Εντεψίζικα από το 2009 (ακατάλληλον δι’ ανηλίκους)

Το σημερινό άρθρο θα μας ταξιδέψει στο πολύ μακρινό παρελθόν, στο 2009, πριν από τον κόβιντ, πριν από τα μνημόνια. Θα αναδημοσιεύσω υλικό από έναν στιχουργικό διαγωνισμό που είχε δημοσιευτεί στο ιστολόγιο του φίλου μας του Τιπούκειτου. Όπως θα δείτε, συμμετέχω κι εγώ, όπως και άλλοι φίλοι του ιστολογίου, ενώ υπάρχει και μια απρόσμενη συμμετοχή στο τέλος. Προειδοποιώ όμως από τώρα ότι το θέμα των στιχουργημάτων είναι ακατάλληλο δι’ ανηλίκους και συνάμα παρακαλώ τη μαμά μου, που μας διαβάζει, να δείξει κατανόηση.

Ομολογώ πως είχα ξεχάσει αυτόν τον παλιό στιχουργικό διαγωνισμό. Μου τον θύμισε ο φίλος Γιώργος Σεργάκης, με μια πρόσφατη δημοσίευσή του στο Φέισμπουκ. Και χάρη στη δική του δημοσίευση μπόρεσα να λύσω ένα μικρό αίνιγμα που αφορά το ιστολόγιο και που ως τώρα παρέμενε για μένα άλυτο -θα σας εξηγήσω παρακάτω περί τίνος πρόκειται.

Ο τίτλος του σημερινού άρθρου, Εντεψίζικα, ίσως σας είναι άγνωστος. Εντεψίζης είναι ο ανήθικος, αλλά και ο κακοήθης, ο αχρείος, ο ανάγωγος. Πρόκειται για τουρκικό δάνειο (edepsiz, όπου edep είναι οι καλοί τρόποι, η ευπρέπεια, και siz το στερητικό επίθημα).

Παρόλο που η λέξη λίγο ακούγεται στις μέρες μας, διατηρείται ζωντανή σε μια κώχη του λεξιλογίου μας, εξαιτίας μιας συλλογής με άσεμνα ποιήματα του Γ. Σεφέρη που κυκλοφόρησε μετά τον θάνατό του (το 1988) σε επιμέλεια Γ.Π.Σαββίδη, με τίτλο «Τα εντεψίζικα», συλλογή που περιλαμβάνει αρκετά αθυρόστομα λιμερίκια, μια πορνογραφική παρωδία του Ερωτόκριτου και άλλα ακατάλληλα για ανηλίκους στιχουργήματα.

Τον Ιούνιο του 2009 λοιπόν, ο φίλος μας ο Τιπούκειτος προκήρυξε στο ιστολόγιό του έναν στιχουργικό διαγωνισμό με αθυρόστομο θέμα, δίνοντάς του τον τίτλο Εντεψίζικα για προχωρημένους. Επρόκειτο για ένα άσεμνο στιχούργημα που σατίριζε έναν πολιτικό.

Από το 2009 μέχρι σήμερα έχουν συμβεί πολλά και διάφορα και πολλά έχουν αλλάξει. Στην Ελλάδα ήταν πρωθυπουργός ο Κώστας Καραμανλής, ενώ στη γειτονική μας Ιταλία ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι -που συνεχίζει βέβαια και σήμερα να συμμετέχει στην πολιτική, στα 84 χρόνια του. Τότε λοιπόν είχε κυκλοφορήσει ευρέως ένα σατιρικό στιχούργημα εναντίον του Μπερλουσκόνι. Είπαν ότι το είχε γράψει ο κωμικός Ρομπέρτο Μπενίνι, αλλά η πατρότητα απ’ όσο ξέρω ποτέ δεν ξεκαθαρίστηκε -και δεν ενδιαφέρει και τόσο.

Το ποιηματάκι ήταν το εξής:

Se quella notte, per divin consiglio,
la Donna Rosa, concependo Silvio,
avesse dato a un uomo di Milano
invece della topa il deretano
l’avrebbe preso in culo quella sera
sol Donna Rosa e non l’Italia intera

Ο Τιπούκειτος λοιπόν ζήτησε να μεταφραστεί το ποίημα και μάλιστα «κατά τον τρόπο του αγαπημένου μας ποιητή».

Αυτός ο όρος μού φάνηκε κάπως δύσκολος και δεν επιχείρησα να τον τηρήσω. Περιορίστηκα στο να μεταφράσω το εξάστιχο όχι κατά λέξη αλλά αρκετά πιστά, κρατώντας τις ομοιοκαταληξίες. Μάλιστα έδωσα δύο εκδοχές, την πρώτη με πλεχτή ρίμα (αβαβ) στο πρώτο τετράστιχο, ενώ στη δεύτερη με σταυρωτή (αββα).

Πρώτη παραλλαγή
Τη νύχτα που έμελλε τον Σίλβιο να πιάσει
η Ντόνα Ρόζα, αν ο καλός Θεός είχε σφυρίξει
στ’ αφτί του άντρα της ν’ αλλάξει στάση
και από πίσω, αντί για μπρος, να την πηδήξει,
θα είχε γαμηθεί απ’ τον κώλο η ντονα Ροζαλία
αλλά θα την εγλύτωνε η υπόλοιπη Ιταλία!

Δεύτερη παραλλαγή
Τη νύχτα που’ πιασε τον Σίλβιο η Ντόνα Ρόζα
αν ήθελε ο καλός Θεός να τη φωτίσει
στον άντρα της τη μπροστινή τη δίοδο να κλείσει
και στο κρεβάτι μπρούμυτα να πάρει πόζα
θα είχε μεν η ντόνα Ρόζα γαμηθεί απ’ τον κώλο
αλλά θα την εγλύτωνε το έθνος όλο!

Υπήρξαν όμως και πολλές άλλες συμμετοχές. Ο ίδιος ο οικοδεσπότης σκάρωσε πολλές, ανάμεσά τους και μια με τερτσίνες, σε ύφος Χορτάτζη:

«Χορτάτζης»
Τη νύχτα που η Ροζέλα εγκαστρωνότουν,
τον πίβουλο το Σίλβιο να γεννήσει,
θελά ’σται πλια καλλιά να ετρουλλωνότουν

ο κώλος τση, κιας τούτον να γαμήσει
τ’ αγαφτικού πιδέξα η τζερδέλλα.
Κι ετσά ‘τον βρουλλισμένη να γλακήσει

όχι η Ιταλία, μονάχας η Ροζέλα.

Αλλά και ένα σονέτο εις ύφος Μαβίλη:

«Μαβίλης», Λίθοι (πλίνθοι, κέραμοι)

Καλότυχη ἡ Ροζέλα, ἂ λησμονήσει
τὴν πίκρια τῆς ζωῆς, ποὺ τέτοιο βράδυ
ὁ Μιλανέζος μέσα στὸ σκοτάδι
τῆς πέταξε τὰ μάτια ἀπ’ τὸ γαμήσι!

Τέτοιαν ὥρα τῆς ἔκραζε ν’ ἀφήσει
τὶς κόνξες, καὶ τὸν χύστο της πηγάδι
ν’ ἀνοίξει. Ἂς τοῦ κοβόταν τὸ ρημάδι,
προτοῦ ὁ Σινιὸρ νὰ τῆς τὸν ἀκουμπήσει!

Ἤ, ἔστω, ἂς τοῦ γύριζε τὰ νῶτα,
νὰ τῆς τὸν χώσει ἀπ’ τὴν πόρτα ὑπηρεσίας:
δὲν θα γκαστρώνονταν τὸν Σίλβιο, ἡ κότα!

Μετὰ ἀπὸ τέτοια νύχτα ἀκολασίας
ὁ πάτος τῆς Ροζίτας θὰ βογγοῦσε,
μὰ ξεσκισμένη ἡ Ἰταλία δὲν θὰ ζοῦσε.

Η φίλη μας η Μαρία έδωσε μια παραλλαγή στη μελωδία της Σαμιώτισσας:

«Σαμιώτισσα» («Δημώδες»)

Ροζέλα μου, Ροζέλα μου, γιατί να μην το κάνεις
όχι από κει που κατουράς, Ροζέλα μου, αλλά από κει που κλάνεις;

Όταν στο μάγκα κάθισες απ’ το Μεδιολάνι
δε θα ’πιανες το Σίλβιο, Ροζέλα μου, ετούτο το τσογλάνι.

Τον κώλο σου θα ξέσκιζε έτσι για ποικιλία,
μα δε θα γάμαγε ποτέ, Ροζέλα μου, όλη την Ιταλία

Ακόμη μια δημώδη παραλλαγή έστειλε ο Σκύλος της Βάλια Κάλντα, μαντινάδα, με τις ρίμες της και με τα τσακίσματά της:

Την ώρα που το έκαμνε του Σίλβιο η μάνα…
–έλα-έλα, του Σίλβιο η μάνα!–
Ο Δίας να την έσωζε, μην κάνει την κοτσάνα…
–έλα-έλα, μην κάνει την κοτσάνα!–
Κι εκείνη να σκεφτότανε «Μα τι πάω να κάνω;»
–έλα-έλα, «μα τι πάω να κάνω;»–
Κι άλλη πλευρά να γύριζε στο μάγκα ‘π’ το Μιλάνο!
–έλα-έλα, στο μάγκα ‘π’ το Μιλάνο!–
Για λίγο θα την πόναγε, όπως πονούνε όλοι…
–έλα-έλα, όπως πονούνε όλοι!–
Αλλά θα τηνε γλίτωνε η Ιταλία όλη!
–έλα-έλα, η Ιταλία όλη!–

Σε τρόπο κυπριακού τσιαττιστού η παραλλαγή του Φιρφιρή:

Την νύχταν π’ αγκαστρώθηκεν, τον Σίλβιον η Ρόζα,
ο νούς της δεν το έκοψεν, να πει να αλλάξει πόζαν.
Τζι αντί στα τέσσερα χαμαί, τον κώλο να στρουμπώσει,
που πίσω να τον έτρωεν, η χώρα να γλυτώσει

H Bικυ Π. έδωσε μια παραλλαγή εις ύφος Κικής Δημουλά:

Ο Σίλβιο
Πρόσωπο ουσιαστικόν, πολύ ουσιαστικόν
Ενικού αριθμού, γένους αρσενικού
Η Ντόνα Ρόζα
Πρόσωπο αδιάφορο, πολύ αδιάφορο
Στην αρχή αδιάφορο και μετά πλάι στον Σίλβιο ενδιαφέρον
Ενδιαφέρον από δω και πέρα
Ο κώλος
Κύριο όνομα των ερωτικών πράξεων
Ενικού αριθμού και άκλιτο.
Ο κώλος, ο κώλος, ο κώλος
Η νύχτα
Όνομα ουσιαστικόν
Γένους θηλυκού ενικός αριθμός
Εκείνη η νύχτα
Νύχτα ουσιαστική, πολύ ουσιαστική
Η νύχτα που η Ρόζα τον κώλο της στον Μιλανέζο δεν έδωσε
Ιταλία
Χώρα της Μεσογείου
Ενικός αριθμός

Οι νύχτες
πληθυντικός αριθμός
Οι νύχτες της Ιταλίας από δω και πέρα…

Αν κοιτάξετε τις ημερομηνίες στα σχόλια της αρχικής δημοσίευσης, θα δείτε ότι ο διαγωνισμός κράτησε πολλές μέρες και συνεχώς ο Τιπούκειτος ενσωμάτωνε στο άρθρο όσες παραλλαγές έβρισκε πετυχημένες. Κάποια στιγμή, και ενώ είχε πάει καλοκαίρι και δεν παρακολουθούσα πια, υπήρξε και η εξής συμμετοχή, εις ύφος Τ.Σ.Έλιοτ:

Της Ρόζας ο κωλος είναι ο πιο σκληρός. Αρνούμενος
Το πέος του νόμιμου συζύγού της έστω, αποστρεφόμενος
Την πρωκτική πράξη, ή συνουσία, στην ουσία
Δίνοντας στο μουνί της μόνο ηδονή περίτεχνη κεφαλαριού
Μιλανέζικου, παλαιϊκού, στριφτού σαν κέρατο ιταλικό.
Τη χώρα όλη όμως έμελε να σκίσει ο σπόρος του αναβάτη
Όπως αργότερα καβάλα στο φεγγαρόφωτο του Μεδιολάνου
Στις πέτρες για το καφενείο του γεριό Γουστάβου αντηχεί
(κι οι μοίρες άκουγαν και πια ο γιος ο γκρεμιστής έχει σταλεί)
Την αηδία του: «Μα να μη δίνει κώλο η ίδια μου η γυναίκα!»

Υπογραφή: Κωνσταντίνος Μπογδάνος, ο γνωστός σήμερα βουλευτής. Ο Τιπουκειτος επιδοκίμασε την προσπάθεια και τη συμπεριέλαβε και στην αρχική δημοσίευση, σημειώνοντας: Εξαιρετικό! Στριφογυρνάει στον τάφο του ο κύριος Τόμας! Το καλύτερο απ’ όλα είναι πως η δική σας εκδοχή έχει κάτι από Έλιοτ σε μετάφραση Σεφέρη…

Όπως είπα, αυτή τη συμμετοχή δεν την είχα δει τότε, την πληροφορήθηκα τώρα που ξαναδιάβασα το παλιό άρθρο του Τιπούκειτου.

Κι έτσι έλυσα κι ένα μικρό αίνιγμα. Ποιο είναι αυτό; Σε μια συνέντευξη που είχε δώσει ο Κ. Μπογδάνος το 2017, στην οποία σκιαγραφούσε την ποιητική του, ας πούμε, πορεία, αναφέρει, με την παροιμιώδη μετριοφροσύνη του:

Πολύ αργότερα, αναρτώ μιαν άσκηση στο μπλογκ του Νίκου Σαραντάκου, μετατρέποντας ένα πορνογραφικό περιστατικό σε ελιοτικό στιχούργημα. Ο οικοδεσπότης το υποδέχεται κολακευτικά – κρινόταν ακόμα η γραφή, όχι η ιδεολογία του συγγραφέα.

Αυτή την αναφορά την είχα διαβάσει σε ανύποπτο χρόνο και έσπαγα το κεφάλι μου να καταλάβω τι εννοούσε ο ποιητής. Δεν θυμομουν καμιά συμμετοχή του στο ιστολόγιο -που μάλιστα να την έχω υποδεχτεί κολακευτικά. Χτένισα το άρθρο για τα λιμερίκια, αλλά δεν βρήκα ίχνος Έλιοτ ή Μπογδάνου. Κι έτσι η αναφορά παρέμενε μυστήριο αξεδιάλυτο έως πρόσφατα.

Λάθος λοιπόν θυμόταν ο Κ.Μ.: σε άλλο ιστολόγιο δημοσίευσε το στιχούργημά του και άλλος οικοδεσπότης τού επιφύλαξε την κολακευτική υποδοχή!

Κατά τα άλλα, νοσταλγείτε την εποχή που η μεγαλύτερη φροντίδα μας ήταν τα σατιρικά στιχάκια για τον Μπερλουσκόνι;

Advertisement