Πώς θα ακούγονταν τα νεοελληνικά σε αρχαίο Έλληνα; (Μια συνεργασία του Νίκου Νικολάου)

Εδώ και κάμποσο καιρό έχουμε αρχίσει να δημοσιεύουμε συνεργασίες του φίλου γλωσσολόγου Νίκου Νικολάου. Το σημερινό άρθρο είναι το δέκατο τέταρτο αυτής της συνεργασίας. Στο τέλος θα βρείτε ευρετήριο των προηγούμενων άρθρων.

Το σημερινό άρθρο, πολύ πρωτότυπο, είναι ασυνήθιστα σύντομο. Ωστόσο, έχει ένα μπόνους που θα σας αποζημιώσει, ένα βίντεο με τον Νικολάου να απαγγέλλει το άρθρο στα αγγλικά (διότι η αρχική δημοσίευση του άρθρου, όπως και για όλα της σειράς, έγινε στα αγγλικά, στο quora.com). Υπάρχει και ένα Επιμύθιο, που ο Νικολάου έκρινε ότι δεν έχει νόημα για ελληνικό κοινό, αλλά τον έπεισα να το μεταφράσει και αυτό και νομίζω ότι έχει γούστο -εσείς θα κρίνετε αν η τόσο αγαπητή στους αρχαίους αντιθετική σύνδεση (μεν… δε) είναι εξίσου απαραίτητη στα νέα ελληνικά.

—Μα τους δυο θεούς, ω Αυτόλυκε!

—Τι τρέχει, ω Χάραξε;

—Ακούς τι αλλόκοτα που μιλάει αυτός ο άνθρωπος με την περίεργη ενδυμασία;

—Αρκετά αλλόκοτα, θα έλεγα.

—Ορισμένες του λέξεις φαντάζουν σαν να είναι λέξεις της κοινής μας ελληνικής γλώσσας.

—Καλά λες, ω Χάραξε.

—Αλλά λείπουν οδυνηρά οι δίφθογγοι στη μιλιά του.

—Λες και είναι κανένας Βοιωτός. Καιρός κάποιος να τους πει, πως δεν έχει η γλώσσα μόνο εφτά φωνήεντα.

—Και κάποια άγαρμπα συριστικά, εκεί όπου ένας έλληνας θα χρησιμοποιούσε κλειστούς φθόγγους.

—Γρήγορα μαθαίνεις την ορολογία των σοφιστών, ω Χάραξε! Λες και είναι θα έλεγα κάποιος Λάκωνας. /nɛː tɔː θiɔː/.

—Ναι, μάλιστα, αντί να λένε /nɛː tɔː tʰeɔː/ σαν όλους μας. Μα, η αλήθεια είναι, πως τούτος αρθρώνει ακόμα πιο απαίσιους ήχους.

—Και τι μονοτονία η μιλιά του, ω Χάραξε!

—Καλά λες. Σαν κράξιμο πουλιού που του λείπει η φαντασία. Καμία χάρη στην εναλλαγή βραχέων και μακρών, καμία μελωδία στη μιλιά του. Μια σκέτη και μονότονη εναλλαγή δυνατών και αδυνάτων συλλαβών.

—Τι νόημα λοιπόν βγάζεις εσύ;

—Αν δεν έλειπαν τα μακρά φωνήεντα, καλέ μου Αυτόλυκε, θα έλεγα πως πρόκειται για κάποιον παράξενο αιολισμό, κάποια παρεφθαρμένη διάλεκτο της ξακουστής μας γλώσσας. Όπως επισημαίνει η απάντηση του Νίκου Νικολάου στην ερώτηση, Κατά την αρχαιότητα, μήπως αναγνώρισε κάποιος είτε στην Ελλάδα είτε στη Ρώμη τις ομοιότητες ανάμεσα στην ελληνική και τη λατινική γλώσσα, και υπέθεσε πως έχουν συγγενική σχέση;

—Σπουδαίος επιστήμονας αυτός ο Νικόλαος, εγγονός του Νικολάου.

—Σαφώς, φίλε. Αλλά ακόμα και αυτοί οι ξεροκέφαλοι από το Λάτιο μιλάνε με περισσότερη αρμονία από τούτον.

—Άρα, ω Χάραξε;

—Δεν έχεις προσέξει, καλέ μου Αυτόλυκε, τις τρίχες στο απανωχείλι πολλών από δαύτους; Τον καλούμενο μύστακα;

—Σαφώς το έχω προσέξει, ω Χάραξε.

—Και τις βράκες, που φορά αντί χλαμύδα της προκοπής;

—Μάλιστα.

—Όλα αυτά, και οι διεφθαρμένοι αιολισμοί που περνάνε από τα χείλη του, που μας θυμίζουν λέξεις ελληνικές, αλλά στην πραγματικότητα λέξεις ελληνικές δεν είναι. Μα είναι σαφές, Αυτόλυκε.

—Σίγουρα, ω Χάραξε.

—Ο άνθρωπος αυτός είναι Κέλτης. Γαλάτης, θαρρώ.

—Στα κοράκια να πάει! Ἐς κόρακας!

ΕΠΙΜΥΘΙΟ

Σε σχόλιό του στην αρχική δημοσίευση, ο Steve Theodore επσήμανε πως:

Τα μεν, χαριέντως ομιλείς· τα δε, οι σοι έλληνες των αντιθετικών φράσεων αμέτοιχοι είναι δοκούσι, οίμοι

— Καλή σου πρωία, ω Χάραξε· τι νέα μας φέρνεις λοιπόν από τις αλλόγλωσσες αγορές, ή όπως τις καλούν οι άξεστοι Λατίνοι, τα φόρουμ;

— Ευοί ΜΕΝ, καλέ μου Αυτόλυκε· οίμοι ΔΕ!

— Από πού πηγάζει λοιπόν η αντίφαση τούτη, ω Χάραξε; Αυτό ευχαρίστως θα το μάθαινα.

— Η στιχομυθία μας μας για τον αλλόκοτο Γαλάτη, που διεξαγάγαμε τις προάλλες, επευφημίστηκε ΜΕΝ για το χαρίεν του λόγου της, κατακρίθηκε ΔΕ για το άγαρμπο της σύνταξής της.

— Μα με ποιον τρόπο διαπίστωσαν πως ήταν άγαρμπη;

— Η στιχομυθία μας χρησιμοποίησε ΜΕΝ πολλούς από τους αβρούς συνδέσμους της ξακουστής μας ελληνικής γλώσσας, αμέλησε ΔΕ, κατά τα φαινόμενα, να χρησιμοποιήσει το ΜΕΝ και το ΔΕ.

— Και γνωρίζουν ω Χάραξε οι αναγνώστες μας στις αλλόγλωσσες αγορές, ή όπως τις καλούν οι άξεστοι Λατίνοι, στα φόρουμ, τι εννούν οι σύνδεσμοι εκείνοι της ελληνικής γλώσσας;

— Μπορεί ΜΕΝ μέχρι πρότινος να μην είχαν ιδέα. Σε βεβαιώ ΔΕ πως τώρα θα το έχουν καταλάβει και με το παραπάνω.

Δείτε και το βίντεο που σας υποσχέθηκα:

Προηγούμενες δημοσιεύσεις του Νίκου Νικολάου στο ιστολόγιο:

1. Να λείπει το βύσσινο;
2. Σύρος και Ερμούπολη
3. Πώς ήταν τα ελληνικά πριν από 500 και πριν από 1000 χρόνια;
4. Πώς χαντάκωσα τα Παμφυλιακά.
5. Οι πενήντα αποχρώσεις της παραφιλίας
6. Ο Κρίμωνας και το παιδί του Βαθυκλή
7. Τα ελληνικά ποιήματα του Τζελαλεντίν Ρουμί
8. Τα ελληνόψυχα χημικά στοιχεία
9. Το άγμα
10. Από πού βγαίνει το καρπούζι;
11. Η υστεροφημία του σιχτίρ
12. Γλευκόζη, αυτή η άγνωστη
13. Γιατί μόνο το ελληνικό και το λατινικό αλφάβητο έχουν πεζά και κεφαλαία γράμματα;