Η ηλικιωμένη μαϊμού και άλλα μεζεδάκια

Προς Θεού, μη νομίσετε πως ο τίτλος αποτελεί υπαινιγμό για κάποιο δημόσιο πρόσωπο. Δεν είναι, και όχι επειδή η γενικότητά του βάζει πολλούς στο κάδρο (π.χ. εννοείς εκείνον με τα πορτοκαλί μαλλιά ή ….).

Τυχαίνει πολλές φορές στα σαββατιάτικα πολυσυλλεκτικά μας άρθρα ο τίτλος να καθορίζεται από κάποιο μεζεδάκι της πιατέλας, που παίρνει αυτή την ξεχωριστή θέση επειδή επισκιάζει τα άλλα είτε με τη λάμψη του είτε με τον όγκο του. Το σημερινό κέρδισε αυτή τη διάκριση επειδή μου το έστειλαν ίσαμε δέκα φίλοι μέσα στη βδομάδα, ενώ το είχα ήδη εντοπίσει μόνος μου.

Οπότε, ποια είναι η ηλικιωμένη μαϊμού; Δεν υπάρχει. Μόνο ηλικιωμένη υπάρχει. Μαϊμού δεν υπάρχει αλλά υπάρχουν υπάλληλοι-μαϊμού κι ένας απρόσεχτος υλατζής.

Αυτή η είδηση δημοσιεύτηκε έτσι όπως τη βλέπετε σε έναν καλό βορειοελλαδίτικο ιστότοπο.

Με μια πρώτη, και με μια δεύτερη, ματιά ο αναγνώστης διαβάζει πως κάποιοι ασυνειδητοι υπάλληλοι της ΔΕΗ χτύπησαν και λήστεψαν μιαν ηλικιωμένη μαϊμού. Επειδή όμως οι μαϊμούδες, έστω και ηλικιωμένες, σπάνια πέφτουν θύματα ληστείας, σκεφτόμαστε πως πρέπει να αναλύσουμε αλλιώς την πρόταση.

Ο τίτλος υπακούει στους άγραφους κανόνες της εντυπωσιοθηρικής ειδησεογραφικής σύνταξης, που θα πει ότι δεν βάζουμε πρώτα το υποκείμενο αλλά το μέρος της πρότασης που κρίνουμε ότι πρέπει να τραβήξει την προσοχή.

Κι έτσι, αντί για «Μαϊμού-υπάλληλοι της ΔΕΗ χτύπησαν και λήστεψαν ηλικιωμένη» προκρίθηκε ο τίτλος που είδατε στη φωτογραφία!. Στο μεταξύ διορθώθηκε περίπου όπως προτείνω εδώ, αλλά στο μεταξύ είχε πάρει δημοσιότητα και οθονιές (σκρίνσοτ) με τον αρχικό τίτλο συνέχισαν να κυκλοφορούν αρκετές μέρες μετά τη διόρθωση. Συχνά γίνεται κάτι τέτοιο.

* Σε άρθρο που αναλύει το πλούσιο ιστορικό του αστυνομικού που σκότωσε τον Τζορτζ Φλόιντ, διαβάζουμε: Οι τέσσερις αστυνομικοί που ενεπλάκησαν στην άδικη δολοφονία του Φλόιντ τέθηκαν σε διαθεσιμότητα την Τρίτη.…

Υπάρχει δίκαιη δολοφονία; ρωτάει ο φίλος που το στέλνει. Ναι, π.χ. του Καρέρο Μπλάνκο.

* Μαργαριτάρι made in Greece

Τουίτ της Πρεσβείας μας στις ΗΠΑ για την τουριστική καμπάνια, που απευθύνεται σε αγγλόφωνο κοινό, έχει ένα χοντρό λάθος στα αγγλικά.

Listen your soul, listen your body έγραψε ο υπεύθυνος του λογαριασμού, διότι ανάμεσα στα καλοπληρωμένα βύσματα που τα ξ… που υπηρετούν στην Πρεσβεία μας στην Ουάσινγκτον δεν βρέθηκε ένας που να έχει πάει Λόουερ ή που να ξέρει το τραγούδι Listen to your heart.

Eυτυχώς το λάθος διορθώθηκε στο μεταξύ.

Όσο για την καμπάνια καθαυτή, για την οποία λέγεται ότι 4 μελη του ΔΣ του ΕΟΤ είναι υπό παραίτηση και ότι έγινε με απευθείας ανάθεση έναντι 32 εκατ., ίσως θα άξιζε άρθρο. Πάντως, το σλόγκαν που επιλέχτηκε, Greek summer is a state of mind, μοιάζει σκανδαλωδώς με το φετινό σλόγκαν της Lancaster: Summer is a state of mind. Μια λέξη πρόσθεσαν!

(Κι έτσι αποδεικνύεται πως ο πιο ακριβοπληρωμένος συγγραφέας στον κόσμο δεν είναι ο Patterson, δεν είναι η Rowling, δεν είναι ο Stephen King. Είναι ο κολλητός του Κούλη, που πήρε το σύνθημα της Lancaster «Summer is a state of mind» και πρόσθεσε τη λέξη Greek. Πληρώθηκε 32 μύρια για μια λέξη!)

[Προσθήκη: Για τα 32 εκατ. υπάρχει διάψευση από τον ΣΕΤΕ. Αναθέσεις έχουν γίνει αλλά για πολύ μικρότερα, ευτυχώς, ποσά].

* Τίτλος άρθρου: Μαίνονται οι συγκρούσεις στη Λιβύη: Πέντε νεκροί σκοτώθηκαν από ρουκέτες.

Zούμε μονάχα δυο φορές, παρατηρεί ο φίλος που το στέλνει. Βέβαια, αν έλειπε το ρήμα «σκοτώθηκαν» δεν θα γινόταν καμιά παρατήρηση.

* Πού βρίσκεται η Βερνικία; Κάπου στην ανατολική Ευρώπη, θα έλεγα, αν κρίνω από τις άλλες χώρες που αναφέρονται εδώ, σε εταιρικό ιστότοπο οικιακών συσκευών:

Bλεπουμε κάτω κάτω: Τσεχία, Ουγγαρία, Βερνικία, Σλοβακίας.

Αλλά βέβαια, η μαγευτική Βερνικία μόνο στον νομανσλανδιανό Άτλαντα μπορεί να βρεθει. Επρόκειτο φυσικά για τις γλώσσες στις οποίες είναι διαθέσιμο το συγκεκριμένο εγχειρίδιο χρήσης, και μια από αυτές ήταν και τα Polish. Πολωνικά αλλά και βερνίκι, και το καημένο το μεταφραστήρι μπερδεύτηκε. Nομίζω πως κι άλλη φορά έχουμε επισημάνει -σε διαφορετικά συμφραζόμενα- το ίδιο λάθος, αλλά βαρέθηκα να ψάξω.

Βέβαια η Πολωνία προσφέρεται για λογοπαίγνια στα αγγλικά, αν σκεφτούμε και το Pole (που είναι και ο πάσσαλος, το παλούκι κτλ.)

* Κι ένα ακόμα από μεταφραστήρι, αλλά αυτή τη φορά πολύ πιο εκτεταμένο.

Eντάξει, επικρατεί η συνηθισμένη συντακτική τρικυμία των αυτόματα μεταφρασμένων κειμένων (τα οποία βέβαια ολοένα και βελτιώνονται) αλλά εδώ μου τράβηξε την προσοχή, και μ’ έκανε να γελάσω, το «κακομαθημένο αβοκάντο», που μου θυμίζει Ευγένιο Τριβιζά.

Το αγγλικό, νομίζω, είναι avocado gone bad, χαλασμένο.

Αλλά μπορεί και να σπηλιά το κακομαθημένο αβοκάντο, να ξέρετε.

* Δυο ορθογραφικά με το αυτοκρατορικό ωμέγα (ε, μέγα είναι, δεν θα είναι αυτοκρατορικό;)

Σε άρθρο για τη δολοφονία του Φλόιντ, διαβάζουμε:

Ωστόσο, το πρόβλημα δεν είναι απλά φυλετικό, είναι και ταξικό και σίγουρα δεν ωφείλεται στην κυβέρνηση Τραμπ, αλλά εχει κληρονομηθεί σε αυτήν από πολύ παλιά

Ωφελώ, ωφέλεια, αλλά όφελος. (Σημειώστε και το «κληρονομηθεί σε αυτήν», που κανονικά είναι «κληροδοτηθεί» ή «κληρονομηθεί από αυτήν», όσο κι αν λέγεται πολύ).

Και μετά, πάλι για τις ΗΠΑ, τίτλος άρθρου: Ξεμένει από… συμμάχους ο Τραμπ: Τον «άδειασε» μεγαλωπρεπώς και ο υπ. Άμυνας.

Ε, με ωμέγα είναι σαφώς πιο μεγαλοπρεπές το άδειασμα!

* Για να τριτώσει το ωμέγα κακό, τρίτη περίπτωση, σε είδηση για τα αρκουδάκια που μέθυσαν με τσίπουρο:

Βίντεο τα κατέγραψε επί τω έργω

Όμως πάντοτε αιτιατική ήθελε αυτή η φράση. Ο Ν. Λίγγρης στη Λεξιλογία σχολίασε ότι αν το αφήναμε στην καθαρευουσιάνικη διατύπωση («επί το έργον») θα γλιτώναμε το μαργαριτάρι, αλλά έχω δει και κάμποσα «ως επί τω πλείστον». Είναι ακαταμάχητη η γοητεία του ωμέγα!

* Κι ένα ακόμα ορθογραφικό.

Σε υπουργικό γραφείο έγινε ο εξής διάλογος:

— «Η θέση ήταν άμμισθη και την κάναμε έμμισθη»
— Άμισθη, κύριε υπουργέ!
— «Η θέση ήταν άμισθη και την κάναμε έμισθη».
— Έμμισθη, κύριε υπουργέ!
— Βάζω δύο ΜΜ και δεν σου αρέσει, βάζω ένα Μ και δεν σου αρέσει, θα με τρελάνεις;

* Σχολιάστηκε πολύ (και, βεβαίως, αρνητικά) μια φράση στο κείμενο των φοιτητών, που διεκδικούν να περάσουν χωρίς εξετάσεις.

Εννοώ το αίτημα: «Άμεση κατοχύρωση εξαμήνου στους φοιτητές, να περαστούν τα μαθήματα χωρίς εξετάσεις»

Επί της ουσίας, θέλω απλώς να θυμίσω ότι σε πραγματικά εξαιρετικές περιστάσεις νομίζω πως έχει ξανασυμβεί να προβιβαστούν μαθητές και φοιτητές χωρίς εξετάσεις ή με προσχηματικές εξετάσεις όπου όλοι πέρασαν, π.χ. στην Κατοχή. Αν η σημερινή είναι εξαιρετική και δικαιολογεί τέτοιο μέτρο, το συζητάμε.

Τώρα, η διατύπωση «να περαστούν τα μαθήματα χωρίς εξετάσεις», για την οποία κοτζάμ Πρετεντέρης έγραψε ότι «βγάζει μάτι», ομολογώ ότι και μένα δεν μου αρέσει. Αυτό το «θα περαστούν» το έχω συνηθίσει σε φράσεις όπως «πότε θα περαστούν οι βαθμοί στα μαθήματα;», «πότε θα περαστούν τα μαθήματα στις καταστάσεις;» κτλ.

Το συζητούσαμε με φίλο γλωσσολόγο, που διδασκει σε πανεπιστήμιο, και ενώ δεν μας άρεσε η διατύπωση, δεν μπορούσαμε να βρούμε μια εξίσου οικονομική/σφιχτή διατύπωση, που να μην είναι υπέρ το δέον λόγια, πέρα από το «Να περάσουν/περάσουμε όλοι χωρίς εξετάσεις». Που σημαίνει πως ή δεν ψάξαμε πολύ ή η τωρινή διατύπωση δεν είναι τόσο κακή.

* Αλλά τη διατύπωση των φοιτητών έσπευσε να ψέξει και ο δημοσιογράφος Μανόλης Καψής.

Σε μια χαρακτηριστική επιβεβαίωση του νόμου του Μέφρι, ο συμπαθής Μανόλης καταφέρνει να μας χαρίσει άφθονο γέλιο, διότι βέβαια είναι κωμικό να θες να καταγγείλεις κάποιον για αγραμματοσύνη και να γράφεις λάθος τη λέξη!

Αν όμως η ρίψη μπούμερανγκ γίνει ολυμπιακό άθλημα, ο Μ.Κ. θα διεκδικήσει μετάλλιο.

* Και μια χαρακτηριστική περίπτωση μπούρκας σε άρθρο που ίσως περιέχει τοποθέτηση προϊόντων.

Ο τίτλος: Φοιτητής-ταλέντο από την Πάτρα έλαβε το υψηλότερο βραβείο….

και στη συνέχεια:

Την άνοιξη του 2019, κάτι απίστευτο συνέβη στο Ευρωπαϊκό Συνέδριο Ενδοκρινολογίας. Μια ολόκληρη αίθουσα ήταν για 10 λεπτά όρθια, χειροκροτώντας τον ομιλητή στο βάθρο.

Ποιος ήταν ο ομιλητής; Ο φοιτητής-ταλέντο;

Ήταν η Χριστίνα Παπαντωνίου, φοιτήτρια.

Αλλά νομίζω πως όλο το άρθρο είναι μεταφορά από τα αγγλικά, κάτι που εξηγεί την κάπως παράξενη διατύπωση και τους αρσενικούς τύπους.

* Γέλασα με αυτό το τουίτ της Ραχήλ Μακρή, όχι για τα γλωσσικά μαργαριτάρια (επιτεύχθει) ή τις ψεκασμενιές, όσο για τη γραφή Σώρρος, και αυτό επειδή στην Αίγινα το επώνυμο είναι πολύ κοινό, και το γράφουν έτσι.

Αλλά δεν ξέφυγαν από τη δαιμόνια Ραχήλ!

(Τη στάχτη στα μαλλιά την έχω ήδη βάλει, οπότε δικαιούμαι τώρα να ειρωνεύομαι).

* Ένα γουστόζικο ορθογραφικό. Όπως δημοσιεύτηκε σε πολλούς ιστοτόπους (παράδειγμα) : δημοσιεύτηκαν 7 αιτήματα τουρκικής εταιρίας πετρελαίου προς την Γενική Διεύθυνση μεταλλίων και πετρελαίου της Τουρκίας.

Η Γενική Διεύθυνση Μεταλλίων και Πετρελαίου δίνει χρυσό μετάλλιο σε όποιον βρει το πιο πολύ πετρέλαιο.

* Και κλείνω πάλι με τον Μανόλη Καψή.

Φίλος μου που του αρέσει να σκαλίζει τους πάγκους των περιπτέρων της περιοχής Ασκληπιού και Ακαδημίας, που έχουν μετατραπεί σε παλαιοβιβλιοπωλεία, αγόρασε τις προάλλες το βιβλίο του Κων. Σημίτη με ιδιόχειρη αφιέρωση προς τον Μαν. Καψή, έναντι 4 ευρώ. Δεν τολμώ να πιστέψω ότι ο Μ. Καψής ξεπουλάει για 1-2 ευρώ τα βιβλία που του χαρίζουν πρωθυπουργοί! Κάτι άλλο θα συμβαίνει.

 

Advertisement