Βιβλία για το καλοκαίρι, άλλη μια φορά

Το ιστολόγιο αγαπά τις παραδόσεις και προσπαθεί να τις τηρεί. Και μια από τις παραδόσεις του ιστολογίου είναι και το σημερινό μας άρθρο, που ακολουθεί τη συνήθεια που είχαν (και ίσως έχουν ακόμα) τέτοιες μέρες τα περιοδικά και οι εφημερίδες, να προτείνουν “βιβλία για τις διακοπές”, όσο κι αν για πολύ κόσμο οι διακοπές φέτος (αλλά και τα προηγούμενα χρόνια της κρίσης) είναι άπιαστο όνειρο. Είχαν και κάποιες υποτιθέμενες προδιαγραφές τα “καλοκαιρινά” αυτά βιβλία, που υποτίθεται ότι θα τα διάβαζε κανείς στην ακρογιαλιά, ανάμεσα στις βουτιές: όχι πολύ βαριά θέματα, ας πούμε, αλλά να έχουν και πολλές σελίδες για να φτουρήσουν, αφού το καλοκαίρι διαβάζουμε περισσότερο κι άντε να βρεις βιβλιοπωλείο στην άγονη γραμμή.

Το ιστολόγιο αγαπάει τα βιβλία και του αρέσει να συζητάει για βιβλία, κι έχουμε ανεβάσει ήδη αρκετά άρθρα με προτάσεις βιβλίων για το καλοκαίρι, αρχίζοντας από το 2010, που σας είχα ζητήσει να προτείνετε βιβλία που να έχουν κάποια σχέση μεταξύ τους, χωρίς να ανήκουν απαραίτητα π.χ. σε τριλογία, ενώ το 2011 χαλάρωσα τους περιορισμούς και ζήτησα να προτείνετε οποιοδήποτε βιβλίο. Το 2012 είχα ζητήσει προτάσεις για καινούργια βιβλία, νέες εκδόσεις δηλαδή, επειδή είχα κάνει τη διαπίστωση, που μάλλον εξακολουθεί να ισχύει, ότι το βασικό πρόβλημα της βιβλιαγοράς είναι ότι η υπερπροσφορά καλών και φτηνών παλιότερων βιβλίων, από εφημερίδες ή σε προσφορές των εκδοτικών οίκων, αν και καταρχήν είναι κάτι πολύ καλό για το αδυνατισμένο βαλάντιο του βιβλιόφιλου, ωστόσο στραγγαλίζει την αγορά του καινούργιου βιβλίου. Το 2013 δεν έβαλα κανέναν περιορισμό και σας ζήτησα απλώς να προτείνετε βιβλία για το καλοκαίρι, χωρίς προσανατολισμό σε είδος (π.χ. αστυνομικά) ή σε ύφος (π.χ. ανάλαφρα). Το ίδιο έκανα και το 2014, όπως και πρόπερσι αλλά και πέρυσι.

Μάλιστα, αν προσέξετε, τα τελευταία χρόνια αυτά τα καλοκαιρινά βιβλιοφιλικά μας άρθρα δημοσιεύονται την ίδια μέρα, 10 Ιουλίου, ή τέλος πάντων εκεί κοντά (πέρυσι η 10η Ιουλίου ήταν Κυριακή κι έτσι το άρθρο μπήκε τη Δευτέρα 11). Επειδή όπως είπαμε τηρώ τις παραδόσεις, το ίδιο έκανα και φέτος. Πάντως, να θυμίσω ότι προτάσεις για βιβλία-δώρα δημοσιεύουμε και κοντά στα Χριστούγεννα -εδώ το τελευταίο άρθρο αυτής της κατηγορίας.

Και φέτος λοιπόν σας καλώ να προτείνετε βιβλία για τις μέρες του καλοκαιριού, όπου κι αν τις περάσουμε, στις παραλίες ή στην πόλη. Δεν θα βάλω κάποιον περιορισμό, προτείνετε ό,τι θέλετε, αν και θα είχε κάποιο νόημα να δώσουμε προτεραιότητα σε σχετικά καινούργιες εκδόσεις.

Λένε πως ο παπάς πρώτα βλογάει τα γένια του, οπότε θέλω να αναφέρω το βιβλίο που έβγαλα «μέσα στη χρονιά» (βάζω εισαγωγικά, διότι το βιβλίο βγήκε τον Δεκέμβριο του 2016, αλλά εννοώ τη χρονιά με τη σχολική έννοια). Πρόκειται για τα Αττικά του Κώστα Βάρναλη, από τις εκδόσεις Αρχείο, σε δική μου επιμέλεια. Σε αυτόν τον τόμο έχω συγκεντρώσει 400 χρονογραφήματα του Βάρναλη που δημοσιεύτηκαν από το 1939 έως το 1958 σε καθημερινές εφημερίδες και που αφορούν την Αθήνα και την Αττική. Αμερόληπτος βέβαια δεν είμαι αλλά νομίζω ότι πρόκειται για εξαιρετικά καλογραμμένα κείμενα που χαρίζουν πολλές ώρες απολαυστικής ανάγνωσης -τις προάλλες παρουσίασα (όχι για πρώτη φορά) ένα δείγμα, με το χρονογράφημα για το Αγκίστρι. Επειδή ο Βάρναλης ήταν μανιώδης φυσιολάτρης και εκδρομέας και δεινός κολυμβητής, πολλά χρονογραφήματα του τόμου έχουν καλοκαιρινό χρώμα.

Από τον φιλικό εκδοτικό οίκο Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου, όπου εκδίδω τα γλωσσικά βιβλία μου, κυκλοφόρησε πρόσφατα το πολύ αξιόλογο βιβλίο του Έντσο Τραβέρσο «Αριστερή μελαγχολία«, που το έχουμε παρουσιάσει και στο ιστολόγιο και που αξίζει να το διαβάσετε. Αν σας ενδιαφέρει η προσέγγιση του Τραβέρσο στην ιστορία του 20ού αιώνα, δείτε και τα προηγούμενα βιβλία του από τον ίδιο εκδοτικο οίκο.

Να σημειώσω επίσης το μυθιστόρημα νουάρ Άμμος στο στόμα, του Ερβέ Λε Κορέ, με Βάσκους αυτονομιστές στη γαλλική και την ισπανική Χώρα των Βάσκων, που το πήρα μαζί μου για να το διαβάσω στην άμμο, αλλά τελικά δεν το πρόλαβα -έχει πάντως καλές συστάσεις.

Ένα βιβλίο που έχω σκοπό να το παρουσιάσω εδώ, ίσως και τις αμέσως επόμενες μέρες, αφού ταιριάζει στα ενδιαφέροντα του ιστολογίου, είναι του φίλου Γεράσιμου Ρηγάτου, το Πετεινοί, όρνιθες και αβγά στη νεοελληνική λαογραφία, από τις εκδόσεις Βήτα. Ο συγγραφέας έχει συγκεντρώσει λεξιλογικά στοιχεία, παροιμίες και παροιμιακές φράσεις, παραδόσεις, προλήψεις και δεισιδαιμονίες, παραμύθια, απόψεις της λαϊκής διατροφολογίας και της εμπειρικής ιατρικής, σχετικά με τα αβγά, τις όρνιθες και τους πετεινούς.

Ένα άλλο βιβλίο που επίσης λογαριάζω να παρουσιάσω εδώ προσεχώς είναι το βιβλίο «Η χώρα των Κιμ» της Φραγκίσκας Μεγαλούδη, από τις εκδόσεις Εντύποις, που είναι οι εντυπώσεις από τα χρόνια που έζησε η συγγραφέας στη Βόρεια Κορέα. Δεν παρουσιάζει ειδυλλιακή τη ζωή στη Βόρεια Κορέα, κάθε άλλο -αλλά και δεν αναπαράγει τους προπαγανδιστικούς εξωφρενισμούς που κατακλύζουν και τα δικά μας μέσα ενημέρωσης.

Δεν το έχω διαβάσει, διότι μόλις κυκλοφόρησε, αλλά έχω ακούσει για το βιβλίο αυτό από τον εκδότη του -εννοώ το βιβλίο του Χρυσόστομου Τσαπραΐλη «Παγανιστικές δοξασίες της θεσσαλικής υπαίθρου«, από τον φιλικό εκδοτικό οίκο Αντίποδες. Ο τίτλος προδιαθέτει για δοκίμιο, στην πραγματικότητα όμως έχουμε κάτι πολύ πιο ενδιαφέρον, ανάμεσα σε λογοτεχνία τρόμου και λαογραφία. Από τον ίδιο εκδοτικό οίκο μια άλλη πρόσφατη κυκλοφορία είναι το μυθιστόρημα Πετρούπολη, του Αντρέι Μπέλι, ένα από τα σημαντικότερα μυθιστορήματα του 20ού αιώνα σύμφωνα με ορισμένους κριτικούς -παρόλο που είναι ογκώδης έκδοση αξίζει την προσοχή.

Επειδή στον κατάλογο αυτόν έχω αδικήσει την ελληνική λογοτεχνία, θέλω να προσθέσω και τη νουβέλα του Γιάννη Μακριδάκη «Όλα για καλό», που την παρουσίασα πριν από μερικούς μήνες στο ιστολόγιο, όπως και το απολαυστικό δοκίμιο του Παντελή Μπουκάλα Η Αγαπώ, για το δημοτικό τραγούδι.

Όμως, αυτές δεν είναι παρά οι δικές μου προτάσεις -και επειδή στην Ελλάδα, παρά την κρίση (ή μήπως εξαιτίας της;) εξακολουθούν να εκδίδονται πάρα πολλοί καινούργιοι τίτλοι βιβλίων, είναι δύσκολο να έχει κανείς εποπτεία της βιβλιοπαραγωγής. Περιμένω λοιπόν και τις δικές σας προτάσεις, να συστήσετε στα σχόλιά σας βιβλία για το φετινό καλοκαίρι!