Κουραμπιέδες ή μελομακάρονα για φέτος;
Posted by sarant στο 21 Δεκεμβρίου, 2017
Επειδή το ζήτησε ο φίλος μου ο Πάτροκλος, αναδημοσιεύω ένα άρθρο του 2014 που αναφέρεται στο αιώνιο δίλημμα των χριστουγεννιάτικων γιορτών.
Ένα από τα μεγάλα διλήμματα της ζωής, πλάι στο Αθήνα ή Θεσσαλονίκη, Ολυμπιακός ή Παναθηναϊκός, Καζαντζίδης ή Μπιθικώτσης, Βουγιουκλάκη ή Καρέζη, Μπητλς ή Ρόλινγκ Στόουνς, Πελέ ή Μαραντόνα, Βίσση ή Βανδή (έβαλα κι ένα νεότερο για ξεκάρφωμα), είναι και το “κουραμπιέδες ή μελομακάρονα;” Μάλιστα, ενώ κάποια από τα διλήμματα αυτά ξεθωριάζουν και παύουν να αφορούν τις νεότερες γενιές, οι κουραμπιέδες και τα μελομακάρονα διατηρούν αμείωτη την οξύτητα του διλήμματος. Ομολογώ ότι η δική μου προτίμηση πηγαίνει πιο πολύ στα μελομακάρονα, ή φοινίκια που τα έλεγε η συχωρεμένη η γιαγιά μου η Αιγενήτισσα -από την άλλη, σε αντίθεση με άλλα διλήμματα εδώ γίνονται δεκτές και συναινετικές λύσεις, το συναμφότερον, και τα δυο τα τρώμε εξίσου.
Σαν χριστουγεννιάτικο έθιμο, ο κουραμπιές και το μελομακάρονο είναι πολλά χρόνια μαζί μας -περισσότερα από το χριστουγεννιάτικο δέντρο. Για να κάνω μια παρένθεση, καθώς σκάλιζα κάτι παλιές εφημερίδες βρήκα πρόσφατα, στο χριστουγεννιάτικο φύλλο μιας εφημερίδας του 1950 ένα άρθρο για το «ξένο έθιμο που απειλεί την Πάρνηθα», που «μεταφυτεύτηκε δυστυχώς και στην Ελλάδα και κυρίως στην Αθήνα» στις αρχές του αιώνα (του εικοστού) από τα μέλη των ξένων παροικιών που ζούσαν στην πρωτεύουσα.
Οι κουραμπιέδες μνημονεύονται πολύ συχνά σε χριστουγεννιάτικες διαφημίσεις στα τέλη του 19ου αιώνα, τα μελομακάρονα κάπως σπανιότερα, αλλά η πρώτη ανεύρεση που βρήκα έχει αναφορά και στα δύο. Γράφοντας το 1885 για την Αθήνα, ο Καμπούρογλου αναφέρει: Η βασιλόπιττα, μετά των υπασπιστών της μελομακαρούνων και κουραμπιέδων… Να προσεχτεί ότι χρησιμοποιείται ο τύπος μελομακάρουνο, που ήταν ο επικρατέστερος ίσως και μέχρι τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια, αλλά σήμερα έχει υποχωρήσει (όποιος τον χρησιμοποιεί και σήμερα, ας το δηλώσει).
Στο διήγημα του Εμμ. Ροΐδη “Ιστορία μιας γάτας”, ο συγγραφέας αναπολεί την παιδική του ηλικία και λέει ότι Όταν μ’ εκούραζεν η ανάγνωσις ή μάλλον η έντασις της συγκινήσεως, συνεπαίζαμεν με την Σεμίραν ή εμοιράζαμεν αδελφικώς κουραμπιέν, τσουρέκι, χριστόψωμον ή άλλο φιλοδώρημα της καλής μου κηδεμόνος. Αναφορά σε κουραμπιέδες υπάρχει και στο διήγημα του Παπαδιαμάντη «Η τύχη απ’ την Αμέρικα» (οι πεθεράδες που θα μας κουβαλούν ζαχαροχαμαλιά και κουραμπιέδες…)
Ένα χρονογράφημα που βρήκα παρουσιάζει έναν ηλικιωμένο που θρηνεί την κατάργηση του κουραμπιέ, δήθεν επειδή λερώνει, αλλά στην πραγματικότητα επειδή οι (τότε) νεότερες γενιές δεν μπορούν να τον φτιάξουν. Και δεν μπορούν διότι “Το βούτυρο της εποχής σας είναι νοθευμένο όπως η πολιτική σας, οι έρωτές σας, οι ιδέες σας, η ζωή σας. Η ζάχαρή σας είναι αστεία. Και η γυναίκα σας, η γυναίκα της εποχής σας … δεν είναι μέσα στην κουζίνα της. Είναι στο πιάνο και στην οδόν Ερμού”. Επίτηδες εκσυγχρόνισα την απλή καθαρεύουσα του κειμένου, γιατί, αν εξαιρέσουμε την αναφορά στο πιάνο, τέτοιες γεροντογκρίνιες θα μπορούσαμε να τις ακούσουμε και σήμερα, ή, έστω, στη δεκαετία του 1950, αλλά το χρονογράφημα που σας λέω είναι δημοσιευμένο το 1904 στο Σκριπ (το υπογράφει ο Ζαχαρίας Παπαντωνίου) και ο γέρος που παρουσιάζει θυμάται τους κουραμπιέδες της νεότητάς του, επί Όθωνα, και ανακηρύσσει τον κουραμπιέ σε σύμβολο “σπιτισμού, ελληνισμού, χριστιανισμού”. Πάντως, παρ’ όλα όσα λέει ο νοσταλγός του Όθωνα, οι κουραμπιέδες άντεξαν στο χρόνο.
Και όχι μόνο άντεξαν, αλλά από πολύ παλιά απέκτησαν και μεταφορική σημασία, διότι κουραμπιές δεν είναι μόνο το γνωστό γλύκισμα αλλά και ο απόλεμος στρατιωτικός, που επιδιώκει να μένει στα μετόπισθεν -και, κατ΄επέκταση, ο νωθρός και άβουλος άντρας. Τη σημασία αυτή την έχουν τα λεξικά, την έχει και το σλανγκρ, αλλά πρέπει να έχει παλιώσει αρκετά, ιδίως η στρατιωτική. Από τη δική μου πείρα και από όσες πληροφορίες έχω από νεότερους, στα σημερινά στρατόπεδα δεν πρέπει να λέγεται καθόλου η λέξη ‘κουραμπιές’ με τη μεταφορική μειωτική σημασία και δεν θα με παραξενέψει αν πολλοί σημερινοί 25ρηδες δεν ξέρουν αυτή τη σημασία της λέξης. (Αν κάνω λάθος, διορθώστε με!) Ο κουραμπιές έχει υποχωρήσει, στη μεν πολιτική ζωή στο βουτυρόπαιδο (που κι αυτό έχει παλιώσει), στη δε στρατιωτική ζωή… αλήθεια, υπάρχει σήμερα ανάλογη φανταρίστικη λέξη;
Γιατί ονομάστηκε κουραμπιές ο απόλεμος φαντάρος ή αξιωματικός; Ίσως επειδή είναι μεν ωραίος στην όψη αλλά εύκολα θρυμματίζεται, θέλει λεπτό χειρισμό, άρα είναι ο μη μου άπτου στρατιωτικός, μακριά από τις κακουχίες και τους κινδύνους της πρώτης γραμμής. Μια εναλλακτική εξήγηση, ότι οι αξιωματικοί των μετόπισθεν σύχναζαν στα ζαχαροπλαστεία, με πείθει λιγότερο. Πάντως τη λέξη τη χρησιμοποιούσαν, στη δεκαετία των πολέμων, οι μάχιμοι αξιωματικοί για τους συναδέλφους τους που έμεναν πίσω και ίσως από αυτούς να ξεκίνησε η σημασία και να επεκτάθηκε στους στρατιώτες.
Η πιο παλιά ανεύρεση της μεταφορικής σημασίας της λέξης που έχω βρει χρονολογείται από την εποχή των βαλκανικών πολέμων, αλλά η σημασία θα μπορούσε να είναι παλιότερη, πριν από το 1897. Βρίσκω χρονογράφημα του Κονδυλάκη, από τον Μάιο του 1913, όπου λέει ότι άκουσε “κουραμπιέν” να λέει προς άλλον “κουραμπιέν”: — Διάβολε, πάλι βάσανα θα’ χομε! Όπου βάσανα, οι μάχες στο Παγγαίο και οι προσπάθειες των “κουραμπιέδων” να παραμείνουν στα μετόπισθεν. Θα θυμάστε άλλωστε το “ευζωνάκι γοργό” του τραγουδιού που καμαρώνει: «ποιος ντιστεγκές, ποιος κουραμπιές μπορεί να βγει μπροστά σε μένα». Ντιστεγκές, όπως είπαμε παλιότερα, είναι ο κομψευόμενος.
Το μακρινό 2008, η Αλέκα Παπαρήγα είχε παρομοιάσει τον τότε Συνασπισμό με κουραμπιέ, επειδή κάτω από την πασπαλισμένη γλυκιά ζάχαρη των αριστερών συνθημάτων κρυβόταν το ζυμάρι -που όμως δεν είναι άγευστο.
Ως λέξη ο κουραμπιές αποδείχτηκε πανίσχυρος. Παρόλο που έχει τη λαϊκότατη κατάληξη -ές, αντιστάθηκε σε κάθε προσπάθεια εξευγενισμού και εξελληνισμού (βέβαια ο Γιάκωβος Διζικιρίκης είχε προτείνει να τον πούμε αλευράχνη, αλλά ευτυχώς δεν εισακούστηκε) και μπαίνει τροπαιούχος ακόμα και στα πιο αριστοκρατικά σαλόνια.
Ο Διζικιρίκης πρότεινε να μετονομαστεί ο κουραμπιές επειδή ήθελε (μάταια) να ξετουρκέψει μονομιάς την ελληνική γλώσσα, και πράγματι η λέξη είναι δάνειο από το τουρκικό Kurabiye, το οποίο, σύμφωνα με την επικρατέστερη εκδοχή, προέρχεται μέσω αραβικών από το περσικό gülābiye, που βγαίνει από το περσικό gulāb, ροδόνερο (gül ή επί το περσικότερον gol το τριαντάφυλλο, ab το νερό). Όπως θα περιμεναμε, παρόμοια γλυκίσματα με παρεμφερή ονόματα βρίσκουμε όχι μόνο στα τούρκικα, αλλά και σε άλλες γλώσσες της περιοχής, σαν το αζέρικο ghorabiye.
Αυτή είναι η επικρατέστερη εκδοχή για τον κουραμπιέ, αν και υπάρχουν και άλλες. Τα πράγματα είναι πιο περίπλοκα με το μελομακάρονο. Από τη μια, φαίνεται απίθανο να μην έχει σχέση με το μακαρόνι, αλλά από την άλλη πλευρά δεν είναι φανερό πώς ακριβώς συνδέονται αυτά τα δύο. Το ΛΚΝ μάς λέει απλώς ότι το μελομακάρονο είναι σύνθετο από το μέλι και το μακαρόνι, ενώ στο μεγάλο λεξικό του Μπαμπινιώτη διατυπώνεται η υπόθεση ότι η συσχέτιση με το μακαρόνι προέκυψε από το μακρόστενο σχήμα του γλυκού, μια υπόθεση που δεν με πείθει (ωοειδές είναι άλλωστε το σχήμα, όχι και πολύ μακρόστενο). Το νεότερο Χρηστικό Λεξικό αφήνει τη λέξη χωρίς ετυμολογία, ενώ το Ετυμολογικό του Μπαμπινιώτη δεν τη λημματογραφεί.
Κατά τη γνώμη μου, το μελομακάρονο πρέπει να συνδέεται με το γλύκισμα που λέγεται στα γαλλικά macaron, αγγλ. macaroon, που ο Νίκος Λίγγρης σε ένα συγκεφαλαιωτικό άρθρο (που όμως δεν καταλήγει σε συμπεράσματα) το ταυτίζει με τον ‘εργολάβο’. Το γλύκισμα στα γαλλικά υπάρχει από τον 16ο αιώνα, λένε μάλιστα ότι τη λέξη την έπλασε ο Ραμπελέ. Εννοούμε εδώ το παλαιότερο γλύκισμα (δείτε το εδώ) και όχι το καινούργιο του συρμού, με τα δυο μπισκοτάκια και στη μέση γλυκό πολτό.
Η λέξη «μακαρόν» θα μπορούσε, παντρεμένη με το μέλι, να δόθηκε στο ελληνικό γλύκισμα, ίσως από κάποιον ευρηματικό ζαχαροπλάστη, π.χ. στα μέσα του 19ου αιώνα.
Τα μελομακάρονα τα λένε και φοινίκια σε πολλά μέρη (αν και επειδή η φύση αντιπαθεί τη συνωνυμία πολλοί κάνουν διάκριση και μια παραλλαγή την ονομάζουν «μελομακάρονα» και την άλλη «φοινίκια»). Φοινίκια είναι οι χουρμάδες, και η μεταφορά από τον καρπό στο γλύκισμα είναι απολύτως εύλογη αν δούμε την ομοιότητα του σχήματος. Θα μπορούσε αυτή η ονομασία να είναι η παλαιότερη. Μάλιστα, σε κάποια χωριά της Μυτιλήνης τα λένε και «κουρμάδες» (χουρμάδες).
Όσο για το μακαρόνι, η λέξη θεωρείται από πολλούς αντιδάνειο, και ίσως να είναι. Το μεσαιωνικό «μακαρία», που είναι το νεκρόδειπνο («βρώμα εκ ζωμού και αλφίτων» στον Ησύχιο), υποτίθεται ότι πέρασε στα ιταλικά και έδωσε το maccarone. Ο Φαίδων Κουκουλές μάλιστα προτείνει και τον τύπο «μακαρωνία», αναφέροντας (σε δική μου περίληψη από ένα άρθρο του):
Στον υπ’αρ. 553 κώδικα της Εθν.Βιβλιοθήκης (από το 1343) βρίσκουμε: μακαρώνεια· ήτοι ψαλλόμενα εις την κοίμησιν της Υπεραγίας Δεσποίνης ημών Θεοτόκου. Ποίημα κυρού Ιακώβου αρχιεπισκόπου Βουλγαρίας. Άρα τα μακαρώνεια ήταν τροπάρια μακαριστικά, αναπαύσιμοι μακαρισμοί κατά τα περίδειπνα, οπότε και προσφέρονταν ζυμαρικά. ‘Ετσι και τα ζυμαρικά ονομάστηκαν μακαρώνια.
Αλλά από πού το μακαρώνια; Οι λέξεις μακαρία και αιωνία συχνά εκφέρονται μαζί στις εκκλησιαστικές ευχές, π.χ. μακαρία η οδός – αιωνία η μνήμη ή υπέρ μακαρίας μνήμης και αιωνίου αναπαύσεως. Εκ του μακαρία + αιωνία έγινε το μακαρωνία, τούτο δε μετεπλάσθη σε μακαρώνιον κατά τα πολλά σε -ιον π.χ. απολυτίκιον, κοντάκιον, ευλογητάριον κτλ. ‘Αλλωστε, στην Ανδριανούπολη μακαρωνιά λέγεται το πιλάφι που προσφέρεται στα νεκρόδειπνα.
Ο φίλος Γιώργος Δαμιανός σε δικό του άρθρο αναφέρει: Ψάχνοντας προσεκτικά σε ελληνικά και ξένα λεξικά θα βρείτε την εκδοχή ότι η λέξη “μακαρόνι” παράγεται από τη μεσ. ελληνική λέξη “μακαρωνία” (: νεκρώσιμο δείπνο με βάση τα ζυμαρικά). Η μακαρωνία με τη σειρά της έρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη “μακαρία”, που δεν ήταν άλλο από την ψυχόπιτα, δηλαδή, ένα κομμάτι άρτου, στο σχήμα του μελομακάρονου, το οποίο το προσέφεραν μετά την κηδεία. Στους νεότερους χρόνους ένα γλύκισμα που έμοιαζε με τη μακαρία βουτήχτηκε στο μέλι και γι αυτό ονομάστηκε μελομακάρονο.
Δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι η μακαρία ή η μακαρωνία πήρε ποτέ τη μορφή πίτας ή άρτου και δεν νομίζω ότι η εξήγηση αυτή στέκει. Ούτε έχω πεισθεί ότι το ιταλικό maccheroni/macaroni προέρχεται απο τη μακαρία -υπάρχουν και άλλες εκδοχές, με αμιγώς ιταλική ετυμολογία της λέξης.
Όποια κι αν είναι όμως η ετυμολογία του, το μελομακάρονο, μαζί με τους κουραμπιέδες, δεν παύει να γλυκαίνει τις γιορτές μας. Από το άρθρο της Λεξιλογίας ξεσηκώνω ένα κρητικό δίστιχο, όχι παραδοσιακό:
Λουκάνικα και τσιλαδιά και μελομακαρούνες
και το κρασί τση εσμιγιάς λιγαίνει τσι φουρτούνες.
Τσιλαδιά είναι ένα είδος χοιρινή πηχτή, εσμιγιά είναι το σμίξιμο, και πράγματι έτσι λιγοστεύουν οι φουρτούνες.
Ειρηνικές και χαρούμενες να είναι οι γιορτές μας!
Πάνος με πεζά said
Το μελομακάρονο, ήσυχο και μουλωχτό…
Ο κουραμπιές είναι ρουφιάνος…
Πάνος με πεζά said
Να θυμίσουμε και το θεατρικό έργο του Γ.Χασάπογλου «Κουραμπιέδες», με τη γνωστή τελευταία φράση «Ο Θεός μας γλύτωσε από τον κομμουνισμό !»
Γς said
Καλημέρα
και ήρθε χτες η κόρη μου για να ετοιμάσουμε ένα δέμα για τον ανιψιό της [και εγγονό μου] και έφερε και μελομακάρονα Τα είδα και τα έκανα να!
Νόμιζα ότι τά’ χε φέρει για μας
ΓιώργοςΜ said
Όχι στα διλήμματα της λογιοκρατίας,
ζήτω τα γλυκίσματα της κάθε συνοικίας! (?!?!?!? δε μου έβγαινε η ομοιοκαταληξία αλλιώς, βελτιώστε)
Καλές γιορτές να ‘χουμε!
Πάνος με πεζά said
Και φυσικά, τέτοιες μέρες με τις επισκέψεις, πάντα κάθεται σε μια γωνάι ο θείος με το μπλε κοστούμι, που ροκανίζει έναν κουραμπιέ χωρίς να έχει δει ότι ο μισός του έχει πέσει στο πάτωμα, και η ζάχαρη του έχει κάνει το σακάκι άσπρο… Ώσπου. μετά από κανα μισάωρο, θα το δει και θα πει «Πω πω, χάλια έγινα»…
πίνκο said
Σαν άλλη ονομασία, στη δεκαετία του 70, ηλικιωμένος λάκωνας τα έλεγε «μακαρούνες». Είναι εκνευριστικό, τόσα χρόνια μελομακάρουνα τα ξέραμε, τώρα ξαφνικά όλοι μελομακάρονα τα γράφουν. Αραγε το προφέρουν αυτό το «ο» όταν το λένε και προφορικά? Μήπως είναι εφεύρεση των δέκα τελευταίων χρόνων περίπου?
Γς said
Κι ο πόντιος υπάλληλος ζαχαροπλαστείου με τους κουραμπιέδες
ΣτοΔγιαλοΧτηνος said
Σιγά το δίλημμα Νικοκύρη. Έχει απαντηθεί προ πολλού. Μελομακάρονα.
Και το άλλο επίσης, βασιλόπιτα κέικ ή τσουρέκι, κι αυτό έχει απαντηθεί. Τσουρέκι δαγκωτό.
Αιμ.Παν. said
Πφφφ ! Τεχνητά διλήμματα των λακέδων του -ισμού που θέλει να διαιρεί για να βασιλεύει… στα περισσότερα από δαύτα η απάντηση είναι «και τα δύο» (και μελομακάρονα και κουραμπιέδες) ή «κανένα» (ούτε Βίσση ούτε Βανδή)…
Φοινίκια λέγονται επίσης τα άνευ μελιού μελομακάρονα σε κάποιες περιοχές (φίλος χιώτης τα ‘λεγε έτσι) που είναι επίσης εξαιρετικά (όταν σωστά φτιαγμένα). Polvoron ή mantecado είναι οι ισπανικοί κουραμπιέδες που τους δίδαξαν οι Αραβες αλλά δεν κράτησαν το αραβικό όνομα, και είναι επίσης πολύ καλοί. Και να μην ξεχνάμε ότι οι κουραμπιέδες είναι ό,τι καλύτερο για βούτημα σε καφέ/τσάϊ…
Χρόνια ΚΑΛΑ, Χρόνια πολλά και είθε ο ερχόμενος να είναι καλύτερος από τον απερχόμενο…
Alexis said
«Ποιοι κάνουν διαμαρτυρία; Αυτοί οι υπερπατριώτες, οι κουραμπιέδες και οι κουραδόμαγκες, οι λιποτάκτες που δεν υπηρέτησαν την πατρίδα ούτε σε καιρό ειρήνης, και μιλάνε σήμερα για προδοσία;»
Τάδε έφη Θεόδωρος Πάγκαλος για τους καλλιτέχνες που παρέδωσαν αιχμηρή επιστολή διαμαρτυρίας για το θέμα Οτσαλάν στον πρόεδρο της Βουλής κ. Απ. Κακλαμάνη, το 1999.
Άρα η λέξη ήταν ακόμα σε χρήση εν έτει 1999 με τη σημασία του «άκαπνου βουτυρομπεμπέ».
(Δυο φορές ασχολήθηκα με τον Πάγκαλο τις τελευταίες 2 μέρες. Σε καλό να μου βγεί… 🙂 )
sarant said
Καλημέρα, ευχαριστώ πολύ για τα πρώτα πολύ ωραία σχόλια!
10 Ενδιαφέρον εύρημα!
Alexis said
Για τους ρεμπετολογούντες το μέγα δίλλημα είναι: κουνελάκι ή βουνελάκι;
(Ε, να μην τρολάρω και λίγο, ελπίζω να μην πλακώσουνε οι …κουνελακιστές!) 😆
spatholouro said
Η παλαιότερη ανεύρεση «κουραμπιέδων» κατεβαίνει στο 1912:
«[…]αλλ’ οι Κουραμπιέδες μένουν προφυλαγμένοι εις τας Αθήνας και εις άλλα μέρη επίσης ασφαλή» (ΕΜΠΡΟΣ 30/12/1912)
ΚΑΒ said
Στη Λαγκάδα της Χίου φοινίκια είναι μελομακάρονα ζυμωμένα με μέλι και όχι απλώς βουτηγμένα σε μέλι.
Triant said
Καλημέρα.
Ο κουραμπιές παρότι είναι πολύ νόστιμος και σπανίως αποτυχημένος, είναι γλυκό εξωτερικού χώρου και κολλάει καμιά φορά στον ουρανίσκο, πράγμα ενοχλητικό.
Το μελομακάρονο, από την άλλη, δεν έχει τέτοια χούγια και προτιμάται (παρότι το μέλι επιβάλλει γρήγορο πλύσιμο δοντιών).
Πάνος με πεζά said
Και φυσικά ο μεγάλος χαμένος του ασπρόμαυρου διλήμματος, είναι και ο καλύτερος…

dryhammer said
9. Φοινίκια στη Χίο τα αμέλωτα μελομακάρονα, και η παραδοσιακή χιώτικη συνταγή τα θέλει με τσικουδόλαδο.
Τσικουδιά
(https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A4%CE%B5%CF%81%CE%AD%CE%B2%CE%B9%CE%BD%CE%B8%CE%BF%CF%82_(%CF%86%CF%85%CF%84%CF%8C)
είναι ένα είδος συγγενές με τη φυστικιά και το σκίνο (Τερέβινθος) και ο καρπός του (που είναι άγουρος κόκκινος κι ώριμος πράσινος) το τσίκουδο που τρώγεται τέλος καλοκαιριού προς φθινόπωρο (όποιος έχει έρθει Χίο τότε τα ξέρει) από το οποίο βγαίνει και το λάδι. Από το φλοιό του δέντρου βγαίνει και η κρεμεντίνα (ρητίνη με διάφορες χρήσεις και καλλυντικές ιδιότητες- πρβλ «Ο σουλουμάς κι η κρεμεντίνα, κάνουν τη γριά, φαντίνα»)
Κουρμάδα ή χουρμάδα (επί το ευγενέστερον) είναι και η Χιώτικη «θρούμπα».
Για το σχέδιο στη ράχη του φοινικιού, οι ζαχαροπλάστες το πετάνε στο χοντρό κόσκινο, ενώ τα σπιτικά το έχουν από το ανάγλυφο γυάλας ή μπόλ ή τασακιού (κρύσταλλινα παρακαλώ) κι από κάτω φαίνεται το αποτύπωμα των τριών δαχτύλων από το κλείσιμο της γέμισης.
dryhammer said
16. Άμα φας μασουράκια θα ξεχάσεις τις δίπλες -αυτό ήταν (ν)τρίπλα-.
Γς said
10:
Και το θράσος χιλίων πιθήκων:
Να κάνεις εκπομπές για ν καταγγείλεις επώνυμους που με διάφορα κόλπα απέφυγαν να υπηρετήσουν στο στρατό την στιγμή που εσύ έκανες το ίδιο με τρελόχαρτο
dryhammer said
Και για να κλείσει η τριλογία του διαβήτη και του οδοντίατρου, τα κουρκουμπίνια (όχι αυτά με την κρούστα, τα άλλα στυλ φοινίκι)
Γιάννης Ιατρού said
12: Αλέξη τι βουναλάκια και τέτοια γράφεις;
Δεν φοβάμαι τίποτα, δεν ελπίζω τίποτα, έχω μελομακάρονα (εναλλακτικά κουραμπιέδες) 🙂
Γς said
3:
>και έφερε και μελομακάρονα Τα είδα και τα έκανα να!
και τα έκανα μελομακαρίτικα
spatholouro said
Όπα, βλέπω ότι η έννοια του «κουραμπιέ», ανεξαρτήτως Βαλκανικών Πολέμων, κατεβαίνει χρονικά και πιο κάτω, στα 1906. Σε κείμενο του ΕΜΠΡΟΣ («Η μελαγχολία του», 8/2/1906) ένας γέροντας κούτσαβος σχολιάζει τη σημερινή νεολαία και τα λοιπά τεκταινόμενα:
«Τι περιμένεις τώρα απ’ αυτούς τους κουραμπιέδες (την σημερινήν νεολαίαν) […]»
Είναι μεγάλη η μελαγχολία του μπάρμπα Μιστόκλη όταν συγκρίνει «τας ημέρας τας ηρωϊκάς των χρόνων του με τας σημερινάς τας λευκάς και ησύχους και θρηνεί διότι δεν βλέπει ούτε ένα κατάστικτο από γοργόνες μπράτσο ως το ιδικόν του, να εκσφενδονίζη μίαν καρέκλαν των Χαυτείων κατά ομάδος αντιθέτων. Και κυττάζει με μελαγχολίαν βαθείαν τους διερχόμενους “κουραμπιέδες” τους συζητούντας διά τον χορόν της ερχομένης νυκτός […]»
Γς said
10:
>Τάδε έφη Θεόδωρος Πάγκαλος για τους [κουραμπιέδες]
Μαζί τους φάγαμε
frenarhos said
τον φυσάει τον κουραμπιέ…;
sarant said
Ευχαριστώ πολύ για τα νεότερα!
23 Ωραίο εύρημα -καλά είχα υποψιαστεί πως η σημασία είναι παλιότερη.
gpoint said
Να επαναλάβω τις διαχρινικές μου θέσεις σε όλα τα διλήμματα :
Αθήνα ή Θεσσαλονίκη… Γαλαξίδι !
Ολυμπιακός ή Παναθηναϊκός … ΠΑΟΚ !!
Καζαντζίδης ή Μπιθικώτσης …Μητσιάς !!!
Βουγιουκλάκη ή Καρέζη … X
Μπητλς ή Ρόλινγκ Στόουνς … Ρόλλινγκ Στόουνς με 1 000
Πελέ ή Μαραντόνα … Πελέ
Μ ΕΛ Ο Μ Α Κ Α Ρ Ο Ν Α !!!
Γς said
Βλέπω στην Καθημερινή:
Δίχτυ προστασίας σε πλειστηριασμούς
Μπράβο, λέω. Και διαβάζω:
Με αυτεπάγγελτη δίωξη και ποινές φυλάκισης κινδυνεύουν πλέον όσοι επιτίθενται σε συμβολαιογράφους και εμποδίζουν τη διεξαγωγή κλπ
Φτου!
Πάνος με πεζά said
Και δύο σχετικά αστειάκια :
Τσακώνω έναν τελευταίο κουραμπιέ στο μπολ του σαλονιού…Με μια αστραπιαία κίνηση τον βουτάω και τον βάζω στο στόμα…Δεν πρόλαβε να βγάλει άχνη !
και
– Γιάννη, τι τριγυρνάς βραδιάτικα στην κουζίνα και βλέπω να φωτίζει το κινητό σου;
-ΤΙ ΘΕΣ ΡΕ ΓΥΝΑΙΚΑ; ΕΧΩ ΓΚΟΜΕΝΑ, ΟΡΙΣΤΕ !
– Καλά, άσε τις βλακείες, τα μελομακάρονα είναι στο τραπεζάκι του σαλονιού…
Alexis said
#29: Δράμα φίλε μου… Να ομολογείς ότι έχεις γκόμενα και να μην σε πιστεύει! Να μην σε θεωρεί ικανό ούτε γι’ αυτό!!!
ΣτοΔγιαλοΧτηνος said
Α, εκείνα τα περί αραβοπερσοτουρκικής ετυμολογικής προέλευσης του κουραμπιέ είναι χαζομάρες, αηδίες και βλακείες. Βγαίνει από το ιταλ. cura = φροντίδα + αμπιγέ = καλοντυμένος, Έτσι καλύπτεται σημασιολογικά και ο μη μου άπτου φαντάρος ή όποιος άλλος φλώρος 🙂
sarant said
31 Όχι εκείνος που κουρεύεται σε στυλ αμπιγιέ;
ΣτοΔγιαλοΧτηνος said
32 Όχι, αυτό με την κουρά είναι παρετυμολογία 🙂
Georgios Bartzoudis said
«Τα μελομακάρονα τα λένε και φοινίκια»
#Παρ΄ημίν, φοινίκια λέγονταν, και λέγονται μέχρι σήμερα, ένα εντελώς διαφορετικό γλυκό, με σχήμα τετράγωνο (στρογγυλεμένες γωνίες) και με κυρίαρχο συστατικό το σιμιγδάλι.
Τα μελομακάρονα δεν τα είχαμε καθόλου, μέχρι και την δεκαετία του ’50. Η μάνα μου πάντως έφτιαχνε ένα πρωτοχρονιάτικο γλυκό ταψιού που η ζύμη του ήταν παρόμοια με αυτήν του μελομακάρονου.
Έφτιαχνε και κουραμπιέδες χειροποίητους 100%. Νομίζω ότι και την άχνη ζάχαρης την έφτιαχνε κοπανίζοντας την κρυσταλική ζάχαρη.
gpoint said
Σήμερα κλήθηκε να καταθέσει ανομωτί ο Μαρινάκης και κάποιοι συνεργάτες του για το ναρκόπλοιο Noor 1 ως ύποπτοι.
Γιάννης Ιατρού said
Και να προσέχετε τις παρενέργειες αυτήν την εποχή όταν τρώτε κουραμπιέδες και τέτοια …. 🙂

ΓιώργοςΜ said
Κι εμένα με ξενίζει η ανατολίτικη ετυμολόγηση του κουραμπιέ. Ένα μη-μου-άπτου γλυκό πρέπει να είναι κάτι πιο γαλλικό, περίμενα κάτι σαν courambieu τουλάχιστον 😛 (και με την πρέπουσα προφορά φυσικά, κατά το «μον ντιε»).
Ριβαλντίνιο said
Και η γνωστή φράση «τον ξεσκονίζει τον κουραμπιέ» .
Christos Tsatsaronis said
Ένα από τα (λίγα) καλά της μέσης ηλικίας, είναι ότι ο άνθρωπος έχει πια κατασταλάξει σε απόψεις ξεκάθαρες χωρίς να βασανίζεται από διλήμματα, ας πούμε – μια κι έξω:
Αθήνα
Παναθηναϊκός
Μπιθικώτσης
Βουγιουκλάκη
Ρόλινγκ Στόουνς
Πελέ
Βίσση
Μελομακάρονα… ε;… ή μήπως κουραμπιέδες – λες; μπαααα…. μελομακάρονα…μμμ απ’ την άλλη όμως… φτου μπελάς!…
Καλές γιορτές σε όλους.
Χρήστος Δ. Τσατσαρώνης
http://www.badsadstories.blogspot.gr
http://www.badsadstreetphotos.blogspot.gr
Γς said
34:
Φοινίκια είναι οι χουρμάδες στην Κύπρο μου λέει η δικιά μου. Και το γλυκό που φτιάχνεται από αυτούς.
Το είχαμε κι εδώ συζητήσει
https://sarantakos.wordpress.com/2015/11/30/hurma/
Αγγελος said
Πίνκο (6), όχι, σαφώς δεν είναι πρόσφατη η γραφή και προφορά «μελομακάρΟνα». Εγώ έτσι τα γράφω και τα λέω ανέκαθεν, και είμαι 65 ετών. Αν όντως ο τύπος «μελομακάρΟΥνα» είναι παλιότερος, ίσως ο άλλος να προήλθε από παρετυμολογική σύνδεση με τα μακαρόνια.
spatholouro said
Φίφτυ-του/κουραμπιέδες και μπουρζοαζί μαλλιά κουβάρια στα 1908! (ΣΚΡΙΠ 1/5/1908)
Τα μέλη του συλλόγου των φίφτυ-του, ή όπως τους λέει ο λαός καλλίτερα των κ ο υ ρ α μ π ι έ δ ω ν, ήρχισαν ν’ απασχολούν πολλούς και …δημοσία.
Προχθές μία ομάς εξ αυτών εκάθητο έξωθεν του ζαχαροπλαστείου Dorée. Την στιγμήν εκείνην προσήλθε και ένας από τους πολλούς εκείνους που παίζουν φωνόγραφον. Οι φίφτυ-του ίσως μη έχοντες εντελώς άδικον -διά να απαλλαχθούν από την κακοφωνίαν- έδωσαν εις αυτόν ένα τάλληρο διά να φύγη. Ο …φωνόγραφος επήρε το τάλληρο, αλλά ήθελε να τέρψη και τους άλλους…τους αστούς. Και ήρχισε να παίζη αμανέ! Οι φίφτυ-του διεμαρτυρήθησαν. Πλησίον εκεί εκάθητο εις αξιωματικός και δύο μπουρζοά. Αυτοί ήθελαν να παίξη ο φωνόγραφος. Κ’ έτσι ήρχισε δυνατή φιλονεικία μεταξύ φίφτυ-του και μπουρζοαζί. Αντελήφθησαν το πράγμα και τινες άλλοι διαβάται μορτοειδείς.
Και αμέσως ήρχισαν να φωνάζουν: «Α! φτου-φτου: α!»
Μέχρις ότου οι ατυχείς γαλαζοαίματοι ηναγκάσθησαν να φύγουν
gpoint said
Στην φωτογραφία της εφημερίδας αναγράφεται «Δίδεται από ένας κουραμπιέν προς δοκιμήν» και μούρχονται σκέψεις μήπως αρχικά ήταν ο κουραμπιέν με γαλλική προέλευση- όπως πολλά είδη ζαχαροπλαστικής- με bien στο τέλος
ΣΠ said
Κουραμπιέδες ή μελομακάρονα; Τίποτα απ’ τα δυό. Το γλυκό πρέπει να περιέχει σοκολάτα. Θα έκανα μια παραχώρηση στα μελομακάρονα αν είναι καλά σιροπιασμένα, αλλά οι κουραμπιέδες δεν έχουν λόγο ύπαρξης.
Αγγελος said
Ο Πάγκαλος έχει τα χρονάκια του, καλά να ‘ναι ο άνθρωπος, οπότε το ότι χρησιμοποιεί τη λέξη «κουραμπιές» με τη σημασία του απόλεμου δεν σημαίνει ότι δεν είναι απαρχαιωμένη. Κι εγώ — που μόλις ομολόγησα την ηλικία μου — τη χρησιμοποιώ, και μάλιστα και για τον εαυτό μου (λέω ότι το Ναυτικό, όπου υπηρέτησα, είναι το όπλο των κουραμπιέδων, όχι για να προσβάλω το Ναυτικό αλλά διότι οι κουραμπιέδες πράγματι επεδίωκαν να τοποθετηθούν εκεί, γιατί οι κακουχίες ήταν σαφώς λιγότερες απ’ ό,τι στο Στρατό ξηράς, και ευλόγως: ακόμα και σε καιρό πολέμου, ο ναύτης δεν θα χρειαστεί να κοιμηθεί στο χώμα ή να ανέβει βουνοπλαγιές φορτωμένος). Αλλά λέω και «μέρος» το αποχωρητήριο και «τοιούτους» τους… τοιούτους, και η κόρη μου με κοροϊδεύει.
Αγγελος said
Απ’ αφορμή τους «μπουρζΟά» του (42): έχω δει πολλές φορές σε παλιότερα βιβλία να μεταγράφεται «οα» το γαλλ. oi. Φαίνεται πως κάπως έτσι προφερόταν παλιότερα, και μόνο στον 20ό αιώνα έγινε ξεκάθαρο «ουα».
Alexis said
Στο Ξηρόμερο οι κουραμπιέδες είναι παραδοσιακό γλύκισμα, εκ παλαιόθεν που λένε, και τους φτιάχνουν όχι μόνο τα Χριστούγεννα αλλά και σε γιορτές, γάμους και βαφτίσια.
Στους γάμους και τα βαφτίσια μάλιστα μοιράζονται πολλές φορές μαζί με τις μπομπονιέρες, τυλιγμένοι σε αλουμινόχαρτο. Έχω δει και κουραμπιέ-μπομπονιέρα, όπου ο κουραμπιές είναι τυλιγμένος σε τούλι στη βάση της μπομπονιέρας αντί κουφέτων.
Για τα μελομακάρονα δεν ξέρω κάτι σχετικό, θα μάθω και θα επανέλθω… 🙂
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ said
«ΦΟΝ ΚΟΥΡΑΜΠΙΕΣ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΚΟΜΗ ΜΕΛΟΜΑΚΑΡΟΝΗ» https://youtu.be/vaUCbdK4k_U
ΣτοΔγιαλοΧτηνος said
41 Οι μακαρΟΥνες είναι μάλλον από διάφορες ντοπιολαλιές, και σήμερα ακόμα λέγεται σε πολλά μέρη, πχ Δωδεκάνησα. Ο γούγλης έχει πολλά σχετικά. Τα μακαρΟνια μάλλον αστικής προέλευσης τα κόβω.
Θεοδώρα said
Μακάρι να ήταν όλα τα διλήμματα τόσο γλυκά !!!!
Καλά Χριστούγεννα, καλή χρονιά με υγεία σε όλες και όλους και πρώτα πρώτα στο Νοικοκύρη του σπιτιού (!!!) που μας γλυκαίνει με τις ιστορίες του και τα γραπτά του…
ΥΓ. εννοείται ψηφίζω μελομακάρονο !!!!!
ΓιώργοςΜ said
Μιας και αναφέρθηκαν τοπικές συνήθειες, να θυμίσω πως όλο το χρόνο βρίσκει κανείς (ονομαστούς) κουραμπιέδες στη Νέα Καρβάλη και στην Αιδηψό.
sarant said
Ευχαριστώ πολύ για τα νεότερα και για τις ευχές, που τις ανταποδίδω!
33-36 🙂
42 Μάλιστα -μη μου άπτου λοιπόν.
Γς said
47:
Νεα Καρβάλη. Το βασίλειο του κουραμπιέ
https://www.xronometro.com/wp-content/uploads/2017/04/%CE%9A%CE%9F%CE%A5%CE%A1%CE%91%CE%9C%CE%A0%CE%99%CE%95%CE%94%CE%95%CE%A3.jpe
Πάνος με πεζά said
Και παλιά, τα κουτιά τους έγραφαν «Νέας Καρβάλεως»…Είναι Καρβάλις άραγε;
sarant said
54 Δεν το θυμάμαι καθόλου αυτό -είσαι σίγουρος; Κάρβαλις δεν νομίζω να υπήρξε
Πάνος με πεζά said
Ο κουραμπιές παίρνει πόντο στην κατηγορία «χορταστικότερος», γιατί πράγματι έχει πυκνή ζύμη και σε χορταίνει (γι αυτό άλλωστε βγήκε και σε μπουκιές). Αντιθέτως, τα μελομακάρονα, ακόμα και στα sizes M, L, σε κάνουν να θες και δεύτερο…
Respect και στον (μισο)φεγγαρόσχημο κουραμπιέ, αφού θέλει λίγη δουλίτσα παραπάνω… 🙂
Πάνος με πεζά said
@ 55 : Ναι, θυμάμαι να το έχω δει. Τώρα βέβαια, μπορεί να ήταν και από την οικοτεχνία του κυρ-Μήτσου, που έγραψε κάτι σ’ ένα ένα κουτί…
BLOG_OTI_NANAI said
Ένας κουραμπιές με την άλλη έννοια, του 1894:
BLOG_OTI_NANAI said
Και το συμπλήρωμα της περιγραφής, κουραμπιέδες = νέοι αλλοτριωμένοι:
Γς said
54, 55:
Μου το ‘λεγε η Φίλη μου η Σόφη Κονδυλάκη.\
Την εξέταζε ο καθηγητής Φραγκίσκος Χρυσοχέρης στη Γεωπονική και ήταν τόσο φοβισμένη, που έπρεπε να προσέχει τη γλώσσα της στον αυστηρό καθηγητή, ώστε ξεκίνησε την απάντησή της έτσι:
-Είμαι της γνώμεως κύριε Καθηγητά
Πέπε said
Διαφωνώ κι εγώ με το δίλημμα (και κουραμπιέδες και μελομακάρονα). Ωστόσο έχω να παρατηρήσω ότι μελομακάρονα τρώει κανείς και δέκα στην καθισιά του άμα λάχει, ενώ με κουραμπιέδες δεν έχω υπόψη μου ανάλογες επιδόσεις.
ΓιώργοςΜ said
>τρώει κανείς και δέκα στην καθισιά του άμα λάχει
Εμένα το μόνο που με φρενάρει όταν έχω μπροστά μου στίβα από μελομακάρονα είναι ο φόβος πως θα τελειώσουν γρήγορα αφενός, και αφεδύο πως σε δεκαπέντε μέρες θα χρειάζομαι καινούρια γκαρνταρόμπα.
gpoint said
# 46
Εγώ θυμάμαι τον Σουμπάρα που μας έκανε γαλλικά στο σχολείο να το προφέρει οά κι όταν του λέγαμε πως ουά το μάθαμε στην γαλλική ακαδημία να μας απαντά πως αυτός έχει την προφορά περιοχών του νότου
spiridione said
Να θυμίσω τον κουραμπιέ του Μαυροκορδάτου. Πιο κάτω στα σχόλια έχει και Πουκεβίλ
https://sarantakos.wordpress.com/2013/12/24/kourabies-2/#comment-197563
ΕΦΗ - ΕΦΗ said
Γς said
51:
Νέα Καρβάλη, που την θυμήθηκε πριν από μένα [#53] ο ΓιώργοςΜ
ΕΦΗ - ΕΦΗ said
Γς,για το γουσουδάκι σας
ΣΠ said
Αφιερωμένο εξαιρετικά στον Gpoint
Ύμνος του ΠΑΟΚ
ΠΑΟΚ, δοξασμένη ομάδα μου μεγάλη,
στα Βαλκάνια εσύ είσαι το καμάρι.
Σε ζηλεύουνε γιατί γκολ τους βάζεις
και μεσ’ τα γήπεδα όλους τους κουρελιάζεις.
ΠΑΟΚ ΠΑΟΚ το `χουμε ξαναπεί,
όσοι σε μισούνε θα πάθουν συγκοπή.
ΠΑΟΚ, δοξασμένη έχεις μεγάλη χάρη.
Ομάδα ξακουστή της προσφυγιάς καμάρι,
έχεις φίλαθλους παιδιά που σ’ αγαπάνε
σε προσέχουνε και σε ακολουθάνε.
ΠΑΟΚ ΠΑΟΚ το `χουμε ξαναπεί,
όσοι σε μισούνε θα πάθουν συγκοπή.
ΠΑΟΚ τι θα πει, όλοι να το μάθουν
κι όσοι σε μισούν κακό που `χουν να πάθουν.
Το φιλότιμο ΠΑΟΚ να τ’ αφήσεις,
τον κάθε κουραμπιέ στον πάγκο να καθήσεις.
ΕΦΗ - ΕΦΗ said
Εγώ είμαι εγώ Ευζωνάκι γοργό
μέσα στον κόσμο τιμημένο
ποιός ντιστεγκές, ποιός κουραμπιές
μπορεί να βγει μπροστά σε μένα
spatholouro said
Οublie,ζυμαρικόντι πολλά λεπτον, μελομακάρονον.
(Λεξικόν πρόχειρον γαλλικόν και ελληνικόν, 1846)
Μυλοπέτρος said
Ξεροσφυρη σε ευχαριστω. Με γυρισες χροοονια πισω. Στα δαχτυλα της μανας μου στα (σκουρα) φοινικια και στα τετραγωνακια που τα καμνανε με το δρομονι. Σε ευχαριστω.
Λεύκιππος said
58 . » ….και ζωηροί όσον ένεστιν εν βωμολοχίαις και και κορδακισμοίς.»
Το υπόλοιπο κείμενο το κατάλαβα, αλλά αυτό τι σημαίνει γτκμ;
sarant said
Ευχαριστώ για τα νεότερα, πολύ ωραία σχόλια!
59 Α, το ανέβασες κι άλλο, πάλι με μη στρατιωτική σημασία
64 Μπράβο -αλλά εδώ είναι κυριολεκτική η χρήση. Βέβαια αν σκεφτούμε τη μετέπειτα εξέλιξη της σημασίας….
69 Αυτό το oublie γλύκισμα είναι, στρογγυλό και λεπτο.
https://fr.wikipedia.org/wiki/Oublie
72 Ζωηροί όσο περισσότερο γίνεται στις βωμολοχίες και στο προκλητικό φέρσιμο.
leonicos said
@9 και είθε ο ερχόμενος να είναι καλύτερος από τον απερχόμενο
εννοείς σχολιαστή;
ΣΠ said
Σήμερα είναι το χειμερινό ηλιοστάσιο. Η μικρότερη μέρα του χρόνου και η επίσημη έναρξη του χειμώνα (για το βόρειο ημισφαίριο).
leonicos said
Εγώ γιορτές δεν έχω. Αλλά κουρμπιέδες και μελομακάρονα τρώω.
Έχω ακούσει τα μελομακάρουνα από γέρο όταν ήμουν νέος. Ίσως κάπου να λέγεται ακόμα.
Προτιμω τα μελομακάρονα γιατί δεν διαλύονται στο στόμα και δεν κολλάνε. Στους κουραμπιέδες ξεπλένω τη ζάχαρη όταν μπορώ.
Υπάρχουν και κάποια άλλα με ξηρούς καρπούς μέσα, τα ισλί, που νομίζω δεν αναφέρθηκαν
leonicos said
Έφη που έφησθα
υπέροχο το βιντεάκι σου
Ωραίος και ο Αλμπινόνι από Γς!!!!!!!!!!!! τι έπαθε αυτός;
spatholouro said
Έχει ενδιαφέρον ότι ο Σταματάκος στο σχετικό λήμμα έχει μόνο τον τύπο «μελομακάρουνο», όπως και ότι δίνει συνώνυμο, εκτός από φοινίκι, και λατίνι.
Eli Ven said
Δεν έχω τίποτα με αυτούς που τρώνε κουραμπιέδες, έχω φίλους που τρώνε κουραμπιέδες. Αλλά άμα θέλουνε να τρώνε κουραμπιέδες να τους τρώνε σπίτι τους.
Σοβαρά τώρα, οι κουραμπιέδες ποτέ δεν μου άρεσαν. Τα μελομακάρονα, που τα ήξερα πάντα ως μελομακάρονα, έχουνε μόνο ένα μειονέκτημα (όπως και τα λαλάγγια): Τα φτιάχνουν μόνο τα Χριστούγεννα. Ευτυχώς που υπάρχουν κι οι δίπλες και επιβιώνουμε εμείς οι γλυκατζήδες.
Κατά τα λοιπά,αμφότερα τα γλυκίσματα έγιναν αφορμή για να αντιληφθεί η γυναίκα μου όταν ήταν μικρή πως δεν υπάρχει Άγιος Βασίλης. Άφηναν κάθε βράδυ Πρωτοχρονιάς σε ένα πιάτο έναν κουραμπιέ και ένα μελομακάρονο. Αυτή παρατήρησε πως κάθε χρονιά έλειπε το μελομακάρονο και σκέφτηκε: Ο Άγιος Βασίλης τρώει μόνο το μελομακάρονο, η μάνα μου τρώει μόνο τα μελομακάρονα, άρα η μάνα μου είναι ο Άγιος Βασίλης.
Και τέλος, δυο πραγματάκια να πω για την άλλη σημασία του κουραμπιέ. ΄Την συνάντησα πρώτη φορά όταν διάβαζα στα στις αρχές της δεκαετίας του ’80 τους «»Κορσικανούς αδερφούς» σε Κλασικά Εικονογραφημένα. Σε ένα σημείο λοιπόν, ο σκληροπυρηνικός δίδυμος που έχει παραμείνει στην Κορσική και είναι υπέρμαχος της βεντέτας αποκαλεί τον άλλο δίδυμο που σπουδάζει νομική και στρέφεται ενάντια στην βεντέτα «Κουραμπιέ δικηγόρο». Το θυμάμαι γιατί το πήρα και αποκαλούσα κι εγώ κουραμπιέ δικηγόρο για αρκετά χρόνια τον αρκετά μεγαλύτερο αδερφό μου που σπούδαζε στη Νομική.
Αυτό ήταν το ένα, το άλλο είναι το κλασικό αντιφασιστικό σύνθημα σε τοίχους: «Φασίστα κουραμπιέ, έρχονται Χριστούγεννα»
http://www.xaxa.gr/wp-content/uploads/2010/12/sinthimata-se-toixous-me-toixous-01-xaxa.gr_.jpg?1f6f30
BLOG_OTI_NANAI said
Να προσθέσουμε ότι ο πολύ παλαιός κουραμπιές που λέει ο Spiridione είναι του 1825 σε επιστολή του Γκούρα προς τον Μαυροκορδάτο:
ΚΩΣΤΑΣ said
Παρέα, εκ του κλεινού άστεως προερχομένη, αριβάρισεν προς ορεινόν χωρίον του θεσσαλικού κάμπου, ίνα γευθεί νοστιμοτάτους παραδοσιακούς μεζέδας, όπως είχον τας σχετικά πλροφορίας. Αφού εχλαπάκιασαν κοκορέτσια, σπληνάντερα, γαρδούμπες, μοσχαροκεφαλές, πατσά πηχτή και άλλα τερψιλαρύγγια εδέσματα, μία ευειδής κυρία εκ της παρέας, χοντρομπαλή και γιοματούλα, εζήτησεν και παραδοσιακά γλυκίσματα. Αμέσως προσεγειώθηκαν εις την τράπεζαν γλυκό κυδώνι, κεράσι, σύκο, ριτζέλια, κουραμπιέδες και μία μερίς καζάν ντιπί.
Η κυρία
– Καλέ! Αυτό δεν είναι παραδοσιακό γλυκό, αυτό είναι καζάν ντιπί.
Ο αστειάτορας – ταβερνιάρης
– Άει κυρά μ’. Ιμείς αυτό στου χουριό μας του λέμι κοκοτόγαλου*
*κοκοτόγαλου = γάλα κόκορα.
(αυτήκοος διήγησις)
BLOG_OTI_NANAI said
Μελομακάρονο για ψεκασμένους:
Πρώτος το αναφέρει ο Όμηρος (σ,425): μελιηδέα μακάρεσσι
Ήταν δηλ. γλύκισμα προς τιμή των νεκρών και μετά οι εβραιομασόνοι ιλουμινάτι μας είπαν ότι τάχα το λένε μελομακάρονο…
Για να λέγονται οι αλήθειες.
sarant said
Ευχαριστώ πολύ για τα νεότερα!
80 Μάλιστα, αναφέρεται βέβαια στο γλυκισμα. Πολύ ενδιαφέρον πάντως.
78 Λατίνι ξέρω μονο ένα είδος ιστιοφόρου (;)
dryhammer said
83, 78
λατίνι ξέρω το τριγωνικό πανί κι από κει και το (μικρό συνήθως) ιστιοφόρο με τέτοιο πανί (που κάπου -αλλά πού;- το είδα και «λατινάδικο»)
σαν γλυκό δεν το έχω ξανακούσει (εκτός αν εννοεί μελομακάρονο κομμένο τριγωνάκι – που κάπου έχω δει μικρά τέτοια της μπουκιάς)
Πέπε said
Σχετικά με το «μελομακάρονο ή μελομακάρουνο», και την πιθανή ετυμολογική ή παρετυμολογική σχέση με τα μακαρόνια:
Ας θυμηθούμε ότι και τα μακαρόνια σε πολλές ντοπιολαλιές λέγονται μακαρούνια, συνήθως με τη σημασία κάποιου ντόπιου χειροποίητου ζυμαρικού (π.χ. οι καρπάθικες μακαρούνες), ενίοτε όμως, κατ’ επέκτασιν, και για τα βιομηχανικά μακαρόνια. Είναι και λογικό άλλωστε, αφού η λέξη είναι ιταλική και συχνά το ιταλικό ο περνάει στα ελληνικά ως ου (φουρτούνα, τραμουντάνα…).
Επομένως, στην τυχόν άποψη ότι το γλυκό λεγόταν αρχικά μελομακάρουνο, ετυμολογικά δεν είχε σχέση με τα μακαρόνια, αλλά δέχτηκε παρετυμολογική επίδραση και έγινε μελομακάρονο, ας ληφθεί και αυτή η παράμετρος υπόψιν.
Πράγμα που υποδεικνύει ότι πρέπει να αναζητήσουμε:
-σε ποιες περιοχές ήταν παλαιόθεν ντόπιο γλυκό το μελομακάρο(υ)νο πριν διαδοθεί πανελληνίως,
-πώς το λέγαν εκεί,
-πώς έλεγαν εκεί τα μακαρόνια.
Πάνος με πεζά said
Φυσικά θα θυμίσουμε και το πιατάκι με τον δαγκωμένο κουραμπιέ, «και καλά» ότι πέρασε το βράδι ο Άγιος Βασίλης και στα βιαστικά, αφήνοντας τα δώρα, τράβηξε και μια δαγκωνιά…
Ο φίλος Γιάννης Σερβετάς το έχει κάνει παραμύθι.
Πάνος με πεζά said
Δεν έβαλα καλό link, εδώ έχει σύνοψη και κριτικές.
ΚΩΣΤΑΣ said
Εγώ θυμάμαι, στα παιδικά μου χρόνια, οι σπιτικοί κουραμπιέδες είχαν σχήμα κάπως σαν ημισέληνος. Δεν ξέρω αν υπάρχουν και άλλοι που το έχουν παρατηρήσει αυτό.
Σήμερα, με την εμπορική παραγωγή και με τους τσελεμεντέδες, τους βρίσκεις σε ό,τι σχήμα θες.
spiral architect 🇰🇵 said
Κουραμπιές 😋
Γιάννης Ιατρού said
81: Κώστα,
…προς ορεινόν χωρίον του θεσσαλικού κάμπου
αντιφάσεις… (διαπιστώνω κακήν ακοήν 🙂 )
sarant said
86 Εμείς δεν θυμάμαι να το είχαμε αυτό το έθιμο..
88 Τους θυμάμαι τους… κρουασανόσχημους κουραμπιέδες.
Πάνος με πεζά said
Ένα ανεξήγητο μυστήριο με τους κουραμπιέδες (δεν είναι μυστήριο βέβαια), είναι αυτή η λαδίλα που ποτίζει στην άχνη, μετά από λίγο καιρό, κι έτσι οι κουραμπιέδες από κάτασπροι χιονισμένοι, μοιάζουν να τους έγεις…γρασσάρει !
ΚΑΒ said
Λεξικό Πρωίας
μελομακάρουνα
Κουραμπιές. Γλύκισμα παρασκευαζόμενον δι’ αναμίξεως κυρίως βουτύρου, αλεύρου και σακχάρεως και διαμορφούμενον εις μικρά τεμάχια (φακοειδή, κουλουροειδή, καρδιόσχημα κλπ) τα οποία ψηνόμενα εν κλιβάνω επιπάσσονται κατόπιν δι’άχνης σακχάρεως
ΚΩΣΤΑΣ said
90
Μόνο αυτό παρατήρησες αγαπητέ μοι Γιάννη; Και η ευειδής χοντρομπαλή γιοματούλα;
Όχι, δεν φταίει η ακοή μου. Ας όψονται οι χωριάτες, που αφού εγκατασταθούν στην Αθήνα, επιστρέφοντας στην επαρχία προσπαθούν να εντυπωσιάσουν με ελληνικούρες, λέγοντα;ς ό,τι βλακεία τους κατέβει.
Και με την ευκαιρία, ο άλλος αγαπητός μοι Γιάννης, τι ποιεί;
ΣτοΔγιαλοΧτηνος said
84 Ντράι, το λατινάδικο το είδες στο κιρλαγκίτσι μου, στο σλανγκρ, σε σχόλιο του Δον.
Γιάννης Ιατρού said
92: Ρε Πάνο, κι η πυροσβεστική, πίτουρα ρίχνει στο δρόμο για να απορροφήσει τα λάδια που έχουν χυθεί. Τι ανεξήγητο;
sarant said
95 Να το διαβάσει το σχόλιο και κανένας περαστικός, να σκεφτεί ότι αυτοί είναι μασόνοι και συνεννοούνται με δική τους μυστική γλώσσα 🙂
ΓΚ said
Δίπλες (καλαματιανές)!
Αιμ said
92. Δεν είναι λαδίλα, υδροσκοπική είναι η ζάχαρη άχνη και …νοτίζει
Αιμ said
Μάλλον υγροσκοπική
Γιάννης Ιατρού said
Καταλονία (93% των ψήφων): Απόλυτη πλειοψηφία αυτονομιστών στη Βουλή, περίπου 70 από 135 έδρες και 83,8% συμμετοχή ….
Βάταλος said
Εντιμώτατοι κύριοι,
Εν τω μέσω της μεγαλυτέρας νυκτός του έτους, διακόπτω την 48ωρον σιωπήν μου, διά να καταγγείλω τον αρχηγόν των Μεταλληνιστών κ. Blog-oti-nanai, όστις εν τω σχολίω 82 επλαστογράφησε το Σ΄ 426 της «Οδυσσείας», διά να ρεζιλέψη τους αρχαιολάτρας: Ότι τάχα διαδίδουν πως ο θείος Όμηρος εν τω στίχω τούτω περιγράφει μελομακάρονα, ενώ τω όντι περιγράφει τον γλυκόμελον οίνον της Ιθάκης.
ΜΕ ΤΗΝ ΕΥΚΑΙΡΙΑΝ, το Επιτελείον μας θα σάς κάμη έν σύντομον μάθημα Μεταφράσεως, προκειμένου να αντιληφθήτε πόσον άγευστοι της Θείας Ελληνικής Γλώσσης είναι οι μεταφρασταί του Ομήρου (Κακριδής, Καζαντζάκης, Μαρωνίτης και λοιποί μπολσεβίκοι…)
1) Μετάφρασις Καζαντζάκη – Κακριδή: Ο θεράπων μεταφράζεται «παιδόπουλο», τα μέγαρα του Οδυσσέως «σπίτι», το ίκετο (αφίκετο) «ικέτης», ο οινοχόος «κεραστής», ο κήρυξ «διαλάλης» (!), ο θυμός «καρδιά» και τα δώματα «σπίτι»
2) Μετάφρασις μακαριστού Δημήτρη Μαρωνίτη: Ο οινοχόος μεταφράζεται «κεραστής», τα μέγαρα «δώματα», το ίκετο (αφίκετο) «ικέτης», ο θεράπων «παιδόπουλο», ο θυμός δεν μεταφράζεται καθόλου, ο μελιηδύς οίνος «γλυκόπιοτο κρασί» και τα δώματα «κρεβάτι»
3) Αναρτώ και την μετάφρασιν του συνταξιούχου δημοσιογράφου του Πειραϊκού Ρεπορτάζ Κώστα Δούκα (εκδόσεις «Αδώνιδος Γεωργιάδη») διά να ιδήτε την ορθήν ρωμέικην μετάφρασιν του Ομηρικού Πρωτοτύπου: Παραμένουν αι ομηρικαί λέξεις που είναι κατανοηταί και σήμερον
Όπως βλέπετε, απαξάπαντες οι μεταφρασταί ομιλούν διά γλυκόμελον οίνον εκεί που ο μισέλλην αρχηγός των ενθάδε Μεταλληνιστών ανεκάλυψε μελομακάρονα, με μοναδικόν σκοπόν να διασύρη τους αρχαιολάτρας…
Μετά τιμής
Γέρων Βάταλος
αιμύλος και σπουδαιόμυθος
ΥΓ: Επειδή εις 3 ημέρας καταφθάνει η Μεγάλη Εορτή του Ανικήτου Ηλίου (τα Χριστούγεννα των μιαρών Γαλιλαίων), το Επιτελείον μας σάς προσφέρει την μνημειώδη μετάφρασιν της Οδυσσείας υπό του Κώστα Δούκα, που ο αντιπρόεδρος της Ν.Δ. Άδωνις Γεωργιάδης πωλεί ογδοήκοντα (80) ευρώ εις τους Ρωμιούς χαχόλους
Αιμ said
Τι να πει κανείς ;
Γς said
101:
Blog-oti-nanai,
Ελα δω ρε!
Φριιιζ. Φριιιζ σ’ λέω.
Πουτ δε μελομακάρονα ντάουν!
Σλοουλι!
You have the right to remain silent.
Everything you say will be used against you in a court of law!
Γς said
Ωχ!
104->102
Γς said
3, 22:
Τελικά δεν έφυγαν οι κουραμπιέδες για τον Γς-τζιουνιορ στο Ντίμπιγκεν της Γερμανίας.
Ούτως ή άλλως θα έφταναν μετά τα Χριστούγεννα.
Ετσι σήμερα θα έρθει πάλι η θεία του [κόρη μου] για να στείλουμε το δέμα από το ACS Πικερμίου Ραφήνας.
Αφου βέβαια με περάσει πρώτα από το κοντινό Εκπτωτικό Χωριό McArthurGlen για να το ενισχύσει με επιπλέον ρουχαλάκια και τέτοια. Και διάφορα άλλα για πάρτι της [η πιστωτική μου να είναι καλά].
Και μετά έχουμε και τα βαπτιστήρια που μας άφησε η μακαρίτισσα. Δώράκια και γι αυτά.
Κι ένα από αυτά μου έκανε αίτημα φιλίας στο ΦΒ¨
«Νονέ» και τέτοια. Τον απόκλεισα και είπα στην μάνα του που διαμαρτηρήθηκε
-Τρελή είσαι; Θα στον ξεσκίσουν οι τεκνατζούδες φιλενάδες μου
Α, βρε νονά τι ωραία που θα περνάγαμε κι αυτά τα Χριστούγεννα.
Κι έχω και την άλλη που το παίζει κυρά δω μέσα. Ατιμη καρδια,δινεις τα κλειδια
Αντε και Καλά Χριστούγεννα!
[σιγά-σιγά, που έφτασαν]
gpoint said
Τέτοια λέτε (και γράφετε) και νάαααα η μπόμπα στο εφετείο !!!!
Γς said
Καλά Χριστούγεννα Γιώργο
Γς said
>Η έκρηξη πάντως ήταν ιδιαίτερα ισχυρή και έγινε αισθητή σε αρκετά μεγάλη απόσταση, ενώ ανάγκασε τους περίοικους να σηκωθούν από τα κρεβάτια τους.
Και να τρέξουν στην τουαλέτα, απ την τρομάρα τους
http://www.protothema.gr/greece/article/743580/ekrixi-vomvas-sto-efeteio-athinon/
Αιμ.Παν. said
@ 74 χρόνο…
gpoint said
# 108
Χρόνια πολλά
gpoint said
Λάμπρο η τραγουδάρα που ήξερες όπως παίχθηκε πριν ένα μήνα στην Βαρκελώνη…αλλάζουν οι καιροί
gpoint said
Λαμία – ΠΑΟ 4-1 … δεν θάθελα να ήμουν στην θέση γνωστού Λαμιώτη βάζελου …
sarant said
102 Όσο ηθελε η ψυχή τους και όσο ποθούσε η καρδιά τους είναι συνώνυμα. Απλώς ο ελληνόψυχος θέλει να δείξει αδιάρρηκτη συνέχεια και δεν μεταφράζει διάφορα.
Alexis said
#85: Πέπε εγώ θεωρώ πιο πιθανή την εκδοχή που δίνει ο Νίκος στο άρθρο, ότι δηλαδή ετυμολογικά δεν έχουν σχέση με τα μακαρόνια αλλά με το μακαρόν, το γνωστό γαλλικό γλυκάκι δηλαδή, και ότι η λέξη πλάστηκε από κάποιον λόγιο ή κάποιον ευρηματικό ζαχαροπλάστη του 19ου αιώνα.
Φυσικά μπορεί να προϋπήρχαν ως γλυκίσματα και να λέγονταν αλλιώς (π.χ. φοινίκια)
Είναι ζήτημα που θέλει πολύ βιβλιογραφικό ψάξιμο όπως λες κι εσύ:
-από πότε μαρτυρούνται τα μελομακάρονα στην Ελλάδα,
-σε ποιες περιοχές και
-πώς λέγονταν.
Γιάννης Ιατρού said
108/111 🙂 🙂
Καλημέρα
114: Νίκο, έχουμε κάνει αγώνες για τις παραδόσεις μας 🙂

Δημήτρης Μαρτῖνος said
@97=> 95,84. Γιὰ νὰ μήν δίνουμε λαβὴ σὲ συνωμοσιολόγους, ἐδῶ ὁ σχετικός σύνδεσμος. 🙂
ΣτοΔγιαλοΧτηνος said
97 Καλά, ακόμα γελάω 🙂
sarant said
118 🙂
Γς said
Από το ΦΒ:
[Αφαιρέθηκε κατι δικό μου που αν ήθελα θα το έβαζα εγώ εδώ]
BLOG_OTI_NANAI said
120: Δεν είμαστε καλά… Η όμαδα τους δεν θα έπρεπε να λέγεται «Τη γλώσσα μού έδωσαν ελληνική» αλλά «Ζήτω η 21η Απριλίου»…
BLOG_OTI_NANAI said
121: Τώρα, θα μείνει ένα μυστήριο, κανείς δεν θα καταλάβει τι εννοώ 🙂
Γιάννης Ιατρού said
121 (120): υποψιάζομαι σφόδρα δάκτυλον εξ ILL Οινόη 🙂 🙂
ΣΠ said
Όποιος θέλει να μάθει τι διαγράφηκε δεν έχει παρά να δει την σελίδα του Νικοκύρη στο FB.
Αγγελος said
Αν ο Δούκας νομίζει ότι είναι νεοελληνική μετάφραση το ν´ αφήνεις αμετάφραστα τα ‘έπη’ και το ‘μύθο’ όταν απλώς σημαίνουν ‘λόγια, κουβέντα’, ή να χρησιμοποιείς το ‘οίκαδε’ χωρίς υπαινιγμό στον Αγγελο Βλάχο ή το ‘καθάπτομαι’ γράφοντας κατά τα άλλα στην καθομιλουμένη, ή τέλος να λες «άστε τον ξένο να μέλει τον Τηλέμαχο»… του αξίζει να τον εκδώσει ο Αδωνις 🙂
Αγγελος said
(121) Ma non parliam di loro; guarda e passa.
Πέπε said
@125:
Επίσης, «διένειμε σε όλους» κρασί. Σωστό μεν, αλλά κάργα αντιποιητικό. όσο για το «έβησαν να κοιμηθούν»: κατ’ αρχήν, είναι κάτι που δε λέγεται επ’ ουδενί. Θα μπορούσε κανείς να πει ότι, ποιητική αδεία, μπορεί να αναστήσει κανείς ένα αρχαίο ρήμα που δε λέγεται μεν πλέον αλλά που τα σύνθετά του είναι εν χρήσει (έχουμε πήξει στα ειδησεογραφικά «μετέβη»), αλλά το πρόβλημα είναι ότι, ολοφάνερα, δεν υπήρχε κανένας άλλος λόγος για την ασυνήθη αυτή επιλογή παρά ότι το ίδιο ρήμα έχει και το πρωτότυπο. Επομένως, σκοπός της επιλογής δεν είναι να δείξει τη συνέχεια της γλώσσας, ότι δηλαδή αυτό το ρήμα λέγεται ακόμη, αλλά να το κάνει να ξαναρχίσει να λέγεται. Ε, άμα είναι έτσι, γιατί «έβησαν» και όχι «βαν», όπως ακριβώς το λέει ο Όμηρος;
[Ξέρετε εκείνη την ιστορία του Μπόρχες όπου κάποιος πολεμάει επί χρόνια νυχθημερόν να ξαναγράψει τον Δον Κιχώτη του Θερβάντες αυτούσιο, και μελετάει και ξαναμελετάει και διαλέγει και απορρίπτει επιλογές και πιθανότητες για κάθε λέξη και φράση μέχρι να μπορέσει να καταλήξει, για κάθε επιμέρους σημείο, στην ακριβή διατύπωση του Θερβάντες;]
George Michalogiannis said
Εμείς στην πατρίδα μου τα λέμε μελομακάρουνα άλλα και στον ενικό το λέμε μελομακάρουνου
BLOG_OTI_NANAI said
123: Μη λες τέτοια και εμφανιστεί ο μπάρμπας 🙂
ΕΦΗ - ΕΦΗ said
77. Χαίρε Λεώνικε!
Γλυκά Χριστούγεννα σε όλους
μ΄έναν αμανέ του κουραμπιέ
Γς said
127 β:
Pierre Menard
Αιμ said
Ωραίος ο κουραμπιές δεν τον είχα …δοκιμάσει
sarant said
124 Ακριβώς. Ο λόγος που το έσβησα είναι ότι δεν θέλω να δώσω δικαίωμα απάντησης, αν γίνει κάποιο σχόλιο που δίνει λαβή. Το αποφεύγω αυτό
Γς said
Μανούσος said
Αραβικοί κουραμπιέδες
https://www.google.gr/search?q=غريبيه&safe=active&client=opera&hs=jFv&tbm=isch&tbo=u&source=univ&sa=X&ved=0ahUKEwj657vqwqPYAhXNxqQKHfN9AFEQsAQIOQ&biw=1491&bih=855
غريبيه Γουράιμπε. Ετυμολογικά δείχνει να είναι υποκοριστικό του γαρίμπ غريب δηλ. εξωτικό, περίεργο, ξένο, παράξενο.
Φώτης said
9. Στην πατρίδα των mantecados στην Εστέπα της Ανδαλουσίας λένε πως τα έφτιαχνε μια ντόπια η Colchona για να συντηρεί τη manteca δηλαδή το χοιρινό λίπος
Παντελής said
Κουραμπιέδες = Μηνοϊκό έδεσμα και η ονομασία του έχει να κάνει με την λαμπρότητα «Αμφιέδες» ( Ambient Αγγλιστή) Για την λαμπρή αμφίεση των Ιερέων λεμαι Άμφια
ΕΦΗ - ΕΦΗ said
137.
Μπα,δεν ετρώανε ούτε είτονε κουραμπιέδες
-οι Μινωίται-αν με εννοείτε.-
http://www.archaiologia.gr/blog/2014/06/04/%CE%BC%CE%B9%CE%BD%CF%89%CE%B9%CE%BA%CE%AE-%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%BF%CF%86%CE%AE-%CE%B1%CF%80%CF%8C-%CF%84%CE%BF-%CF%87%CE%B8%CE%B5%CF%82-%CF%83%CF%84%CE%BF-%CF%83%CE%AE%CE%BC%CE%B5%CF%81/
Παντελής said
Τι εννοεις «Μινωίτες δεν ετρώανε «? Το link που παραθέτης δεν λέει τίποτα……