Εμβολιασμένα μεζεδάκια

Δεν είναι βέβαια τα μεζεδάκια εμβολιασμένα -είναι όμως αυτός που τα γράφει, έστω και μόνο με την πρώτη δόση. Ήταν κι από την προηγούμενη εβδομάδα, αλλά η πένθιμη είδηση επηρέασε τον τίτλο του προηγούμενου άρθρου.

* Οπότε, ας αρχίσουμε με ένα μεζεδάκι σχετικό με τα εμβόλια, μια βαθυστόχαστη ρήση του υφυπουργού κ. Χαρδαλιά.

«Kάτω από το μηδέν το ποσοστό με τις παρενέργειες», δήλωσε τις προάλλες.

Είναι κατανοητό ότι ήθελε να πει πως είναι απειροελάχιστο το ποσοστό, ότι είναι αμελητέο, ότι είναι (όπως θα λέγαμε) μηδέν, κόμμα μηδέν μηδέν….

Aλλά το μηδέν κόμμα μηδέν μηδέν μηδέν ένα είναι πάνω από το μηδέν, έστω και ελάχιστα πάνω.

Κάτω από το μηδέν το ποσοστό των παρενεργειών σημαίνει, όπως είπε χαριτολογώντας κάποιος στο Τουίτερ, ότι αν κάνουν το εμβόλιο 100 θα γλιτώσουν τη θρόμβωση και δύο που δεν το έχουν κάνει!

* Κι άλλο ένα για τα εμβόλια, αυτό μεταφραστικό. Σε άρθρο για τους εμβολιασμούς στην Αυστραλία διαβάζουμε:

Η Αυστραλία ανέφερε την Παρασκευή τον πρώτο θάνατό της από θρόμβους αίματος που συνδέονται με το εμβόλιο AstraZeneca  COVID-19, αφού η ρυθμιστική αρχή της χώρας δήλωσε ότι ο θάνατος μιας 48χρονης γυναίκας «πιθανότατα» συνδέεται με τον πυροβολισμό.

Πυροβολισμός; Ο πυροβολισμός στο μπράτσο σπάνια είναι θανατηφόρος. Αν ήταν πυροβολισμός δεν θα πέθαινε από θρόμβωση η άτυχη γυναίκα. Όμως ήταν απλώς shooting στα αγγλικά, το οποίο σημαίνει βέβαια «πυροβολισμός» αλλά σημαίνει και «εμβολιασμός, εμβόλιο, ένεση»!

* Κι άλλο ένα πανδημικό, ευγενική προσφορά φίλου του ιστολογίου που τράβηξε τη φωτογραφία στη γειτονιά του:

Ο τοπικός δήμος μερίμνησε να κάνει δωρεάν ράπιντ τεστ. Οπότε, πλάι στο rapid test των πολλών και στο rabbit test που είδαμε σε προηγούμενο μεζεδοάρθρο μας, εμφανίστηκε τώρα τρίτη παραλλαγή, rapit test, υβρίδιο των rapid και rabbit (ένα γρήγορο κουνέλι, τόσο γρήγορο που συγχωνεύτηκε).

Δεν θέλατε το ταχυτέστ.

* Τι θα πει «σκυλεύω»; Ο αδιάβαστος κ. Χρυσοχοΐδης μάλλον δεν ξέρει, διότι είπε στον Αλ. Τσίπρα, στο Τουίτερ, με αφορμή τις δηλώσεις του τελευταίου για τη δολοφονία του Γ. Καραϊβάζ:

«Ανίερο να σκυλεύεις πολιτική σε φρέσκο αίμα δημοσιογράφου».

* Φίλος στέλνει άρθρο όπου εξετάζονται οι περιπτώσεις βιασμού στην Κύπρο τα τελευταία χρόνια. Το άρθρο έχει ενδιαφέρον αλλά εδώ θα επισημάνω έναν κυπριωτισμό που θα μπορούσαμε να τον εισάξουμε (σικ, ρε) και στην Ελλάδα: αιτητής (ασύλου) / αιτήτρια (ασύλου). Πολύ καλύτερο το βρίσκω από το ανοικονόμητο «ο αιτών» που δεν ξέρουμε πώς είναι η γενική του.

Στο ίδιο άρθρο προσέξτε επίσης το στανταράκι «εργοδοτούμενος» αλλά και τις «αυγινές» ώρες.

* Από σελίδα ελληνοβαρεμένων στο Φέισμπουκ.

Το ξέρατε ότι ο Πλάτωνας έγραψε βιβλίο «Ωγυγία»; Εγώ δεν το ήξερα. Ούτε ο Πλάτωνας το ήξερε, εδώ που τα λέμε!

(Εμπειρικός κανόνας: όπου βλέπετε να λένε για τον Ορφέα, να κρατάτε πολύ μικρό καλάθι, δαχτυλήθρα).

* Μαθηματικό μαργαριτάρι από το left.gr.

Στο προχτεσινό δελτίο πανδημίας, γράφει:

Συνολικά 9.135 τα θύματα της πανδημίας στη χώρα προσεγγίζοντας πια το απευκταίο δεκαψήφιο νούμερο.

Αλλά, βρε παιδιά, αν φτάσουν οι θάνατοι σε δεκαψήφιο νούμερο, θα πεθάνομεν ούλοι! Γιά σκεφτείτε το λίγο. Ο αριθμός 9135 είναι τετραψήφιος. Δεκαψήφιος είναι ας πούμε ένας αριθμός όπως 1.000.000.000 (ο μικρότερος δεκαψήφιος) που είναι ένα δισεκατομμύριο!

Ε, τέτοιος αριθμός θα ήταν πράγματι απευκταίος.

Προφανώς ο συντάκτης σκεφτόταν «πενταψήφιο νούμερο» αλλά κάπου εκεί σκέφτηκε και το 10.000 και τα έμπλεξε!

* Μια πολύ περίεργη υπόθεση έφερε στο φως η δημοσιογράφος Ναταλί Χατζηαντωνίου, στο News247, για μια επιστολή που βρέθηκε από την αστυνομία στο σπίτι του Δημ. Λιγνάδη.

Η ανυπόγραφη και αχρονολόγητη χειρόγραφη επιστολή φαίνεται να απευθύνεται στον Γ. Μπαμπινιώτη, προφανώς από γονέα μαθήτριας του Αρσακείου, και καταγγέλλει τον Λιγνάδη για σχέσεις με μαθήτριες του σχολείου στο θεατρικό τμήμα όπου δίδασκε.

Το ανεξήγητο είναι πώς έφτασε αυτή η επιστολή στα χέρια του καταγγελλόμενου.

Ο κ. Μπαμπινιώτης διέψευσε ότι είχε ποτέ λάβει γνώση της επιστολής. Μπορεί άλλωστε κάποιο ρακούν να την πήρε από το γραφείο του κ. Μπαμπινιώτη πριν τη δει ο ίδιος και να την έδωσε στον κ. Λιγνάδη.

Αλλά εδώ δεν θα μας απασχολήσει η ουσία της υπόθεσης. Σήμερα μαζεύουμε γλωσσικά περίεργα, και στην απαντητική επιστολή του κ. Μπαμπινιώτη εντοπίζω δύο πολύ ενδιαφέρουσες παρωνυχίδες.

α. Γράφει ο κ. Μπαμπινιώτης: Τα συμπεράσματα αυτά είναι απολύτως αναληθή και έωλα.

Αλλά ο ίδιος στα λεξικά του μας λέει εδώ και 23 χρόνια ότι «έωλος» σημαίνει μόνο «μπαγιάτικος» και ότι το σωστό είναι να γράφουμε «αίολος» αν θέλουμε να πούμε «αστήρικτος, αβάσιμος». Χαίρομαι βέβαια πολύ που βλέπω τη μεταστροφή του, ελπίζοντας να μην είναι από παραδρομή.

β. Πιο κάτω, γράφει: ενόψει των νομικών ενεργειών στις οποίες άμεσα θα προβώ, όπως έκανα αποδεδειγμένα και μέχρι σήμερα

Άμεσα θα προβεί ή αμέσως; Ή μήπως δεν είναι εύκολο να κάνουμε τη διάκριση; Ή μήπως δεν υπάρχει διάκριση, όπως μας λέει ο κ. Μπαμπινιώτης;

* Κι ένα που το αλίευσε χτες ο φίλος μας ο Σπύρος αλλά αξίζει να το ξαναδούμε. Η οθονιά από το in.gr:

Όπως πολύ έξυπνα σχολίασε ο Σπύρος, «πρώτη φορά βλέπω σε γραπτό λόγο το αντίστοιχο του «Γλώσσεψα τη μπέρδα μου». Κάποτε είχαμε βάλει άρθρο για τα σαρτά γραπδάμ ή έστω τα γραπτά σαρδάμ, κι εδώ έχουμε μια τέτοια περίπτωση. Αντί «Στην Άγκυρα ο Δένδιας» γράφτηκε «Στη Δένδια ο Άγκυρας», πλουτίζοντας τη Νομανσλάνδη με έναν νέο πρωταγωνιστή κι ένα καινούργιο τοπωνύμιο.

Είναι όμως έτσι; Στο Τουίτερ, όπου δεν παρέλειψα να το διαφημίσω, κάποιος έγραψε: «Καραμπινατο φωτομονταζ ανοητου. Δειτε ποσο ψηλα ειναι το Δ απο τα υπολοιπα γραμματα, προφανως λογω cut-move.»

Εγώ δεν μπορώ να δω πόσο [πιο] ψηλά είναι το Δ, αλλά επαφίεμαι στη συλλογική σοφία των εξπέρ του ιστολογίου. Εξάλλου, φαίνεται πως είναι αυθεντικό.

* Το Ασοσιέιτεντ Πρες αποφάσισε να μη χρησιμοποιεί πλέον τον όρο mistress, παρόλο που αναγνωρίζει ότι οι εναλλακτικές δεν είναι εξίσου ακριβείς. Εξηγεί τον λόγο σε δυο τουίτ:

Don’t use the term mistress for a woman who is in a long-term sexual relationship with, and is financially supported by, a man who is married to someone else. Instead, use an alternative like companion, friend or lover on first reference and provide additional details later.

We added this guidance last year; it’s not new. We understand it’s problematic that the alternative terms fall short. But we felt that was better than having one word for a woman and none for the man, and implying that the woman was solely responsible for the affair.

O όρος, λέει, υπονοεί ότι η γυναίκα είναι η υπεύθυνη για την εξωσυζυγική σχέση. Στα ελληνικά δεν υπάρχει αντίστοιχο θέμα διότι αντίστοιχο της ερωμένης είναι ο εραστής (και ο ερωμένος, σπανιότερα).

Όπως βλέπετε, το τουίτ προκάλεσε έντονη συζήτηση -10.000 σχόλια!

* Ενδιαφέρον άρθρο για μια αρχαιολογική ανακάλυψη που συνδέεται με το αλφάβητο, αλλά στη μετάφραση κάτι δεν πήγε καλά.

Η επιγραφή που βρέθηκε σε αγγείο (ή βάζο, αν μεταφράζεις από τα αγγλικά), «Χρονολογείται από τον 15ο αιώνα π.Χ., και είναι επί του παρόντος η παλαιότερη αλφαβητική επιγραφή από το Νότιο Λεβάντο»

Και πιο κάτω: Σύμφωνα με τους επιστήμονες, τα περισσότερα ευρήματα γραφής χρονολογούνται από περίπου το 1300 π.Χ. και προέρχονται από το Λεβάντο (μια περιοχή που περιλαμβάνει το σύγχρονο Ισραήλ).

Θα έλεγε Levant το αγγλικό άρθρο -που δεν είναι παρά αυτό που εμείς ξέρουμε ως Εγγύς Ανατολή. Ή Ανατολική Μεσόγειο. Ή Λεβάντε (εξού και λεβαντίνος). Όχι όμως Λεβάντο.

* Θηριώδες μαργαριτάρι από τη Λάιφο.

Στο άρθρο για τον θάνατο της ηθοποιού Έλεν ΜακΚρόρυ, που ελπίζω να το διορθώσουν γι’ αυτό και πήρα την οθονιά, ο συντάκτης μεταφράζει το μήνυμα του συζύγου της (εδώ βλέπετε το πρωτότυπο).

Και αναπάντεχα διαβάζουμε: Πέθανε όπως έζησε. Ατρόμητα. Ο Godwe την αγαπά και ξέρουμε πόσο τυχεροί είμαστε που την είχαμε στη ζωή μας

Δεν υπάρχει κανένας Godwe, παρά μόνο στη Νομανσλάνδη! Φυσικά το αγγλικό έγραφε God we love her…! Είναι πραγματικά αδιανόητο να γράψει κανείς τέτοια πατάτα και να μη σκεφτεί έστω για ένα δευτερόλεπτο «Μα τι έγραψα τώρα;». Ντροπή για τη Lifo.

* Και θα κλείσω με ένα ζήτημα ορολογίας. Όσοι οδηγείτε μοτοσικλέτα, ξέρετε τι είναι η διήθηση;

Μου γράφει, μεταξύ άλλων, ο κ. Θάνος Αμβροσιάδης-Φελούκας, εκδότης του περιοδικού ΜΟΤΟ:

Το τελευταίο διάστημα γίνεται για πρώτη φορά στην κυβέρνηση, μία συζήτηση για οριοθέτηση της πρακτικής της κίνησης των μοτοσυκλετών ανάμεσα στα αυτοκίνητα.

Είναι μία πρακτική παράνομη στην Ελλάδα αλλά δεν διώκεται, υπάρχουν ευθύνες όμως σε περίπτωση ατυχήματος.

Θεωρώ πως η κυβέρνηση είναι πολύ μακριά από οποιαδήποτε ανακοίνωση, πόσο μάλλον για αποτέλεσμα και νομοθεσία, ωστόσο είναι θετικό που συλλέγει απόψεις ειδικών και μελετά ορισμένα βήματα προς αυτή την κατεύθυνση.

Γίνεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα μία σοβαρή συζήτηση για αυτό το θέμα.

…

Ωστόσο δεν σας γράφω για να σας απασχολήσω με θέματα του ΚΟΚ. Στις διαβουλεύσεις αυτές, έχει επικρατήσει ο όρος «διήθηση» για να περιγράψει κανείς την κίνηση των μοτοσυκλετών ανάμεσα στους στίχους των αυτοκινήτων.

Είναι όρος που έχω χρησιμοποιήσει και εγώ ο ίδιος, θα έλεγε κανείς πως είναι από αυτές τις περιπτώσεις που έχει επικρατήσει να το λέμε έτσι.

Τον ρώτησα σε τι διαφέρει από τις σφήνες η διήθηση, και μου απάντησε:

Με τον όρο «σφήνες» περιγράφουμε μία επικίνδυνη τακτική όπου ο αναβάτης εκμεταλλεύεται κάθε κενό σημείο του δρόμου ανάμεσα στα αυτοκίνητα, συχνά κινούμενος πολύ πιο γρήγορα από αυτά, και στηριζόμενος λίγο περισσότερο στην τύχη από εκείνο που ενδεχομένως θα έπρεπε για να μην γίνει ατύχημα. Μάλιστα οι «σφήνες» δεν είναι αποκλειστικό προνόμιο των μοτοσυκλετιστών αλλά περιγράφει και τους οδηγούς των αυτοκινήτων, όπως λέτε κι εσείς, όταν εκείνοι αλλάζουν λωρίδες κυκλοφορίας με την ίδια πρακτική.

Η διήθηση είναι κάτι τελείως διαφορετικό από το παραπάνω.

Προσωπικά, όπως έχω πει και παλαιότερα, θεωρώ πως ο κλάδος έχει κερδίσει το δικό του μερίδιο στον όρο διήθηση. Τον χρησιμοποιούμε από τότε που συζητάμε την αναγκαιότητα να μπουν κανόνες και να υπάρξει νομοθεσία.
Εναλλακτική πρόταση δεν υπάρχει αν δεν θέλουμε να καταλήξουμε σε μεγάλες προτάσεις για να πούμε κάτι απλό.

Συνυπολογίστε λοιπόν και την ανάγκη ενός νέου όρου για να ξεχωρίσει κανείς την πρακτική αυτή, από τις σφήνες και οτιδήποτε άλλο μπορεί κανείς να φέρνει στο μυαλό του εννοώντας παράβαση.

Θεωρώ πως εδώ κρύβεται και άλλη μία αιτία της χρήσης του όρου αυτού.
Η ανάγκη δηλαδή του κλάδου να τονίσει πως μιλά για την πρακτική της κίνησης μίας μοτοσυκλέτας ανάμεσα σε αυτοκίνητα που κινούνται σε στοίχους, συντεταγμένα, με κανόνες (άγραφους προς το παρόν) με προσοχή και σεβασμό στους υπόλοιπους, οπότε και δεν ταιριάζουν οι «σφήνες».

Έχει ενδιαφέρον η διάκριση που επιχειρεί να κάνει ο αλληλογράφος μου. Σφήνες είναι η αντικανονική/παράνομη ή αποδοκιμαστέα πρακτική. Διήθηση, ως μεταφορά του filtering, είναι μια πρακτική που μπορεί να υπόκειται σε κανόνες.

Αφού, όπως με διαβεβαιώνει, ο όρος «διήθηση» έχει ήδη κάποια αποδοχή στους ασχολούμενους με τη μοτοσικλέτα, ας δεχτούμε το μεταφραστικό δάνειο, παρόλο που δεν είναι και τόσο προφανές αν δεν ξέρεις τον αγγλικό όρο.

Γιατί το είπαν filtering οι Αμερικανοί; Διότι εφαρμόζεται καταρχήν όταν οι μοτοσυκλέτες κινούνται ανάμεσα σε αυτοκίνητα σταματημένα στο φανάρι ή που προχωρούν πολύ αργά: lane filtering allows the motorcyclist to trickle down between rows of stopped/slow-moving vehicles (από εδώ, όπου γίνεται και διάκριση ανάμεσα σε lane filtering και lane splitting). Oπότε, ο μοτοσικλετιστής περνάει ανάμεσα στα αυτοκίνητα όπως το υγρό από τον ηθμό της διήθησης.

Γιατί όχι φιλτράρισμα; Διότι, βέβαια, όποτε καλούμαστε να οροδοτήσουμε ενδίδουμε στην έλξη των λογίων διατυπώσεων. Όμως το κακο με τη «διήθηση» είναι ότι έχει πιο δύσκολο ρήμα από το «φιλτράρισμα». Αλλά αν ήδη χρησιμοποιείται, καλώς να θεσπιστεί, παρά να υιοθετηθεί κάποιο πολυλεκτικό μακρινάρι.

* Και κλείνω με αυτοδιαφήμιση. Αντιγράφω μια πρόσκληση που πήρα:

Το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Μεσαιωνική και Νέα Ελληνική Φιλολογία» της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων εγκαινιάζει έναν κύκλο εκδηλώσεων για τα 200 χρόνια από την Επανάσταση και σας προσκαλεί σε μια συζήτηση με αφορμή το βιβλίο του Νίκου Σαραντάκου

Το ζορμπαλίκι των ραγιάδων. Ανιχνεύοντας το 1821 μέσα από τις λέξεις του
(Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου, 2020).

Για το βιβλίο θα μιλήσει η Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας του Τμήματος Αθηνά Βογιατζόγλου και ο συγγραφέας.

Τη συζήτηση θα συντονίσει η Επίκουρη Καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας του Τμήματος Αγγέλα Γιώτη.

Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί διαδικτυακά την Πέμπτη 22 Απριλίου 2021, ώρα 7.00 μ.μ., μέσω MS Teams.

Κωδικός εγγραφής στην ψηφιακή αίθουσα: pbipkx1

Σύνδεσμος παρακολούθησης διάλεξης 22/04:

https://teams.microsoft.com/l/meetup-join/19%3a6822d5517e1e4abaa667cd10c8098149%40thread.tacv2/1618471717467?context=%7b%22Tid%22%3a%2208bea52a-5ad3-4627-9549-5ff3a65676be%22%2c%22Oid%22%3a%22b31018cd-b1b7-4606-b56c-5cb7bbe4621a%22%7d

Αν ήταν αλλιώς, η διάλεξη θα δινόταν διά ζώσης και μετά θα πηγαίναμε να πιούμε τίποτα. Είχα ξαναπάει στα Γιάννενα το 2013 και έχω κρατήσει τις καλύτερες αναμνήσεις. Τέλος πάντων, θα χαρώ να σας «δω» έστω κι έτσι.

Advertisement