Κορονογενεθλιακά μεζεδάκια

H πρώτη λέξη του τίτλου δεν γκουγκλίζεται ή, για να είμαι ακριβέστερος, δεν γκουγκλιζόταν όταν άρχισα να γράφω το άρθρο. Τι θέλει να πει; Ότι τη βδομάδα που μας πέρασε είχαμε κορονογενέθλια. Γενέθλια υπό συνθήκες κορονοϊού; Όχι ακριβώς. Ασφαλώς πολλοί θα είχαν γενέθλια την εβδομάδα που μας πέρασε (εγώ όχι, είμαι Σκορπιός) αλλά, από μια άποψη, γενέθλια είχε και ο ίδιος ο κορονοϊός.

Πράγματι, πέρυσι τέτοιες μέρες, στις 26 Φεβρουαρίου 2020, είχαμε το πρώτο επιβεβαιωμένο κρούσμα κορονοϊού στην Ελλάδα. Και το μεζεδοάρθρο μας στις 29.2.2020 (πέρσι ο χρόνος ήταν δίσεκτος από πολλές απόψεις) ειχε τίτλο «Κορονιασμένα μεζεδάκια», τον πρώτο «κορονοτίτλο» τέτοιου άρθρου.

Το Φέισμπουκ έχει το χαρακτηριστικό να σου θυμίζει μια δημοσίευση που έκανες πέρσι ή πρόπερσι ή πριν από 3 χρόνια τέτοια μέρα. Κι έτσι χτες μού θύμισε ότι πέρσι τέτοιον καιρό είχα κάνει δημοσίευση για την παρουσίαση του βιβλίου μου Μύθοι και πλάνες για την ελληνική γλώσσα, στο Επί λέξει. Μου φαίνεται να πέρασε πολύ μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.

Αλλά ας πάμε στα μεζεδάκια μας.

* Από την επικαιρότητα της εβδομάδας και τη λιγναδιάδα, και το σουπεράκι του Μέγκα, που εμφανίζει τον καλλιτεχνικό κόσμο να ζητάει την παραίτηση «της Μενδώνης».

Ναι, θα το διορθώσουμε αν το δούμε, αλλά εγώ τουλάχιστον με κάποια συμπάθεια, για έναν λαϊκό τύπο που έχει μια λογική -το άκλιτο θηλυκό επίθετο είναι μια ανωμαλία, αν το καλοσκεφτούμε.

Θυμόμαστε βέβαια οι παλιότεροι πόσους αγαπούσαν «τις ταινίες της Βουγιουκλάκης» και οι κάπως νεότεροι τους θαυμαστές και τις θαυμάστριες «της Βανδής».

* Μέσα στην εβδομάδα είχαμε κι ένα υβριστικό τουίτ του βουλευτή της ΝΔ Μακάριου Λαζαρίδη που αποκάλεσε «κίναιδο και παιδεραστή» τον Άρη Βελουχιώτη, πριν τον αναγκάσει ο αρχηγός της ΝΔ να ανακαλέσει και να ζητήσει συγγνώμη (αν και αυτή τη συγγνώμη δεν την έχω δει, πιστεύω όμως πως ζητήθηκε).

Υπήρξε όμως και αντίδραση από τον Κ. Ζουράρη, που καιρό είχαμε να τον ακούσουμε. Τη δήλωση τη μεταφέρω εδώ, διατηρώντας το πολυτονικό:

«Μαψυλάκας βουλευτὴς τῆς Νέας Δημοκρατίας, ὁ Μακάριος Λαζαρίδης, πίσυνος ὢν γιὰ τὸ κοπροβριθὲς τῶν φρενῶν του, καθύβρισε τὸν ἱερομάρτυρα τοῦ Γένους Ἄρη Βελουχιώτη, τὸν Καθηγέτη καὶ Πρωτουργὸ στὴν μεγίστη ἐποποιΐα τοῦ λαοῦ μας, τότε, στὰ χρόνια τῆς κατοχῆς 1941-44.

Ὁ σαπροδιψὴς Μακάριος Λαζαρίδης, βουλευτὴς τῆς Νέας Δημοκρατίας, ὡς γερμανοκατοχικὸς μόθων, συνεπὴς μὲ τὴν βεβορβορωμένη γλωσσοπλασία του, συναρμόζει καὶ τὴν ψολοκομπία του.

Ἐναρμονίως: γενέσιον σκῶρ τὸν γεμίζει, Θυέστειον τὸ σκῶρ ποὺ τὸν φαιδρύνει. Κεχεσμένως».

Θυμίζει λίγο το περίφημο Ψολόεις κατουρίσας του Ποριώτη.

Δεν έχω τσεκάρει την ορθότητα των τύπων, όποιος έχει όρεξη το ψάχνει και μας λέει.

* Κυπριακή ταμπέλα -ή αν προτιμάτε ταπέλλα- ανακοινώνει ότι ζητούνται «ταπελλογράφοι».

Στην κοινή ελληνική θα γράφαμε «ταμπελογράφοι» -ή μάλλον δεν θα το γράφαμε, αφού η λέξη ανήκει στην κυπριακή (και πράγματι, αν γκουγκλίσετε θα δείτε ότι σε κυπριακές σελίδες εμφανίζεται ο όρος).

Επιγραφοποιός το λέμε στα καλαμαρίστικα; Γιά πείτε.

* Μου λέει φίλος ότι, τώρα με τη λιγναδιάδα, άκουσε μια ηθοποιό να λέει σε ραδιοφωνικό σταθμό «Έμεινα ενεός».

Όχι όμως. Ο ηθοποιός μένει ενεός. Η ηθοποιός μένει ενεή. Ή πιο απλά, μένει άναυδη, μένει άφωνη.

* Το επόμενο μεζεδάκι το είχε στείλει ο φίλος μας ο Στάζιμπος από την προηγούμενη εβδομάδα, αλλά το λησμόνησα. Αξίζει όμως να μη μείνει σε σχόλια, οπότε το βάζω στο άρθρο.

Λοιπόν, σε εκπομπή μαγειρικής της ΕΡΤ2, ο μάγειρας παίρνει μια μπάμια και λέει I’ll take the okra… διότι okra λέγεται η μπάμια στα αγγλικά.

Ο υποτιτλιστής της ΕΡΤ2 θεωρώντας προφανώς πως «όλα από εμάς τα πήρανε», το αποδίδει «ώχρα». Φυσικά δεν υπάρχει καμιά σχέση, η αγγλική λέξη είναι δάνειο από αφρικανική γλώσσα (έχουμε ειδικό άρθρο εδώ).

Ώχρα στα ελληνικά τουλάχιστον είναι ένα ορυκτό -που δεν έχει κοτσάνι στην κορυφή!

* Mια ενδιαφέρουσα ιστορία από την Ελευσίνα. Η πόλη έχει οριστεί «Ευρωπαϊκή Πολιτιστική Πρωτεύουσα 2021» -αν και δεν ξέρω κατά πόσον ο γιορτασμός θα γίνει φέτος ή το 2023 όπως βλέπω σε αυτή την πινακίδα.

Κάτι άλλο που βλέπουμε σε αυτή την πινακιδα, είναι ότι το όνομα της πόλης στο λατινικό αλφάβητο μεταγράφεται ELEVSIS. Κάποιοι πολίτες διαμαρτυρήθηκαν στον Δήμο για αυτή την αλλαγή από το καθιερωμένο ELEUSIS, και μάλιστα έφτασαν και σε εξώδικη διαμαρτυρία. Στην οποία διαμαρτυρία διαβάζω την απάντηση του αρμόδιου αντιδημάρχου που τη βρίσκω πολύ γουστόζικη:

«Οι τρεις γραφές U ή F ή V, αποτελούν αμφότεροι δόκιμους τρόπους καταγραφής και απόδοσης του ονόματος της πόλης μας στο διεθνές στερέωμα».

Αμφότεροι και οι τρεις γραφές λοιπόν είναι δεκτές! Πώς έλεγε ο άλλος για μια τριμελή επιτροπή από πέντε-έξι άτομα;

* Μπορεί ο κ. Αλέξης Κούγιας, εκτός από πανύψηλος, να είναι και ο καλύτερος δικηγόρος του ηλιακού μας συστήματος, αλλά σε δηλώσεις που έκανε χτες φάνηκε να μπερδεύει την Ελένη Παπαδάκη με τη Λέλα Καραγιάννη.

Πράγματι, στο 7.50 του βίντεο που υπάρχει εδώ τον ακούμε να λέει ότι ο Λιγνάδης έδωσε σε αίθουσα το όνομα «της εκτελεσθείσης από τον Εμφύλιο κατά βάρβαρο τρόπο Καραγιάννη».

Ύστερα έφυγε επειδή είχε ένα ραντεβού στην οδό Ελένης Παπαδάκη.

* Η οθονιά είναι από τον ιστότοπο της Lenovo και μας λέει ότι το καινούργιο μοντέλο λάπτοπ έχει, ανάμεσα στα άλλα, θύρες και κουλοχέρηδες!

Kαι οι μεν θύρες είναι τα ports. Οπότε καταλαβαίνετε ότι οι κουλοχέρηδες είναι τα slots. Δηλαδή κοτζάμ μεγάλη εταιρεία καταφεύγει για τις μεταφράσεις σε μηχανάκια αντί να πληρώσει έναν μεταφραστή. Ή αντί -έστω- να βάλει έναν υπάλληλο να κοιτάξει τι βγάζει το μηχανάκι.

Ή αλλιώς, η εκδίκηση του κουλοχέρη.

* Δεν ξέρω αν το ξέρετε, αλλά στην Κύπρο γίνεται μεγάλη φασαρία επειδή το τραγούδι που επιλέχτηκε για να εκπροσωπήσει τη χώρα στη Γιουροβίζιον λέγεται El Diablo, και αυτό αναστατώνει κάποιους κουμπάρους.

Όπως διαβάζω, οι θεολόγοι ζήτησαν να αποσυρθεί το τραγούδι επειδή προάγει τη «σατανολατρεία» (ή σατανολατρία;) ενώ άλλοι απείλησαν να κάψουν το ΡΙΚ. Το οποίο ΡΙΚ απάντησε ότι το τραγούδι «εξιστορεί την περιπέτεια μιας κοπέλας που βρίσκει τον εαυτό της δέσμια σε μια σχέση εκμετάλλευσης μ’ έναν αλήτη, εξού και τον αποκαλεί «El diablo». Πρόκειται για την αιώνια πάλη του κακού με το καλό. Μέσα από αυτή την προβληματική σχέση με σύνδρομα Στοκχόλμης (…) και παρά την παράνοια που βιώνει, στο τέλος λάμπει πάντα η αλήθεια, όπου αποζητά βοήθεια για έξοδο και αποτίναξη των δεσμών σε μια πορεία για ελευθερία».

Αλλά η κοπέλα, κι ας είναι γένους θηλυκού η ίδια, βρίσκει τον εαυτό της δέσμιο μιας σχέσης -ή αλλιώς βρίσκεται δέσμια μιας σχέσης. Και πόσα σύνδρομα της Στοκχόλμης υπάρχουν άραγε, και μάλιστα μέσα στη ίδια σχέση;

Ο φίλος που το στέλνει απορεί επίσης για τον όρο «υποκουλτούρα» που χρησιμοποιούν οι θεολόγοι: «…καλύτερα να μην συμμετέχουμε καθόλου αν εκπροσωπούμαστε με την κάθε διαβολική υποκουλτούρα».

Μου λέει:
«Εδώ δεν ξέρω αν πρόκειται για μεζεδάκι. Αλλά την υποκουλτούρα, έχω την εντύπωση ότι την έχουν προλάβει οι κοινωνιολόγοι εδώ και πολλές δεκαετίες ενώ στη συγκεκριμένη περίπτωση νομίζω πως οι Κύπριοι θεολόγοι εννοούν την κατώτερης ποιότητας κουλτούρα.»

Όμως ενώ στην κοινωνιολογία πράγματι το «υποκουλτούρα» αποδίδει το αγγλ. subculture, η λέξη χρησιμοποιείται επίσης με τη σημασία «κουλτούρα υποδεέστερης ποιότητας» επίσης εδω και πολλές δεκαετίες -θυμάμαι πριν από 35 περίπου χρόνια που είχα γράψει ένα πύρινο άρθρο στον Ριζοσπάστη ενάντια στους φορείς της υποκουλτούρας.

* Κι ένα από το Ηράκλειο Κρήτης. Μου στέλνει ένας από τους ανταποκριτές του ιστολογίου σκρίνσοτ από τον ιστότοπο των ΚΤΕΛ:

Προσέξτε την τελευταία γραμμή κειμένου. Σχολιάζει ο φίλος:

Τι μπορεί να συνδέει την ιστοσελίδα αυτή με τα διάσημα σκοιλ ελικικου και μετζι του νεουκτη;
Μήπως το γεγονός ότι ο πρόεδρος του ΚΤΕΛ είχε διατελέσει και πρόεδρος της ΝΟΔΕ της ΝΔ στο Ηράκλειο;

* Σε άρθρο του Δ. Καμπουράκη γραμμένο τη μέρα πριν από την πρόσφατη συζήτηση στη Βουλή, διαβάζουμε:

Όταν ο Τσίπρας έχει καλέσει επισήμως τον Κυριάκο «να ζητήσει συγνώμη από τα θύματα του Λιγνάδη» λες και τα βίασε ο ίδιος ή κρατούσε φαναράκι στον βιασμό, τι άραγε θα ‘πρεπε να απαντήσει; «Λυπείμαι δια το επίπεδόν σας, ω αγαπητέ Αλέξιε;»

Η τελευταία πρόταση πρέπει να άρεσε πολύ στον Καμπουράκη, αφού την έβαλε και τίτλο του άρθρου. Προφανώς θέλησε, για κωμικό αποτέλεσμα, να εκφραστεί σε άπταιστη καθαρεύουσα -και το έκανε ακόμα πιο κωμικό αφού αγνοεί ότι έπρεπε να βάλει «λυπούμαι» και ότι το «λυπείμαι» είναι τύπος ανύπαρκτος.

* Η Lifo σε είδησή της για τον καταζητούμενο χρυσαβγίτη Χρήστο Παππά βάζει τη φωτογραφία του πρώην υπουργού του ΣΥΡΙΖΑ Νίκου Παππά.

Δεν λέω ότι το έκαναν επίτηδες, αλλά βαρύ είναι.

* Από τη συζήτηση στη Βουλή για τη λιγναδιάδα δεν άκουσα πολλά αποσπάσματα -συν τοις άλλοις, με έπαιρναν διαρκώς τηλέφωνο. Πρόλαβα πάντως να ακούσω τον Δημήτρη Κουτσούμπα να λέει κάτι σαν «αναδύει τη σαπίλα του συστήματος».

Για τη σαπίλα μπορεί να έχει δίκιο, αλλά την αναδίδει. Δεν την αναδύει. Πολλοί τα μπερδεύουμε αυτά τα δύο.

* Φωτογραφία στην Καθημερινή με τίτλο Έκρηξη και με λεζάντα «Φωτιά ξερνά πίσω του το Σογιούζ 2 την στιγμή της ανάφλεξης στο Μπαϊκούρ του Καζακστάν».
Κι έτσι μαθαίνουμε πως εκτός από το Μπαϊκονούρ υπάρχει και Μπαϊκούρ. Να  σημειωθεί ότι σε θέματα εκρήξεων επικίνδυνο είναι και το Μπακούρ.

* Ο Νίκος Μαστοράκης (ο γνωστός από τα χρόνια της δικτατορίας) παρεμβαίνει σχολιάζοντας στο Φέισμπουκ. Έγραψε χτες για τη φυλάκιση Λιγνάδη το εξής ειρωνικό:

Aλλά οι γηραιοί χουντικοί δεν θα μάθουν ότι ο αλαζόνας γράφεται με ένα λ.
* Και κλείνω με ένα μη μεζεδάκι. Στέλνει φίλος το εξής απόσπασμα από την επιστολή των 285 αποφοίτων του Αρσακείου:

Οι πρόσφατες εξελίξεις αναφορικά με τα περιστατικά ψυχικής και σεξουαλικής βίας σε βάρος ανηλίκων, με φερόμενο θύτη εξωτερικό συνεργάτη του Αρσακείου Ψυχικού, ενεργοποίησαν την ευαισθησία και την απωθημένη μνήμη μας. Αποτελούμε μια ομάδα αποφοίτων από το 1994 έως το 2018 με ετερόκλιτες πολιτικές, κοινωνικές και οικονομικές καταβολές. Ωστόσο, η παρούσα παρέμβαση είναι αποτέλεσμα μιας πηγαίας επικοινωνίας που προέκυψε από κοινά μας βιώματα κατά τη φοίτησή μας σε αυτό το σχολείο, το οποίο αποτελεί αναπόσπαστο μέρος μιας κοινωνίας που αυτή τη στιγμή συγκλονίζεται από τις αποκαλύψεις.

Και μου γράφει: Δεν ξέρω αν έχεις ασχοληθεί, αλλά παλιά θυμάμαι όλοι να το γράφουν «ετερόκλητος».

Το έχουμε συζητήσει ασφαλώς αλλά δεν έχουμε αφιερώσει ειδικό άρθρο στο θέμα. Πράγματι, πολλοί γράφουν ακόμα «ετερόκλητος». Το ΛΚΝ αναγνωρίζει δυο διαφορετικές λέξεις, μία την αρχαία ετερόκλιτος, που σήμαινε τα ουσιαστικά «που σχηματίζουν ορισμένες πτώσεις σύμφωνα με κάποια άλλη κλίση ή συγχρόνως με δύο κλίσεις» και τη νεότερη ετερόκλητος, που δηλώνει ένα σύνολο (π.χ. ανθρώπων) με άσχετα μεταξύ τους στοιχεία, το οποίο είναι δάνειο από το γαλλ. héteroclite, που με τη σειρά του προέρχεται από το αρχαίο ετερόκλιτος αλλά με σφαλερή ταύτιση των λέξεων κλιτός και κλητός.

Ο Μπαμπινιώτης όμως δεν δέχεται ότι πρόκειται για δυο διαφορετικές λέξεις και θεωρεί λαθεμένο τον τύπο «ετερόκλΗτος». Προφανώς, οι απόφοιτοι του Αρσακείου θα έχουν ενστερνιστεί κάποιες μπαμπινιωτικές διδαχές σε θέματα ορθογραφίας, κι έτσι παρόλο που επί της ουσίας διαφωνούν με τον Μπαμπινιώτη, χρησιμοποιούν τη γραφη που εκείνος προτιμά.

Να σημειωθεί ότι στην ετυμολογία του το ΛΚΝ (αλλά και το ΜΗΛΝΕΓ, που το αντιγράφει) γράφουν λάθος τη γαλλική λέξη, hétéroklite ενώ είναι hétéroclite.

Ή μάλλον, ας κλείσουμε το σημερινό άρθρο με ένα μπαμπινιωτικό μιμίδιο. Όσο για τα γενέθλια του κορονιού, ΜΗΝ του ευχηθείτε «Χρόνια πολλά, και του χρόνου»!

 

Προσθήκη επί του πιεστηρίου:

Την Τετάρτη που μας πέρασε πολλοί πολίτες έγραφαν μηνύματα στον τοίχο της Προέδρου της Δημοκρατίας στο Φέισμπουκ, ζητώντας της να παρέμβει στο θέμα του απεργού πείνας. Έγραψα κι εγώ ένα σχόλιο, που ίσως επειδή ήταν εύστοχο, συγκέντρωσε εκατοντάδες λάικ. Ύστερα από μία ώρα το σχόλιό μου διαγράφτηκε «επειδή παραβιάζει την πολιτική της κοινότητας για τα επικίνδυνα άτομα».

Οπότε, έγραψα μια ανάρτηση στον τοίχο μου όπου επισημαινα το γεγονός αυτό της διαγραφής. Ταυτόχρονα ανέβασα ξανά το σχόλιό μου στον τοίχο της Προέδρου -πανομοιότυπο, με εξαίρεση μια μικρή διαφορά: δεν ανέφερα το όνομα του απεργού πείνας. Το νέο σχόλιο δεν διαγράφτηκε.

Χτες, πήρα από το Φέισμπουκ μια ειδοποίηση ότι τιμωρήθηκα για το απαγορευμένο μου σχόλιο με ποινή να μη μπορώ επί 30 ημέρες να βάζω διαφημίσεις και να βγαίνω σε λάιβ. Μικρό το κακό, ποτέ δεν το έκανα. Λίγες ώρες αργότερα, πήρα μια δεύτερη ειδοποίηση ότι τιμωρήθηκα για τη δημοσίευση στην οποία ανέφερα ότι μου είχαν διαγράψει το σχόλιο, με ποινή να μη μπορώ ούτε να δημοσιεύω, ούτε να σχολιάζω επί 24 ώρες. Πάλι μικρό το κακό, αλλά αν συσσωρευτούν κι άλλες τέτοιες ποινές ο λογαριασμός μπορεί να καταργηθεί. Πολλή δημοκρατία!

Advertisement