Πασχαλινή πανδαισία του Μποστ ξανά

Πλησιάζει το Πάσχα, οπότε λέω να επαναλάβω μια γελοιογραφία του Μποστ, που την είχα παρουσιάσει εδώ το πρώτο Πασχα της ζωής του ιστολογίου, το μακρινό 2009 -και μάλιστα, ίσως λόγω εορτών, είχε ελάχιστα σχόλια, μονοψήφιο αριθμό, οπότε τουλάχιστον στους περισσότερους σημερινούς αναγνώστες θα είναι άγνωστη. Να πω γενικότερα ότι στους επόμενους μηνες προβλέπω να αυξηθεί το ποσοστό των επαναλήψεων / αναδημοσιεύσεων, διότι δεν θέλω να χαλάσω το σερί του ενός άρθρου τη μέρα που συνεχίζεται αδιάλειπτα εδώ και 1150+ μέρες.

Ο Μποστ δεν έκανε πολλές πασχαλινές γελοιογραφίες. Τούτη εδώ δημοσιεύτηκε στην Ελευθερία πριν από 56 χρόνια (παρά 2 μέρες) στις 9 Απριλίου 1961, δηλαδή ανήμερα Πάσχα. Ο Μποστ παρουσιάζει το μεγάλο φαγοπότι της Ε.Ρ.Ε. με αναφορές στα σκάνδαλα (πραγματικά ή υποτιθέμενα) της εποχής. Για τους νεότερους, η Ε.Ρ.Ε. (Εθνική Ριζοσπαστική Ένωσις) ήταν το κόμμα που ίδρυσε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής και που κυβέρνησε τη χώρα από το 1956 έως το 1963, κατά τη λεγόμενη οκταετία Καραμανλή ή «μαύρη οκταετία» για κάποιους.

Στη γελοιογραφία, ενώ το επιτελείο της ΕΡΕ καταβροχθίζει το αρνάκι του προϋπολογισμού, πεινασμένοι πολίτες συνωστίζονται πίσω από τη μάντρα φωνάζοντας «Τι Ζάλονγκον ρε, αφού τα κρεμμύδια έχουν 7 ½» (σπόντα για τον Κανελλόπουλο που είχε πει το 1954 ότι «Δεν αντέχομεν αλλά δεν μειώνομεν τας δαπάνας… Εμείς έχομεν Ζάλογγα εις την ιστορίαν μας», μια φράση που έμελλε να τον κυνηγάει για χρόνια) και «Θέλουμε πατάτες» -τις μέρες εκείνες είχε σημειωθεί απότομη άνοδος των τιμών της πατάτας: Ρεκόρ ύψους εσημείωσε χθες η τιμή της πατάτας με δραχμάς 6 ανά κιλόν γράφει πρωτοσέλιδη είδηση της Ελευθερίας στις 5.4.1961).

Ο όνομα και πράγμα Πειναλέων απορεί, με στιλ που παραπέμπει στο δημοτικό τραγούδι, «τι είναι το αρνί, τι είδους ζώον είναι, μην είναι όρνις ως πτηνόν και μοιάζει με τας χήναι», πιθανή σπόντα για τον Κωστάκη Τσάτσο, που το όνομά του είχε συνδεθεί με το επεισοδιακό ανέβασμα των Ορνίθων απο τον Κουν, η δε μαμά Ελλάς απαντά απαριθμώντας ένα προς ένα τα καταγγελλόμενα σκάνδαλα της εποχής: έργα Ομονοίας, Μον Παρνές, τελεφερίκ Λυκαβηττού, Χίλτον. Η αναφορά στην Ισπανία ίσως εννοεί τον σχεδιαζόμενο γάμο Σοφίας-Χουάν Κάρλος που έγινε τον επόμενο χρόνο και τη γενναιόδωρη προίκα που είχε αποφασιστεί να δοθεί.

Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ανασκουμπωμένος γυρίζει τη σούβλα που στηρίζεται στις «υπερβάσεις» του προϋπολογισμού και δίνει εντολή στον Κανελλόπουλο να διώξει με τη σκούπα «τους περίεργους που είναι τριγυρίζων». Ο Κωστάκης Τσάτσος λαδώνει το ψητό, ο Τάκης Ροδόπουλος κάθεται με το πηρούνι στο χέρι, ενώ ο Προκόπης που έχει αρπάξει ένα μπούτι πρέπει να είναι ο αρχιτέκτονας Προκόπης Βασιλειάδης που είχε κατηγορηθεί για ασυμβίβαστο, διότι αν και ανώτερος δημόσιος υπάλληλος στη Διεύθυνση Πολεοδομικών Μελετών είχε συμμετάσχει στη μελέτη του Χίλτον (για την ανέγερση του οποίου χορηγήθηκε ειδική άδεια για την υπέρβαση του μέγιστου επιτρεπόμενου ύψους κτιρίων).

Δυστυχώς δεν μπόρεσα να εξιχνιάσω τι υπονοούν οι αναφορές του Καραμανλή σε «αίρεσιν νυχθιμερόν γιορτάζων». Πιθανότατα πρόκειται για μικροείδηση της εποχής, ίσως του ξένου ρεπορτάζ, εκτός αν γίνεται λογοπαίγνιο της  ΕΡΕ με την αίρεση -αλλά τότε δεν θα το έγραφε «έρεσιν»;Από τους καθαρευουσιανισμούς του Μποστ, θα ξεχωρίσω το «χωλένεται η έψησις» και βέβαια την απίθανη ερώτηση του Πειναλέοντα.

Όπως συνήθως στα σκίτσα του Μποστ αυτής της εποχής, το «μαιανδρικό» κείμενο αναφέρεται σε άλλα γεγονότα, που τα συνδέει με το κυρίως θέμα του σκίτσου. Εδώ, ο Μποστ θίγει το ταξίδι που ετοιμαζόταν τότε να κάνει ο Κ. Καραμανλής στην Αμερική και την επικείμενη συνάντησή του με τον Πρόεδρο Κένεντι.

Για να μη στραβολαιμιάζετε, το κείμενο είναι:

Πάσχα, Λαμπρή, όλα λαμπρά κε ο κερός λαμπρός
Ας φύγω δι’ Αμερικήν κε ας ντυθώ γαμπρός
Ευρών την Τζάκυ Κένεντυ, συνομιλών λιγάκι
Παραμυθών δια Κουβανούς, κλέπτων το κοριτσάκι

Εκτός εάν συνομιλών με το πεδί κει πέρα
Να συληφθώ ως βιαστής, μιλών με θυγατέρα
Αλλά κε αν το αρνηθώ, δεμένος οπισθάγκων
Τότε θα πούνε τι ζητείς δίπλα σε στέισον βάγγον;

Άντε μετά να εξηγείς σ’ ολόκληρον κονκρέσον
πως ήλθες δια τον Πρόεδρο, αλλ’ ήτο απωλέσων
Κε τρίβοντες τα μάτια των, όλοι θ’ αναρωτιώνται
«Αφτοί δουλειά δεν έχουνε ή μόνοι τους καλώνται;»

Τις προηγούμενες μέρες, είχε δημοσιευτεί η είδηση ότι σπείρα φιλοκαστρικών Κουβανών σχεδίαζαν να απαγάγουν την κόρη του προέδρου Κένεντι, την Καρολίνα, που τότε ήταν τριάμισι χρονών. Αποτέλεσμα ήταν η οικογένεια Κένεντι να παρακολουθήσει την πασχαλινή λειτουργία (στις 2 Απριλίου 1961) στη Φλόριντα με μεγάλα μέτρα ασφαλείας. Χαρακτηριστικός είναι και ο τίτλος της Ελευθερίας: Η Καρολίνα παίζει ανύποπτος υπό άγρυπνον παρακολούθησιν. Δυο μέρες μετά διευκρινίστηκε ότι όλη η ιστορία είχε ξεκινήσει από ασύστατες φήμες.

Φυσικά, αυτό δεν εμποδίζει τον Μποστ ν’ αφήσει αχαλίνωτη τη φαντασία του και να δώσει μερικές ευρηματικότατες ρίμες (οπισθάγκων – στέισον βάγγον και κονκρέσον – απωλέσων). Το «βάγγον» λογοπαικτεί και ορθογραφικά -υψηλή τέχνη!

Advertisement