Έξυπνα μεζεδάκια

Θα πει κανείς, μόνο αυτό το Σάββατο είναι έξυπνο το καθιερωμένο πολυσυλλεκτικό μας άρθρο; Δεν θα το έλεγα, όσο κι αν δεν μ’ αρέσει να παινεύω τα άρθρα μου. Αν όμως έδωσα αυτόν τον τίτλο στο σημερινό, δεν το έκανα για να παινέψω το περιεχόμενό του αλλά για να αναφερθώ στα νέα μέτρα που ανακοινώθηκαν προχτές και που χαρακτηρίστηκαν «έξυπνα μέτρα». Τι έξυπνο έχουν, είναι θέμα ερμηνείας σε άλλο ίσως άρθρο -πάντως, βρήκαμε τίτλο για αυτή τη φορά.

* Για να φέρω ένα παράδειγμα «έξυπνου μέτρου», ας πάρουμε τον περιορισμό των 2 χιλιομέτρων, όπως βλέπουμε στο απόσπασμα αριστερά.

Δεν θα πρέπει να απομακρύνεται κάποιος περισσότερο από 2 χλμ. από την οικεία του, διαβάζουμε.

Το μέτρο αυτό είναι άδικο γιατί χωρίζει τους πολίτες σε πολλές κατηγορίες. Γιατί εγώ να είμαι υποχρεωμένος να παραμένω σε ακτίνα βολής από την οικεία μου η δε οικεία να επιτρέπεται να σουλατσάρει ασύδοτη όπου θέλει; Τι είδους ισότητα των φύλων είναι αυτή;

Και όσοι είναι σινγκλ και δεν έχουν οικείες, αυτοί δηλαδή γιατί να εξαιρούνται; Σας λέω, μεγάλη αδικία τα νέα μέτρα -και μας τα παινέψανε και για «έξυπνα»!

(Εντάξει, παίζω με το ορθογραφικό λαθάκι, που είναι και λίγο θεία δίκη με τον ευπρεπισμό που μας δέρνει, όπου κοντεύει να απαγορευτεί η χρήση της λέξης «σπίτι». Πάντως δεν είναι ακριβώς έτσι όπως τα γράφει ο ιστότοπος. Το όριο των 2 χλμ. -αν δεν κάνω λάθος- ισχύει μόνο για μετακίνηση εκτός των ορίων του δήμου. Έτσι κι αλλιώς ομως δεν ξέρουμε πώς ακριβώς θα οριστικοποιηθεί η μορφή των μέτρων. Περιμένουμε το επόμενο κυβερνητικό στέλεχος που θα τα παραβιάσει για να υπάρξει η διευκρινιστική δήλωση ότι και αυτό επιτρέπεται -όπως με την ποδηλατάδα στην Πάρνηθα).

* Μέσα στη βδομάδα είχαμε και την παραίτηση του κυβερνητικού εκπροσώπου κ. Ταραντίλη. Δεν θα τη σχολιάσω παρά μόνο εμμέσως, αφού κάποιος ρώτησε στο Τουίτερ το εξής:

Μπορεί κάποιος να «εμμένει ότι…»; Πιθανότατα, για να το γράφει το @ThePressProject  που σπάνια κάνει λάθη αλλά καλού κακού θα ταγκάρω @nikosarantakos  μπας και μάθω το επόμενο Σάββατο.

Αν θες στο Τουίτερ να δει κάποιος κάτι που γράφεις τον ταγκάρεις -οπότε παίρνει τη σχετική ειδοποίηση.

Η φραση που ξένισε τον φίλο μας ήταν: Ο Ταραντίλης εμμένει ότι παραιτήθηκε αποκλειστικά για οικογενειακούς λόγους.

Τι να πω; Εγώ θα έγραφα «επιμένει ότι». Στα λεξικά που κοίταξα, το «εμμένω» δίνεται (στο ΛΚΝ, στον Μπαμπινιώτη και στο Χρηστικό) να συντάσσεται με την πρόθεση «σε». Η πιο συχνή σύμφραση είναι «εμμένω στις απόψεις μου». Μόνο το ΜΗΛΝΕΓ, αφού αναφέρει πολλές παραδειγματικές φράσεις με την πρόθεση, π.χ. εμμένει στην απόφασή του, εμμένει στην αρνητική του στάση, δίνει και μία φράση με το «να», «Η αντιπολίτευση εμμένει να παρουσιάζει ανακριβή στοιχεία για την ανεργία».

Εμένα κι αυτή η φράση με ξενίζει λιγάκι. Επιμένει θα έβαζα.

* Συνεχίζουμε με μια νέα λέξη, που τη στέλνει ταχτικός σχολιαστής.

Πρόκειται για τη λέξη «φίλτρανση».

Γράφει ο φίλος:

Πρώτη φορά βλέπω αυτή τη λέξη. Τόσο εγώ όσο και οι διορθωτές του Google και του Office. Την έχει το Βικιλεξικό αλλά όχι τα ΜΗΛΝΕΓ, ΛΚΝ, Χρηστικό.

Να προτείναμε και ρήμα για να πλησιάσουμε τα 6 εκ;

Περιττό να πω ότι το Google τη βρίσκει 8850 φορές και το «φιλτράρισμα» 181000.

Όπως υπονοεί ο φίλος μας, η φίλτρανση φαίνεται να πλάστηκε από κάποιους που τους φανηκε κάπως πεζό ή λαϊκό ή ξενόφερτο το «φιλτράρισμα» και είπαν να το εξευγενίσουν (να το φιλτράρουν αν θέλετε) με την ελληνοπρεπή κατάληξη -ανση, σαν τη λείανση ή τη λεύκανση.

Βεβαια, αυτό προϋποθέτει ρήμα «φιλτραίνω», που δεν υπάρχει ακόμα, αλλά ευκαιρία είναι να το λανσάρουμε κι αυτό ώστε να φτάσουμε επιτέλους τα 5-6 εκατομμύρια λεξεις (ο εθνικός στόχος ολοένα και αναβαθμίζεται).

* Μια περίπτωση αμφισημίας, σε τίτλο της Αυγής:

Ισπανία: Μέτωπο προστασίας των ενοικιαστών από την Αριστερά

Τόσο πολύ λοιπόν απειλεί η Αριστερά (της Ισπανίας υποθέτω) τους ενοικιαστές, που συνέπηξαν μέτωπο για να προστατευτούν;

Όχι βέβαια. Υποθέτουμε με βεβαιότητα, από τα πραγματολογικά, ότι η Αριστερά θα συγκρότησε μέτωπο για την προστασία τους. Αλλά το «από» το έχουμε δει πολλές φορές να πρωταγωνιστεί σε αμφίσημους τίτλους.

* Είχαμε μέσα στη βδομάδα και μια πολύ χαρακτηριστική ανορθογραφία από τον κ. Γ. Μπαμπινιώτη. Τη συζητήσαμε βεβαίως στα σχόλια, αλλά αξίζει να αποθησαυριστεί και σε κανονικό άρθρο.

Μεταφέρω αυτό που έγραψα στο Φέισμπουκ:

Οι ανορθογραφίες του κ. Μπαμπινιώτη

Πριν από μερικές μέρες ο Θέμης Πανταζάκος που είχε φοιτήσει στο Αρσάκειο Πατρών έγραψε μια ανοιχτή επιστολή στον Γ. Μπαμπινιώτη.

Ο Γ.Μπ. απάντησε με μια πραγματικά απίθανη επιστολή στην οποία τον χαρακτηρίζει «πάσχοντα» (στην κατακλείδα) και μιλάει για ψυχοπαθολογικές περιπτώσεις και διανοητική λειτουργία σε σύγχυση ενώ συνεχώς κάνει πολύ φτηνούς μειωτικούς υπαινιγμούς για τον κ. Πανταζάκο.

Το αστείο είναι ότι ο καθηγητής που διορθώνει τους πάντες έκανε ένα ορθογραφικό λάθος στο γράμμα του και μάλιστα για μια λέξη («αλαζονεία») που η ορθογραφία της περιλαμβάνεται σε ειδικό πλαίσιο στο λεξικό Μπαμπινιώτη. Πιάστηκε δηλαδή αδιάβαστος ή έστω απρόσεχτος.

Είναι αλαζονεία και όχι αλαζονία επειδή στα αρχαία υπηρχε ρήμα «αλαζονεύομαι» και λέξη «αλαζονεία». Έτσι λέει το λεξικό Μπαμπινιώτη, πράγμα που δεν παρέλειψε να υπενθυμίσει ο κ. Πανταζάκος στην ανταπάντησή του.

Η ανεκδιήγητη επιστολή Μπαμπινιώτη:

Κύριε Πανταζάκο,

Λόγω ηλικίας έχω μακράν πείρα ψυχοπαθολογικών περιπτώσεων, οπότε δεν με ξενίζει η περίπτωσή σας ως διανοητικής λειτουργίας σε σύγχυση, κατά την οποία ένας χρόνος φοίτησης σ’ ένα ιστορικό σχολείο, όπως το Αρσάκειο τής Πάτρας, ένας χρόνος ήρκεσε για να συσσωρεύσετε τόσο μίσος, τέτοια ψυχικά τραύματα και τόση επιθετική διάθεση.

Αλήθεια, τουλάχιστον με τον κοινό νου, όχι τον εκλεπτυσμένο ενός φιλοσόφου, δεν καταλαβαίνετε ότι τα υπόλοιπα 11 χρόνια τής φοίτησής σας σε σχολεία ήταν αυτά που καθόρισαν τελικά την ζωή σας και όχι η μία χρονιά στα Αρσάκεια; Είναι δυνατόν να διαμόρφωσε την όποια προσωπικότητά σας η μία χρονιά φοίτησης; Άβυσσος η ψυχή τού ανθρώπου…

Παρακολουθώντας το επίπεδο τής σκέψης, τα σαθρά επιχειρήματα και τα παρανοϊκά συμπεράσματά σας, πλήρη θεωρητικών κοινοτοπιών και αριστερών πομφολύγων, λυπάμαι τους φοιτητές σας στους οποίους διδάσκετε —αν διδάσκετε πουθενά— το πιο απαιτητικό αντικείμενο, την ιστορία τής φιλοσοφίας.

Και μια και μιλάμε για ιστορία, ο καθένας έχει οικοδομήσει την προσωπική του ιστορία, μέσα από την δουλειά, την επιστήμη και το έργο του. Η δική μου ιστορία είναι αρκετά γνωστή. Η δική σας; Γιατί τόση αλαζονία όταν παραμένετε ακόμη ευρύτατα άγνωστος; Φαίνεται, κύριε Επίτιμε, ότι το Αρσάκειο άφησε πάνω σας κάποια ίχνη του: Μάθατε δηλ. τελικά «να αντιδράτε», αλλά σε λάθος πρόσωπα για λάθος λόγους.

Με ίχνη συμπονετικής εκτίμησης για πάσχοντα

Γ. Μπαμπινιώτης

Περισσότερα εδώ, όπου μπορείτε να βρείτε και την ανταπάντηση του κ. Πανταζάκου.

* Φυσικά, η βασική ανορθογραφία της επιστολής Μπαμπινιώτη δεν είναι η αλαζον(ε)ία, αυτό είναι παρωνυχίδα. Είναι το χυδαίο ύφος με συνεχείς προσωπικούς υπαινιγμούς, που απάδει σε δάσκαλο. Το έχω ξαναπεί, η υπερέκθεση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έκανε κακό στον κ. καθηγητή. Άλλωστε, έχει κάψει πολλούς νεότερους με πολύ μεγαλύτερες αντοχές.

Ωστόσο, ήταν πραγματικά πολύ κωμική η προσπάθεια ορισμένων εθνοφρουρών του διαδικτύου, οι οποίοι αφού βρήκαν ότι στα αρχαία ελληνικά υπάρχει και τύπος «αλαζονία», επέμεναν ότι ήταν συνειδητή η επιλογή του κ. Μπαμπινιώτη να γράψει έτσι τη λέξη. Δηλαδή ο κ. Μπαμπινιώτης βάζει ειδικό πλαίσιο στο λεξικό του όπου εξηγεί ότι πρέπει να γράφουμε «αλαζονεία», γράφει «αλαζονεία» τη λέξη σε δεκάδες κείμενά του στον ιστότοπό του, αλλά για κάποιον ανεξήγητο λόγο ειδικά στην επιστολή προς Πανταζάκο αποφασίζει να τη γράψει «αλαζονία». Ο Όκαμ αυτοκτόνησε με το ξυράφι του.

Στο ίδιο θέμα, προσέξτε και τον ενδιαφέροντα μεφρισμό της Αυγής, που στο σχετικό άρθρο της γράφει «ειρωνία» (ενώ πιο πάνω «ειρωνείες»). Μάλλον απροσεξία είναι και όχι… ειρωνεία για την αλαζονία.

* Πολλές φορές στο ιστολόγιο έχω γκρινιάξει για όσους επιμένουν να λατινογράφουν ξενικούς όρους, ιδίως όταν πρόκειται για δάνειες λέξεις που έχουν καθιερωθεί στη γλώσσα μας πια. Το πιο διασκεδαστικό είναι όταν ο λατινογράφος γράφει λάθος τον ξενικό όρο.

Θυμάμαι παλιά στην αείμνηστη Ελευθεροτυπία έναν αθλητικογράφο που δικαιολογούσε την επιμονή του να γράφει με το λατινικό διάφορες ξενικούρες, υποστηρίζοντας ότι έτσι ο αναγνώστης μορφώνεται. Και στο επόμενο σχόλιό του, ο ίδιος αθλητικογράφος, αναφερόμενος στο παρατσούκλι της εθνικής ποδοσφαίρου της Ισπανίας, που είναι «φούριας ρόχας», το έγραψε furias rohas -ενώ βέβαια είναι furias rojas. Μάλλον παραμορφώθηκε ο αναγνώστης.

Μια τέτοια λατινοστραβογραψιά επισήμανα σε πρόσφατο άρθρο του Βήματος:

Αυτή η έλλειψη συναντίληψης σε ό,τι συνιστά το μέγα ζήτημα της ανάπτυξης της χώρας, σε συνδυασμό με το imberium των libertarians και των δικαιωματιστών εντός της Νέας Δημοκρατίας, οδηγεί σε ένα πρόβλημα ανεπαρκούς πολιτικής εκπροσώπησης της κεντροδεξιάς παραδοσιακής κοινωνικής βάσης στην Ελλάδα.

Ο συγγραφέας είναι πρώην υφυπουργός και πρόεδρος ενός θινκ τανκ (θα μπορούσα να το γράψω και think tank) και παραπονιέται, αν κατάλαβα καλά, για το ότι η Νέα Δημοκρατία δεν εκπροσωπεί επαρκώς την παραδοσιακή δεξιά. Αλλά εδώ θα σταθώ στο γλωσσικό.

Τους libertarians ας τους γράψει έτσι, γιατί αναφέρεται στο αμερικάνικο ρεύμα και αν το πούμε «ελευθεριακοί» ειναι αμφίβολο τι θα καταλάβει ο αναγνώστης (χώρια που αυτοί οι λιμπερτάριαν είναι δεξιότατοι). Αλλά το ιμπέριουμ, φίλτατε, γιατί το λατινόγραψες; Για να δείξεις ότι ξέρεις πώς γραφεται; Μα, αν είναι να το λατινογράφεις, δεν φροντίζεις τουλάχιστο να το γράφεις σωστά;

Imperium είναι, δεν ξέρεις τον imperialism; Που το έκανες καραμπιμπέριμ;

* Κι επειδή οι στραβολατινογράφοι χτυπάνε δυο φορές, ιδού και δεύτερο παράδειγμα, τούτη τη φορά από το αριστερό άκρο του φάσματος.

Σε παρέμβασή τους δυο συνδικαλιστές εκπαιδευτικοί της πρωτοβάθμιας κάνουν κριτική στην υπουργό για όσα είπε στη συνάντηση με τη ΔΟΕ. Τα λένε καλά, αλλά δεν θα συμφωνήσω με το εξής:

Η Υπουργός Παιδείας αγνόησε προκλητικά τα ερωτήματα και αναλώθηκε σε ένα crescento υπεράσπισης της κυβερνητικής πολιτικής στην εκπαίδευση σε όλα τα επίπεδα.

Εννοώ ότι δεν θα συμφωνήσω στη λατινογραφή. Τι θα πάθαιναν αν έγραφαν «αναλώθηκε σε ένα κρεσέντο»; Θεωρούν μήπως πιθανότερο να αναγνωρίσει ο αναγνώστης τη ιταλική μορφή της λέξης παρά την ελληνική; Να πεις ότι κάνει κάποιος κριτική μουσικής, θα ήταν ελαφρώς (όχι πολύ) πιο δικαιολογημένο να χρησιμοποιήσει την ξενική γραφή. Αλλά για μια μεταφορική χρήση του όρου;

Και αφού, αγαπητοί, αποφασίσατε να το λατινογράψετε, δεν φροντίζατε να το γράψετε σωστά; Στα ιταλικά είναι crescendo, όχι crescento! Οπότε; προς τι η ξενικούρα;

* Μαργαριτάρι, νομίζω από το Σκάι. Πέρα από τις τσαπατσουλιές («σε κάποιος περιπτώσεις») να σταθούμε στο «άτομα που χρήζουν ανάγκη».

Δεν είναι μόνο η αιτιατική αντί της γενικής. Δεν θα σωζόταν αν έγραφε «χρήζουν ανάγκης».

Διότι χρήζω σημαίνει «έχω αναγκη». Άρα, χρήζουν ανάγκης θα σήμαινε «έχουν αναγκη ανάγκης»!

Στα ελληνικά λέμε «έχουν ανάγκη». Κι αν κάποιος έχει ανάγκη βοήθειας, τότε «χρήζει βοήθειας». Αν έχει ανάγκη φαρμακευτικής αγωγής, χρήζει φαρμακευτικής αγωγής κτλ.

Απλώς στον συντάκτη φάνηκε κάπως μπανάλ το «έχουν ανάγκη» και είπε να το κάνει πιο περισπούδαστο.

* Μαργαριτάρι ορθογραφικό σε ανακοίνωση της Αστυνομίας για τη σύλληψη γιατρού για φακελάκι:

Προηγήθηκε καταγγελία, σύμφωνα με την οποία ο κατηγορούμενος ζήτησε από ασθενή, στον οποίο είχε πραγματοποιήσει ιατρική πράξη, χρήματα προκειμένου να του παρέχει κατ’ οίκων ιατρική φροντίδα και να παρακολουθεί την πορεία εξέλιξης της υγείας του.

Το καημένο το «κατ’ οίκον» έχει δεινοπαθήσει -διότι δεν το λέμε «στο σπίτι». Συνήθως το στραβογράφουν «κατοίκων» και σε πρόσφατο μεζεδοάρθρο μας είχαμε δει μια «διανομή κατοίκων», αλλά εδώ έχουμε άλλη παραλλαγή.

Πόσα σπίτια έχει επιτέλους ο ασθενής; Άδικο είχε ο γιατρός που ζήτησε το φακελάκι, αφού έπρεπε να πηγαίνει από τον ένα οίκο στον άλλο;

* Φίλος του ιστολογίου στέλνει λινκ προς ένα άρθρο «με σοβαρό θέμα, αλλά κακομεταφρασμένο», όπως λέει και σχολιάζει:

(…)το σύστημα εισροής του φρέσκου νερού

Προφανώς μεταφράζεται το fresh water φρέσκο αντί γλυκό. Εκτός αν στείλανε κανένα πιτσιρίκι να φέρει νεαρόν ύδωρ με τη στάμνα.

Εάν η κυκλοφορία των νερών του Ατλαντικού Ωκεανού διαλυθεί, 

Πώς διαλύεται η κυκλοφορία (ΜΑΤ;) επίσης δεν ξέρω. Διαταραχθεί ίσως;

και παρακάτω

Στη Γροιλανδία λιώνουν φύλλα πάγου(…)

Φαίνεται σα να χάλασε η βιβλιοδεσία, ενώ αφορά παγετώνες.

Όποιος ξέρει πώς λιώνουν τα φύλλα της καρδ… του πάγου, ας μας πει.

* Ένα θέμα που έχει προκαλέσει κάποιο θόρυβο στο ελληνικό Τουίτερ εδώ και καναδυό μέρες είναι ότι ο Αδωνης Γεωργιάδης έχει αρχίσει να στέλνει τουίτ στο πολυτονικό. Όχι όλα του τα τουίτ, αλλά μόνο όσα στέλνονται από τη Βουλή (οπότε ίσως έχει εκεί κάποιον συνεργάτη που ξέρει πολυτονικό).

Παράδειγμα εδώ αριστερά. Δυστυχώς δεν βρίσκω ένα άλλο, στο οποίο χρησιμοποιούσε όχι μόνο πολυτονικό αλλά και μια κωμική μισοκαθαρεύουσα. Μισο-, διότι καθαρεύουσα λίγοι ξέρουν πια να γράψουν.

Κάποιοι είπαν ότι είναι λάθος το «επί του νόμου», ότι σημαίνει «εναντίον του νόμου». Δεν το έχω συναντήσει αυτό, περιμένω επιβεβαίωση απο νομικούς.

Πιο πολύ με ενοχλεί η εργαλειοποίηση του τονικού συστήματος για άγρα ψήφων.

* Και κλείνω με ένα γουστόζικο μεταφραστικό, από ορνιθολογική σελίδα του Φέισμπουκ, που αναφέρεται στο λαθρεμπόριο ωδικών πτηνών από την Ουκρανία (φαίνεται πως πρόκειται για πρόβλημα που έχει πάρει διαστάσεις). Το κείμενο μεταφράστηκε απο μηχανάκι, όπως βλέπετε:

Συζητήσαμε πρόσφατα για το πώς ο σχηματισμός ληστών που δημιουργήθηκε στην Ουκρανία βγάζει εκατοντάδες χιλιάδες μικρά πουλιά τραγουδιστή -βυζιά, χιονονιφάδες, πτερύγια και άλλα από την Ουκρανία έως τις Αραβικές χώρες.

Εντάξει, το μάτι σας πήγε στα βυζιά. Στο αγγλικό είναι όντως tits, και είναι το πουλί που λέμε εμείς επισήμως «αιγίθαλος». Πουλιά τραγουδιστή είναι τα ωδικά πτηνά, χιονονιφάδες και πτερύγια είναι κάτι άλλα είδη, και ο σχηματισμός ληστών είναι η σύσταση συμμοριών που κάνουν λαθρεμπόριο.

Καλό σαββατοκύριακο, όσο γίνεται…

 

 

 

Advertisement