Γέμελοι και μπινιάρηδες
Posted by sarant στο 15 Φεβρουαρίου, 2016
Χτες πήγα στην Κόρινθο. Είχα πάρα πολλά χρόνια να πάω, από τότε που ο Λέων Σγουρός ήταν ακόμα δόκιμος. Βλέπεις, η Κόρινθος έχει το καλό (ή το κακό) ότι βρίσκεται πολύ κοντά’ κάθε φορά που περνούσαμε απέξω, καθώς πηγαίναμε στο Ναύπλιο ή πιο πέρα, ή στην Πάτρα, λέγαμε «να ρθούμε καμιά φορά και στην Κόρινθο» -αλλά μέναμε στα λόγια. Οπότε, χτες πήρα τον προαστιακό και σε μια ώρα είχα φτάσει.
Από τον σταθμό του τρένου, που είναι έξω από την πόλη, πήρα ταξί για να ανέβω στον Ακροκόρινθο. (πληρώνοντας περισσότερα από το εισιτήριο του τρένου πηγαινέλα). Καθώς περνούσαμε από την Αρχαία Κόρινθο, το χωριό, ο ταξιτζής μού σύστησε την ταβέρνα του Γέμελου «για μαγειρευτά».
Συνήθως δεν δίνω μεγάλη σημασία σε τέτοιες συστάσεις, αλλά τούτη τη φορά έκανα την εξαίρεση, επειδή είχα τον λόγο μου.
Κι έτσι, όταν κατηφόρισα από τον Ακροκόρινθο κάτω, πέρασα πρώτα από τα αρχαία (αν θέλετε να πάτε, να περιμένετε καλύτερα ως την 1η Μαρτίου, διότι το Μουσείο είναι κλειστό για ανακαίνιση έως τότε) κι ύστερα, βγαίνοντας από τον αρχαιολογικό χώρο πήγα στην ταβέρνα του Γέμελου. Ή ίσως του Γιέμελου, διότι στο μεν εστιατόριο η πινακίδα γράφει Gemelos, αλλά προηγουμένως, μέσα στο χωριό, είχα δει ένα κηδειόχαρτο για κάποιον «Γιέμελο». Εναλλακτική γραφή, βεβαια, αν και κατά τη γνώμη μου, αφού το «γε» προφέρεται το ίδιο με το «γιε», προτιμότερη είναι η απλούστερη γραφή, Γέμελος.
Το εστιατόριο είχε λαχανοντολμάδες και γουάι-φάι. Οι ντολμάδες δεν ήταν πολύ καλοί, αλλά το γουάι φάι ήταν γρήγορο. Στο τέλος, με τον λογαριασμό, για κέρασμα (μια συνήθεια που έχει πια καθιερωθεί, θαρρώ) φέρανε πορτοκάλια -πολύ λογικό. Αλλά εδώ δεν γαστρονομολογούμε, λεξιλογούμε.
Λεξιλογώντας λοιπόν, θα πω καταρχάς ότι, σύμφωνα με την εφαρμογή «Από πού κρατάει η σκούφια σου» που σου δίνει τις περιοχές της χώρας όπου έχει τη μεγαλύτερη συχνότητα το κάθε επώνυμο, το επώνυμο «Γιέμελος» έχει έντονη συγκέντρωση στην Αρχαία Κόρινθο. Εγώ ως τα σήμερα δεν ήξερα κανέναν που να το γράφει έτσι, είχα συναντήσει μόνο τη γραφή «Γέμελος» -νομίζω μάλιστα πως υπήρχε παλιά κι ένας ποδοσφαιριστής με αυτό το επώνυμο, τερματοφύλακας θαρρώ.
Αλλά τι σημαίνει γέμελος; Υπάρχει τέτοια λέξη εκτός από επώνυμο; Υπάρχει, αν και δεν την έχουν τα σημερινά λεξικά, ακόμα και τα μεγάλα (σίγουρα δεν την έχουν το ΛΚΝ και ο Μπαμπινιώτης, το Χρηστικό δεν το έχω πρόχειρο, αλλά στοιχηματίζω πως δεν θα την έχει). Όταν λέω για μια λέξη ότι «δεν την έχουν τα λεξικά» δεν το λέω απαραίτητα ως μομφή, το λεξιλόγιο ανανεώνεται, λέξεις που κάποτε χρησιμοποιούνταν σχεδόν κοντεύουν να ξεχαστούν, εύλογο είναι να χάνουν τη θέση τους σε ένα γενικό (και όχι ιστορικό) λεξικό.
Λοιπόν, γέμελος είναι ο δίδυμος. Υπάρχει και η παραλλαγή «γιόμελος». Η λέξη έχει ιταλική ετυμολογία, στα ιταλικά gemello, και στον πληθυντικό gemelli είναι οι δίδυμοι (και οι Δίδυμοι, το ζώδιο). Συγγενικό και το γαλλικό jumeau. Στην αρχή, το λατινικό gemellus.
Δεν ξέρω αν ακούγεται ακόμα η λέξη «γέμελοι» για τους δίδυμους -αν κάποιος τη χρησιμοποιεί, ας το πει. Να σημειώσω πάντως και την παραλλαγή «διόμελος» (ίσως με παρετυμολογία από το δύο) αλλά και «δέμελος» (και όχι, δεν ονομάστηκε από εκεί ο Αρακέν Ντεμέλο).
Υπάρχει κι άλλη μια παλιά λαϊκή λέξη για τους δίδυμους, που επίσης δεν νομίζω να ακούγεται πια στις μέρες μας και που κι αυτή διασώζεται ως επώνυμο. Πρόκειται για τη λέξη «μπινιάρης», που επίσης σημαίνει δίδυμος.
Τώρα, στις μέρες μας η λέξη πιθανόν να ηχεί κακέμφατη, να τη συνδέει κάποιος με τον μπινέ και την μπινιά, αλλά δεν έχει καμιά ετυμολογική βέβαια σχέση με αυτές τις λέξεις. Είναι αλβανικό δάνειο, αλλά η απώτερη ρίζα του είναι λατινική, binarius. Υπάρχει και η παραλλαγή «μπινάρης».
Ο Μακρυγιάννης στα Οράματα και θάματα κάνει συχνά λόγο για τα δίδυμα παιδιά του, που τα αποκαλεί «τα μπινιάρια» (συχνότερα) και «μπινάρια»: «…συγχρόνως μου λέγει κι ο Άγιος Γιάννης: ‘συγυρίσου δια την γιορτή σου, ότι ζυγώνει, και θα γιορτάσεις· και θα βαφτίσομεν και τα δυό μπινιάρια, τον Γιώργη και Δημήτρη'» (Αυτό, στη σελ. 50. Ο Μακρυγιάννης είχε απευθείας τηλεφωνική σύνδεση με κάμποσους Αγίους).
Όπως και ο γέμελος, έτσι και ο μπινάρης/μπινιάρης αμφιβάλλω αν ακούγεται. Και πάλι, σχολιάστε αν πέφτω έξω. Όπως είπαμε, διασώζεται ως επώνυμο. Η παραλλαγή Μπινιάρης έχει τη μεγαλύτερη συχνότητά της στη Νέα Επίδαυρο, ενώ επίσης υψηλές συγκεντρώσεις σε χωριά της Αργολιδοκορινθίας και στο Μαρμάρι της Εύβοιας. Ο Μπινάρης επιχωριάζει στο Δελβινάκι.
Άλλη λαϊκή ονομασία για τα δίδυμα παιδιά είναι «διπλάρια». Διπλάρι στον ενικό, ή διπλάρης ή δίπλαρος. Και πάλι έχουμε επώνυμα από αυτές τις λέξεις -να θυμίσω την παλιά καλλονή (της δεκαετίας του 1930), τη Θάλεια την Αλίκη Διπλαράκου, που το σπίτι της είναι στον ίδιον δρόμο με το δικό μου, αλλά καμιά δεκαριά τετράγωνα πιο πέρα.
Από το ίδιο το δίδυμος υπάρχει και το «διδυμάρικος», διδυμάρκος, αλλά και τζιτζιμάρκος, παραλλαγή που τη βρίσκω στη σελίδα του Λιθοξόου.
Στα «Συνώνυμα και συγγενικά» του Βλαστού, πέρα απ’ όλα τα παραπάνω, βρίσκω και το «βιτιλός», που ούτε το ήξερα ούτε μπορώ να φανταστώ την ετυμολογία του -μάλλον λατινική. Βιτιλός είπαμε, όχι βάταλος.
Να τελειώσουμε με την κρητική λέξη συμπραγός (από το αρχαίο συμπραγής, λέει ο Χατζιδάκης). Θαρρώ πως από εκεί είναι και το κρητικό επώνυμο Ζυμβρακάκης, που το φέρει μεταξύ άλλων μεγάλη κρητική οικογένεια που γόνος της ήταν και ο στρατηγός Επαμεινώνδας (Παμίκος) Ζ., πρωταγωνιστής στο κίνημα του 1909. Αλλά και το Συμπραγός υπάρχει ως επώνυμο, που επιχωριάζει στο Τζερμιάδο.
Αν ξέρετε άλλο συνώνυμο για τα δίδυμα παιδιά, πείτε το στα σχόλια.
Παλιότερα, λέγανε πως δίδυμη κύηση είναι η μία στις 80. Όπως άκουσα τις προάλλες, το ποσοστό αυτό έχει διπλασιαστεί τα τελευταία 20-30 χρόνια στις δυτικές κοινωνίες. Η προφανής εξήγηση είναι πως αυτό οφείλεται στους ιατρικώς υποβοηθούμενους τοκετούς, υπάρχει όμως και μια δεύτερη αιτία, και είναι η αύξηση της ηλικίας τεκνοποίησης. Για κάποιον λόγο που δεν τον ξέρω, οι γυναίκες που μένουν έγκυες στα 18-20 έχουν ελάχιστες δίδυμες κυήσεις, και όσο μεγαλώνει η ηλικία η συχνότητα αυξάνεται, φτάνοντας στο ανώτατο κάπου στα 35. Και καθώς στις μέρες μας τεκνοποιούμε όλο και πιο αργά, αυξάνεται και ο αριθμός των δίδυμων κυήσεων. Ή τουλάχιστον, έτσι άκουσα στο ραδιόφωνο.
Αυξάνονται τα δίδυμα, αλλά μειώνονται οι λέξεις που χρησιμοποιούμε για να αναφερθούμε σε αυτά -μόνο δίδυμα και διδυμάκια έχω ακούσει στον κύκλο μου, καμιά άλλη από τις λέξεις που παρέθεσα πιο πάνω. Νάναι κι αυτό λεξιπενία;
Κουνελόγατος said
Καλημέρα. Πρόχειρο έχω το Διδυμόπουλος, Διδυμοπούλου, τι πρωτοτυπία… 🙂
spiral architect said
Καλημέρα και καλή βδομάδα.
Οδός Γέμελου (πρώην Μορκεντάου) – Προσφυγικά Νίκαιας
cyrusmonk said
Καλημέρα. Στὴ βιβλιοθήκη μου βρίσκεται σὲ πάντα πρόχειρη θέση τὸ λεξικὸ τοῦ Μιχιώτη (Νεώτατον λεξικὸν τῆς νεοελληνικῆς γλώσσης – Καθαρευούσης καὶ δημοτικῆς, ἐκδόσεις ΚΑΣΤΑΛΙΑ 1972), ἀπὸ τὸ ὁποῖο ἀντιγράφω:
γέμελλος, -η, -ο καὶ γεμέλλικος, -η, -ο (λ. ἰταλ.)· δίδυμος· Δ μπινιάρης, διπλάρης, ὑποκορ. Δ γεμελλάκια, τά
sarant said
Kαλημέρα, ευχαριστώ πολύ για τα πρώτα σχόλια!
2: Και είναι και μεγάλος δρόμος. Κάποιος σημαντικός θα ήταν, για να εκτοπίσει τον Μοργκεντάου.
Γρηγόρης Κοτορτσινός said
Καλημέρα.
Πολύ ενδιαφέρον. Ούτε Γέμελος ούτε Μπινιάρης ήξερα τι σημαίνει, αν και τα είχα ακούσει (ήταν ένας δημοσιογράφος της τιβι Κ. Γέμελος ή θυμάμαι λάθος; Και το binary τι σχέση έχει;).
Διπλάρκα είναι και τα λιανά ζώα που γεννιούνται μαζί. Επίσης, γνωρίζω τοπωνύμιο «Διρμάρια» προερχόμενο από Διδυμάρια, διότι στο συγκεκριμένο αγρό γέννησε αγελάδα δυο μοσχάρια. Μάλλον δηλαδή, στην περιοχή μου διπλάρικο είναι το δίδυμο αρνοκάτσικο και διδυμάρι το μοσχάρι.
Κουνελόγατος said
Ναι, κάτι μου θυμίζει δημοσιογράφος… Θαρρώ είχα κι ένα συνάδελφο Γέ ή γιεμελο. Μπινιάρη δε λένε κι έναν τραγουδιάρη ή όχι;
sarant said
5 Eίναι τόσο σπάνιες οι δίδυμες γέννες μοσχαριών;
sarant said
6 Υπήρχε παλιός ηθοποιός Γκίκας Μπινιάρης
spiral architect said
@4: Κωνσταντίνος Γέμελος: Πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Νίκαιας – 1959 (μάλλον ΕΔΑϊτης)
Το όνομά του αναφέρθηκε κάποτε και στο ιστολόγιο
lpanoss said
Καλημέρα..
#4 Όπως διάβασα ο Γέμελος ηταν αντιστασιακός στην περίοδο της κατοχής στην Νίκαια.
atheofobos said
Οι γεννήσεις διδύμων έχουν αυξηθεί τα τελευταία χρόνια κατά 50%, κυρίως λόγω των μεθόδων υποβοηθούμενης αναπαραγωγής
Πράγματι οι δίδυμες κυήσεις αυξάνουν μετά τα 35 γιατί τότε απελευθερώνονται περισσότερα ωάρια σε ένα κύκλο.
Αποτέλεσμα είναι τα διωογενή ή διζυγωτικά δίδυμα ( μπορεί να είναι διαφορετικού φύλου μεταξύ τους και να μην μοιάζουν).
Αντίθετα μονοζυγωτικά δίδυμα (του ιδίου φύλου και μοιάζουν μεταξύ τους) έχουμε 3-5 στις 1000 γεννήσεις και δεν σχετίζονται με την ηλικία της μητέρας ή την φυλή της.
Στην μαύρη φυλή αναλογεί 1 δίδυμος κύηση στις 30 ενώ στην λευκή 1 στις 80.
Ρόλο επίσης παίζει στις δίδυμες κυήσεις και η κληρονομικότητα.
Πάνος με πεζά said
Kαλημέρες !
«Από τον σταθμό του τρένου, που είναι έξω από την πόλη, πήρα ταξί για να ανέβω στον Ακροκόρινθο. (πληρώνοντας περισσότερα από το εισιτήριο του τρένου πηγαινέλα). Kι εγώ πηγαινοερχόμουν για μια άδεια πρίνα από μερικά χρόνια. 14 ευρώ ο προαστιακός πήγαινε-έλα, 4.5 ευρώ το ταξί προς την πόλη, και 4.5 η επιστροφή…
Η Πολεοδομία Κορίνθου είναι η πιο παραλιακή Πολεοδομία της Ελλάδας, κι όπως πηγαινοερχόμουν Ιούλιο με Σεπτέμβρη, μετάνιωσα που δεν είχα μαγιό. Για πάρτε μάτι πού βρίσκεται, είναι το κτίριο στο βάθος !
https://www.instantstreetview.com/@37.943576,22.931159,-102.61h,-3.48p,1.99z
Η πόλη της Κορίνθου μου άρεσε πολύ, με την επιπεδότητά της, τους αρκετούς πεζόδρομους και την αύρα της θάλασσας.
Γέμελος (Νίκος) είναι κι ένας ομοσπονδιακός προπονητής στο πόλο, νομίζω. Αλλά ότι σήμαινε «δίδυμος», όπως και ο μπινιάρης (αυτός σήμερα είναι κτηματομεσίτης, ως επώνυμο…), δεν το ήξερα και δεν το φανταζόμουν κιόλας !
Τάκης Μπινιάρης, ο τραγουδιστής-Ιησούφατσα (!!!), που ξεκίνησε από το «Ιησούς Χριστός Υπέρλαμπρο Άστρο», και πήγε και στη Γιουροβίζιον με το «Μοιάζουμε».
Εδώ σε μια πρόσφατη φωτογραφία του, δίπλα σε άλλη πριμαντόνα…
* : Μοργκεντάου, ο καλός Αμερικανός (και όχι…Γερμανός) διπλωμάτης που ασχολήθηκε με το -τότε- προσφυγικό ζήτημα. Δρόμος με το όνομά του διασώζεται πάντως, στο Βύρωνα.
spatholouro said
Προσωπικά πάντως, όταν αναφέρομαι σε «σημερινά» λεξικά, συμπεριλαμβάνω πάντα και το «Μείζον Φυτράκη». Ιδού λοιπόν που έχει και τις δύο λέξεις!
Επίσης ο αξεπέραστος Βοσταντζόγλου στο «Αντιλεξικό» του μας δίνει γέμελος/διπλάρης/δυμάρης/μπινιάρης
Πάνος με πεζά said
Συμπληρώσεις-διορθώσεις : οδός Μοργκεντάου υπάρχει και στη Δράμα, ο δε Νίκος Γέμελος είναι Ομοσπονδιακός Τεχνικός στην ομάδα της κολύμβησης.
Alexis said
#0: Αυξάνονται τα δίδυμα, αλλά μειώνονται οι λέξεις που χρησιμοποιούμε για να αναφερθούμε σε αυτά -μόνο δίδυμα και διδυμάκια έχω ακούσει στον κύκλο μου, καμιά άλλη από τις λέξεις που παρέθεσα πιο πάνω. Νάναι κι αυτό λεξιπενία;
Όχι! Απλώς εκκαθαρίσαμε την θείαν ελληνικήν γλώσσαν από τα βαρβαρικά λατινοαλβανικά δάνεια!
takis#13 said
Στην Κω τα δίδυμα τα λέγανε , και κάποιοι μεγαλύτεροι τα λένε ακόμα , γιμέλια .Υπάρχει και επίθετο Γιμελλάς . Το επίθετο του φίλου και συμμαθητή που έφυγε νωρίς από την ζωή..
Alexis said
takis#13 said
Γιμελάς
Raptakis Dimitrios said
Αντιγράφω από το Αντίστροφο Λεξικό της Κρητικής Διαλέκτου του Νικολάου Κοντοσόπουλου:
δίδυμα: μονοκοιλιδίτικα (λέξη από τις Γωνιές Μαλεβιζίου), τζυμπραγοί (μάλλον παγκρήτιας διάδοσης), μπραγοί στα Σφακιά, συμπραγοί στη Βιάννο.
Μπραγός βέβαια είναι και ο πράος, ο ήσυχος. Από εκεί μάλλον και το σφακιανό επώνυμο Μπραουδάκης.
Και μια μαντινάδα:
Δίδυμη να ‘χες αδερφή, να μοιάζετε σε όλα/
και με τα μάθια μου κλειστά θα σε γνωρίσω, βιόλα!
Πάνος με πεζά said
Και «Γεμελιάρης» υπάρχει επώνυμο, αρκετά συνηθισμένο. Ο γεννήσας δίδυμα, προφανώς;
Κώστας said
Καλημέρα,
Εγώ το ζώδιο των Διδύμων το ήξερα Gemini http://www.etymonline.com/index.php?term=Gemini
Κώστας said
Και βέβαια, υπάρχει και η
περίφημηπερίφημος Διπλάρειος Σχολή, στο κέντρο της Αθήνας (πιο κέντρο πεθαίνεις), στην γνωστή πλατεία, όπου ήταν παλιότερα 😦 και το Guruhttps://www.google.gr/maps/@37.9807835,23.7249383,3a,90y,283.1h,89.88t/data=!3m6!1e1!3m4!1sUVkWFoRzCEKIefeDf4N3dQ!2e0!7i13312!8i6656!6m1!1e1
B. said
Στην Ικαρία κυκλοφορεί επώνυμο «Γέμελας» – αν η οικογένεια δεν ήρθαν μετανάστες από την Κόρινθο (που αμφιβάλλω) μάλλον θα έχει την ίδια απώτερη ιταλική ρίζα.
Κώστας said
22: Πλατεία Θεάτρου, βέβαια!
antonislaw said
Πολύ ενδιαφέρον το άρθρο σας!
Πάντως στο Ρέθυμνο η λέξη συμπραγός ακούγεται ως «τζιμπραγός,ο», λέμε για παράδειγμα «τα τζιμπραγά κοπέλια ή ρίφια» και βέβαια υπάρχει ως επίθετο-επιχωριάζει κυρίως στο Ηράκλειο (κυρίως ως «Τσιμπραγός») και ως παρωνύμιο. Στα Χανιά απαντάται ως «Ζυμβραγάκης» και ως «Ζυμβραγός». (Εδώ να τονίσουμε ότι στην καθομιλουμένη της δυτικής-τουλάχιστον- Κρήτης είναι πολύ συνηθισμένο να αποβάλλεται η κατάληξη -άκης και έτσι ο Ζυμβραγάκης να αποκαλείται «Ζυμβραγός», ο Λαγουδάκης «Λαγός», ο «Ξεπαπαδάκης» «Ξέπαπας» κοκ.Επίσης σε διαδικτυακό λεξικό κρητικής διαλέκτου το είδα και «ατζιμπραγός,η» (κατά το νύχι>ανύχι.
Επίσης υπάρχει και το επίθετο Γεμελιάρης, που κατά το «Πού κρατάει η σκούφια σου» επιχωριάζει στην Πάρο και στην Αττική
Avonidas said
Το εστιατόριο είχε λαχανοντολμάδες και γουάι-φάι.
Άλλος μπαίνει για να φάει, κι άλλος για το γουάι-φάι 😉
Αγγελος said
Οδός Μορκεντάου (έτσι το γράφουν) υπάρχει και κεντρικότατα στη Θεσσαλονίκη, και δικαίως, γιατί ο άνθρωπος έκανε πολλά για τους πρόσφυγες. Τιμή και δόξα στους ήτωες, αλλά δεν είχανε στη Νίκαια κανένα δρόμο με πιο αδιάφορο όνομα να μετονομάσουν;
(5) binary σημαίνει δυαδικός, και προέρχεται τελικά από το λατινικό bini = δυο-δυο. Στα σημερινά ιταλικά binario λέγεται η σιδηροδρομική γραμμή, ακριβώς επειδή αποτελείται από δύο δίδυμες ράγες. Πολύ λογικό είναι λοιπον να λέγονται έτσι σε κάποιες γλώσσες (αν και δεν ξέρω σε ποιες — κατά το Νικοκύρη στα αρβανίτικα) και τα δίδυμα.
Aladanos said
Στην Τήνο ακουγότανε συχνά μέχρι και τη δεκαετία του 80′ το «γέμελα» για τα δίδυμα. Δε νομίζω ότι είναι τόσο διαδεδομένο σήμερα.
raf said
Γέμελος, ετυμολογική συγγένεια με το gemini;
Avonidas said
Κι εγώ είμαι μπινιάρης — στο ζώδιο.
Και μπινιάρη γιός, που θα έλεγε κι ο Λουκιανός (Κηλαηδόνης).
Αγγελος said
(27) Το «ήτωες» δεν ήταν αλογοπαίγνιο, lapsus clavari ήτανε…
Avonidas said
Ο Μακρυγιάννης είχε απευθείας τηλεφωνική σύνδεση με κάμποσους Αγίους.
Είχε Άη-Φάι 😛
Αγγελος said
(21)-(29) Μα φυσικά. Gemini ήταν οι δίδυμοι στα κλασικά λατινικά, στην πορεία όμως αντικαταστάθηκε από το υποκοριστικό gemelli. Αυτό που είναι αξιοπερίεργο είναι η αλλαγή του τόνου (το gemelli είναι παροξύτονο) με το πέρασμα στα ελληνικά. Να μεσολάβησε κάποια άλλη γλώσσα;
Avonidas said
Όταν βάζω το επίθετό μου στο ψαχτήρι, χτυπάει κόκκινο στον Έβρο, στο κ*λοχώρι που έκανα τη θητεία μου. Πέραν τούτου, όσο ξέρω, δεν έχω καμιά σύνδεση με κείνη την περιοχή.
B. said
Και να συμπληρώσω στο 23 που έγραψα παραπάνω ότι υπάρχει το τοποθεσία Γεμέλια.
B. said
35 (να σβηστεί ένα υπερβάλλον «το»)
Κουνελόγατος said
Υπάρχει και το μεγιεμελέ, παραθέτω ανάλυση… 🙂
http://www.google.gr/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=5&cad=rja&uact=8&ved=0ahUKEwjMoc3LvPnKAhUJVRoKHd-XB6YQFggqMAQ&url=http%3A%2F%2Fwww.slang.gr%2Flemma%2F10038-megie-mele-megiemele&usg=AFQjCNE-U60LLMxamqXR-NVlJgpZlZ7Fag
Πάνος με πεζά said
@ 30: Εγώ, μπινιάρης με μπινιάρη γιο !
LandS said
34 Δηλαδή δεν ήταν μόνο η θητεία η σχέση σου με τη περιοχή. Είχες και σχέσεις στη περιοχή. 🙂
Corto said
Ο καπετάν Μήτρος Μπινιάρης από τα Βάγια Θηβών (Μορόκαμπος τότε) υπήρξε αγωνιστής του 1821 που διακρίθηκε στην απελευθέρωση του κάστρου της Γραμβούσας στην Κρήτη. Στην μάχη σκοτώθηκαν τα 3 αδέρφια του, o Αναστάσιος, o Κωνσταντίνος και o Νικόλαος Μπινιάρης. Έλαβε μέρος και στην μάχη της Αράχωβας.
http://vagia-gr.blogspot.gr/2009/03/21_24.html
(Τυγχάνω απόγονός του)
Πάνος με πεζά said
Αυτό ακριβώς σκέφτηκα κι εγώ. Όπως στα Μέγαρα, που υπάρχει διαδεδομένο πάρα πολύ το επώνυμο «Στρατιώτης», ίσως κατάλοιπο από σκαστές εξόδους από το Μεγάλο Πεύκο…
-Με ποιόν το έκανες μωρή το παιδί;
Αγγελος said
Προσπαθούσα κάμποση ώρα να θυμηθώ από πού ήξερα τη λέξη «γυόμελα» και τελικά — ας είναι καλά ο Γούγλης — το βρήκα: από τα Συριανά Διηγήματα του Ροΐδη, το σπαραχτικό εκείνο Παράπονο του Νεκροθάπτου.
Avonidas said
#39. Ουδέν σχόλιον 😐
Ριβαλντίνιο said
Υπήρχε και διαιτητής Μπινιάρης, αλλά δεν τον ακούω τελευταία…
Κώστας said
12: Πάνο, κι εγώ τον Τάκη τον Μπινιάρη από τα Τραγούδια της Κέρκυρας τον θυμάμαι. Τώρα, στην φωτογραφία που παραθέτεις, μοιάζει περισσότερο με τον Φυσσούν. (Αυτός, όχι ο Πρωθυπουργός όπως έλεγαν στο Παρά πέντε!)
Alexis said
Πάντως οι «Γέμελοι» για κάποιο περίεργο λόγο είναι απόντες από την Κορινθία και εντοπίζονται κυρίως στην Αττική, ενώ οι «Γιέμελοι» βρίσκονται σχεδόν αποκλειστικά στην Αρχαία Κόρινθο και δευτερευόνως στην Αθήνα.
diant said
Καλημέρα!
Υπάρχει και το εύθυμο άσμα του Φίλιππού Νικολάου «Ποιος ήλιος εξεπρόβαλε, μεγιεμελέ, μεγιεμελέ
ποιος ξέρει για πού το ‘βαλε, πού πάει, καλέ, πού πάει καλέ» .
Βέβαια στον τίτλο το λέει: «Μεγιέ Μελέ» αλλά μπορεί να είναι και «Με Γιέμελέ» (ή χωρίς)
Κουνελόγατος said
47. Έφθασες αργά, σου πήρε άλλος τη θέση… 🙂
Κοίτα το 37, μας κλέβεις τη δόξα, να ενθυμούμαστε τέτοιο σπουδαίο άσμα…
Πάληουρας said
Θα μπορούσε, με κάποιον εύγλωττο και ευπρεπή τρόπο να καταγραφεί στη σημερινή ανάρτηση και η χρήση της λέξης «δίδυμοι» στην αρχαιοελληνική σλάνγκ. Για να μην προκληθεί η αλγεινή εντύπωσις ότι επί δεκάωρον ουδείς ανεφέρθη κτλ κτλ 🙂
Tsopanakos said
Λίγο πριν τα Χριστούγεννα παρατήρησα στο ημερολόγιο τοίχου μου αυτή την περίεργη γιορτή http://www.saint.gr/3215/saint.aspx που με έκανε να ψάξω το όνομα / επίθετο και τη σημασία του. Σύμφωνα με ό,τι είχα βρει τότε το όνομα Γέμελ(λ)ος ήταν αρκετά συνηθισμένο στην αρχαία Ρώμη (υπάρχει και αυτοκράτορας!), πρβλ. το Δίδυμος στα ελληνικά και το … Θωμάς στα εβραϊκά. 😛
Άρα πέρα από τα παιδιά των Διδύμων, ίσως υπάρχουν και κάποιοι απόγονοι Γ(ι)εμέ(λ)ληδων μεταξύ των σημερινών.
ΕΦΗ-ΕΦΗ said
Κάτω στα Γεμελίδικα
θα φχιάσω τον οντά μου
να βάλω τη γυναίκα μου
και τα πεθερικά μου
Ντόπια μαντινιάδα για μια εκλεκτή λένε γειτονιά όπου είχε Γεμελήδες. Σώθηκε το τετράστιχο αλλά κανένα τέτοιο επώνυμο.
ΕΦΗ-ΕΦΗ said
Και ο Τάκης Μπίνης
Το Δίχτυ
Σκύλος said
41, Πάνο με πεζά.
Και στη Λέσβο, επίσης. Είχε ωραία φρίσκις ο κος Στρατής Στρατιώτης. Για γουάι-φάι δεν πρόσεξα, διότι είμαι σκύλος!
argyris446 said
Reblogged στις worldtraveller70.
ΕΦΗ-ΕΦΗ said
Συμπραγά στο μικρό μου τόπο, είναι μόνο τα δεμένα στο ίδιο σκοινί ζώα. Ψιλοειρωνικό και για ζευγάρια που (σπάνια) είναι ή φαίνονται «αυτοκόλλητα». Νοηματικά,ταιριάζει αλλά δεν το χρησιμοποιούσαμε και για δίδυμα που μάλλον μονοκοιλιδίτικα λέγαμε(βλ.σχ.19). Μόλις το διάβασα άναψε φλασάκι. Θα προσπαθήσω να το ανασύρω από τη μνήμη γέροντα.
Πάντως παίρνω αυγά Τσιμπραγού από το κρητικό μάρκετ.
antonislaw said
42: Τα γυόμελα είναι τα δίδυμα, όπως χρησιμοποιεί ο Ροΐδης τη λέξη.
Πάντως υπάρχει το επίθετο «Γιομελάκης» με γιώτα, όχι ύψιλον, το οποίο προέρχεται από τη Μικρασία (Ρεϊσντερέ-Ερυθραία), εξ όσων γνωρίζω, και επιχωριάζει τώρα στη Λήμνο (Άγιος Δημήτριος, πρώην Λέρα) , Αθήνα και Θεσσαλονίκη
Πάνος με πεζά said
Ήταν πολλοί οι «ονομαστοί» Ζυμβρακάκηδες, γι αυτό υπάρχει και οδός στον πληθυντικό, στα Χανιά.
ΕΦΗ-ΕΦΗ said
56. Μόλις μου είπαν ότι έχουμε Γιομελάκη στη Γεράπετρο !
gpoint said
από τα λατινικά του σχολείου θυμάμαι…Heac tamen (Rea Sylvia) quam reus Mars amavit GEMINOS PUEROS Remum et Romulum edidit. (Τιτους Λίβιους αν θυμάμαι καλά). Το γκέμελι δεν τόχα ξανακούσει, το τζέμινι έγινε πασίγνωστο και από τα αποστελλόμενα στο διάστημα αμερικανουργήματα
Από την ρίζα bini βγαίνει και ο μπινές ;
Γρηγόρης Κοτορτσινός said
#7
Πρόχειρα βρήκα αυτό http://www.dairymoos.com/how-many-babies-do-cows-have/
gpoint said
# 59
deus Mars (σιγά τον θεό…της καρπαζιάς!)
Spiridione said
Και μονόκοιλος
«εγέννησεν … η ρήγαινα δύο μονόκοιλα» στον Λεόντιο Μαχαιρά
http://www.greek-language.gr/greekLang/modern_greek/tools/lexica/search.html?lq=%CE%BC%CE%BF%CE%BD%CF%8C%CE%BA%CE%BF%CE%B9%CE%BB%CE%BF%CF%82&sin=all
Υπάρχει και στον Ζητιάνο του Καρκαβίτσα σαν επίρρημα
Σην τελευταία της γέννα η Xαϊδεμένη δεν είχε τον άντρα κοντά της και όμως εγέννησε μονόκοιλα δύο παιδιά· τον Mουτζούρη κι ένα θηλυκό.
http://www.snhell.gr/anthology/content.asp?id=461&author_id=101
π2 said
Ούτε εγώ ήξερα τα γέμελος και μπινιάρης. Ήξερα βέβαια το επίθετο Γέμελος (έτσι λέγεται ένας μάλλον αντιπαθής αθλητικογράφος), αλλά υπέθετα ότι είναι απομεινάρι αρχαίας ονομαστικής (Gemellus είναι πολύ συχνό λατινικό cognomen και υπάρχουν πάρα πολλοί Γέμμελ(λ)οι στην ελληνική επιγραφική και στην αρχαία γραμματεία. Δεν ήξερα ότι ήταν σε χρήση και ως προσηγορικό.
Vrach said
Διαλεκτικά υπάρχουν και άλλες ονομασίες, π.χ. κυρίως στα νησιά του Αιγαίου ο δίδυμος λέγεται, όπως ήδη αναφέρθηκε, μονοκοίλης, μονοκοιλιάς, μονοκοιλιδέας κ.λπ. (με όλα τα αντίστοιχα παράγωγα), στο Καστελόρριζο νομίζω ότι υπάρχει και η ονομασία κιτσάς που, έτσι πρόχειρα, για τουρκικό δάνειο μου φαίνεται (<ikiz 'δίδυμος' <iki 'δύο'), κάπου στη Λευκάδα τα δίδυμα λέγονται και σμαρέλια (πιθανόν όμως αυτό να είναι παραλλαγμένο και με παρετυμολόγηση το γεμέλια…), όπως υπάρχουν και ρήματα για τη δίδυμη κύηση κυρίως αιγοπροβάτων (καθώς αυτή αποτελούσε, αυτονόητα, χαρμόσυνο γεγονός). Τώρα για τη γέννηση δδύμων στους ανθρώπους υπάρχουν νομίζω κάποιες δοξασίες, αλλού θεωρείται καλό και ευοίωνο σημάδι και αλλού κακό. Τι λένε περί αυτού οι σχολιαστές του ιστολογίου; Γνωρίζει κανείς κάτι;
Vrach said
Και επίσης, για ποιο λόγο εμφανίζονται στην Αχαία τόσοι Γέμελοι και Μπινιάρηδες; Τι θέμα υπάρχει εκεί με τους διδύμους;
antonislaw said
55. Έφη σ’ευχαριστώ για την ανταλλαγή πληροφοριών Ρεθύμνου-Ιεράπετρας! Πάντως τα δεμένα ριφάκια τα λέμε εμείς «τζιμπροδεμένα>τζιμπροδένω, τζιμπρόδεση».
Και αυτό το διαδικτυακό κρητικό λεξικό λέει ότι τα «τζιμπροδεμένα» είναι από τα «τζιμπραγά», και όχι το αντίθετο
http://www.cretanlexiko.gr/olo-to-kritiko-lexiko/τζιμπροδεμένος-η-ο = δεμένος μαζί, μπερδεμένος, μπλεγμένος μαζί, δεμένος μαζί, (από το τζιμπραγός= δίδυμος)
τζιμπρόδεση, τσιμπράγωση (η) = δέσιμο και τα δύο μαζί»
58. Γιομελάκης στη Γεράπετρο; Να είναι από τη Λήμνο ή την Αθήνα; θα είχε ενδιαφέρον από «πού κρατά η σκούφια του»
Γς said
http://caktos.blogspot.gr/2015/03/blog-post_84.html
antonislaw said
64. ‘Αραγε και το επώνυμο «Τρικοίλης» (κατά το Μονοκοίλης) που βρίσκουμε στην Κάλυμνο και στην Αστροπαλιά να αναφέρεται σε τρίδυμο κύηση, που θα ήταν κάτι σπανιώτατο, ώστε να παραμείνει ως παρωνύμιο και μετά επώνυμο;
Ριβαλντίνιο said
Στην Μάνη υπάρχουν επώνυμα Διπλαράκος, Διπλαρέας, Δίπλαρης, Δίπλαρος και Διπλάρης.
Η Αλίκη Διπλαράκου (δεν ξέρω αν έχει κάποια σχέση με αυτή την Θάλεια του κου Σαραντάκου) είχε βγει μις Ευρώπης. Η οικογενειά της καταγόταν από την Μάνη.
Αγάπη said
Και τα δυόμελα
ΕΦΗ-ΕΦΗ said
56/68 «Γιομελάκης» με γιώτα, όχι ύψιλον, το οποίο προέρχεται από τη Μικρασία (Ρεϊσντερέ-Ερυθραία),
Ίδια ρίζα:
Click to access EKKLHSIES%20kai%20MONASTHRIA%20IERAPETRAS.pdf
Στη Μικρασιατική καταστροφή πήρε την εικόνα ο Νικόλαος Γιομελάκης για να
την σώσει από τα χέρια των Τούρκων και μετά από πολλές περιπέτειες μέσω της
Χίου κατέληξε στην Ιεράπετρα
ΕΦΗ-ΕΦΗ said
Ο Ρεθεμνιώτης θείος, είπε «μπραγός» για το δίδυμο, όπως δηλ. είπε ο Δημ. Ραπτάκης στο σχ.19.
Δε μπραγιάζει λέμε για τον ατίθασο, ανυπάκουο άνθρωπο.
cyrusmonk said
Ἐδῶ:
http://www.ishow.gr/person.asp?guid=9B92737E-03FC-47EB-BE1F-73FE6313BD27
ὁ μεγάλος ἀπὼν τῆς σημερινῆς ἀνάρτησης, ὁ σπουδαῖος – ἂν καὶ σχετικὰ ἄγνωστος – ἠθοποιὸς Γιῶργος Μπινιάρης, ποὺ εἶχα τὴν τύχη νὰ τὸν γνωρίσω καὶ νὰ παρακολουθήσω καὶ σεμινάριά του στὸ Δίκτυο γιὰ τὸ Θέατρο στὴν Ἐκπαίδευση. Ὑπερήλικας πιά, νομίζω ἔχει καὶ κινητικὰ προβλήματα. Τελευταία παράσταση στὴν ὁποία τὸν εἶχα ἀπολαύσει ἦταν «Ὁ ἐπαγγελματίας» τοῦ Κοβάσεβιτς (τύφλα νά `χει τὸ «Οἱ ζωὲς τῶν ἄλλων») τὸ 2009 νομίζω.
Γς said
Ημιάσχετον και ημιραμονικόν;
Γς said
47, 74
Δεν σε είχα δει
Ριβαλντίνιο said
@ 74 Γς
Μας δουλεύεις ΡΕ ????????
Γκρρρρρρρρρρρρρρ……………..και πάλι γκρρρρρρρρρρρρρρρρρρ…………
🙂 🙂 🙂
Σκύλος said
69
ο Νικοκύρης έγραψε Θάλεια αλλά πρέπει να αναφέρεται στην Αλίκη Διπλαράκου. Κάποτε μις Κόσμος (ήκάτιτέτοιο) και ίσως η πρώτη γυναίκα που παραβίασε το άβατο του Αγίου (οθντκ) Όρους. ΟΚ, με το κότερο του αντρός της αλλά τέλος πάντων.
https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CE%BB%CE%AF%CE%BA%CE%B7_%CE%94%CE%B9%CF%80%CE%BB%CE%B1%CF%81%CE%AC%CE%BA%CE%BF%CF%85
http://www.sansimera.gr/biographies/263
Και μόλο που Διπλαράκου, στο όνομα, ήτο μοναδικής ομορφιάς! 😎
Ριβαλντίνιο said
@ 77 Σκύλος
«η πρώτη γυναίκα που παραβίασε το άβατο του Αγίου Όρους.»
Στην σύγχρονη εποχή μαζί με κάτι ΕΑΜίτισσες. Γιατί πιο παλιά είχε παραβιαστεί από Βλαχοσκηνήτισσες και από άμαχες στην Επανάσταση του ’21.
Κουνελόγατος said
«47, 74 Δεν σε είχα δει».
Κύριε Γς, για κοίτα το 37, κοίτα το 48, βαλθήκατε να μου κλέψετε τη δόξα θαρρώ…
sarant said
Eυχαριστώ πολύ για τα νεότερα!
13 Ναι, το Μείζον είναι παραγνωρισμένο λεξικό, όπως και το ΝΕΛ του Κριαρά.
19 Προ ολίγου βρήκα μια φίλη από τα νότια του ν. Χανίων. Δεν ήξερε το συμπραγό/ζυμπραγό, αλλά θυμόταν πως τα δίδυμα κατσικάκια τα λέγανε μπραγά. (Δίδυμα παιδιά δεν υπήρχαν στο χωριό της)
Αλλά δεν το ξέρω το λεξικό αυτό.
20: Όχι απαραίτητα, μπορεί να είναι παραλλαγή του δίδυμου.
21 Και βέβαια έχεις δίκιο, αβλεψία δικιά μου
23-25-28: Ευχαριστώ!
29 Nαι, το geminus και το gemellus είναι ομόρριζα και συνώνυμα.
30-32 🙂
42 Το είχα ξεχάσει, μπράβο!
Παναγιώτης Κ. said
βιτιλός, η ,ο …
Το κατσίκι ηλικίας μεταξύ ενός και δύο ετών το λένε βιτούλι ή βετούλι ( Το αντίστοιχο σε αρνί λέγεται ζυγούρι).
Έχει σχέση άραγε με το βιτιλός που αναφέρθηκε στο σημερινό άρθρο;
marulaki said
Μπραγής όμως, είναι και ο πράος άνθρωπος, Έφη^2, όχι; Ο Μιχάλης, ας πούμε, είναι μπραγί. Καλό παιδί. Λές να είναι από το μπραγί-πρόβατο; Αρνί του Θεού που λέμε; Πάντα το πήγαινα στο ‘πράος’. Θα ρωτήσω κι εγώ και λεπτομέρειες το βράδυ πάλι.
ΕΦΗ-ΕΦΗ said
68. >>το επώνυμο «Τρικοίλης»
Μου θύμησε το επώνυμο Τριδύμας.
Και ο ύμνος /του στρατιώτη
Διδυμότειχο μπλουζ
sarant said
Και συνεχίζω.
49 Και όχι μόνο, το λένε και σήμερα μερικοί 🙂
59 Όχι, είναι τούρκικο, ibne με αντιμετάθεση
64 Ευχαριστώ! Το «σμαρέλια» μπορεί να είναι και από το «διδμαρέλια»
69 Αλίκη βέβαια, όποιος γράφει νύχτα αυτά παθαίνει!
ΕΦΗ-ΕΦΗ said
66.>>τα δεμένα ριφάκια τα λέμε εμείς «τζιμπροδεμένα
Μπροδεμένα σκέτο,εμείς.» Να τα μπροδέσεις να μην πάνε παραπέρα να κάμουνε εζημιά». Επειδή δέναμε τα μπροστινά πόδια συνήθως στο ίδιο σκοινί, νόμιζα . Αμποδένω και αμποδεμένα , το έχω ακούσει επίσης αλλά σε ποια περιοχή δε θυμούμαι. Καν αν είναι περιοχή Κρήτης,
LandS said
50. Τιβέριος Ιούλιος Καίσαρ Νέρων Γέμελλος (19-38 ή 39), γνωστός ως Τιβέριος Γέμελλος. Εγγονός του Τιβέριου, γιος του Δρούσου, ξάδερφος του Καλιγούλα ο οποίος και τον υιοθέτησε, τον καψερό.
Ο παππούς είχε βάλει και τα δυο ξαδέρφια ισότιμα στη διαθήκη του.
Το δίδυμο αδερφάκι του πέθανε στη γέννα.
Αυτό βλέπω για ποιο κοντά σε «αυτοκράτορα»
Corto said
Είναι σίγουρο ότι το επώνυμο Μπινάρης του Δελβινακίου (Ήπειρος) έχει ετυμολογική σχέση με τον μπινιάρη;
Είναι γνωστό ότι στην Ήπειρο υπήρχε ιδιαιτέρως ανεπτυγμένη μαστορική τέχνη. Οι πετράδες ιδίως ήταν ξακουστοί. Στην γλώσσα των ηπειρωτών χτιστάδων, τα θεμέλια της οικοδομής λέγονταν μπινάς (από το τούρκικο bina, οικοδομή) . Η κατασκευή του μπινά ήταν πολύ δύσκολη υπόθεση και δεν αφηνόταν σε τσιράκια ή απλούς μαστόρους, αλλά αποτελούσε έργο του ίδιου του πρωτομάστορα.
Μήπως μπινάρης λοιπόν είναι ο πρωτομάστορας;
(Απλή υπόθεση διατυπώνω, δεν γνωρίζω).
LandS said
πιο ρε αγράμματε
Σκύλος said
Νικοκύρη, εντάξει το μουσείο ήταν κλειστό. Το καφενείο στο χώρο του μουσείου; Σέρβιρε κάνα καφέ, κάνα μεζεδάκι; ❤
LandS said
89 έλα ρε μεγάλε γράφει καφέ-σνακ, όχι καφέ σνακ 🙂
LandS said
IN SPACE MUSEUM
sarant said
87 Μπορει και νάχεις δίκιο
89 Και δεν είναι φτιαχτό αυτό;
Σκύλος said
92β
Νόουπ! Φυλάττει Θερμοπύλας!
http://www.atalanti.eu/2016/02/blog-post_296.html
π2 said
Αριστούργημα.
Σκύλος said
Σημειωτέον, αν και έσχατον, ότι έχει μεταφέρει και το μ.μ. στις ώρες λειτουργίας! 😀
antonislaw said
72,82: το «μπραγός,ο/μπραγά, τα» στο Ρέθυμνο και να σημαίνει «τζιμπραγός»=δίδυμος δεν το έχω ακούσει προσωπικά. Αυτό που έχω ακούσει είναι το «πραγιός,ο» και «μπραγιός» «πραγιό, το» και «πραγιό» και λογικά είναι από το πράος, αφού σημαίνει ακριβώς αυτό (πχ πραγιό κοπέλι), αλλά προφανώς είναι άλλη λέξη και είναι μόνο ομόηχη με το «μπραγός»
82: σε πιο μέρος της Κρήτης το λέτε «μπραγί»; (επαρχία Ρεθύμνου: (μ)πραγιό)
71,85: Ευχαριστώ πολύ για τις χρήσιμες πληροφορίες!
nestanaios said
Στη χώρα των Μπινιάριδων, στα Δίδυμα, στη θάλασσα, περίπου στα 30 μετρά βάθος, έχει μελανούρια και σαργούς. Νοστιμότατα.
geobat said
Γέμελοι είναι (ελπίζω ακόμα ο ένας τα είχε τα χρονάκια του) προπονητές κολύμβησης Ολυμπιακού_Εθνικού πριν καμιά 30 χρόνια.
Μπινιάρης νομίζω κ αυτός που έκανε την παράσταση «Το Θείο τραγί» του Σκαρίμπα πριν 1-2 χρόνια.Καλή.
Πάληουρας said
@89 (και λοιπά για το καφέ => brown)
Να σημειωθεί, πάντως, ότι εσείς που βάζετε στον καφέ σας γάλα, δεν πίνετε στην πραγματικότητα καφέ, αλλά …μπεζ 😉
Μιχάλης Νικολάου said
…Οι ντολμάδες δεν ήταν πολύ καλοί, αλλά το γουάι φάι ήταν γρήγορο….
Λέγε με φαστφουντάδικο!
attikanet said
Πράγματι, Μπινιάρης σαν επώνυμο,συναντάται συχνά στους Αρβανίτες της Αργολίδας. Στα Σπάτα υπάρχει Μπινιάρης σαν προσωνύμιο.
Τέλος ας μην ξεχνάμε και τον παλιό καλό ηθοποιό, του θεάτρου κυρίως, τον Γκίκα Μπινιάρη.
Σκύλος said
100
Αυτό το …Οι ντολμάδες δεν ήταν πολύ καλοί, αλλά το γουάι φάι ήταν γρήγορο…. δεν θυμίζει λίγο Αστερίξ στη Μεγάλη Βρετανία;
https://sarantakos.wordpress.com/2014/10/09/asterixbritain/
Μιχάλης Νικολάου said
… «μπινιάρης», που επίσης σημαίνει δίδυμος.
Τώρα, στις μέρες μας η λέξη πιθανόν να ηχεί κακέμφατη,…
«Κάνουμε μπίνια» (τονισμένο στο πρώτο ι)
ήταν παιχνιδάκι που παίζαμε μικροί,
όταν οι μεγαλύτεροι (συνήθως οι θείοι μου – Αχαΐα)
παίρνανε τα πιτσιρίκια καβάλα στην πλάτη και καλπάζανε.
Το Slang.gr λέει για την μπινιά
«εκ του τουρκικού binmek (=«καβαλικεύω»)»
που ταιριάζει τέλεια με την μπίνια = καβάλα
Γρηγόρης Κοτορτσινός said
#64, 84
Στο χωριό μου υπάρχει ένα ζεύγος διδύμων, ο Σίμος κι ο Νίκος (ο Νίκος θεωρείται μεγαλύτερος γιατί βγήκε 15 λεπτά νωρίτερα, αλλά ο Σίμος είναι αυτός που συνελήφθη πρώτος, έτσι λένε όσοι γνωρίζουν! Τελοσπάντων ο Νίκος θεωρείται πρωτότοκος στα κληρονομικά… 🙂 ).
Για ευκολία αναφέρονται σε αυτούς σαν «ο Σιμονίκος», άσχετο για ποιον από τους δύο μιλάνε.
Όμως, από μικρός, άκουγα μερικούς να τους λένε (τ)σμαρέλια. Η σύμπτωση του να ονομάζεται ο ένας Σίμος μου είχε δημιουργήσει την πεποίθηση ότι προέρχεται από το Σίμος + -άριος(=ο Νίκος; 😉 ) + -έλι (υποκοριστική κατάληξη γιατί είναι κι οι δυο κοντοί, πιο κοντοί από μένα, δηλαδή πολύ κοντοί! 🙂 ).
Χάρη στην ανάρτηση του Νικοκύρη έμαθα πολλά σήμερα! 🙂
Μαρία said
103
Για τη μπίνια δεν ξέρω αλλά αυτό που γράφει το σλανγρ για το μπινέ είναι λάθος. Υπάρχει έτοιμος ο τούρκος αραβικής προέλευσης ιμπνέ.
https://en.wiktionary.org/wiki/ibne
Σκύλος said
Έχομε και τα αγγλικά binoculars και τα γαλλικά jumelles
smerdaleos said
Ο Προκόπιος στο Περί Κτισμάτων αναφέρει το τοπωνύμιο Γεμελλομοῦντες (Δίδυμα Όρη, Montes Gemelli) στην παραδουνάβια Μυσία. Η τροπή mons/montes > muntes είναι τυπική της Ανατολικής Βαλκανικής Ρωμανικής (λ.χ montem > βλαχικό βλαχικό munti και ρουμανικό munte).
Μυσίας παρὰ μὲν ποταμὸν Ἴστρον·
Ἐρκούλεντε, Σκατρῖνα […], Θερμά, Γεμελλομοῦντες, Ἀσίλβα.
Βλάσης Αγτζίδης said
Ένα αφιέρωμα στον Γιώργο ΓΕΜΕΛΙΑΡΗ:
https://pontosandaristera.wordpress.com/2008/12/20/20081220/
Δρυός Πεσούσης said
Επιτέλους μετά από 20 χρόνια κατάλαβα γιατί τα δίδυμα αδέρφια που είχαμε συμμαθητές στο Γυμνάσιο τα λέγαμε τζεμελίνια.
Κασσάνδρα said
Και στη Ρόδο ,τα δίδυμα τα λένε διμέλια.
Λ said
Κυκλοφόρησε τελευταία το παραμύθι οι τρίπλαροι http://www.parathyro.com/?p=41143
Άκουσα ότι στην Κόρινθο υπάρχει αρχαίο θέατρο σε αυλή σπιτιού. Ισχύει;
Σκύλος said
111
Λίγο δύσκολο. Οι αυλές είναι μικρές και τα θέατρα μεγάλα.
sarant said
Ευχαριστω για τα νεότερα!
100: 🙂
109 Στην Αθήνα έγινε αυτό;
111 Αν υπάρχει, δεν το είδα.
Δρυός Πεσούσης said
Ναι, στην Αθήνα, αλλά δυστυχώς δεν θυμάμαι αν τους το κόλλησε το όνομα καθηγήτης ή μαθητής.
Stazybο Hοrn said
93: …και κάνει το γύρω το διαδικτύου…
Stazybο Hοrn said
Η βούρτσα του φότοσοπ και τα πίξελ είναι εμφανέστατα πάντως http://altpressfthiotida.com/wp-content/uploads/2016/02/pinikida.jpg
Σκύλος said
115
ο γύρος του θανάτου! http://i.huffpost.com/gen/2732064/original.jpg
Σκύλος said
116
μάλλον σκουπιδάκια της συμπίεσης είναι διότι όταν αναζήτησα τη φωτό δεν βρήκα άλλες εκδοχές.
Stazybο Hοrn said
Και ποιος σου λέει ότι αυτός που την ανέβασε δεν πήρε μια δική του φωτογραφία να πειράξει;
Λ said
Η φίλη μου πήγε στην Κόρινθο τη 10ετία του 60. Θυμάται ότι η πρόσβαση στο αμφιθέατρο ήταν μέσα από ένα σπίτι και έξω στην αυλή. Υπήρχαν σπίτια χτισμένα πάνω στα αρχαία.
Πέπε said
Τζιμπραγιά μαντούρα είναι ενα όργανο αποτελούμενο από δύο ίδιες μαντούρες ενωμένες δίπλα δίπλα:
(το πάνω πάνω, τα άλλα είναι σκέτες μαντούρες)
Η ονομασία -και το όργανο- είναι από την Κρήτη. Νομίζω ότι σήμερα είναι γνωστή μόνο από τη μελέτη του Φ. Ανωγειανάκη για τα ελληνικά λαϊκά όργανα. Κατά τα άλλα μάλλον θα είχε χαθεί. Επειδή όμως αυτά τα όργανα περνάν μια φάση αναβίωσης, μαζί με την ίδια την τζιμπραγιά μαντούρα έχει ξαναζωντανέψει και η ονομασία της. Άδηλον όμως σε ποια περιοχή της Κρήτης το λέγανε αρχικά έτσι. Βέβαια, συνήθως «διολομαντούρα» ή «διπλομάντουρο» θα το πούμε σήμερα.
______________________
Το «διόμελος» το έχω ακούσει σχετικά πρόσφατα, σε αναμνήσεις του τύπου «έτσι το έλεγε η γιαγιά μου», αλλά δε θυμάμαι από πού.
kalantzianastasia said
Reblogged στις anastasiakalantzi50.
sarant said
121 τέλος
Βέβαια, συνήθως «διολομαντούρα» ή «διπλομάντουρο» θα το πούμε σήμερα.
Φαντάζομαι, εννοείς «διπλομαντούρα», έτσι;
Ριβαλντίνιο said
@ 121 Πέπε
«Η ονομασία -και το όργανο- είναι από την Κρήτη. (…) Κατά τα άλλα μάλλον θα είχε χαθεί.»
Όχι σύμφωνα με νέες έρευνες και αδιάψευστα τεκμήρια. Οι Ελ συγγενείς μας της Ν.Αμερικής (μην εξηγώ τώρα πως οι Έλληνες έφτασαν πρώτοι στην Αμερική, γνωστά πράγματα) μάλιστα το εξέλιξαν. 🙂
Πέπε said
123: Ναι, διπλο-
cronopiusa said
Αρχαία Κόρινθος: μια καταπληκτική 3D ψηφιακή παρουσίαση
Αγγελος said
Ασχετο, αλλά το ‘χουμε ξαναπεί: ο σεναριογράφος του «Μην αρχίζεις τη Μουρμούρα» ή διαβάζει Σαραντάκο, ή πάντως συμμερίζεται τους προβληματισμούς του: στο σημερινό επεισόδιο, η Βούλα πληροφορεί τον Μηνά ότι το ‘αυγό’ τώρα πια γράφεται και με β, κάνοντάς τον έξαλλο («Σε λίγο θα μου πεις ότι και η Ελλάδα γράφεται με ένα λ! Όχι, μη μου το πεις, μη μου το πεις!»)
sarant said
127 Αχ, και μου θυμίζεις ότι δεν έχω γράψει το άρθρο για τον πόλεμο των α*γών!
Corto said
Τζεμάλι: τζιμάνι ή τζεμάνι, ο πολύ ικανός, που καταπιάνεται με όλα και τα καταφέρνει όλα.
Γνωστή η λέξη από το τραγούδι του Αντώνη Νταλγκά το μπαγλαμαδάκι σπάσε:
«Ήτανε παιδί τζεμάλι, πρώτος στον λουλά
και τον εζηλεύαν όλοι μες τη γειτονιά».
Επίσημη ετυμολογία: αγγλ. g-man `ειδικός πράκτορας του FBI
http://www.greek-language.gr/greekLang/modern_greek/tools/lexica/triantafyllides/search.html?lq=%CF%84%CE%B6%CE%B9%CE%BC%CE%AC%CE%BD%CE%B9&dq=
Δεν πείθομαι ιδιαιτέρως με τον πράκτορα του FBI στην προπολεμική Ελλάδα. Υπάρχει καμιά άλλη προσέγγιση; Ίσως κάποια σχέση με τον γέμελο;
diant said
48 – σχώρα με αλλά δεν το είδα! Με πρόλαβε! 🙂
Γιώργος Κατσέας, Θεσσαλονίκη said
Συμπληρωματικά: Το Μπραγός, ως επώνυμο, είχε περάσει παλιότερα (όπως και αρκετά άλλα γλωσσικά στοιχεία και άνθρωποι..) και στην Κάρπαθο.
Μαρία said
129
Πρέπει να είναι άλλη λέξη το τζεμάλι. cemal στα τούρκικα είναι η ομορφιά. Ο χασικλής ήταν δηλ. ομορφόπαιδο
http://www.nisanyansozluk.com/?k=cemal&x=0&y=0
G-men βλέπαμε στις ταινίες. Το τζιμάνι της κλάσης μου είναι ο Έντι Κοσταντίν 🙂
sarant said
129-132 Έτσι λέω κι εγώ.
κουτρούφι said
Στη Σίφνο, χρησιμοποιείται το «μέγελος» για το «δίδυμος». Φαντάζομαι ότι σχετίζεται στενά με το «γέμελος» μέσω εναλλαγής των συλλαβών.
Πέπε said
129: Πριν καμιά 80ριά χρόνια, η λέξη τζιμάνι ήταν αργκό των ρεμπέτηδων και των μάγκηδων. Σήμερα είναι μια μάλλον κοινή λέξη του ανεπίσημου προφορικού λόγου, περίπου συνώνυμη του «σαΐνι, ξεφτέρι». Ως τζεμάλι δεν την ήξερα. Σίγουρα πρόκειται για την ίδια λέξη;
Φυσικά, για μια μάγκικη-ρεμπέτικη λέξη κι εμένα ο νους μου μάλλον στα τούρκικα θα πήγαινε παρά στ’ αγγλικά, αλλά δεν έχω κάτι πιο θετικό να κομίσω στη συζήτηση.
Μιχάλης Νικολάου said
128, …δεν έχω γράψει το άρθρο για τον πόλεμο των α*γών!…/i>
Νυν υπέρ πάντων ο α*γών!
Μιχάλης Νικολάου said
121, 123,
Δίαυλος;
Βάταλος said
Εντιμώτατε κ. Σαραντάκο,
καθώς η νύξ προυχώρησε, μόλις προλαμβάνω να σάς ενημερώσω ότι εις τας 7 το απόγευμα απόψε (Δευτέρα 15 Φλεβάρη) ο καραφλός φιλόσοφος του «ΣκάΪ» Κ. Μπογδάνος εφιλοξένησε τον μούλον συγγραφέα Πετράκην Τατσόπουλον, προκειμένου να πείση τους Ζακυνθηνούς ότι ο Δ. Σολωμός ήτο όντως Οβριός, μασώνος, κίναιδος και αλκοολικός. Ο Τατσόπουλος, λοιπόν, απεκάλυψε εις τον καραφλόν φιλόσοφον δύο τινά που με ανεστάτωσαν, διότι τα ηγνόουν παντελώς
1) Μιά εβδομάδα μετά την ταφήν του, οι Γαλιλαίοι της Σκιάθου ξέθαψαν τον κύρ-Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη, διότι ήτο ΑΛΚΟΟΛΙΚΟΣ!
2) Η αλληλογραφία του Γεωργίου Καραϊσκάκη είναι απηγορευμένη και αδημοσίευτος, τόσον εξαιτίας των αθυροστομιών του Στρατηγού, όσον και διά κάποιον άλλον αδιευκρίνιστον λόγον που δεν επέτρεψε ο Μπογδάνος εις τον Τατσόπουλον να αποκαλύψη
ΣΑΣ ΕΡΩΤΩ, κ. Σαραντάκο: Όσον και αν εγούγλισα, δεν κατάφερα να εύρω το παραμικρόν διά το ξεθάψιμο του Παπαδιαμάντη από τους Σκιαθίτας συμπολίτας του. Επίσης, δεν εύρον γρύ και διά την απηγορευμένην αλληλογραφίαν του ΚαραΪσκάκη. Έχετε ακούσει υμείς τίποτε σχετικόν; Διότι κάτι μού λέγει ότι ο μούλος ο Τατσόπουλος ψεύδεται (ως συνήθως) διά να εντυπωσιάση
Μετά πάσης τιμής
Γέρων Βάταλος
αιμύλος και σπουδαιόμυθος
ΥΓ: Μοί προξενεί αλγεινήν εντύπωσιν ότι ουδείς (επί 15 ολοκλήρους ώρας) ανέφερε το παραμικρόν <a href="«>διά τον Άγιον Γέμελλον που επήγε εις τον Παράδεισον χάρις εις τα καψώνια που του έκαμε ο Μέγας Ιουλιανός, αν βεβαίως πιστεύσωμε τον άγιον Νικόδημον τον Αγιορείτην
Pedis said
Το «παράδοξο» των διδύμων το ανέφερε κανείς; Των αστροναυτών (όχι εκείνο των πύργων).
Και γιατί να ψάχνεις στους ουρανούς τη νεότητα αφού έχεις την ευκαιρία να γεράσεις στη Γη και να την περάσεις φίνα; Με τις καλύτερες προθέσεις των αδερφών ψυχών (anime gemelle) EE και ΝΑΤΟ;
Αβραμόπουλος-Στόλτενμπεργκ: Σκοπός του ΝΑΤΟ δεν είναι η απώθηση μεταναστών
https://left.gr/news/avramopoylos-stoltenmpergk-skopos-toy-nato-den-einai-i-apothisi-metanaston
ΝΑΤΟ
μα τι λες! Ο στόχος είναι να δοθεί βοήθεια στην Ελλάδα, όχι η απώθησή σου.
Spiridione said
Εγώ πάντως σε αυτά τα τραγούδια του λινκ παρακάτω – Γιατί βρε Στάσα (Κυριακός), Γυρολόγοι (Ρούκουνας) – συν το τραγούδι του Νταλγκά που έχει ο Corto, συν το απόσπασμα του Πικρού από το Τουμπεκί, που σε όλα λένε τζιμάλι,
http://www.rembetiko.gr/forums/showthread.php?t=19469&page=6
δεν βρίσκω και τόσο μεγάλη διαφορά στη σημασία από το τραγούδι ας πούμε του Δελιά εδώ, που λέει τζιμάνι: Τον ξέρετε μωρέ παιδιά τον Νίκο τον τρελάκια, παιδί τζιμάνι μάγκες μου μα κάνει καβγαδάκια.
Spiridione said
Του Πικρού το απόσπασμα
» Ο διαρήχτης, που ήτανε απ’τα αριστερά, ήτανε πολύ κακός άνθρωπος. Σωστός ασύδοτος… Μα ο παντοφλάς που ήτανε στα δεξιά, ήτανε τζιμάλι παιδί…»
Και ένα ακόμη από την Εξαδέλφη του Τραυλαντώνη (1895)
…ψυχή μου άνθρωπος αλήθεια! τζιμάλι καρδιά, ούτε είδα ούτε θα ιδώ τέτοια άγια ψυχή…
Μαρία said
141
Με πρόλαβες.
Τραυλαντώνης, Η εξαδέρφη σ. 3 του πεντεφιού, τελευταία παράγραφος https://www.google.gr/search?q=%CF%84%CE%B6%CE%B9%CE%BC%CE%AC%CE%BB%CE%B9&ie=utf-8&oe=utf-8&gws_rd=cr&ei=6XXCVrXAC8LeU_7SuJgB#q=%CF%84%CE%B6%CE%B9%CE%BC%CE%AC%CE%BB%CE%B9&nfpr=1
Μπορεί το τζιμάνι να είναι παραφθορά του τζιμαλιού, για να μη θυμίζει το ρεμάλι 🙂
LOL3K said
Άκουγα τον Μπούτα να λέει πως αγροτοσυνδικαλιστές του Σύριζα, με θεσούλες σε διάφορους οργανισμούς, πεδικλώνωνται τρέχοντας (πλαλώντας) να ανεβούνε τα σκαλοπάτια του Μαξίμου, για το ποιος θα συναντήσει πρώτος τον πρωθυπουργό ώστε …να κάνουν διάλογο. Σωστά μου φάνηκαν όλα αυτά που έλεγε, εκτός από το πεδικλώνωνται. Περδικλώνωνται δεν θα έπρεπε;
Μιχάλης Νικολάου said
Πεδικλώνω, -ομαι
Δύτης των νιπτήρων said
Ωραίο αυτό με το τζεμάλι. Ομολογώ πως μέχρι τώρα μόνο το τζιμάνι ήξερα.
Alexis said
#144: Μόνο ως περδικλώνω το έχω ακούσει εγώ, σε ντοπιολαλιές.
Από κει και το μπουρδουκλώνω που είναι πανελλήνιο βεβαίως.
spatholouro said
129
Τζιμάλι/τζεμάλι και τζιμάνι, αυτούς τους τρεις μόνο τύπους γνωρίζω
Κι εγώ έχω την αίσθηση, με δεδομένο ότι το τζιμάλι προηγήθηκε κατά πολύ (π.χ. 1895 όπως αναφέρθηκε), ότι μάλλον το τζιμάνι είναι παρεφθαρμένος/παράλληλος τύπος από ένα μεταγενέστερο χρονικό σημείο και μετά.
Η σημασία πάντως κοινή.
spatholouro said
Α, θυμήθηκα και το «είμαστε εμείς παιδιά τζεμάλικα» από τον «Κύριο του Τζακ» του Σκαρίμπα, ένα διήγημα που πολύ το αγαπάω για πλείστους λόγους.
Corto said
Τζεμάλι/ τζιμάνι κλπ
Ευχαριστώ όλους για τις απαντήσεις!
Άρα δεν έχει σχέση με τον γέμελο, ούτε όμως και με τον g-man.
Φαίνεται όμως ότι καμιά φορά αυτοί που ετυμολογούν «επίσημα» είναι …παιδιά τζιμάνια.
spatholouro said
Ή παιδιά της ακαδημαϊκής μπάτσικας…
Corto said
150: Πολύ καλό!
Raptakis Dimitrios said
Ι. Βλέπω ότι το όνομα Διπλαράκος απαντά στον Άγιο Νικόλαο, στη μεθόριο Μάνης-Λακωνίας, φερώνυμοι δε αγωνιστές συμμετείχαν στη μάχη του Πολυαράβου κατά του Ιμπραήμ.
ΙΙ. Μια ωραία παράδοση -δεν θυμάμαι εάν την έχω ακούσει από τις γιαγιάδες μου εκ Μάνης ή την έχω δει κάπου γραμμένη- είναι και η εξής: εάν τα διπλάρικα ήταν σερνικά, τα βάφτιζαν Πέτρο και Παύλο. Εάν ήταν φυληκούλια, τα βάφτιζαν Μάρθα και Μαγδαληνή.
ΙΙΙ. Η μαντούρα ακούγεται, θαρρώ, περισσότερο στην Ανατολική Κρήτη. Στη Δυτική απαντά το θιαμπόλι ή φιαμπόλι. Πρόκειται περί του ιδίου πνευστού, νομίζω.
ΙV. To λεξικό Κοντοσόπουλου που ανέφερε καλείται αντίστροφο υπό την εξής έννοια: λημματογραφούνται λέξεις της κοινής και, αντί ορισμού, ακολουθεί η αντίστοιχη σε σημασία λέξη της κρητικής διαλέκτου.
Ioannis Mattos said
Καλημέρα, επειδή τυχαίνει να είμαι πατέρας διδύμων, έχω ακούσει κάτι από τους μαιευτήρες.Εκτός των τεχνητών γονιμοποιήσεων, ένας άλλος λόγος αύξησης του ποσοστού των δίδυμων τοκετών είναι καθαρά βιολογικός.Δηλαδή, όσο η ηλικία της γυναίκας μεγαλώνει πλησιάζοντας το όριο πέραν του οποίου είναι αδύνατη η τεκνοποιία, τόσο περισσότερο η ανθρώπινη (γυναικεία) φύση αρχίζει να ‘ανησυχεί’ για την αναπαραγωγή του είδους, ‘βάζοντας τα δυνατά της’ και αυξάνοντας έτσι την πιθανότητα και τα ποσοστά των διδύμων.Γιάννης Μάττος, Στοκχόλμη (φίλος Γιάννη Ρέντζου)
Date: Mon, 15 Feb 2016 07:31:10 +0000 To: ioannismattos@hotmail.com
sarant said
138 Αυτό με τους Σκιαθίτες που ξέθαψαν τον Ππδ. το βρίσκω εξωφρενικό.
Ο χαρακτηρισμός του Π.Τ. όμως αξίζει κάρτα
141-142-147 Οπότε το τζιμάνι δεν προέρχεται από τον g-man, Ή ίσως έχουμε συμφυρμό.
Νίκος Μαστρακούλης said
100: «Το γουάι φάι ήταν γρήγορο» – «Λέγε με φαστφουντάδικο»
Μάλλον ταχυφαΐο! 🙂
sarant said
Ο Λεώνικος, που ακόμα δεν μπορεί να μπει να σχολιάσει, έστειλε το εξής με μέιλ, αλλά και πάλι χάνονται τα σφηνοειδή στην αρχή.
dumu-tab δίδυμος
dumu γιος
dumu-munus κόρη
munus γυναίκα, σύμβολο του θηλυκού (
Γιάννης Ιατρού said
12α Πάνο, πως και δε συναντηθήκαμε στο καταγώγιο ολούθε; Μόνιμος είχα γίνει!
Στο τριεθνές (τέρμα, δεξιά και μετά αριστερά, στο αδιέξοδο με τους φοριαμούς, αρχιτ. έλεγχος & χάρτες) π.χ. (αρχιτ. έλεγχος & τοπογραφικά τότε) υπάρχει στη είσοδο κατατοπιστικό σχεδιάγραμμα, τοπογραφικό :),
Εδώ και η σχετική αναμνηστική φωτογραφία που έχω βγάλει περιμένοντας …. 🙂
Μιχάλης Νικολάου said
155,
Ακόμα καλύτερο! 🙂
Στρατος Βασδεκης said
Στον «Θησαυρο της Ελληνικης» της Lexigram (http://apps.lexigram.gr/ellinognosiademo/thisavros.php#Hist1) οι λεξεις «γεμελος» και «μπινιαρης» αναφερονται ως συνωνυμα του «διδυμος».
Επισης στο Academic Dictionaries and Encyclopedias λημματογραφουνται τα «μπιναρης» («μπινιαρης») (http://greek_greek.enacademic.com/104572/%CE%BC%CF%80%CE%B9%CE%BD%CE%AC%CF%81%CE%B7%CF%82), «διπλαρης» (http://greek_greek.enacademic.com/38632/%CE%B4%CE%B9%CF%80%CE%BB%CE%AC%CF%81%CE%B7%CF%82), «διδυμαρικος» (http://greek_greek.enacademic.com/37997/%CE%B4%CE%B9%CE%B4%CF%85%CE%BC%CE%AC%CF%81%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CF%82), «συμπραγος» (http://greek_greek.enacademic.com/163798/%CF%83%CF%85%CE%BC%CF%80%CF%81%CE%B1%CE%B3%CF%8C%CF%82) και ο «ζυμπραγος» ως παραλληλος τυπος του «συμπραγος», αλλα και ως ‘Ημιορεινός οικισμός (υψόμ. 300 μ., 72 κάτ.) στην πρώην επαρχία Κισσάμου του νομού Χανίων’ (http://greek_greek.enacademic.com/59546/%CE%B6%CF%85%CE%BC%CF%80%CF%81%CE%B1%CE%B3%CF%8C%CF%82). Το ιδιο λεξικο καταγραφει και το επωνυμο «Γεμελος» – «Άγιος της Ανατ. Ορθόδοξης Εκκλησίας.[…]» http://greek_greek.enacademic.com/210847/%CE%93%CE%AD%CE%BC%CE%B5%CE%BB%CE%BF%CF%82 (βλ. επισης και σχ. 50).
Μιχάλης Νικολάου said
146, Ναι, το πεδικλώνομαι είναι συνηθισμένο στην Αχαΐα, από την εμπειρία μου, αλλά δεν ξέρω πόσο χρησιμοποιείται στην υπόλοιπη Ελλάδα.
(Συχνή προειδοποίηση απ’ τους μεγαλύτερους στους μικρούς, όταν τρέχαμε ανεξέλεγκτα: «Τήρα μην πεδικλωθείς!»)
Λ said
Εν τω μεταξύ το φαγόπυρο δεν έχει καμία σχέση με την φαγούρα/φαούρα.
Κ. Καραποτόσογλου said
ΖΙΜΠΡΑΓΟΣ – ΤΖΙΜΑΝΙ
Ὁ Σπ. Ζαμπέλιος, Βυζαντιναὶ Μελέται, Ἐν Ἀθήναις 1857, σ. 655, ἀναφέρει:«Τὴν διαίρεσιν ταύτην ὑπαγορεύει ἡμῖν ἡ πεποίθησις, ὅτι τὸ λεκτικὸν τῆς χυδαϊζούσης
ἑλληνίδος ἀνήκει κατὰ μέγα μέρος εἰς πηγὰς παναρχαίας…(σ.657-658) Συμπαράγωγος (προφ. Συμπραγός, ὁ δίδυμος)· ὁ G.Hatzidakis, Einleitung in die neugriechische Grammatik, Leipzig 1892, σ. 382, γράφει:«συμπραγός = δίδυμος st. συμπραγὴς ist auf Kreta üblich…(σ. 431) συμπραγὸς st. συμπραγής = δίδυμος auf Kreta etc.», ἐνῶ τὰ ἴδια ἐπαναλαμβάνονται στὴν ἐργασία του: Μεσαιωνικὰ καὶ νέα ἑλληνικά, τ. 2, Ἐν Ἀθήναις 1907, σ. 10.
Ἡ ἑρμηνεία τοῦ Γ. Χατζιδάκη ἔχει γίνει ἀποδεκτὴ ἀπὸ τὸν N.Andriotis, Lexikon der Archaismen in neugriechischen Dialekten, Wien 1974, λῆμμα 5739, ὅπου διαβάζουμε: «συμπράσσω agr. Mitwirken, mithelfen:wahrscheinlich συbράγαλα τά, συbράgαλα Kr die sämtlichen hausgeräte, συμπραγὸς ὁ, ἀζυbραγός Kr Zwilling».
Ὁ Φ. Κουκουλές,«Παρατηρήσεις εἰς τὸ ἑλληνικὸν γλωσσάριον τοῦ Du Cange», Ἀθηνᾶ 42 (1930) 54, σχολιάζει:«Δὲν γνωρίζω, ἂν ἡ λ. προέρχεται ἐκ τοῦ συμπήγνυμι-συμπαγὸς καὶ ἀναπτύξει τοῦ -ρ-, συμπραγός, = ὁ συμπαγείς, ὁ συσσυλληφθείς, ἢ ἐκ τοῦ ἐπιθέτου συμπραγής, πάντως ὅμως τζυμπαγός- ζυμπραγὸς εἶναι ὁ ὁμοῦ μετά τινος συλληφθεὶς κατὰ τὴν αὐτὴν κυοφορίαν, ἀναλόγως ἑπομένως ὁ δίδυμος ἢ καὶ ὁ τρίδυμος. Ἐπειδὴ δὲ τὰ δίδυμα τέκνα εἲναι φυσικὰ τῶν τριδύμων συχνότερα, διὰ τοῦτο καὶ νῦν ἔτι τζυμπραγὰ ἐν Κρήτῃ λέγονται τὰ δίδυμα».
Ὁ Κ.Καραποτόσογλου,«Ἐτυμολογικὲς καὶ σημασιολογικὲς παρατηρήσεις σὲ λέξεις ποὺ ἀρχίζουν μὲ ζ-, τζ- στὴ μεσαιωνικὴ ἑλληνική», Ἑλληνικὰ 53 (2003) 132, γράφει:«Ἡ ἀρχαία ἑλληνικὴ γνωρίζει τὸ ρῆμα συμπράσσω = σὺν ἑτέρῳ, ὁμοῦ πράττω, συνποιέω, συγκατορθόω, συνεπιχειρῶ, ἀλλὰ δὲν ἔχει παραδοθεῖ ἐπίθετο *συμπραγής, ἀντίθετα πληροφορούμαστε ὅτι:«πράσσω: […] les adj. en –πραγὴς sont rares et nettement tardifs: δικαιο- (παπ.), δυσ- (Vett. Val.), εὐ- (Planud.) κακο- (Hsch.)»(P.Chantraine, Dictionnaire étymologique de la langue grecque, σ.934)ἐνῶ ὑπάρχει τὸ μτγν. ἀπραγής, πρβλ. ἐάν τις καθυστερήσῃ τοῦ προσφιλοῦς, ἀποστερεῖται τοῦ συμπράσσοντος, ἀπραγὴς δὲ γενόμενος οὐ τιμᾶται ὑπ᾽οὐδενός…Ὁ Gustav Meyer (NS IV 23) ἔχει δείξει ὅτι τὰ νεοελληνικὰ ἰδιωματικά:γέμελος, ὁ, γέμελα, γεμέλια, τά, γιόμελος, ὁ, γιόμελα, τά = δίδυμος, δίδυμα, προέρχονται ἀπὸ τὸ ἰταλικὸ gemello ἢ τὸ λατινικὸ gemellus = δίδυμος, ἐνῶ ὁ W.Meyer-Lübke (Romanisches etymologisches Wörterbuch, 1935(3η), σ. 318, λῆμμα 3720) ἔχει συντάξει τὸ λῆμμα: *gemĕllĭcus = Zwilling (= δίδυμος), καὶ ἔχει ἀποθησαυρίσει τοὺς ρομανικοὺς τύπους: asp. emelgo, astur(urisch) žiemelgu, transmont(anisch) (Portugal) gemelgo, καὶ ἀπὸ ρομανικοὺς τύπους ὅπως: žiemelgu, gemelgo, μὲ ὑποχωρητικὴ μετάθεση τοῦ ὑγροῦ -λ- δημιουργήθηκε τὸ ἀμάρτυρο *ζιμλαγὸς > (τ)ζιμπαγὸς ( Du Cange) > τζιμπραγός».
Ὁ Ι. Μ. Ἀρβανίτης, Θησαύρισμα λαογραφικό, τὰ μνημεῖα τοῦ λόγου ἀπὸ τὸ Ἄστρος Κυνουρίας, Β᾽:Παροιμίες-γλωσσάριο, Ἀθήνα 1988, σ. 381, ἀναφέρει:«τζιμάλι λεβέντης· –Εἶναι τζιμαλόπαιδο (ἢ:παιδὶ τζιμάλι) ὁ Κώστας», καθὼς καὶ ὁ Βρασίδας Καπετανάκης, Τὸ Λεξικὸ τῆς πιάτσας, Ἀθήνα 1962(2η), σ. 150, καταχωρίζει:«τζιμάλι, τό = Ὁ ἐξαίρετος, ὁ ἀξιαγάπητος “Τὸν Λευτεράκη τὸν χαίρομαι, γιατὶ εἶναι τζιμάλι!”. 2) Ὁ πλήρης προτερημάτων, ὁ ἐκλεκτός. “ Σὰν τὸ Θύμιο, δὲ βρίσκεις τζιμάλι ἄντρα, γιατὶ εἶναι σὲ ὅλα του, φίνος-ντὲ-φίνος!”».
Ὁ Κ. Δαγκίτσης, Λεξικὸ τῆς λαϊκῆς, σ. 135, ἔχει ἀποθησαυρίσει τὶς λ.:«τζιμάλης, -ικος, ἐπθ.:ἐκλεκτός, ξεχωριστός, ὑπέροχος», «τζιμάλι, τό: ἀντικείμενο, ἢ πρόσωπο, ὄμορφο, ἐξαιρετικό», καθὼς καὶ τό:«τζιμαλοκόριτσο, τό: ὄμορφο κορίτσι, νόστιμο, ἑλκυστικό. Συν. Τρυφερούδι», ἀλλὰ ὁ Ζάχος, Λεξικὸ τῆς πιάτσας, 1981, σ. 479, ἔχει ἀντίθετη γνώμη, καὶ στὸ λῆμμα τζιμάνι, παρατηρεῖ:« Ὁ Καπετανάκης ἐπειδὴ δὲν ξέρει τὴν καταγωγὴ τῆς λέξης, τὴν καταγράφει λάθος:τζιμάλι, μὲ τὴν ἴδια σημασία. Τὸ ἴδιο κι ὁ Δαγκίτσης τὴν παραθέτει μὲ τὴ μορφὴ τζιμάλης, τζιμάλι, τζιμαλοκόριτσο».
Ὁ Κ. Λιάπης, Τὸ γλωσσικὸ ἰδίωμα τοῦ Πηλείου, Βόλος 1996, σ. 443, ἀποθησαυρίζει τὴ λ.: τζιμάν᾽ (τό), ὁ λεβέντης, τὸ παλικάρι, τὸ γνωστὸ ἀλλοῦ στὴ χώρα μας τζιμάλι· (Ἴσως ἀπ᾽τὸ τούρκ. cemal, ποὺ σημαίνει κάλλος, ὀμορφιά, χάρη)», ἐνῶ ἡ Αν. Συμεωνίδου, Ἀντίστροφο Λεξικὸ τῆς νεοελληνικῆς, σ. 259, ἔχει συμπεριλάβει τὴ λ. τζιμάλι.
Ἡ λ. τζιμάνι, τό = παλικάρι (Πήλειο), προέρχεται ἀπὸ τὴ λ. τζιμάλι, τό = λεβέντης (Πήλειο) καθὼς ταυτίζεται σημασιολογικά, μὲ τροπὴ τοῦ λ > ν, ἀπὸ τὸ τουρκοαραβικὸ cemal = κάλλος, ὡραιότης, πρόσωπον ὡραῖον, ὡραία μορφἠ, χάρις.
Κ. Καραποτόσογλου
Σκύλος said
Επειδή αναφέρθηκε το πείραμα με τους δίδυμους αστροναύτες, να προσθέσομε ότι ήδη εκτελείται ένα πείραμα με δύο δίδυμους αστροναύτες, αν και λιγότερο φιλόδοξο.
Ο Σκοτ Κέλι παραμένει για ένα χρόνο στο Διεθνή Διαστημικό Σταθ(ι)μό, ενώ ο δίδυμός του Μαρκ Κέλι (επίσης αστροναύτης) παραμένει στη Γη. Σκοπός του πειράματος είναι να μελετηθεί η διαφορά στη φυσική κατάσταση των δύο ύστερα από τη μακρόχρονη παραμονή του ενός σε συνθήκες μηδενικής βαρύτητας.
https://en.wikipedia.org/wiki/Scott_Kelly_%28astronaut%29
https://en.wikipedia.org/wiki/ISS_year_long_mission
Mark and Scott Kelly are identical twins, and will be studied for changes in their health, comparing a body in space to a body on earth[8]
sarant said
162 Ευχαριστούμε πολύ. Ώστε ο τζιμπραγός (κτλ.) ανάγεται στο gemellus!
Το τζιμάνι-τζιμάλι αξίζει χωριστό άρθρο.
Lefteris Sfakianakis said
Καθυστερημένα να καταθέσω 2 αλλόμορφα του γέμελος, αμφότερα επώνυμα και νησιώτικα, που είναι το ναξιώτικο Ήμε(λ)λος και το χιώτικο Γεόμελος.
sarant said
165 Μπράβο, Ήμελλος όπως και ο καθηγητής
Spiridione said
Να προσθέσω και άλλη μια αναφορά για το τζιμάνι/λι, την παλιότερη μάλλον ως τώρα: «θα δείτε μωρέ παιδιά τι ψυχή τζεμάλι που έχει»
σελ. 17
Click to access 1.pdf
Δημήτρης Μαρτῖνος said
Στὰ Θερμιὰ πάντως ὁ δίδυμος λέγεται μπίνης (ὑπάρχει καὶ σχετικὸ παρωνύμιο). Τὰ μωρὰ τὰ λένε μπίνικα ἤ μπινάκια.
sarant said
167 Θελει γενικότερη αποδελτίωση αυτο!
168 Σαν τον Τάκη Μπίνη δηλαδή
Ριβαλντίνιο said
Έτσι στο άσχετο να προσθέσω ότι υπάρχει και τοπωνύμιο Γαιμελὲ στην ΠΔ :
Δ Βασ. 14,7 αὐτὸς ἐπάταξε τὴν Ἐδὼμ ἐν Γαιμελὲ δέκα χιλιάδας καὶ συνέλαβε τὴν Πέτραν ἐν τῷ πολέμῳ καὶ ἐκάλεσε τὸ ὄνομα αὐτῆς Καθοὴλ ἕως τῆς ἡμέρας ταύτης.(= Αυτός, λοιπόν, ο Αμεσσίας επολέμησε τους Ιδουμαίους εις Γαιμελέ με δέκα χιλιάδας στρατιώτας και κατά τον πόλεμον αυτόν κατέλαβε την Πέτραν, την οποίαν μετωνόμασε Καθοήλ. Ετσι δε ονομάζεται η πόλις αυτή έως την ημέραν αυτήν. )
Blanas Chrysostomos said
Gemini πληθυντικός του gemino ετυμολογικά από το γεννώ
http://www.etimo.it/?cmd=id&id=7682&md=a82f6935a390192d5e85023bdc24ba1b ( η ετυμολογία στα ιταλικά )
Binary [binary (adj.) Look up binary at Dictionary.com
«dual, twofold, double,» mid-15c., from Late Latin binarius «consisting of two,» from bini «twofold, two apiece, two-by-two» (used especially of matched things), from bis «double» (from PIE root *dwo- «two»). Binary code in computer terminology was in use by 1952, though the idea itself is ancient. Binary star in astronomy is from 1802.} παράγεται απότο bis όπου είναι παραφθορά του δiς (δί-δυ-μος ) DIS , DFIS
http://www.etimo.it/?term=bis&find=Cerca
Χαιρετισμούς από ένα παλιό συμφοιτητή.
Γιάννης Ιατρού said
sarant said
171 Γεια σου Χρυσόστομε!
172 Όπως το ξέμπλεξα από τη σπαμοπαγίδα, και το ετεροχρόνισα διότι ήταν χτεσινοβραδινό, μπέρδεψα τους μήνες και βρέθηκα στο μέλλον!
Γιάννης Ιατρού said
173: A, OK. Είπα μήπως είχαμε γενικότερο πρόβλημα 🙂