Το ποδόσφαιρο που παίζεται με τα χέρια (μια συνεργασία του Σταύρου Παύλου)

Με χαρά δημοσιεύω σήμερα ένα ακόμα άρθρο της σειράς «Εξωτικά αθλήματα», γραμμένο και αυτό από τον φίλο μας τον Σταύρο, στον οποίο χρωστάμε και τα δυο προηγούμενα άρθρα, για το σνούκερ και για το μπέιζμπολ. (Είχε προηγηθεί ένα δικό μου άρθρο για το ράγκμπι).

Θα πείτε, αθλήματα στην εποχή της πανδημίας; Πράγματι, η αγωνιστική δραστηριότητα έχει σταματήσει και για το φούτμπολ, όπως και για το κανονικό ποδόσφαιρο. Αυτός ήταν ο ενδοιασμός του Σταύρου όταν μου έστειλε το άρθρο πριν από κανένα μήνα. Αφού όμως σιγά σιγά οι δραστηριότητες που είχαν ανασταλεί ξαναρχίζουν και γίνεται λόγος να ξαναρχισουν και (κάποιες) αθλητικές δραστηριότητες, έκρινα πως η δημοσίευση σήμερα δεν θα ήταν άτοπη -χώρια που, έτσι κι αλλιώς, πρόκειται για εξωτικό άθλημα.

Εγώ από το άθλημα δεν σκαμπάζω, οπότε δεν έχω τίποτ’ άλλο να προσθέσω. Δίνω τη σκυτάλη στον Σταύρο.

Να πω μόνο ότι με τη σημερινή δημοσίευση ο Σταύρος εξάντλησε το στοκ των εξωτικών αθλημάτων που ξέρει καλά. Αν κάποιος ξέρει και θέλει να γράψει για το κρίκετ ή για κάποιο άλλο άθλημα εξίσου διαδεδομένο σε άλλες χώρες αλλ’άγνωστο στα καθ’ ημάς, είναι καλοδεχούμενος.

Το ποδόσφαιρο που παίζεται με τα χέρια

Ο τίτλος ασφαλώς προκαλεί απορίες. Πώς είναι δυνατόν ένα παιχνίδι που παίζεται με τα χέρια να ονομάζεται ποδόσφαιρο; Τα συνθετικά της λέξης «ποδόσφαιρο» υποδηλώνουν το παίξιμο μιας μπάλας (σφαίρας) με τα πόδια. Κι όμως υπάρχει παιχνίδι που ονομάζεται football, δηλαδή ποδόσφαιρο, και παίζεται σχεδόν αποκλειστικά με τα χέρια. Πρόκειται για το American football ή απλώς football για τους Αμερικανούς. Αυτό το παιχνίδι δεν έχει καμία σχέση με αυτό που εμείς λέμε ποδόσφαιρο και οι Βρετανοί football. Οι Αμερικανοί το κανονικό ποδόσφαιρο το λένε soccer. Για το παιχνίδι που θα παρουσιάσω παρακάτω θα χρησιμοποιώ το όνομα φούτμπολ αμετάφραστο, ώστε να το διακρίνω από το ποδόσφαιρο, αλλά κυρίως επειδή υπάρχουν και όρια στο τι μπορεί να αποκληθεί ποδόσφαιρο.

To συγκεκριμένο παιχνίδι κληρονόμησε το όνομα φούτμπολ από το ράγκμπι, από το οποίο προέκυψε και εξελίχθηκε στις αρχές του 20ού αιώνα. Το ράγκμπι ονομαζόταν τότε Rugby football (σε αντιδιαστολή με το ποδόσφαιρο που ονομαζόταν και ονομάζεται Association football) και οι κανόνες του προέβλεπαν μεγαλύτερη χρήση των ποδιών απ’ ό,τι σήμερα. Σταδιακά οι κανόνες του ράγκμπι τροποποιήθηκαν, η λέξη football αφαιρέθηκε από την ονομασία του και έτσι έμεινε η διαμάχη για το τι είναι το football να αποτελεί μια ακόμα διαφωνία ανάμεσα σε τόσες άλλες μεταξύ Βρετανών και Αμερικανών.

Από το ράγκμπι, εκτός από το αμερικανικό φούτμπολ, προέκυψε και μία άλλη εκδοχή του φούτμπολ, η οποία εξελίχθηκε παράλληλα και έχει παρόμοιους κανόνες αλλά και κάποιες σημαντικές διαφορές: το καναδικό φούτμπολ. Μια γενική ονομασία που περιλαμβάνει αυτές τις δύο παραλλαγές είναι gridiron football. Στα αγγλικά gridiron σημαίνει σχάρα και η ονομασία οφείλεται στο ότι το γήπεδο του φούτμπολ θυμίζει σχάρα με τις παράλληλες γραμμές που είναι χαραγμένες κάθε πέντε γιάρδες (1 γιάρδα = 0,914 μέτρα). Στην εικόνα φαίνεται ένα σχεδιάγραμμα του γηπέδου του αμερικανικού φούτμπολ. Παρόμοιο με κάποιες διαφορές είναι και το γήπεδο του καναδικού φούτμπολ.

Το καναδικό φούτμπολ είναι ελάχιστα γνωστό έξω από τον Καναδά. Από την άλλη, το αμερικανικό φούτμπολ, εκτός του ότι είναι το δημοφιλέστερο από όλα τα σπορ στις ΗΠΑ, έχει φίλους και σε πολλές άλλες χώρες.

Σε αρκετές χώρες υπάρχουν οργανωμένα πρωταθλήματα. Η Διεθνής Ομοσπονδία Αμερικανικού Φούτμπολ (International Federation of American Football, IFAF) είναι ο οργανισμός υπεύθυνος για το αμερικανικό φούτμπολ παγκοσμίως, εκτός από το επαγγελματικό και το κολεγιακό φούτμπολ στις ΗΠΑ, που εκπροσωπούνται από την Εθνική Κατηγορία Φούτμπολ (National Football League, NFL) και την Εθνική Ομοσπονδία Πανεπιστημιακού Αθλητισμού (National Collegiate Athletic Association, NCAA), αντίστοιχα. Μέλη της είναι 51 χώρες και συγκεκριμένα 21 από την Ευρώπη, 14 από την Αμερική, 5 από την Ασία, 9 από την Αφρική και 2 από την Ωκεανία. Η IFAF έχει την ευθύνη των διοργανώσεων μεταξύ εθνικών ομάδων, όπως είναι το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα, το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα κλπ. Στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα οι ΗΠΑ κυριαρχούν μολονότι στην εθνική ομάδα τους δεν συμμετέχουν οι επαγγελματίες παίκτες του NFL και οι παίκτες των πανεπιστημίων. Στην Ελλάδα δεν υπάρχουν ομάδες ή παίκτες, όμως το φούτμπολ δεν είναι άγνωστο. Χάρη στις αθλητικές μεταδόσεις από την τηλεόραση το παρακολουθούν αρκετοί και έχει αποκτήσει φίλους. Υπάρχει μάλιστα ιστότοπος με πληροφορίες και ειδήσεις στα ελληνικά για το NFL.

Το πρωτάθλημα του NFL είναι με μεγάλη διαφορά η δημοφιλέστερη διοργάνωση φούτμπολ παγκοσμίως. Είναι ένα καθαρά επαγγελματικό πρωτάθλημα με παράπλευρες εμπορικές δραστηριότητες και διακίνηση εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων. Σε αυτό συμμετέχουν 32 ομάδες χωρισμένες σε δύο λίγκες 16 ομάδων, AFC (American Football Conference) και NFC (National Football Conference). Σε αντίθεση με τα πρωταθλήματα των άλλων δημοφιλών αθλημάτων στις ΗΠΑ (μπάσκετ, μπέιζμπολ, χόκεϊ επί πάγου), στο NFL δεν συμμετέχουν καναδικές ομάδες, αφού στον Καναδά έχουν την δική τους παραλλαγή του φούτμπολ.

Σε κάθε λίγκα οι ομάδες είναι κατανεμημένες με γεωγραφικά κριτήρια σε τέσσερις ομίλους τεσσάρων ομάδων. Η κανονική περίοδος του πρωταθλήματος ξεκινάει τον Σεπτέμβριο και κάθε ομάδα παίζει 16 αγώνες: 6 με τις ομάδες του ομίλου της και άλλους 10 με ομάδες από άλλους ομίλους και από τις δύο λίγκες. Από την κανονική περίοδο προκρίνονται οι πρώτες ομάδες των ομίλων και άλλες δύο από κάθε λίγκα βάσει της κατάταξης στους ομίλους. Μετά από αγώνες πλέι-οφ αναδεικνύεται ο πρωταθλητής κάθε λίγκας και οι δύο αυτές ομάδες παίζουν στον τελικό του NFL, το επονομαζόμενο Super Bowl, για την ανάδειξη του πρωταθλητή. Ο θεσμός του Super Bowl ξεκίνησε το 1966, διεξάγεται στις αρχές Φεβρουαρίου και είναι το σημαντικότερο αθλητικό γεγονός της χρονιάς για τους Αμερικανούς, με δεκάδες εκατομμύρια τηλεθεατές να το παρακολουθούν ακόμα και εκτός ΗΠΑ. Φέτος πρωταθλητές αναδείχθηκαν οι Kansas City Chiefs νικώντας τους San Francisco 49ers με 31-20.

Να δούμε όμως πώς παίζεται το φούτμπολ. Η μπάλα με την οποία παίζεται το παιχνίδι είναι μακρόστενη, όπως του ράγκμπι, αλλά μικρότερη σε μέγεθος. Το γήπεδο, όπως φαίνεται στην πρώτη εικόνα, έχει αγωνιστικό χώρο μήκους 100 γιαρδών και επιπλέον στα δύο άκρα του υπάρχουν οι δύο τελικές ζώνες (end zones) 10 γιαρδών η καθεμία. Στο τέλος των τελικών ζωνών υπάρχουν τέρματα σχήματος ανεστραμμένου Π. Στο γήπεδο κάθε ομάδα έχει 11 παίκτες, αλλά ο συνολικός αριθμός διαθέσιμος για κάθε ομάδα κατά την διάρκεια του αγώνα είναι 45 με απεριόριστο αριθμό αλλαγών. Κι αυτό επειδή υπάρχει σαφής εξειδίκευση
του κάθε παίκτη. Άλλοι παίκτες είναι μέσα στον αγωνιστικό χώρο όταν η ομάδα έχει την κατοχή της μπάλας, άλλοι όταν η ομάδα αμύνεται και άλλοι σε κάποιες ειδικές καταστάσεις.

Η ομάδα που έχει την κατοχή της μπάλα προσπαθεί να την προωθήσει προς την τελική ζώνη της αντίπαλης ομάδας για να σκοράρει, όπως θα περιγράψω παρακάτω. Η προώθηση αυτή γίνεται είτε με μεταφορά της μπάλας με τα χέρια από παίκτη που τρέχει προς την τελική ζώνη είτε μέσω πάσας με τα χέρια προς τα εμπρός από έναν παίκτη σε έναν άλλο. Από την άλλη, οι παίκτες της αμυνόμενης ομάδας προσπαθούν σταματήσουν την προώθηση της μπάλας σχεδόν με κάθε τρόπο. Επιτρέπεται να πέσουν με δύναμη πάνω στον παίκτη που έχει την μπάλα, να τον σπρώξουν, να τον τραβήξουν, να του βάλουν τρικλοποδιά κλπ. Είναι προφανές ότι το φούτμπολ δεν είναι παιχνίδι για φλώρους και ας φορούν όλοι οι παίκτες κράνη και προστατευτικά του κορμού.

Ένας αγώνας διαρκεί τέσσερα 15λεπτα καθαρού χρόνου αγωνιστικής δράσης, όμως με τις διακοπές ο πραγματικός χρόνος είναι πάνω από τρεις ώρες. Το παιχνίδι ξεκινάει με το εναρκτήριο λάκτισμα. Η μπάλα στήνεται όρθια στην γραμμή των 35 γιαρδών στην πλευρά του γηπέδου της μιας ομάδας και ένας παίκτης της την κλωτσάει προς την άλλη πλευρά του γηπέδου. Αυτή είναι από τις λίγες φορές που η μπάλα έρχεται σε επαφή με πόδι κατά την διάρκεια του αγώνα. Ε, κάπως πρέπει να δικαιολογηθεί η ονομασία φούτμπολ.

Εκεί που φτάνει η μπάλα μετά το λάκτισμα βρίσκονται οι παίκτες της άλλης ομάδας με σκοπό ένας από αυτούς να την πιάσει και να την επιστρέψει τρέχοντας όσο πιο μακριά μπορεί μέχρι να τον σταματήσουν οι αντίπαλοί του με τους (όχι και τόσο ευγενικούς) τρόπους που ανέφερα πιο πάνω. Σε εκείνη την γραμμή του γηπέδου στήνεται η μπάλα και η ομάδα που έχει την κατοχή ξεκινάει την επίθεσή της. Η γραμμή αυτή ονομάζεται line of scrimmage. Ας την πούμε γραμμή δράσης, αν και scrimmage στα αγγλικά σημαίνει (πολύ ταιριαστά) αναταραχή, φασαρία, μπούγιο.

Η επιτιθέμενη ομάδα πρέπει να προωθήσει την μπάλα τουλάχιστον δέκα γιάρδες σε το πολύ τέσσερις προσπάθειες, που ονομάζονται downs. Μετά από κάθε προσπάθεια η μπάλα στήνεται στην νέα γραμμή δράσης. Αν καλυφθούν δέκα ή περισσότερες γιάρδες, η ομάδα έχει άλλες τέσσερις προσπάθειες για να προχωρήσει άλλες δέκα γιάρδες τουλάχιστον, κ.ο.κ. Αν όμως δεν καταφέρει να προχωρήσει τις δέκα γιάρδες, αλλάζει η κατοχή της μπάλας.

Στην αρχή κάθε προσπάθειας οι παίκτες των δύο ομάδων στήνονται εκατέρωθεν της γραμμής δράσης. Η προσπάθεια ξεκινάει μόλις ο κεντρικός παίκτης της επιτιθέμενης ομάδας, δηλαδή αυτός που έχει στηθεί μπροστά στη μπάλα, την περάσει ανάμεσα από τα πόδια του και την δώσει στον παίκτη που είναι πίσω του. Αυτός ο παίκτης ονομάζεται quarterback (QB) και είναι αυτός που κατευθύνει το παιχνίδι της ομάδας του.

Ο QB έχει κατ’ αρχάς την επιλογή να δώσει την μπάλα σε έναν άλλο παίκτη, ο οποίος θα την μεταφέρει προς την αντίπαλη περιοχή. Αυτός ο παίκτης πρέπει να είναι γρήγορος, ευέλικτος και δυνατός για να μπορέσει να ελιχθεί μέσα από ένα πλήθος από θηριώδεις τύπους που προσπαθούν να τον ρίξουν κάτω για να τον σταματήσουν. Στην γραμμή, στην οποία θα τον σταματήσουν, στήνεται η μπάλα για την επόμενη προσπάθεια. Ο QB (ή άλλος παίκτης κάτοχος της μπάλας) μπορεί επίσης να κάνει πάσα πετώντας την μπάλα σε συμπαίκτη του. Μπορούν να γίνουν απεριόριστες πάσες προς τα πίσω, αλλά μόνο μία προς τα εμπρός και μάλιστα ο παίκτης που πετάει την μπάλα πρέπει να είναι πίσω από την γραμμή δράσης. Όσο ο QB έχει την μπάλα, οι παίκτες των δύο ομάδων που είναι παραταγμένοι στην γραμμή δράσης σπρώχνονται, οι μεν προσπαθώντας να του επιτεθούν για να μη του δώσουν χρόνο να κάνει με άνεση την πάσα, οι δε προσπαθώντας να τον προστατέψουν. Μπορεί να συμβεί να μην υπάρχουν παίκτες ελεύθεροι για πάσα και να μείνει ο κακομοίρης QB με την μπάλα στα χέρια. Τότε αρχίζει να τρέχει ο ίδιος με την μπάλα προσπαθώντας να κερδίσει μερικές γιάρδες, αλλά κυρίως για να σωθεί από τους αγριεμένους τύπους που τον κυνηγούν.

Με πάσα προς τα εμπρός συνήθως κερδίζονται περισσότερες γιάρδες απ’ ό,τι με μεταφορά την μπάλας τρέχοντας. Όμως, αν η πάσα αποτύχει και η μπάλα πέσει στο έδαφος (incomplete pass), η προσπάθεια τελειώνει χωρίς κέρδος γιαρδών. Επίσης, με την πάσα υπάρχει ο κίνδυνος να πιάσει την μπάλα αντίπαλος παίκτης (να συμβεί, όπως λένε, interception) και να αλλάξει η κατοχή της μπάλας (turnover). Και κατά την μεταφορά της μπάλας τρέχοντας μπορεί να συμβεί απώλεια της κατοχής, αν η μπάλα φύγει από τα χέρια του παίκτη (fumble) και την μαζέψει αντίπαλος, αλλά αυτό είναι λιγότερο συνηθισμένο.

Ο κύριος στόχος της ομάδας που βρίσκεται στην επίθεση είναι να βρεθεί παίκτης της με την μπάλα στα χέρια μέσα στην τελική ζώνη της αντίπαλης ομάδας ώστε να σκοράρει. Αυτό μπορεί να συμβεί είτε αν ένας παίκτης μπει τρέχοντας με την μπάλα μέσα στην ζώνη είτε γίνει πάσα σε παίκτη που βρίσκεται μέσα στην ζώνη. Σε αυτή την περίπτωση ο παίκτης πετυχαίνει touchdown και σκοράρει 6 πόντους. Μετά το touchdown η μπάλα τοποθετείται στην γραμμή των 2 γιαρδών για την λεγόμενη μετατροπή (conversion), κατά την οποία η ομάδα που σκόραρε μπορεί να πετύχει άλλους 1 ή 2 πόντους. Συγκεκριμένα, έχει στην διάθεσή της μία μοναδική προσπάθεια κατά την οποία μπορεί να επιχειρήσει να φέρει την μπάλα μέσα στην τελική ζώνη, όπως στο touchdown, και να πάρει 2 πόντους, ή να την κλωτσήσει, όπως θα εξηγήσω παρακάτω, ώστε να περάσει ανάμεσα από τα δοκάρια του τέρματος και να πάρει 1 πόντο. Το δεύτερο είναι πολύ ευκολότερο και γι’ αυτό, εκτός ειδικών συνθηκών, οι ομάδες το προτιμούν.

Κατά την διαδικασία προώθησης της μπάλας στο γήπεδο, αν η επιτιθέμενη ομάδα δεν καταφέρει να καλύψει 10 γιάρδες σε τρεις προσπάθειες, συνήθως δεν επιχειρεί να τις καλύψει με την τέταρτη, επειδή, αν αποτύχει, θα παραχωρήσει την κατοχή στο συγκεκριμένο σημείο του γηπέδου. Αν είναι αρκετά κοντά στην αντίπαλη περιοχή, χρησιμοποιεί την τέταρτη προσπάθεια για να πετύχει γκολ γηπέδου (field goal). Συγκεκριμένα, ο κεντρικός παίκτης στην γραμμή δράσης πετάει την μπάλα κάτω από τα πόδια του σε ένα παίκτη που είναι 7-8 γιάρδες πίσω του, και ο οποίος την στήνει και την κρατάει όρθια ώστε ένας άλλος παίκτης να την κλωτσήσει επιχειρώντας να την περάσει πάνω από το οριζόντιο δοκάρι και ανάμεσα στα κατακόρυφα δοκάρια του τέρματος. Αν η προσπάθεια είναι επιτυχημένη, η ομάδα σκοράρει 3 πόντους. Ίδια είναι η διαδικασία και για την μετατροπή ενός πόντου μετά από touchdown, όπως ανέφερα πιο πάνω. Μετά από touchdown ή field goal η μπάλα στήνεται στην γραμμή των 35 γιαρδών στην πλευρά της ομάδας που σκόραρε και το παιχνίδι ξαναρχίζει με διαδικασία όμοια με του εναρκτήριου λακτίσματος.

Αν μια ομάδα είναι στην τέταρτη προσπάθεια προώθησης της μπάλας χωρίς να έχει καλύψει τις απαιτούμενες 10 γιάρδες, αλλά είναι και μακριά από το αντίπαλο τέρμα για να επιχειρήσει field goal, τότε συνήθως επιλέγει να παραχωρήσει την κατοχή σε καλύτερο γι’ αυτήν σημείο κάνοντας punt. Δηλαδή, ο κεντρικός παίκτης στην γραμμή δράσης πετάει την μπάλα σε έναν παίκτη πίσω του, ο οποίος την πιάνει και την κλωτσάει χωρίς η μπάλα να πέσει κάτω, όπως κάνει βολέ ο τερματοφύλακας στο ποδόσφαιρο. Ένας παίκτης της αντίπαλης ομάδας επιχειρεί να την πιάσει και την επιστρέψει όσο μακρύτερα μπορεί, ώστε η ομάδα του να ξεκινήσει από καλύτερη θέση στο γήπεδο. Καμιά φορά, που ο παίκτης κρίνει ότι οι αντίπαλοι είναι πολύ κοντά του και την στιγμή που θα πιάσει την μπάλα μπορεί να φάει καμιά γερή και να την χάσει από τα χέρια του ή να χάσει κανένα δόντι, κάνει το λεγόμενο fair catch. Σηκώνει, δηλαδή, το χέρι του σαν να θέλει να πει «μη βαράτε, παραδίνομαι» και πιάνοντας την μπάλα μένει στην θέση του. Τότε οι αντίπαλοί του δεν πρέπει να τον ακουμπήσουν και το παιχνίδι θα ξαναρχίσει στήνοντας την μπάλα σε εκείνο το σημείο. Αν το fair catch γίνει μέσα στην τελική ζώνη, το παιχνίδι θα ξαναρχίσει από την γραμμή των 20 γιαρδών.

Εκτός από το touchdown και το field goal, ένας άλλος τρόπος για να σκοράρει μια ομάδα είναι να σταματήσει τον παίκτη που έχει την μπάλα αν βρίσκεται μέσα στην δική του τελική ζώνη. Αυτό ονομάζεται safety και ισοδυναμεί με 2 πόντους και κατοχή της μπάλας. Το παιχνίδι συνεχίζεται με την ομάδα που πέτυχε τους 2 πόντους να δέχεται την μπάλα μετά από ελεύθερο λάκτισμα της άλλης ομάδας από την γραμμή των 20 γιαρδών.

Μέσα στο παιχνίδι είναι αναμενόμενο να συμβούν και κάποιες παραβάσεις. Η ποινή για μια παράβαση είναι η μετακίνηση της θέσης της μπάλας κατά ορισμένο αριθμό γιαρδών σε βάρος της ομάδας που έκανε την παράβαση. Υπάρχει ένας πολύ μεγάλος αριθμός παραβάσεων που προβλέπονται από τους κανόνες και γι’ αυτό στο γήπεδο βρίσκονται εφτά διαιτητές και βοηθοί, υπεύθυνοι για τα διάφορα σημεία του παιχνιδιού. Το παιχνίδι δεν διακόπτεται όταν συμβεί μια παράβαση κατά την διάρκεια της εξέλιξης μιας προσπάθειας, απλώς ο υπεύθυνος διαιτητής την υποδεικνύει ρίχνοντας στο γήπεδο ένα κίτρινο κομμάτι υφάσματος (penalty flag). Η ποινή επιβάλλεται μετά την ολοκλήρωση της προσπάθειας και η ομάδα που ευνοείται από αυτήν έχει δικαίωμα να την αρνηθεί αν το αποτέλεσμα της προσπάθειας την ευνοεί περισσότερο.

Τον αγώνα φυσικά τον κερδίζει η ομάδα που στο τέλος έχει τους περισσότερους πόντους. Επειδή οι Αμερικανοί αντιπαθούν τις ισοπαλίες, αν το σκορ είναι ισόπαλο, ακολουθεί παράταση ξαφνικού θανάτου (sudden death) με μια τροποποίηση. Η ομάδα που θα σκοράρει πρώτη κερδίζει, εκτός αν η ομάδα που έχει την πρώτη κατοχή της μπάλας σκοράρει field goal, οπότε δίνεται μια κατοχή και στην άλλη ομάδα. Η παράταση για τα παιχνίδια της κανονικής περιόδου διαρκεί μέχρι 10 λεπτά. Αν στο τέλος του δεκάλεπτου το σκορ είναι ακόμα ισόπαλο, το αποτέλεσμα καταγράφεται ως ισοπαλία. Στα πλέι-οφ, όπου πρέπει να βγει οπωσδήποτε νικητής, η παράταση είναι δεκαπεντάλεπτη και παίζονται όσες παρατάσεις χρειαστούν.

Οι κανόνες που περιέγραψα πολύ συνοπτικά είναι οι κανόνες με τους οποίους παίζεται το φούτμπολ στο NFL. Στους κανόνες του NCAA και της IFAF υπάρχουν μικροδιαφορές.

Επειδή το φούτμπολ στις ΗΠΑ είναι ιδιαίτερα δημοφιλές, υπάρχουν πολλές αμερικανικές ταινίες με σχετικό θέμα. Ξεχωρίζει το Any Given Sunday (1999, ελληνικός τίτλος «Κάθε Κυριακή») του Όλιβερ Στόουν, που παρουσιάζει την σκληρή πραγματικότητα για τους παίκτες με την εκμετάλλευση που υφίστανται από τους ιδιοκτήτες των ομάδων. Η ταινία Concussion (2015, ελληνικός τίτλος «Πίσω από το παιχνίδι») βασίζεται στην αληθινή ιστορία του γιατρού Bennet Omalu, που αποκάλυψε τις σοβαρές εγκεφαλικές βλάβες που υφίστανται οι παίκτες εξαιτίας της βίαιης φύσης του παιχνιδιού. Άλλες ταινίες που βασίζονται σε αληθινές ιστορίες παικτών είναι: The Blind Side (2009, ελληνικός τίτλος «Μια σχέση στοργής») για τον Michael Oher, και Invincible (2006, ελληνικός τίτλος «Ο ανίκητος») για τον Vince Papale.

Τραγούδια σχετικά με το φούτμπολ δεν υπάρχουν. Υπάρχει συγκρότημα ροκ με όνομα American Football, αλλά προτιμώ να βάλω το βίντεο με το τραγούδι Walk of Life των Dire Straits, το οποίο περιέχει φάσεις από φούτμπολ, μπάσκετ και μπέιζμπολ, στην αρχή αποτυχημένες και αστείες και στο τέλος επιτυχημένες και θριαμβευτικές. Οι φάσεις έχουν επιλεγεί ώστε να είναι συγχρονισμένες με τον χορευτικό ρυθμό του τραγουδιού.

 

Στην περιγραφή των κανόνων του φούτμπολ αναγκάστηκα να χρησιμοποιήσω αρκετούς αγγλικούς όρους, που είναι πονοκέφαλος για τους μεταφραστές: line of scrimmage, down, quarterback, incomplete pass interception, fumble, turnover, touchdown, field goal, conversion, punt, fair catch, safety, penalty flag, sudden death, ενώ υπάρχουν πολλοί ακόμα. Κάποιους από αυτούς τους απέδωσα νομίζω αρκετά καλά στα ελληνικά, αλλά τους περισσότερους τους άφησα αμετάφραστους. Αν στην Ελλάδα αυξηθεί κάποτε το ενδιαφέρον για το φούτμπολ, ίσως να βρεθούν κατάλληλοι ελληνικοί όροι, αν και το πιθανότερο είναι να τους αφήσουμε όπως είναι, όπως άλλωστε γίνεται στο ποδόσφαιρο και στο μπάσκετ.

Advertisement