Μαρτίου μαρτυρολόγιον

Από τον Οκτώβριο άρχισα να παρουσιάζω κάθε αρχή του μηνός το Ημερολόγιο του Ρωμηού 1889. Τα ημερολόγια αυτά ήταν ένα πολύ συνηθισμένο είδος εντύπου από το 1880 ως το 1930 περίπου. Κυκλοφορούσαν τον Δεκέμβριο και είχαν το ημερολόγιο της επόμενης χρονιάς, συνήθως με μια σελίδα για κάθε μήνα, διανθισμένο με διάφορες χρήσιμες πληροφορίες και με κάποια στιχουργήματα ή ανέκδοτα. Σταδιακά, προστέθηκε και φιλολογική ύλη, κι έτσι στα επόμενα ημερολόγια το ημερολογιακό στοιχείο είχε περάσει στο περιθώριο ή και απουσίαζε εντελώς -όπως, ας πούμε, στο Ημερολόγιο του Μπουκέτου, που έβγαλε γύρω στα 8 ετήσια τεύχη από το 1925 έως το 1932 (το έχω παρουσιάσει εδώ).

Ημερολόγια τέτοια βγαίνουν ακόμα, πολυσέλιδα και φιλολογικά. Με ένα από αυτά, το Λεσβιακό ημερολόγιο, έχω συνεργαστεί κι εγώ ως εκ πατρός Λέσβιος.

Ο Σουρής, όσο έβγαζε τον Ρωμηό, την έμμετρη εβδομαδιαία εφημερίδα του, έβγαλε και μερικά “Ρωμηού ημερολόγια”, αν και όχι κάθε χρόνο (Στην Ανέμη υπάρχουν τρία ή τέσσερα). Το “Ρωμηού ημερολόγιον με το μαρτυρολόγιον” του 1889, που λογικά θα κυκλοφόρησε τον Δεκέμβριο του 1888.

Γραμμένο ολόκληρο από τον Σουρή (“Εργασία του Σουρή τύποις αδελφών Περρή) είχε 36 σελίδες και απαρτιζόταν μόνο από το έμμετρο και σατιρικό “μαρτυρολόγιο” του κάθε μήνα (“Των μηνών η δωδεκάς / με προσθέσεις μερικάς”), με λίγα σκίτσα από τον σκιτσογράφο του Ρωμηού, χωρίς να έχει καν σελίδες με ημερολόγιο.

Όπως μπορείτε να δείτε, ήταν όλο έμμετρο, από τον τίτλο ίσαμε την αναφορά της τιμής στο οπισθόφυλλο: Εις μεν το εσωτερικόν λεπτά πενήντα η τιμή εις δε το εξωτερικόν εξήντα με προπληρωμή.

Και του Μαρτίου το μαρτυρολόγιο δεν είναι πολύ μεγάλο, οπότε το ανεβάζω σε εμβόλιμο άρθρο, απογευματινό.

Μάρτης —Μυρίζει άνοιξις, μοσχοβολά τ’ αγέρι,
και βάζουν κόκκινες κλωστές στο ένα κι άλλο χέρι.

Αρχίζουν και τα βάσανα μεγάλων νηστειών
κι ο ήλιος ευρίσκεται απάνω στον Κριόν,
του δε Κριού τα κέρατα ολίγον κατ’ ολίγον
φυτρώνουν και εις κούτελα περιφανών συζύγων.

Της Ευθαλίας εορτή, της νέας Ευδοκίας,
που δεν εγνώρισαν ποτέ του κόσμου τας κακίας,
Ευτρόπιος, Κλεόνικος, Ησύχιος και Κόνων,
Κυριακή των νηστειών και των πολλών κανόνων,
ο άγιος Γεράσιμος καθώς και ο Τζαννέτος,                               Ο αστυνόμος Γεράσιμος Τζανέτος τα είχε βάλει με τους μάγκες του Ψυρρή
που Αστυνόμος άλλοτε υπήρξεν επί έτος,
οι εν Χερσώνι μάρτυρες και οι εν Σεβαστεία,                          Πρόκειται για τη Χερσώνα της Μαύρης Θάλασσας,
οπού ποτέ δεν έλεγαν κι ούτ’ έκαναν αστεία,
Κορδάτος και Σωφρόνιος ο Ιεροσολύμων,
που ήτο λίμα δυνατή καθώς και ό Φιλήμων,
της Σταυροπροσκυνήσεως, ο μέγας Θεοφάνης,
ο συγγραφεύς τής Κλίμακος και άλλος Άη-Γιάννης.
Βενέδικτος, Αγάπιος, Σαβίνος και οι άλλοι
επτά ιερομάρτυρες και όσιοι μεγάλοι,
που χάνεις τον λογαριασμό, αν όλους τους προσέξεις,
Αλέξιος ο του Θεού κι ο κουλουρτζής Αλέξης,
Υπάτιος ο των Γαγγρών, μαθήσεως υπάτης,
όπου ποτέ εις τα λουτρά δεν πήγε της Υπάτης,
Κυρίλλος ο διάκονος, Κυρίλλος ο δεσπότης,
Δαρεία τε και Χρύσανθος, πατέρες εν τοις πρώτοις,
του Αρχαγγέλου Γαβριήλ και του Γαβριηλίδη,
που την γνωστήν Ακρόπολιν νυχθημερόν εκδίδει,
ο Μάρκος ο επίσκοπος κι ο νέος Ιλαρίων,
ο νικητής μαγγανειών και πειρασμών μυρίων.

Ματρώνα η εξακουστή, κι αυτή από τις πρώτες,
οπού τιμούν την μνήμην της οι Χιώτισσες κι οι Χιώτες,
ο άγιος Ιάκωβος κι ο των επιγραφών
Δραγάτσης ό Ιάκωβος, εκ των πολύ σοφών,                                                             Ιάκωβος Δραγάτσης, αρχαιολόγος της εποχής
ο Νίκων, μάρτυς και αυτός και άνθρωπος της πένας,
και οι πιστοί του μαθηταί, διακόσοι παρά ένας,
ο μέγας Ευαγγελισμός της του Χριστού Μαρίας
και η της Λαύρας εορτή και της ελευθερίας,
συνεορτάζει τ’ όνομα και καθενός Βαγγέλη,
ολίγοι Παναγιώτηδες και όποιος άλλος θέλει.

Δεν ήξερα ότι ο Αλέξης γιορτάζει τούτον τον μήνα, στις 17. Δεν ξέρω ποιος ήταν ο κουλουρτζής Αλέξης πριν από 126 χρόνια, φέτος πάντως γιορτάζει ο πρωθυπουργός Αλέξης.