Τοπωνύμια και διοικητική διαίρεση του 1821
Posted by sarant στο 21 Σεπτεμβρίου, 2020
Όποιος διαβάζει τον Μακρυγιάννη ή άλλα κείμενα της εποχής του 1821 συναντάει τοπωνύμια που δεν ισχύουν σήμερα, που μπορεί να τον παραξενεύουν και να χρειαστεί να τα αναζητήσει. Πολλά από αυτά είναι αρκετά γνωστά, έτσι οι περισσότεροι ξέρουμε πως το Ζιτούνι είναι η Λαμία και πως το σημερινό Αίγιο είναι η παλιά Βοστίτσα. Κάποια άλλα, όχι και τόσο. Αν διαβάσετε για το Μεσολόγγι και την πολιορκία του αποκλείεται να μη συναντήσετε το Δραγαμέστο, αλλά ίσως να μη βρείτε πού είναι. Μπορεί μάλιστα να βρείτε ότι το Δραγαμέστο είναι ο Αστακός, που είναι ανακρίβεια -ο σημερινός Αστακός είναι η Σκάλα του Δραγαμέστου, το χωριό που λεγόταν τότε Δραγαμέστο λέγεται σήμερα Καραϊσκάκης, 5 χιλιόμετρα πιο μέσα.
Ακόμα, θα βρείτε αντικρουόμενες πληροφορίες για τη διοικητική διαίρεση που είχαν επί τουρκοκρατίας τα εδάφη που αποτέλεσαν στη συνέχεια το νεοελληνικό κράτος. Μετά τη μεταρρύθμιση του 1867 η διοικητική διαίρεση της Οθωμανικής αυτοκρατορίας εξορθολογίστηκε και απέκτησε ως πρώτη βαθμίδα το βιλαέτι. Tα βιλαέτια υποδιαιρούνταν σε σαντζάκια και τα σαντζάκια σε καζάδες.
Στην αγγλική Βικιπαίδεια βρίσκω ότι περί το 1900, εδάφη του σημερινού ελληνικού κράτους ανήκαν στα βιλαέτια των Ιωαννίνων, του Μοναστηρίου, της Σαλονίκης, της Αδριανούπολης, της Κρήτης και του Αρχιπελάγους. Το βιλαέτι του Αρχιπελάγους υποδιαιρούταν στα σαντζάκια της Ρόδου, της Μυτιλήνης, της Χίου, της Κω και της Κύπρου. Της Κρήτης στα σαντζάκια των Χανίων, των Σφακιών, του Ρεθύμνου, του Χάντακα και του Λασιθιού.
Πριν το 1867 τα πράγματα είναι πιο συγκεχυμένα. Η πρώτη βαθμίδα δεν ήταν το βιλαέτι αλλά το εγιαλέτι. Τις παραμονές του 1821, τα εδάφη του ελλαδικού χώρου ανήκαν στα εγιαλέτια της Ρούμελης (που έπιανε το μεγαλύτερο μέρος των Βαλκανίων), της Άσπρης Θάλασσας, του Μοριά και της Κρήτης.
Και πάλι τα εγιαλέτια υποδιαιρούνταν σε σαντζάκια και αυτά σε καζάδες. Στο εγιαλέτι της Ρούμελης ανήκε, για παράδειγμα το σαντζάκι του Κάρλελι που συμπίπτει περίπου με τη σημερινή Αιτωλοακαρνανία. Γιατί Κάρλελι; Επειδή πριν γίνουν οθωμανικά τα εδάφη αυτά ανήκαν στον Κάρολο Τόκκο. Το Κάρλελι τον 17ο αιώνα υποδιαιρούταν σε έξι καζάδες: Αγια Μαύρα, Βόνιτσα, Αγγελόκαστρο, Ξηρόμερο, Βάλτος, Βραχώρι. Το 1684 οι Βενετοί κατάκτησαν την Αγία Μαύρα (Λευκάδα) και τη Βόνιτσα, οπότε έγινε διοικητική αναδιάρθρωση.
Το εγιαλέτι του Μοριά σχηματίστηκε μετά την ανακατάληψη του Μοριά το 1715. Αποσπάστηκε από το εγιαλέτι της Ασπρης Θάλασσας. Φαίνεται όμως ότι κατ’ εξαίρεση το εγιαλέτι αυτό δεν διαιρέθηκε σε σαντζάκια (και αυτά σε καζάδες) αλλά απευθείας σε καζάδες. Ο καζάς ως γεωγραφική περιοχή υπόκειταν στη νομική και διοικητική δικαιοδοσία ενός καδή (δικαστή), γι’ αυτό και ονομαζόταν και καδηλίκι. Σε κειμενα της εποχής μπορεί να δείτε για τα 24 καδηλίκια του Μοριά.
24 νομίζω πως ηταν και οι επαρχίες του Μοριά επί Βενετών. Ο αριθμός των διοικητικών μονάδων του Μοριά παρέμεινε εκεί κοντά, άλλοτε 22, άλλοτε 23, μέχρι το 1821. Στην έκθεση που υπέβαλε ο Καποδίστριας στις προστάτιδες δυνάμεις το 1828 (τα «ερωτήματα των πρέσβεων» όπως λέγονται) αναφέρει ότι η Πελοπόννησος διαιρούταν επί Οθωμανών σε 24 επαρχίες: Κόρινθος, Βοστίτσα (Αίγιο), Καλάβρυτα, Πάτρα, Γαστούνη, Πύργος, Καρύταινα, Αρκαδιά (Κυπαρισσία), Νεόκαστρο (Πύλος), Μοθώνη, Κορώνη, Ανδρούσα, Νησί (Μεσσήνη), Καλαμάτα, Λεοντάρι, Μυστράς, Μονεμβασία, Τριπολιτσά, Άγιος Πέτρος, Πραστός, Άργος, Εμπλάκικα, Φανάρι [Ανδρίτσαινα] και Κάτω Ναχαγές (Ερμιονίδα). Να σημειωθεί ότι απουσιάζει η Μάνη, η οποία ήταν αυτόνομη φόρου υποτελής ηγεμονία.
Ο Καποδίστριας μιλάει για επαρχίες, αλλά βέβαια δεν ήταν αυτός ο όρος που χρησιμοποιόταν. Ο Σακελλαρίου, που το έργο του για την Πελοπόννησο στη δεύτερη τουρκοκρατία είναι το βασικό που έχουμε, μιλάει για «βιλαέτια», και μετά (στη σελ. 121 για όποιον έχει το βιβλίο) λέει ότι ο Μοριάς υποδιαιρούταν σε 24 βιλαέτια από διοικητικής απόψεως, σαντζάκια από στρατιωτικής απόψεως και καζάδες ως δικαστική περιοχή. Δεν είμαι βέβαιος ότι στέκει αυτό το σχημα. Πριν το 1867 χρησιμοποιούσαν τον όρο «βιλαέτι» πολύ χαλαρά, για κάθε είδους διοικητική μονάδα αλλά συνήθως (οπως λέει και ο Ασδραχάς) ως συνώνυμο του καζά. Το σαντζάκι όμως είναι πάντοτε μεγαλύτερο του καζά. Στα κείμενα της εποχής βλέπω Οθωμανούς να χρησιμοποιούν τον καζά, όπως τον Μάρτιο του 1821, όταν ο Μεχμέτ Σαλίχ (ο καϊμακάμης που αντικαθιστούσε τον Χουρσίτ Πασά) εξέδωσε διάταγμα «Προς εσάς, γέροντες και λοιποί ραγιάδες των χωρίων καζά Καρύταινας, φανερώνομεν ότι εις τον καζά Καλαβρύτων … εβγήκαν μερικοί κλέπται, όπως επληροφορήθημεν, και εβάρεσαν μερικούς περαστικούς…»
Να επιστρέψουμε στις 24 υποδιαιρέσεις του Μοριά. Αυτό το «Εμπλάκικα» που βλέπετε δεν είναι δημοτικιστική παραλλαγή του «ενεπλάκην», είναι μια περιοχή στη Μεσσηνία, 44 χωριά, που ήταν προσωπική ιδιοκτησία κάποιου επιφανούς Οθωμανού και μετά που αυτός πέθανε για να μην το πάρει ο ένας ή ο άλλος έγινε τελικά δημόσιο κτήμα και αποτελεσε αυτοτελή καζά. Επίσης, από τον κατάλογο του Καποδίστρια, λείπει το Ανάπλι που οπωσδήποτε ήταν χωριστό από το Άργος. Οπότε 25 ήταν οι καζάδες, αν και ο 25ος, ο Πραστός, ιδρύθηκε μόλις το 1819, αποσπώμενος από τον Άγιο Πέτρο. Οπότε τον περισσότερο καιρό ο αριθμός 24 ισχύει.
Ως προς τα τοπωνύμια που έχουν αλλάξει, έφτιαξα τον εξής πίνακα, που όμως είναι ελλιπής. Παρακαλώ συμπληρώστε!
Σημειώνω μόνο πόλεις και κωμοπόλεις με δυο-τρεις εξαιρέσεις, όχι χωριά. Επίσης, σε πολλές περιπτώσεις η σημερινή ονομασία υπήρχε ή είναι αρχαία ενώ σε άλλες δόθηκε αργότερα -κάποτε δόθηκε λάθος, αφού το αρχαίο Αγρίνιο είναι μάλλον μακριά από το Βραχώρι ή η αρχαία Αλόννησος ήταν άλλο νησί. Η Αρεόπολη ως όνομα είναι εύρημα, δεν έχει αρχαία βάση.
Επίσης, θα μας πει ο Δημήτρης ο Μαρτίνος, την Κύθνο και τώρα τη λένε «τα Θερμιά» οι ντόπιοι. Τοτε όμως ήταν Θερμιά το επίσημο όνομα, π.χ. «ο έπαρχος Τζιας και Θερμίων».
ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΟ 1821 | ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΟΝΟΜΑΣΙΑ |
Αγία Μαύρα | Λευκάδα |
Ανατολικό | Αιτωλικό |
Αρκαδιά | Κυπαρισσία |
Βοστίτσα | Αίγιο |
Βραχώρι | Αγρίνιο |
Γλαρέντζα | Κυλλήνη |
Δραγαμέστο | Καραϊσκάκης |
Εμπλάκικα | 44 χωριά Μεσσηνίας |
Έπαχτος | Ναύπακτος |
Ζαπάντι | Μεγάλη Χώρα Αιτωλοακαρνανία; |
Ζιτούνι | Λαμία |
Ηλιοδρόμια | Αλόννησος |
Θερμιά | Κύθνος |
Καρβασαράς | Αμφιλοχία |
Κάρλελι | Αιτωλοακαρνανία |
Κάτω Ναχαγιές | Ερμιονίδα |
Κορφοί | Κέρκυρα |
Λέλοβο | Θεσπρωτικό |
Νησί | Μεσσήνη |
Νιόκαστρο | Πύλος |
Ξηροχώρι | Ιστιαία |
Παλαιαί Πάτραι | Πάτρα |
Πατρατζίκι | Υπάτη |
Πέτσες | Σπέτσες |
Πιάδα | Νέα Επίδαυρος |
Πολύκανδρος | Φολέγανδρος |
Σάλωνα | Άμφισσα |
Σκαρδαμούλα | Καρδαμύλη |
Ταλάντι | Αταλάντη |
Τριπολιτσά | Τρίπολη |
Τσίμοβα | Αρεόπολη |
Φήβα | Θήβα |
Χαρβάτι | Μυκήνες |
Περιμένω συμπληρώσεις.
ΣτοΔγιαλοΧτηνος said
Καλημέρα.
Η Πολύκανδρος που δεν είναι άσχετη ονομασία αλλά παραφθορά του Φολέγανδρος μου θυμίζει αυτά που είχα βρει ή σε αφήγηση ή σε φράγκικο πορτολάνο: Scarpanto (Κάρπαθος) και Patino (Πάτμος).
Δύτης των νιπτήρων said
Σε διαφορετικές χρονικές στιγμές αλλά βιλαέτι και εγιαλέτι είναι το ίδιο, είναι η ευρύτερη διοικητική μονάδα υπό τη διοίκηση του βαλή. Παλιότερα το έλεγαν μπεϊλερμπεϊλίκι, υπό τη διοίκηση του μπεϊλέρμπεη. Χωρίζεται σε σαντζάκια ή λιβάδες («σημαία» στα τουρκικά και τα αραβικά αντίστοιχα), υπό τη διοίκηση του σαντζάκμπεη.
Η διαίρεση σε καζάδες/καδηλίκια είναι διαφορετικής φύσης, αφορά τη δικαστική και όχι διοικητική εξουσία (παρόλο που σε κάποια συμπίπτουν αυτές οι δύο).
Εμπλάκικα από το εμλάκ, πληθυντικός του μουλκ δηλ. ιδιοκτησίες.
ΓιώργοςΜ said
Καλημέρα!
Καναδυό από την επαρχία Ιστιαίας:
Βιστρίτσα > Αγία Παρασκευή
Κουρμπάτσι > Αρτεμίσιο
Ποτόκι > Ασμήνιο
Μουρσαλή > Ταξιάρχης
dimosioshoros said
Θαυμάσιο !
dimosioshoros said
Η Πρέβεζα έχει πολλές αλλαγές:
Αγιά (Πάργας) παρέμεινε ως έχει
Άρτσα, γίνεται Νάρκισσος
Αγόρανα, γίνεται Τρίκαστρον
Αχερουσία γίνεται Γιανουζι
Βλάντα, γίνεται Δεσποτικά
Βολέτσι και Στρεβένικο γίνονται Κρανέα
Βόνιτσα, παρέμεινε ως έχει (σλαβικά Vondina = πόλη με νερά )
Βούλιστα (σλάβικο) γίνεται Παναγιά
Βορδώ, γίνεται Μονολίθι
Γιαννούζι γίνεται Αχερουσία
Γκιονάλα, γίνεται Ρευματιά
Γόρανα γίνεται Τρίκαστρο
Γορίτσα γίνεται Σταυροχώρι
Γκιολάδες, γίνεται Γυμνότοπος
Δούβιανα γίνεται Κρυοπηγή
Ζάλογγο είναι το όνομα του βουνού (από το αρχαίο σλαβικό Za + Longu = πυκνό δάσος)
Ζερμή, γίνεται Βρυσούλα
Ιμάμ Τσαούς (από το Imam Cavus = Τούρκος Ιερέας Λοχίας) γίνεται Αγιος Σπυρίδων
Καμαρίνα παρέμεινε Καμαρίνα
Κορώνι παρέμεινε Κορώνη
Καντζάς, γίνεται Στεφάνη
Κομψιάδες, γίνεται Αμμότοπος (σήμερα δήμος Ξηροβουνίου Αρτας)
Κορίτιανη, γίνεται Ανω Σκαφιδωτή
Κράβαρη, γίνεται Άνω Ράχη
Κεράσοβο, γίνεται Κερασώνας
Κράβαρι, γίνεται Ανωράχη
Λέλοβα, γίνεται Θεσπρωτικό
Λούτσα, παρέμεινε ως έχει (σλαβικά Luza = κοιλότητα συλλογής υδάτων)
Μουζάκα, γίνεται Σφηνωτό
Μουζακάτι, γίνεται Μουζακαίικα
Μπεσερές (τούρκικο) και Λι Κούρσι (Li kursi, αλβανικό = κάστρο ) , γίνεται Μεσοπόταμος
Μποντάρι, γίνεται Βαλανιδούσα
Μπουλμέτι, γίνεται Γαλατάς
Mπιρμπίλι, γίνεται Αηδόνι
Μουλιανά, γίνεται Γοργόμυλος
Μπουλμέτ Ζερβό, γίνεται Γαλατάς
Μουλιάνοι, γίνεται Γοργόμυλος
Μπιλιάρι, γίνεται Αγία Παρασκευή Νικοπόλεως και Πάργας
Ντάρα, γίνεται Ελιά
Νιαγκάτες γίνεται Κορυφούλα
Νεμίτσα, (σλάβικο) γίνεται Βουβοπόταμος
Νάσιαρη, γίνεται Άσσος
Ντάρα, γίνεται Ελιά
Ντούβιανα, γίνεται Κρυοπηγή
Πάργα, παρέμεινε ως έχει
Ποδογόρα (από το Σλαβικό Pot + Goria = Πρόποδες Βουνού) γίνεται Ριζοβούνι
Ράπεζα, ή Ρέπεζα (τούρκικο) γίνεται Ανθούσα
Ραψίστα, γίνεται Πλατανούσα
Ρενιάσα ή Ρηνιάσα, γίνεται Ριζά
Ρουσιάτσα, γίνεται Πολυστάφυλο
Σέσοβο (σλάβικο), γίνεται Πολύβρυσο
Σπλάντζα, γίνεται Αμμουδιά
Στρεβίνα, γίνεται Καμπή
Σφελέγγο, γίνεται Δρυόφυτο
Σκέμπο, γίνεται Βράχος
Σμοκοβίνα, γίνεται Καρτέρεζα
Συντικλιά, γίνεται Μυρσίνη
Τσερκούβιανα, γίνεται Εκκλησιά
Τζοβίστα, γίνεται Δαφνωτή
Τοπόλα, γίνεται Χειμαδιό
Ταμπάνι γίνεται Θέμελο
Τζαραβίνα, γίνεται Σκεπαστό
Τουρκοπάλουκο, γίνεται Κυψέλη
Φθίνα, γίνεται Αηδονιά
Χαλάσματα, γίνεται Γαλήνη
Δύτης των νιπτήρων said
Εδώ (σελ. 30-32) μια επισκόπηση του ζητήματος της διοικητικής διαίρεσης.
https://d1wqtxts1xzle7.cloudfront.net/47878301/AnastasopoulosKolovosSariyannnis2008.pdf?1470641777=&response-content-disposition=attachment%3B+filename%3D47878301.pdf&Expires=1600675403&Signature=Hrz5MYEr4vqGPgCH2E4~WZKASsdDVWd2UOlhds6gR2YBc3wHXGHgNCRXDF~dZRCyBYF-YLIYfjC8mv0HC5B-AE5bixF1lgQm3g8CHyOOjT6sVXK8CC8PcIHLuul86jAiwYSt10yb~lbdjdoibeDSVT~J8Zw5iNj4USdd2UqRXcAAlGoqME~G-aGh7FN9qAFEK6B-u-GZA8NKrYIDm0qptMMHTokQMKK~I9su0UVVQcv7R-JR1o4BGzYiGcX2kKWw3Ow72kiw5YHhOoDDDwU0s2HOtIYk~HZjuEI1DEgzmM0Dm-h9ds-O-hjN6vS2C~roHv3gfnQ69uZR8JFg~F1Viw__&Key-Pair-Id=APKAJLOHF5GGSLRBV4ZA
Δύτης των νιπτήρων said
Α, το σαντζάκι δεν είναι πάντα μεγαλύτερο του καζά: στην Κρήτη, σαντζάκι και καζάς ταυτίζονταν, αν και κάποια στιγμή πρέπει να υπάχθηκε το Λασίθι και η Σητεία στον καδή του Χάνδακα.
Theo said
Όποιος διαβάζει τον Μακρυγιάννη ή άλλα κείμενα της εποχής του 1821 συναντάει τοπωνύμια που δεν ισχύουν σήμερα, που μπορεί να τον παραξενεύουν και να χρειαστεί να τα αναζητήσει.
Κι όποιος διαβάζει κείμενα για τον Μακεδονικό Αγώνα (απομνημονεύματα, κυρίως) βλέπει πως πάνω από το 90% των τοπωνυμίων που αναφέρονται (σλαβικής ετυμολογίας, κυρίως) έχει αλλάξει, εξελληνιστεί, για ευνόητους λόγους (να παραπέμψω στον Λιθοξόου; ή θα ξεσηκωθούν κάποιοι; ). Το ίδιο έχει συμβεί και με τα τοπωνύμια της Ρούμελης και του Μοριά, μόνο που εκεί, μαζί με τα σλαβικά συναντά κανείς και πολλά τούρκικα και αρβανίτικα.
dimosioshoros said
«[Π]ληροφορίες για τη διοικητική διαίρεση που είχαν επί τουρκοκρατίας τα εδάφη που αποτέλεσαν στη συνέχεια το νεοελληνικό κράτος».
Τελικά πρέπει να την συντηρούμε την έκφραση «επί τουρκοκρατίας» αντί «στην Οθωμανική Αυτοκρατορία»;
Δύτης των νιπτήρων said
Τελευταίο: οι καζάδες του Μοριά όπως τους καταγράφει ο Γιουσούφ Μοραβή Εφέντης, αυτόπτης της Επανάστασης: «Ναύπλιο, Κόρινθος, Πάτρα, Ναβαρίνο, Μεθώνη, Κορώνη, Μονεμβασιά, Μυστράς, Καλαμάτα, Νησί, Ανδρούσα, Φανάρι, Λιοντάρι, Τριπολιτσά, Άργος, Άγιος Πέτρος, Βοστίτσα, Καλάβρυτα, Γαστούνη, Αρκαδιά». https://www.politeianet.gr/books/9789609538909-laiou-n-sofia-ethniko-idruma-ereunon-eie-othomanikes-afigiseis-gia-tin-elliniki-epanastasi-306390
Alexis said
Ωραίο άρθρο!
Πάρα πολλές οι μετονομασίες σε χωριά, κωμοπόλεις, περιοχές.
Να διορθώσω το Θεσπρωτικό Πρεβέζης που λέγεται Λέλοβα και όχι Λέλοβο και να συμπληρώσω πρόχειρα με κάποια επίσης από την Πρέβεζα:
Καντζάς – Στεφάνη
Σμυρτούλα – Νικόπολη
Νάσσαρη – Άσσος
Ο φίλος μου ο Γιάννης (dimosioshoros) που έχει ασχοληθεί και με την ανθρωπογεωγραφία της περιοχής, ξέρει σίγουρα πολύ περισσότερα…
sarant said
Kαλημέρα, ευχαριστώ πολύ για τα πρώτα σχόλια!
10 Αυτός έχει 20 μόνο, βλέπω
6 Α μπράβο!
2 Αραβοτροπος πληθυντικός το emlak;
Alexis said
#5: Χα, χα, αυτά παθαίνει όποιος αργεί να γράψει! Με πρόλαβες! 🙂
dimosioshoros said
@ 13 Alexis
Να είσαι καλά, φίλε Αλέξη ! 🙂
Νέο Kid said
https://lh3.googleusercontent.com/proxy/f_wqGi3xRQ8g6LAgMQ-pYSJ5OLt4LoMlCBZG65w7m7Brdz-9Q3rMIrtR8YSYQBzMb08xoLaumOGVHV78HeCmRnopW2W60LyBbI5EouCI6fBjSZe7gWw
It’s very simple, indeed! …
Alexis said
#13: Τι με πρόλαβες, με πήρες παραμάζωμα λέμε… 😆
Νέο Kid said
Φθιωτικές προσθήκες:
Παλιό: Αγά , Νέο : Σπερχειάδα
Παλιό: Σαραμουσακλί, Νέο: Ροδίτσα (Λαμίας)
Παλιό: Δρακοσπηλιά, Νέο: Θερμοπύλια/Θερμοπύλες
ΣτοΔγιαλοΧτηνος said
Κυψέλη το Κιλελέρ αλλά δεν ξέρω αν έχει πιάσει η μετονομασία, βαριά γαρ η ιστορικότης.
ΓιώργοςΜ said
Συνέχεια:
Τσιφλίκι > Αγ. Παντελεήμων
Γουργουβίτσα > Πολύλοφος
Για το τελευταίο δεν ξέρω αν υπάρχει πια. Υπάρχει και η τοπική παροιμία «Έκανε κι η Γουργουβίτσα στάρ'», με νόημα απαξιωτικό, κάτι σαν τον άντρα της μυλωνούς-το χωριό ορεινό και πολύ άγονο, επίσης «σαν το δρόμο της Γουργουβίτσας» για κάτι που δεν είναι ίσιο. Τα τελευταία ίσως να είναι παροιμίες… ενδοοικογενειακές, θα ρωτήσω.
Δύτης των νιπτήρων said
12γ Αραβότροπος; Αραβικότατος!
ioannis moisiadis said
Πτολεμαίδα – Καϊλάρια.
leonicos said
Αγροτικό Ιατρείο Αρτοτινας Νομού Φωκίδος Επαρχίας Δωρίδος (δεν ξέρω αν υπήρχε η επαρχία ακόμα)
Η Αρτοτίνα, όπως και η Άρτα γλίτωσαν την μετωνομασία διότι οι αγράμματοι αρμόδιοι θεώρησαν ότι σχετίζονται με τον ἄτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον. Στην πραγματικότητα είναι σλάβικα τοπωνυμια πριν τον 10 αι, όταν το AR > RA. Αν δηλαδή ειχαν ονομαστεί μετά τον 10 αιώνα, θα ησαν Ράντα και Ραντοτίνα αντίστοιχα. Δεν με καίει….
Όλα τα γύρω χωριά ήσαν μετωνομασμένα πλην της Πενταγιούς. Σουρούστ > Κερασιά, Νούτσομπρο > Ψηλό Χωριό, Κοσταρτσα > Διχώρι Σιτίστα > Γραμμένη Οξιά (Φθιώτιδα), Ζιλίστα > Κυδωνιά (Ναυπακτία), Άνω / Κάτω Παλούκοβα > Μανδρινή και Λεύκα αντίστοιχα (Φθιώτιδα). Έψαξα να βρω πού το βρήκαν αυτό το ‘Μανδρινή’ και κανένας δεν ηξερε. Επίσης Ευπάλιο < Σ(ου)λε, σημείο αναφοράς.
Μου ναέφεραν και μερικά πιο μακρινά, αλλά δεν τα είχα και δεν τα θυμάμαι πια
leonicos said
Άρθρο πολύ σπουδαίο
και έρευνα που δεν έχει τέλος
leonicos said
Μερικά πιο μακρινά τα ανέφεραν μόνο με τις παλιές ονομασίες, πιθανως δεν ήξεραν καν τις νέες, και για μερικά, που άκουσα ότι λέγονταν διαφορετικά, απόρησα.
Δύτης των νιπτήρων said
12 «εκτός από τη Μάνη, που έχει τέσσερις καζάδες» συμπληρώνει
ΣτοΔγιαλοΧτηνος said
Γιαννιτσά το Yenice.
Θρασύμαχος said
«το 1828 υπάρχει επαρχία Θερμιάς»: χμμμ… θα έβαζα στοίχημα πως «Θερμιά» δεν είναι ενικός θηλυκού αλλά πληθυντικός ουδετέρου
leonicos said
Είχα και το Κριάτσι, τότε κάτοικοι 13, σήμερα 0, του οποίου ο πρόεδρος μου συστήθηκε με κάθε επισημότητα: Σαγματοποιός
Κι επειδή υπέθεσε ότι δεν ξέρω τι σημαίνει σάγμα, μου το μετέφρασε ‘σαμάρι’.
Η βλακεία μου ήταν που δεν του παράγγειλα καναδυο. θα ήταν αυθεντικά, κατάλληλα για το σαλόνι. (Δεν θα τα χαράμιζα για κανέναν πολιτικό)
Είμαι από τους τελευταίους που είδαν τρία πράγματα:
Να φτιάχνουν σαμάρι
Να φτιάχνουν κουδούνια για τα πρόβατα, σε εργαστήριο με δύο κάλφες και έξι μαθητάδες
Να φτιάχνουν μεγάλα κοφίνια από λυγαριά. Ο υπος εκλεισε το κοφινάδικο και άνοιξε περίπτερο. Τον σιχάθηκα από κει που τον θαύμαζα
leonicos said
Κριάτσι… ποιος ξέρει τι να σημαίνει, αλλά θα το πήραν για συναφές του κρέατος και το άφησαν επίσης
leonicos said
Και οπως ξέρετε όλοι εδώ, επιμένω στο Κουκουβάουνες, αντί Μεταμόρφωση (που μου χτυπάει και στα νεύρα)
Να θυμίσω, γιατί θα τα ξέρετε
Ποδαράδες = Νέα Ιωνία και Ποδονίφτης = Νέα Φιλαδέλφεια
ΠΡΟΣΟΧΗ Μπορεί να τα λέω και ανάποδα
leonicos said
18
Κιλελέρ
Οι επιγραφές Κιλελέρ λένε. Ίσως άρθηκε ακριβώς λόγω της ιστορικότητας
dryhammer said
Καλημέρα.
Η ετυμολόγηση των τοπωνυμίων (από τα τούρκικα, σλαβικά, αρβανίτικα κλπ) μου εξηγεί πολλά τόσο για άλλα Βαλκανικά τοπωνύμια όσο και για επώνυμα.
5. Στον «πίνακα» που παραθέτεις, βλέπω τα εξής
Κράβαρη, γίνεται Άνω Ράχη
Κράβαρι, γίνεται Ανωράχη
Μπουλμέτι, γίνεται Γαλατάς
Μπουλμέτ Ζερβό, γίνεται Γαλατάς
πρόκειται για τον ίδιο τόπο, είναι διαφορετικοί με παρόμοια έως ίδια ονόματα, είναι τμήματα που ενώθηκαν; [Ακαδημαϊκό το ενδιαφέρον και το ερώτημα βέβαια, μια και απέχω πολύ, φύσει και θέσει από την περιοχή]
leonicos said
12γ
πραγματικά στα Αραβικά, συνηθως πρέπει να μαθαίνει τον πληθυντικό όπως και τον ενικό.
υπάρχουν βέβαια διάφορα ‘πρότυπα’, αλλά είναι πολλά και πρέπει να ξέρεις καλά τη γλώσσα για ν’ αυτοσχεδιάσεις
Ενώ Εβραϊκά και αραμαϊκά: αρσενικά σε -ιμ, θηλυκά σε -οτ, αν και μερικές φορές μερικάς αρσενικά έχουν τον πληθυντικό σε -οτ, αλλά πολύ σπάνια.
Διατηρείται ακόμα και ίχνη του δυίκού σε -άιμ, πχ ρεγλάιμ, τα (δυο) πόδια (ρέγκελ) γιαντάιμ τα (δυο) χέρια (γιαντ)
Theo said
Επαρχία Έδεσσας:
Βοδενά->Έδεσσα
Μεσμέρ->Μεσημέρι
Γιαβόριανη->Πλατάνη
Πόδος->Φλαμουριά
Κουτούγερη->Καισαριανά
Όσλιανη->Αγία Φωτεινή
Φέτιτσα->Πολλά Νερά
Ορμάν Τσιφλίκ->Δενδρί
Ρίζοβο->Ριζό
Γιανάκοβο->Γιαννακοχώρι
Τσαρμαρίνοβο->Μαρίνα
Γκολέσιανη->Λευκάδια
Νοβοσέλο->Πλεύρωμα
Κάμενικ->Πετριά
Άρσεν->Αρσένι
Πισκόπια->Επισκοπή
Βέστιτσα->Πολυπλάτανος
Οριζάρτσι->Ριζάρι
Βούγκιανη->Σεβαστιανά
Βερτεκόπ->Σκύδρα
Πράχνιανη->Άσπρο
Τρέμπολιτς->Μαυροβούνι
Λιποχόρ->Λιποχώρι
Τσερκόβιανη_>Κλησοχώρι
Σβέτι Ιλία->Προφήτης Ηλίας
Σάμαρ->Σάμαρι
Βέρμπιανη->Νέα Ζωή
Ντραγομάντσι->Άψαλος
Καρά Ντερέ->Μαυρόλακος
Βλάδοβο->Άγρας
Τέχοβο->Καρυδιά
Βουλκογιάνοβο->Λύκοι
Νίσια->Νησί
Μπατατσίν->Πάτημα
Όσλοβο->Παναγίτσα
Ρουσίλοβο->Ξανθόγεια
Ντρούσκα->Δροσιά
Γκούγκοβο->Βρυτά
Κέντροβο->Κεδρώνας->Άγιος Δημήτριος
Κότσανα->Περαία
Όστροβο->Άρνισσα
Τσέγανη->Άγιος Αθανάσιος
Μπάνια->Άγιος Σπυρίδων
Μπάνια->Λουτροχώρι
Γραμματίκοβο->Κάτω Γραμματικό
Καλύβια Γραμματικόβου->Άνω Γραμματικό
Κρουντσέλοβο->Κερασιά
Theo said
Τα του #34 τα πήρα από τον Λιθοξόου. Τα τρία τελευταία δεν τα είχε, και τα πρόσθεσα.
Σ’ αυτόν τον ιστότοπο υπάρχουν όλα σχεδόν τα παλιά τοπωνύμια: http://www.lithoksou.net/t/geografia-tis-istorias/metonomasies-xorion
leonicos said
1
πατινιός, από την Πάτμο, και σήμερα
gpointofview said
Φωκικά εκτός Σαλώνων–>Αμφισσας :
Καστρί–>Δελφοί
Σκάλα–>Ιτέα
Κολοπετεινίτσα–> Τριταία
Βίδαβη–> Αγιοι Πάντες
Κίσελη–> Πάνορμος
Βιτρινίτσα–> Ερατεινή
και η Πλέσσα–>Αμυγδαλιά
shin0bi said
Κακοσάλεσι – Αυλώνας
Δαμαλάς – Τροιζήνα
Λεσιά – Καλλονή
Φανάρι – Δρυόπη
Σκαπέτι – Ευαγγελισμός
Ντάρα – Τακτικούπολη
Βαλαριό – Μεταμόρφωση
Theo said
@28:
Κι εγώ Λεώνικε, που με περνάς μια ντουζίνα χρόνια, είδα να φτιάχνουν σαμάρια (ντόπιοι) και καλάθια από καλάμια (τσιγγάνοι) κι όχι σε χωριό, αλλά στην Έδεσσα.
ΓιώργοςΜ said
Κάμποσα μαζεμένα εδώ, σε ΦΕΚ του 1954
geobartz said
(α) Ταλάντι/Αταλάντη: Εδώ ιδρύθηκε οικισμός για τους Μακεδόνες αγωνιστές (Καρατάσιος, Γάτσιος κλπ), οι οποίοι μετά την αποτυχία της επανάστασης στη Δυτική Μακεδονία κατέβηκαν και αγωνίστηκαν στη Ρούμελη και στο Μοριά. Είναι αυτοί που ο αγωνιστής Μεταξάς (πολιτικός εκπρόσωπος του κολοκοτρωνέικου «Ρωσικού» κόμματος) Βουλγάρους τους ανεβάζει και Βουλγάρους τους κατεβάζει.
# Σημειώνεται, για την πληρότητα της αναφοράς, ότι μετά την αποτυχία και της επανάστασης στις Σέρρες και την Χαλκιδική, υπό τον Εμμανουήλ Παπά, και ελληνόφωνοι Μακεδόνες κατέβηκαν και πολέμησαν στη Νότια Ελλάδα, υπό τους γιους του αποθανόντος αρχηγού. Ο Αναστάσιος Εμμανουήλ Παπάς άφησε τα κόκαλά του στο Μανιάκι.
(β) Νομίζω ότι το Πατρατζίκι (Υπάτη) ονομάστηκε (και) Νέαι Πάτραι
(γ) Ο dimosioshoros (σχόλιο 8), αναφέρει οικισμό «Κράβαρη/ι» στην περιοχή της Πρέβεζας. Προσθέτω ότι στην περιοχή της ορεινής Τριχωνίδας (περί το Θέρμο) αποκαλούν «Κράβαρα» την γειτονική ορεινή Ναυπακτία. Από δω κατάγονται αρκετοί «διαπρεπείς» άνδρες, όπως ο Αρχιεπίσκοπος-Αντιβασιλιάς Δαμασκηνός, και άλλοι. Λένε όμως και διάφορες υποτιμητικές ιστορίες, που συνοψίζονται στην παροιμία «κάλιο σκύλο από την Κρήτη, παρά φίλο Κραβαρίτη»!
(δ) 8 Theo said: «…. Όποιος διαβάζει κείμενα για τον Μακεδονικό Αγώνα (απομνημονεύματα, κυρίως) βλέπει πως πάνω από το 90% των τοπωνυμίων που αναφέρονται (σλαβικής ετυμολογίας, κυρίως) έχει αλλάξει, εξελληνιστεί, για ευνόητους λόγους (να παραπέμψω στον Λιθοξόου; ή θα ξεσηκωθούν κάποιοι; ). Το ίδιο έχει συμβεί και με τα τοπωνύμια της Ρούμελης και του Μοριά…».
# Τι το παράξενο;; Το ίδιο δεν έκαναν όλοι οι Βαλκάνιοι (περιλαμβανομένων και των Τούρκων);;; Υπάρχει απαίτηση ώστε η Ελλάδα να αποτελέσει εξαίρεση;;;
# Όσο για τον (απόντα από αυτό το ιστολόγιο) Λιθοξόου, εκτιμώ ότι είναι πολύ καλός ερευνητής. Άλλο πράγμα η εθνοτική ταυτότητα (ή όπως θέλ’τε πέστε την) που έχει επιλέξει. Γούστο και καπέλο του, μολονότι δεν μου αρέσει καθόλου η επιλογή του!
sarant said
27 Σήμερα λένε «τα Θερμιά» αλλά στη Βικιπαίδεια λέει «επαρχία Θερμιάς». Μάλλον λάθος έχει η Βίκη, οπότε έκανα μια διόρθωση.
Σωτήρς said
22 Σε συνέχεια των δωρικών χωριών γύρω από τον Μόρνο: Κάλλιο – Βελούχοβο (αυτό το αναφέρει και ο Μακρυγιάννης), Κόκκινο – Λούτσοβο, Περιβόλι – Αγλαβίστα, Δωρικό – Σεβεδίκος, Δάφνος – Βοστινίτσα, Διακόπι – Γρανίτσα, Τρίστενο – Δρεστενά. Και βεβαίως η ονομαστή Καλλιθέα Φωκίδας – Ξυλογαϊδάρα.
Αυτό που μ’αρέσει σαν τοπωνύμιο είναι το Παλιοξάρι. Το ετυμολογούν σαν ελληνοτουρκικό παλαιό- και hisar (κάστρο). Παλαιο-χισάρ = παλαιο-χσάρ = Παλαιοξάρι.
ΣτοΔγιαλοΧτηνος said
37
Αγόριανη > Επτάλοφος
Κάτω Αγόριανη > Λιλαία
dimosioshoros said
@ 32 Dryhammer
Είναι οι κατά καιρούς αποδόσεις.
Theo said
@41:
Ναι, το έκαναν και οι άλλοι Βαλκάνιοι, δεν ξέρω όμως αν καθιερώθηκαν όλα στο στόμα των κατοίκων τους.
Στην Ελλάδα το παραέκαναν, πολλές φορές αντικαθιστώντας τα παλιά με νέα ονόματα που δεν τρίβονται εύκολα στη γλώσσα. Γι’ αυτό και κάποια από τα παλιά αντέχουν ακόμα στον χρόνο (έναν αιώνα μετά!) στο στόμα των κατοίκων και των απογόνων τους. Πχ, το χωριό της μητέρας μου Κατράνιτσα ελάχιστοι από τους ντόπιους και τους απογόνους τους το λένε Πύργοι.
Aghapi D said
Μισοάσχετο:
Τί θα πει Χαρβάτι;
Δύτης των νιπτήρων said
Μοι προξενεί αλγεινήν εντύπωσιν που κανείς σχολιαστής δεν έχει ακόμα φέρει το λινκ του σχετικού προγράμματος του ΕΙΕ:
http://settlement-renames.eie.gr/
dimosioshoros said
Καλό παράδειγμα για τον αραβικό διφωνηεντισμό / τριφωνηεντισμό είναι το νουρ (φώς). Δίνει τον Φώτη, Ανουάρ (πρβλ, Σαντάτ) και τον φωτιστή / φεγγίτη: μι-ναρέ.
Και το σ-φ-ρ δίνει σάφαρι και μου-σαφίρ (μουσαφίρης).
dimosioshoros said
Όχι «διφωνηεντισμό / τριφωνηεντισμό» αλλά δύο / τρία σύμφωνα αντί φωνήεντα. Σόρι.
spiridione said
Υπάρχει και η διατριβή της Αν. Κυρκίνη ‘Η διοικητική οργάνωση της Πελοποννήσου κατά τη δεύτερη Τουρκοκρατία΄.
Στη σελ. 20 λέει ότι:
Αμέσως μετά την ανακατάληψη της Πελοποννήσου από τους Τούρκους το 1715 η Πελοπόννησος διαιρέθηκε σε 12 περιφέρειες. Οι περιφέρειες αυτές, ορισμένες των οποίων αντιστοιχούσαν με καζάδες του τέλους της Τουρκοκρατίας, ήταν οι ακόλουθες: Ναυπλίου, Κορίνθου, Άργους, Λακωνίας (Μάνης), Γαστούνης, Μυστρά, Μονεμβασίας, Κορώνης, Μεθώνης, Τσακωνιάς, Νησίου και Konia ή Kunia (που ίσως αποτελεί σφαλερή του Fonya (Φονιά, Φενεός). Παράλληλα διατηρήθηκε η ανάμνηση του χωρισμού της Πελοποννήσου κατά την πρώτη Τουρκοκρατία σε τέσσερα σαντζάκια (Μυστρά, Μάνης, Κορώνης, Ναυπλίου), και γι’ αυτό ο Μυστράς βρίσκεται στις πηγές και ως σαντζάκι. Ο αριθμός των καζάδων υπερδιπλασιάστηκε κατά το πρώτο μισό του 18ου αιώνα: το 1755 ο αριθμός τους ήταν 26 – κατά πάσα πιθανότητα Άγιος Πέτρος, Άργος, Ανδρούσα, Αρκαδιά, Βοστίτσα, Γαστούνη, Καλάβρυτα, Καλαμάτα, Καρύταινα, Κόρινθος, Κορώνη, Λεοντάρι, Μεθώνη, Μονεμβασιά, Μυστράς, Νεόκαστρο, Ναύπλιο, Νησί, Πάτρα, Δημητσάνα, Τριπολιτσά, Φανάρι. Σε αυτούς τους 22 καζάδες πρέπει να προστεθούν και άλλοι τέσσερις, στους οποίους ίσχυε ειδική φορολογική μεταχείριση: Βαρδούνια, Λάλα, Ανατ. Μάνη, Δυτ. Μάνη. Το 1786 προστέθηκε και άλλος ένας, πιθανόν τα Εμλιάκικα, ενώ κατά τα τέλη του 18ου αιώνα έγιναν χωριστοί καζάδες ο Κάτω Ναχαγιές στην Αργολίδα και ο Πύργος στην Ηλεία. Κάτι που πρέπει να σημειωθεί είναι πως κατά την πρώτη Τουρκοκρατία ορισμένες περιοχές της Πελοποννήσου (Μυστράς, Ναύπλιο) είχαν υπαχθεί στο Εγιαλέτι των Νησιών. Έτσι, όταν στη δεύτερη Τουρκοκρατία η Πελοπ. έγινε ξεχωριστό πασαλίκι, διατηρήθηκαν σχέσεις ιδιαίτερες με αυτό το Εγιαλέτι και ακόμη υπάρχουν ενδείξεις ότι μετά την Αλβανοκρατία που ακολούθησε το τέλος των Ορλωφικών κάποιες παραθαλάσσιες περιοχές ήταν ενταγμένες σε αυτό.
http://thesis.ekt.gr/thesisBookReader/id/2280#page/20/mode/1up
Τα έχουμε συζητήσει και στον μπάρμπα απ’ την Κορώνη
https://sarantakos.wordpress.com/2013/06/27/koroni/#comment-178153
Theo said
@48:
Υπάρχει κι ο Πανδέκτης του ΕΚΤ (http://pandektis.ekt.gr/pandektis/handle/10442/4968) Είναι συγκοινωνούν δοχείον με το πρόγραμμα του ΕΙΕ;
Δύτης των νιπτήρων said
52 Υποθέτω πως ναι.
ΣΠ said
Χανιά – Χανίων. Υπάρχει άλλη περίπτωση που ανεβαίνει ο τόνος στην γενική.
ΣΠ said
54 Ξέχασα το ερωτηματικό.
Τοπωνύμια και διοικητική διαίρεση του 1821 – Cognosco Team said
[…] Πηγή: sarantakos.wordpress.com […]
dimosioshoros said
@ 47 Aghapi
«Κροατία» και παράγωγα, όπως και η «γραβάτα».
dimosioshoros said
@ 54 ΣΠ
Ωραίο. Όπως θα λέγαμε τα χάνϊα των χανίων.
π2 said
Πέραν του Λιθοξόου, να θυμίσω και τον κατάλογο μετονομασιών του Πανδέκτη αν δεν τον αναφέρατε ήδη: http://pandektis.ekt.gr/dspace/handle/10442/4968
Χρίστος said
37 Κουκουβίστα –> Καλοσκοπή ?
π2 said
Αυτά παθαίνει κανείς όταν ξεκινάει να γράψει κάτι, πλακώνεται με άλλα πράγματα, και πατάει το send δυο ώρες μετά. Theo, ναι, αυτό του Δύτη είναι μετεξέλιξη του παλιού Πανδέκτη.
Theo said
@61:
Ευχαριστώ 🙂
Χαρούλα said
Από Δεδέαγατς(Αλεξανδρούπολη) καλημέρα σας!
Γκιουμουλτζίνα ή Γκιουμουρτζίνα Η Κομοτηνή
Στον Έβρο κάποια χωρία που ακόμη από τους μεγαλύτερους, κρατάνε και το παλιό όνομα
ΣΟΦΙΚΟ – Λιλίκουστι (Γειά σου Λάμπρο!)
ΛΕΥΚΙΜΜΗ – Κάβατζικ’ι
ΠΑΛΑΓΙΑ – Αντάμια – Δάμια
ΔΟΡΙΣΚΟΣ – Ρουμτζίκ’ι
ΑΜΦΙΤΡΙΤΗ – Τσικίρντεκλι
ΕΞΩΠΟΛΙΣ – Αλή Μπέη(συνοικία Αλεξ/πολης)
Και όλα μαζί https://www.inevros.gr/2017/09/02/xwria-evrou-onomasia/
Γ-Κ said
Μοι προξενεί αλγεινήν εντύπωσιν που δεν αναφέρθηκε η εύανδρος κώμη της Δρετσελεπής (Ντερβίς Τσελεπή ή κάτι τέτοιο), που μαζί με τον οικισμό του Καλίτσα αποτέλεσαν την πόλη της Αμαλι-άδας (με τα ηλεκτρικά της).
Προφανώς ονομάστηκε προς τιμήν της βασ. Αμαλίας. Ανάλογη περίπτωση είναι και η Αλεξανδρούπολη.
——————–
Μετονομασία είχαμε και στην περίπτωση της Καλαμάτας, όσον καιρό ονομαζόταν «Καλάμαι» («Καλάμες» στη δημοτική).
dimosioshoros said
Αμαλϊάς…
Γ-Κ said
Αν συμπεριλάβουμε τόσο μικρές παραφθορές όπως η Φήβα και οι Πέτσες, θα πρέπει να συμπεριλάβουμε και τη Σαλονίκη και το Ανάπλι.
argyris446 said
Reblogged στις worldtraveller70.
Γ-Κ said
65.
Μια άποψη… Όπως και το Αμαληάδα.
nikiplos said
Πολύ ωραίο το λινκ του Δύτη στο 48@
Παραθέτω τις μετονομασίες της Μεσσηνίας καθώς τις έχω σταχυολογήσει από διηγήσεις:
1.ΚΟΡΥΦΑΣΙΟ = ΟΣΜΑΝΑΓΑ
2.ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗ = ΣΚΑΡΜΙΓΚΑ
3.ΣΠΕΡΧΟΓΕΙΑ = ΚΟΥΡΤΣΑΟΥΣΙ
4.ΠΑΛ. ΛΟΥΤΡΟ = ΛΙΚΟΝΤΟΥΖΙ
5.ΑΝΘΕΙΑ = ΒΕΪΖΑΓΑ
6.ΑΙΠΕΙΑ = ΦΑΡΜΙΣΙ
7.ΑΙΘΑΙΑ = ΝΤΕΛΙΜΕΜΙ
8.ΕΛΛΗΝΟΕΚΚΛΗΣΙΑ = ΣΑΜΑΡΙ
9.ΣΤΑΥΡΟΠΗΓΙΟ = ΒΑΡΟΥΣΙΑ
10.ΧΑΡΑΥΓΗ (Μάνης) = ΤΡΙΚΟΤΣΟΒΑ
11.ΠΡΟΣΗΛΙΟ = ΛΙΑΣΙΝΟΒΑ
12.ΑΡΙΟΧΩΡΙ = ΓΑΪΔΟΥΡΟΧΩΡΙ ΒΡΑΧΑΤΑΓΑ
13.ΑΚΡΟΓΙΑΛΙ = ΚΟΠΑΝΟΙ
14. ΑΛΑΓΟΝΙΑ = ΣΙΤΣΟΒΑ
15 ΑΜΠΕΛΟΦΥΤΟ = ΑΓΟΡΕΛΙΤΣΑ
16. ΑΝΘΟΥΣΑ = ΖΕΖΑ ή ΔΕΡΕ (παλαιότερα)
Το Ζέζα είναι Αλβανική λέξη και σημαίνει μαύρος από το χρώμα του χώματος της περιοχής.
17. ΑΡΤΕΜΙΣΙΑ = ΤΣΕΡΝΙΤΣΑ ή ΤΖΕΡΝΙΤΖΑ
18. ΓΛΥΚΟΡΡΙΖΙ = ΜΟΥΡΤΑΤΟΥ
19. ΔΑΦΝΗ = ΚΑΙΝΟΥΡΙΟ ΧΩΡΙΟ
20. ΔΑΣΟΧΩΡΙ = ΛΥΚΟΥΡΕΣΙ
21.ΕΛΑΙΟΧΩΡΙ = ΓΙΑΝΝΙΤΣΑ
22. ΕΞΟΧΙΚΟ ΚΟΡΩΝΗΣ = ΓΑΛΛΕΪΚΑ
23. ΦΙΛΙΑΤΡΩΝ =ΚΑΤΣΙΜΠΑΛΗ
24 ΚΑΤΩ ΚΑΡΒΕΛΙ = ΧΑΝΑΚΙΑ
25 ΚΑΖΑΡΜΑ = ΝΤΟΥΒΡΕΪΚΑ
26 ΚΑΡΒΕΛΙ = ΚΟΥΤΣΑΒΑ ΚΑΡΒΕΛΙ
27. ΚΑΡΥΟΒΟΥΝΙ ΜΑΝΗΣ = ΑΡΑΧΩΒΑ
28. ΚΕΦΑΛΟΒΡΥΣΟ = ΧΑΛΒΑΤΣΟΥ
29. ΚΥΒΕΛΕΙΑ ΜΗΛΕΑΣ = ΓΑΡΜΠΕΛΙΑ
30. ΚΟΚΛΑ = ΒΗΔΥΣΟΒΑ
31.ΛΑΜΠΑΙΝΑ = ΛΕΖΙ
32. ΛΑΔΑ = ΚΟΥΤΣΑΒΑ ΛΑΔΑ
33. ΜΑΘΙΑ = ΔΡΑΓΚΑ
34. ΜΕΓΑΛΗ ΜΑΝΤΙΝΕΙΑ =ΑΝΩ ΜΑΝΤΙΝΕΙΑ ή ΑΝΩ ΧΩΡΑ
35. ΜΙΚΡΗ ΜΑΝΤΙΝΕΙΑ = ΠΑΛΙΟ ΧΩΡΙΟ ή ΜΥΛΟΙ
36 ΝΕΔΟΥΣΑ = ΜΕΓΑΛΗ ΑΝΑΣΤΑΣΟΒΑ
37 ΠΕΥΚΟ ΟΙΧΑΛΙΑΣ = ΜΠΑΛΑ
38 ΠΗΓΕΣ ΤΑΫΓΕΤΟΥ = ΜΙΚΡΗ ΑΝΑΣΤΑΣΟΒΑ
39. ΠΛΑΤΗ ΤΡΙΦΥΛΙΑΣ = ΚΑΝΑΛΟΥΠΟΥ
40 ΑΓ.ΝΙΚΩΝΑΣ = ΠΟΛΙΑΝΑ
41. ΣΙΤΟΧΩΡΙ ΤΡΙΦΥΛ. = ΠΙΤΣΑ
42. ΤΡΙΚΟΡΦΟ = ΠΕΝΤΙΑΣ
43. ΦΑΡΑΚΛΑΔΑ = ΦΩΤΕΙΝΟΣ ΦΑΡΟΣ
44.ΦΛΕΣΙΑΔΑ(Νέστωρος) = ΠΑΙΔΕΜΕΝΟΥ
45. ΦΟΙΝΙΚΟΥΝΤΑ = ΤΑΒΕΡΝΑ
46. ΑΝΩ ΔΩΡΙΟ = ΣΟΥΛΙΜΑ
47 ΣΤΕΝΗΚΛΑΡΟΣ = ΑΛΕΙΤΟΥΡΓΙ
48. ΚΑΡΝΑΣΙ = ΤΣΟΡΩΤΑ
49. ΤΡΙΚΗ = ΤΟΣΚΕΣΙ
50 ΦΙΛΙΑ = ΔΟΓΑΤΖΗΔΕΣ
51. ΜΕΣΟΠΟΤΑΜΟΣ = ΒΕΛΗ
52. ΚΥΠΑΡΙΣΣΙΑ = ΑΡΚΑΔΙΆ
53 ΧΡΥΣΟΧΩΡΙ = ΒΛΑΚΑ (Μετονομασία το 1907)
54. ΜΑΛΘΗ = ΜΠΟΝΤΙΑ
55. ΠΑΠΑΦΛΕΣΣΑ = ΚΟΝΤΟΓΟΝΙ
56. ΦΑΛΑΝΘΗ = ΠΑΝΙΑΡΗ
57. ΠΗΔΑΣΟΣ = ΧΟΝΖΟΓΛΙ ή Αβαρινίτσα
58. ΥΑΜΕΙΑ (Πυλίας) = ΤΖΑΪΖΙ
59. ΑΣΙΝΗ ΚΟΡΩΝΗΣ = ΤΖΑΦΕΡΟΓΛΙ
60. ΑΝΔΑΝΙΑ = ΣΑΝΔΑΝΙ
61. ΑΡΙΣΤΟΔΗΜΕΙΟΝ = ΧΑΣΑΜΠΑΣΑ
62.ΓΛΥΦΑΔΑ ΠΥΛΙΑΣ = ΚΑΡΑΜΑΝΩΛΗ
63. ΜΑΓΟΥΛΑ ΜΕΛΙΓΑΛΑ Παραμένει η ίδια.
Η Μαγούλα, είναι σλαβική λέξη άλλα η ετυμολογία της ανάγεται στην λατινική γλώσσα
(magules-μάγουλο, μικρός λοφίσκος).
64. ΝΕΡΟΜΥΛΟΣ = ΜΙΣΚΑ
65. ΚΑΛΟΧΩΡΙ = ΧΑΛΑΜΠΡΕΖΑ
66. ΜΕΣΟΠΟΤΑΜΟΣ = ΒΕΛΗ ΠΕΡΑΝ
67. ΑΜΜΟΣ = ΜΠΑΛΙΑΓΑΣ
68. ΑΡΙΣ = ΑΣΛΑΝΑΓΑ
69. ΔΡΟΣΟΠΗΓΗ = ΒΙΔΙΣΟΒΑ (Από το 1930)
70. ΑΝΑΛΗΨΗ = ΤΖΩΡΗ
71. ΚΑΤΩ ΜΕΛΠΕΙΑ = ΓΑΡΑΤΖΑ
72. ΠΟΛΥΘΕΑ = ΜΑΛΙΚΙ
73. ΑΥΛΩΝΑ = ΚΑΡΑΜΟΥΣΤΑΦΑ
74. ΧΩΡΑ = ΛΙΓΟΥΔΙΣΤΑ
75. ΡΙΖΟΧΩΡΙ = ΜΠΡΕΧΤΙ
76ΠΕΡΔΙΚΟΝΕΡΙ = ΠΟΔΟΓΟΡΑ
77. ΠΤΕΡΗ = ΣΚΛΑΒΑΙΪΚΑ
78. ΤΡΙΟΔΟΣ = ΑΛΗ ΤΣΕΛΕΠΗ
79. ΟΙΧΑΛΙΑ = ΑΛΗ ΤΣΕΛΕΠΗ & ΤΟΣΚΕΣΙ
80. ΠΕΤΡΙΤΣΙ = ΑΡΝΑΟΥΤΑΛΙ
81. ΑΜΦΙΘΕΑ = ΒΡΩΜΟΒΡΥΣΗ (Το 1957)
82. ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ = ΓΡΙΒΙΤΣΑ
83. ΑΚΡΙΤΟΧΩΡΙ = ΓΡΙΖΙ
84. ΔΡΑΚΟΝΕΡΙ = ΙΣΜΑΗΛ
85. ΚΟΡΟΜΗΛΙΑ = ΖΑΓΟΡΑΙΝΑ ή ΤΑΓΑΡΑΙΝΑ
86. ΠΟΛΥΛΟΦΟΣ = ΔΑΡΑΚΛΗ
87. ΠΛΑΤΑΝΟΒΡΥΣΗ = ΚΑΛΙΣΚΗΡΙ
88. ΚΑΡΠΟΦΟΡΑ = ΚΑΡΑΚΑΣΕΛΙ ή ΚΑΡΑΚΑΒΕΛΙ
89. ΚΕΝΤΡΙΚΟ = ΚΟΥΡΤΑΓΑ
90. ΠΙΛΑΛΙΣΤΡΑ = ΚΟΥΡΤΑΛΙ
91. ΣΤΕΝΩΣΙΑ = ΛΕΖΑΓΑ
92. ΔΙΟΔΙΑ = ΛΟΪ
93. ΡΕΜΑΤΙΑ = ΛΟΥΜΙ
94. ΚΑΛΛΙΘΕΑ = ΜΕΜΕΡΙΖΙ
95 ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΟΙ = ΜΙΝΑΓΙΑ
96 ΑΡΙΣΤΟΜΕΝΗ = ΜΟΥΣΤΑΦΑ ΠΑΣΑ
97ΚΑΛΛΙΡΟΗ = ΜΠΟΥΓΑ
98. ΕΥΑ = ΝΑΖΗΡΙ
99. ΚΥΝΗΓΟΣ = ΠΑΛΑΙΟΚΑΣΤΡΟ
100.ΜΥΡΣΙΝΟΧΩΡΙ = ΠΙΣΠΙΣΙΑ
101. ΧΡΥΣΟΚΕΛΑΡΙΑ = ΣΑΡΑΤΖΑΣ
102. ΕΛΑΙΟΦΥΤΟ = ΣΙΓΡΑΠΑ
102. ΑΡΣΙΝΟΗ = ΣΙΡΙΖΑ
103. ΒΑΛΥΡΑ = ΤΖΕΦΕΡΕΜΙΝΙ
104. ΚΑΛΑΜΑΚΙ = ΤΟΥΡΚΟΒΡΥΣΗ
105. ΑΧΛΑΔΟΧΩΡΙ = ΧΑΪΚΑΛΙ
106ΛΕΥΚΟΧΩΡΑ = ΧΑΣΤΕΜΙ
107.ΠΛΑΤΥ= ΜΠΑΣΤΑ
107 ΑΝΕΜΟΜΥΛΟΣ=ΓΛΙΑΤΑ
108, ΑΛΩΝΙΑ= ΓΚΟΡΤΖΟΓΛΙ
Το Γλιάτα=Ανεμόμυλος, Μίσκα = Νερόμυλος και Μπιτσιμπάρδι = ασπροπουλιά, είναι μεταφράσεις των αρβανίτικων τοπωνυμίων. Κάποια είναι τελείως ανιστόρητα, πχ ΒΗΔΥΣΟΒΑ = ΚΟΚΛΑ.
Από την Ορεινή Αρκαδία, και κυρίως Γορτυνία, Η Γλανιτσά έγινε Αμυγδαλέα (το χωριό του Ευ. Γιαννόπουλου), Το Μουλάτσι = Ελληνικόν (το χωριό του Δ. Αβραμόπουλου), Η Στρέζοβα έγινε Δάφνη Αχαΐας, κ.α. ων ουκ έστιν αριθμός
Χαρούλα said
#64 Γ-Κ πολύ σωστή η διευκρίνηση για την Αλεξανδρούπολη. Υπάρχουν Έλληνες που την συνδέουν λάθος με τον Μ.Αλέξανδρο.
Από τις πρώτες ημέρες της απελευθέρωσης της πόλης (14 Μαΐου 1920) οι τοπικές Αρχές με γνώμη και του ιατρού-ιστορικού Αχιλλέα Σαμοθράκη, έλαβαν την απόφαση να μετονομάσουν την πόλη από Δεδέαγατς σε Νεάπολη, καθώς αποτελούσε ως τότε την νεότερη Ελληνική πόλη. 9 Ιουλίου του 1920 όμως, ο βασιλιάς της Ελλάδας, Αλέξανδρος Α΄(Α.Μάνου, μαΐμού), επισκέφθηκε την πόλη και οι τοπικές αρχές εκ νέου αποφάσισαν να μετονομάσουν την πόλη σε Αλεξανδρούπολη, προς τιμήν του.
Θρασύμαχος said
#69: Όσο θυμάμαι τον εαυτό μου, κατεβαίνοντας Καλαμάτα από την παλιά εθνική οδό διασκέδαζα κάθε φορά με τα χωριά Άμφεια – Άνθεια – Αιθαία – Αίπεια, παρατεταγμένα σε άμεση αλληλουχία σαν γλωσσοδέτης και φυσικά χωρίς καμμιά σχέση με τα αυθεντικά https://www.gargalianoionline.gr/τα-παλιά-ονόματα-242-χωριών-της-μεσσηνία/ και πανέμορφα Ντελήμεμι, Μπεΐζαγα κλπ.. Ανέκαθεν υποψιαζόμουν πως οι αρμόδιοι είχαν κέφια όταν τα επέλεξαν, καθώς άλλωστε τα μυκηναϊκά τοπωνύμια όπως αυτά έχουν κατά κανόνα ταυτοποιηθεί με την ομηρική μέθοδο «α-μπε-μπα-μπλομ».
Κουτρούφι said
«Κάτω στου Βάλτου τα χωριά, Ξηρόμερο και Άγραφα
Και στα πέντε βιλαέτια, φάτε πιέτε, μωρ’ αδέρφια
Εκεί ‘ναι οι κλέφτες οι πολλοί όλοι ντυμένοι στο φλωρί
Κάθονται και τρών’ και πίνουν και την Άρτα φοβερίζουν
Τούρκοι για κάτσετε καλά, γιατί σας καίμε τα χωριά
Γρήγορα τ’ αρματολίκι, γιατί ερχόμαστε σαν λύκοι.»
Ποια να είναι άραγε τα πέντε βιλαέτια;
nikiplos said
71@ Προς Καλαμάτα: Άνθεια, Αίπεια, Αιθέα (Ντελίμεμι, Μπεήζαγα, Φαρμίσι), έτσι νομίζω πως πρέπει να είναι.
Πάντως εγώ έχω ακούσει τα παλιά τοπωνύμια από τους ηλικιωμένους. Προφανώς μετά και από τη δική μου γενιά, (50+) θα σβήσουν καθώς δεν θα υπάρχουν ωτοακουστές ή θα ρωτάς για ένα χωριό και οι ντόπιοι θα το ξέρουν μόνο με το νέο όνομα (ο αντίστοιχος χάρτης μετονομασίας της ορεινής αρκαδίας και δη της Γορτυνίας είναι ιδιαίτερα χρήσιμος για πεζοπόρους, γιατί οι τσοπάνηδες δεν ξέρουν τα νέα ονόματα 🙂 )
nikiplos said
37@ Τζη:
Τοπόλια ή Μπόλια: Ελαιώνας
Δρέμισα = Πανουργιάς
Σεργούνι = Άγιος Κωνσταντίνος
(μου κάνει εντύπωση που δεν άλλαξε το Σερνικάκι όνομα)
Σεγδίτσα = αγνοώ πως λέγεται σήμερα
Η Βιτρινίτσα έγινε Ερατεινή ή Τολοφώνας?
(κι εδώ μπερδεύομαι)
geobartz said
46 Theo said: «Ναι, το έκαναν και οι άλλοι Βαλκάνιοι, δεν ξέρω όμως αν καθιερώθηκαν όλα στο στόμα των κατοίκων τους. Στην Ελλάδα το παραέκαναν, πολλές φορές αντικαθιστώντας τα παλιά με νέα ονόματα που δεν τρίβονται εύκολα στη γλώσσα. Γι’ αυτό και κάποια από τα παλιά αντέχουν ακόμα στον χρόνο (έναν αιώνα μετά!) στο στόμα των κατοίκων και των απογόνων τους. Πχ, το χωριό της μητέρας μου Κατράνιτσα ελάχιστοι από τους ντόπιους και τους απογόνους τους το λένε Πύργοι».
# Και γω δεν ξέρω αν «το παραέκαναν» μόνο στην Ελλάδα. Το μόνο που μπορώ να κάνω είναι να ρίχνω καμιά ματιά στους ξενόγλωσσους χάρτες: Τα πάντα φαίνεται να μετονομάστηκαν.
# Εξάλλου, δεν είναι μόνο «το χωριό της μητέρας σου» που εξακολουθούν να χρησιμοποιούν (ή/και) τα παλιά ονόματα. Το ίδιο συμβαίνει και παρ΄ημίν (έχω δε …μάρτυρα υπερασπίσεως και τη Χαρούλα (σχόλιο 63)!
Δύτης των νιπτήρων said
74 Ερατεινή δεν είναι η πρώην Ζάβορδα;
Ποδηλάτης said
Ψάχνοντας να επιβεβαιώσω κάποια ονόματα χωριών που θυμάμαι από την γιαγιά μου έπεσα πάνω σε αυτά:
Διοικητικές μεταβολές δήμων και κοινοτήτων: https://www.eetaa.gr/index.php?tag=dk_metaboles
Διοικητικές μεταβολές οικισμών: https://www.eetaa.gr/index.php?tag=oik_metaboles
Εκτός από τις διοικητικές, φαίνεται να έχουν και όλες τις αλλαγές ονομάτων οικισμών, δήμων και κοινοτήτων, από τότε που καθένας μπήκε στο ελληνικό κράτος. Επίσης, δέχονται ψάξιμο με όλα τα κατά καιρούς ονόματα.
Δύτης των νιπτήρων said
76 Βλακείες έγραψα. Ζάχολη (σημ. Ευρωστίνη), ούτε Ζάβορδα ούτε Ερατεινή. Με μπερδεψαν τα αρχικά.
Τολοφώνας έγινε η Βιτρινίτσα, βλέπω σε κάτι παλιά κιτάπια μου.
Πέπε said
Για τα νησιά του Αιγαίου, όπου ξέρω λίγο καλύτερα τι γίνεται, τα περισσότερα παλιά τοπωνύμια που αντικαταστάθηκαν από …ακόμη παλαιότερα (από τα αντίστοιχα αρχαία) παραμένουν ακόμη σε ανεπίσημη χρήση. Τα Θερμιά π.χ. (Κύθνος) λέγονται κανονικά, το ίδιο και η Πάτινο (Πάτμος). Την Κάρπαθο δεν τη λένε Σκάρπαθο ή Σκάρπαντο ή τίποτε άλλο, υπάρχει όμως (εκτός Καρπάθου) το επώνυμο Σκαρπαθιωτάκης. Φυσικά την Κέα οι πάντες εντός και εκτός νησιού τη λένε Τζια (ιταλική – βενετική παραφθορά τουαρχαίου ονόματος), αλλά ακόμη και όσοι προτιμούν «Κέα» δε λένε βέβαια «οι Κείοι» αλλά «οι Τζιώτες».
Το Πολύκαντρο (νομίζω ουδέτερο, διορθώστε), δηλαδή η Φολέγανδρος, δεν έχω υπόψη μου αν λέγεται πια, όμως ο ντόπιος λέγεται ακόμη Πολυκαντρίτης για τους …Πολυκαντρίτες και Πολυκαντριώτης για τους άλλους κοντονησιώτες.(Και Πολυκανδριώτης αν είναι μπουζουκίστας.) Και φυσικά ο κάτοικος της Νιος (Ίου) δεν μπορεί να ονομαστεί αλλιώς παρά Νιώτης, εκτός αν θες να πεις …Ιήτης! (Κυκλοφορεί και μια ψαγμένη ΠΟΠ λιχουδιά, η «Γραβιέρα ίου»!!)
Ούτε η ποιητικότατη Αστροπαλιά (Αστυπάλαια) ξέρω να λέγεται πια, εκτός στο γνωστό τραγούδι, κυρίως όμως χρησιμοποιείται ένας ενδιάμεσος τύπος, η Αστυπαλιά.
Ως επί το πλείστον πρόκειται για τοπωνύμια που αν άλλαξαν, από το εν χρήσει λαϊκό στο επίσημο που συνήθως ήταν το αρχαίο, αυτό δεν έγινε για λόγους εθνικούς, δηλαδή δεν ήταν σλάβικα ή αρβανίτικα κλπ., παρά απλώς για πιο λούστρο. (Βέβαια και η εντύπωση της διαιώνισης του αρχαίου ονόματος πάλι εθνικός λόγος είναι, αλλά πιο ήπϊα ας πούμε.)
Ποδηλάτης said
#77: Έχουν θέμα με πόλεις που πολιτογραφήθηκαν ελληνικές με το αλλαγμένο τους όνομα. Για παράδειγμα, δεν υπάρχουν Βοδενά επειδή:
ΦΕΚ 98Α – 05/05/1918 Σύσταση του δήμου με έδρα τον οικισμό Έδεσσα
Είναι μάλλον απίθανο όμως κάποιος οικισμός να πολιτογραφήθηκε με εξελληνισμένο όνομα, οπότε:
Τσερκόβιανη (Πέλλης)
ΦΕΚ 98Α – 05/05/1918 Ο οικισμός προσαρτάται στο δήμο Εδέσσης
ΦΕΚ 413Α – 22/11/1926 Ο οικισμός μετονομάζεται σε Κλησοχώρι
16/10/1940 Το όνομα του οικισμού διορθώνεται σε Εκκλησιοχώριον
Πέπε said
@41 τέλος και άλλα σχετικά (Λιθοξόου):
Δεν τον αντέχω μ’ αυτά που λέει. Αλλά ως ερευνητή στο συγκεκριμένο ζήτημα των μετονομασιών τον έχω επικαλεστεί πολλές φορές και δεν μπορώ παρά να παραδεχτώ τη δουλειά του.
Γ-Κ said
69.
(Το Χάνι) του Κόκλα στη Μεσσηνία δεν ξέρω να έχει ή να είχε άλλο όνομα. Η Βιδίσοβα πράγματι είναι η Δροσοπηγή. Το Χάνι του Κόκλα Κατοικήθηκε από Βιδισοβαίους, όταν άλλαξαν οι εποχές και κατέβηκαν στο ίσωμα, αλλά δε σημαίνει ότι και τα δύο χωριά είχαν το ίδιο όνομα.
Κάπως παρόμοια περίπτωση είναι το Δώριο, λίγο πιο πέρα. Αρχικά ήταν ο «(σιδηροδρομικός) Σταθμός Αετού», σε απόσταση πέντε χιλ. περίπου από το Αητό. Αργότερα, όταν κατοικήθηκε (κυρίως από Αητοβουναίους) και έγινε χωριό, απόχτησε και όνομα (Δώριο).
—————–
Προς τι η «Βηδύσοβα» και όχι Βιδίσοβα; Ετυμολογείται από πουθενά στα Ελληνικά;
Πέπε said
82
Βέβαια! Από το ηδύς, που έπαιρνε και δίγαμμα.
Alexis said
Και στην Αττική πολλές οι μετονομασίες, αρβανίτικων, κυρίως, τοπωνυμίων: Λιόπεσι, Νέα Λιόσια, Δουργούτι, Μπογιάτι, Κουκουβάουνες, Κριεκούκι, Σούρμενα κ.ά.
Στη Θεσσαλονίκη πάλι, το πολυτραγουδισμένο Ντεπώ έχω την εντύπωση ότι δεν πολυλέγεται πια, παρά μόνο από κάποιους ελάχιστους παλιούς. Ας πουν και οι Θεσσαλονικείς…
Alexis said
#79: Και φυσικά ο κάτοικος της Νιος (Ίου) δεν μπορεί να ονομαστεί αλλιώς παρά Νιώτης, εκτός αν θες να πεις …Ιήτης!
Υπάρχει καλύτερη λύση: «Ιείος» κατά το «Αργείος» και στον πληθυντικό «οι Ιείοι».
Αρχοντικά πράματα! 😆
Γ-Κ said
Διατί αποκρύπτετε επί τόσην ώραν ότι εις τον Αετόν Μεσσηνίας, και επομένως και εις την Βηδύσοβα, εξακολουθεί να ομιλείται η Δωρική Διάλεκτος;
https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CE%B5%CF%84%CF%8C%CF%82_%CE%9C%CE%B5%CF%83%CF%83%CE%B7%CE%BD%CE%AF%CE%B1%CF%82#%CE%93%CE%BB%CF%8E%CF%83%CF%83%CE%B5%CF%82_%CE%BA%CE%B1%CE%B9_%CE%B4%CE%B9%CE%AC%CE%BB%CE%B5%CE%BA%CF%84%CE%BF%CE%B9
Εικός άρα να έχει διατηρηθεί το δίγαμμα πολλούς αιώνας μετά την απώλειάν του από την αντίστοιχον Αττικήν…
(Πλάκα κάνω, μην απαντήσει κανείς σοβαρά.)
Χαρούλα said
Α! Alexis θυμήθηκα και
Μπαχτσέ-τσιφλίκι – Νέοι Επιβάτες
Γιδάς – Αλεξάνδρεια
Eli Ven said
Μεσσηνιακή Μάνη:
Βαρούσι>>> Σταυροπήγιο
Γαϊτσες (θηλυκό, πληθυντικός) >>Κέντρο (οι οικισμοί ωστόσο διατήρησαν το όνομά τους: Μπρίντα, Νερίντα, Μπίλιοβο και Χώρα)
Οικισμοί των Τσερίων:Λιμπόχοβα>> Ζαχαριάς, Κοψολαιμέικα>> Καταφύγιο, Κουτσου(ι) μαρέικα>> Πεδινό
Λιασίνοβα>> Προσήλιο
και όπως αναφέρθηκε
Σκαρδαμούλα>> Καρδαμύλη
Κουτρούφι said
#79 «Το Πολύκαντρο (νομίζω ουδέτερο, διορθώστε).» Στη Σίφνο μάλλον θηλυκό.
«Και Πολυκανδριώτης αν είναι μπουζουκίστας.» Ή αν είναι δεσπότης: http://users.sch.gr/markmarkou/2001/new/dorotheos_polykandriotes.htm
ΕΦΗ - ΕΦΗ said
Κάτι ανάλογο με >>Κέα/Τζια-Τζιώτες
νομίζω
Κύθηρα/Τσιρίγο-Τσιριγώτες.
Τοπωνύμια και διοικητική διαίρεση του 1821 « Οι λέξεις έχουν τη δική τους ιστορία – Kon/Spira[l] said
[…] Όποιος διαβάζει τον Μακρυγιάννη ή άλλα κείμενα της εποχής του 1821 συναντάει τοπωνύμια που δεν ισχύουν σήμερα, που μπορεί να τον παραξενεύουν και να χρειαστεί να τα αναζητήσει. Πολλά από αυτά είναι αρκετά γνωστά, έτσι οι περισσότεροι ξέρουμε πως το Ζιτούνι είναι η Λαμία και πως το σημερινό Αίγιο είναι η παλιά Βοστίτσα. Κάποια άλλα,… — Weiterlesen sarantakos.wordpress.com/2020/09/21/1821-15/ […]
sarant said
Eυχαριστώ για τα νεότερα!
51 Χρήσιμο κι αυτό. Αλλά κι αυτό με πιθανολογήσεις και αβεβαιότητες
72 Τα πέντε βιλαέτια είναι οι πέντε καζάδες στους οποίους χωριζόταν το σαντζακι του Κάρλελι, λέει ο Ασδραχάς. Θα δούμε κάτι σχετικό αύριο.
Γιάννης Μαλλιαρός said
Καλημέρα,
Και σιγά μην έχω ανανεώσει τα σχόλια. Αλλά το 47 – 57 Αν Χαρβάτι = Κροατία, τότε το Χαρβάτι =Παλλήνη (που ήξερα) και Χαρβάτι = Μυκήνες που λέει το κείμενο, πώς είχαν το κροάτικο όνομα (για το καινούριο, εντάξει, είπαμε, αναγέννηση);
Theo said
@:75:
Μα, το χωριό της μητέρας μου ως παράδειγμα το ανέφερα.
@76:
Το χωριό της Ζάβορδας καταστράφηκε (http://www.visit-grevena.gr/points-of-interest/religious-tourism/zavorda/).
@79:
Και οι κάτοικοι των Κυθήρων αυτο και ετερο-προσδιορίζονται ως Τσιριγώτες. Κώττες, και οι κάτοικοι της Κω, «Κώοι» για τους ξένους. (ανανεώνοντας, είδα πως για τους Τσιριγώτες με πρόλαβε η Έφη. Αλλά δεν το διαγράφω, λόγω των …»Κωττών.
@80:
Το «Εκκλησιοχώριον» μόνο στις οδικές πινακίδες αναφέρεται έτσι, κι είναι μετάφραση της παλιάς ονομασίας του. Σήμερα όλοι το λένε Κλησοχώρι.
@84:
Ντεπώ το ξέρω κι έτσι το ακούω στη Θεσσαλονίκη. Έχεις υπ’ όψιν σου κάποιο άλλο όνομα γι’ αυτό;
aerosol said
Οι παλιοί Ναυπακτιώτες ίσως ακόμα λένε Έπαχτος. Όταν ήμουν μικρός πάντως το είχα ακούσει.
Έχω ακούσει και νέο Θηβαίο να λέει Φήβα. Τότε νόμιζα πως ήταν η δική του ιδιόμορφη προφορά του. Μετά το σημερινό, αμφιβάλλω!
Theo said
Μια κι αναφερθήκαμε στην Έδεσσα, μεταφέρω ένα ιμέιλ (και ταυτόχρονα μεζεδάκι) για τον Εδεσσαϊκό που μόλις το έλαβα:
«Τὸ ὄνομα πλέον Ἐδεσσαΐκὸς κτίζει brand name ἀκλόνητο καὶ διαχρονικό!
… ἄλλοτε ὑβρίζονται μεταξύ τους ὡς «θηλαστικά», ἄλλοτε μιλοῦν ἀσυνάρτητα σάν τόν πρόσωπο τοῦ Ἐδεσσαϊκοῦ (εὐρωβουλευτές), καί πάει λέγοντας (https://www.estianews.gr/apopseis/ethnikos-katalogos-anepithymiton/)
Theo said
@95:
Τους πέντε Ναυπάκτιους φίλους που έχω (οι τέσσερις σαρανταπεντάρηδες κι ο ένας κοντά στα εβδομήντα) τους ακούω να λένε «Ναύπακτος». Ίσως όταν είναι μόνοι τους να τη λένε «Επαχτο». Δεν ξέρω.
spyridos said
Από μνήμης
Αργολίδα
Μέρμπακας — Μιδέα
Σπατζίκου — Λευκάκια
Χαιντάρι — Δρέπανο (εδώ και 5 χρόνια είδα γραπτή επανεμφάνιση του ονόματος σε κάρτες μαγαζιών)
Κατσίγκρι — Αγιος Αδριανός
Τσέλου — Αγία Παρασκευή
Λακωνική Μάνη
Λεβέτσοβο -– Κροκεές
Τσίμοβα — Αρεόπολη
Τσεροβά –- Δροσοπηγή (κάηκε φέτος και ξεδρόσισε)
Μαλτσίνα — Μέλισσα
aerosol said
#97
Θα πόνταρα περισσότερο στον 70άρη -αλλά δεν ξέρω αν έχει επιζήσει η ονομασία ως τώρα. Μιλώ κι εγώ για δεκαετία ’80.
Theo said
@84:
Κι ο κάτοικος της Παιανίας Λιοπεσιώτης λέγεται, αν δεν κάνω λάθος.
f kar said
@98
Μέρμπακας –> Αγία Τριάδα (μαζί με τον παραδιπλανό Λάλουκα τα αναφέρει ο Μακρυγιάννης που αλληλοκυνηγιόσαντε με τον Γενναίο Κολοκοτρώνη)
Γκέρμπεσι –> Μιδέα
Σπαΐ/Σπαϊτζίκο –> Λευκάκια
άλλα από Αργολίδα:
Μπούτια–> Ήρα
(Μ)πασά –> Ίναχος
Χώνικας –> Νέο Ηραίο
Αβδήμπεη –> Ηραίο
Κοφίνι –> Νέα Τίρυνθα
Πρίφτανι –> Μοναστηράκι
Κούτσι –> Αργολικό
Τζαφέρ Αγά –> Ασίνη
Μπερμπάτι –> Πρόσυμνα/Προσύμνη
και μπόνους από Αρκαδία:
Μπερτζοβά –> Παρθένι
gpointofview said
# 74
Η Σεγδίτσα λέγεται Ανατολή (ή κάτι τέτοιο με τον ήλιο)
Δεν υπάρχει στην παραλία πόλη ή χωριό Τολοφώνας, απλά ονομάζουν έτσι αρχαιοπρεπώς την περιοχή μετά την Ερατεινή, προς την Ναύπακτο. Ισως να ονομάζεται σήμερα, έτσι τυπικά, το παλιό στεριανό χωριο Βιτρινίτσα, έτσι κι αλλιώς πρακτικά δεν πάει κανείς, όλοι κατέβηκαν στην παραλία όταν έγινε η παραλιακή οδός Ιτέας-Ναυπάκτου. Μόνο η Βίδαβη διατήρησε σχετικό κόσμο στα ορεινά με τις κοντοσουφλοειδείς ταβέρνες.
Εκτός από τις (οχυρομένες) πόλεις του γαλαξιδιού και της Ναυπάκτου δεν υπήρχαν άλλες παραλιακές για τον φόβο των πειρατών παλιά, με τον δρόμοόμως πήραν αξία τα παράλια και κατοικήθηκαν. Το ίδιο συνέβαινε και με την (τότε Σκάλα) Ιτέα και την Κολοπετεινίτσα.
nikiplos said
94ε, Νομίζω ότι λέγεται ακόμη Ντεπό ή (λιγότερο) Άγιος Λευτέρης.
Χαρούλα said
Γκιαούρ-αντάς(διάσημος κυρίως ως κυνηγότοπος)
σήμερα
Δέλτα του Έβρου(διάσημο κυρίως ως υγροβιότοπος).
Λεύκιππος said
84, 103 Ντεπώ λέγεται ακόμη βέβαια, αλλά επειδή «μισοχάθηκε» στα όρια της ανατολικής Θεσσαλονίκης και της Καλαμαριάς δεν ακούγεται ιδιαίτερα. Εξ άλλου δεν υπάρχει «εθνικός» λόγος παραγραφής του ονόματος καθώς προέρχεται από την γαλλική λέξη για τις αποθήκες που υπήρχαν και υπάρχουν ακόμη αλλά όχι σε καλή κατάσταση.
ΓΤ said
96@
Αυτό δεν είναι τίποτα, Τεό. Προχτές είχαν βοϊδογράμματο τίτλο με τη λέξη «πρώτο» να οξύνεται…
sarant said
Ευχαριστώ για τα νεότερα!
100 Λιόπεσι στην εποχή μου και η πολη. Σε μερικά χρόνια θα πουν και Παιανιώτης, κάπως πρέπει να ειπωθεί.
ΓιώργοςΜ said
97,99 Φίλη με καταγωγή από εκεί αναφέρθηκε κάποτε στη Ναύπακτο με αυτό το όνομα, και δεν είναι πάνω από 55. Προφανώς δεν είναι σε ευρεία χρήση, παιγνιωδώς το είπε έτσι, άρα μάλλον επιβιώνει η λέξη, στους μεγάλους τουλάχιστον κι οι μικρότεροι την έχουν ακούσει, ακόμη κι αν δεν την χρησιμοποιούν.
ΓΤ said
Παύλος Παπαλεξίου (Μητροπολίτης Σερβίων και Κοζάνης): «Ζήτω το Έθνος, ζήτω η Χωροφυλακή […] Όταν εμείς χτίζαμε Παρθενώνες, οι Ευρωπαίοι ζούσαν σε καλύβες»…
https://www.iefimerida.gr/ellada/mitropolitis-kozanis-zito-ethnos-zito-i-horofylaki
8 κρούσματα στο Άγιο Όρος (Αγίου Παύλου, Χιλανδάρι, Λακκοσκήτη). Της γλειφολαβίδας γίνεται. Αναμένομεν θαύμα
https://www.iefimerida.gr/ellada/koronoios-kroysmata-se-moni-toy-agioy-oroys
Alexis said
#94, τέλος: Όχι δεν έχω κάτι υπόψιν μου.
Αλλά επειδή τα τελευταία χρόνια μπήκα δύο φορές στην διαδικασία ενοικίασης σπιτιού στη Θεσσαλονίκη (λόγω παιδιών που σπουδάζουν), και είμαι ήδη σε αναζήτηση για 3η φορά, δεν είδα πουθενά σε αγγελίες, μεσιτικά γραφεία κλπ. περιοχή Ντεπώ. Γι’ αυτό αναρωτήθηκα αν λέγεται και κάπως αλλιώς, πιο «επίσημα», μήπως δηλαδή το Ντεπώ είναι η παλιά, λαϊκή ονομασία.
ΓΤ said
Να ετοιμαζόμαστε…
22.09@22:00 Κράσνονταρ-ΠΑΟΚ [1,93-3,15-3,55]
23.09@22:00 ΟΣΦΠ-Ομόνοια [1,23-4,85-10,25]
24.09@21:30 Σεν Γκάλεν-ΑΕΚ [2,82-3,20-2,25]
Σπέσιαλ για NeoKid
23.09@19:00
Ερμής Αραδίππου-Ακρίτας Χλώρακας [1,25-4,50-9,00]
Κούρης Ερήμης-ΑΕΚ Λάρνακας [17,00-6,00-1,10]
Ολυμπιακός Λευκωσίας-ΠΟ Ξυλοτύμβου [1,06-6,75-25,00]
ΓΤ said
@110
Αβέρτα τα ενοικιαζόμενα στο Ντεπώ
https://www.spitogatos.gr/search/results/residential/rent/r108/m2819m
π2 said
Ένα πρόβλημα που δεν συνειδητοποιεί κανείς εύκολα είναι ότι δεν έχουμε ένα μόνο παλαιό τοπωνύμιο που άλλαξε κάποια στιγμή με τις μετονομασίες, αλλά περισσότερα. Η Πέλλα (που έγινε Πέλλα τη δεκαετία του 1970, παλιότερα ήταν Παλαιά Πέλλα για να αντιδιαστέλλεται προς τον προσφυγικό οικισμό της Νέας Πέλλας) είχε επίσημο ελληνικό όνομα Άγιοι Απόστολοι, επίσημο ( ; ) οθωμανικό τουρκικό Αλά Κιλισέ (εκκλησία του Θεού), ανεπίσημο ελληνικό Απόστολοι (κατά τον Leake) και σλαβικό Ποστόλ. Οπότε δεν αρκούν τα παλαιά τοπωνύμια και οι παραλλαγές τους (παραλλαγές που πολλές φορές οφείλονται απλώς στον τρόπο που ακούν και γράφουν τα τοπωνύμια οι περιηγητές -την Τσερκόβιανη που αναφέρθηκε την έχω δει και Σαρκόβιανη, Σερκόβιανη,Τσαρκόβιανη, γραμμένη με λατινικούς χαρακτήρες με αρκετούς διαφορετικούς τρόπους), αλλά χρειάζονται και οι παραλλαγές σε άλλες γλώσσες. H επιλογή μιας από τις γλώσσες αυτές δεν είναι πάντοτε αθώα. Στους καταλόγους μετονομασιών θα βρούμε την ελληνική, που παραπέμπει σε ένα αμιγώς ελληνόφωνο χωριό. Η επιλογή του τοπωνυμίου Ποστόλ (που κάνει ο Λιθοξόου όπως σε όλες αυτές τις περιπτώσεις) παραπέμπει στη σλαβική παρουσία, παρά την ελληνική ετυμολογία του τοπωνυμίου. Το τουρκικό τοπωνύμιο θα μπορούσε να μας θυμίσει το γεγονός ότι το χωριό, την εποχή του Leake, ήταν τσιφλίκι Σαλονικιού μπέη κι είχε μια μικρή φρουρά υπό έναν Αλβανό σούμπαση. Η σύσταση του χωριού περιγράφεται με χίλιους δυο τρόπους, χαρακτηριστικούς της μακεδονικής σαλάτας: χριστιανοί, Έλληνες και Βούλγαροι, πατριαρχικοί και εξαρχικοί (μισοί-μισοί), μόνο εξαρχικοί, μόνο σλαβόφωνοι.
Τρέχα γύρευε γενικώς.
Χαρούλα said
#109β
Η Μαρία (#222), στα προχθεσινά μεζεδάκια.
🤣😤😂😬😤🤣😂😤😬😂🤣
ΓΤ said
Και μετά την επόμενη ενοικίαση, και αφού θα έχεις συνδυάσει το #112 με το #111 (να είναι άνετα τα παιδιά, ρε φίλε 🙂 ), μην ξεχάσεις, εκεί στο Ντεπώ, τον «Μπαχτσέ»
https://www.facebook.com/mpaxtsesthessaloniki
Theo said
@113:
Ναι, «τρέχα γύρευε γενικώς» 🙂 🙂
ΓΤ said
114@
Να τα φέρνει μπροστά αυτά η Μαρία, βρε Χαρούλα, θέλουμε να πάμε να προσκυνήσουμε, να μην ξέρουμε σε πρώτο χρόνο τι μας γίνεται; 🙂
leonicos said
97-99
Έπαχτος η ναύπακτος. Το έχω διαβάσει σε διάφορα απομνημονεύματα. Το ΄χω ακούσει μεταξύ σοβαρού και αστείου
ΜΙΚ_ΙΟΣ said
7.
>>… στην Κρήτη, σαντζάκι και καζάς ταυτίζονταν.
Φαίνεται ότι έτσι ήταν αρχικά.
Κατά τον καθηγητή Θεοχ. Δετοράκη (‘Ιστορία της Κρήτης’, Αθήνα 1986, σ. 272): Σχεδόν από την αρχή της κατάκτησης της Κρήτης (1669) μέχρι το 1867, τα διαμερίσματα (σαντζάκια) στην Κρήτη ήταν τρία: Χάνδακα, Ρεθύμνου, Χανίων. Δεν αναφέρει κάτι για καζάδες.
Όμως, ο Γιαν. Σπυρόπουλος (‘Οθωμανική διοίκηση και κοινωνία στην προεπαναστατική δυτική Κρήτη-Αρχειακές μαρτυρίες (1817-1819)’, Ρέθυμνο 2015, σ.33), λέει σαφώς ότι οι ’’τρεις καζάδες ταυτίζονταν πλήρως με τα τρία σαντζάκια του νησιού’’, ενώ ρόλο επαρχιών έπαιζαν οι ναχιγέδες. [Κατεβαίνει εδώ].
Από το 1868 τα σαντζάκια έγιναν πέντε (όπως τα λέει στο άρθρο ο Νικοκύρης), οπότε και ’’δημιουργήθηκε η ιδιαίτερη διοικητική περιφέρεια του Λασιθίου, με την απόσπαση των τεσσάρων ανατολικών επαρχιών’’ (εννοείται από την περιφέρεια του Χάνδακα, στην οποία μέχρι τότε υπαγόταν). Οπότε, λογικά, οι επαρχίες αυτές θα ήταν ‘ναχιγέδες’.
Από το 1868 και μετά, σίγουρα αναφέρονται συγκεκριμένοι καζάδες σε κάθε σαντζάκι.
Σωτήρς said
Πάντως το εγιαλέτι της Ρούμελης για τους Οθωμανούς έπιανε από τα Βαλκάνια μέχρι τα πρώτα σύνορα της Ελλάδας (Αμβρακικός – Παγασητικός) αν έχω καταλάβει σωστά. Άφηνε απ’έξω την Ρούμελη όπως την εννοούμε οι Έλληνες. Όπως τα θυμάμαι ανάκατα όταν έψαχνα σε ποιο σαντζάκι υπάγονταν τα Σάλωνα (αρχικά στα Τρίκαλα και μετά στο σαντζάκι του Εγρίμπου – Χαλκίδα).
ΜΙΚ_ΙΟΣ said
119.
Αν δεν κατεβαίνει το pdf, αντιγράψτε τη διεύθυνση: gak.reth.sch.gr/Actvt/ekdosi/othom.pdf
Theo said
@109:
Και από πού το ξέρεις ότι ο ιός μεταδόθηκε με τη λαβίδα κι όχι τον συνωστισμό;
@118:
Κι ο Βλαχογιάννης που γεννήθηκε στη Ναύπακτο, δημοσίευσε τα πρώτα του λογοτεχνικά κείμενα με το φιλολογικό ψευδώνυμο «Γιάννης Επαχτίτης
Theo said
Εν τω μεταξύ, το in.gr, ενώ αναφέρεται για Αγίου Παύλου, Χιλανδάρι, Λακκοσκήτη, βάζει φωτογραφία της Ιβήρων. 😳 😆
Για το θέμα, συνωστισμού, αγίων λειψάνων κλπ. και κόβιντ, είχα παραπέμψει τον Μάιο σε άρθρο του μητροπολίτη Αργολίδος:
Μην ξεχνάμε ότι, ο κορονοϊός ήλθε στην Πελοπόννησο από τους προσκυνητές των Αγίων Τόπων. Για προσκύνημα πήγαν οι άνθρωποι! Και δύο μοναχοί που μετέφεραν το λείψανο του αγίου Γεωργίου στη Μ. Βρετανία, γύρισαν με τη νόσο.
Το θέμα της Θείας Κοινωνίας είναι άλλο (από θεολογικής απόψεως).
ΓΤ said
@122
Δεν αποκλείει το ένα το άλλο. Ξέχασα και το κοινό τσίγκινο ποτήρι να αναφέρω, με τον «αγιασμό». Να δούμε αν θα γίνει θαύμα με τον μοναχό που διασωληνώθηκε στο «Παπανικολάου».
A, μην ξεχάσω! Να δούμε στη Ρομφαία και τη «σύγκλΙση» της Ιεραρχίας (αράδα 5). Φοβούνται τον ιό τα χρυσά μου, μην και πάνε νωρίτερα στις αγκάλες του Κυρίου…
https://www.romfea.gr/epikairotita-xronika/39550-apokleistiko-pros-anaboli-i-sunodos-tis-ierarxias
ΓΤ said
κρούσματα: 453 https://eody.gov.gr/0921_briefing_covid19/
αγγελοκρούσματα: χιλιάδες…
Theo said
@124:
Και ποιος σου είπε πως οι μοναχοί έχουν τα θαύματα στο τσεπάκι τους; Ο Θεός κάνει κουμάντο, ανατρέποντας τη φυσική τάξη όπου θέλει, όταν θέλει, σε όποιον θέλει κι όπως θέλει.
Ένας Κρητικός έλεγε:
Οι γεωργοί προσεύχονται να βρέξει κι οι αγγειοπλάστες να μη βρέξει. Ε, καλά κάνει κι ο Θεός και κάνει του κεφαλιού Του 🙂
Theo said
@125:
Τα 184 στο ΚΥΤ Καρά Τεπέ Λέσβου
ΓΤ said
126@
«Ο Θεός κάνει κουμάντο»
Βρε της Πλάσης το κομάντο!
Στον επόμενο σύνδεσμο βλέπουμε ποιος κάνει κουμάντο
https://www.romfea.gr/katigories/10-apopseis/22797-koumanto-ston-topo-auton-kanei-o-xristos
ΓΤ said
@128
αράδα 1: «κλΕΙνει ευλαβικά τα γόνατα»…
Μαρία said
126
Δεν πήραν τα σωστά μέτρα, μετά το 3:10.
Theo said
Το ξανθό Γένος δεν πτοείται από κορονοϊούς, κλπ. 😉
Στο Άγιον Όρος ο Πρωθυπουργός της Ρωσίας Μιχαήλ Μισουστίν
Theo said
@130:
Αυτό είναι παλιό (20-4).
Theo said
Ελπίζω τώρα να το ποστάρω σωστά.
Στο Άγιον Όρος ο Πρωθυπουργός της Ρωσίας Μιχαήλ Μισουστίν
Γιάννης Κουβάτσος said
126: Παίζει ζάρια, δηλαδή. ☺
Γιάννης Μαλλιαρός said
114 Ώστε έκτακτη επιδημία γρίπης. Όχι τακτική και προγραμματισμένη!
Να προσθέσω κι εγώ μερικά από περιοχές που πέρασα
Αργολίδα
Χέλι – Αραχναίο
Αχαΐα
Στρέζοβα – Δάφνη
Σκούπ(ι) – Πάος
Μαζέικα – Κλειτορία
Λέσβος
Γέλοια – Πελόπη
Καγιάνι – Ταξιάρχης
Μπαλτζίκι – Νέες Κυδωνίες (κι όχι Αϊβαλί)
Ποταμός – Πλωμάρι
Πλωμάρι – Μεγαλοχώρι
(Μέχρι τα μέσα του 19ου αιώνα υπήρχε το Πλωμάρι στα βουνά και ένας οικισμός στην παραλία, στις εκβολές του ποταμού Σεδούντα που το έλεγαν Ποταμό. Από τα μέσα του 18ου άρχισαν να κατεβαίνουν προς τη θάλασσα και φτιάχτηκε π.χ. η Πλαγιά αλλά πίσω από λόφους να μην φαίνεται άμεσα απ’ τη θάλασσα λόγω πειρατών. Αργότερα όταν η πειρατεία περιορίστηκε κατά πολύ, κατέβηκαν στον Ποταμό και το παλιό Πλωμάρι μίκρυνε αλλά ήταν αρκετά μεγάλο και τα ονόματα άλλαξαν. Πάντως, το Ποταμός επέζησε μέχρι τα δικά μου χρόνια, σήμερα ελάχιστοι μπορεί να το χρησιμοποιήσουν).
127 Τις προηγούμενες μέρες, μέτραγαν τα κρούσματα στο ΚΥΤ; Γιατί ήταν και τις προηγούμενες πολλά (καθώς τους ξαναμάντρωναν και τους εξέταζαν έναν – έναν με τη σειρά).
Γιάννης Μαλλιαρός said
Μιας και τα της Αττικής δεν αναφέρθηκαν συνολικά (αλλά κάποια αποσπασματικά) και μιας και τα είχα μαζέψει από παλιότερα ιδού μια λίστα (που ελπίζω να είναι σωστή).
Παλιό Όνομα Νέο Όνομα
Ανάλατος Νέα Σμύρνη
Δουργούτι Νέος Κόσμος
Κακασάλεσι Αυλώνας
Καλαμάκι Άλιμος
Καλύβια Χασιάς Ασπρόπυργος
Κάντζα Λεοντάριο
Κάτζα Γλυκά Νερά
Κατσιπόδι Δάφνη
Κιούρκα Αφίδνες
Κοκκινιά Νίκαια
Κουκουβάουνες Μεταμόρφωση
Κούλουρη Σαλαμίνα
Κούντουρα Μαντρα
Κουρσαλάς Κοροπί
Κουτσουκάρι Κορυδαλλός
Κριεκούκι Ερυθρές
Λιόπεσι Παιανία
Λιοσάτι Κοκκκινόβραχος
Λούτσα Άρτεμις
Μαγκουφάνα Πεύκη
Μάζι Πολυδέντρι
Μάζι Οινόη
Μεγάλο Πεύκο Νέα Πέραμος
Μενίδι Αχαρναί
Μούλκι Αιάντιο
Μπάφι Κρυονέρι
Μπογιάτι Άγιος Στέφανος
Μπογιάτι Άνοιξη
Μπράτσι Τανάγρα
Μπραχάμι Άγιος Δημήτριος
Νέα Σφαγεία Ταύρος
Νέες Κυδωνίες Αιγάλεω
Πόρτο Γερμενό Αιγόσθενα
Ταμπούρια Κερατσίνι
Χαρβάτι Παλήνη
Χασάνι Ελληνικό
Χασιά Φυλή
Μπάλα Ροδόπολη
Γ-Κ said
Το Πάος και την Κλειτορία… για καλύτερα τα έχουνε βάλει;;;
Μαρία said
132
Επειδή είναι παλιό, το έβαλα. Είπε και ελάλησε αλλά δεν εισακούστηκε απ’ τους σιωνιστές και μασόνους 🙂
134
Ο Θεός δεν παίζει ζάρια. Ρήση που αποδίδεται απ’ τους ντετερμινιστές στον Αϊνστάιν.
Γ-Κ said
Σχετικά με το Ελληνικό. Ο συνοικισμός του Ελληνικού ήταν τα Σούρμενα. Το Χασάνι είναι στην περιοχή του αεροδρομίου. Περιλαμβάνεται μεν στον Δήμο Ελληνικού, αλλά ήταν και είναι ακατοικητο.
Γιάννης Μαλλιαρός said
139 Το Σούρμενα υπάρχει ακόμα σαν περιοχή κυρίως της Γλυφάδας αν δεν κάνω λάθος (και σε λεωφορειακές γραμμές – χωρίς να θέλω να πω πως δεν έχεις δίκιο).
Γ-Κ said
Αν βγαίνουν συμπεράσματα από εδώ:
https://www.elliniko-argyroupoli.gr/article.php?id=10
Γ-Κ said
Πάντως Σούρμενα στη Γλυφάδα μου φαίνεται τελείως λάθος…
https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91.%CE%A3._%CE%A3%CE%BF%CF%8D%CF%81%CE%BC%CE%B5%CE%BD%CE%B1
ΜΙΚ_ΙΟΣ said
54, 55
Μπορεί και να μην ανεβαίνει ο τόνος, όμως… 🙂
Μερικές φορές λέμε (ακόμη…): Η πόλη τω Χανιώ, Στην πέρα μπάντα τω Χανιώ (ριζίτικο), απ’ τω Χανιώ (τα μέρη, τσι δρόμους κλπ)
Και, βέβαια:
‘Αφήστε τόνε να περνά ‘που τω Χανιώ την πόρτα
και να φορεί και τ’ άρματα όπως τα φόρειε πρώτα’
Κιγκέρι said
Ε, να βάλω κι εγώ τα λαρισινά:
https://www.eleftheria.gr/%CE%BB%CE%AC%CF%81%CE%B9%CF%83%CE%B1/item/171026.html
Κάποια από αυτά τα παλιά ονόματα χρησιμοποιούνται ακόμα, σκωπτικά όμως π.χ:
– Ο τάδε αγόρασε οικόπεδο να χτίσει στην Τερψιθέα.
-Μμμ, έγινε τώρα προάστιο το Μπαϊσλάρ!
– Αχ, δεν τα μπορώ καθόλου τα έντομα, είμαι παιδί της πόλης!
– Άι μαρή που είσαι παιδί της πόλης, που ο πατέρας σ’ είναι απ´ το Τζορμακλή κι η μάνα σ’ απ´ το Καζακλάρ!
– Από ποιο χωριό είσαι Γιάννη;
– Απ´ το Αργυροπούλι.
– Ε, πες απ´το Καρατζόλι να καταλάβουμε!
– Γιατί καλέ το δικό σου το χωριό από Νεμπεγλέρ έγινε Νίκαια και το δικό μου έμεινε Καρατζόλι;
Ακόμα, πολλά διατηρούνται στα επίθετα, π.χ Αληφακιώτης, Μπουχλαριώτης, Καραλαριώτης, Νιβολιανίτης, κλπ.
ΚΩΣΤΑΣ said
Ωραίο το σημερινό, ιστορικής χροιάς θέμα.
Τοπωνύμια επί τουρκοκρατίας – μήπως καλύτερα επί οθωμανοκρατίας; Εδώ χάσαμε τον μπούσουλα επί των ημερών του ενδόξου βίου μας, τα παλιά θα μας έμεναν; 😜
Ήξερα σχεδόν όλες τις κοινότητες του νομού Λάρισας και τις επαρχίες στις οποίες ανήκαν. Ύστερα ήρθε ο Καλλικράτης και άρχισα να μπερδεύομαι κάπως. Μετά ο Καποδίστριας επιδείνωσε την κατάσταση. Αν προστεθεί και το γεγονός της απουσίας μου από αυτή την περιοχή πριν πολλά έτη και η αρχόμενη εμφάνιση αλτσχάιμερ, ε, τότε οδεύω ολοταχώς προς ανήκεστο τοπωνυμι(α)κή; βλάβη. 😪
Κιγκέρι said
145:
Είδες όμως εγώ πώς σε σκέφτομαι; 🙂
Δύτης των νιπτήρων said
119 Kαλά τα λέει ο Σπυρόπουλος, εγώ ήμουν λίγο βιαστικός. Τόσο ο καζάς όσο και ο λιβάς (σαντζάκι) Σητείας φαίνεται να υπήχθησαν σε εκείνους του Χάνδακα ελάχιστα χρόνια μετά την πτώση του Χάνδακα. Υπάρχουν κάποιες ασάφειες (όπως η αναφορά σε λιβά Σητείας σε κατάστιχο του 1705) αλλά πιθανόν οφείλονται σε αδράνειες της διοίκησης, να το πω έτσι.
Γιάννης Μαλλιαρός said
142 Δίκιο έχεις, εγώ τα μπέρδεψα (με την Τερψιθέα). Σούρμενα ο οικισμός του Ελληνικού (πάνω απ’ το πάνω αεροδρόμιο και τη βάση).
aerosol said
#138
Κατά τις έγκριτες πληροφορίες μου -και σύμφωνα με έγκυρες πηγές, που λένε- ο Άινστάιν όντως το είπε αυτό. Όχι γενικώς, ούτε θεολογόντας μετά από τσιπουράκια, αλλά πάνω σε μια συγκεκριμένη διαφωνία του περί Φυσικής με κάποιον άλλο ομότεχνο. Δεν θυμάμαι τις λεπτομέρειες αλλά φαίνεται πως πρόσφατα αποδείχτηκε οτι είχε ο ομότεχνος δίκιο και όχι ο Αινστάιν. Δηλαδή, αν πάρουμε σοβαρά την δήλωση, ο Θεός όντως παίζει ζάρια με το σύμπαν!
Γιάννης Μαλλιαρός said
145 Πρώτα ο Καποδίστριας (1998) κι ύστερα ο Καλλικράτης (2010).
ΓΤ said
145@
Δυσκολεύομαι να πιστέψω, Κωστάουα, τα περί αρχόμενου αλτσχάιμερ. Έχω ακούσει ότι ξέρεις απέξω τον κατάλογο του #115 🙂
π2 said
148: Και η ομάδα του Ελληνικού λέγεται ΑΟ Σουρμένων. Από κει ξεκίνησε ο Φετφατζίδης, ο επονομαζόμενος και Μέσι από τα Σούρμενα.
ΓΤ said
152@
https://www.facebook.com/assourmenon/
ΓΤ said
152@
και το «ιστορικό» κομμάτι για τον Φέτφα
https://www.contra.gr/podosfairo/o-protos-proponitis-toy-gianni-fetfatzidi-mila-sto-contra-gr.6863463.html
ΓιώργοςΜ said
127 και πριν
13/1000 στο σύνολο των δειγμάτων που έχουν εξεταστεί στη χώρα (15595 ÷ 1210118)
14/1000 στο ΚΥΤ (184 ÷ 13000)
Δε φαίνεται κάποια ιδιαίτερη διαφορά
Γιάννης Κουβάτσος said
149: Και παίζει κι όλο ντόρτια φέρνει.
Πέπε said
@84:
> > Και στην Αττική πολλές οι μετονομασίες, αρβανίτικων, κυρίως, τοπωνυμίων: Λιόπεσι, […], Σούρμενα κ.ά.
Σούρμενα σίγουρα είναι αρβανίτικο; Σαν να είχα την εντύπωση ότι είναι ποντιακό, μεταφορά από τοπωνύμιο του Πόντου (που κανονικά δηλαδή θα αναμενόταν να είναι «νέα Σούρμενα»). Συγχέω;
@135:
> > Λέσβος: …Καγιάνι – Ταξιάρχης
Πριν 7-8 χρόνια είχα φιλοξενηθεί στο Καγιάνι, και κανέναν δεν άκουσα να το λέει αλλιώς εκτός από Καγιάνι. Όταν μετά από αρκετές μέρες παρατήρησα ότι δεν το έχουν οι πινακίδες, ρώτησα και μου είπαν «α ναι, κάπως αλλιώς το λένε, νομίζω Ταξιάρχη»!
Να προσθέσω και την Μπούφα Πηλίου, νυν Κορώπη.
Πάντως η καλύτερη μετονομασία είναι Αϊβαλί – Κυδωνίες: πιστή μετάφραση μεν, αλλά …δε βρίσκεται καν στην Ελλάδα! Και δίνει και το επώνυμο-καψώνι Κυδωνιεύς. (Το λες και επώνυμο – διαγώνισμα)
Γιάννης Κουβάτσος said
https://www.google.com/url?sa=t&source=web&rct=j&url=https://physicsgg.me/2015/09/02/%25CF%2584%25CE%25B5%25CE%25BB%25CE%25B9%25CE%25BA%25CE%25AC-%25CE%25BF-%25CE%25B8%25CE%25B5%25CF%258C%25CF%2582-%25CF%2580%25CE%25B1%25CE%25AF%25CE%25B6%25CE%25B5%25CE%25B9-%25CE%25B6%25CE%25AC%25CF%2581%25CE%25B9%25CE%25B1-%25CE%25BC%25CE%25B5-%25CF%2584%25CE%25BF%25CE%25BD-%25CE%25BA%25CF%258C%25CF%2583%25CE%25BC%25CE%25BF/amp/&ved=2ahUKEwj007Go7frrAhVjMewKHSyNDKcQFjAFegQIBRAB&usg=AOvVaw3gcml04I2R4Y2UixOxM8M8&cf=1&cshid=1600712145184
sarant said
Ευχαριστώ για τα νεότερα! Και χρήσιμα σχόλια και αστεία, όλα καλά!
gpointofview said
# 107 κι αλλού
Μα είναι δυνατόν να λέγεται πως το προπονητικό κέντρο της οικογένειας Βαρδινογιάννη όπου προπονείται ο ΠΑΟ και σπάει το πόδι του ο Κ.Κ. βρίσκεται στο…Λιόπεσι ; Δεν είναι !!
Γιάννης Κουβάτσος said
Στη Λεωφόρο έπαθε ρήξη τένοντος ο Κ.Κ.
ΓΤ said
@160, 161
https://www.tanea.gr/1998/03/12/greece/apo-to-gipedo-sto-xeiroyrgeio-o-karamanlis/
Γιάννης Μαλλιαρός said
155 Στον Καρά Τεπέ είναι 243 / 7064 = 34 /1.000. Μάλλον έχει διαφορά…
https://www.stonisi.gr/post/11590/243-ta-kroysmata-ston-kara-tepe-alla
157 Μα το Αϊβαλί λεγόταν Κυδωνίες παράλληλα, δεν είναι σημερινή μετάφραση. Κι ο δεσπότης εκεί ήταν Κυδωνιών και Μοσχονησίων (είχα μαθητές με το επώνυμο Κυδωνιεύς και μισοαστεία μισοσοβαρά τους έλεγα Αϊβαλιώτες για να μη ζορίζομαι στην κλίση τους. Πάντως κανέναν δεν άκουγα να λέει του Κυδωνιέως!)
Νέο Kid said
149. Η σύγχρονη επιστήμη έχει σχεδόν σύμπασα απορρίψει την περίφημη και πολυθρύλητη Free will. Μ’ αλλά λόγια ο Αινσταιν είχε μάλλον δίκιο ,ή εναλλακτικά μπορεί ίσως κάποιος να το δει σαν ο Θεός να έριξε μια All in ζαριά «Εν Αρχή» κι ο,τι ήφερε ήφερε! Κι ο Θεός δεν παίρνει πίσω το πονταρισμά του! (Που θάλεγε κι ο Κολοκοτρώνης…)
ΓΤ said
163@
και ο μπαουχαουζιανός Σόλων Κυδωνιάτης
ΚΩΣΤΑΣ said
146 Γεια σου Κιγκέρι, καλή μου συμπατριώτισσα. Έχω φάει κοψίδια (κεμπάπ πρόβειο) στου Καζακλάρ κι στου Καρατζιόλ! 😉
Ωραίο το λινκ που έβαλες και με βοηθάει στη σημερινή νοητική μου κατάσταση 🤗 αλλά βρίσκω, κατά τη γνώμη μου, και κάποιες ανακρίβειες να τις πω; Τα ονόματα που φέρονται να υπάρχουν από το 1883 δεν τα έχω ακούσει ποτέ, πχ Αντουκλάρ- Λουτρό, Γιατσιλάρ- Δοξαρά, Ιλεντσελού- Πουρνάρι, μόνο το Καραδερέ- Λυγαριά και ίσως (με πολλές αμφιβολίες) Οτμανλή- Μακρυχώρι. Επίσης δεν έχω ακούσει ποτέ Τρύπα το άλλο Καρατζιόλι – Αγ. Παρασκευή. Άσε που λείπουν τα Βούναινα – Τζιαμπασλάρ! με τον τοπικό Αη Νικόλα.
.
151 Άσε, φίλε ΓουΤου, ποια λίστα του 115 και ποιο μπαχτσέ να θυμάμαι; πριν λίγο έφαγα και δεν θυμάμαι τι; 😉
Γιάννης Κουβάτσος said
164: Έπρεπε να τα τσιμπήσει, ρε γαμώτο…
ΓΤ said
@72, 92β
https://www.kathimerini.gr/culture/391596/o-kosmos-ton-armatolon-kai-klefton/
Μαρία said
163
Απ’ το νησί:
… βρέθηκαν 243 κρούσματα κορονοϊού που θα αποτυπωθούν στα στοιχεία που θα ανακοινώσει σήμερα ο ΕΟΔΥ
ΕΟΔΥ σήμερα: 184 στο ΚΥΤ Καρά Τεπέ Λέσβου
Συμπέρασμα: τα 7.064 είναι τα γρήγορα τεστ. Στα θετικά κάνουν στη συνέχεια μοριακό τεστ και αποκλείουν τα ψευδώς θετικά.
nikosts said
Ο παππούς μου ήταν πρόσφυγας από τη Μικρά Ασία. Το χωριό του λεγόταν Κλισέ Κιοΐ, που με τα τούρκικα που ξέρω θα το λέγαμε εκκλησοχώρι, ή κάτι τέτοιο. Υπάρχει ενθύμιο το απολυτήριο Δημοτικού σχολείου του μεγαλύτερου αδερφού του με σφραγίδα «ελληνική κοινότητα Κλισέ Κιοΐ». Στο ίντερνετ είχα βρει πως βρισκόταν κοντά στην αρχαία πόλη «Ελαίαι». Έψαχνα χρόνια σε Google maps και τέτοια και δεν μπορούσα να το βρω. Κάποια στιγμή βρήκα ένα κατάλογο με μετονομασίες χωριών στη Μικρά Ασία, νομίζω από το pontosnews. Το νέο όνομα του χωριού λοιπόν είναι zeytindağ, ελιά και βουνό, Λιοβούνι. Το ‘πα στη μάνα μου και μου λέει, «ε βέβαια, αφού και ο προπάππους σου είχε λιοτρίβι». Φαίνεται το «Εκκλησοχώρι»ήταν πολύ Ρωμέικο, αλλά και το «Λιοβούνι» ταιριάζει με τις αρχαίες Ελαίες… Πρέπει να έχει πολλές ελιές εκεί…
ΚΩΣΤΑΣ said
150 Ωωω! σόρι τα μπέρδεψα, ευχαριστώ για τη διόρθωση. Κι έχεις και τον ΓΤ στο @151 να αμφισβητεί την ειλικρίνειά μου! 😌
Triant said
Ρώτησα κάποτε δυο φίλους εργολάβους που πουλάγανε κάτι νεόκτιστα διαμερίσματα, σε ποια περοχή είναι. Στον Άγιο Δημήτριο μου λέει ο ένας. Ά, στο Μπραχάμι του λέω για να τον πειράξω. Όχι, μου λέει ο άλλος. Στο Μπραχάμι αγοράζουμε, πουλάμε στον Άγιο Δημήτριο 🙂
Γιάννης Μαλλιαρός said
169 Όχι. 243 είναι το σύνολο, 187 τα χτεσινά. Αν παρακολουθήσεις τις ημερήσιες καταγραφές θα το δεις. Και όλες είναι γρήγορα (και επανέλεγχο, δεν ξέρο).
ΕΦΗ - ΕΦΗ said
119 >>Σχεδόν από την αρχή της κατάκτησης της Κρήτης (1669) μέχρι το 1867, τα διαμερίσματα (σαντζάκια) στην Κρήτη ήταν τρία: Χάνδακα, Ρεθύμνου, Χανίων.
Ναι, πάλι ο Δετοράκης στο δίτομο «Κρήτη-Ιστορία και Πολιτισμός «Σύνδεσμος τοπικών ενώσεων δήμων και κοινοτήτων Κρήτης/1988 Εκδοτική Φροντίδα Βικελαία Δημ.Βιβλιοθήκη σλ.336-337 :
Η Τουρκική διοίκηση
Στην αρχή διατήρησαν το διοικητικό σύστημα των Βενετών, δηλαδή τη διαίρεση της Κρήτης σε τέσσερα διαμερίσματα (πασαλίκια, σαντζάκια), της Σητείας,του Χάνδακα, του Ρεθύμνου και των Χανίων.
Ήδη όμως από τους πρώτους μήνες της κατοχής, άγνωστο για ποιους λόγους, περιόρισαν τα διαμερίσματα σε τρία,συνενώνοντας το διαμέρισμα της Σητείας με εκείνο του Χάνδακα. Δημιουργήθηκε έτσι το Εγιαλέτι της Κρήτης,μια μεγάλη διοικητική περιφέρεια η νοτιότερη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Η κατάσταση αυτή διατηρήθηκε για 200 περίπου χρόνια, ως το 1867, όταν δημιουργήθηκε η ιδιαίτερη διοικητική περιφέρεια του Λασιθίου, με την απόσπαση των τεσσάρων ανατολικών επαρχιών. (…).
Τα Σφακιά δόθηκαν ως τιμάριο στον Τούρκο αρχιστράτηγο Ντελή ή Γαζή Χουσεϊν-ευθύς μετά την κατάληψή τους(1652) (…)
Διοικητικό κέντρο του εγιαλετίου της Κρήτης ήταν ο Χάνδακας.
Κάθε διαμέρισμα είχε είχε διοικητή πασά (σαντζάκ βέη) διοριζόμενο από το σουλτάνο. Ο πασάς του Χάνδακα, ανώτερος από τους άλλους,λεγόταν σερασκέρης (αρχιστράτηγος) της Κρήτης.
Οι επαρχίες (καδιλίκια) υπαγόταν στους κατά τόπους πασάδες.
sarant said
168 Εχει σειρά άρθρων για το ίδιο θέμα
Γιάννης Μαλλιαρός said
170 Μα έφυγαν οι Ρωμιοί και πήραν και την εκκλησιά τους, τι εκκλησοχώρι να πούνε. Έκαναν κι αυτοί εκσυγχρονισμό βάσει της δημιουργηθείσης καταστάσεως 🙂
ΚΩΣΤΑΣ said
Άντε να βάλλω και λίγα παλιά τοπωνύμια από τη νέα πατρίδα μου, τη Σαλονίκη.
https://www.in2life.gr/features/notes/article/584512/pos-legontan-palia-oi-periohes-ths-thessalonikhs.html
Μαγδαληνή said
Και κάτι για την Εύβοια, διαχρονικό…
Εύριπος, από το όνομα του στενού πορθμού. Νεγρεπόντε, κατά την Ενετοκρατία. Νεγρεπόντε σημαίνει, μαύρη πέτρα, από τη μεγάλη πέτρινη γέφυρα, που ήταν χτισμένη με μαύρες σκληρές πέτρες και συνέδεε τα δύο κάστρα, που βρίσκονταν στα δύο μέρη της Χαλκίδας, εκατέρωθεν του στενού του Ευρίπου. Εγριπόζ. Ονομαζόταν έτσι στα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Και από αυτό και Γριπονήσι.
Και για τη Ναύπακτο , Έπαχτο ένα αστείο της ευρύτερης οικογένειας, έλεγε για μια θεία που υποσχόταν: «Έτσι και πάθουμε κάτι ή εγώ ή ο Σπύρος μου (ο σύζυγος), εγώ θα πάω στην Έπαχτο! » (από όπου καταγόταν).
ΕΦΗ - ΕΦΗ said
Γενή Κιοϊ, Νεάπολη Μεραμπέλλου
(από έγγραφο του 1723 που αναφέρει τον εξισλαμισμό μιας παπαδιάς εκ του χωρίου Γενή Κιοϊ)
από το Κρήτη-Ιστορία και Πολιτισμός τόμοςΒ΄σελ 346
Πισμάνης said
Νά τιμήσω κι εγώ τά γένια μου .. παλιά τοπωνύμια επί χάρτου
Πέπε said
179
> > Γενή Κιοϊ, Νεάπολη Μεραμπέλλου
Πάντως γενικά νομίζω ότι στην Κρήτη λίγες μετονομασίες έχουν γίνει. Άλλωστε, δεν ξέρω, είχε ποτέ αξιόλογο τουρκόφωνο πληθυσμό; Κάποια βενετσιάνικα πάντως, π.χ. Μεραμπέλο, τα ‘χουν κρατήσει.
Αντιθέτως, πρέπει να υπάρχουν κάποια τοπωνύμια αξιοσημείωτης παλαιότητας, γνήσια, όχι από επαναφορά. Η Νίβρυτος για παράδειγμα, καραμπινάτα αρχαιοπρεπές όνομα (ορεινό χωριό στον ν. Ηρακλείου), μάλλον έτσι πρέπει να λεγόταν πάντα.
geobartz said
94 Theo said: «…Ντεπώ το ξέρω κι έτσι το ακούω στη Θεσσαλονίκη. Έχεις υπ’ όψιν σου κάποιο άλλο όνομα γι’ αυτό»;
# Ντεπώ: «προέρχεται από την γαλλική λέξη για τις αποθήκες που υπήρχαν και υπάρχουν ακόμη», όπως σημειώνει ο Λεύκιππος (σχ. 105). Οι αποθήκες έγιναν τον καιρό του Μακεδονικού Μετώπου (1916-1918). Απ’ ότι ξέρω, ο πολύς κόσμος συνεχίζει να το λεει Ντεπώ. Είναι πολύ μακριά από το κάμπους του ΑΠΘ, ήτοι ακατάλληλο για «παιδιά που σπουδάζουν» και ίσως γι’ αυτό δεν το βρίσκει «πουθενά σε αγγελίες» ο Alexis, (σχ.110). Δεν ξέρω αν λέγεται και «Άγιος Λευτέρης», όπως λεει ο nikiplos, (σχ.103), σίγουρα όμως εξελληνίστηκε σε «Αποθήκη». Στα χρόνια …π.Χ, υπήρχε γραμμή του ΟΑΣΘ με το όνομα «Αποθήκη-Τριανδρία» που διέσχιζε κάθετα τη Θεσσαλονίκη.
ΕΦΗ - ΕΦΗ said
181. Μου έκανε εντύπωση κι εμένα το Γενη Κιοϊ. Δεν το είχα ξανακούσει, ούτε αυτό, ούτε άλλο με παλιά ονομασία.
Αντίθετα στην Πελοπόννησο είναι σύνηθες.
Όσα μού ΄ρχονται τώρα όπως τ΄άκουγα:
Ζούρ΄τσα λέγανε τη Φιγαλεία, Σουλιμά το Άνω Δώριο, Βερβίτσα τα Πετράλωνα, Μουλάτσι το Ελληνικό.
Νέο Kid said
Από Wikipedia,άλλη εκδοχή.
https://en.wikipedia.org/wiki/Euboea
The phrase στὸν Εὔριπον ‘to Evripos’, rebracketed as στὸ Νεὔριπον ‘to Nevripos’, became Negroponte («Black Bridge») in Italian by folk etymology, the ponte ‘bridge’ being interpreted as the bridge of Chalcis. This name was most relevant when the island was under Venetian rule.[5] That name entered common use in the West in the 13th century,[6] with other variants being Egripons, Negripo, and Negropont.[5]
ΕΦΗ - ΕΦΗ said
5>>Βόνιτσα, παρέμεινε ως έχει (σλαβικά Vondina = πόλη με νερά )
Σήμερα η Βόνιτσα έχει μετονομαστεί σε Δήμο Ανακτορίου, αλλά οι κάτοικοι μεταξύ τους εξακολουθούν να αυτοαποκαλούνται «βονιτσάνοι» κι όχι «ανακτόριοι».
mitsos said
Οι περισσότερες μετονομασίες στην περιοχή μου έγιναν επί Χούντας στα ορεινά
η Βάλτσα έγινε Βάλτος
το Μάρκασι έγινε Μάνα
το Μάζι έγινε Ξανθοχώρι
το Τσερεγούνι έγινε Βρυσούλες
το Κούτσι έγινε Κορφιώτισσα
το Φικουλάζου ή η Σκούπα έγιναν;;;;;; Καλλιθέα
Οι εκατοντάδες οικισμοί που υπήρχαν επί Τουρκοκρατίας στην ορεινή Κορινθία είτε συνενώθηκαν είτε εξαφανίστηκαν ( όπως το χωριό του προπάπου μου τουρκικής καταγωγής χριστιανό) Τα περισσότερα Αρβανιτοχώρια μετά το 1823 άδειασαν από αλλόθρησκους ( Τουραλβανούς ) με ποια μέθοδο ξέρετε βεβαίως.
Εγκαταστάθηκαν περισσότεροι χριστιανοί κυρίως αρβανίτες γι αυτό και τα περισσότερα δεν άλλαξαν τα αλβανικά ονόματα ( π.χ.Τσούκα, Ρέθι, κ.λ.π ) Τα δε ελληνικά ( Μαυραγανέϊκα, Παγκαλιάνικα κλπ ) άρχισαν να συνενώνονται ή να ερημώνουν
Πάντως Ξυλόκαστρο δεν υπήεχε μέχρι το 1920
όπως και πολλά άλλα παραλιακά χωριά
@78 Για Ευρωστίνη
Σήμερα Ευρωστίνη είναι το όνομα που προσπαθούν να επιβάλλουν στο Δερβένι ( παραθαλάσιο στενό όπως μαρτυρά και το ονομά του ). Το Δερβένι με πρώτους κατοίκους από τη Ζάχολη γύτω στα 1860 και μάλιστα ένας εξ αυτών και ο οπλαρχηγός Παναγιωτάκης Γεραρής που είχε πολεμήσει εκεί τους Τούρκους το 1823. Όταν έγιναν οι Καποδιστριακή Δήμοι ο Δήμος με έδρα το Δερβένι ονομάτηκε Ευρωστίνης από το όνομα του παλιότερης κοινότητας 14 km μακριά σε υψόμετρο 700 μέτρων … Τώρα πως πό τα Κουνιάνικα, τα Μαυριάνικα τα Ζερβιάνικα κ.λ.π φθάσαμε στον Καποδιστριακό Δήμο Ευρωστίνης με έδρα το Δερβένι δες εδώ την Ιστορία
https://tinyurl.com/yx9mzon8
Όσο για τον σημερινό Καλλικρατικό Δήμο Ξυλοκάστρου -Ευρωστίνης είναι πολλή μεγάλη Ιστορία. Περίπου 500 ορεινοί οικισμοί επί της Τουρκοκραττίας άδειασαν για να φτιαχτεί από το 1870 ως το 2020 ένας ενιαίος οικιστικός ιστός σε όλη την παραλία του Δήμου ( περίπου 40km ) από το Μελίσσι ως τα Μαύρα λιθάρια. Ο Δήμος μπορεί να έχει ακόμα πάνω από 100 ορεινά χωριά αλλά με ελάχιστους μόνιμους κατοίκους ( πολύ λιγότερους και από αυτούς που καταγράφονται )
Συγνώμη για την σεντονιάδα .
Καληνύχτα
Κουτρούφι said
#149. Ο Αινστάιν απηύθυνε την ατάκα για τα ζάρια στον Niels Bohr με τον οποίο διαφωνούσε περί πληρότητας ή μη της Κβαντομηχανικής. Ο Αϊνστάιν θεωρούσε ότι η Κβ. δεν ήταν πλήρης και ότι υπήρχαν ακόμη κρυμμένα πραγματάκια για να ανακαλυφθούν ενώ ο Bohr το αντίθετο. O Bohr του είχε ανταπαντήσει ότι δεν είμαστε εμείς που θα πούμε στον Θεό τι να κάνει. Η ανταπάντηση αυτή δεν πολυπαίζεται στα κανάλια.
Πειραματικά, οι υποθέσεις αυτές άρχισαν να ελέγχονται από τη δεκαετία του 70 και μετά όταν αμφότεροι είχαν γίνει σκόνη προ πολλού. Όσα πειράματα έχουν γίνει μέχρι σήμερα, έχουν στείλει τον Αινστάιν στον κουβά.
spyridos said
101
Ναι τα μπέρδεψα Μέρμπακας η Αγιά τριάδα. Από τον Βίλεμ φαν Μούρμπεικε λένε.Τον καθολικό επίσκοπο το 1200+_
Σπαιτζίκον κτλ είναι όπως προσπάθησαν να το γράψουν στα χαρτιά κάτι λογιότατοι ελληνικάντιδες.
Κάπως έτσι αναφέρεται και στα κιτάπια της εθνοσυνέλευσης με τις πρώτες κοινότητες και δήμους του νεοσύστατου κράτους.
Σπατσζίκου το λέει ο κόσμος ακόμα.
Και τα άλλα που αναφέρω στην Αργολίδα τα χρησιμοποιούν οι ντόπιοι συχνότερα από τα επίσημα.
Το Τζαφέραγα (Ασίνη) και το Μουράταγα (Καλλιθέα) στον κάμπο ανάμεσα Ασίνης και Δρεπάνου τα είχα ξεχάσει.
Αλλά δεν χρησιμοποιούνται πια.
spyridos said
Ανοιξα το Athens and Environs (Corinth Mycenae Delphi) της Hachette 1962.
Χρησιμοποιεί για Αττική και Αργολίδα ακόμα αρκετές παλιές ονομασίες που είχαν αλλάξει το 1953.
Αγγελος said
Αναρωτιέμαι αν λέει κανείς Αχαρνείς τους Μενιδιάτες. Πάντως τα ονόματα Μεταμόρφωση, Παλλήνη, Παιανία και Νίκαια έχουν σαφώς πιάσει.
Spiridione said
«Εμπλάκικα» που βλέπετε δεν είναι δημοτικιστική παραλλαγή του «ενεπλάκην», είναι μια περιοχή στη Μεσσηνία, 44 χωριά, που ήταν προσωπική ιδιοκτησία κάποιου επιφανούς Οθωμανού και μετά που αυτός πέθανε για να μην το πάρει ο ένας ή ο άλλος έγινε τελικά δημόσιο κτήμα και αποτελεσε αυτοτελή καζά.
Στα απομνημονεύματά του ο Παναγιώτης Παπατσώνης διηγείται ότι ο παππούς του γύρω στο 1770 πήγε στην Πόλη και είδε τον Σουλτάνο και την αδελφή του Μπεϊάν Σουλτάνα, που είχε αποκτήσει στην ιδιοκτησία της την περιοχή μετά τον θάνατο του Μουσά Αγά, του προηγούμενου ιδιοκτήτη που πέθανε άκληρος, και τους έπεισε από το να είναι τα 44 χωριά σκόρπια τσιφλίκια, να ενωθούν και να γίνουν χωριστό βοεβοδιλίκι. Και πέτυχε να πάρει φιρμάνι που διοριζόταν ο ίδιος προεστός και βοεβόδας της επιλογής του.
«Ενοικίασεν δε ταύτην [την επαρχίαν] ο παπούλης ημών συγχρόνως τον επικαρπίας φόρον αυτής διά δέκα πέντε χιλιάδας γρόσια κατ’ έτος […] Εις δε το πρώτον έτος της ενοικιάσεως του 1772 εισεπράχθησαν κατά τα σωζόμενα κατάστιχα του παπούλη μου […] εγέμισεν το όλον της ενοικιάσεως της εσοδείας της πρώτης χρονιάς εξήκοντα οκτώ χιλιάδες και οκτακόσια γρόσια, αριθ. 68.800».
Η οικογένεια Παπατσώνη
https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9F%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CE%B3%CE%AD%CE%BD%CE%B5%CE%B9%CE%B1_%CE%A0%CE%B1%CF%80%CE%B1%CF%84%CF%83%CF%8E%CE%BD%CE%B7
Από τα απομνημονεύματα του Κανέλλου Δελιγιάννη
«η προστάτριά μας Μπεϊάν Σουλτάνα αδελφή του Σουλτάν Σελίμη, είχε μαλικιαινά (φέουδον) τας εξ επαρχίας της Πελοποννήσου, την Καρύταιναν, το Φανάρι, την Αρκαδιάν, το Νεόκαστρον, τα Εμπλάκικα και την Καλαμάταν εις τας οποίας είχεν επιτρόπους τον πατέρα μου Δεληγιάννη, τον Παπααλέξην και τον Παπατσώνην υπέρ τα εικοσιπέντε έτη, και εσύναζον τα εισοδήματά της».
Αγγελος said
Ένα σχόλιό μου που επαναλάμβανε πιο διστακτικά αυτά που είπε το Κουτρούφι (187) το έφαγε η μαρμάγκα. Γιατί άραγε; Ούτε λίκνους περιείχε, ούτε απαπγορευμένα ονόματα — ούτε καν απαγορευμένες μεταπτώσεις 🙂
Πέπε said
Από τις πιο ανόητες μαζικές μετονομασίες ήταν όταν οι χώρες των διάφορων νησιών πήραν το όνομα του νησιού. Σάμος αντί Βαθύ, Κάρπαθος αντί Πηγάδια, Κάλυμνος αντί Πόθια, και ένα σωρό άλλα αντί σκέτο Χώρα.
Ειδικά στην περίπτωση των νησιών με δύο λιμάνια, όπως η Σάμος και η Κάρπαθος, δεν είναι απλώς ανόητο, είναι σατανικό. Μπορεί να σε κάνει να κατέβεις σε λάθος λιμάνι (ο τουρίστας από την άλλη άκρη του κόσμου δεν είναι δεδομένο ότι ξέρει όλες τις γεωγραφικές λεπτομέρειες του νησιού του προορισμού του, ακούει Σάμο και καταλαβαίνει Σάμο).
Μιχάλης Νικολάου said
192,
Μήπως περιείχε «ακόμη κρυμμένα πραγματάκια για να ανακαλυφθούν»; 🙂
Πέπε said
@193:
…Βέβαια, το γεγονός ότι τόσο στη Σάμο όσο και στην Κάλυμνο υπάρχει χωριό με όνομα Χώρα, που όμως δεν είναι η χώρα, δε διευκολύνει σημαντικά τα πράγματα. Ούτε το ότι στην Κάλυμνο αυτό το χωριό το λένε Χώρα μεν επισήμως, στις πινακίδες και τους χάρτες, αλλά Χωριό στην καθομιλουμένη.
ΓΤ said
188@
το οποίο «Μουρμπέικε» με πηγαίνει στον Δομινικανό Γουλιέλμο της Μουρβέκης
aerosol said
#187
Γεια σου ρε Κουτρούφι, κάτι ήξερα που έλεγα πως έχω έγκυρες πηγές (εσένα ας πούμε)!
Πάντως πράγματι διάβασα πέρυσι άρθρο που υποστήριζε πως ήταν αρκετά συγκεκριμένη η ρίζα της διαφωνίας τους και πως λύθηκε πρόσφατα, με ηττημένο τον Αϊνστάιν. Δεν θυμάμαι και δεν σκαμπάζω, οπότε ό,τι πεις θα το δεχτώ -και θα το πουλάω σε άλλους ως δική μου εξυπνάδα, βεβαίως βεβαίως…
ΓΤ said
Άννα Βίσση για Ζακ Κωστόπουλο/Zackie Oh
Στο βίντεο, η τρανς ακτιβίστρια Μπέτυ Βακαλίδου
Pedis said
# 138 – 34
Ο Θεός δεν παίζει ζάρια. Ρήση που αποδίδεται απ’ τους ντετερμινιστές στον Αϊνστάιν.
Δεν αποδίδεται, την έγραψε δυο-τρεις φορές με παραλλαγές, την πρώτη το 1924 σε επιστολή στον Μαξ Μπορν.
Σε κάθε περίπτωση δεν είχε στο μυαλό του κάναν καουμπόι θεό στο φαρ ουέστ όπου δεν υπάρχει νόμος και τάξη και κάνει ότι καπνίσει σε όποιον πιστεύει σε αυτόν, αλλά κάποιον άλλον Lord: Lord is subtle, he is not malicious. Αυτό το είπε, όταν κάποιος πειραματικός ονόματι Μίλλερ το 1921 (? μπορεί να θυμάμαι λάθος) έκανε πολύ θόρυβο ισχυριζόμενος ότι με παραλλαγή του πειράματος α λά Μάικελσον-Μόρλευ στο Μάουντ Γουίλσον διαπίστωσε την ύπαρξη του αιθέρα. Η απάντηση του Αϊνστάιν άρεσε τόσο πολύ στον μαθηματικό Βεμπλέν που ήταν παρών και αποφάσισε ώστε αυτή να μείνει χαραγμένη σε έναν τοίχο σεμιναρίων στο πανεπιστήμιο του, το Πρίνστον.)
# 187 – Δεν παίχτηκε ακριβώς έτσι η παρτίδα του EPR, αν καταλαβαίνω σωστά ότι αναφέρεσαι σε αυτην. Επίσης, ελάχιστοι είναι ακόμη εκείνοι που υπερασπίζονται πλέον (δηλαδή εδώ και περισσότερο από μισό αιώνα) την αποκαλούμενη ως «ερμηνεία της Κοπεγχάγης». Κυριαρχεί ο αγνωστικισμός και το (από άλλη φάση, φανταστικό, ρητό, αποδιδόμενο στον Φάινμαν): «Σκάσε και υπολόγιζε».
gpointofview said
# 178
Νεγρεπόντε πςεισσότερο για μαύρη γέφυρα μου κάνει από μαύρη πέτρα…
Αλέξανδρος Κοντούλης said
Νά τά ξανατιμήσω παλιά τοπωνύμια επί χάρτου
αγγελος said
ΝέοKid (164), είσαι σίγουρος; Έχω βέβαια πάψει να παρακολουθώ εδώ και δεκαετίες, αλλά είχα μείνει στο ότι οι θεωρίες με εντοπισμένες κρυμμένες μεταβλητές έχουν διαψευστεί πειραματικά (πείραμα Aspect) και ότι όλοι πια δέχονται αυτό που δεν μπορούσε να χωνέψει ο Αϊνσταϊν, ότι δηλαδή τίποτα δεν ξεχώριζε προχτές το άτομο του ραδίου που διασπάστηκε χτες από εκείνο που δεν διασπάστηκε και εξακολουθεί να υπάρχει και σήμερα.
BLOG_OTI_NANAI said
Ο Ηράκλειτος έλεγε ότι «ο χρόνος είναι παιδί που παίζει πεσσούς». Ο Κώστας Αξελός αγαπούσε τον Ηράκλειτο και η σκέψη του στράφηκε στον απόλυτο αγνωστικισμό μιλώντας για το Παιχνίδι και την Περιπλάνηση.
Alexis said
#185: Δήμος Ακτίου-Βόνιτσας πλέον σήμερα, μετά Καλλικράτη.
ΜΙΚ_ΙΟΣ said
181, Πέπε
Καλημέρα!
Τώρα το είδα και βέβαια έτσι είναι. Ελάχιστα τούρκικα τοπωνύμια «έπιασαν» στην Κρήτη, οπότε δεν χρειάστηκε να αλλάξουν πολλά. [Όμως το «Γενί-Γκαβέ» αντέχει και σήμερα… 🙂 ]
>>’…πρέπει να υπάρχουν κάποια τοπωνύμια αξιοσημείωτης παλαιότητας, γνήσια, όχι από επαναφορά’.
Μπαίνω στον πειρασμό να αναφέρω μερικά της Ανατ. Κρήτης: (Αφήνω Κνωσός, Φαιστός κ.τ.ο.)
– Αρχάνες (<Αχάρνα)
– Βιάννος (<Βίαννος, Βίεννος)
– Ιεράπετρα (<Ιεράπυτνα)
– Γιούχτας (<Ιυκτός<Ιυττός)
– Γόρτυνα (Γόρτυς)
– Ελούντα (<Ολούς, -ούντος)
– Πυράθι (<Πύρανθος)
κλπ.
Πέπε said
@205:
Μπράβο, ο Ιυκτός – Γιούχτας είναι από τα πιο εντυπωσιακά!
Κνωσσό – Φαιστό – Ζάκρο τα σκέφτηκα, αλλά δεν ξέρω αν τα εν χρήσει τοπωνύμια ήταν σ’ όλους τους πρόσφατους χρόνους αυτά που είναι και τώρα.
nikiplos said
Φάϊνμαν: Έγραψε τόσο κακά και αντιεκπαιδευτικά βιβλία, που όλοι τα κουοτάρουν από δέος, αλλά Φυσική διδάσκονται από τον Γιάνγκ. (Δεν θυμάμαι ποιός διάσημος Γάλλος το είχε πει, αλλά διαβάζοντας τα βιβλία τους, κατάλαβα πόσο δίκιο είχε)
Dimitrios Raptakis said
Μαραθονήσι η νήσος Κρανάη του Γυθείου, όπου και ο πύργος των Τζαννετάκηδων.
Βαρυμπόπη η Μακρακώμη και Αγά η Σπερχειάδα.
ΕΦΗ - ΕΦΗ said
Τα ονόματα των κασαμπάδων, χωριών και τσιφλικιών που απαρτίζουν το ΒΙΛΑΕΤΙ ΤΩΝ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ, καταταγμένα σε αλφαβητική τάξη με τη σειρά των καζάδων τους.
σελ 265 κ.ε.
Α. Σαντζάκι Ιωαννίνων
1. Καζάς Ιωαννίνων (Γιάννινα)
α. Ναχιγιες Ζαγορίου (Τσεπέλοβο)
β. Ναχιγιες Κουρεντων (Ζίτσα)
2. Καζάς Παραμυθιάς (Παραμυοιά)
3. Καζάς Φιλιατών (Φιλιάτες)
4. Καζάς Κόνιτσας (Κόνιτσα)
5. Καζάς Λεσκοβικιου (Λεσκοβίκι)
6. Καζάς Μετσόβου (Μέτσοβο)
Β. Σαντζάκι Αργυροκάστρου
1. Καζάς Αργυροκάστρου (Αργυρόκαστρο)
2. Καζάς Πωγωνιού (Βοστίνα)
3. Καζάς Πρεμετής (Πρεμετή)
α. Ναχιγιές Φράσαρης (Φράσαρη)
4. Καζάς Τεπελενίου (Τεπελένι)
5. Καζάς Δελβίνου (Δέλβινο)
α. Ναχιγιές Αγ. Σαράντα (Αγ. Σαράντα)
6. Καζάς Κουρβελεσιου (Προγονάτι)
α. Ναχιγιές Χειμάρας (Χειμόρα)
Γ. Σαντζάκι Μπερατιού
1. Καζάς Μπερατιού (Μπεράτι)
α. Ναχιγιες Μαλακάστρας (;)
2. Καζάς Αυλώνας (Αυλώνα)
3. Καζάς Γκοσνίτσκας (Βλιούσα)
4. Καζάς Λιούσνιας (Λιούσνια)
α. Ναχιγιες Φιεριού (Φιέρι)
Δ. Σαντζάκι Πρεβεζας
1. Καζάς Πρέβεζας (Πρέβεζα)
2. Καζάς Λούρου (Ν. Φιλιππιάδα)
α. Ναχιγιες Τζουμερκων (Νησίστα)
3. Καζάς Μαργαριτιού (Μαργαρίτι)
α. Ναχιγιες Πάργας (Πάργα)
6. Ναχιγιες Φαναριού (Γορίτσα)
Από τους 19 καζάδες του βιλαετιού, στην Ελλάδα ανήκουν σήμερα ολόκληροι μόνο οι 7 (Ιωαννίνων, Παραμυθιάς, Κόνιτσας, Μετσόβου, Πρέβεζας, Λούρου και Μαργαριτιού). Άλλοι 7 (Πρεμετής, Τεπελενίου, Κουρβελεσιου, Μπερατιού, Αυλώνας, Γκοσνίτσκας και Λιούσνιας) εκτείνονται
αποκλειστικά σε αλβανικά εδάφη, ενώ οι υπόλοιποι διαμελίστηκαν ανάμεσα στις δύο χώρες. …
Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών
τετράδια εργασίας 18
Πληθυσμοί και Οικισμοί του Ελληνικού χώρου
Ιστορικά Μελετήματα 2003
file:///C:/Users/User/Downloads/N02.018.0%20(2).pdf
Χρηστάρας said
Ξηροχώρι ή Ξυροχώρι; Ρέει στην περιοχή ο ποταμός Ξυριάς -μάλλον λόγω ορμητικότητας…- και οι παλαιοί γραμματιζούμενοι της Ιστιαίας διατείνονται πως με υ είναι η σωστή ονομασία.
ΕΦΗ - ΕΦΗ said
181>>πρέπει να υπάρχουν κάποια τοπωνύμια αξιοσημείωτης παλαιότητας
Είχα γράψει χθες βράδυ μερικά τοπωνύμια της Κρήτης που έρχονται παλαιόθεν,αλλά έπιασε τη Γούγλη πάνω στην ώρα να κάνει ανανέωση, τόσο αργή που τα παράτησα. Αφαιρώ όσα ανέφερε ήδη και ο Μικ.και παραθέτω λίγα ακόμη. Υπάρχει κατάλογος αρχαίων πόλεων της Κρήτης που διακρίνει κανείς πόσες ως σήμερα παραμένουν σχεδόν ίδιες.Πολλές πάντως. Και τα Χανιά και το Ρέθυμνο και το Ηράκλειο και η Ιεράπετρα κράτησαν ή επανήλθαν στις ρίζες των ονομάτων τους.
Κάντανος
Κίσαμος
Αράδαινα/Αραδήν
Άξος/ Όαξος
Ίδη/ Ιδαίον Άντρον
Κουρνά λίμνη/Κορησία-Κούρνα αραβ.
Αμνισός
Άρβη/Αρβις/Άλβη
Αστερούσια/Αστερουσία
Δίκτη/Δικταίον Άντρον
Σητεία/Ήτις
Στον «Νηών Κατάλογο» της Ιλιάδας από τις επτά κρητικές πόλεις (Κνωσός, Γόρτυνα, Λύκαστος, Μίλατος, Λύκτος, Φαιστός και Ρύτιον) που έλαβαν μέρος στον Τρωικό πόλεμο, οι τέσσερις κράτησαν το ίδιο όνομα μέχρι σήμερα.
>>Κάποια βενετσιάνικα πάντως, π.χ. Μεραμπέλο, τα ‘χουν κρατήσει.
και Τζερμιάδο , να προσθέσω
143 >>Αφήτε τονε να περνά ‘που των Χανιώ την Πόρτα
Από τον Άγϊο Μηνά
ως το Χανιώ την πόρτα
πόσες φορές σε φίλησα
κι ανάθεμά με αν το΄πα 🙂
Το Μπαλί το λένε για Τούρκικο επίσης (balli-μέλι λέει)
Πέπε said
@211:
[>>Κάποια βενετσιάνικα πάντως, π.χ. Μεραμπέλο, τα ‘χουν κρατήσει.]
> > και Τζερμιάδο , να προσθέσω
Το Τζερμιάδο είναι το χωριό «τω[ν] Τζερμιάδω[ν]» – οικογενειακό όνομα που υπάρχει και τώρα εκεί. Άρα κατά τούτο είναι ελληνικό το τοπωνύμιο. Τώρα, αν το οικογενειακό Τζερμιάς είναι βενετσιάνικο, δεν το ξέρω… (κάτι με «Ιερεμίας»;)
Όπως έχω ξαναγράψει, σε αρκετές ταμπέλες και άλλες ημιεπίσημες χρήσεις γράφει «Τζερμιάδων» αντί «Τζερμιάδο», υπάρχουν και κάποιοι που προτιμούν ακόμη και το κανονικό κλιτό ουδέτερο όνομα να το γράφουν «το Τζερμιάδω» (και τους ακολουθώ, παρά τις πεποιθήσεις μου, από σεβασμό στα πρωτεία του ντόπιου), και υπάρχει στο χωριό και οδός Τζερμιάδες, σε άκλιτη ονομαστική!
Ο κάτοικος, Τζερμεδιανός.
Κουτρούφι said
#199α. Ναι. Ο Born διατύπωσε την στατιστική (βλ. πιθανοκρατική) ερμηνεία της κυματοσυνάρτησης στα μέσα της δεκαετίας του 1920 και σ’ αυτό στράβωσε ο Αινστάιν. O Bohr ήταν με τον Born (ενώ, μεταγενέστερα, ο Bohm ήταν με τον Αινστάιν. 1-2, το σκορ με τους Bo**. Μπορεί να μου διαφεύγει κανένας άλλος).
#199β. Ναι. Στο EPR αναφέρομαι (τουλάχιστον, όπως διατυπώθηκε στο διάσημο άρθρο του 1935).
Δεν την ήξερα τη ρήση «σκάσε και υπολόγιζε». Είχα ακούσει μια άλλη: «αυτοί που δεν μπορούν (να κάνουν πειράματα), κάνουν υπολογισμούς.»
#202. Το πείραμα του Aspect ήταν από τις πρώτες ισχυρές ενδείξεις κατά του EPR (είχαν προηγηθεί και ένα δυο ακόμη). Ακολούθησαν όμως και άλλα και συνεχίζονται μέχρι και σήμερα. Εδώ https://physics.aps.org/articles/v8/123 ένα σχόλιο του ίδιου του Αspect για τρεις σχετικές εργασίες που είχαν βγει στα τέλη του 2015.
#207. Η σειρά «Feynman Lectures of Physics» (αν εννοείς αυτά) και το βιβλίο του Young (και τα παρόμοια, Alonso-Finn, Halliday-Resnick, Serway κλπ) είναι διαφορετικά πράγματα από εκπαιδευτικής πλευράς. Τα δεύτερα είναι εισαγωγικά σε επίπεδο πρωτοετών φοιτητών. Του Feynman απευθύνονται σε πιο προχωρημένους, ασχέτως αν ο Feynman το ξεκίνησε με το νου του στους πρωτοετείς. Δεν έχω υπόψη μου σχολές και τμήματα να μοιράζουν τη σειρά του Feynman για διδακτικό εγχειρίδιο σε πρώιμο στάδιο τουλάχιστον.
sarant said
209 Είναι πολύ καλή αυτή η εργασία, αλλά είναι για όσα ισχύουν μετά το 1867
ΓιώργοςΜ said
210 Ο Ξηριάς είναι χείμαρρος, δε ρέει (πια) το καλοκαίρι. Τον έχω ακούσει και Ξεριά.
Η κοίτη του είναι ξερή σε μεγάλη έκταση και δικαιολογεί το όνομα, υπάρχει όμως και άλλη πιθανή ετυμολόγηση του ονόματος Ξηροχώρι.
Σύμφωνα με αυτή, προέρχεται από το Ξηρό Όρος, που είναι το ψηλότερο της περιοχής. Το χωριό του Ξηρού (είναι το σημαντικότερο στην περιοχή)>Ξηροχώρι.
Αν θυμηθώ αύριο θα βάλω το εδάφιο από το βιβλίο, δεν το έχω πρόχειρο τώρα.
ΓιώργοςΜ said
Παρεμπίμπτουσλυ
Ο Ξηριάς σε κανονικές συνθήκες
και πλημμυρισμένος
Myriolis said
Πέπε, Μικιέ και Έφη, για τη Νίβρυτο νομίζω έχω διαβάσει ότι είναι ολότερα πρωτοελληνικό (αν δεν με απατά η μνήμη μου κι αν δεν κάνω λάθος τον όρο, μια που δεν είμαι σχετικός). Το ίδιο νομίζω και για τον παραδιπλανό Πανα(σ)σό, με την γνωστή κατάληξη -(σ)σός. Για την ενδιάμεση Γέργερη, δεν ξέρω (έχω ακούσει την γάργαρη, αλλά δεν ξέρω αν είναι πορτοκαλισμός!). Για τον πιο πέρα Ζαρό (όπου υπήρχε και τουρκική παρουσία), έχω ακούσει το ζα-ρούς (Βόνιτσα δλδ;). Ξέρει κανείς τη σχέση με τη Ζάκρο; Έχει κι εκεί νερά.«
Για το Τζερμιάδο, τα ξέρω όπως τα είπε ο Πέπε. Όπως το Τσαγκαράκη Μετόχι έγινε σκέτο Τσαγκαράκι (το). Το Τζερμιάδο το έχω ακούσει και Τζερμιάδες (το χωριό, όχι την οδό).
Το Γενί-Γκαβέ μια χαρά άντεξε, παρά την προσπάθεια επιβολής της Δροσιάς. Όταν ξαναζωντάνεψε το μέρος, επανήλθε και το Γενί-Γκαβέ. Γουρουνόπουλο και Δροσιά δεν πήγαινε! Τώρα μόλις διάβασα ότι πρίν το Δροσιά (1964) είχε ονομαστεί και Νέα Αξός (1940).
Pedis said
# 213 – Ευχαριστώ για το άρθρο του Aspect, δεν το είχα υπόψη μου.
Μπορεί ο δρόμος να είναι ακόμη μακρύς για το χώνεμα σε θεμελιώδη βαση της απαίτησης να συμπεριληφθεί εκπεφρασμένα στη θεωρία η μη τοπικότητα.
Τα θεμέλια της Κβαντικής Μηχανικής βρίσκονται σε διαρκή συζήτηση αν και σε χαμηλούς τόνους. Εδώ, αν δεν το έχεις δει, ένα βιντεο από την ομιλία του S. Weinberg, σχετικά με τα θεμέλια της Κβ. Μηχ. στο πρόσφατο συνέδριο για τα πενηντάχρονα του Standard Model. (Στο τελος της ομιλίας, στη φάση των ερωτήσεων και της συζήτησης, η ανταλλαγή απόψεων γίνεται με έναν άλλον νομπελίστα, τον ‘t Hooft, ο οποίος, κι αυτός όπως και Weinberg έχει καταπιαστεί κατά καιρούς με το θέμα.)
Pedis said
ανέβηκε λάθος βίντεο, για να δούμε:
Pedis said
shit.
Εδω:
και μετά στο βίντεο ν. 24.
Pedis said
Σόρρυ για την εμφάνιση του ίδιου άσχετου βίντεο (από το συνεδριο) τρεις φορές
https://artsci.case.edu/smat50/video-archive/
κλικ στο «video archive of all the SM@50 talks» και μετά το 24.
sarant said
217 τέλος: Ακριβώς! Τι ωραία που ήταν!
Πέπε said
@217
> > Το Τζερμιάδο το έχω ακούσει και Τζερμιάδες
Προσωπικά αυτό το έχω δει μόνο στη γενική (Γυμνάσιον Τζερμιάδων), που, για όποιον ξέρει τη γραμματική ιδιορρυθμία αυτού του τοπωνυμίου, αφήνει κάποιες αμφιβολίες για το πώς θα σχημάτιζε ο ίδιος συντάκτης την ονομαστική. «Τζερμιάδες» σικ καρασίκ δεν το ‘χω δει – χωρίς βέβαια και να αρνούμαι την ύπαρξή του.
ΜΙΚ_ΙΟΣ said
211, ΕΦΗ, τέλος.
👍 👏
212, Πέπε
Τζερμιάδω, από οικογενειακό επώνυμο (ίσως και βαφτιστικό) βενετικό Geremia > Τζερμιάς, Τζερνιάς, Τζερνιαδάκης, Τζερμνιάς.
Τα βρήκα από https://www.e-storieskritis.gr/2018/10/blog-post_58.html.
Αν όμως κάποιος έχει το βιβλίο της Χρυσούλας Τσικριτσή-Κατσιανάκη ’’Κρητικά Επώνυμα Ενετικής Προελεύσεως’’, θα μπορεί να μας το επιβεβαιώσει.
217, Myriolis
Πανασ(σ)ός: Ο Στέργιος Σπανάκης θεωρεί ότι είναι προϊστορικό χωριό και το όνομά του προελληνικό.
Ζάκρος: Ο αρχαιολόγος Αντ. Βασιλάκης την περιλαμβάνει σε κατάλογο με 147 μινωικές πόλεις, με ίδιο όνομα.
Γέργερη: ;;;
222.
Εξακολουθεί να είναι ωραία στο Γενί-Γκαβέ, Νικοκύρη. 🙂 Αν κάποτε βρεθείς προς τα μέρη μας, μπορούμε να το επισκεφθούμε και να …«πράξωμεν τα δέοντα». 🙂
Κουτρούφι said
#218. Ευχαριστώ για τα βίντεο. Πράγματα που δεν τα έχω ξανασυναντήσει ή τα έχω δει από άλλη σκοπιά. Για να διαμορφώσω κάποια άποψη χρειάζεται χρόνος που υπερβαίνει κατά πολύ τον χαρακτηριστικό χρόνο του παρόντος ιστολογίου (1 μέρα). Σίγουρα, υπάρχει κινητικότητα. Προς το παρόν, θεωρώ ότι αργεί ακόμη να γίνει το ανάλογο που έγινε στις αρχές του 20ου αιώνα.
ΓιώργοςΜ said
215 συνέχεια
Από το βιβλίο «Ιστιαία» του Αγγ. Στέφου, 1967
ΓιώργοςΜ said
Ωχ, τεράστια βγήκαν, παρντον!
Μαρία said
Καράτεπε, το ελληνικό Μοντενέγκρο.
https://www.efsyn.gr/ellada/koinonia/260965_kresento-xenofobias-apo-antiperifereiarhi-toy-boreioy-aigaioy
«Παράλληλα θα θέλαμε να σας ενημερώσουμε πως δεκάδες πρόσφυγες και μετανάστες καθημερινά εξέρχονται από τη νέα δομή του Μαυροβουνίου, κάνοντας “κατάληψη” στα σούπερ μάρκετ της περιοχής και της πόλης»
π2 said
210, 215 κλπ.: Ξεριάς (ευπρεπισμένο σε Ξηριάς) είναι συνηθισμένο όνομα χειμάρρων. Έχει και στην Αργολίδα νομίζω, σίγουρα όμως στην Καβάλα, όπου υπάρχει και χωριό Νέος Ξεριάς.
sarant said
224 Άμποτε!
227 Δεν πειράζει
ΣΠ said
221
Pedis said
# 231 – Γκρέιτ!
Epaminondas Papayannis said
Όντως, το Ζαπάντι λέγεται Μεγάλη Χώρα.
Να συμπληρώσω ότι αφενός η επαρχία Τριχωνίδας λεγόταν Τριχωνίας και αφετέρου η επαρχία Μεσολογγίου λεγόταν Ζυγού [και για την πληρότητα τού θέματος, σύμφωνα με το άρθρο 19 § 1 Νόμου 2539/1997 (ΦΕΚ 244 α΄): «Οι επαρχίες ως μονάδες της διοικητικής διαίρεσης της χώρας καταργούνται από 1ης Ιανουαρίου 1999. …»].
Ο Αστακός (Ακαρνανίας) «αποικήθηκε» από Κρητικούς.
lafiatis said
Και μιά σύγχρονη μετονομασία σε εξέλιξη:
https://www.aplotaria.gr/pasas-panagia-oinousses/