Η καραβίδα του Ασημάκη Γιαλαμά

 

Στην ορολογία του ιστολογίου, καραβίδα λέγεται μια μικρή πρόταση, συνήθως σε άρθρο ή βιβλίο αναφοράς, της οποίας οι περισσότερες πληροφορίες (στην ιδανική περίπτωση όλες) είναι λανθασμένες. Είναι μορφή συγγενική με το χρυσό πέταλο, μόνο που στο χρυσό πέταλο τα λάθη συχνά είναι εσκεμμένα, δηλαδή είναι ψέματα. Περισσότερες πληροφορίες για τις καραβίδες και τα χρυσά πέταλα βρίσκετε εδώ.

Τις προάλλες, καθώς διάβαζα ένα ενδιαφέρον άρθρο για τον Ασημάκη Γιαλαμά, τον ευθυμογράφο και θεατρικό συγγραφέα, ψάρεψα μια μεγάλη καραβίδα. Παρόλο που το άρθρο δεν είναι φρέσκο (γράφτηκε τον Οκτώβρη του 2004, για τον θάνατο του Γιαλαμά), η καραβίδα διατηρεί τη φρεσκάδα της και σας την παρουσιάζω. Διπλό όφελος: και το ίδιο το άρθρο έχει πολύ ενδιαφέρον.

Λοιπόν, στην τρίτη ενότητα του άρθρου παρουσιάζεται ένα σατιρικό στιχούργημα του Γιαλαμά, το εξής:

«Ο τρελός φτωχοϋπάλληλος»

«Είχα γυναίκα, είχα παιδιά,
είχα κι ευαίσθητη καρδιά,
μα προκοπή δεν είχα.
Βρήκα υπάλληλος, να γίνω
και περιμένω, να παχύνω,
μασώντας τη… μαστίχα!

***

Εχω ρέψει ο φτωχός
κι όλοι εμείς, που ζούμε
σκλάβοι μισθοδίαιτοι,
άστα, το τι τραβούμε!..

***

Μ’ ας είν’ τ’ αφεντικά καλά,
με τα σταμπάζια τα πολλά
και τα μεγάλα ονόματα,
κοτζαμπασήδες με αβάντα,
που μπρος τους κάνουν πάντα
τζιλβέδες και καμώματα…»

Ίσως να σας θύμισε κάτι το ποίημα. Και πράγματι η δημοσιογράφος που έγραψε το άρθρο διευκρινίζει:

(σ.σ. Η αρχή του ποιήματος παραπέμπει στο ποίημα του Ν. Καρβούνη «Η βάβω μου η Τασιά»).

Και εδώ ακριβώς βρίσκεται η καραβίδα!

Έχουμε και λέμε:
Ποίημα «Η βάβω μου η Τασιά» δεν υπάρχει, το σωστό είναι «Η βάβω η Τασιά» -φυσικά, πρόκειται για εντελώς ασήμαντη ανακρίβεια, αλλά δυστυχώς δεν είναι η μοναδική.

Δεύτερον, το ποίημα «Η βάβω η Τασιά» δεν είναι του Ν. Καρβούνη, είναι του Μάρκου Αυγέρη!

Τρίτον και φαρμακερόν, το ποίημα του Αυγέρη, όπως μπορείτε να διαπιστώσετε εδώ, δεν έχει καμιά σχέση με το στιχούργημα του Γιαλαμά, ούτε στο περιεχόμενο, ούτε στη μορφή της στιχουργίας.

Στην πραγματικότητα, το ποίημα που χρησίμεψε σαν πρότυπο στον Γιαλαμά είναι άλλο, είναι ο γνωστός «Τρελός» του Βάρναλη!

Και για να τελειώνουμε με την καραβίδα, δεν είναι μόνο η αρχή του ποιήματος του Γιαλαμά που παραπέμπει στο ποίημα του Βάρναλη, αλλά ολόκληρο, πρόκειται δηλαδή για κανονική παρωδία. Οι στροφές του βαρναλικού ποιήματος που αντιστοιχούν στην παρωδία, είναι οι εξής:

Ο τρελός

Είχα γυναίκα, είχα και ζα,
είχα μια Βάσω με βυζά,
μα προκοπή δεν είχα.
Σε ποιό χαρέμι να παχαίνει
στα μαξιλάρια ξαπλωμένη
μασώντας τη μαστίχα.

Μ΄αν κυλίσει μια ο τροχός
και στην Πόλη μπούμε,
σκλάβες χανουμόπουλα
πό ΄χει να τραβούμε

Να ΄στε γεροί, να ΄στε καλά
με τα τσαπράζια τα πολλά
και τα μεγάλα ονόματα,
κοτζαμπασήδες όλοι πρώτης,
και με τους διάκους ο δεσπότης
-τζιλβέδες και καμώματα!

Τζιλβέδες είναι τα νάζια. Στην παρωδία του Γιαλαμά έχω μια άγνωστη λέξη, τα «σταμπάζια τα πολλά». Αν την ξέρετε, πείτε μου. Δεν αποκλείεται πάντως να είναι πλασμένη επί τούτου από τον Γιαλαμά (στάμπες; σφραγίδες δηλαδή;) ή ακόμα και τυπογραφικό λάθος.

Ο Γιαλαμάς, σαν τους περισσότερους επιθεωρησιογράφους, πρέπει να είχε μεγάλη ευχέρεια στις παρωδίες –στον μακρύ κατάλογο των παρωδημένων ποιημάτων, ας προσθέσουμε λοιπόν τον Τρελό φτωχοϋπάλληλο του Ασημάκη Γιαλαμά, παρωδία πάνω στον Τρελό του Κώστα Βάρναλη –και όχι βέβαια του Καρβούνη ή του Αυγέρη!