Γιατί η θεία μου η Μαρίνα μπορεί και να πήγε στον Παράδεισο – ΙV (Δημ. Σαραντάκος)

Εδώ και λίγο καιρό δημοσιεύουμε σε συνέχειες τη συλλογή διηγημάτων του πατέρα μου, του Δημήτρη Σαραντάκου, «Γιατί η θεία μου μπορεί και να πήγε στον Παράδεισο«. Έχουμε ήδη περάσει στη δεύτερη από τις τρεις νουβέλες που απαρτίζουν το βιβλίο,  που είναι και η εκτενέστερη. Σήμερα έχουμε το πρώτο μισό από το τέταρτο κεφάλαιο της νουβέλας, ενώ η προηγούμενη συνέχεια βρίσκεται εδώ. Eίχαμε αφήσει τη θεία Μαρίνα, νεαρή δασκάλα στη Μυτιλήνη, να συνδέεται ερωτικά με τον Θρασύβουλο, ναύτη του ελληνικού ναυτικού, που απελευθέρωσε τη Λέσβο στους βαλκανικούς του 1912.

Ο πόλεμος, στη θάλασσα τουλάχιστον, δε βάσταξε πολύ. Ο στόλος απελευθέρωσε, από τους Βούλγαρους αυτή τη φορά, τη Θάσο και την Καβάλα και τον Αύγουστο έγινε ανακωχή. Σ’ αυτούς τους δέκα μήνες η Μαρίνα έστειλε του Θρασύβουλου πάνω από εκατό γράμματα που στάζανε από ρομαντισμό. Από τον Ιούνιο, πολυμήχανη καθώς ήταν, έλυσε το  πρόβλημα της παραλαβής των γραμμάτων του Θρασύβουλου. Ζήτησε τη βοήθεια της Κλειώς μιας πανέμορφης δασκαλίτσας, παλιάς της συμμαθήτριας στο Αρσάκειο, η οποία ήταν αρραβωνιασμένη μ’ ένα γιατρό, επιστρατευμένο κι αυτόν και φυσικά έπαιρνε γράμματα του. Κανονίσαν να στέλνει κι ο Θρασύβουλος τα γράμματα του στην Κλειώ με το όνομα του γιατρού ως αποστολέα, με κάποιο διακριτικό σημάδι ώστε να μην τ΄ ανοίγει κατά λάθος. Η Κλειώ παρόλο που είχε τραβήξει πολλά από τη Μαρίνα στο Αρσάκειο, δεν της αρνήθηκε αυτή τη χάρη. Ήταν πολύ όμορφη, πολύ ευτυχισμένη και πολύ καλόβολη για να της το αρνηθεί.

Οι βαλκανικοί πόλεμοι τέλειωσαν, το νησί προσαρτήθηκε κανονικά στην Ελλάδα, ήρθαν νομάρχες, δικαστές, εφοριακοί, χωροφύλακες και δάσκαλοι από την Παλιά Ελλάδα και τον ενθουσιασμό της μεταπελευθερωτικής περιόδου αντικατέστησε η μακρόχρονη και δύσκολη περίοδος της προσαρμογής και της ενσωμάτωσης. Οι παλιολλαδίτες φάνηκαν στους νησιώτες πειναλέοι και αλαζονικοί. Ο ρυθμός της ζωής επιταχύνθηκε κι έχασε την ανατολίτικη νωχέλειά του. Οι οικονομικές δοσοληψίες απόχτησαν μια σκληρότητα και μιαν ανειλικρίνεια, που δεν είχαν παλαιότερα.

Αρχές του 1914 η Κλειώ έδωσε στη Μαρίνα ένα σύντομο γράμμα του Θρασύβουλου. Ερχόταν στις αρχές Μαρτίου.

Όταν είδε το Θρασύβουλο ύστερ’ από δεκατέσσερις μήνες χωρισμού, η Μαρίνα ένοιωσε αντιφατικά συναισθήματα. Από τη μια καρδιοχτύπι και λαχτάρα να τρέξει και να χωθεί στην αγκαλιά του κι από την άλλη μια στυφή γεύση απογοήτευσης. Δεν είχε έρθει με το βαπόρι της γραμμής αλλά μ’ ένα μικρό παλιό φορτηγό, μουτζούρικο και ξεβαμμένο. Ύστερα, όπως ήταν άλλωστε φυσικό, δε φορούσε στολή και με τα πολιτικά ο αγαπημένος της της φαινόταν κάπως ξεθωριασμένος και φτωχός.  Παρ’ όλα αυτά πήγε κοντά του και τού ΄πιασε τα χέρια. Ο τόπος και ο χρόνος δεν επέτρεπαν περισσότερες διαχύσεις. Ο Θρασύβουλος την κοίταξε βαθιά στα μάτια κι αυτό του το βλέμμα, που τη σημασία του δεν αποκρυπτογράφησε με την πρώτη, ζωντάνεψε με μιας την περσινή μαγεία της σχέσης τους.

— Θά ΄ρθω αύριο να δω τους δικούς σου, της είπε μετά τους πρώτους  χαιρετισμούς.

— Τι έγινε με κείνη τη δουλειά που μού ΄γραφες; Θα μπείς συνεταίρος σ’ εκείνο το καράβι; τον ρώτησε η Μαρίνα.

–Μ’ αυτό ήρθα, ήταν η απάντηση, που της προκάλεσε νέα απογοήτευση.

Ο Θρασύβουλος το κατάλαβε αμέσως κι άρχισε να της περιγράφει τα πλεονεκτήματα του καραβιού που θα γινόταν κατά το ήμισυ δικό του «αυτές τις μέρες». Η περιγραφή του ήταν γλαφυρή και χρωματισμένη αλλά αν η Μαρίνα δεν είχε γαλβανιστεί από τον ήχο της φωνής του,  θα πρόσεχε πως από πλευράς ουσίας ήταν πολύ φτωχή σε συγκεκριμένα στοιχεία και λεπτομέρειες. Πάντως δεν της ξέφυγε κάποια αμηχανία και αβεβαιότητα στη συμπεριφορά του Θρασύβουλου, παρά το ότι προσπαθούσε να τη σκεπάσει με εύθυμη φλυαρία.

Την άλλη μέρα ο Θρασύβουλος με καθαρό πουκάμισο, σκληρό κολάρο και καστόρινο πομπεδάκι στο κεφάλι του, πήγε στο παπουτσίδικο του κυρ Θόδωρου και του μίλησε για τις προθέσεις του. Ο Έλληνας δεν έδειξε ιδιαίτερον ενθουσιασμό, αλλά δεν απόκρουσε την πρόταση.

— Εγώ δεν είμαι ανατολίτης, εμείς στον τόπο μας στιμάρουμε τη γνώμη των γυναικών. Πρέπει να τα κουβεντιάσω με τη γυναίκα μου και, κοντά στο νου, να ρωτήσω και τη Μαρίνα. Πέρνα μεθαύριο να τα ξαναπούμε.

Ο Θρασύβουλος έφυγε κάπως απογοητευμένος. Δεν περίμενε τέτοιαν υποδοχή από το μέλλοντα πεθερό του. Μέσα του τά ΄βαλε με τη Μαρίνα, που όπως φάνηκε δεν είχε προετοιμάσει το έδαφος. Ύστερα σαν ξανασκέφτηκε το ζήτημα πιο σοβαρά άρχιζαν να τον ζώνουν μαύρα φίδια. Άρχισε να φοβάται πως οι επιφυλάξεις του κυρ Θόδωρου είχαν άλλη, άγνωστη για την ώρα αιτία.

Την άλλη μέρα κατάφερε και έστειλε ένα σημείωμα στη Μαρίνα νά ΄ρθει να δει το καράβι. Την πήρε ο ίδιος με βάρκα και την ανέβασε προσεχτικά κρατώντας την με στοργική τρυφερότητα, από τη σχοινένια σκάλα του φορτηγού. Η Μαρίνα δεν ενθουσιάστηκε με όσα είδε στο τραμπάκουλο. Ήταν μικρό, βρώμικο και φαινόταν κακοσυντηρημένο και παλιό. Ακόμα και τ΄ όνομα του ΟΔΗΓΗΤΡΑ ΠΕΙΡΑΙΕΥΣ, ήταν μισοσβησμένο στην πρύμνη του. Στραβομουτσούνιασε.  Σιχαινόταν τη μουτζούρα και τη βρωμιά και δεν ήθελε ούτε ν’ ακουμπήσει στα λιγδιάρικα ρέλια και στις ξεβαμμένες λαμαρίνες. Η διάθεση της άλλαξε σα βρέθηκαν στην καμπίνα το Θρασύβουλου, που είχε στην πόρτα της μια μπρούτζινη ταμπελίτσα ΠΡΩΤΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ. Εκεί όλα ήταν καθαρά και ταχτοποιημένα. Από μια κρεμάστρα στον τοίχο κρεμόταν η στολή του, με τα χρυσά γαλόνια του βαθμού του.

— Σα φαρδιά και κοντή μου φαίνεται τού ΄πε πειραχτικά.

— Εμείς δεν είμαστε του βασιλικού ναυτικού, τα ρούχα μας πρέπει νάναι πραχτικά και άνετα της είπε αυτός γελαστά και την αγκάλιασε.

Πέρασαν πολλήν ώρα με χάδια, με φιλιά και με σχέδια για το μέλλον. Ξαφνικά ο Θρασύβουλος σοβαρεύτηκε.

— Σού ΄πε τίποτα ο πατέρας σου; τη ρώτησε.

— Όχι γιατί;

— Πήγα χτες και τον είδα και μου φάνηκε πως δεν καλοβλέπει την πρόταση μου.

— Δεν το πιστεύω. Η μαμά που τον ξεψάχνισε εδώ και μια βδομάδα μού ΄πε πως ήταν ευνοϊκός απέναντι σου, γιατί να άλλαξε;

Ο Θρασύβουλος έμεινε πολλήν ώρα σκεφτικός και αμίλητος. Η Μαρίνα ένοιωθε πως κάτι τον βασάνιζε. Τελικά μίλησε.

— Ξέρεις μωρό μου, της λέει. Είχα σκοπό κάνοντας την πρόταση μου νάχα στα χέρια μου τα χαρτιά του καραβιού. Αλλιώς θα αντιμετώπιζα τον πατέρα σου. Αλλά βλέπεις πήγα στην Τράπεζα και μούπαν πως το έμβασμα δεν ήρθε ακόμα.

— Ποιό έμβασμα, απόρησε η Μαρίνα.

— Με τα λεφτά, Τι φαντάστηκες πως θα κουβαλούσα πάνω μου δεκαπέντε χιλιάρικα μετρητά. Ο μπαγάσας ο αδερφός μου μού ΄στειλε τηλεγράφημα πως μου τα εμβάζει με την Εθνική.

κι ο Θρασύβουλος ψάχνει στις τσέπες του και της δείχνε, ενα τσαλακωμένο χαρτί. Ήταν από τα ΤΤΤ και έλεγε: ΕΜΒΑΖΩ ΑΥΘΗΜΕΡΟΝ ΔΡΧ 15.000 ΕΠ ΟΝΟΜΑΤΙ ΣΟΥ ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΣΤΟΠ ΚΑΛΕΣ ΔΟΥΛΕΙΕΣ ΣΤΟΠ ΦΙΛΙΑ ΠΕΤΡΟΣ.

— Στην Εθνική όμως μού ΄παν πως τα εμβάσματα καθυστερούν μερικές μέρες.

Η Μαρίνα είδε την απογοήτευση του και τον πόνεσε.

— Αν είχες τώρα τις δεκαπέντε χιλιάδες θα υπόγραφες τα χαρτιά;

— Αυτή τη στιγμή κιόλας. Όλα είναι έτοιμα. Τά ΄χει ο πρώτος. Θα πάμε σ’ ένα συμβολαιογράφο και σε μισήν ώρα θά ΄μαι πλοιοκτήτης.

— Θα σου τα δώσω εγώ. Λέει τότε η Μαρίνα.

Αυτός την κοίταξε για πολλήν ώρα κατάματα κι ύστερα έβαλε τα γέλια.

— Το βρίσκεις κωμικό; του λέει αυτή πειραγμένη.

— Με συγχωρείς. Δεν ήθελα να σε πειράξω, μα πως είναι δυνατό να έχεις εσύ, μια δασκαλίτσα, τόσα λεφτά.

— Δε σού ΄χα πει κάποτε πως είχα οικονομίες; Το ξέχασες; Τα λεφτά που χρειάζεσαι τά ΄χω. Και θα σου τα δώσω να κάνεις το συμβόλαιο κι όταν πάρεις το έμβασμα μου τα δίνεις πίσω. Άλλωστε κι αυτά όπως και το μερίδιο στο καράβι θά ΄ναι και δικά μου και δικά σου.

Ο Θρασύβουλος την αγκάλιασε και τη φίλησε πολλές φορές. Ύστερα όμως της είπε.

— Όχι, δε γίνεται. Θα περιμένω το έμβασμα.

— Σε παρακαλώ. Άσε με να σε βοηθήσω. Θα μου φανεί πως μπαίνω κι εγώ στη δουλειά.

— Όχι αγάπη μου μην επιμένεις. Δε γίνεται. Εγώ λεφτά από γυναίκες δεν παίρνω.

— Μα τ’ είν’ αυτά που λές. Εγώ δεν είμαι η οποιαδήποτε γυναίκα. Είμαι η γυναίκα σου.

Αυτός άρχισε πάλι να τη φιλά.

— Εντάξει με κατάφερες.

Έβγαλε από την τσέπη του το ρολόι του, εκείνο το παλιό, και κοίταξε την ώρα.

— Έντεκα. Αν τα πάρω πριν από τις μία, μπορεί να υπογράψουμε σήμερα τα χαρτιά.

— Βγάλε με έξω και θα σου τα φέρω σε μισήν ώρα το πολύ.

Στις δωδεκάμισι η Μαρίνα ήταν πάλι στο μουράγιο κρατώντας σφιχτά μια πλεχτή τσάντα, όπου είχε κρύψει ένα χάρτινο κουτί δεμένο με σπάγκο με όλα τα λεφτά της. Δεκαπέντε χιλιάδες δραχμές! Στο δωμάτιο της, την ώρα που έβγαζε το θησαυρό της από τα βάθη του κλειδωμένου ντουλαπιού, όπου τον είχε καταχωνιασμένο, σκέφτηκε ξαφνικά το παλιό ρολόι που είδε να βγάζει ο Θρασύβουλος και το χρυσό που είχε περάσει σαν κομήτης από τα χέρια του, τα ξενύχτια για τα οποία δεν της έδωσε ικανοποιητική εξήγηση και μια κρύα και ύπουλη υποψία δάγκωσε την ψυχή της.  Παραμερίζοντας όμως τις δυσοίωνες σκέψεις ξεκίνησε να τον συναντήσει.

Ο Θρασύβουλος την περίμενε.  Ήταν ντυμένος με τη στολή του πρώτου μηχανικού, που του ΄ρχόταν πράγματι κοντή και φαρδιά και στο πρόσωπό του ήταν διάχυτη μια αδημονία και μια πρωτοφανέρωτη στη Μαρίνα αγωνία, καθώς έψαχνε με το βλέμμα του ένα γύρω την παραλία αναζητώντας την. Όταν την είδε το πρόσωπό του έλαμψε και μεμιάς ξανάγινε ο παλιός σίγουρος και ξέγνιαστος Θρασύβουλος που ήξερε.

Δεν ήταν μόνος. Δίπλα του στεκόταν βλοσυρός, ένας ξερακιανός μαυριδερός κι αγέλαστος τύπος με στολή πλοιάρχου.

— Να σε συστήσω στον πρώτο μας και μέλλοντα συνεταίρο μου, της λέει ο Θρασύβουλος, μόλις εκείνη πλησίασε.

— Χαίρω πολύ δεσποινίς της λέει ο πρώτος και της σφίγγει το χέρι.

H Mαρίνα ανατρίχιασε με την επαφή τους. Το χέρι του ήταν κρύο και τραχύ, απόλυτα σύμφωνο με τη φάτσα του, που ήταν περισσότερο φάτσα κακοποιού στοιχείου παρά τίμιου και καλοστεκούμενου πλοίαρχου. Σκέφτηκε να σχολιάσει αργότερα την περίεργη εμφάνιση του μέλλοντα συνεταίρου του Θρασύβουλου.

Ξαφνικά κατάλαβε πως κάτι δεν πήγαινε καλά. Άθελά της έκανε μια κίνηση προς τα πίσω και έπιασε με τα δυό της χέρια την τσάντα. Τότε συνάντησε το βλέμμα του Θρασύβουλου κι αναστατώθηκε. Ήταν το βλέμμα κάποιου που η ζωή του κρεμόταν στα χέρια της. Πήρε αμέσως την απόφασή της.

— Εδώ είναι αυτά που είπαμε, του λέει και του δίνει το κουτί.

— Λοιπόν εμείς πάμε για το συμβόλαιο κι εσύ περίμενε με σε μιαν ώρα στο σπίτι. Θα του το μοστράρω του κυρ Θόδωρου και θα δούμε τότε τί θα πει.

(Στην επόμενη συνέχεια θα δούμε αν και τι είπε ο κυρ Θόδωρος)