Δύσπιστα μεζεδάκια

Τα ονομάζω έτσι, θα το καταλάβατε, επειδή καθώς θα τα διαβάζετε θα εξελίσσεται στη Βουλή η συζήτηση για την πρόταση δυσπιστίας που κατέθεσε η αξιωματική αντιπολίτευση -αυτός είναι ο επίσημος όρος, κι ας λέμε πολλές φορές «πρόταση μομφής».

Θα μπορούσα να τα ονομάσω και «Μεζεδάκια δυσπιστίας», αλλά τον τίτλο αυτό τον έχω ήδη χρησιμοποιήσει το καλοκαίρι του 2018 για ανάλογη πρόταση δυσπιστίας (ή ίσως αντίθετη, αφού τότε την πρόταση την είχε καταθέσει ο σημερινός πρωθυπουργός).

Σκέφτηκα επίσης να βάλω κι έναν τίτλο «Μεζεδάκια μετά την Ελπίδα», αλλά καλύτερα να μη θυμίζω οικεία κακά σε όσους έμειναν 20 ώρες στο αυτοκίνητο ή πέντε μέρες χωρίς ρεύμα. (Κι ένας άλλος τίτλος, που πιο πολύ θα ταίριαζε σε άλλου είδους άρθρο: Μεταξύ ελπίδας και δυσπιστίας).

Πάντως, αφού η διαδικασία της πρότασης δυσπιστίας άρχισε χτες το βράδυ, τα μεζεδάκια της σημερινής πιατέλας δεν είναι αντλημένα από τη συζήτηση στη Βουλή. Μερικά όμως προέρχονται από την περιπέτεια με την Ελπίδα, όπως αυτό με το οποίο ξεκινάμε. Μια περίπτωση γραμματικής μπούρκας.

Σε εκπαιδευτικόν ιστότοπο, διαβάζουμε ότι «Γυμναστής γλίστρησε στο παγωμένο προαύλιο του σχολείου και μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο».

Αν όμως διαβάσουμε παρακάτω, συνειδητοποιούμε ότι θύμα ατυχήματος έπεσε μια γυμνάστρια, όχι γυμναστής.

Είναι εντυπωσιακή η επιλογή του συντάκτη, διότι δεν έχουμε κάποιο από τα επαγγελματικά ουσιαστικά όπου είναι καθιερωμένος ή έστω συνηθέστερος ο επίκοινος τύπος (π.χ. γιατρός, υπουργός, ή βουλευτής, δικαστής). Ο τύπος «γυμνάστρια» είναι απόλυτα καθιερωμένος. Κι όμως…

Και βέβαια, όταν διαβάζουμε «γυμναστής γλίστρησε στο παγωμένο προαύλιο» όλοι σκεφτόμαστε έναν άντρα να γλιστράει, και πολύ λογικά, αφού ο τύπος «γυμναστής» κανονικά δηλώνει άντρα.

Σκεφτείτε όμως, αν υποθέσουμε ότι ο τίτλος ήταν «Βουλευτής γλίστρησε στο παγωμένο προαύλιο» ή «Γιατρός γλίστρησε στο παγωνμένο προαύλιο» διαβάζοντάς τον τι θα σκεφτόσασταν; Άντρα ή γυναίκα να γλιστράει; Στοιχηματίζω άντρα.

Γι’ αυτό λέω πως οι επίκοινοι τύποι κρύβουν τη γυναίκα -είτε όταν γλιστράει στο παγωμένο έδαφος είτε όταν κερδίζει επαίνους και βραβεία.

Ή δεν έχει σημασία η δήλωση του φύλου;

* Προχωράμε σε ένα φωτογραφικό μαργαριτάρι.

Η φωτογραφία που βλέπετε δημοσιεύτηκε πριν από μερικές μέρες στη Lifo, σε ένα άρθρο για διάσημες φωτογραφίες του φωτογράφου Στιβ Σαπίρο.

Bλέπουμε τον Ντέιβιντ Μπάουι να κρατάει ένα βιβλίο, και να κρύβει με τα δάχτυλά του τα πρώτα γράμματα του τίτλου. Βλέπουμε ATON, μαντεύουμε κι ένα Ε στην αρχή, άρα ΕΑΤΟΝ.

Κι έτσι ο συντάκτης της Lifo υπέθεσε ότι πρόκειται για βιβλίο για τον φωτογράφο Σέσιλ Μπίτον (Cecil Beaton), χωρίς να δώσει σημασία στη φωτογραφία που κοσμεί το εξώφυλλο.

Αλλά η φωτογραφία είναι αρκετά γνωστή. Ακόμα κι εγώ που δεν είμαι τρομερός σινεφίλ αναγνωρίζω τον Μπάστερ Κίτον (Keaton).

Να πούμε ότι, αφού επισημάνθηκε το μαργαριτάρι στο Τουίτερ, οι υπεύθυνοι του ιστότοπου έσπευσαν να κάνουν τη διόρθωση -αν και υποθέτω πως η έντυπη έκδοση θα έμεινε με το λάθος.

Βλέπετε ότι τα σόσιαλ λειτουργούν και σαν συλλογικοί διορθωτές των ιστότοπων -αφού οι άλλοι, οι κανονικοί διορθωτές σπανίζουν. Αλλά να μη λέω πολλά, γιατί κι εγώ κάνω πολλά λάθη και με διορθώνετε.

* (Παρωνυχίδα: Στη λεζάντα λέει «ο Μπάουι με το βιβλίο του Σέσιλ Μπίτον», ενώ βέβαια το βιβλίο είναι για τον Σέσιλ Μπίτον. Καμιά φορά βέβαια το λέμε κι έτσι).

* Σχόλιο φίλου:

«Επαναλαμβάνω την απολογία της πολιτείας προς τους πολίτες για την ταλαιπωρία τους», είπε ο κ. Στυλιανίδης.

Με Κύπριο υπουργό, τρώμε και τους αγγλισμούς των αδελφών Κυπρίων στη μάπα. Απόλοτζις…

* Λαθάκι, μικρό μεν αλλά υπουργικό. Από ανάρτηση της κ. Κεραμέως διαβάζουμε για «σειρά πολύ ενδιαφέρουσων ερωτήσεων». Φυσικά, ο τόνος κατεβαίνει -αλλά βλέπουμε γι’ άλλη μια φορά ότι αυτές οι μετοχές (όπως και οι «πληγεισών περιοχών», «ζωσών γλωσσών») είναι αχώνευτες.

Θα πείτε, πάλι καλά που δεν έγραψε «ενδιαφερόντων ερωτήσεων» (το οποίο, παρέμπ, γκουγκλίζεται σε άρθρο… των εκπαιδευτηρίων Γείτονα).

Εγώ πάλι, θα έγραφα «μια σειρά ενδιαφέρουσες ερωτήσεις».

Και όχι, δεν είναι κακή υπουργός επειδή έκανε αυτό το λαθάκι η κ. Κεραμέως. Είναι κακή υπουργός για άλλους λόγους, που δεν είναι του παρόντος.

* Συμβαίνουν και εις Παρισίους, ή έστω εις Μαγχεστρίαν.

Φίλος που είναι λάτρης του αγγλικού ποδοσφαίρου, μου στέλνει ένα άρθρο για τα μεταγραφικά της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, το οποίο μεταξύ άλλων λέει ότι έναν παίκτη θα τον ήθελε η νεοβαθύπλουτη Νιουκάσλ, αλλά οι φήμες ότι προσφέρει 10 εκατομμύρια «are wide of the mark».

Όπως ξέρουμε, το σωστό είναι wide off the mark. Ο φίλος μού λέει ότι το λάθος το βλέπει αρκετά συχνά.

ΠΡΟΣΘΗΚΗ: Τι έλεγα πιο πανω, ότι κάνω λάθη και με διορθώνετε; Όπως υπέδειξε πρώτος ο φίλος Νεοκίντ στο σχόλιο 4 αλλά και άλλοι στη συνέχεια, ο ποδοσφαιρόφιλος φίλος μου κι εγώ έχουμε λάθος. Μια χαρά είναι το wide of the mark, άλλη έκφραση, ίδιας σημασίας, θα ήταν το (way, widely) off the mark. Oπότε, καλώς το βλέπει «αρκετά συχνά» ο φίλος μου, διότι σωστό είναι!

* Μαγχεστρία είναι βέβαια το Μάντσεστερ -πριν από εκατό χρόνια, η Γκάρντιαν (τότε The Manchester Guardian) αναφερόταν ως «Ο Μαγχεστριανός Φύλαξ».

* Λέγαμε τις προάλλες για τον τίτλο «Λήστεψαν ηλικιωμένη μαϊμού υπάλληλοι της ΔΕΗ» και με την ευκαιρία αυτή είπαμε για την αντιστροφή της σειράς των όρων της πρότασης.

Όταν και το υποκείμενο και το αντικείμενο είναι ουδέτερο, έχουμε φαινομενικά γκροτέσκους τίτλους όπως «Μωρό δάγκωσε σκυλάκι». Στο πιο πρόσφατο εύρημα, «60 ξενοδοχεία θέλουν να αγοράσουν αδέρφια από το Ισραήλ», δεν υπάρχει κανονικά αμφισημία, αφού οι ξενοδοχειακές επιχειρήσεις δεν αγοράζουν ανθρώπους (παρά μόνο τις υπηρεσίες τους) -αλλά και πάλι, ο αναγνώστης κοντοστέκεται.

Τελικά βέβαια, πρόκειται για μια εταιρεία που ανήκει σε (δυο, νομίζω) αδέρφια, Ισραηλινούς, που θέλει να αγοράσει ξενοδοχεία.

* Καθώς γράφω αυτές τις γραμμές, συνεχίζεται η αγωνία με το φαλαινάκι (αν είναι φάλαινα) που έχει εξωκείλει κοντά στη γειτονιά μου, στον Άλιμο.

Σε ένα άρθρο διαβάζω ότι «αυτά τα κοιτώδη ζώα προσκρούουν συχνά πάνω σε προπέλες πλοίων».

Προφανώς ο συντάκτης μπέρδεψε το κήτος με την κοίτη.

Και δυστυχώς οι προβλέψεις για τον ζιφιό, το φαλαινάκι που λέγαμε, δεν είναι αισιόδοξες.

* Το είδα σε μια ομάδα του Φέισμπουκ, όπου για κάποιο λόγο είχαν σβήσει το όνομα του συντάκτη (δηλαδή, αποκαλύπτουμε ηλικίες κυριών αλλά όχι ονόματα συντακτών ή συντακτριών;)

Της δημοφιλής σειράς, ένα ακόμα παράδειγμα εξομάλυνσης λέω εγώ.

* Πολλαπλά μεταφραστικά λάθη, με παρανοήσεις ή αντιστροφές νοήματος, σε άρθρο του Πρόταγκον. Ευτυχώς δίνουν το λινκ προς το πρωτότυπο της Γκάρντιαν. Το άρθρο μιλάει για κάτι πολύ παράξενες μέδουσες.

Λοιπόν, το πρωτότυπο λέει experts warn people should look but not touch. Η μετάφραση: με τους ειδικούς να έχουν συστήσει στους κατοίκους όχι μόνο να μην τις αγγίζουν, αλλά ούτε καν να τις κοιτάζουν.

Μπράβο πλειοδοσία! Και τι θα πάθουν αν τις κοιτάξουν;

Μας το έχουν πει αμέσως πιο πάνω:

Επίσης έχει διαπιστωθεί ότι η μέδουσα εκτοξεύει το δηλητήριό της σε όποιον την κοιτάζει από κοντά και έχουν υπάρξει περιστατικά όπου το δηλητήριο έφτασε στα μάτια των ανθρώπων που θέλησαν να την παρατηρήσουν.

Είναι έτσι; Το πρωτότυπο λέει: There have also been cases where young children stomped on the animals and the venom has splashed into the eyes of someone watching.

Δηλαδή, παιδιά πάτησαν πάνω στη μέδουσα και το δηλητήριό της πετάχτηκε κι έφτασε μέχρι τα μάτια κάποιου που παρακολουθούσε. Και πάλι διαστρέβλωση του νοήματος.

Και αλλού: Οι μέδουσες αυτές παράγουν μια βλέννα η οποία καλύπτει τις κεραίες τους και τις καθιστά αόρατες αλλά και μη αισθητές στην αφή.

Ενώ το πρωτότυπο: Bluebottles excrete a microscopic mucus on their tentacles that is invisible and cannot be felt when touched.

Δεν είναι το ίδιο πράγμα.

* Βρίζουν οι πρόεδροι; Βρίζουν, ακόμα και ο πρόεδρος των ΗΠΑ, ακόμα κι ένας σεβάσμιος πρεσβύτης όπως ο Τζο Μπάιντεν.

Τις προάλλες λοιπόν ο κ. Πρόεδρος χρησιμοποίησε υβριστικό χαρακτηρισμό για κάποιον δημοσιογράφο που του έκανε μια ενοχλητική ερώτηση, αλλά είχε το μικρόφωνό του ανοιχτό κι έτσι τον άκουσαν.

H ΟΠΠΕ (εννοώ φυσικά την Ομάδα Παρακολούθησης Πρωτοσέλιδων Εστίας) αλίευσε το απόσπασμα που βλέπετε αριστερά, όπου η Εστία μεταφέρει το επεισόδιο. Και όπως βλέπετε, η σεμνοτυφία που έχει γίνει καθεστώς τον τελευταίο καιρό, κάνει τον συντάκτη να κρύβει και τις δύο λέξεις αφήνοντας μόνο τα αρχικά τους. «Τι η… μπ….»

Τι εννοεί ο ποιητής;

Ημιυπαίθριο μπάρμπεκιου;

Ημιάγριος μπολσεβίκος;

Ηλιόλουστο μπιτσόμπαρο;

Ηλεκτρονικός μπουμπούνας;

Όπως θα διαβάσατε ίσως, ο Μπάιντεν είπε «stupid son of a bitch». Κι αν υποθέσουμε ότι το «μπάσταρδος» δεν ταιριάζει για τις στήλες μιας σεβάσμιας υπεραιωνόβιας όπως η Εστία, το «ηλίθιος» γιατί να λογοκριθεί;

(Στον αγγλόφωνο τύπο βλέπω ότι συνήθως μεταφέρεται αυτολεξεί η βρισιά, αν και κάποιοι καταφεύγουν στο ακρώνυμο («stupid SOB») που είναι καθιερωμένο, ενώ είδα και κάποια «stupid son of a b***»).

Σε αλλον ελληνικό ιστότοπο είδα την απόδοση «τι χαζός σκύλας γιος». Δεν νομίζω ότι το λέμε τόσο πολύ στα ελληνικά το «σκύλας γιος». Όπως ξέρουμε, το αμερικάνικο son of a bitch είναι κοινότατη βρισιά, ευρύτατα διαδεδομένη, καθημερινή.

Πώς θα το λέγατε; Κάτι με καθίκι ίσως (καθοίκι με την επίσημη ορθογραφία). Κάπου είδα να προτείνεται και το «πουτάνας γιος» αλλά ούτε αυτό το πολυλέμε στα ελληνικά, αν και βρίζουμε μανάδες με άλλο τρόπο.

* Από κατάλογο εταιρείας διαβάζω για κάτι θυρίδες:

Όπως βλέπετε, οι θυρίδες αυτές παρέχουν «προστασία από δίπλωμα ευρεσιτεχνίας». Πρέπει να είναι πολύ επικίνδυνα τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας, ιδίως σε χώρους με υψηλή υγρασία!

(Και πάλι, φταίει το «από», που εδώ ο συντάκτης του κειμένου το ήθελε να πηγαίνει όχι σε αυτό που μας απειλεί αλλά σε αυτό που μας προστατεύει. Αν δεν ήθελα να αλλάξω πολύ τη φράση, θα έβαζα απλώς «με»).

* Μου γράφει φίλος:

Διαβάζουμε για τη νέα γυναικοκρατούμενη (14 στα 24 μέλη) κυβέρνηση της Χιλής:

Το πρόταγμα της δωρεάν παιδείας είναι και το πιο εμφανές πρόταγμα -χωρίς -λόγια, στη νέα κυβέρνηση, που μάλιστα επέλεξε ως δημόσιο πρόσωπό της την διασημότερη συνδικαλίστρια του φοιτητικού κινήματος στη Χιλή, την Καμίλα Βαγιέχο, στέλεχος του Κομμουνιστικού Κόμματος.

Όπως λέει ο φίλος που το στέλνει, το “πρόταγμα-χωρίς-λόγια” δεν στέκει, όπως ίσως και το  “δημόσιο πρόσωπό της” (μάλλον θα σημαίνει κυβερνητική εκπρόσωπο). Προσωπικά απορώ  αφού όλοι στην κυβέρνηση είναι (προφανώς) δημόσια πρόσωπα.

Παρεμπιπτόντως, ο φίλος βρήκε τη φωτογραφία της στο gettyimages το οποίο μάλιστα γράφει: “Camila Vallejos current deputy when he was a student leader in 2012 in Santiago, Chile ”

* Κλείνω με την αποκατάσταση μιας αδικίας. Έχουμε αποδελτιώσει πολλά γλωσσικά αστοχήματα του Κυριάκου Μητσοτάκη, όπως και του Αλέξη Τσίπρα. Όμως ως τώρα δεν έχουμε φιλοξενήσει κανένα μεζεδάκι του New kid on the block, και δεν εννοώ τον φίλο μας τον Νεοκίντ αλλά τον Νίκο Ανδρουλάκη, τον νέο αρχηγό του ΚΙΝ.ΑΛ.

Τα πρώτα δείγματα γραφής που έδειξε φανερώνουν μια τάση προς την κοινοτοπία -έως λαπαλισάδα, θα έλεγε κανείς.

Στο τουιτ αυτό τον βλέπουμε να μέμφεται τον πρωθυπουργό ότι ζητά συγγνώμη «κατόπιν εορτής». Θα μπορούσε βέβαια να ζητά κάποιος συγγνώμη προκαταβολικά, όπως βλέπουμε στις ανακοινώσεις όσων κάνουν έργα, που μας ζητούν συγγνώμη για την ενόχληση που ίσως θα μας προκαλέσουν, αλλά σε γενικές γραμμές το συγγνώμη το ζητάμε αφού κάνουμε κάτι που βλάπτει κάποιον.

* Προτού σας αποχαιρετήσω, να προσέξουμε την ημερομηνία. Σήμερα έχουμε 29 Ιανουαρίου. Δεν είναι κάποια κοσμοϊστορική επέτειος, αλλά το ιστολόγιο που διαβάζετε δημοσιεύει ένα άρθρο κάθε μέρα, βρέξει χιονίσει, είτε με χιονοθύελλα είτε με καύσωνα, από τις 29 Ιανουαρίου 2014 μέχρι σήμερα -ή αλλιώς, η τελευταία μέρα που δεν δημοσιεύτηκε άρθρο του ιστολογίου ήταν η 28η Ιανουαρίου 2014, από τότε επί 8 χρόνια, παναπεί περισσότερες από 2500 μέρες έχουμε ένα άρθρο την ημέρα, κάθε πρωί, συνήθως στις 10 παρά 20 ώρα Ελλάδος, σαν φρέσκο ψωμί από τον φούρνο (μερικά είναι επαναλήψεις, αλλά μην το πείτε παραέξω).

Ως πότε θα πάει αυτό; Ποιος ξέρει; Πάντως αύριο θα έχουμε άρθρο, ελπίζω.

Advertisement