Η καθημερινότητα και η εξωστρέφεια
Posted by sarant στο 16 Οκτωβρίου, 2018
Θα αναρωτιέστε τι κοινό έχουν αυτές οι δυο λέξεις και γιατί συγκατοικούν στον τίτλο.
Εκ πρώτης όψεως όχι πολλά, αλλά απασχολούν και οι δυο εναν φιλο του ιστολογιου, ο οποίος μού έθεσε ορισμένα ερωτήματα, που θα σας τα παρουσιάσω να δω και τη δική σας γνώμη.
Μου γράφει ο φίλος:
Με αρκετές λέξεις νοιώθω αμήχανα: όχι τόσο επειδή είναι καινούργιες, όσο επειδή δεν καταλαβαίνω το νόημα τους, όσο και να προσπαθώ.
Δύο χαρακτηριστικές τέτοιες λέξεις είναι η “καθημερινότητα” και η “εξωστρέφεια”. Από όσο γνωρίζω δεν θα τις βρει κανείς στα παλιά λεξικά. Δεν είναι όμως λέξεις που προέρχονται από την αργκό, και η λογιοσύνη τους είναι χτυπητή.
Καθημερινότητα παλιότερα ονομαζόταν αραιά και πού η ρουτίνα. Σήμερα όμως έχει αποκτήσει νέες ιδιότητες, που μέχρι πρότινος ήταν στη σφαίρα αρμοδιότητας της καθημερινής ζωής. Εξωστρέφεια αμφιβάλλουμε αν υπήρχε σαν λέξη μέχρι πριν λίγα χρόνια, και είναι η μεταφορά μιας ψυχολογικής ή και ψυχιατρικής έννοιας στην κοινωνική και πολιτική μας ζωή.
Καμία από τις δύο λέξεις δεν έχει ακριβή μετάφραση στα αγγλικά, και γι αυτό κανείς αναρωτιέται πού στον κόρακα μας φύτρωσαν, αφού τέτοιου είδους λέξεις συνήθως μας έρχονται από έξω. Δεν υπάρχουν ούτε everydayness (τουλάχιστον δεν υπήρχε μέχρι πολύ πρόσφατα) ούτε extrovertedness. Υπάρχουν το επίθετο everyday, που έχει την έννοια όμως του κοινού, του συνηθισμένου (άρα και αδιάφορου) καθώς και το extrovert, που σημαίνει εξωστρεφής, αλλά με πιθανώς αρνητικές προεκτάσεις, όπως σε έναν επιδειξιομανή ή και επιδειξία ακόμα.
Η καθημερινότητα παρουσιάζεται σαν μία έννοια χωρίς αρνητική φόρτιση, ίσως και με ελαφρώς θετική. Παράξενο για μία λέξη που μέχρι πριν λίγα χρόνια είχε μόνο την έννοια της ρουτίνας, η οποία σπάνια απαντάται με θετικό πρόσημο. Ενώ η επέκταση των εννοιών που καλύπτει κάνει πολύ δύσκολο να την ξεχωρίσει κανείς από την καθημερινή ζωή. Μάλιστα, εξωραΐζει την καθημερινή ζωή, τόσο ώστε να μπορεί να ειπωθεί ότι “η καθημερινότητα είναι το λάιφσταϋλ του φτωχού”. Αλλά τότε, οι αριστεροί τουλάχιστον, που επαγγέλλονται την αλλαγή της ζωής όλων, θα έπρεπε να αποφεύγουν τη λέξη.
Η εξωστρέφεια είναι ακόμα χειρότερη περίπτωση: αποτελεί δάνειο από την ψυχολογία στην κομματική ορολογία, όπου η καλή “εξωστρέφεια” ανταγωνίζεται την κακή “εσωστρέφεια”, με τη δεύτερη να σημαίνει τις εσωκομματικές διαφωνίες (και κατά συνέπεια όμως την ουσιαστική πολιτική συζήτηση) και την πρώτη τίποτα παραπάνω από την προπαγάνδιση των κομματικών θέσεων με ζέση (και ταυτόχρονα υποταγή στην εκάστοτε κομματική γραμμή). Σήμερα παρουσιάζεται σαν κάτι απαραίτητο για οποιαδήποτε υπηρεσία ή οργανισμό, δημόσιο, συνεταιριστικό ή ιδιωτικό, αν και παραμένει ασαφές τι ακριβώς πρέπει κανείς να κάνει για να την επιτύχει. Να αρχίσει να φωνάζει μέχρι να ασχοληθούν όλοι μαζί του; Ή μήπως ακόμα και να βγάλει το μόριο του στη φόρα, εν ανάγκη να τα κοπανάει και στο τραπέζι, όπως κάνουν ορισμένοι ακραία εξωστρεφείς;
Προσπαθώ να καταλάβω ποια ακριβώς ανάγκη προσπαθούν να καλύψουν αυτές οι δύο λέξεις, και δεν μπορώ να τη βρω. Αν μπορεί κάποιος να μου εξηγήσει, θα ήμουν ευγνώμων.
Ο φίλος μας έχει δίκιο πως οι δυο λέξεις δεν βρίσκονται στα παλιότερα λεξικά, αν με τον όρο αυτό εννοεί τον προπολεμικό Δημητράκο. Δεν έχω πρόχειρο τον μεταπολεμικό Σταματάκο, να δω αν λημματογραφεί τις λέξεις. Πάντως, τα σύγχρονα λεξικά έχουν τον όρο.
Το ΛΚΝ γράφει:
καθημερινότητα η [kaθimerinótita]: η κατάσταση που δημιουργείται από τις επαναλαμβανόμενες χωρίς ιδιαιτερότητα και ενδιαφέρον δραστηριότητες ενός ατόμου, η καθημερινή ζωή: Mας απασχολεί, μας κουράζει και μας φθείρει η ~.
Ο Μπαμπινιώτης επίσης αρνητική σημασία δίνει, μιλώντας για μονότονη διαδοχή καταστάσεων και δίνοντας τη φράση «Η γκρίζα καθημερινότητα του γραφείου» και συνώνυμο τη ρουτίνα.
Τα ίδια και στο Χρηστικό της Ακαδημίας, που όμως δίνει και την ουδέτερη σημασία «η καθημερινή ζωή» και μας πληροφορεί πως η λέξη είναι μεταφραστικό δάνειο από το γαλλ. quotidienneté.
Και το Βικιλεξικό δίνει αυτοτελή ουδέτερη σημασία στην καθημερινότητα: το σύνολο των δραστηριοτήτων και συνηθειών που συνθέτουν μια συνηθισμένη μέρα.
ο κινηματογράφος είναι μέρος της καθημερινότητάς μου.
Όσο για την εξωστρέφεια, το ΛΚΝ πάλι γράφει:
εξωστρέφεια η [eksostréfia]: η τάση του ανθρώπου να εξωτερικεύει τις σκέψεις και τα συναισθήματά του. ANT εσωστρέφεια.
και μας δίνει και την ετυμολογία:
[λόγ. εξωστρεφ(ής) -εια μτφρδ. γερμ. Εxtraversion].
Περίπου τα ίδια και ο Μπαμπινιώτης, που αναφέρει ότι πρόκειται για όρο της ψυχολογίας.
Το Χρηστικό δίνει και μεταφορική σημασία: κατάσταση σύμφωνα με την οποία ένα σύνολο ανθρώπων επεκτείνει τις επαφές και τις δραστηριότητές του έξω από τα όρια του δικού του χώρου. Επιχειρηματική εξωστρέφεια.
Τόσο το Χρηστικό όσο και ο Μπαμπινιώτης δίνουν τη μεταφορική σημασία που έχει προσλάβει ο αντίθετος όρος, η εσωστρέφεια: τη διαρκή ενασχόληση με εσωτερικά προβλήματα. Κομματική εσωστρέφεια και ομφαλοσκόπηση.
Αφού κάναμε αυτήν τη λεξικογραφική επισκόπηση, να πω δυο λόγια (όχι πολλά διότι έχω και τεχνικό πρόβλημα) και να ακούσω και τα σχόλιά σας.
Η εξιδανίκευση της καθημερινότητας είναι το δίχως άλλο απόρροια της κρίσης και της βάναυσης αναστάτωσης στη ζωή (στις ζωές αν προτιμάτε) της μεγάλης πλειοψηφίας (πλειονότητας αν προτιμάτε) των συμπατριωτών μας. Χτες μόλις είδα σχόλιο φίλης στο Φέισμπουκ στο οποίο νοσταλγούσε λίγη καθημερινότητα.
Θεωρείται δηλαδή η καθημερινότητα συνώνυμο της κανονικότητας, η οποία έχει αναχθεί σε ιδανικό από μεγάλη μερίδα σχολιαστών με εκκλήσεις για επιστροφή στην κανονικότητα και «να γίνουμε επιτέλους μια κανονική χώρα». Αναζητούμε την καθημερινότητα της χαμένης ευημερίας, κι ας ήταν βαρετή.
Να προσθέσω εδώ ότι έχει φτιαχτεί δημόσια υπηρεσία με τον τίτλο Καθημερινότητα που προφανώς έχει στόχο την εξυπηρέτηση του πολίτη σε καθημερινά ζητήματα επαφής με τη δημόσια διοίκηση -και, αν πιστέψουμε κάποια ρεπορτάζ είναι από τις λίγες που έχουν θετική αναπληροφόρηση (ελληνιστί feedback).
Τα νεότερα λεξικά έχουν καταγράψει αυτή τη θετική μετατόπιση της σημασίας της λέξης.
Όσο για την εξωστρέφεια, πέρασε από την ορολογία της ψυχολογίας στην ορολογία της πολιτικής μαζί με το ταίρι της, δηλαδή το αντίθετό της, την εσωστρέφεια, ή πιο σωστά μετά το ταίρι της, διότι η εσωστρέφεια προηγήθηκε. Συμμερίζομαι εδώ τις παρατηρήσεις του φίλου για τον στιγματισμό της εσωστρέφειας που χρησιμοποιείται για να καταστείλει διαφωνίες και να παρουσιάσει την επιθυμία για ουσιαστική συζήτηση των ζητημάτων σαν περιττή πολυτέλεια.
Νομίζω πως η λέξη πήρε μεταφορική σημασία στις αρχές του αιώνα μας, πιθανώς από το λεξιλόγιο συμβούλων και μανατζαραίων, πολιτικών και επιχειρηματικών.
Ωστόσο δεν συμμερίζομαι την άποψη του φίλου πως οι δυο λέξεις, εξωστρέφεια και καθημερινότητα δεν έχουν ανάγκη να καλύψουν. Ουσιαστικά κι ο ίδιος με όσα γράφει, δείχνει τον λόγο ύπαρξης των δύο όρων -εκτός αν εννοεί πως χρησιμοποιούνται για παραπλάνηση και για χειραγώγηση, οπότε το συζητάμε. Εσείς τι λέτε;
Y.Γ.
Κοιτάζοντας τα σώματα κειμένων , για να γεφυρώσω την απόσταση από τον Δημητράκο στο ΛΚΝ, βρίσκω μερικες ανευρέσεις της καθημερινότητας στη δεκαετία του 1970, αλλά η παλιότερη είναι σε μια θεατρική κριτική του Καραγάτση (άρα πριν από το 1960) με την ωραία παρατήρηση:
Τά στοχαστικά όμως συμπεράσματά του ο λογοτέχνης δέν τά άντλεί από τίς έξωφρενικότητες της ζωής, αλλά άπό τήν ιλιγγιωδώς ανεξάντλητη πεπατημένη της καθημερινότητος.
Ή, όπως λέει ο Τολστόι στην αρχή της Άννας Καρένινας: Οι ευτυχισμένες οικογένειες είναι ίδιες κι απαράλλαχτες· όμως κάθε δυστυχισμένη οικογένεια τη βαραίνει η δική της, η ιδιαίτερη δυστυχία.
ΥΓ2: Όπως βρήκε ο φίλος μας ο Σπύρος, η λέξη «καθημερινότης» εμφανίζεται στο λεξικό του Ηπίτη, άρα στις αρχές του 20ού αιώνα, ως απόδοση του γαλλικού quotidienneté.
Οι λέξεις έχουν τη δική τους ιστορία 
Πάνος με πεζά said
Καλημέρα !
«Βελτίωση της καθημερινότητας του πολίτη είναι η κλισεδούρα, χωρίς να σημαίνει κατ’ ανάγκη ότι αυτή η καθημερινότητα είναι κακή – απλώς δέχεται σίγουρα περαιτέρω βελτίωση.
Να τονίσω και μια άλλη έννοια της λέξης, όταν με το αόριστο άρθρο μπροστά, αντικαθιστά το «καθημερινό φαινόμενο» : «οι αυτοκτονίες είναι μια καθημερινότητα».
Tην εξωστρέφεια, τη χρησιμοποιώ πολύ συχνά μιλώντας για το τραγούδι της δεκαετίας του ’60, που ακόμα και στενάχωρα θέματα να έπιανε, τα μελοποιούσε με ματζόρε μελωδίες, πολύ ευχάριστες στο αυτί (άπειρα τα παραδείγματα, να ένα χαρακτηριστικό του Τσιτσάνη);H άλλο παράδειγμα, το «Και δε μίλησε κανείς», του Καλαμίτση, που θα το βρείτε με…εσωστρεφή και εξωστρεφή μελοποίηση !
Παναγιώτης Κ. said
Καλή η σημερινή ευκαιρία για να…γλωσσοψυχαναλυθούμε 🙂 και να μπορέσουμε τελικά να εμπλουτίσουμε το σημερινό θέμα.
Ως προς το πολιτικό περιεχόμενο της λέξης εσωστρέφεια συμφωνώ.
Ως προς το ψυχαναλυτικό,
αυτός που έχει κατακτήσει την αρετή να μιλά μόνο όταν πρέπει δηλαδή έχει να πει πράγματα για τα οποία οι συνομιλητές του δείχνουν ενδιαφέρον και μετά να σιωπά, επιπολαίως χαρακτηρίζεται εσωστρεφής. Ενώ εκείνος που μιλάει ασταμάτητα και κατά βάση λέει ανούσια πράγματα λέγεται εξωστρεφής.
ΓιώργοςΜ said
Καλημέρα.
Θεωρώ κι εγώ πως, αφού οι λέξεις έχουν μπει στο τρέχον, εύχρηστο λεξιλόγιο, έχουν ντε φάκτο λόγο ύπαρξης. Υπήρχε ένα κενό και το κάλυψαν. Πιστεύω πως ακριβώς έτσι πλουτίζει, έστω και με καθόλου πομπώδεις και βαρυσήμαντες λέξεις, η γλώσσα. Όταν δηλαδή έχει να καλύψει ένα νόημα και βρίσκει κάποια λέξη να το αποδώσει.
Η καθημερινότητα είναι ένας τρόπος να αποδοθεί η καθημερινή ζωή μονολεκτικά· συμφωνώ πως η θετική της φόρτιση υπάρχει δεδομένων των συνθηκών, δηλαδή της συνεχούς υποβάθμισης της πραγματικότητας που βιώνουμε, μέρα με τη μέρα.
Η (εσω/εξω)στρέφεια επίσης μου θυμίζει τη μετάφραση του object-oriented programming σε αντικειμενοστραφή προγραμματισμό, μια έννοια δηλαδή που δείχνει κατεύθυνση και όχι θέση. Επίσης, αν και δεν είμαι σίγουρος, η *στρέφεια χρησιμοποιείται πολλά χρόνια, τη βρήκα δηλαδή σε χρήση, δε νομίζω πως κατσικώθηκε ξαφνικά σα νεολογισμός κάποια δεδομένη στιγμή. Έγινε καραμέλα μπαίνοντας στην ξύλινη πολιτική γλώσσα, αλλά κυκλοφορούσε αρκετό καιρό πριν.
Γιάννης Ιατρού said
Καλημέρα
Νίκο, οι σύνδεσμοι Ο27 και Ο28 (εξωστρέφεια, καθημερινότητα), μετα το «Το ΛΚΝ γράφει:», στη μέση περίπου, δεν λειτουργούν 🙂
Georgios Bartzoudis said
«έχει φτιαχτεί δημόσια υπηρεσία με τον τίτλο Καθημερινότητα»
# Βεβαίως. Στην πρωτεύουσα ημών πόλη υπάρχει «αντιδήμαρχος καθημερινότητας»
gpointofview said
Καλημέρα
Εγώ νομίζω πως η καθημερινότητα έχει σχέση με την καθημερινή ενημέρωση που ξεκίνησε δειλά με τα ραδιόφωνα το 50, έβαλε εικόνα με την τηλεόραση το 70 και απογειώθηκε με το ίντερνετ την καινούργια χιλιετία.
Η ευκολία του πολιτικού με τα σημερινά ΜΜΑ και του απλού πολίτη με το ΦΒ, το τουίτερ κ.λ.π. να έχει λόγο οδήγησε στην εξωστρέφεια όπου βγαίνουν στην φόρα πλυμένα κι άπλυτα.
Γιάννης Ιατρού said
Πάνο με Πεζά, still waiting 🙂
spiral architect 🇰🇵 said
Καλημέρα.
Έχω την αμυδρή εντύπωση ότι, την «καθημερινότητα» την έβγαλαν από την αφάνεια των λεξικών οι εκσυχρονιστές του Σημίτη και την «εξωστρέφεια» -ποιος άλλος;- ο ΓΑΠ.
– Παράδειγμα εξωστρέφειας
– Παράδειγμα εσωστρέφειας
– Διαχρονικό παράδειγμα καθημερινότητας
Ἀρχιμήδης Ἀναγνώστου said
Τίποτε δὲν ἔχει ἀπόλυτο θετικὸ ἦ ἀρνητικὸ πρόσημο. Ὅλα χρειάζονται στὸν ἰδανικὸ βαθμό. Ἕνας καθ’ὑπερβολὴν ἐξωστρεφὴς ποὺ θέλει συνέχεια νὰ μονοπωλεῖ τὸ ἐνδιαφέρον γίνεται ἐκνευριστικὸς ὠς ἀντιπαθητικός. Τὸ ἴδιο κι ἕνας ἀπόλυτα ἐσωστρεφἠς. Ἀλλὰ ἆν ὁ Νικοκύρης π.χ δὲν ἦταν ἐξωστρεφὴς σὲ κάποιο βαθμό, δὲ θὰ εἶχε τὴν ἀνάγκη νὰ μοιράζεται σὲ κάθημερινὴ βάση (νὰ κι ἡ καθημερινότητα) τὰ ἐνδιαφέροντά του καὶ τὶς γνώσεις ὁπότε δὲ θὰ ὑπῆρχε καὶ τὸ ἱστολόγιο. Ἀπὸ τὴν ἄλλη ἆν δὲν ἦταν καθόλου ἐσωστρεφὴς δὲ θὰ μποροῦσε νὰ ἀφιερώσει χρόνο στὸν ἑαυτό του καὶ νὰ μελετήσει. Ὀπότε ὅλα εἶναι θέμα τῶν σωστῶν ἀναλογιῶν
LandS said
Δεν έχει δίκιο ο φίλος όταν λέει ότι οι λέξεις αυτές δεν έχουν ακριβή μετάφραση στα αγγλικά.
Το eneryday life είναι πιο μεγάλο από το daily routine, άσε που το routine δεν είναι απαραιτητα η βαρετή ρουτίνα. Τα δε everyday [life] problems μια χαρά μεταφράστηκαν σε προβλήματα της καθημερινότητας.
Κατά τη γνώμη μου καλώς μεταφέρθηκε το opennes σε εξωστρέφεια στα ελληνικά.
cronopiusa said
καθημερινότητα cotidianidad
cotidianidad
1. f. Cualidad de cotidiano.
cotidiano, na
Del lat. quotidiānus, de quotidie ‘diariamente’.
1. adj. diario.
εξωστρέφεια extraversión
De extra- y versión.
1. f. Psicol. Condición de la persona que se distingue por su inclinación hacia el mundo exterior, por la facilidad para las relaciones sociales y por su carácter abierto.
Real Academia Española © Todos los derechos reservados
Καλή σας μέρα!
Avonidas said
Καλημερα
Συμμερίζομαι εδώ τις παρατηρήσεις του φίλου για τον στιγματισμό της εσωστρέφειας που χρησιμοποιείται για να καταστείλει διαφωνίες και να παρουσιάσει την επιθυμία για ουσιαστική συζήτηση των ζητημάτων σαν περιττή πολυτέλεια.
Μα, δεν είναι αυτό η εσωστρέφεια.
Εσωστρέφεια ειναι να ασχολούνται τα στελέχη ενος κόμματος με την προώθησή τους στις τάξεις του κομματος, να προσπαθουν να κερδίσουν την εύνοια του αρχηγού, να σκαβουν το λάκκο των πολιτικών τους ανταγωνιστών και να αναλώνονται σε συζητήσεις για την πολιτική τους ιδεολογία, θεωρώντας δεδομένη τη θεση του κόμματος στην πολιτική σκηνή.
Θα μου πείτε, είναι καλύτερες οι κοκορομαχίες με στελέχη άλλων κομμάτων; Οχι ιδιαίτερα· το ίδιο θέατρο παίζεται προς άγρα εντυπώσεων, κι εφοσον κάνεις δεν προτίθεται να αλλαξει την πολιτική του, όλα αυτά ελάχιστη σημασία έχουν.
Babis said
Νομίζω ότι ο φίλος σου έχει επηρεαστεί από την πολιτική χρήση των λέξεων οπού πράγματι οι λέξεις εσωστρέφεια και εξωστρέφεια χρησιμοποιούνται σαν ένας εύσχημος τρόπος να αναφερθούν στις εσωτερικές διαφωνίες ενός κόμματος και στην ανάγκη να σταματήσουν, ενώ η καθημερινότητα είναι η ξύλινη λέξη για να αναφερθούν στα προβλήματα και τις λύσεις τους χωρίς να γίνονται συγκεκριμένοι.
Από την άλλη οι ίδιες λέξεις σε προσωπικό επίπεδο έχουν αξία και τις ξέρω σε όλη μου την ζωή (που δεν είναι πολύ μεγάλη άλλωστε 😛 )
Την καθημερινότητα την χρησιμοποιούμε και με τις δύο έννοιες που αναφέρθηκαν συν μία ανάλογα με το περιεχόμενο της συζήτησης. Λέμε ας πούμε, άντε πάλι πίσω στην καθημερινότητα με την ίδια έννοια που λέμε, πίσω στο μαγκανοπήγαδο. Λέμε επίσης, στην καθημερινότητα μου έρχομαι σε επαφή με πολλούς ανθρώπους και τέλος λέμε μετά από μια φυσικής καταστροφής, να γυρίσουν οι άνθρωποι στην καθημερινότητα τους.
Οι εσωστρέφεια και εξωστρέφεια είναι σε κάποιο βαθμό συνώνυμες με τις κοινωνικότητα και αντικοινωνικότητα και σε καμιά περίπτωση δεν έχει να κάνει με το πόσο μιλάει κάποιος αλλά με το πόσο του είναι εύκολο ή δύσκολο να έρθει σε επαφή με άλλους ανθρώπους. Για παράδειγμα εξωστρεφής είναι κάποιος που πάει διακοπές μόνος και βρίσκει παρέα εκεί, ενώ ο εσωστρεφής δυσκολεύεται να δέσει σε μια παρέα ακόμα και αν έχει επανειλημμένες προσεγγίσεις από άλλα άτομα.
Avonidas said
Καμία από τις δύο λέξεις δεν έχει ακριβή μετάφραση στα αγγλικά, και γι αυτό κανείς αναρωτιέται πού στον κόρακα μας φύτρωσαν, αφού τέτοιου είδους λέξεις συνήθως μας έρχονται από έξω.
Ο φίλος σου υποτιμά τη δυνατότητα της ελληνικής να πλάθει λέξεις. Μια βολτα απο το slang.gr θα τον έπειθε για του λογου το αληθές.
Νέο Kid said
Να παρατηρήσω απλώς ότι με το Ίντερνετ και ειδικότερα τα σόσιαλ μύδια και τα μπλόγκια, δόθηκε σε πολλούς εσωστρεφείς η ευκαιρία να εξωστρέψουν την εσωστρέφειά τους με μικρότερο κοινωνικό «κόστος» απ αυτό που θα έπρεπε ίσως να πληρώσουν στην «αληθινή» ζωή.
gpointofview said
Τα πάντα είναι θέμα πολιτικής (λέγανε στον καιρό μου)
Ποίημα πολιτικής χροιάς
που το κοιτάς προφίλ κι ανφάς
Βλέπω τα πάντα (σαν αόμματος)
αλήθεια μία (αυτή του κόμματος)
και ξεχωρίζω το καλό απ’ το κακό
ακολουθώντας σ’ ό,τι πει τον αρχηγό
καμιά φορά όμως μπερδεύομαι
στο ναι ή όχι ταλαντεύομαι
όταν του κόμματος αλλάζει η γραμμή
σαν το συμφέρον του αρχηγού το απαιτεί
Το ξέρω πως ο λόγος δεν μου πέφτει
λύση είναι να κοιτάς μεσ’ στον καθρέπτη
τότε θα νοιώσεις το χεράκι το δεξί
στ’ αριστερά να βρίσκεται όταν κοιτάς εκεί !
Κώστας said
Καλημέρα.
Καθημέφεια:Η καθημερινή εξωστρέφεια.
Αγγελος said
Το quotidienneté στα γαλλικά εγώ προσωπικά δεν το έχω ακούσει ποτέ, le quotidien όμως ως ουσιαστικό λέγεται συχνότατα. Και πάντως θα συμφωνήσω κι εγώ με τον Αβωνίδα (14): μόνον από δουλική μεατάφραση αγγλικών πιστεύει ο σχολιαστής ότι προκύπτουν νέες λέξεις;
Η εσωστρέφεια με την πολιτική έννοια είναι όντως πρόβλημα. Πολύ συχνά οι πολιτικοί σχηματισμοί ασχολούνται περισσότερο με τα εσωτερικά τους παρά με το πώς να παράγουν πολιτική, να προτείνουν δηλαδή λύσεις για τα προβλήματα της χώρας και να πείθουν τον κόσμο γι’ αυτά που προτείνουν. Κατ’εξοχήν αυτό πρόβλημα το έχει η Αριστερά (θεολογικές έριδες, φράξιες κλπ.), ίσως γιατί όντως πιστεύει σε κάποιες ιδέες, ενώ η δεξιά κυρίως τα συμφέροντά της προωθεί. (Κακίες, κακίες…)
Κώστας said
Και εξωσμερινότητα, όταν είσαι ρουτινιάρικα εξωστρεφής.
sarant said
Καλημέρα, ευχαριστώ πολύ για τα πρώτα σχόλια. Τα λέμε αργότερα διότι τρέχω τώρα.
Άρης Γαβριηλίδης said
«…η οποία σπάνια απαντάται με θετικό πρόσημο»
«Η εξωστρέφεια… αποτελεί δάνειο από την ψυχολογία στην κομματική ορολογία…».
Μα και το πρόσημο αποτελεί δάνειο από τα μαθηματικά στην πολιτική ορολογία. Τελικά, με δανεικά ζούμε…
Κώστας said
Θυμόσαστε και εκείνη την ωραία σειρά βιβλίων «La vie quotidienne …»; https://images-na.ssl-images-amazon.com/images/I/51egGRyjAdL._SX331_BO1,204,203,200_.jpg
Κώστας said
Πάνος με πεζά said
Ναι, κάπου την έχω μεταφρασμένη αυτή τη σειρά… Σε μια κούτα στο υπόγειο…
Πάνος με πεζά said
Και μια παλιά ευχή, έλεγε «Υγεία, και το καθημερινό !»
Όπου καθημερινό θεωρείται το επιούσιο, το μεροφάι.
ap8938 said
για τη διάκριση του καθημερινού (Quotidien/Everyday) και της καθημερινότητας (Quotidienneté/Everydayness) βλ. το άρθρο του Henri Lefebvre, ‘The Everyday and Everydayness’ στο Yale French Studies 73, σσ. 7-11
Alexis said
Η εξωστρέφεια μιας κοινωνικής ομάδας, κόμματος, επιχείρησης κλπ. βρίσκω ότι είναι μια ωραία παρομοίωση: όπως το εξωστρεφές άτομο επιδιώκει την επαφή με άλλα άτομα έτσι και η εξωστρεφής π.χ. επιχείρηση επιδιώκει να γίνει γνωστή παραέξω, να αναπτυχθεί, να διαφημιστεί, να συνάψει συνεργασίες κλπ.
Η εσωστρέφεια όμως, όταν λέγεται για κόμματα, είναι ένας γελοίος ευφημισμός. Αντί να πουν ότι στο τάδε κόμμα σφάζονται λένε ότι «περνάει περίοδο εσωστρέφειας».
Ποια εσωστρέφεια; Ίσα-ίσα που στο κόμμα που περνάει εσωκομματική κρίση τα στελέχη του είναι υπερβολικά «εξωστρεφή» και εκδηλωτικά 🙂
nikiplos said
Καλημέρα…
Νομίζω πως οι όροι παγιοποιήθηκαν από τη πολιτική μέσω της δημοσιογραφίας.
Η καθημερινότητα με θετικό πρόσωπο ακούγεται συχνά ως «επιστροφή στην καθημερινότητα» όπου φυσικά υποννοείται η ομαλότητα ή άρση των αναταράξεων, των ανωμαλιών, των παθών κλπ
Μερικές φορές από τον ίδιο λόγο, περιγράφεται η επιστροφή στην ενασχόληση με τα καθημερινά προβλήματα και η παύση περιπετειών, κυνήγι θησαυρού κλπ…
Η εσωστρέφεια είναι άλλοτε καλή (τα εν οίκω μη εν δήμω) κι άλλοτε κακή, πχ μια καλή μουσική κάστα σολίστ κλασσικών οργάνων εμμένει στον κλειστό κύκλο που έχει δημιουργήσει και δεν ξανοίγεται σε ένα ευρύτερο κοινό, όπως αυτό του έντεχνου…
Η Εξωστρέφεια νομίζω προήλθε από τον επιχειρηματικό κλάδο στα 90ς με την επέλαση του marketing. Πολλοί συχνά συγχέουν το marketing με τη διαφήμιση, συμπλέουν αλλά ενίοτε απέχουν. Η εξωστρέφεια είναι ένα ζητούμενο στο επιχειρείν υπό την έννοια ότι ζητάει έναν ευρύτερο κύκλο επιχειρηματικών σχέσεων και πελατολογίου. Είναι μια επέκταση της επιχειρηματικής δραστηριότητας. Στην πράξη βέβαια στη χώρα μας αναλώνεται σε facebook twitter κλπ και σε spamming. Διαισθητικά πιστεύω πως ο όρος μια χαρά κολλάει και στα κόμματα, αφού κι αυτά επιχειρήσεις είναι και μάλιστα μεσούσης της κρίσης, ίσως οι μόνες πραγματικά κερδοφόρες. Βέβαια εδώ μιλάμε για επεκτατισμό ως πολιτική στρατηγική…
Είναι καλοί όροι που ήρθαν για να μείνουν κατά τη γνώμη μου και δεν έχουν να κάνουν μόνο με την κρίση που διέρχεται η χώρα, αλλά με τον νέο παγκόσμιο πόλεμο που προετοιμάζεται…
Άλλωστε η γλώσσα-φύση δεν αγαπάει τα κενά.
akiskaratzogiannis said
Εγώ κοίταξα στο Λεξικό τής Πρωίας, που τόχω πρόχειρο, και δεν τις βρήκα τις δυο λέξεις. Πάντως, την «καθημερινότητα» την είχα περίπου για συνώνυμο της «ρουτίνας», χωρίς βέβαια νάχω κάτσει ποτέ να το σκεφτώ. Τη δε «εξωστρέφεια» την είχα με λάθος σημασία στο μυαλό μου! Τώρα που βάλατε τα λήμματα των λεξικών κατάλαβα τι σημαίνει. Νόμιζα ότι είναι το χαρακτηριστικό όσων συναναστρέφονται, γενικά, με κόσμο, όσων έχουν πολλές κοινωνικές σχέσεις κλπ – δεν μου ‘ρχεται τώρα κάποια αντίστοιχη λέξη (αν υπάρχει – που θα υπάρχει, δε μπορεί!)
Να θυμίσω, πάντως, έναν αγαπημένο στίχο μου του Μαγιακόβσκι, που ίσως έχει σχέση:
Το καράβι τού έρωτα συντρίφτηκε στα καθημερινά επεισόδια. (μτφρ. Νίκου Παππά – παλιός ποιητής, για όσους δεν ξέρουν)
Μ’ είχε απασχολήσει πώς θα μπορούσε να γίνει αλλιώς το «καθημερινά επεισόδια». «Ρουτίνα»; «Καθημερινότητα»; Κάτι τέτοιο εννοεί, πάντως, ο Μαγιακόβσκι. Κάτι μεταφράσεις αγγλικές που είχα βρει έλεγαν: daily life (δε μ’ αρέσει και πολύ, αλλά δεν το απορρίπτω), daily grind (αυτό το βρίσκω πολύ καλό! Και πιστό τελείως -φαντάζομαι- και με ωραία «συνήχηση» άλλων πραγμάτων, ταιριαστών), rocks of life (άστοχο! Δεν πρόκειται απλώς για «ζωή»), και μία άλλη: the everyday (τ’ οποίο είναι, ουσιαστικά, η «καθημερινότητα»).
Πάνος με πεζά said
Μαζί με την εξωστρέφεια πάει και το λεγόμενο «επιθετικό μάρκετινγκ», με πολλή διαφήμιση, προσφορές γνωριμίας και δώρα. Η εσωστρέφεια πάλι, ταιριάζει με μονοπωλιακές καταστάσεις. («Τί θα κάνεις, από μένα θα πάρεις»…)
nikiplos said
30@ τέλος, αυτό που παλαιότερα εμείς εδώ αποκαλούσαμε νταβατζηλίκι…
spiridione said
Η καθημερινότης υπάρχει στο Λεξ. του Ηπίτη ως ερμήνευμα του quotidienneté
https://books.google.gr/books?id=s3rkBgAAQBAJ&pg=PA805&dq=%22%CE%BA%CE%B1%CE%B8%CE%B7%CE%BC%CE%B5%CF%81%CE%B9%CE%BD%CF%8C%CF%84%CE%B7%CF%82%22&hl=el&sa=X&ved=0ahUKEwiy_cmpw4reAhUFMewKHaOuA5A4ChDoAQg-MAQ#v=onepage&q=%22%CE%BA%CE%B1%CE%B8%CE%B7%CE%BC%CE%B5%CF%81%CE%B9%CE%BD%CF%8C%CF%84%CE%B7%CF%82%22&f=false
Και σε εφημερίδα του 1939
http://efimeris.nlg.gr/ns/pdfwin_ftr.asp?c=123&pageid=-1&id=62668&s=0&STEMTYPE=1&STEM_WORD_PHONETIC_IDS=AAiASSASJASQASPASUASNASZASRASVASkAScASPAScASJASaAAi&CropPDF=0
Le Coeur Gothique said
Καλημέρα σας.
«Καμία από τις δύο λέξεις δεν έχει ακριβή μετάφραση στα αγγλικά, και γι αυτό κανείς αναρωτιέται πού στον κόρακα μας φύτρωσαν, αφού τέτοιου είδους λέξεις συνήθως μας έρχονται από έξω. Δεν υπάρχουν ούτε everydayness (τουλάχιστον δεν υπήρχε μέχρι πολύ πρόσφατα) ούτε extrovertedness.»
Στα Αγγλικά η λέξη «everydayness» δείχνει να υπάρχει απ’τις αρχές τού προηγούμενου αιώνα. Και μπορεί μεν να μην υπάρχει «extrovertedness» (ή τουλάχιστον να μην θεωρείται επίσημα λέξη) αλλά υπάρχει η λέξη «extroversion». Τώρα, για τις λεπτές διαφορές και τα ακριβή πρόσημα που μπορεί να έχουν δεν παίρνω όρκο…
sarant said
32 Μπράβο Σπύρο, το πρόσθεσα στο άρθρο.
29 Για τον Μαγιακόφσκι, αλλού βρίσκω: Η βάρκα του έρωτα συντρίφτηκε πάνω στην καθημερινότητα.
12 Αβονίδα, εγώ λέω πώς χρησιμοποιείται η λέξη, όχι τι θα έπρεπε να σημαίνει.
argyris446 said
Reblogged στις worldtraveller70.
Pedis said
Δεν κατάλαβα, γιατί τόσος εσωστρεφής προβληματισμός από το φίλο;! Θα τον θλίβει η καυθημερινότητα, μάλλον.
Σήμερα παρουσιάζεται σαν κάτι απαραίτητο για οποιαδήποτε υπηρεσία ή οργανισμό, δημόσιο, συνεταιριστικό ή ιδιωτικό, αν και παραμένει ασαφές τι ακριβώς πρέπει κανείς να κάνει για να την επιτύχει. Να αρχίσει να φωνάζει μέχρι να ασχοληθούν όλοι μαζί του; Ή μήπως ακόμα και να βγάλει το μόριο του στη φόρα, εν ανάγκη να τα κοπανάει και στο τραπέζι, όπως κάνουν ορισμένοι ακραία εξωστρεφείς;
Καλά πού συχνάζει και έχει τέτοιες εμπειρίες; Με κάτι τέτοια σόου σπας πλάκα, σου φτιάχνουν τη μέρα, σε βγάζουν από τη ρουτίνα …
Κι επειδή …
Καμία από τις δύο λέξεις δεν έχει ακριβή μετάφραση στα αγγλικά, και γι αυτό κανείς αναρωτιέται πού στον κόρακα μας φύτρωσαν, αφού τέτοιου είδους λέξεις συνήθως μας έρχονται από έξω.
τι σημαίνει, το «έξω» είναι μόνο η Μεγ. Βρετανία όταν η Ευρώπη είναι αποκλεισμένη από την ομίχλη στη Μάγχη;
Δεν υπάρχουν άλλες γλώσσες από τις οποίες ενδέχεται να δανείστηκε η Ελληνική τους δύο όρους (αν τους δανείστηκε); Για να ψάξουμε …
mitsos said
Καλημέρα σας
@9 Ἀρχιμήδης Ἀναγνώστου :
Προσυπογράφω το σχόλιο.
……
Νομίζω πως σε κάποια σχόλια η παραπέρα ανάλυση για απόδοση θετικού ή αρνητικού πρόσημου στις σημασίες των λέξεων… ξεφεύγουν αποδίδοντας και προθέσεις ή σκοπιμότητες οι οποίες
α) προθέσεις υποννοούνται από τα συμφραζόμενα της κάθε περίστασης – χρήσης
β) προθέσεις δύσκολα μπορούμε να προσδιορίσουμε και για τον εαυτό μας και συνεπως καλό θα ήταν να αποφεύγονται
Γιάννης Κουβάτσος said
«Το πλοίο του έρωτα συντρίφτηκε στα βράχια της καθημερινότητας», μια πιο εύγλωττη εικόνα σε μια πιο ελεύθερη μετάφραση δεν θυμάμαι ποιανού.
Αυτοί οι νεολογισμοί ή η νέα σημσιολογική χρήση υπαρχουσών λέξεων ίσως καλύπτουν κάποιο κενό, αλλά συγχρόνως μετατρέπονται σε λεκτικές καραμέλες που σε λιγώνουν εξαιτίας της κατάχρησής τους. Ίσως αυτός είναι και ο λόγος που κάποιοι ισχυρίζονται ότι συνεννοούμαστε με τρακόσιες λέξεις.
Πάνος με πεζά said
Καλά, είναι δυνατόν η καθημερινότητα να μην υπάρχει σε λεξικό; Εδώ έχει γίνει και στίχος !
ΣΠ said
Να επισημάνω ότι το αντίθετο της εξωστρέφειας είναι εσωστρέφεια αλλά και ενδοστρέφεια. Μάλιστα, έχω την εντύπωση ότι παλιότερα ο δεύτερος τύπος χρησιμοποιούταν περισσότερο.
ΣΠ said
Από εφημερίδα του 1962: εξωστρεφής κίνησις
Δηλαδή, κίνηση από ένα κεντρικό σημείο προς τα έξω.
http://efimeris.nlg.gr/ns/pdfwin_ftr.asp?c=64&pageid=28513&id=-1&s=0&STEMTYPE=0&STEM_WORD_PHONETIC_IDS=ASNASWAShASbAScASZASNASeASNASRASJ&CropPDF=0
Χαρούλα said
Φυσικά παλιά δεν λέγαμε καθημερινότητα! Είμασταν πρακτικότεροι! 😅😅😂😅
Καλημέρα σας!
40 ΣΠ Συμφωνώ για την χρήση της ενδοστρέφειας. Αν και μού φαίνεται σωστότερη η έσωστρέφεια.
Παναγιώτης Κ. said
«Πολιτική εσωστρέφεια», «φραξιονιστική πάλη», «ιμάντες μεταβίβασης των πολιτικών μηνυμάτων από την κοινωνία στην κυβέρνηση», «ακτιβισμός», «πλατιές ολομέλειες», «διαδηλώσεις διαμαρτυρίας», «παρέμβαση στο συνδικαλιστικό κίνημα».
Ένα κείμενο για τη λειτουργία και την πρακτική των κομμάτων αναμφίβολα θα περιλάμβανε και αυτές τις λέξεις και εκφράσεις.
Pirros said
Μιας και ανέβηκαν καναδυό τραγούδια παραπάνω, να κι ένα ιταλικό.
Πρώτο βραβείο στο φεστιβάλ του Σανρέμο το 1982, το «Storie di tutti i giorni», όταν είχε κυκλοφορήσει στην Ελλάδα (και μάλιστα είχε ακουστεί αρκετά), του είχε δοθεί ως μετάφραση σε κάποια έντυπα της εποχής ο τίτλος «Ιστορίες της καθημερινότητας».
sarant said
Ευχαριστώ για τα νεότερα!
Κ. Καραποτόσογλου said
Σχινά-Λεβαδέως, Γαλλοελληνικόν, τ. 2, 1861, σ. 770:«quotidienneté. Νεολγ. Το καθημερινόν, καθημερινότης. –– d’un journal, d’une habitude».
sarant said
46 Άλλος ένας νεολογισμός που μετράει ενάμιση αιώνα ηλικία -ευχαριστούμε!
πίνκο said
θυμάται κανείς να λέγονται αυτές οι λέξεις σε προφορική κουβέντα πριν τη δεκαετία του 2000? Πάντως γύρω στο 2003-4, πριν την κρίση, θυμάμαι σίγουρα να αναφέρεται η καθημερινότητα σαν κάτι θετικό, ή τουλάχιστον όχι αρνητικό. Στη δεκαετία του 80 και μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 90, δεν θυμάμαι να την είχα ακούσει ποτέ
ΕΦΗ - ΕΦΗ said
«Καθημερινότητα»
Το κορίτσι που δουλεύει στην Ομόνοια
τρίτος όροφος γραφείο δεκατέσσερα
παίρνει στα είκοσι τον βασικό μισθό
στα εξήντα το εφάπαξ και τη σύνταξη.
Τραγούδι της εξωστρέφειας δεν έχει 🙂
Το έχω συνδέσει μόνο με την οικονομία (μας) που διαρκώς είναι το ζητούμενό της 😦
Evan said
29, 34
Любовная лодка разбилась о быт
Η μικρή αλλά περιεκτική λέξη быт δείχνει προς τον επαναλαμβανόμενο τρόπο ζωής, τις γενικές συνήθειες ενός ανθρώπου ή μιας ομάδας, τις καθημερινές πράξεις, αλλά με κάποια απαλοιφή του ξεχωριστού χαρακτήρα τους.
Η «καθημερινότητα», είναι πιο κοντά κατά τη γνώμη μου σε αυτό που εννοείται εδώ, ενώ τα «επεισόδια» είναι πιο διακριτά μεταξύ τους και πιο αριθμήσιμα.
Στα αγγλικά θα διάλεγα την βάρκα του έρωτα να συντρίβεται «on the everyday».
Mπετατζής said
15. Τι ΄πες τώρα !!!!! Αν υπήρχαν Όσκαρ σχολίων θα το ΄παιρνες χαλαρά.
Μιχάλης Νικολάου said
… Προσπαθώ να καταλάβω ποια ακριβώς ανάγκη προσπαθούν να καλύψουν αυτές οι δύο λέξεις, και δεν μπορώ να τη βρω. …
Ίσως να βοηθούσαν στην απάντηση μερικά παραδείγματα όπου οι εν λόγω λέξεις χρησιμοποιούνται άστοχα, μαζί με προτάσεις για καταλληλότερες και περισσότερο διαφανείς.
sarant said
50 быт μονοσύλλαβο, καθημερινότητα 7 συλλαβές 🙂
Yiannis KyrYiannis Kyriakides said
Ο φιλος ξεκινά με το «Με αρκετές λέξεις νοιώθω αμήχανα»
Θα περιμενα μερικες, περα απο τις 2
Παναγιώτης Κ. said
Αν δεν με απατά η μνήμη μου, την λέξη «εσωστρέφεια» την πρωτοχρησιμοποίησε ο Α.Παπανδρέου κατά την δεκαετία του ΄70. Όπως όλοι οι ηγέτες έτσι και αυτός ήθελε τα μέλη του κόμματός του να ασχολούνται με τους πολιτικούς αντιπάλους και επομένως να μη γίνονται… μπελάς για την ηγεσία. Βεβαίως δεν το λένε έτσι. Το εξωραΐζουν προτρέποντάς τα «να βγουν στην κοινωνία».
Άκουσα την Μελίνα Κανά να χαρακτηρίζει κάποιο τσιφτετέλι, εσωστρεφές.
Όσο για τη λέξη «καθημερινότητα» («η καθημερινότητα του πολίτη») νομίζω ότι είναι σε ευρεία χρήση μετά το 2000. Την βρίσκω κατάλληλη για να αποδώσει αυτό που πρέπει να διασφαλίζεται σε μια κοινωνία για να μπορέσουν μετά οι πολίτες να κινηθούν σε ανώτερο (πνευματικό) επίπεδο και να διευρύνουν τις μεταξύ τους σχέσεις.
Πάνος με πεζά said
Κατά σειρά συντόμευσης :
«Πώς είναι η καθημερινή ζωή στο Στρατό» > «Πώς είναι η καθημερινότητα στο Στρατό» > «Πώς είναι η/μια μέρα στο Στρατό»
Αλλά το τελευταίο με τη μέρα, δε μπορεί να χρησιμοποιηθεί παντού, παρά μόνο σε σχέση με χώρους.
Γιάννης Κουβάτσος said
Κι όταν σου κολλήσουν αυτές οι λέξεις αλλά και οι εκφράσεις, σκέφτεσαι καμιά φορά πώς θα το ‘λεγες αυτό παλιότερα. Γιατί, σίγουρα, κάπως το ‘λεγες. Αλλά πώς; 😊
Θυμάμαι πριν από 25 – 30 χρόνια που είχε λανσαριστεί η φράση «δεν θα μπω στη διαδικασία» να μαλώσω μαζί σου, να θυμώσω μαζί σου κλπ. Ποτέ δεν την χώνεψα, ποτέ δεν τη χρησιμοποίησα. Αλλά και πολλές φορές μου ήρθε ετοιμοπρόφερτη στα χείλη και την κατάπια τελευταία στιγμή. 😊
leonicos said
Τι να πεις στι 7 μετά από 54 σχόλια;
Αλλά νομίζω ότι όποιος δηλώνει ότι δεν καταλαβαίνει τι σημαίνει καθημερινότητα και τι εξω/εσωστρέφεια, υποκρίνεται ή παίζει εν ου παικτοίς, όπως λένε στην Άγκυρα.
Επιπλέον, έχω την εντύπωση ότι οι όροι καθημερινότητα και εξωστράφεια έιναι άρρηκτα συνδεδεμένοι.
Η κάποια δυσκολία να οριστεί η καθημερινότητα οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι η καθημερινότητα του καθενός μας είναι διαφορετική. Επιπλέον δε, ρίχνοντας λοξες ματιές στην καθημερινότητα των άλλων, μπορεί να τη βρίσκουμε συνταρακτική.
Στο νοσοκομείο, ένας υπάλληλος γραφείου καταγράφει καθημερινά εισερχόμενα εφόδια, όργανα και φάρμακα και τη διοχέτευσή τους στα τμήματα που τα ζητούν. Πρόκειται για αντικείμενα που συχνά δεν ξέρει καν πώς είναι και σε τι χρησιμεύουν. Εάν βρεθεί ξαφνικά στο χειρουργείο, όπου λειτουργούν τυτόχρονα πολλές αίθουσες και εκτελούνται διαφορετικές εεμβάσεις, μένει έκθαμβος από την ενεργητικότητα που επικρατεί ακόμα και στην πιο πεζή χειρουργική μέρα. Εδώ καταρράκτης, εκεί χολοκυστεκτομή, πιο κατω ολική αντικατάσταση του ισχίου και λίγο πιο πέρα αμυγδαλεκτομή, επεμβάσεις πυ για εκείνον που τις κάνει είναι συχνά απελπιστικά ρουτινιάρικες, όσο κι αν αυτό ακούγεται σόλοικο. Η λέξη ‘κολεκτομή’ ακούγεται βαριά εκτός χειρουργείου, αλλά είναι μια καθημερινότητα με πολύ μικρή ποικιλία, που κι αυτή οφείλεται στην έκταση της νόσου ή κάποια ανατομική ιδιαίτερότητα. Ο άνθρωπος μέσα από το δέρμα του είναι εντυπωσιακά πολύπλοκος αλλά εξ ίσου εντυπωσιακά ‘παρόμοιος’ για να μην πω ‘ίδιος’ επειδή δεν θα είναι και αλήθεια. Και το να βγάλεις έναν σπλήνα μπορεί στον άμουσο χειρουργικά να μοιάζει με όνειρο, στην πραγματικότητα είναι μερικά κλαμπαρίσματα και οι αντίστοιχες ραφές.
Γιατί όμως υπάρχουν μεγάλοι χειρουργοί, που αφήνουν όνομα και που διαιωνίζουν το όνομά τους με τις καινοτομίες τους;
Ακριβώς επειδή τόλμησαν να κάνουν κάτι διαφορετικό, κάτι που τάραξε τα νερά ακόμα και μέσα στο χειρουργείο, όπου όλα πρέπει να πηγαίνουν ρολόι, παρά το γεγονςο ότι συχνά ακούγονται φωνές, ακόμα και μέσα στην αίθουσα. Η πραγματική εικόνα του χειρουργείου είναιεντελώς διαφορετική από την κινηματογραφική,
Έκανα αυτή την εκτενή περιγραφή ένός χώρου που ξέρω καλά, για να γενικεύσω. Η καθημερινότητα είναι μια κατάσταση που επιτρέπει στον καθένα από μας να ζει και να δρα χωρίς ‘αναταράξεις’. Κι εξαρτάται από τον χαρακτήρα και το θάρρος του καθενός αν θα το δει θετικά ή αρνητικά. Υπάρχουν βέβαια μερικές καθημερινότητες που είναι αντικειμενικά πληκτικές. Αλλά κι εκείνες που δεν είναι, μπορεί να έχουν αρνητικό πρόσημα κάποια φορά.
Το αρνητικό της καθημερινότητας είναι ότι επιτρέπει να ‘περνάει κανείς τη ζωή του’ χωρίς ν’ αλλάζει τίποτα, δηλαδή χωρίς να μαθαίνει ή να δοκιμάζει κάτι καινούργιο. Για κάποιους αυτή η κατάσταση αποτελεί παράδεισο ή τουλάχιστον καταφύγιο. Για άλλους κόλαση. Αυτοί οι τελευταίοι, ή αγανακτού κι εξανόστανται απλώς περιοριζόμενοι σε φραστικές πομφόλυγες, ή επαναστατούν πραγματικά, αλλάζουν εργασία ή αυτενεργούν, μαθαίνουν κι εξελίσσουν τη δουλειά τους.
Με την καθημερινότητα – παράδεισο / καταφύγιο, σχετίζετα και το φαινόμενο του ‘ωχ-αδερφισμού’, δηλαδή η αδιαφορία στο τι πραγματικά συμβαίνει, καλό ή κακό, και η άρνηση του ν’ ακολουθήσουν κάτι καλό ή να καταγγείλουν κάτι κακό. Αυτοί δεν διορθώνουν τη στραβή κοινωνία, ενώ η παροσία τους είναι που τη στραβώνει. Ασχολούνται με το σπιτάκι τους, το ρουχαλάκι τους, τη γυναικούλα τους, το αμαξάκι τους, τα παιδάκια τους και… το πουλάκι τους. Αυτοί συνεπώς θα υπονομεύσουν κάθε προσπάθεια βελτίωσης, πρώτον αρνούμενοι να μπουν στη διαδικασία και δεύτερον από φόβο μήπως διαταραχθεί η καθημερινότητά τους… αλλιώς η μπίχλα τους.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα η αντίδραση του κόσμου στις αποκαλύψεις όλων των σκανδάλων των τελευταιων δεκαετιών. Χαμογελούν και κουνάνε το κεφάλι, χωρίς σχόλιο. Ξέρουν τι συμβαίει και το αποδέχονται. Το σκάνδαλο αφορά τη συγκεκριμένοποίηση ονομάτων και όχι το γεγονός καθ’ εαυτό που είναι δεδομένο. Η παροιμία ‘εδώ ο κόσμος χάνεται, βαρκούλες αρμενίζουν’ εκλαμβάνεται ότι ‘ενώ χάνεται ο κόσμός’ μερικοί νομίζουν ότι μπορούν να συνεχίσουν ν’ αρμενίζουν με τη βαρκούλα τους.
Βγαίνουμε στο κήρυγμα και τους μιλάμε ακριβώς γι’ αυτο. κανείς δεν αμφιβάλλει ότι ο κόσμος πάει κατά κρημνών. Αλλά δεν θέλουν να μάθουν περισσότερα. Δεν είανι ότι δεν πιστεύουν Αλλά αρνούνται να εμπλακούν. Φοβούνται και βαριούνται ταυτόχρονα.
Εξωστρέφεια είναι επομένως η επιθυμία και η δύναμη να βγεις από αυτή χαβούζα, ν’ ανοιχτεις σε άλλους ανθρώπους, νέες ιδέες και ν’ αποκτήσεις νέες προοπτικές. Αλλά κι εδώ υπάρχει άλλο πρόβλημα. δεν μπορείς να είσαι μόνος σου εξωστρεφής. πρέπει και ο άλλος να είναι ώστε να έχει νόημα το βήμα. Γάμος δεν γίνεται (σήμερα τουλάχιστον) αν δεν πει και το κορίτσι το Ναι. Το δεύτερο πρόβλημα είναι η εξωστρέφεια να μην είναι ανταγωνιστική, ώστε να είναι δημιουργική. Και το τρίτο είναι να μη δημιουργήσει μια κλίκα που θα σχηαματίσει τη δική της διευρυμένη ενδοστρέφεια ή καθημερινότητα, κάτι που δεν απέχει πολύ από τη συγκρότηση συμμορίας.
Τι θα λέγατε στη πρόταση ‘τα κόμματα ανεκαθεν ήσαν (από τη αρχαία Αθήνα) συγκροτημένες συμμορίες με στόχο τη σύλληση του εθνικού πλούτου;’
Κακομοίρα Δημοκρατία τι σου έμελλε να πάθεις!
νεσσίμ said
ο Ροίδης εγκρίνει πάντως Λεόνικε!
Κόμμα: Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν’ αναγιγνώσκωσι και ν’ αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπο ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι να αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι.
Κιγκέρι said
Για μένα, η λέξη καθημερινότητα έχει ουδέτερη σημασία και παίρνει θετική ή αρνητική χροιά από τα συμφραζόμενα, ενώ η λέξη ρουτίνα έχει συνήθως το στοιχείο της πλήξης και της ανίας.
Όσο για την εξωστρέφεια, νομίζω ότι ο καλλιτεχνικός φορέας που την εφαρμόζει με επιτυχία τα τελευταία χρόνια είναι η Εθνική Λυρική Σκηνή, που παρουσιάζει λυρικά έργα σε απρόσμενους χώρους ώστε να προσεγγίσει όλους τους πολίτες και όχι μόνο το λεγόμενο παραδοσιακο κοινό της όπερας. Εδώ ένα παράδειγμα
https://www.lifo.gr/mag/features/4058
Γιάννης Κουβάτσος said
Μα σε μια ευνομούμενη πολιτεία είναι δουλειά του πολιτικού συστήματος και της δικαιοσύνης να αποκαλύπτουν τα σκάνδαλα, Λεώνικε. Γι’ αυτό δεν υπάρχουν οι θεσμοί; Περιμένεις από τον απλό πολίτη, που, απ’την ώρα που ανοίγει το μάτι του το πρωί , ζαλώνεται τον σταυρό της καθημερινότητας και ξεκινάει για τον Γολγοθά του, να ασχοληθεί στα σοβαρά με το σκάνδαλο Novartis ή όποιο άλλο σκάνδαλο; Ας είμαστε ρεαλιστές και προπαντός δίκαιοι :υπεύθυνοι για τα σκάνδαλα είναι οι εκάστοτε αρμόδιοι, οι οποίοι έχουν ονοματεπώνυμο. Δυστυχώς, σε μια μαζική αντιπροσωπευτική δημοκρατία πολλών εκατομμυρίων ανθρώπων ο λαϊκός έλεγχος είναι μάλλον ευσεβής πόθος, μια ουτοπία των θεωρητικών.
Pedis said
Παρατηρώ μία εσωστρέφεια, σήμερα. Σε αντίθεση με τη συνήθη εξωστρεφή καθημερινότητα του ιστολογίου. Τι συνέβη;
sarant said
62 Μας επηρέασε το θέμα….!
Μιχάλης Νικολάου said
Δημήτρης Μαρτῖνος said
@62. Δυσκολάκι τὸ σημερινό.
Θύμισε «ἀρωγὴ καὶ εὐδοκίμηση». 🙂
Αιμ said
Όσο και να το σκέφτηκα η καθημερινότητα και η εξωστρέφεια μου φαίνονται συνηθισμένες λέξεις που υπάρχουν … εξαπανέκαθεν.
Ίσως τώρα κάπου εκεί επί Σημίτη πολυχρησιμοποιήθηκαν και πέρασαν από το ας πούμε επιστημονικό λεξιλόγιο στο … καθημερινό. Αλλά αυτό δεν συμβαίνει συνέχεια ;
Jane said
Εμένα η λέξη «καθημερινότητα» μου θυμίζει δύο πράγματα:
Την αέναη ερώτηση της μάνας μου (κι αμέτρητων μανάδων) , «τι να μαγειρέψω πάλι αύριο»
και το ποίημα του Αλεξανδρινού:
Την μια μονότονην ημέραν άλλη
μονότονη, απαράλλακτη ακολουθεί. Θα γίνουν
τα ίδια πράγματα, θα ξαναγίνουν πάλι —
η όμοιες στιγμές μας βρίσκουνε και μας αφίνουν.
Μήνας περνά και φέρνει άλλον μήνα.
Aυτά που έρχονται κανείς εύκολα τα εικάζει•
είναι τα χθεσινά τα βαρετά εκείνα.
Και καταντά το αύριο πια σαν αύριο να μη μοιάζει.
Δεν ξέρω γιατί, αλλά την έχω συνδέσει τη λέξη με κείνη τη ρουτίνα που δημιουργεί δυσφορία και βαρεμάρα κι όχι με εκείνες τις επαναλαμβανόμενες πράξεις και εικόνες που δημιουργούν ένα αίσθημα ασφάλειας.
Μαγδαληνή said
Στα δώρα γάμων που πρέπει να γράψω ευχές και που συχνά τα νέα ζευγάρια τις κρατάνε σε βιβλία αναμνήσεων, σαν να’ναι αυτό το μοναδικό γεγονός στη ζωή τους, γράφω συχνά «για μια ευτυχισμένη καθημερινότητα». Τώρα το θυμήθηκα και σκέφτηκα πόσο συνηθισμένη μου είναι η λέξη, πόσο θετική χροιά της δίνω, πόσο σβήνω τα αρνητικά που θα κρύβει ο έγγαμος βίος…
Jane said
η ιδανική καθημερινότητα… 🙂
sarant said
67 Τι άρθρο να γράψω πάλι αύριο… 🙂
Πάνος με πεζά said
@ 57 : H γιαγιά μου είχε ένα παλιό κλισέ, που έχει ίσως ολότελα χαθεί : «Και δε μου λες, για να έχουμε ένα καλό ρώτημα,….»
Αφώτιστος Φιλέλλην said
Αφορισμοί
1. Τα προβλήματα της καθημερινότητας εμφανίζονται εντόνως την τελευταία δεκαετία στους αυτοαπασχολούμενους.
2. Παρόλα τούτα οι Αθηναίοι και Αθηναίες δεν ενέδωσαν στην εσωστρέφεια, ικανός δε αριθμός μετανάστευσε εις το εξωτερικό.
leonicos said
@61
Γιάννη μου,
διαφωνήσαμε κάπου και δεν το κατάλαβα;
Δεν κάκισα τον απλό πολίτη. Αλλά απ’ ό,τι έχει ςκαταλάει, δεν υπάρχουν ούτε θεσμοί. Όλα είναι ψευδεπώνυμα. Οι νόμι παράγονται για να διαιωνίζουν την παρανομία. Δεν φαντάζομαι να θέλεις παραδείγματα.
Ούτ’ εμένα με απασχόλησε η Νοβάρτις. Ποιος ξέρει για τ΄τη δημοσιοποίησαν όπως και τα σκάνδα ]λα ατο του Άκη. Στα νοσοκομεία οι πάντες λυμαίνονται τα πάντα. Τι καθετήρες, τι ουροσυλλέκτες, με αποκορυφωμα το τελευταίο με τα χημειοθεραπευτικά. Όλα κουουλώνονται και κανείς δεν μιλάει. Αν μιλούσαμε η καθηερινότητα θα ήταν άλλη και ίσως όχι τόσο επαχθής.
Ο πολίτης ούτως ή ΄λλως έχει ευνουχιστεί από το σύστημα. Αν βγει ΝΔ, ο Μπουμπο΄κος θα ιδρύσει πανεπιστήμιο με τα ίδια προσόβντα ου λέγαμε χτες.
Η λύση θα ήταν η εξωστρέφεια, το άνοιγμα. αλλά δεν είναι δυνατή, διότι ο καθένας κοιτάζει το κανβούκι του.
leonicos said
Και το ερώτημα είναι
Γιατι υπάρχου σκανδαλα; Γιατύ κλέβουν;
Από μας δεν προέρχονται και αυτοί; Μόλις βρεθουν σε θέση εκκίνησης… αρπάζουν!
leonicos said
Πιστεύω ότι δεν θα ήμουν τέτοιος, όπως δεν θα ήσουν κι εσύ.
Η αλήθεια είναι ότι έχω πάρει καναδυό λαμάκια, μήπω χρειαστεί να κόψω κανένα ράμμα σε κανένα που βαριέται να τρέχει στο νοσοκομείο
Alexis said
#57: Αυτό λέγεται και σήμερα. «Δεν μπαίνω στη διαδικασία να…». Κλισεδούρα του κερατά…
#71: Κι αυτό λέγεται σήμερα. Από λαϊκούς κυρίως ανθρώπους…
ΕΦΗ - ΕΦΗ said
Ναι ρουτίνα και βαρεμάρα και μονοτονία και και αυτή η καθημερινότητα αλλά,αλλά,πόσες φορές όταν προκύπτουν ατυχίες,ανακατωσούρες, νοσοκομεία. μακριά κι αλλάργα, δε φτάνουμε να παρακαλάμε πότε να τελειώσουν όλα αυτά να επιστρέψουμε στην
Αγία Καθημερινότητα;
Παναγιώτης Κ. said
@70. Το χθεσινό πείραμα (Β.Βασιλείου) νομίζω ότι ήταν επιτυχημένο.
sarant said
78 Το λέω γενικά. Κάτι θα βρεθεί κάθε μέρα.
Triant said
75:
Η αλήθεια είναι ότι έχω πάρει καναδυό λαμάκια, μήπω χρειαστεί να κόψω κανένα ράμμα σε κανένα που βαριέται να τρέχει στο νοσοκομείο
Αν δεν τα χρεώνεις (άμεσα ή έμμεσα) πολύ καλά έκανες. Αυτή είναι η δουλειά τους. Και η δική σου.
(Είμαι βέβαιος πως τα κάνεις όλα σωστά, το είπα γιατί σε μερικά πράγματα χάνουμε τη μεγάλη εικόνα).