Μισθοεξαρτημένα μεζεδάκια

Ομολογώ ότι αυτή τη φορά δυσκολεύτηκα να αποφασίσω για τον τίτλο του σαββατιάτικου πολυσυλλεκτικού μας άρθρου, όχι όμως επειδή, όπως συχνά συμβαίνει, δεν έβρισκα κανέναν, αλλά επειδή δυσκολευόμουν να διαλέξω ανάμεσα σε περισσότερες από μία καλές υποψηφιότητες.

Ας πούμε, μια προφανής (καλή) λύση θα ήταν να βάλω τίτλο σχετικό με το λοκντάουν που άρχισε από σήμερα. Ας πούμε, λοκνταουνιασμένα μεζεδάκια, ή, μια και το λοκντάουν είναι το δεύτερο, επαναλοκνταουνιασμένα μεζεδάκια -και παρεμπιπτόντως ιδού που από αυτή την άποψη η λύση που προτάθηκε από τον κ. Μπαμπινιώτη για το λοκντάουν, το «απαγορευτικό», υστερεί -διότι, πώς θα τα πεις; Απαγορευτικά μεζεδάκια; Απαγορευμένα μεζεδάκια; Πάει αλλού το μυαλό.

Αλλά μετά σκέφτηκα πως το λοκντάουν θα το έχουμε μαζί μας καναδυό Σάββατα ακόμα (είπε ένας αισιόδοξος) οπότε έχουμε καιρό. Κι έτσι αποφάσισα να δώσω τίτλο από την προχτεσινή συνέντευξη Τύπου του πρωθυπουργού με τον Σωτήρη, στην οποία ακριβώς ανακοινώθηκε και το λοκντάουν.

Ο τίτλος που διάλεξα προέρχεται από μια ατυχή αποστροφή του πρωθυπουργού, ο οποίος είπε:

Γνωρίζω ότι υπάρχει ανασφάλεια, γνωρίζω ότι υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι είναι εξαρτημένοι από τον μισθό τους.

Εδώ υπάρχει ένα λεπτό γλωσσικό θέμα. Το να πεις «εξαρτώμαι από…» έχει χροιά ουδέτερη. Όμως το «είμαι εξαρτημένος» χρησιμοποιείται συνήθως για εθισμό, για νοσηρή εξάρτηση -από ουσίες ή από συνήθειες. Λέμε άλλωστε «τοξικοεξαρτημένος».

Οπότε, έγινε πολύς θόρυβος στα κοινωνικά μέσα με το «εξαρτημένοι από τον μισθό του». Κάποιος έγραψε ότι πάνω σε μισθωτό βρέθηκαν μικροποσότητες μισθού, που κατασχέθηκαν, ενώ άλλος δήλωσε ότι με τα νέα εργατικά νομοσχέδια θα απεξαρτηθούμε όλοι.

Βέβαια, ακόμα κι αν έλεγε «γνωρίζω ότι υπάρχουν άνθρωποι που εξαρτώνται / που ζουν από τον μισθό τους» ο πρωθυπουργός, και πάλι η δήλωση μοιάζει με τη σύγχρονη εκδοχή του ρητού που αποδίδεται στη Μαρία Αντουανέτα, για τους φτωχούς που διαμαρτύρονται για ψωμί: γιατί δεν τρώνε παντεσπάνι;

Οπότε, η πρωθυπουργική δήλωση έδωσε τροφή σε μιμίδια, όπως:

Aλλά είχε κι άλλα αξιοσημείωτα η προχτεσινή συνέντευξη τύπου. Να σημειώσω ένα καθαρά γλωσσικό, που το έχω ξανακούσει. Σε κάποιο σημείο ο κ. Μητσοτάκης, αναφερόμενος σε δραστηριότητες που πρέπει να αποφεύγονται τώρα με την πανδημία, είπε, ή τουλάχιστο ακούστηκε να λέει, «νυχτερινή διασκέδαση, πατείς με – πατός…»

Το γράφω έτσι γιατί άκουσα patós. Το στιγμιότυπο είναι εδώ, αν ακούσατε κάτι άλλο, όπως τις προάλλες με τον Κλέων(α), διορθώστε με παρακαλώ.

Πάντως, το έχω ξανακούσει να το λένε έτσι, και το έχω δει και γραμμένο (πατώς, πατός). Πιο συχνή είναι η επιφανειακά σωστή παραλλαγή «πατείς με πατώ».

Σε όλες αυτές τις παραλλαγές, δεν αποκλείω το «με» να εκλαμβάνεται ως πρόθεση.

* Κι ένα ακόμα, πραγματολογικό, ας πούμε. Στην ίδια συνέντευξη ο κ. Μητσοτάκης αναφέρθηκε «στον υπόκοσμο του Διαδικτύου» λέγοντας: “Είδα να διακινείται στον υπόκοσμο του διαδικτύου μία θεωρία ότι υπάρχουν ασθενείς που δεν πεθαίνουν σε ΜΕΘ, αλλά σε θαλάμους. Έχω προσωπική εμπειρία,ξέρω ότι μερικές φορές οι ίδιες οι οικογένειες επιλέγουν, σε συνεννόηση με τους γιατρούς, να μη διασωληνώσουν τους αγαπημένους τους, για τους οποίους η διασωλήνωση θα ήταν απλά μία επώδυνη παράταση ενός νομοτελειακά προδιαγεγραμμένου τέλους”

Δεν καταλαβαίνω την αναφορά -αφενός, ο ίδιος ο πρωθυπουργός επιβεβαιώνει αυτό που «διακινείται» στον «υπόκοσμο», και εξηγεί για ποιο λόγο γίνεται. Επομένως, το πρόβλημα δεν βρίσκεται στο γεγονός, αλλά στην ερμηνεία του.

Αλλά μόνο στον υπόκοσμο διακινείται αυτή η «θεωρία»; Το Βήμα πριν από μερικές μέρες είχε άρθρο για αυτό ειδικά το θέμα, με τίτλο «Εκτός ΜΕΘ το 51% των θανάτων από Covid-19» όπου παρέθετε τα αριθμητικά στοιχεία και εξηγούσε ότι αυτό συχνά οφείλεται στο ότι θα ήταν μάταιη ταλαιπωρία η διασωλήνωση.

Δεν νομίζω ότι ο πρωθυπουργος εννοούσε το Βήμα. Μάλλον δεν εκφράστηκε καλά -ήθελε ίσως να πει ότι κάποιοι διακινούν την άποψη ότι ο μεγάλος αριθμός θανάτων εκτός ΜΕΘ οφείλεται σε (… δεν ξέρω τι ακριβώς λένε, διότι δεν συχνάζω στον υπόκοσμο) ενώ στην πραγματικότητα οι εκτός ΜΕΘ θάνατοι συμβαίνουν επειδή οι συγγενείς κρίνουν μάταιη ταλαιπωρία (…κτλ.) Μάλλον δεν ήταν πολύ καλά προετοιμασμενος για τη συνέντευξη ο πρωθυπουργός. Ή ίσως ήταν ντεφορμέ.

* Τώρα, το ΣΕΓΑ (Συμβούλιο Εξισορρόπησης Γλωσσικών Αστοχημάτων) επιβάλλει να παραθέσω κι ένα αστόχημα του κ. Τσίπρα για να πατσίσουμε αλλά, παρόλο που άκουσα μεγάλο μέρος της χτεσινής του συνέντευξης, ομολογώ πως ένα μόνο βρήκα, που όμως το διόρθωσε ο ίδιος λίγο αργότερα, εννοώ την αναφορά του σε «7000 κρούσματα» σε σχολεία, που τελικά ήταν, ευτυχώς, 700.

* Aλλά τα σημερινά μας μεζεδάκια θα μπορούσαν να πάρουν τίτλο και από τις αμερικάνικες εκλογές, που φέτος αναμένονταν περιπετειώδεις και που τελικά δικαίωσαν (και ξεπέρασαν) τις προσδοκίες (ή τους φόβους) όσων περίμεναν ότι θα γίνει χάος, αφού η εξαιρετικά αμφίρροπη μάχη, σε συνδυασμό με την καθυστέρηση της καταμέτρησης έχουν προκαλέσει σχεδον εμφυλιοπολεμικό κλίμα, καθώς ο απερχόμενος πρόεδρος δεν δείχνει διατεθειμένος να παραδεχτεί τη διαφαινόμενη ήττα του και κάνει αβάσιμα λόγο για νοθεία και για κλοπή της νίκης, όπως πολλοί είχαν προβλέψει ότι θα κάνει.

Μου άρεσε αυτό:

Aλλά και κάτι άλλο πρωτοφανές τις τελευταίες μέρες ήταν ότι το Τουίτερ έκρυψε επανειλημμένα τα τουίτ του Τραμπ επειδή έκρινε ότι ήταν αναληθή. Γράφω «έκρυψε» εννοώντας ότι δεν τα διέγραψε. Όποιος ακολουθούσε τον Τραμπ δεν έβλεπε απευθείας το Τουίτ, αλλά μια προειδοποίηση:

Ο χρήστης μπορεί να κλικάρει πάνω στο «Προβολή», οπότε βλέπει το κρυμμένο τουίτ:

Kάποια στιγμή στο κοντινό μέλλον να τη συζητήσουμε αυτή την πρακτική.

* Κι ένα ακόμα σχετικά με τις αμερικάνικες εκλογές, μεταφραστικό αυτό. Σε ελληνικόν ιστότοπο γράφτηκε ότι σύμφωνα με τη γαλλική Μοντ πρόκειται για «πολύ στενή μονομαχία». Υποθέτω πως στα γαλλικά θα γράφτηκε un duel très serré (ή μάλλον είναι βέβαιο ότι έτσι γράφτηκε) αλλά στα ελληνικά δεν λέμε «στενή» μονομαχία ούτε «σφιχτή» οπως μπορεί να αποδοθεί κατά λέξη το serrée. Αμφίρροπη αναμέτρηση, καλό δεν είναι;

* Κι ένα ακόμα που το ψάρεψε φίλος του ιστολογίου στα χτεσινά σχόλια, αλλά είναι κρίμα να μην υπάρχει κι εδώ.

Γράφει ο Σκάι για τον Τζο Μπάιντεν:

Ο Μπάιντεν γεννήθηκε το 1942 στην πόλη Ραστ Μπελτ του Σκράντον στην Πενσιλβανία.

Η πόλη Ραστ Μπελτ μόνο στη Νομανλάνδη υπάρχει! Ο Μπάιντεν γεννήθηκε στο Σκράντον, που ανήκει στη Rust Belt, όπως λέγεται η περιοχή στις Μεγάλες Λίμνες, με την παρακμασμένη πια βαριά βιομηχανία, ιδίως αυτοκινητοβιομηχανία.

* Γκάφα του Π. Μανταίου στο χρονογράφημά του στην ΕφΣυν. Γράφει:

Νίκος Ζαχαρόπουλος, αξιωματικός πληροφοριών στον ΕΛΑΣ, μες στους ΕΛΑΣίτες που, απευθυνόμενος ο Βελουχιώτης, είπε το περίφημο: “Καλή αντάμωση στα Γουρουνάδικα!”.

Αλλά βέβαια «στα γουναράδικα» ήθελε την καλήν αντάμωση ο Άρης, όχι στα γουρουνάδικα (για κοψίδια;) Και δεν την είπε μία συγκεκριμένη φορά αυτή τη φράση, την έλεγε συχνά (φυσικά, έχουμε γράψει).

* Λάθος σε σουπεράκι, που ψάρεψε ο φίλος Δαεμάνος:

Σύμφωνα με το σουπεράκι, ο κ. Πέτσας είπε ότι: «Οι ειδικοί μάς συναίσθησαν τηλεκπαίδευση».

Φυσικά ο κ. Πέτσας είπε «μας συνέστησαν». Αλλά ο συνδυασμός απροσεξίας και υπερδιόρθωσης (τόσο μπας κλας αυτό το -στ-, ενώ το σθ είναι ευγενές) έδωσε το τερατάκι «συναίσθησαν».

Βέβαια, αν δεν μετρήσουμε και τα τερατάκια, πώς θα φτάσουμε τα 60 εκατομμύρια λεκτικούς τύπους;

* Έγινε ένα θεαματικό ατύχημα στο Ρότερνταμ, ίσως το είδατε, με το βαγόνι του τρένου (ή του μετρό) που εκτροχιάστηκε αλλά δεν έπεσε στο κενό επειδή στάθηκε πάνω σε ένα γιγαντιαίο άγαλμα που παριστάνει την ουρά μιας φάλαινας.

Το σχετικό ρεπορτάζ στην ΕφΣυν:

Ο συρμός, αντί να συντριβεί στο νερό, πέφτοντας από ύψος 10 μέτρων, το πρώτο βαγόνι της αμαξοστοιχίας, το οποίο νωρίτερα είχε χτυπήσει και παρασύρει μια πινακίδα στοπ, ολοκλήρωσε την πορεία του με θεαματικό τρόπο. Το μισό κρέμεται στον αέρα, ενώ είχε καταλήξει πάνω στην ουρά της μεταλλικής φάλαινας.

Το κακό είναι ότι κρέμεται στον αέρα και η μισή φράση.

* Ξέρατε τα rabbit test; Είναι τεστ για τον κορονοϊό, που γίνονται σε κουνέλια στη Νομανσλάνδη, ίσως όμως και στην Κύπρο, όπως τουλάχιστον αφήνει να εννοηθεί το άρθρο σε κυπριακό ιστότοπο.

Rapid, αδέρφια. Γράψτε το ελληνικά, ράπιντ, δεν πειράζει. (Γρήγορα τεστ, θα πει ο κ. Μπαμπινιώτης. Όχι, γρήγορες δοκιμασίες, οπότε δεν είναι πια γρήγορες).

* Δεν το άκουσα εγώ ο ίδιος, αλλά αξιόπιστος φίλος μού λέει ότι στην προχτεσινή συνέντευξη ο κ. Τσιόδρας (οι φίλοι του τον φωνάζουν Σωτήρη) είπε για «λογιστικά προβλήματα».

Ναι, logistics. Αλλά εμείς δεν τα λέμε λογιστικά, τα λέμε εφοδιαστικά -τουλάχιστον στην προκειμένη περίπτωση. Και διοικητική μέριμνα λέγαμε στον στρατό, αλλά καλύτερο το «εφοδιαστική».

* Υπάρχει ένας λογαριασμός στο Τουίτερ, που λέει ότι είναι του Ρόμπερτ Ντε Νίρο, αλλά γράφει επίσης σαφώς ότι πρόκειται για Parody, παρωδικό λογαριασμό, που δεν έχει καμιά σχέση στην πραγματικότητα με τον μεγάλο ηθοποιό.

Τις προάλλες ο ψευτοΝτενίρο έστειλε μήνυμα συμπαράστασης στους σεισμόπληκτους της Σάμου, και βέβαια τα ελληνικά μέσα, άσχετα μαζί και επαρχιώτικα, πολύ κολακεύτηκαν που τόσο μεγάλος ηθοποιός μάς συμπαραστάθηκε:

* Τέλος, έχω έναν φίλο που καθημερινά διαβάζει το πρωτοσελιδο της Εστίας. Στο χτεσινό άρθρο του Μαν. Κωττάκη, ψάρεψε μιαν ενδιαφέρουσα ανορθογραφία:

Aν θες να δείξεις αγγλομάθεια, κυρ Μανώλη μου, προσέχεις τις λεπτομέρειες. Η πάπια είναι duck, λέξη dack υπάρχει μόνο στην αυστραλέζικη αργκό όπου σημαίνει «ξεβρακώνω κάποιον με το ζόρι» (to remove the trousers from (someone) by force).

Εγώ πάντως, θα έγραφα: η «κουτσή πάπια» Μπάιντεν …. και πιο πέρα: που δεν θυμάται ούτε το όνομα του αντιπάλου του. Δεν χρειάζεται η θηλυκή αντωνυμία εκτός αν θες, κυρ Μανώλη, να κάνεις σεξιστικό σχόλιο, ότι ο Μπάιντεν δεν έχει την αρρενωπότητα του Τραμπάκουλα.

* Καλό σαββατοκύριακο εγκλεισμού, αδέρφια!