Και πάλι για τον άμπακο, τον αγλέουρα, τον περίδρομο και το καταπέτασμα
Posted by sarant στο 22 Αυγούστου, 2017
Όπως έχω πει, το καλοκαίρι τούτο θα βάζουμε αρκετές επαναλήψεις παλιότερων άρθρων. Έχω ξεχωρίσει μερικά άρθρα υποψήφια προς επανάληψη (από τα 3000+ που έχει δημοσιεύσει το ιστολόγιο στα 8+ χρόνια που εκπέμπει) αλλά το σημερινό δεν είναι ένα από αυτά. Μου το θύμισε όμως η μητέρα μου, που μου έγραψε πως η φίλη της η Λούλη μου ζήτησε να γράψω από πού προέρχεται η λέξη «αγλέορας». Φυσικά, έχουμε παρουσιάσει σχετικό άρθρο, και καθώς το βρήκα διαπίστωσα ότι είναι αρκετά παλιό (κοντεύει να κλείσει επταετία από την πρωτη δημοσίευσή του) και δεν είχε σχολιαστεί και πολύ όταν πρωτομπήκε, άρα προσφέρεται για αναδημοσίευση.
Για να μην παραπονιούνται όσοι ισχυρομνήμονες θυμούνται το παλιότερο άρθρο, έχω συμπεριλάβει σε τούτη την αναδημοσίευση στοιχεία από άλλο ένα παλιό άρθρο, ενώ στην αρχή της σημερινής αναδημοσίευσης προτάσσω έναν καταλογο με εκφράσεις που τις λέμε όταν κάποιος τρώει πολύ και που καλείστε να τον συμπληρώσετε. Δηλαδή τούτη η αναδημοσίευση περιέχει υλικό από τρία παλιά άρθρα -ε, συμφέρει!
Το αρχικό άρθρο είχε γραφτεί το 2010, ως συνέχεια ενός άλλου άρθρου που είχε αφορμή τη διάσημη πλέον φράση του Θ. Πάγκαλου «Μαζί τα φάγαμε».
Εκείνο το άρθρο κατέληγε με τη διαπίστωση ότι κάποιοι όχι μόνο τρώνε αλλά και ξεπερνούν τη χόρταση, κυριολεκτικά ή μεταφορικά:
καταβροχθίζουν, χλαπακιάζουν, γουρουνιάζουν, σαβουρώνουν, γκουμουλώνουν, ντερλικώνουν, περιδρομιάζουν, τρώνε τον αγλέουρα, τον αβλέμονα, τον άμπακο, τον περίδρομο, το καταπέτασμα, την κάνουν ταράτσα, την τυλώνουν, τρώνε μέχρι σκασμού, μέχρι κορεσμού, μέχρι να γκώσουν, μέχρι να πρηστούν, μέχρι να σμπλουνιάσουν.
Θα συμπληρώσετε ίσως τον κατάλογο στα σχόλια, πάντως πολλές από τις παραπάνω λέξεις και εκφράσεις έχουν λεξιλογικό ενδιαφέρον.
Η έκφραση «έφαγε τον άμπακο», ας πούμε, έχει την αρχή της στο αριθμητήριο των αρχαίων, τον άβακα. Στα μεσαιωνικά χρόνια, άμπακος (αντιδάνειο από τα ιταλικά) ονομάστηκε το πρώτο ελληνικό βιβλίο πρακτικής αριθμητικής, του Μανουήλου Γλυνζωνίου από τη Χιο, που κυκλοφόρησε στη Βενετία το 1568 με τον μακροσκελή, όπως τότε συνηθιζόταν, τίτλο «Βιβλίον πρόχειρον τοις πάσι περιέχον την τε πρακτικήν Αριθμητικήν, ή μάλλον ειπείν την λογαριαστικήν, και περί του πώς ευρίσκει έκαστος το άγιον Πάσχα και τέλειον Πασχάλιον αεί και πάντοτε. Και περί ευρέσεως σελήνης εν ποία ημέρα γίνεται η γέννα αυτής». Το βιβλίο γνώρισε αλλεπάλληλες εκδόσεις στους επόμενους αιώνες και έγινε γνωστό στον πολύ κόσμο με το όνομα «ο άμπακος» ή μάλλον «ο άμπακας». Για παράδειγμα, σε αγγελία τυπογράφου στη Βενετία στις αρχές του 18ου αιώνα, διαβάζουμε: «Άμπακας, ήγουν διδασκαλία Μανουήλ Γλυζωνίου περί αριθμητικής και λογαριαστικής». Μάλιστα, την έκδοση του 1724 μπορείτε να την κατεβάσετε εδώ.
Από εκεί προκύπτει η φράση «ξέρει τον άμπακο», δηλ. ξέρει πάρα πολλά, όσα έχει μέσα το χοντρό αυτό βιβλίο, ο Άμπακας. Τη φράση αυτή την αποδελτιώνει ο Νικόλαος Πολίτης στις Παροιμίες του, αλλά τη βρίσκω και σε συλλογή του 1862. Αρχικά λοιπόν έχουμε τη φράση «ξέρει τον άμπακο. Στη συνέχεια η λέξη άμπακος, από το μεγάλο πλήθος γνώσεων μετέπεσε στη σημασία του μεγάλου πλήθους γενικώς, και ο Πολίτης αποδελτιώνει επίσης την έκφραση «του έψαλε τον άμπακο», δηλαδή τον περιέλουσε με βρισιές, η οποία είναι συχνή στη λογοτεχνία του τέλους του 19ου αιώνα –τη βρίσκουμε επανειλημμένα στον Σουρή. Από εκεί δεν είναι παρά ένα βηματάκι για να πει κάποιος «ήπιε τον άμπακο» και «έφαγε τον άμπακο» δηλαδή «πάρα πολύ» και αυτή η χρήση έμεινε, ενώ οι πρώτες, οι αρχικές ξεχάστηκαν.
Όποιος ενδιαφέρεται για περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με τον άμπακο, μπορεί να διαβάσει και το παλιό μας άρθρο που είναι πιο αναλυτικό.
Προχωράμε τώρα στις άλλες τρεις διάσημες φράσεις της κραιπάλης και της γουρουνιάς. Θα σας προειδοποιήσω, όμως, ότι τα πράγματα δεν είναι και τόσο κατασταλαγμένα όσον αφορά την προέλευση των τριών αυτών εκφράσεων: υπάρχει αρκετή αβεβαιότητα και όχι οριστικές εξηγήσεις.
Ξεκινάμε από τον αγλέουρα, ο οποίος, σύμφωνα με τα λεξικά, είναι ένα φυτό με στυφή γεύση, ο ελλέβορος των αρχαίων· η επιστημονική του ονομασία είναι «ευφόρβιον το διτταδενώδες» και ανήκει σε μια οικογένεια ποωδών φυτών των οποίων ο οπός είναι γαλακτώδης, λίγο-πολύ δηλητηριώδης και συχνά χρησιμοποιείται στη φαρμακευτική.
Κατά τα λεξικά, ο ελλέβορος έγινε αγλέουρας αφού πέρασε από (αμάρτυρους) ενδιάμεσους τύπους όπως *αλλέβορος, *αλλέβουρας, *αλέουρας. Σε διαλέκτους μαρτυρούνται τύποι όπως αλλιβούρι, λιβόρι, βόλιαρης, γούλιερας.
Οι αρχαίοι τον ελλέβορο τον χρησιμοποιούσαν πολύ, μεταξύ άλλων τον έδιναν στους τρελούς: η φράση ελλεβόρου δείται ήταν το ισοδύναμο του σημερινού είναι για δέσιμο. Όμως γιατί να το τρώμε αυτό το πικρό βότανο εμείς που δεν είμαστε παράφρονες αλλά απλώς λαίμαργοι;
Σύμφωνα με μιαν εξήγηση, ο ελλέβορος δινόταν επίσης και σαν καθαρτικό ή σαν γιατρικό της γαστρορραγίας ύστερα από (πολύ) πλούσια γεύματα. Οπότε μπορούμε να υποθέσουμε ότι για να πουν ότι κάποιος έφαγε πάρα πολύ, λέγαν ότι έφαγε «τα πάντα όλα» και στη συνέχεια και τον αγλέουρα.
Επίσης, επειδή ο αγλέουρας είναι πολύ πικρός, η φράση θα μπορούσε να ερμηνευτεί ως «έφαγε (ακόμα και) τον αγλέουρα».
Σημειώνω επίσης και την έκφραση «βγάλε τον αγλέουρα» που σημαίνει περίπου «βγάλε το σκασμό, πάψε, μη μιλάς».
Ακόμα μεγαλύτερη αβεβαιότητα επικρατεί ως προς την προέλευση της δεύτερης φράσης, έφαγε τον περίδρομο. Ο περίδρομος, πρέπει να πούμε, είναι λέξη που υπάρχει ήδη από την αρχαιότητα, και που έχει πάρει σε διάφορες εποχές πολλές και διάφορες σημασίες.
- Για παράδειγμα, περίδρομος ήταν στα αρχαία η περιφέρεια ενός πράγματος, μια κυκλική διαδρομή, το δρομάκι που περιβάλλει ένα οικοδόμημα, ή το δρομάκι που διατρέχει εσωτερικά τα τείχη ενός φρουρίου. Έτσι, ο Φιλήντας εξηγεί την έκφραση παραπέμποντας στους φρουρούς, που δουλειά τους ήταν να περιπολούν στον περίδρομο, και που πριν πιάσουν βάρδια έτρωγαν πολύ και γρήγορα. Με όλο τον σεβασμό, δεν με πείθει.
- Περίδρομος όμως ήταν στα αρχαία και ο περιφερόμενος, που ίσως έχει επιβιώσει στα νεότερα χρόνια με τη σημασία του βρικόλακα, ή τουλάχιστον εκεί στηρίχτηκε ο Α.Α.Παπαδόπουλος για να εξηγήσει τη φράση· «τρώει έναν περίδρομο» σημαίνει, τάχα, τρώει τόσο σαν να έχει μέσα του έναν βρυκόλακα. Ακόμα λιγότερο με πείθει αυτή η εξήγηση.
- Περίδρομος είναι επίσης, στα νεότερα χρόνια, μια δερματική πάθηση των ακροδαχτύλων, η τριγυρίστρα, είναι όμως και ο στομαχόπονος, κι αυτό μας φέρνει σε μια πιθανότερη εξήγηση, που υποστηρίζεται από πολλούς, ότι δηλαδή αυτός που έφαγε τον περίδρομο έφαγε τόσο που τον έπιασε στομαχόπονος.
- Ωστόσο, στην αλιευτική ορολογία των αρχαίων «περίδρομος» είναι το σχοινί που περιβάλλει τα δίχτυα, οπότε, λέει ο Στυλιανός Αλεξίου, η φράση θα μπορούσε να ξεκινάει από εκεί: έφαγε ολόκληρη την ψαριά, όλο το περιεχόμενο του διχτυού. Θα την απέρριπτα ασυζήτητα αυτή την εξήγηση, διότι δεν έχουμε καμιά ένδειξη ότι η αρχαία σημασία πέρασε και στη νεότερη αλιευτική ορολογία, υπάρχει όμως η πασίγνωστη φράση «φάτε μάτια ψάρια και κοιλιά περίδρομο» που ίσως να συνδέει τη λέξη περίδρομος με τη σύγχρονη ψαρική.
Για μένα, η έκφραση είναι αβέβαιης αρχής. Αν όμως μου βάλετε το μαχαίρι στο λαιμό (ή το πιστόλι στον κρόταφο) για να διαλέξω μία εξήγηση, πιο πειστική (ή λιγότερο απίθανη) βρίσκω τον στομαχόπονο.
Δυο εξηγήσεις υπάρχουν και για την τρίτη φράση μας, την «έφαγε το καταπέτασμα» και απ’ αυτές η μία είναι συναφής με την εξήγηση για τον περίδρομο και έχει πάλι διατυπωθεί από τον Αλεξίου (μάλιστα στο ίδιο άρθρο). Επειδή, λέει, καταπέτασμα στα αρχαία ήταν το κάλυμμα του τραπεζιού, στη φράση έχουμε επιβίωση της αρχαίας σημασίας: έφαγε όχι μόνο τα φαγητά αλλά και το τραπεζομάντιλο. Την εξήγηση αυτή τη δέχονται αρκετοί.
Ωστόσο, η λέξη «καταπέτασμα» υπάρχει και στην εκκλησιαστική ορολογία. Στην ακολουθία των Παθών της Μ. Πέμπτης, ακούγεται το χωρίο «και ιδού το καταπέτασμα του ναού εσχίσθη εις δύο από άνωθεν έως κάτω» (Ματθ. 27.51 και αλλού). Το καταπέτασμα αυτό ήταν ένα παραπέτασμα, μια βαριά κουρτίνα, η οποία στο ναό του Σολομώντος στα Ιεροσόλυμα, χώριζε τα Άγια από τα Άγια των Αγίων. Η φρ. παρανοήθηκε ως συνήθως και η επιβλητική λέξη «καταπέτασμα» σε συνδυασμό με το «από άνωθεν έως κάτω» εννοήθηκε ότι σημαίνει κάτι το τεράστιο.
Από αυτές οι δυο εξηγήσεις για την προέλευση της φράσης, εγώ κλίνω προς τη δεύτερη. Να σημειωθεί ότι η πρώτη δεν αποκλείει τη δεύτερη εξήγηση· μπορεί, δηλαδή, να συνδυάστηκαν.
Οπότε, το σημερινό άρθρο πλησιάζει προς το τέλος του και, από μια άποψη, τίποτα δεν μάθαμε, δηλαδή τίποτα το σίγουρο και το αδιαφιλονίκητο –άρα, μηδέν εις το πηλίκον σύμφωνα με μια λογική, που όμως δεν είναι η δική μου λογική. Όσο κι αν η αβεβαιότητα αποτελεί το έδαφος που πάνω του θάλλουν τα αγριόχορτα του νατσουλισμού, προτιμώ να είμαι τίμιος και να δηλώσω τις αμφιβολίες μου. Άλλωστε, οι θαμώνες του ιστολογίου δεν μασάνε, κι αν σερβίριζα μία μόνο εξήγηση, και μάλιστα χωρίς επιφυλάξεις, θα μου το δήλωναν σαφώς ότι δεν πείθονται!
Υστερόγραφο:
Θα προσέξατε τη φράση του Ευαγγελίου: το καταπέτασμα του ναού εσχίσθη εις δύο από άνωθεν έως κάτω. Από άνωθεν! Ξέρουμε καλά πως αν τολμήσει κανείς φουκαράς να πει «από ανέκαθεν» οι λαθοθήρες θα τον ρίξουν στην πυρά· όταν το Ευαγγέλιο λέει «από άνωθεν» δεν είναι ακριβώς ίδια περίπτωση;
Γς said
Καλημέρα
Ο,τι φάμε, ό,τι πιούμε κι ό,τι αρπάξει ο
Γς said
… μας
Pedro Alvarez said
Λείπει το «έφαγε ένα βόδι!» και το «έφαγε κι εμάς!»
Γς said
Φάτε και ξαναφάτε!
Αυλωνίτης
Γς said
Κι ήταν κι εκείνο το ηλικιωμένο ζευγάρι στη ΝΥ.
-Φάτε! Εδώ έχουμε φαΐ.
Πέπε said
Καλημέρα.
Για τον περίδρομο είχα ακούσει μια πολύ απλή εξήγηση:
Ότι η λέξη εσήμαινε (κάποτε – πότε;) μια κατασκευή που και σήμερα τη βλέπουμε καμιά φορά σε τραπέζια ξενοδοχείων: ένα είδος μεγάλου δίσκου, στερεωμένου, στο κέντρο του, πάνω στο κέντρο του επίσης στρογγυλού τραπεζιού. Ο δίσκος μπορεί να γυρίσει, κι έτσι όλοι οι συνδαιτημόνες να σερβιριστούν από όλα όσα έχει επάνω.
Να εικάσω από το άρθρο ότι αυτή η έννοια της λέξης δε διασταυρώθηκε;
___________________________
«Από ανέκαθεν» είναι λάθος.
Για τον Ευαγγελιστή Ματθαίο και τους συγχρόνους του, το «από άνωθεν» ήταν ένα βήμα εξέλιξης της φυσικής τους γλώσσας, από αυτά που τυπικώς είναι λανθασμένα αλλά αν δε γίνονταν δε θα άλλαζε ποτέ η γλώσσα (άρα, αναδρομικά, όχι λάθος).
Το σημερινό «από ανέκαθεν» είναι μια λέξη που δεν ανήκει στη φυσική γλώσσα αλλά μας παραδόθηκε γραπτώς από προηγούμενες φάσεις της γλώσσας, και που εν προκειμένω δε χρησιμοποιείται (λόγω άγνοιας) σύμφωνα με τους τότε κανόνες. (Τότε = της εποχής όπου το «ανέκαθεν» και όλα τα εις -θεν ήταν ζωντανά στοιχεία της γλώσσας.)
Ο προ 100 (λέω στο περίπου) χρόνων Έλληνας, που έλεγε με φυσικότητα «Βασίλη πούθεν έρχεσαι και πούθε κατεβαίνεις», είχε δικαίωμα να πει επίσης και «από πούθε κατεβαίνει Βαγγελιώ μου παινεμένη», γιατί ήταν η δικιά του γλώσσα και αυτός ο ρυθμιστής της. Ο σημερινός που παίρνει μια όχι σημερινή λέξη δεν έχει δικαίωμα να την αλλάξει, πριν κατανοήσει πώς λειτουργούσε τότε που λειτουργούσε.
Γς said
Μήπως πεινάς;
Και τι να φας!
Γς said
Φάτε, φάτε, φάτε!
Σας έχει τύχει ποτέ αυτό το θέαμα;
Στο Λας Βέγκας στα καζίνα που τρως όσο θέλεις.
Σαν γουρούνια, ανθρωπάκια που στο όνειρό τους ήταν να ζήσουν κι αυτό στη Νεβάδα
sarant said
Καλημέρα, ευχαριστώ πολύ για τα πρώτα σχόλια!
6 Το «εκ του μακρόθεν» το έχει το λεξικό Μπαμπινιώτη.
Πέπε said
9
Φαντάζομαι, ως αντίθετο του «εκ του συστάδην». Αυτό -πέραν του ότι το βρίσκω λογικό- δεν αποδεικνύει ότι «όποτε έχουμε μια λέξη ή κατάληξη που σημαίνει προέλευση μπορούμε ελεύθερα να προσθέσουμε και δεύτερη λέξη ή κατάληξη που να σημαίνει το ίδιο».
dryhammer said
Καλημέρα!
Για τον περίδρομο τα είχαμε πεί (και σχεδον διαφωνήσει) και στο σλανγκ
https://www.slang.gr/definitions?q=%CF%80%CE%B5%CF%81%CE%B9%CE%B4%CF%81%CE%BF%CE%BC%CE%BF%CF%82
http://www.slang.gr/comments/find/99753
Επίσης δε να αναφέρω την Χιώτικη έκφραση «σκουρδούλιασε» ή «έφαγε τη σκουρδούλα» για την οποία αναφέρει πολλά και ενδιαφέροντα ο συμπατριώτης Βάνιας
https://www.slang.gr/definition/27207-skourdouliazo
gpoint said
# 6
εξαπανέκαθεν το απ’ ανέκαθεν λεγότανε από πολλούς, το τι είναι λάθος τελικά εξαρτάται από το αισθητήριο κάποιου επωνύμου
ΓιώργοςΜ said
Καλημέρα!
Γέλασα πολύ με τη δίκην πολυβόλου παράθεση των συνωνύμων. Διαβάζοντάς τα όλα μαζί, άρχισα να ψάχνω για αντιόξινα…
Μια λεπτομέρεια:
>ή σαν γιατρικό της γαστρορραγίας ύστερα από (πολύ) πλούσια γεύματα
Μήπως της γαστρίτιδας/ του φουσκώματος/του μετεωρισμού; Δε νομίζω βέβαια πως θα χρησιμοποιήσει κανείς ένα γλωσσολογικό μπλογκ για γιατροσόφια, αλλά μου φαίνεται επικίνδυνη η χρήση καθαρτικού σε γαστρορραγία… Ας πουν οι ιατροί (κατ’ επάγγελμα 🙂 ) του ιστολογίου.
Γιάννης Κουβάτσος said
Απ’ ανέκαθεν γράφουν Ελύτης και Παπαδιαμάντης (το εναλλάσσει με το ανέκαθεν). Απ’ ουρανόθεν «γράφει» ο Όμηρος.
gpoint said
Για το πολύ φαΐ υπάρχουν και οι εκφράσεις, γεμίζουν, τιγγάρουν, μέχρι τον οισοφάγο, βαρελιάσανε
Πέπε said
14
Κι εγώ άμα πάρω Νόμπελ θα σας αλλάξω τα φώτα.
Μέχρι τότε όμως…
sarant said
10 Όχι, έχει λήμμα ξεχωριστό στο μακρόθεν. Που δείχνει ότι το -θεν δεν είναι ζωντανό για να δημιουργεί αίσθηση πλεονασμού μαζί με το «από».
Γιάννης Κουβάτσος said
Κι αφού μιλάμε για αγλέουρα:
http://menshouse.gr/stekia-fagita/53488/merida-thessalonikis-vs-merida-athinas-pou-tha-fas-ta-megalytera-piata-pics
Πέπε said
16 συμπλ.
Αναφερόμουν βέβαια στον Ελύτη και (συνεκδοχικά) στον Ππδ. Για τον Όμηρο αλλάζει το πράγμα. Πάντως κι εκείνος ποιητική γλώσσα χρησιμοποιούσε, γεμάτη πράγματα που δε λέγονταν.
Γιάννης Κουβάτσος said
16. Δεν λέμε ότι είναι σωστό και πρέπει να το χρησιμοποιούμε κι εμείς. Αλλά δεν είναι και «έγκλημα» που επισύρει κράξιμο.
Γιάννης Κουβάτσος said
Συμπληρωματικό στο 14:
https://www.google.gr/url?sa=t&source=web&rct=j&url=http://www.xn--ixauk7au.gr/forum/showthread.php%3F928-%25CE%25B1%25CF%2580%25CF%258C-%25CE%25B1%25CE%25BD%25CE%25AD%25CE%25BA%25CE%25B1%25CE%25B8%25CE%25B5%25CE%25BD-%25CF%2583%25CF%2589%25CF%2583%25CF%2584%25CF%258C-%25CE%25AE-%25CE%25BB%25CE%25AC%25CE%25B8%25CE%25BF%25CF%2582&ved=0ahUKEwiWkvuHr-rVAhVqDMAKHXlvBIAQFggqMAM&usg=AFQjCNF_mwRomf2WpZVrvYcYh6un6O8Vfw
cronopiusa said
Πέπε said
@17:
> > το -θεν δεν είναι ζωντανό για να δημιουργεί αίσθηση πλεονασμού μαζί με το «από»
Εδώ είναι το ζουμί.
Στο «ανέκαθεν» ούτε το κύριο μέρος της λέξης είναι ζωντανό: και όποιος τυχόν καταλαβαίνει ότι «ΧΧ-θεν» σημαίνει «από ΧΧ», δεν μπορεί να βρει τι είναι το ΧΧ στην περίπτωση του «ανέκαθεν». Πρόκειται για μια λέξη, δανεισμένη από την καθαρεύουσα (που τη δανείστηκε από τα παλιότερα και τα αρχαία ελληνικά), στην οποία έχει αποδοθεί συμβατικά, στην ουσία, ένα νόημα. Ανέκαθεν σημαίνει από πάντα. Γιατί; Γιατί έτσι. Εξήγηση δεν υπάρχει (εννοώ εξήγηση που να είναι κατανοητή σ’ όποιον απλώς ξέρει ελληνικά, εξήγηση διαφανής). Όποιος θέλει να χρησιμοποιεί αυτή τη λέξη, να τη χρησιμοποιεί μ’ αυτή τη σημασία.
Άρα ο πλεονασμός δεν έγκειται στο ότι έχουμε και «από» και «-θεν», αλλά στο ότι έχουμε «από» μαζί με μια λέξη που, έτσι ολόκληρη (ανεξαρτήτως ετυμολογίας), εμπεριέχει ήδη την έννοια «από».
Το «εξαπανέκαθεν», «πανταξαπανέκαθεν» και λοιποί φτιαχτοί υπερπλεονασμοί, που σατιρίζουν τον πλεονασμό του «απ’ ανάκαθεν», δε φτιάχτηκαν από γλωσσολόγους αλλά από απλούς ομιλητές που τους ενοχλούσε ο πρώτος πλεονασμός.
__________________
Γενικά οι κανόνες δεν έχουν εξαιρέσεις. Όταν ένας κανόνας λέει «υπό τις Α προϋποθέσεις συμβαίνει το Β», και βλέπουμε κάποια φορά να μη συμβαίνει το Β, πρέπει να δούμε κατά πόσον όντως συντρέχουν επακριβώς οι Α προϋποθέσεις. Όταν λοιπόν λέμε «μαζί με το από ή άλλο συνώνυμο δε βάζουμε δεύτερο από, ούτε άλλο συνώνυμο», και κάποια φορά βλέπουμε να μπαίνει, δε σημαίνει ότι καταργήθηκε ο αυτονόητος αυτός κανόνας αλλά ότι κάτι ειδικό συμβαίνει.
Παναγιώτης Κ. said
Ισοδύναμες εκφράσεις ήπιου όμως χαρακτήρα. 🙂
-Βλέπω τρως όλο το φαΐ σου.
-Καλά το δουλεύεις το… τένις. ( η φράση συνοδεύεται με αντίστοιχη κίνηση του χεριού προς το στόμα που υποδηλώνει τη γνωστή μάσα.
Πέπε said
@21:
Ντάξει, δύσκολα πια θα πούμε κάτι που να μην έχει ήδη ειπωθεί…
Corto said
«Άξι και ξερός και κακός σου περίδρομος να σε κόψει, κασόμπρα!'», λέει ο Πέτρος Κυριακός στην γυναίκα του, στο επιθεωρησιακό σκετς «ο Τσακατσούκας», του Γ. Καμβύση (ηχογράφηση του 1931).
Ἀρχιμήδης Ἀναγνώστου said
Ποιά Λούλη, ἡ θεία μου;
Γς said
Τρώτε μακαρόνια
Γς said
27:
>Ποιά Λούλη, ἡ θεία μου;
Κι ήταν κι ο Ρούλης, ουπς, ο αδελφός μου, που δεν τον λέγανε Ρούλη, αλλά του έμεινε από τη γυναίκα του, τη Ρούλα. Μια ζωή ερωτευμένος. Ταγμένος κι αυτός. Σαν το Λάμπρο μας
Γιάννης Κουβάτσος said
Το μυθιστόρημα της γαστριμαργικής ιεροτελεστίας:
https://www.google.gr/url?sa=t&source=web&rct=j&url=http://cultureinfood.blogspot.com/2012/01/normal-0-false-false-false-en-us-ja-x.html&ved=0ahUKEwj9_pbCuerVAhXsBcAKHUuAAJY4ChAWCCgwBQ&usg=AFQjCNErOUWFq8_Fet7aFupVzwcLFZ3IVg
sarant said
27 Λες;
Γς said
28:
Ο καλός μας άνθρωπος.
Κι άλλο
cronopiusa said
Babette’s Feast.(1987).Part 1.(GREEK SUBS)
Babettes Feast.(1987).Part 2.(GREEK SUBS)
LandS said
6 και επόμενα.
Επειδή η κατάληξη -θεν έχει χάσει την σημασία της θα συμφωνήσω ότι το [εκ του] στο [μακρόθεν] δεν είναι λάθος. Άλλο να λες «μακριά» και άλλο «από μακριά». Αν πεις «την διακρίνω μακρόθεν» κινδυνεύεις να μη γίνεις αντιληπτός.
Όμως «πάντα» και «από πάντα» ή «πάντοτε» έχουν το ίδιο νόημα, χωρίς να μας διορθώνει κανείς αν χρησιμοποιήσουμε το «από» που, αν το δούμε αυστηρά, μπορεί και να είναι πλεονασμός. Γιατί όχι και στο «ανέκαθεν».
Ἀρχιμήδης Ἀναγνώστου said
31. Μένει στὸν Ἅλιμο κι ἔχει δυὸ γιοὺς καὶ μιὰ κόρη;
atheofobos said
8
Στο Σαν Φρανσίσκο το κάπνισμα επιτρεπόταν 6 μέτρα μακριά από την είσοδο του ξενοδοχείου!
Στο Λας Βέγκας στα καζίνα δεν υπάρχει καμία απαγόρευση για το κάπνισμα!
Αν έβγαινε ο πελάτης έξω από το καζίνο για να καπνίσει μπορεί να μην ξαναγυρίσει ποτέ, ή να πάει στο διπλανό να ξορκίσει την γκαντεμιά του, οπότε η υγεία υποχωρεί προ του χρήματος, εκτός του ότι βέβαια ο χρόνος καπνίσματος είναι χαμένος γιατί εκεί time is money!
Γς said
35:
Α! Η Λούλη.
Που μένει στὸν Ἅλιμο κι ἔχει δυὸ γιοὺς καὶ μιὰ κόρη…
Δεν την ξέρω 😦
Γς said
36:
Γενικά πολλά πράγματα επιτρέπονται στη Νεβάδα που στις άλλες πολιτείες απαγορεύονται.
Με νιώθεις ε;
Αν και ήμουν με τη δικιά μου μου κάνανε πρόταση συνεύρεσης με 7 κυρίες ταυτόχρονα.
Ποιος ξέρει; Για Σαουδάραβα με πέρασαν.
Σαλαμαλέκουμ
ΚΩΣΤΑΣ said
Παρατηρώ από μακριά, παρατηρώ εκ του μακρόθεν.
Παρατηρώ μακρόθεν, σημαίνει αυτό ότι παρατηρώ από μακριά; μήπως κάποια εκφραστική ανάγκη μας οδηγεί στη χρήση του πλεονασματικου από;
sarant said
35 Αυτή είναι!
Γς said
40:
Κύριε, κύριε!
Εχω κι εγώ μια θεία.
Μπορεί να σου ζητήσει καμια χάρη κι αυτή;
Δύτης των νιπτήρων said
37 Αυτή δεν είναι σκηνή από τη Λατέρνα; («Α..! Μια κοπέλα, ντυμένη τσιγγάνα, με δυο λατερνατζήδες και μια λατέρνα; Ε, δεν την πήρε το μάτι μου»)
LandS said
39 Αυτό λέω και εγώ (#34) αλλά καμιά εκφραστική ανάγκη δεν μας οδηγεί να λέμε «από πάντα» που είναι το ίδιο με το «πάντα»
ΚΩΣΤΑΣ said
43 Συγνώμη, δεν είχα δει το σχόλιό σας, συμφωνω μαζί σας.
ΑΚ (ο) said
ο ελλέβορος, ως κοινή ονομασία, μπορεί να χρησιμοποιήθηκε για διάφορα φυτά κι όχι μόνο για την Euphorbia biglandulosa, πλέον συνώνυμο της Euph. rigida (https://www.rhs.org.uk/Plants/7087/Euphorbia-rigida/Details)
Υπάρχει και ονομασία γένους με λατινοποιημένη τη λέξη ελλέβορος, Hellebore.
Το γένος έχει είδη στην Ευρασία και είναι συχνό στα Βαλκάνια.
Ο Hel. odorus sιubsp. cyclophyllus που υπάρχει και στην Ελλάδα, έχει κι αυτός κοινή ονομασία ελλέβορος, αλλά και σκάρπι, κάρπη, καρπί.
Πέπε said
@43:
Το πάντα πώς είναι το ίδιο με το από πάντα;
Σε συγκεκριμένες φράσεις μπορεί να κολλάνε και τα δύο εξίσου καλά, αλλά σαφώς όχι [από] πάντα! 🙂
ΓιώργοςΜ said
Σαφώς διαφέρει το «πάντα» με το «από πάντα».
Άλλο να πάρεις ένα πάντα και άλλο ένα ξερωγώ φανάρι από πάντα…. 😛
cronopiusa said
cronopiusa said
Γς said
47:
Ποιο πάντα;
ΣΠ said
Δεν αναφέρθηκε η έκφραση «έφαγε … στην καθισιά του» που σημαίνει ότι έγινε μεγάλη κατανάλωση φαγητού μια κι έξω.
dryhammer said
ΣΠ said
Μερικές ακόμα εκφράσεις: μπουζουριάζουν, ξεκοιλιάζονται, τρώνε μια καζανιά, τρώνε και τα κοτσάνια.
Γιώργος Κεγκερογλου said
Γενικά με σαν τα ασκακια.δηλαδη απο το πολυ φαγητό γίναμε σαν ασκιά.
Λ said
Αναφέρω παραπονούμενη καθότι ο Αβλέμονας (αγαπημένος προορισμός) δεν σχολιάστηκε επαρκώς
jiannis xristopulos said
(για το «καταπέτασμα»)
Γεωργίου Ἀκροπολίτου (13ος αιώνας, αυλικός αξιωματούχος, λόγιος και ιστορικός).
Ψάλλεται μετά την περιφορά του Επιτάφιου.
Τὸν ἥλιον κρύψαντα τὰς ἰδίας ἀκτίνας,
καὶ τὸ καταπέτασμα τοῦ ναοῦ διαρραγέν, τῷ τοῦ Σωτῆρος θανάτῳ,
ὁ Ἰωσὴφ θεασάμενος, προσῆλθε τῷ Πιλάτῳ καὶ καθικετεύει λέγων:
δός μοι τοῦτον τὸν ξένον, τὸν ἐκ βρέφους ὡς ξένον ξενωθέντα ἐν κόσμῳ·……………
sarant said
51 Αυτό λέγεται συχνά και στον ενεστώτα για να δείξει τη λαιμαργία κάποιου, πχ τρώει ένα βόδι στην καθισιά του.
54 «Γενήκαμε» στην αρχή, υποθέτω -ο κορέκτορας.
55 Των Κυθήρων;
Λ said
27, 31 κλπ Βρε μικρός που είναι ο κόσμος
Τρων τ’ άντερα τους
Τρων με δώδεκα κουτάλια και δώδεκα μασσέλλες ο καθένας
Λ said
57γ Ναι, ναι ναι!
Σωτήρς said
Χαιρετώ σας μετά από καιρό.
Το «έφαγε τον άμπακο» να μην συνδέεται με την μπάκα; Μπάκα είναι η κοιλιά έτσι δεν είναι;
Κωστής Ανετάκης said
Λοιπόν, κύριε Νίκο, μ’ αυτά και μ’ αυτά μου φέρατε στο νου μια ιστορία από τα πολύ μικράτα μου, σχετική όμως με το θέμα, ίσως απ’ τις πιο παλιές που έχω μνήμη γι’ αυτές. Ήμουνα 3-4 ετών και είχαμε πάει με τους γονείς μου διακοπές στην Κρήτη. Κάποια μέρα, λοιπόν, ακούω τη μάνα μου να λέει στον πατέρα μου: «Απαπά πια, αυτοί οι τουρίστες τρώνε ανθρώπους ρε παιδί μου». Εδώ είναι το σημείο σύνδεσης της ιστορίας με το θέμα μας. Η έκφραση «τρώνε ανθρώπους» εννοούσε ότι τρώνε τον άμπακο ή, όπως είπε και κάποιος άλλος παραπάνω, «θα φάνε και μας στο τέλος». Σημειωτέον ότι για το παιδικό μου μυαλό (στα τέλη των σίξτις) τουρίστας ήταν ένας τύπος μαλλιάς, μουσάτος, με σακίδιο στην πλάτη και σανδάλια, που μιλούσε ακατανόητα (και άρα ήταν ύποπτος).
Άκουσα λοιπόν εγώ την μεταφορική έκφραση, έλα όμως που δεν γνώριζα ακόμα την έννοια της μεταφοράς. Έτσι, το βράδυ που βγήκαμε βόλτα στο δρόμο, είδα να ‘ρχονται κατά πάνω μας τρεις τέτοιοι τουρίστες, όπως τους φανταζόμουνα. Μεμιάς κρύφτηκα πίσω απ’ τον πατέρα μου κι άρχισα να φωνάζω και να κλαίω: «Οι τουρίστες, βοήθεια, οι τουρίστες». Μέχρι να περάσουνε από μπροστά μας, είχαμε γίνει θέαμα. Πάλι καλά που δεν τα ‘κανα κι απάνω μου δηλαδή. Οι γονείς μου προσπάθησαν να με ηρεμήσουν και με ρωτούσανε τι έπαθα. Κι εγώ επέμενα: «Αφού αυτοί τρώνε ανθρώπους, θα με φάνε και μένα»…
Φυσικά αυτό έγινε για χρόνια το ανέκδοτο της οικογένειας… 😀 😀
ΣΠ said
57
Την λαιμαργία ή ότι μπορεί να φάει πολύ;
ΣΠ said
Το μεγάλο φαγοπότι (1973) του Μάρκο Φερρέρι.
Νίκος Κ. said
Όπου γάμος και χαρά
η Βασίλω πρώτη
περιδρόμιαζε γερά
κι έφτιαχνε συκώτι.
…
Στίχοι: Κώστας Βίρβος, Μουσική:Γιάννης Μαρκόπουλος (Θεσσαλικός Κύκλος)
Παύλος Σιδηρόπουλος: https://www.youtube.com/watch?v=2-5sCueLzTA
Γς said
-Και ξέρεις πόσο τρώει. Κι ένα βόδι θα μπορούσε
-Σώπα ρε!
-Στοίχημα;
Και τον βάζουν το φαντάρο, οι στρατηγοί κι αρχίζει να κατεβάζει τα πιάτα σαν βολές κατά ριπάς.
Κι απάνω που είχε φάει τα 3/4 του βοδιού κάνει νόημα στο σπόνσορά του.
Χαρά ο άλλος που θα έχανε το στοίχημα.
-Αφεντικό πες τους να σταματήσουν τα οντέβρ και να φέρουν το βόδι
Γς said
«Είχα ένα κουτάλι στην τσέπη και έτρωγα σε τρία συσσίτια στην Κατοχή»
raf said
Στα μέρη μου «(βγάλε τον) περίδρομο!» επίσης σημαίνει «σκασμός», ίσως επειδή αυτός που τρώει έτσι δεν πολυμιλά.
ΕΦΗ - ΕΦΗ said
κι αν τα όνειρα που ΄χα για σένα τ΄αφήσεις μετέωρα
ε τότε να ξερεις θα φάω τον αγλέορα
ΕΦΗ - ΕΦΗ said
>>την κάνουν ταράτσα
ταρατσώσανε
Ξεθηκιαστήκαμε (ξεχείλισαν οι «θήκες» -οι στομαχοκοιλιές.)
Τσιτώσανε/σπάσανε τα κομπιά, λασκάρανε οι ζωστήρες, βγήκε το φαϊ από τ΄αυτιά.
spiridione said
Τουμπανιάσαμε
Παναγιώτης Κ. said
Μικρός άκουγα την έκφραση: «Εφτά τραγιά σε τρεις παπάδες».
Υπονοούσαν ότι οι παπάδες είναι πολύ…φαγανοί;
Λεύκιππος said
– Υπάρχει κάτι που δεν τρως στην πίτσα;
– Ναι, το κουτί.
spiridione said
Το ΛΚΝ έχει ως προέλευση του περίδρομου τον περίδρομο δαίμονα. Μάλλον αυτή η ετυμολογία είναι από μελέτη του Γεωργακά, που μακάρι να μπορούσαμε να το διαβάσουμε:
D.J. Georgacas, «A historico-linguistic and synonymic enquiry into some medical and cognate terms: Greek and other terms for «Tapeworm» and «Ravenous hunger»», Αφιέρωμα στη μνήμη του Μανόλη Τριανταφυλλίδη, Θεσσαλονίκη, 475-551
https://books.google.gr/books?id=G-cdAQAAMAAJ&q=%22%CF%80%CE%B5%CF%81%CE%AF%CE%B4%CF%81%CE%BF%CE%BC%CE%BF%CF%82+%CE%B4%CE%B1%CE%AF%CE%BC%CF%89%CE%BD%22&dq=%22%CF%80%CE%B5%CF%81%CE%AF%CE%B4%CF%81%CE%BF%CE%BC%CE%BF%CF%82+%CE%B4%CE%B1%CE%AF%CE%BC%CF%89%CE%BD%22&hl=el&sa=X&ved=0ahUKEwict7TesOvVAhUlAsAKHYkqBkEQ6AEIJDAA
https://books.google.gr/books?id=G-cdAQAAMAAJ&q=%22%CE%AD%CF%86%CE%B1%CE%B3%CE%B5+%CE%AD%CE%BD%CE%B1+%CF%80%CE%B5%CF%81%CE%AF%CE%B4%CF%81%CE%BF%CE%BC%CE%BF&dq=%22%CE%AD%CF%86%CE%B1%CE%B3%CE%B5+%CE%AD%CE%BD%CE%B1+%CF%80%CE%B5%CF%81%CE%AF%CE%B4%CF%81%CE%BF%CE%BC%CE%BF&hl=el&sa=X&ved=0ahUKEwiY2oDBsOvVAhUoJ8AKHTE7Am4Q6AEIKTAB
ΚΩΣΤΑΣ said
Και μία ιδιωματική – μεταφορική έκφραση όταν θέλω να πω ότι έφαγα καλά: την πέτσωσα (την κοιλιά).
BLOG_OTI_NANAI said
Επίσης, στην Αγία Γραφή βρίσκουμε:
7 φορές στην Παλαιά Διαθήκη το: από πρωίθεν
13 φορές στην Παλαιά Διαθήκη το: από όπισθεν
12 φορές στην Καινή και 5 φορές στην Παλαιά Διαθήκη το: από μακρόθεν
2 φορές στην Παλαιά Διαθήκη το: από επάνωθεν
1 φορά στην Παλαιά Διαθήκη το: από έμπροσθεν
2 φορές στην Καινή και 1 φορά στην Παλαιά Διαθήκη το: από άνωθεν
Χαμός 🙂
κουτρούφι said
Στο επαγγελματικό μου περιβάλλον, η επιρροή από την ορολογία του ιντερνετ έχει δώσει και το «κάνω download» για το «τρώγω». Το έχετε ξαναακούσει στις παρέες σας;
BLOG_OTI_NANAI said
Μοναδικά στο είδος τους, από τον Κριαρά, και με το από μπροστά:
ΕΦΗ - ΕΦΗ said
75. >>13 φορές στην Παλαιά Διαθήκη το: από όπισθεν
από …παλαιόθεν ! 🙂
Corto said
Κεφαλλονίτικο:
«Τρώει το δαύλιακα»
https://books.google.gr/books?id=hlNmAAAAcAAJ&pg=PA193&dq=%CE%B4%CE%B1%CF%8D%CE%BB%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CE%B1%CF%82&hl=en&sa=X&redir_esc=y#v=onepage&q=%CE%B4%CE%B1%CF%8D%CE%BB%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CE%B1%CF%82&f=false
Και από κάποιον παροιμιόμυθο (δεν ξέρω από ποια περιοχή):
«Έφαϊς του φάσακα, φάι και του δαύλιακα»
https://books.google.gr/books?id=AqXiAAAAMAAJ&q=%CE%B4%CE%B1%CF%8D%CE%BB%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CE%B1&dq=%CE%B4%CE%B1%CF%8D%CE%BB%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CE%B1&hl=en&sa=X&redir_esc=y
dryhammer said
71. «Ακαμάτης και φαγάς, γιά δραγάτης γιά παπάς» Χιώτικη παροιμία
ΕΦΗ - ΕΦΗ said
76. Θα ρωτήσω αρμοδίως(τη νεολαία 🙂 ) απ΄όπου έχω ακουστά τη «γερή μασαμπούκα» .
Γιάννης Ιατρού said
78: Αυτό το «από μακρόθεν» μου δημιουργεί απορίες, τα άλλα τα καταλαβαίνω 🙂
ΕΦΗ - ΕΦΗ said
80.Πολύ ωραία!
Παραλλαγές:
Ο τεμπέλης κι ο φαγάς ή χωροφύλακας ή παπάς.
Ακαμάτης και φαγάς, ψάλτης, διάκος ή παπάς.
82. Μάθια πσάργια και κοιλιά περίδρομο (εδώμαστου 🙂 )
ΕΦΗ - ΕΦΗ said
«Έχει τον ανεχόρταστο «
ΣΠ said
Ταινία έχεις και τρως τόσο;
Πέπε said
Μονάντερος
(τρώει πολύ και δεν παχαίνει)
Alexis said
Καλύτερα να τον ντύνεις παρά να τον ταΐζεις.
Τρώω/έφαγα σαν π…..
sarant said
Ευχαριστώ για τα νεότερα!
60 Καλώς τον. Δεν το βρισκω πιθανό αυτό.
61 Πολύ καλή ιστορία!
62 Μάλλον την πολυφαγία
73 Ενδιαφέρον φαίνεται αυτό
86 Μπράβο, χρησιμος όρος.
ΣΠ said
από τα 3000+ που έχει δημοσιεύσει το ιστολόγιο στα 9+ χρόνια που εκπέμπει
Από τον Φεβρουάριο του 2009 μέχρι σήμερα είναι 8,5 χρόνια, άρα 8+ όχι 9+. Με ένα άρθρο την ημέρα βγαίνουν περίπου 3100 άρθρα.
Γιάννης Ιατρού said
Αγγελος said
(73) Λοιπόν, αυτή τη μελέτη την έχω διαβάσει μαθητής (υπήρχε ο τόμος στη βιβλιοθήκη του σχολείου), νομίζω όμως ότι μιλούσε κυρίως για τη λέξη ‘λόρδα’ (και ίσως και ‘φάουσα’)
sarant said
89 Φυσικά έχεις δίκιο, το διόρθωσα.
Έχουμε 3146 άρθρα, λίγο περισσότερα από τις ημέρες.
Γς said
78:
>75. >>13 φορές στην Παλαιά Διαθήκη το: από όπισθεν
και μόνο
>1 φορά στην Παλαιά Διαθήκη το: από έμπροσθεν
Γς said
87:
>Τρώω/έφαγα σαν π…..
αλλά και
Για φάε έναν π…
Alexis said
Το ξεκοιλιάζομαι δεν είπαμε, νομίζω.
Γς said
95:
Το είπαμε
Σχ. 53
MA said
Καλησπέρα
η γιαγιά μου (Μικρασιάτισσα) έλεγε τρώει σαν λάμια για κάποιον που έτρωγε πολύ
ΕΦΗ - ΕΦΗ said
Γς, σου ξέφυγε το ξεσκιστήκαμε στο φαϊ 🙂
Γς said
98:
ενίοτε και στο φαί
Γς said
Σαρλω
Γς said
Foie Gras
Γς said
Πρέπει να ήταν και ανήσυχο πνεύμα.
Βάλθηκε κάποτε να μάθει τη γάτα του να τρώει πεπονόφλουδες. Και τα κατάφερε αφού την είχε κλεισμένη σ ένα μπαούλο για 40 μέρες νηστική.
Ο Θανάσης
Γς said
Κι απάνω που έμαθε να μην τρώει … ψόφησε
spiral architect 🇰🇵 said
Όταν σαβουριάζεις τον άμπακο, άλλως η εκδίκηση της γουρνοπούλας.
(αχ, αυτά τα πανηγύρια)
Γιάννης Ιατρού said
104: Ε, μετά θέλει ξάπλα. Τι όχι;

cronopiusa said
Guerra – Residente (Video Oficial)
Βοηθάμε Τα Ζώα Που Σώθηκαν Από Τις Φωτιές…
Καλή σας μέρα!
ΕΦΗ - ΕΦΗ said
76/81 «κάνω download» για το «τρώγω».
«πάω τουαλέτα» το download , λέει η από δω νεολαία 🙂
Δημήτρης Μαρτῖνος said
Στὰ Θερμιὰ ὐπάρχει ἡ ἔκφραση τρώει ἀτελώνιστα. Δὲν ξέρω ἂν τὸ λένε καὶ ἀλλοῦ.
sarant said
108 Με σημασία; Τρώει πολύ;
Εχω ακούσει «Τρώει το κουτόχορτο ατελώνιστο»
Σκύλος said
108, 109 όπως λέμε «ανεξέλεγκτα»;
Δημήτρης Μαρτῖνος said
@109,110. Ἀκριβῶς. Τρώω ὑπερβολικά, ἀνεξέλεγκτα.
raf said
«Που να φάεις τη βλάτα και τον περίδρομο!»
Πριν λίγο το διάβασα σ’ αυτό ( https://www.stamoulis.gr/%CE%A4%CE%B1-%CE%A0%CE%B1%CF%81%CE%B1%CE%BC%CF%8D%CE%B8%CE%B9%CE%B1-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%A0%CE%AC%CF%84%CE%BC%CE%BF%CF%85_p-377127.aspx ) με την υποσημείωση «κατάρα για κάποιον που τρώει πολύ»
Τώρα τι είναι η βλάτα δεν ξέρω!
nima7401 said
Εχω ακούσει τα ακόλουθα:
– φάγαμε τα πέταλα μας
– έφαγε ένα κοπάδι
Δημήτρης Μαρτῖνος said
Στὸ Βικιλεξικὸ (https://el.wiktionary.org/wiki/%CE%B2%CE%BB%CE%B1%CF%84%CE%AF) βρῆκα αὐτὸ:
«Ετυμολογία
βλατί < μεσαιωνική ελληνική βλατί / βλαττίν < ελληνιστική κοινή βλαττίον, υποκοριστικό του βλάττα < λατινική blatta
Open book 01.svg Ουσιαστικό
βλατί ουδέτερο
(παρωχημένο) πολύτιμο πορφυρό ύφασμα
(παρωχημένο) (συνεκδοχικά) το ένδυμα ή το άμφιο που έχει φτιαχτεί απ’ αυτό το ύφασμα
Εγνώριζον πολύ καλά ότι οι βασιλοπούλες έχουν εξαιρετικήν τινα αδυναμίαν εις τα ραφτόπουλα, μάλιστα, όταν αυτά ηξεύρουν να τραγουδούν τους επαίνους των θελγήτρων αυτών, ενώ ράπτουν τα βλατιά, με τα οποία στολίζουσι τα κάλλη των. (Γεώργιος Βιζυηνός, Το μόνον της ζωής του ταξείδιον)
(παρωχημένο) (κατ’ επέκταση) ύφασμα στη σέλα ή τα καπούλια ενός αλόγου"
Δημήτρης Μαρτῖνος said
114@112
Κιγκέρι said
(Αυτό το σχόλιο το έκανα σε άλλο άρθρο https://sarantakos.wordpress.com/2019/04/11/zolotas-2/#comment-577725
αλλά το βάζω κι εδώ που ταιριάζει)
Με ελλέβορο δηλητηριάστηκαν οι πηγές που υδροδοτούσαν την αρχαία φωκική πόλη Κίρρα στον α´ ιερό πόλεμο, οπότε οι υπερασπιστές της εγκατέλειψαν τις θέσεις τους, λόγω της ακατάσχετης διάρροιας και η πόλη παραδόθηκε:
…εὑρέθη δὲ καὶ ἕτερον τῷ Σόλωνι σόφισμα ἐς τοὺς Κιῤῥαίους: τοῦ γὰρ Πλείστου τὸ ὕδωρ ῥέον διὰ ὀχετοῦ σφισιν ἐς τὴν πόλιν ἀπέστρεψεν ἀλλαχόσε ὁ Σόλων. καὶ οἱ μὲν πρὸς τοὺς πολιορκοῦντας ἔτι ἀντεῖχον ἔκ τε φρεάτων καὶ ὕδωρ τὸ ἐκ τοῦ θεοῦ πίνοντες: ὁ δὲ τοῦ ἐλλεβόρου τὰς ῥίζας ἐμβαλὼν ἐς τὸν Πλεῖστον, ἐπειδὴ ἱκανῶς τοῦ φαρμάκου τὸ ὕδωρ ᾔσθετο ἔχον, ἀπέστρεψεν αὖθις ἐς τὸν ὀχετόν. καὶ–ἐνεφορήσαντο γὰρ ἀνέδην οἱ Κιῤῥαῖοι τοῦ ὕδατος–[καὶ] οἱ μὲν ὑπὸ ἀπαύστου τῆς διαῤῥοίας ἐξέλιπον οἱ ἐπὶ τοῦ τείχους τὴν φρουράν.
Παυσανία Eλλάδος περιήγησις/Φωκικά, Λοκρών Οζόλων