Προϊουλιανά μεζεδάκια

Μεζεδάκια, καθότι Σάββατο. Κι επειδή σήμερα είναι η τελευταία μέρα του μήνα, και αύριο έχουμε πρώτη του Ιούλη, προϊουλιανά. Αν το πανευρωπαϊκό είχε πάει αλλιώς, ώστε να περιμένω με περισσότερη αγωνία τον αυριανό τελικό, ίσως άλλαζα και τον τίτλο του άρθρου, αλλά μετά τώρα που ο τελικός είναι μεταξύ συμπατιριμένων όποιος και να κερδίσει μαγκιά του. Ας πούμε ότι έχουμε μια μικρή συμπάθεια προς τους Ιταλούς λόγω τυραννοκτονίας.

Μόλις έβαλε προχτές τη δεύτερη μπαλωθιά ο Μπαλωτέλης, έγραψα στο φέισμπουκ ένα σύνθημα σε ιταλικά της συμφοράς: cosí vi battono coloro che vi devono dei soldi (βασικά ci έγραψα αντί για vi, αλλά ήταν λάθος). Περίπου «έτσι σας κερδάνε αυτοί που σας χρωστάνε». Στο ίδιο πνεύμα, είχαμε γράψει εδώ πριν από λίγες μέρες, σε λατινικά της συμφοράς, χαμπέμους γκουμπέρνουμ, που πρέπει να είναι σωστό, αν και δεν είναι βέβαιο ποια λατινική λέξη αντιστοιχεί στην «κυβέρνηση»: gubernum, imperium, gubernatio ή administratio; Οι λατινομαθείς ας το συζητήσουν· πάντως είναι βέβαιο πως δεν είναι guvernum, όπως το έγραψε ο Σκάι τις προάλλες ενθουσιασμένος.

Πάντως κυβέρνηση αποκτήσαμε, αποκτήσαμε και υπουργό Οικονομικών έστω και σε δύο δόσεις, κι όταν έμαθε τον διορισμό του ο νέος υπουργός Οικονομικών, ο κ. Στουρνάρας, είπε στις κάμερες: Απλά, θέλω να ευχαριστήσω… Δεν θυμάμαι ποιον ευχαρίστησε, αλλά πρόσεξα ότι είπε «απλά» και όχι «απλώς» όπως υποτίθεται ότι είναι το σωστό. Υπουργοί, πρωθυπουργοί, ακαδημαϊκοί, καθηγητές πανεπιστημίου, συγγραφείς, φιλόλογοι, όλος ο κόσμος λέει και γράφει «απλά» κι όμως τα διάφορα γλωσσικά παρατηρητήρια και οι απανταχού λαθοθήρες επιμένουν ότι πρόκειται για λάθος χρήση, κι ότι το σωστό είναι «απλώς», διότι, τάχα, το «απλά» σημαίνει «με απλό τρόπο». Η λεπτή διάκριση μεταξύ του «απλά» και του «απλώς», που πρέπει να σημειώσουμε ότι δεν είναι και πολύ παλιά διότι πριν από 100 χρόνια όλοι «απλώς» έλεγαν, έχει πια καεί, οι στάχτες της έχουν σκορπίσει στο Αιγαίο, αλλά Μπαμπινιώτηδες και λοιποί αρνούνται να το αναγνωρίσουν. Παρεμπιπτόντως, εγώ λέω «απλώς» αλλά το θεωρώ συνώνυμο του «απλά».

Διαβάζω στην Καθημερινή το ρεπορτάζ για τη ληστεία στο σπίτι του Γ. Δώνη στην Κηφισιά: Ο πρώτος δράστης συνελήφθη λίγη ώρα αργότερα, ενώ ο δεύτερος δράστης κρυβόταν σε σπίτια στην οδό Ιθάκης. Η αστυνομία τον εντόπισε σε σπίτι στον ίδιο δρόμο, ενώ επί τόπου έφτασε διαπραγματευτης που συνομίλησε μαζί του και εν τέλει συνελήφθη. Αυτό είναι, πας να προσφέρεις τις διαπραγματευτικές υπηρεσίες σου και σε πιάνουν! Τι έκανε άραγε ο καημένος ο διαπραγματευτής και τον συνέλαβαν;

Μου έστειλαν ένα βιντεάκι που έπρεπε να μου προκαλέσει ανατριχίλα, γιατί δείχνει ένα μεγάλο πουλί να πέφτει πάνω σε ένα φουρφούρι, ανεμογεννήτρια δηλαδή. Με ανατρίχιασε όμως ο τίτλος του: Σύγκρουση ορνίου με ανεμογεννήτρια. Αλλά το όρνιο, αν θες να το πεις στην καθαρεύουσα θα το πεις «όρνεο». Ή θα πεις «του όρνιου» ή «του ορνέου». Το «του ορνίου» είναι Μποστ. Άδικο έχω;

Κακώς λέω ότι οι μετοχές αορίστου δεν είναι ζωντανές στη νέα ελληνική: όχι μόνο ζουν και βασιλεύουν, αλλά γεννοβολάνε κιόλας! Το νεογέννητο εμφανίστηκε σε ρεπορτάζ για την ορκωμοσία της Βουλής (αναδημοσιεύτηκε σε πολλά μέρη, π.χ. εδώ): Ο πρώτος αντιπρόεδρος της απερχούσας Βουλής Γιάννης Τραγάκης, ο οποίος προήδρευσε του Σώματος… Η μικρή Απερχούσα, το νεογέννητο, χαίρει άκρας υγείας. Ο μπαμπάς Απερχόμενος και η μαμά Απελθούσα δεν μπορούν να κρύψουν τη συγκίνηση και τη χαρά τους.

Θα διαβάσατε ίσως την είδηση για την ανακοίνωση που έβγαλε η εταιρεία του μετρό της Σαγκάης όπου (σε χοντρές γραμμές) λέει στις επιβάτισσες να ντύνονται σεμνά αλλιώς να μην παραπονιούνται αν υποστούν παρενόχληση. Στην Καθημερινή διάβασα ότι, αντιδρώντας σ’ αυτή την ανακοίνωση, «δύο γυναίκες εισήλθαν στο μετρό έχοντας βάψει τα πρόσωπά τους μαύρα, ενώ στα χέρια τους κρατούσαν πλακάτ που έγραφαν «εγώ μπορώ να είμαι κοκέτα, εσύ δεν μπορείς να με παρενοχλείς».» Ας προσπεράσουμε το ευφημιστικό «εισήλθαν» (δεν μπαίνει πια κανείς, ούτε καν στο νόημα), άλλο πρόσεξα. Πρόσεξα το «κοκέτα», διότι είχα ήδη διαβάσει την είδηση στο CNN και στα αγγλικά η φράση ήταν διαφορετική: I can be slutty, but you can’t harass me. Αυτό το slutty μπορεί να αποδοθεί με πολλούς τρόπους, που η καλή μου ανατροφή με εμποδίζει να αναφέρω, αλλά το «κοκέτα» μου φαίνεται άκρως ευφημιστικό. Όμως το πράγμα περιπλέκεται, διότι στην αμερικανική έκδοση μιας κινέζικης εφημερίδας υπάρχει φωτογραφία της κοπέλας που διαμαρτύρεται και μια διαφορετική αγγλική μετάφραση:I can be coquettish, but you can’t harass me, και το coquettish, ακόμα κι αν σύμφωνα με το λεξικό μου δεν σημαίνει «κοκέτα» (αλλά μάλλον τσαχπίνα) σαφώς είναι πολύ λιγότερο έντονο από το slutty. Επειδή τα κινέζικά μου δεν είναι πολύ καλά, δεν ξέρω ποια απόδοση είναι η σωστή.

Εγώ δεν τιτιβίζω ούτε παρακολουθώ τους άλλους, αλλά το κακό με το τουίτερ είναι ότι η μπαρούφα που θα πεις μαθεύεται μέσα σε κλάσματα του δευτερολέπτου από όλους εκείνους που σε «ακολουθούν» και δεν υπάρχει τρόπος να την πάρεις πίσω, είτε πρόκειται για πολιτικώς επιλήψιμη φράση, είτε για απρέπεια, είτε για αστεία ανορθογραφία, όπως πρόσφατα ο Άδωνης που έγραψε «ίθε να την φωτίσει ο Θεός» (την κ. Μέρκελ).

Αλλά το πιο αστείο είναι το χουνέρι που έπαθε η Ε. Βόζενμπεργκ, που παρομοίασε τον Γ. Παπανδρέου με τον «Νέρωνα που επιχαίρει για τα αποκαΐδια της Τροίας» με αποτέλεσμα να γελάσει και το παρδαλό ηλεκατσίκι, αφού το επίμαχο τιτίβισμα αναδημοσιεύτηκε σε εκατοντάδες ιστοτόπους. Εντάξει, απροσεξίες είναι αυτά και δεν σημαίνουν ότι είναι ανιστόρητη, αλλά πάντως έχει πλάκα. Θα μπορούσαμε να το προεκτείνουμε και να πούμε ότι θυμίζει «τον Νέρωνα που επιχαίρει πάνω στα αποκαΐδια της Τροίας, λίγο μετά που γκρέμισε τα τείχη με τις σάλπιγγες, κι αφού η Κερκόπορτα…»

Αντιθέτως, καθόλου πλάκα δεν έχει ένα περιστατικό που έγινε την περασμένη βδομάδα. Ο συγγραφέας Πάνος Θεοδωρίδης, γνωστός και στη μπλογκόσφαιρα ως Πετεφρής, ενημέρωσε τις προάλλες τους φίλους του ότι η ταχτική κυριακάτικη συνεργασία του με την εφημερίδα «Αγγελιοφόρος» της Θεσσαλονίκης σταμάτησε (κοινώς: κόπηκε) διότι την περασμένη Κυριακή έγραψε ένα ή δυο κομμάτια που δεν ταιριάζουν στο ύφος της εφημερίδας. Τα επίμαχα κομμάτια, μάλιστα, αφαιρέθηκαν από τον ιστότοπο του Αγγελιοφόρου. Το εξοργιστικό είναι ότι πρόκειται για κοσμιότατα κομμάτια, έξυπνα και καλογραμμένα. Αλλά για να κρίνετε μόνοι σας,  κράτησα το λινκ του ενός άρθρου, ή μάλλον, επειδή το λινκ είναι στην cache του Γκουγκλ και δεν θα διατηρηθεί για πάντα, το μεταφέρω και εδώ:

Ο εξειδικευμένος (συνοδεύεται από φωτογραφία του Κυρ. Μητσοτάκη)

Απεναντίας, με τρέλανε πάλι η άρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη να μην αποδεχτεί θέση αναπληρωτή υπουργού, με την αιτιολογία πως, όντας πολιτικό πρόσωπο, δεν μπορεί να τεθεί «υπό» έναν οσονδήποτε αξιόλογον ιδιώτη. Φυσικά, τα ελληνικά έχουν γλωσσικό πλούτο και ένας αναπληρωτής δεν είναι υφυπουργός, όπως ένας Κυριάκος Μητσοτάκης, παρά την απλότητα των τρόπων του, είναι αδύνατον να κρύψει το αφιλότιμο το σύμπλεγμα υπεροχής που διαθέτει. Η αίσθηση «υπηρετών την πατρίδα, εφρόντισα να ασκηθώ διδασκόμενος πολλής για το περιβάλλον, επομένως τι ξέρει από αυτά ο πολίτης Λιβιεράτος» μοιάζει με δικανική αποστροφή σε δίκες εποχής Ροβεσπιέρου. Ο υπουργός χρειάζεται πρώτα και κύρια την αίσθηση ότι έχει να μάθει πολλά και να υλοποιήσει περισσότερα κι από αυτά που ξέρει. Αυτό έχει τόσο γενική χρήση, που δε νομίζω να το αμφισβητήσει ένας γιατρός, ένας συνδικαλιστής, ένας ταβερνιάρης. Γιατί, λοιπόν, στεναχωριέται ο Κυριάκος Μητσοτάκης; Διότι πρέπει να έχει ο ποιητής το ροκάνι του. Επ’ αυτού ομίλησε ο ποιητής Εγγονόπουλος, και αρνούμαι να ασχοληθώ περισσότερο με το νέο πολιτικό που η εκλογή του τον κάνει κατάλληλο για παραγωγή νομοθετικού έργου, ως προβλέπει το Σύνταγμα και η παλαιά διάκρισις των εξουσιών. Ηθελα να είμαι παρών, για να συλλάβω το ύφος του πρωθυπουργού ακούγοντας ωραίους λόγους για τη βαριά ευθύνη κ.λπ. έναντι του χειμαζομένου περιβάλλοντος.

Μ’ άλλα λόγια, είναι ελεύθερος ο Τύπος, φτάνει μόνο να μη γράψεις. Ή, για να επικαιροποιήσουμε τον Σούτσο: Είναι ελεύθερος ο Τύπος, φτάνει να γράφεις εναντίον του Σύριζα.

Υστερόγραφο: Περιττό ίσως να διευκρινίσω ότι δεν είμαι φίλος με τον Πάνο Θεοδωρίδη και δεν του ζήτησα την άδεια για να γράψω για την περίπτωση.