κατεξοχην υπαλληλοι του καθεστωτος να πουνε κατι διαφορετικο.
    Με τρωει να γραψω για τα χρεη ολων αυτων των ευαγων ιδρυματων μμεξαπατησης αλλα το εχει κανει ο Σταθης με φανταστικο τροπο εδω,http://techiechan.com/?p=948

  2. π2 said

    Ανπαίχταμπλ το Άργος Ορεχτικό!

    Στο δίλημμα Μπλεζ Πασκάλ / Ονορέ ντε Μπαλζάκ εγώ ψηφίζω ανεπιφύλακτα Μόντεστυ Μπλεζ.

  3. ὅλοι οἱ ἐδώδιμοι δρόμοι ὁδηγοῦν στὸ Ἄργος Ὀρεχτικό! καὶ ποῦ νὰ σφίξουν οἱ πεῖνες!

    μήπως ἡ σχιζολεξία εἶναι νοσταλγία γιὰ τὴν ὁμηρικὴ τμῆσι;

  4. LandS said

    #2

    «Το θηλυκό (η γυναικεία εκδοχή) του Ιουλίου Καίσαρα, του Τζενκίς Χαν, και των άλλων που έκαιγαν πολιτείες για να σώσουν τον Πολιτισμό»

    Υ Π Ε Ρ Ο Χ Ο ! ! !

  5. Μπορεί να κάνω και λάθος, αλλά εκείνο το «αντιπροσωπεία εκπροσώπων» μου φαίνεται κάπως υπερβολικό («με λίπος», για να χρησιμοποιήσω μία έκφραση της μόδας). ΟΚ, η επιτροπή είχε κάποιους εκπροσώπους της Αυτοδιοίκησης, και ήταν μάλιστα διακομματικής σύνθεσης (η επιτροπή).
    Και μετά τι έγινε;;; Οι εκπρόσωποι αυτοί εξέλεξαν μεταξύ τους κάποιους άλλους εκπροσώπους (δηλαδή εξέλεξαν μια «αντιπροσωπεία») για να τους εκπροσωπήσουν (ή για να τους αντιπροσωπεύσουν, αν θέλετε);;; Ετσι έγινε;;;
    🙂

  6. Σημαντικό κι επείγον: Στις 29 Απριλίου το υλικό του Google Video (όχι του YouTube) σταματά να είναι διαθέσιμο για αναπαραγωγή (κι έμμεσο ή άμεσο κατέβασμα). Ως τις 13 Μαΐου θα υπάρχει η δυνατότητα να κατεβάσουν το πρωτότυπο υλικό μόνο αυτοί που το ανέβασαν. Μετά τις 13 Μαΐου αντίο…

    Ό,τι προλαβαίνουμε, λοιπόν, σε 13 μέρες…

  7. ppan said

    μα τι ωραια μεζεδάκια, ακομη και για όσους νηστεύουν c’est fin, très fin, ça se mange sans faim

  8. μήτσκος said

    <>

    Εγώ κατάλαβα ότι οι συντάκτες δεν απεργούν επειδή η εφημερίδα είναι καλή, και όχι το αντίστροφο.

    Ξέρει κανείς πώς λέγεται στα Ελληνικά αυτό που οι Αγγλοι λένε «principle of charity»;

  9. Στέφανος said

    “να καταδικάσουν ανερυθρίαστα“ τη σφαγή στο Μαζάρ. Δηλαδή χωρίς να ντραπούν; Προφανώς εννοεί “ανεπιφύλακτα”.

    Ισως ήθελε να γράψει απερίφραστα. Ηχητικά ταιριάζει περισσότερο με το ανερυθρίαστα…

  10. ppan said

    Κάπου ειχα διαβάσει, πριν σας γνωρίσω κι ετσι δεν σημείωσα την πηγη, για ερωτευμενη που αμφιταλαντεύεται «να ενσκύψει ή να αντισταθει;» 🙂
    Αλίμονο στον αγαπητικό αν αποφάσιζε να μην αντισταθει!

  11. Nicolas said

    Ο Βένος σκεφτόταν τα αρνιά που θα σουβλίσουν για χάρη του στο στρατόπεδο και βρήκε αυτό το Άργος πολύ ορεχτικό (για να δούμε θα τον περάσει τον Πάγκαλο στην κοιλιά; ).
    Τι; για μερικά δευτερόλεπτα δεν έβρισε ο Πάγκαλος τον Σύριζα; γι΄ αυτό έγινε πάλι σεισμός στην Ιαπωνία και σε λίγο θα χιονίσει στην Σαχάρα.
    (Πω, πω, σε τρεις αράδες είπα τρεις πολύ βρόμικες λέξεις. Μαντέψτε ποιες)
    Εκείνο το ανέκδοτο με τον οδηγό του Πάγκαλου που πάτησε ένα γουρούνι στο χωριό το ξέρετε;
    Φτου, τέσσερις!

  12. sarant said

    9: Ναι, μπορεί να ήταν και το «απερίφραστα».

    11: Αν πιστέψουμε ένα κείμενο που κυκλοφορεί στο ιντερνέτι, η σύζυγος του Πάγκαλου έκανε αγωγή και ζητάει 300 χιλιάδες από μία κάτοικο Κερατέας, μεταξύ άλλων επειδή: Ακόμα η εναγόμενη επιχείρησε να ταυτίσει τις επιλογές και τις ενέργειές μου με αυτές του συζύγου μου Θεόδωρου Πάγκαλου με τελικό σκοπό να πλήξει βάναυσα την τιμή και την υπόληψή μου και να αμαυρώσει την εικόνα μου ως πολιτικού προσώπου που ασχολείται με τα κοινά του τόπου του.

  13. Nicolas said

    Ωχ! αν ζούσε η μάνα του ίσως να του έκανε κι αυτή μήνυση… 🙂

  14. ppan said

    12: και μπεντροβατο νάναι, είναι καταπληκτικό!

  15. πῶς γίνεται ὁ μὲν τίτλος ὀρθός, τὸ δὲ περιεχόμενο ἀσύντακτο;

    http://apneagr.blogspot.com/2009/06/blog-post_13.html

  16. Μαρία said

    14 Δεν είναι μπεντροβάτο αλλά θεώρησε απαξίωση το οτι την ανέφερε ως κυρία Παγκάλου.
    http://tinyurl.com/3jbkmpe

  17. ppan said

    αχαχαχα δίκιο εχει η γυναίκα!!! Αλλά δεν τόξερε ποιον παντρευόταν;

  18. sarant said

    Έγραψε κι αυτό ο Πιτσιρίκος:
    http://pitsirikos.net/2011/04/%CF%87%CE%AE%CF%81%CE%B1-%CF%80%CE%B1%CE%B3%CE%BA%CE%AC%CE%BB%CE%BF%CF%85/

  19. Μαρία said

    Τώρα συνειδητοποιώ οτι της ρίχνει 30 συναπτά.

  20. Nicolas said

    Η γριά η κότα έχει το ζουμί, αλλά τα τρυφερά τρώγονται και με μασέλα.
    [Αναφέρομαι σε μία παροιμιακή έκφραση της ελληνικής γλώσσας, toute ressemblance avec des personnes ou des situations existantes ou ayant existé ne saurait être que fortuite*]
    [Τα σχόλια των θαμώνων του ιστοκαφενείου δεν δεσμεύουν τον ιδιοκτήτη του**]

    * Δεν ξέρεις τι γίνεται καμιά φορά, να λάβουμε τις απαραίτητες προφυλάξεις
    ** Δυο προφυλάξεις είναι καλύτερες από μία

  21. Μαρία said

    20 Άσε τα σάπια.
    “Ο Θόδωρος δεν είναι από τους πολιτικούς που έχουν ηλικία”.
    http://www.tovima.gr/politics/article/?aid=340145

  22. sarant said

    Μαρία, αυτό το είπε στον Κλίντον, πριν από καμιά δωδεκαριά χρόνια. Τώρα μπορεί να απέκτησε ηλικία, δεν ξέρεις. Πάντως είναι «χιώτισσα και κυπρία νονά» (εννοεί νονά παιδιού από την Κύπρο).

  23. Ναι, βέβαια, Κυπρία νονά!
    Εννοεί το μωρό του Σολωμού Σολωμού, Αναστασία το βαφτίσανε αν δεν απατώμαι, που ο μπαμπάς της σκοτώθηκε πριν γεννηθεί αυτή. Είναι το γνωστό περιστατικό με την απόπειρα να κατέβει η τουρκοκυπριακή σημαία και τον απευθείας και εν ψυχρώ πυροβολισμό από κάποιο στέλεχος της ΤΔΒΚ.
    Μπορούμε, λοιπόν, να πούμε με ασφάλεια ότι η κυρία Παγκάλου πατάει επί πτωμάτων για να κάνει καριέρα.

  24. Αν έγραφε «Αργος Ορεκτικό » ίσως θα είχαν νόημα τα σχόλια. Αλλά επειδή σχεδόν κανείς δεν λέει «ορεχτικό» και από την θέση των «σ» και «χ» στο πληκτρολόγιο είναι φανερό ότι πρόκειτο για συχνότατο λάθος πληκτρολόγησης (όπως αντί για τόνο συχνά πληκτρολογείται το «λ» )

  25. sarant said

    Gpoint, ότι είναι λάθος πληκτρολόγησης το λέει και το κείμενο (πολύ γουστόζικο τυπογραφικό λαθάκι). Δεν υπαινίχτηκα ότι επίτηδες το έγραψαν Άργος Ορεχτικό και δεν νομίζω ότι τα σχόλια υπαινίσσονται κάτι τέτοιο, απλώς προεκτείνουν το καλαμπούρι.

  26. voulagx said

    Το ειδα σημερα σε αφισα τουριστικου πρακτορειου που διοργανωνει ταξιδια στην Τουρκια εδω και 25 χρονια «…ΚΑΙ ΟΛΑ ΤΑ ΤΑΞΙΔΙΑ ΜΑΣ ΣΤΕΦΑΝΩΝΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΕΠΙΤΥΧΙΑ».
    Καλη σας ορεξη!

  27. π2 said

    Ένα μακάβριο δείγμα εισαγωγικολαγνείας. Τον πεθάνατε τον άνθρωπο, πρωινιάτικα, κ. Μαστραππά.

  28. sarant said

    Μακάβριο και εξοργιστικό -από τα καλύτερα (δηλ. χειρότερα) που έχω δει!

  29. Νέο Kid Στο Block said

    27. Μάλλον πρόκειται περί χιουμοριστικής απάντησης στο (αρχικά) ποδοσφαιρικό σύνθημα ‘’Να πεθααααάνει ο Χριστόοοοφιας’’ (τραγουδιέται κατά το ‘’Ερνέστο βαλβεεεέρδε’’ των εφηβόφιλων του Πειραιώς) που δονεί εσχάτως τα ‘’γήπεδα’’ παγκύπρια.
    Μπλακ (Βλάκ) χιούμορ κι εγώ πρωινιάτικα ,Ω Π2.:-)

    ΥΓ. Πάντως τα ‘’πρωτεία’’ του nooz.gr δεν ‘’κινδυνεύουν’’ από μαστραππάδες. Οι ‘’άνθρωποι’’ πρέπει να έχουν ‘’ειδικά’’ πληκτρολόγια όπου μετά το σιφτ ‘’μπαίνουν ‘’πάντα εισαγωγικά.

Σχολιάστε

Εισάγετε τα παρακάτω στοιχεία ή επιλέξτε ένα εικονίδιο για να συνδεθείτε:

Λογότυπο WordPress.com

Σχολιάζετε χρησιμοποιώντας τον λογαριασμό WordPress.com. Αποσύνδεση /  Αλλαγή )

Φωτογραφία Facebook

Σχολιάζετε χρησιμοποιώντας τον λογαριασμό Facebook. Αποσύνδεση /  Αλλαγή )

Σύνδεση με %s

 
Αρέσει σε %d bloggers: