Δυο εκατομμύρια και ένα λουστράκι

Σήμερα, κυριακάτικα, όπως βλέπετε στο διάγραμμα εδώ πιοπάνω, συμπληρώθηκαν 2 εκατομμύρια επισκέψεις στο ιστολόγιο, από τις 16 Φεβρουαρίου 2009 που ξεκίνησε να εκπέμπει. Το πρώτο εκατομμύριο είχε συμπληρωθεί πέρσι στις 29 Ιουλίου, δηλαδή ύστερα από 19 και μισό μήνες λειτουργίας, το δεύτερο ήρθε γρηγορότερα, ούτε έντεκα μήνες δεν χρειάστηκαν. Πέρσι, που κλείσαμε το πρώτο εκατομμύριο, είχε γίνει μια συζήτηση για την ιστορία της λέξης εκατομμύριο, ενώ άλλες φορές έχουμε συζητήσει κατά πόσον οι επισκέψεις στο ιστολόγιο, όπως τις μετράει η WordPress, είναι μοναδικές ή όχι (δεν είναι: επομένως, τα νούμερα είναι λιγότερο εντυπωσιακά απ’ όσο φαντάζουν).

Όπως επίσης ίσως έχουμε ξαναπεί, γύρω στο 1870, όταν πλάστηκε η λέξη «δισεκατομμύριο» που σημαίνει «χίλια εκατομμύρια», βρέθηκαν κάποιοι να επισημάνουν ότι είναι λανθασμένος σχηματισμός, αφού το δισ- συνήθως σημαίνει «δυο φορές», άρα δισεκατομμύριο θα «έπρεπε» κατά τη γνώμη τους (π.χ. του Ζηκίδη) να σημαίνει «δύο εκατομμύρια», τα δε χίλια εκατομμύρια να τα πούμε «χιλιεκατομμύριο». Το λεξικό του Μπαμπινιώτη δίνει αναδρομικά δίκιο στον Ζηκίδη, χωρίς ευτυχώς να υιοθετεί την άποψή του. Κατά τη γνώμη μου, αν είναι λαθεμένος σχηματισμός το δισεκατομμύριο, είναι «θαυματουργό λάθος», αφού μας πρόσφερε ένα διαυγέστατο σύστημα πολλαπλασίων (δισεκατομμύριο, τρισεκατομμύριο, κτλ.) ενώ αν είχαμε υιοθετήσει την «δήθεν σωστή» πρόταση Ζηκίδη θα λέγαμε «σωστά» χιλιεκατομμύριο, αλλά μετά θα μπουρδουκλωνόμασταν απερίγραπτα για να πούμε τα χίλια δισεκατομμύρια κτλ. (Και βέβαια η καθαρεύουσα ποτέ δεν θα άφηνε να εδραιωθούν οι τύποι διλιούνι, τριλιούνι).

Τέλος πάντων, σήμερα κλείνουμε δύο εκατομμύρια επισκέψεις και ισχύουν για μια ακόμα φορά, αλλά στο διπλάσιο, όσα είχα γράψει εδώ όταν κλείσαμε το εκατομμύριο: Δεν ξέρω αν το νούμερο είναι μεγάλο ή μικρό, εμένα πάντως με εντυπωσιάζει και σας ευχαριστώ θερμά όλους, πολύ περισσότερο που επειδή, σε αντίθεση με τα σχόλια, δεν μπορώ να ξέρω ποιος έκανε τη σημαδιακή επίσκεψη!

Όμως, πρέπει να κεράσω κάτι για την περίσταση και σκέφτηκα να προσφέρω ένα μικρό χρονογράφημα του Ν. Λαπαθιώτη, δημοσιευμένο σε ένα λαϊκό περιοδικό το 1914. Τίτλος, «Το λουστράκι 1573», ένα σκίτσο της ζωής πριν από 100 χρόνια. Έχω εκσυγχρονίσει την ορθογραφία, που δεν ήταν και τόσο συνεπής έτσι κι αλλιώς. Το «μους μαγγόν» που λέει κάπου είναι μάλλον μους μαρρόν, κάστανο, με επιτηδευμένη γαλλική προφορά. Το ούζο-γκγοζέιγ είναι φυσικά ούζο με σιρόπι φραγκοστάφυλο, που δεν ήξερα ότι συνηθιζόταν. Ποιος είναι ο Πιρμπώ δεν ξέρω και λίγο που έψαξα δεν το βρήκα, όποιος ξέρει θα με υποχρεώσει. Ο Μιρμπώ που αναφέρεται στο κείμενο είναι ο Οκτάβιος Μιρμπώ (Octave Mirbeau, 1848-1917) για τον οποίο βλ. και το σχόλιο αρ. 7. Πολλά είπα, σταματάω, και σας ευχαριστώ για τις επισκέψεις και τα σχόλια. Ο λόγος στον Λαπαθιώτη:

ΑΠΟ ΤΗΝ ΖΩΗΝ

ΤΟ ΛΟΥΣΤΡΑΚΙ 1573

Μοιάζει με ποντικάκι, τολμηρά βγαλμένο ανάμεσα από λογής λογής γάτους, γάτους κορδωμένους και φουσκωμένους με μονὸκλ από εξυπνάδα, γατίτσες του φασαμέν, λιγωμένες και ανόητες, που κορτάρουν σαν λυσσασμένες ή διανοούνται κακά για τις πλαγινές τους, γατάκια λιχούδικα και σαχλότατα που σπρώχνουν τες καρέκλες και κάνουν φασαρίες :

— Ο λουστράκος, εδώ… Βερνίκι καλό…

Ο κόσμος βουίζει σαν μελίσσι· εγώ καθισμένος μ’ ένα φίλο μου απολαμβάνομεν την χαιρέκακη ευχαρίστηση τού να είμαστε εμείς και όχι άλλοι.

Ο Αντρέας (Αντρέα τόνε λένε, νούμερο 1573) να σου περνάει, ρίχνει έν’ αστείο και κοιτάει το γαλλικό βιβλίο που ξεφυλλίζουμε… ύστερα διπλώνεται στα δυο κι αρχινάει το λουστράρισμα των παπουτσιών, σιγανά κι αβίαστα, σιωπηλά, σαν βαριεστημένος, με τα χέρια αφαιρημένα, και πάλιν κοιτάει τις ζουγραφιές του βιβλίου : Το μωρό παιδάκι είναι μέσα του και ξεχνάει το λουστράκο…

— Λοιπόν, Αντρέα ; τί νέα ;

Μια ταπεινή γλήγορη απόκριση, ένα σούρωμα χειλιών, έν’ ανασήκωμα των ώμων — και δρόμο.

Και χαμογελάει στη δυστυχία του σαν να την αγαπάει στοργικά.

Τον είχαμε αλησμονήσει, βυθισμένοι από το ξεφύλλισμα του βιβλίου, — κάποιο ρομάντσο του ΠΜιρμπὼ δυνατο κι ωμό, σα γυμνό κρέας, με χτυπητές μοντέρνες εικόνες, ή μια σειρά ιστορίες του Γουέλλς υπερφυσικιές, αλλόκοτες, έξυπνες, — κι η ώρα ήταν περασμένη.

Ένα ένα γκρουπ αποχωρούσε με αναπαμένη τη συνείδηση πως κατηνάλωσε ώς το τέλος όλο το μερδικό της κακογλωσσιάς και της κουταμάρας που αναλογούσε στην σημερινή ημέρα. Όλοι σκορπούσαν, κι οι γαντοφορεμένες χειραψίες δίναν και παίρναν, κι οι λουσάτες κυρίες αποτραβιόντουσαν αφήνοντας μια γραμμή μυρωδάτη από πίσω τους, καθώς τα καράβια που κι αφού τραβήξουν πέρα σημειώνουν μ’ ένα βαθύ αυλάκι το πέρασμά τους απάνου στα νερά.

— Γκαγσόν, ώ! παγακαλώ, παγακαλώ…. Θα μου επιτγέψετε ! έλα δω, γκαγσόν, τί κάνουν αυτά; Κγάτησε, παγακαλώ… ένα μουσ-μαγγόν, μια νουγκατίνα, μια σαγτγέζ, ένα ούζο γκγοζέϊγ…

— Όχι δα, πώς γίνεται αυτό ;

— Ω! Παρακαλώ, παρακαλώ…

(Κι από μέσα κλαιν το δίφραγκο που πάει αμόντε, κι οι άλλοι λένε : Δε βγήκαμε δα και ζημιωμένοι!)

Κι οι κοπελίτσες φεύγουν αφού ρίξουνε μια κουτή ή αυθάδικη ματιά γύρω σ’ όλους, όσοι τες κορτάρουν, και μια φτονερὴ κακιά ματιά στην τουαλέτα της φιλενάδας τους, που πώς δε λειώνει απ’ τα ενωμένα ζηλιάρικα πυρά ένας θεός το ξέρει! Και τα παιδιά πάνε κι αυτά, παρέες–παρέες να προγκήξουνε λιγάκι μέσ’ τα σοκάκια, να χυδαιολογήσουν, ελεύτερα, αναγκασμένα καθώς ήταν τόσην ώρα να κάνουνε ψευτοευγένειες και ρεβερέντζες, και να φάνε το γλυκό με το κουτάλι !

Πέρασε και μια κυρία μεσόκοπη, με μια χτυπητή τουαλέτα τρανσπαράν από πράσινο τούλι γυρισμένο με άσπρα μοτίφ, και απλώθη σε ζαχαρωτά μειδιάματα μπρος απ’ το κάτου βγαλμένο καπέλο του κομψευομένου, με γάντια γκρι σουρί και μουστάκι φρεσκοσιδερωμένο και μαλλιά γυαλιστερά απ’ τη μπριλιαντίνα σαν αλειμμένα πετρέλαιο.

Και να ο λουστράκος, ταπεινός κι ανίδεος, όχι φτονερός, όχι ζηλιάρης, ήρεμος, καλός, με τ’ άνοστα παιδιάτικα ματάκια του, φαιδρά και ξένοιαστα και καλόσκια. Κι όμως απόψε ο λουστράκος δε μάζεψε δεκάρες και το κασελάκι του κρέμεται με μιαν αθώαν απογοήτεψη απ’ τα χεράκια του. Κοιτάει γύρω στις έρμες καρέκλες, κουνάει γελαστά το κεφάλι, σουρώνει τα χειλάκια του, και μας ρίχνει προπετώς μια φράση απλή, τσαχπίνα, μαγκίστικη, παραπονιάρα, σαν να μην ξέρει το βαθύ δράμα του, σαν να παίζει με το μαχαίρι :

— Το λουστράκι απόψε θα μείνει αμάσητο… Το ’γραψε ο Θεός! …

Μωρέ αδεκαρίες ! …

Advertisement