BLM και No Politica

Αθλητικό το σημερινό θέμα -ή μήπως όχι;

Tις μέρες αυτές γίνονται τα πλέι οφ του ΝΒΑ, του αμερικανικού επαγγελματικού πρωταθλήματος μπάσκετ, που είναι ένα από τα πιο περιζήτητα αθλητικά θεάματα παγκοσμίως. Εξαιτίας της πανδημίας, το πρωτάθλημα είχε διακοπεί και τελικά βρέθηκε η λύση να παιχτούν όλοι οι αγώνες μέσα σε μια «γυάλα» (ή «φούσκα», bubble) στη Φλόριντα, χωρίς θεατές.

Tα πλέι οφ ξεκίνησαν κανονικά, αλλά προχτές συνέβη κάτι πρωτοφανές: λίγο πριν από τον αγώνα Μιλγουόκο Μπακς – Ορλάντο Μάτζικ για το 5ο παιχνίδι της πρώτης φάσης των πλέι οφ, και ενώ οι Μπακς προηγούνταν με 3-1, οι παίκτες των Μπακς, ανάμεσά τους και οι δικοί μας Γιάννης και Θανάσης Αντετοκούνμπο, αποφάσισαν να μην κατέβουν στο γήπεδο.

Μόλις το δήλωσαν αυτό, οι παίχτες και άλλων δύο ομάδων αποφάσισαν επίσης να απόσχουν από τους αγώνες. Μπροστά στο κύμα του μποϊκοτάζ, όπως αποκλήθηκε, οι υπεύθυνοι του ΝΒΑ ανέβαλαν τους αγώνες του 5ου γύρου της ανατολικής περιφέρειας, όπως και του 6ου γύρου της δυτικής περιφέρειας, καθώς και έναν αγώνα της δεύτερης φάσης.

Η πρωτοφανής αυτή κίνηση έγινε σε ένδειξη αγανάκτησης για τον βαρύτατο τραυματισμό του Jacob Blake, ενός μαυρου 29 ετών, από αστυνομικούς, στην πόλη Κενόσα του Ουισκόνσιν. Ο Μπλέικ πυροβολήθηκε 7 φορές στην πλάτη καθώς έμπαινε στο αυτοκίνητό του -στο πίσω κάθισμα βρίσκονταν τα τρία μικρά παιδιά του. Αν ζήσει,θα μείνει παράλυτος.

Δεν ήταν ληστής που χτυπήθηκε ενώ εγκληματούσε. Γινόταν κάποιος καβγάς στη γειτονιά και σταμάτησε να δει τι γίνεται. Κάποιος περίοικος φώναξε την αστυνομία -και όταν οι Αμερικανοί αστυνομικοί βρεθούν απέναντι σε άοπλο μαύρο τον πυροβολούν με το πρώτο στραβοπάτημά του, ενώ αν βρεθούν απέναντι σε ένοπλους λευκούς τούς κερνάνε νεράκια από το περιπολικό.

Οι παίχτες των Μιλγουόκι Μπακς βρίσκονταν πολύ μακριά από τον Μπλέικ -στην άλλη άκρη των ΗΠΑ. Εκείνοι πλούσιοι και διάσημοι, εκείνος φτωχός και άσημος, ένα σκουπίδι λιγότερο όπως είπαν και έγραψαν στα κοινωνικά μέσα οι καθ’ ημάς τραμπικοί.

Επιπλέον, η κίνησή τους, που ουσιαστικά δεν είναι μποϊκοτάζ όπως γράφτηκε αλλά είναι ξεκάθαρη απεργία, δεν αφορά κάποια μισθολογική διαμάχη ή κάποιο άλλο κλαδικό αίτημα, όπως έχει συμβεί μερικές φορές στο παρελθόν. Είναι κάτι πολύ σπάνιο, σχεδόν αδιανόητο στις μέρες μας: πολιτική απεργία. Και φυσικά είναι αντικανονική, παράνομη θα λέγαμε, αφού στα συμβόλαια των παικτών με τη λίγκα δεν προβλέπεται τέτοια δυνατότητα.

Όμως, οι περισσότεροι παίχτες είναι μαύροι. Και όσο κι αν υπάρχει, όπως είπαμε, χάσμα ανάμεσα στους εκατομμυριούχους σταρ του ΝΒΑ και στον φτωχοδιάβολο του γκέτο της Κενόσα, οι παίχτες των Μπακς ξέρουν από ποια μεριά βρίσκονται -και το έχουν νιώσει στο πετσί τους.

Και όχι μόνο μεταφορικά. Κυριολεκτικά. Πρόπερσι, ο γκαρντ των Μπακς, ο Στέρλιν Μπράουν, πήγε να ψωνίσει από ένα μινιμάρκετ (πώς να το πούμε ρε παιδιά το convenience store;) τα ξημερώματα. Παρκάρισε απρόσεχτα σε δυο θέσεις αναπήρων -ήταν νύχτα, κι όλες οι θέσεις άδειες. Γυρίζοντας βρήκε έναν αστυνομικό να τον περιμένει, του ζήτησε άδεια οδήγησης και τον έσπρωξε. «Μη με σπρώχνεις» του είπε ο Μπράουν, κουβέντα στην κουβέντα εμφανίστηκαν άλλα δυο περιπολικά, τον έριξαν κάτω, τον χτύπησαν με το τέιζερ, τον χτύπησαν και με τα γκλομπ.

Κάπως κατάφερε να τους πει ποιος είναι κι έτσι τον άφησαν, και επειδή ήταν διάσημος δεν τον κυνήγησαν δικαστικά. Αν ήταν κάποιος μαυράκος της σειράς, ανώνυμος, μπορεί και να είχε αφήσει εκεί την τελευταία του πνοή -ή να του είχαν φορτώσει τον μισό ποινικό κώδικα μετά το ηλεκτροσόκ και το ξυλοφόρτωμα. Οπότε, ναι, υπάρχει διαφορά στη μεταχείριση των λιγοστών πλούσιων και διάσημων μαύρων αλλά κι αυτοί μπορεί να νιώσουν στο πετσί τους το γκλομπ και το τέιζερ του νόμου, είτε είναι  πανύψηλοι αθλητές είτε μεσόκοποι καθηγητές του Χάρβαρντ που μπαίνουν στο σπίτι τους.

Κι ο πλούσιος μαύρος, άλλωστε, αν έχει έφηβα παιδιά, καρδιοχτυπάει κάθε φορά που βγαίνουν από το κατώφλι του σπιτιού τους και δεν ξέρει αν θα τα ξαναδεί. Kι αν πάμε από τους λίγους πλούσιους στους πολλούς μεσαίους και φτωχούς, η αλήθεια είναι, όπως είχα γράψει παλιότερα, ότι σήμερα σε πολλές περιοχές των ΗΠΑ για τον μέσο Μαύρο (και σε μεγάλο βαθμό για τον μέσο Λατίνο) η παραμικρή επαφή με την αστυνομία μπορεί να εξελιχτεί σε δυσάρεστη, ταπεινωτική και κάποτε θανάσιμη εμπειρία.

Να θυμίσω ότι το «αδίκημα» που στοίχισε τη ζωή στον Τζορτζ Φλόιντ δεν ήταν τίποτε άλλο από το ότι πήγε να αγοράσει τσιγάρα και πλήρωσε με ένα εικοσαδόλαρο που φάνηκε πλαστό στον υπάλληλο του καταστήματος! Ή, μια χαρακτηριστική περίπτωση πριν από πέντε χρόνια, όταν η 28χρονη Σάντρα Μπλαντ, ενώ πήγαινε πρώτη μέρα στην καινούργια της δουλειά, άλλαξε λωρίδα χωρίς να ανάψει φλας, τη σταμάτησε η τροχαία, την έκλεισαν φυλακή με την κατηγορία ότι αντιστάθηκε στη σύλληψη ή κάτι ανάλογο και τη Δευτέρα το πρωί βρέθηκε αυτοκτονημένη στο κελί της.

Για περιστατικά που σε οποιαδήποτε χώρα (της Ευρώπης, τουλάχιστο) θα διευθετούνταν με πρόστιμο -ή δεν θα επιλαμβανόταν καθόλου η αστυνομία- στις Ηνωμένες Πολιτείες ο μαύρος διατρέχει θανάσιμο κίνδυνο.

Αλλά να γυρίσουμε στην απεργία των παικτών. Ήταν μια κίνηση τεράστιας πολιτικής σημασίας, που μάλιστα βρήκε μιμητές (και μιμήτριες), αφού αναβλήθηκαν επίσης αγώνες του πρωταθλήματος ποδοσφαίρου (του κανονικού ποδοσφαίρου, του σόκερ, του MLS) και του μπέιζμπολ, αλλά και του γυναικείου ΝΒΑ. Όμως και η τενίστρια Ναόμι Οζάκα, μαύρη Γιαπωνέζα, αποσύρθηκε από τον ημιτελικό που ήταν να παίξει στο τουρνουά του Σινσινάτι, λέγοντας ότι πέρα και πάνω από αθλήτρια είναι μαύρη, και σαν μαύρη δεν αντέχει πια τη συνεχιζόμενη γενοκτονία -αυτή τη λέξη χρησιμοποίησε, continued genocide- Μαύρων στα χέρια της αστυνομίας. Η Οζάκα, σε αντίθεση με τους άλλους, ενέργησε μόνη της και μάλιστα σε ένα άθλημα όπου οι Μαύροι είναι μειοψηφία. Και επειδή η απεργία ήταν πολιτική, οι παίχτες των Μπακς κάλεσαν τον αμερικανικό λαό να ψηφίσει στις 3 Νοεμβρίου.

Όπως φαίνεται, η απεργία δεν θα συνεχιστεί -οι αγώνες που αναβλήθηκαν θα γίνουν σε ημερομηνία που θα οριστεί, ενώ και ο ημιτελικός της Οζάκα θα γίνει. Έχει αξία αν είναι χωρίς κόστος; Έχει, λέω. Άλλωστε, είναι χωρίς κόστος επειδή ήταν μια κίνηση μαζική κι επειδή στις ΗΠΑ η αγανάκτηση έχει ξεπεράσει τα όρια. Μάλιστα, στις διαδηλώσεις δεν συμμετέχουν μόνο μαύροι -και, μια πολύ ανησυχητική «λεπτομέρεια» είναι ότι εμφανίστηκαν και τάγματα ακροδεξιών λευκών, που πάνοπλοι αντιμετώπισαν τους διαδηλωτές (και τους κέρασαν νεράκια οι μπάτσοι, όπως είπαμε). Kι ένας 17χρονος, που έμενε σε άλλη (κοντινή, έστω) πολη και μάλιστα σε αλλη πολιτεία, στο Ιλινόι, σκότωσε δυο (λευκούς) διαδηλωτές.

Στην Ελλάδα οι καταστάσεις βέβαια είναι πολύ διαφορετικές. Και ενώ σε κάποιες περιπτώσεις έχουν γίνει κινητοποιήσεις πολιτικού χαρακτήρα στον χώρο του αθλητισμού με τη μορφή της συλλογής υπογραφών (πχ για συμπαράσταση στην Ηριάννα), όσον αφορά την κεντρική σκηνή τα τελευταία χρόνια κυριαρχεί το ύπουλο δόγμα No Politica στον αθλητισμό, που εκπορεύεται από τη διοίκηση του δημοφιλέστερου συλλόγου της χώρας. Βασικός του εκφραστής είναι η Θύρα 7 του Ολυμπιακού και ο εκπρόσωπος τύπου του συλλόγου, ο Καραπαπάς.

Το No Politica είναι διατυπωμένο παραδόξως σε ξένη γλώσσα, αλλά χρησιμοποιείται εντελώς παραπειστικα, αφού με την προηγούμενη κυβέρνηση η Θύρα 7 κάθε τόσο ανέβαζε αντικυβερνητικά πανό, συχνά υβριστικά, όπως και εναντίον του ΣΥΡΙΖΑ, ενώ αποδεχονταν και ακροδεξιά συμβολα.

Η δικαιολογία για το No Politica βρίσκεται σε σχετική οδηγία της Oυέφα, η οποία έχει επανειλημμένα τιμωρήσει τα πανό πολιτικού περιεχομένου, δείχνοντας ίσως μια προτίμηση σε αριστερά πανό, όπως της Πράσινης Ταξιαρχίας της Σέλτικ (πέρυσι, αλλά και το 2013). Θυμάμαι επίσης την τιμωρία ενός Αιγύπτιου παίκτη που φορούσε μέσα από τη μπλούζα του μια μπλούζα για την Παλαιστίνη.

Δεν ξέρω πότε πρωτακούστηκε στα καθ’ ημάς το No Politica, που είναι πάντως σχετικά πρόσφατο. Ίσως με τα σχόλιά σας θα φωτιστεί το ζήτημα αυτό. Οσο για το BLM του τίτλου, θα ήταν φαβορί για λέξη της χρονιας κάποιαν άλλη χρονιά, που δεν θα είχε το στίγμα της κορόνας πάνω της.

Να κλείσω σατιρικά, με ένα εύστοχο σχόλιο του δημοσιογράφου Γιάννη Ανδρουλιδάκη από τη σελίδα του στο Φέισμπουκ:

Η κίνηση των καλαθοσφαιριστών των Μιλγουόκι Μπακς να μην κατέβουν να αγωνιστούν ενάντια στους Ορλάντο Ματζικ για τα πλέι οφ του ΝΒΑ, διαμαρτυρόμενοι για την αυξανόμενη αστυνομική βία εναντίον των μαύρων στις ΗΠΑ, μου θυμίζει μια ανάλογη πρωτοβουλία που είχαν πάρει Έλληνες αθλητές και σύλλογοι τότε που ωξθη ως νως ξω ωξς ωε εμείς κοιτάχτε οπωσδήποτε ναι εντάξει υγγψ ηδς τρία πουλάκια κάθονταν στη ράχη στο λημέρι ιξι I thought that I heard you laughin’ εεωεω σίγουρα το ματς είναι δύσκολο ιςδξξδι εμείς βασικά NO POLITICA αφιερώνουμε την νίκη στον πρόεδρό μας ντούι ντούι ain’t not sunshine when she’s gone ότι εμείς είπαμε να γίνει ο αγώνας και ο κατίδης ένα παιδί είναι που έκανε ένα λάθος tell me that your sweet love hasn’t die ευχαριστούμε τον πύρινό μας κόσμο που σήκωσε νεκροκεφαλές των SS να γίνει όπως ορίσει η ΕΠΑΕ. Αυτό ακριβώς, τίποτα άλλο.