Μεζεδάκια χωρίς μάσκες

Ο τίτλος του σημερινού πολυσυλλεκτικού μας άρθρου μπορεί να διαβαστεί με δυο τρόπους. Μεζεδάκια χωρίς μάσκες, επειδή από σήμερα καταργείται η υποχρέωση να φοράμε μάσκα σε εξωτερικούς χώρους, εκτός εξαιρέσεων -μια υποχρέωση που όλο και λιγότεροι την τηρούσαν και που κανείς δεν έλεγχε, εδώ και αρκετό καιρό.

Όμως χωρίς μάσκες και για έναν ακόμα λόγο: αύριο τελειώνει η Αποκριά, αλλά οι φετινές Απόκριες μόνο χαρούμενες δεν είναι, καθώς σημαδεύτηκαν από τον πόλεμο, τη γενική κατήφεια, την ακρίβεια, την πανδημία, ακόμα και τον άστατο καιρό -οπότε, πού διάθεση για μάσκα, αποκριάτικη εννοώ κι όχι χειρουργική.

(Κάποιος μπορεί να πει ότι υπάρχει και τρίτη ανάγνωση: χωρίς μάσκες επειδή έπεσαν οι μάσκες -αλλά αυτό δεν το είχα σκεφτεί όταν διάλεξα τίτλο).

* Και ξεκινάμε με κάτι ελαφρύ, μιαν απλή αμφισημία σε τίτλο.

Διαμαρτυρία για τη ρωσική εισβολή στο Μοναστηράκι, ο τίτλος σε άρθρο της Καθημερινής.

«Φτάσανε τόσο μακριά οι Ρώσοι;» ρώτησε χαριτολογώντας ο φίλος που το έστειλε. Ο υπότιτλος βέβαια ξεκαθαρίζει την αμφισημία -αν δεχτούμε ότι υπάρχει.

* Με ρωτάει ένας φιλος:

Πώς κλίνεται η Άρτεμις;

Και συνεχίζει επισημαίνοντας ότι ο συντάκτης αυτού του άρθρου μας προσφέρει και τρεις εκδοχές για να διαλέξουμε

Στον τίτλο και κάτω από την φωτογραφία «Εξαφάνιση της Άρτεμις»

Τρεις σειρές παρακάτω «υπόθεση της 19χρονης Άρτεμης»

Και στα δύο βίντεο ο φίλος και ο πατέρας της Αρτέμιδας.

Ο φίλος εικάζει: Υποθέτω ότι προτιμάς το δεύτερο: (η Άρτεμη, της Άρτεμης), δέχεσαι το τρίτο (της Αρτέμιδας) και απορρίπτεις μετά βδελυγμιας την ακλισιά του πρώτου (της Άρτεμις). Κάπως έτσι -εγώ μάλιστα θα έγραφα «η Άρτεμη». Κάποιοι βέβαια προτιμούν και μια τέταρτη εκδοχή, της Αρτέμιδος, που θεωρώ ότι μόνο σε ονομασία δρόμου ταιριάζει -έχουμε οδό Αρτέμιδος εδώ πιο πάνω.

* Κι ένα φοβερό όσο και αστείο μεταφραστικό λάθος σε άρθρο με τον κατάλογο των χωρών στις οποίες έκλεισε η Ρωσία τον εναέριο χώρο της.

Όπως βλέπουμε, κάτω από τη Δανία (+ Γροιλανδία κτλ.) και πριν από την Ιρλανδία υπάρχει η μυστηριώδης Φανέλα.

Ποια χώρα είναι αυτή;

Το μαντέψατε, έτσι; Είναι το Jersey, το νησί της Μάγχης, που έχει ιδιαίτερο καθεστώς. Αλλά βέβαια jersey ειναι και η φανέλα, οπότε…

Αλλά δεν πρέπει να είμαι πολύ σαρκαστικός με τον συντάκτη του Press Project, που προφανώς εμπιστεύτηκε την αυτόματη μετάφραση χωρίς να το ελέγξει, διότι ανάλογο λάθος έχει γίνει από τη μεταφραστική υπηρεσία της Επιτροπής των ΕΚ, όταν σε έναν κατάλογο χωρών, που τυπώθηκε μάλιστα στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ, ανάμεσα στην Τυνησία και στο Τουρκμενιστάν εμφανίστηκε η εξωτική χώρα με όνομα Κρέας Γαλοπούλας -η Τουρκία βεβαίως, διότι Turkey!

* Αλλά ας μείνουμε στον ίδιο κατάλογο και ας δούμε αμέσως πιο πάνω από τη μαγευτική Φανέλα. Ποια είναι άραγε η Χωρική Θάλασσα που εμφανίζεται δίπλα στη Δανία; Στο αγγλικό κείμενο που βρήκα γράφει Territorial Sea, δηλ. τα χωρικά ύδατα. Γιατί αναφέρει μόνο τα χωρικά ύδατα της Δανίας; Ίσως επειδή, λόγω νησιών και Γροιλανδίας, πιάνουν μεγάλη έκταση. Αλλά δεν ξέρω με βεβαιότητα.

* Λαθάκι σε σουπεράκι της ΕΡΤ:

Νοσυλεύονται διασωληνωμένοι.

Πώς άραγε να έγινε το λάθος; Έλξη από το άσυλο;

Έτσι κι αλλιώς, δεν είναι πολύ συμαντικό.

* Εσείς θα βάζατε εισαγωγικά εδώ;

Κρητικός ένας από τους οδηγούς που «έχασαν» τη ζωή τους

Εγώ, ομολογώ πως όχι.

* Τα πιο ωραία μαργαριτάρια είναι εκείνα στα οποία ο δημιουργός τους προσπαθεί να κάνει επίδειξη γνώσεων ή να εξηγήσει κάτι που δεν έχει ούτε ο ιδιος καταλάβει.

Μια τέτοια περίπτωση είχαμε σε πρόσφατο άρθρο του thetoc.gr, πιο σωστά σε άρθρο του Πολ Κρούγκμαν που αναδημοσιεύτηκε μεταφρασμένο στο thetoc.gr.

Ο τίτλος (υποτίθεται ότι) είναι «Η Ρωσία ως θωρηκτό Ποτέμκιν».

Και γράφει ο συντάκτης: «Η Ρωσία είναι μια υπερδύναμη Ποτέμκιν» είναι ο τίτλος της ανάλυσής του που δημοσιεύεται στους New York Times και υπό το πρίσμα που εξετάζει τις ραγδαίες εξελίξεις των τελευταίων ημερών, η Ρωσία παρομοιάζεται με το θρυλικό θωρηκτό της Ρωσικής Αυτοκρατορίας που στασίασε, ύψωσε κόκκινη σημαία και έγινε ο προάγγελος του ξεσηκωμού εναντίον του Τσάρου.

Κούνια που σας κούναγε, αγαπητέ.

Ο τίτλος του άρθρου του Κρούγκμαν είναι Russia is a Potemkin superpower, το δε άρθρο τελειώνει με τη φράση:

Russia now stands revealed as a Potemkin superpower, with far less real strength than meets the eye.

Ο Έλληνας συντάκτης ήξερε την ιστορία του θωρηκτού Ποτέμκιν, αλλά όχι την ιστορία του προσώπου που έδωσε το όνομά του στο πολεμικό πλοίο, του κόμη Γκριγκόρι Ποτέμκιν. Ο Ποτέμκιν είχε διοριστεί από τη Μεγάλη Αικατερίνη γενικός διοικητής ή κάτι τέτοιο των νέων κτήσεων της Νοβορωσίας και ανέλαβε να τις εποικίσει ιδρύοντας πολλές πόλεις και χωριά -μάλιστα κάμποσες από τις πόλεις που ίδρυσε έχουν έρθει σήμερα στην επικαιρότητα λόγω του πολέμου, ανάμεσά τους η Χερσώνα.

Λέγεται ότι, όταν ταξίδεψε στον Νότο η Μεγάλη Αικατερίνη να δει τις κτήσεις της, ο Ποτέμκιν, για να διογκώσει τα επιτεύγματά του, έβαλε να φτιάξουν ψεύτικα χωριά στις όχθες του ποταμού, που ήταν στην πραγματικότητα σκέτες προσόψεις σπιτιών, σαν τα σκηνικά του κινηματογράφου. Αυτά τα «χωριά Ποτέμκιν» έχουν γίνει παροιμιώδη, παρόλο που οι νεότεροι μελετητές αμφιβάλλουν αν όντως εφάρμοσε τέτοια τακτική ο Ποτέμκιν.

Πάντως, σε αυτά παραπέμπει ο Κρούγκμαν όταν αποκαλεί υπερδύναμη Ποτέμκιν τη Ρωσία: εννοεί ότι ο πόλεμος έδειξε τις αδυναμίες της, που έμεναν κρυμμένες πίσω από την πρόσοψη της εντυπωσιακής στρατιωτικής ισχύος. Καμιά σχέση με το θωρηκτό Ποτέμκιν! (Ο Κρούγκμαν έχει κι άλλη φορά χρησιμοποιήσει την ίδια έκφραση -ας πούμε έχει γράψει άρθρο Trump’s Potemkin Economy).

* Και κάτι ανατριχιαστικό.

Εννοώ τον τίτλο που βλέπετε, για τη νέα γυναικοκτονία στη Θεσσαλονίκη.

Κατά τη γνώμη μου, αυτό που «ανατριχιάζει» (δηλαδή: που προκαλεί ανατριχίλα) είναι πόσο εύκολα ξεπλένεται ο δολοφόνος και αυτόχειρας, ο χρυσαυγίτης πυγμάχος.

Δεν πάνε πίσω και όσοι έγραψαν για «τραγωδία».

* Φίλος στέλνει άρθρο με ένα από τα πολλά περιστατικά όπου ακυρώθηκαν εκδηλώσεις για Ρώσους κλασικούς εξαιτίας του πολέμου που εξαπέλυσε ο Πούτιν.

Όπως καταλαβαίνετε, αν ήταν μια άλλη μέρα, θα συζητούσαμε επί της ουσίας αυτό το φαινόμενο. Σήμερα όμως είναι Σάββατο, οποτε, τουλάχιστον στο κυρίως άρθρο, συνήθως δεν μπαίνουμε στην ουσία.

Ο τίτλος του άρθρου είναι:

Μιλάνο: Σάλος με αναβολή μαθήματος για το έργο του Dostoevskij στο Πανεπιστήμιο Bicocca

Ο φίλος λέει ότι έχει ενοχληθεί από την τάση του αρθρογράφου (και πολλών άλλων αρθρογράφων, θα έλεγα) να γράφει με το λατινικό αλφάβητο τα διάφορα κύρια ονόματα, ακόμη και ανθρώπων όπως ο Ντοστογιέφσκι ή ο Πούτιν που γράφονται κανονικά, στη γλώσσα τους εννοώ, σε άλλο αλφάβητο.

Συμμερίζομαι την άποψή του και την ακολουθώ έμπρακτα, αν και κάποιες φορές νομίζω ότι όσοι συνεχίζουμε να μεταγράφουμε τα ονοματεπώνυμα δίνουμε χαμένη μάχη.

Προσέξτε επίσης ότι το όνομα του Ντοστογιέφσκι στον τίτλο μεταφράζεται Dostoevskij, όπως δηλαδή το μεταγράφουν οι Ιταλοί.

Αν όμως κόβει το μάτι σας και προσέξετε στη λεζάντα της φωτογραφίας θα δείτε, με μικρότερα γράμματα, και την αγγλική εκδοχή: Dostoevsky. Ίσως είναι κάποιος άλλος αυτός.

* Και κάτι αστείο, άσχετο με τον πόλεμο. Από διαφήμιση ιστοτόπου γνωριμιών, μηχανομεταφρασμένη.

Θέλετε τοπικές ημερομηνίες;

Βλέπετε στη φωτογραφία μια… τοπική ημερομηνία.

Έτσι αποδίδει το μηχανάκι τον όρο local dates, δηλαδή ραντεβού κοντά σας, στην περιοχή σας,

Πάλι καλά που δεν μας πρότεινε τοπικούς χουρμάδες, διότι η αγγλική γλώσσα, επειδή είναι φτωχή, χρησιμοποιεί την ίδια λέξη, date, και για την ημερομηνία, και για το ραντεβού και για τον χουρμά.

* Κι ένα διεθνές μεζεδάκι, διότι βεβαίως γκάφες και σαρδάμ συμβαίνουν και εις Παρισίους αλλά και στην Βασιγκτώνα.

Στον λόγο του για την «κατάσταση της Ένωσης», ο Πρόεδρος Μπάιντεν, αναφερόμενος στην Ουκρανία, είπε: “Putin may circle Kyiv with tanks, but he will never gain the hearts and souls of the Iranian people.”

Aκούστε το κι εσείς:

Εντάξει, Iranian και Ukranian είναι κοντά.

Αρκεί μόνο να μην επιβάλει κυρώσεις στην Πρωσία.

* Και συνεχίζουμε στον διεθνή χώρο. Η γαλλική Λιμπερασιόν πήρε την απόφαση να αλλάξει την καθιερωμένη μεταγραφή του Κιέβου στα κείμενά της και αντί για Kiev να γράφει στο εξής Kyiv, όπως είναι η γραφή της ουκρανικής πρωτεύουσας στα ουκρανικά.

Η σύντομη ανακοίνωση: Είναι δύσκολο να αλλάξει ο τρόπος που γράφεται το όνομα μιας πόλης σε μια εφημερίδα, όταν πρόκειται για χρήση εδραιωμένη. Ωστόσο, παρά τις συνήθειες των αναγνωστών, ο πολιτικός λόγος έχει την πρωτοκαθεδρία. Για τη Λιμπερασιόν, η γραφή Kiev, που προέρχεται από τα ρωσικά, δεν έχει πλέον λόγο ύπαρξης και η πόλη στο εξής θα γράφεται Kyiv.

* Kαι με κάτι διεθνές θα κλείσουμε. Αν βλέπετε σειρές και ξέρετε γαλλικά ίσως σας ενδιαφέρει το άρθρο που δημοσιεύτηκε σε γαλλικό ιστολόγιο, όπου ανθολογούνται μεταφραστικά λάθη στους υποτίτλους της σειράς The Witcher.

Πρόκειται για μια πανάκριβη σειρά, αφού το γύρισμα κάθε επεισοδίου κοστίζει 10 εκατομμύρια δολάρια -οπότε πώς εξηγείται να καταστρέφουν τη γαλλική βερσιόν της σειράς με το να τσιγκουνεύονται ψίχουλα για τη μετάφραση; αναρωτιέται ο Γάλλος συντάκτης.

Ήξερα βέβαια ότι το Νέτφλιξ, όταν πρωτάρχισε, έδινε καλές αμοιβές. Ίσως να μην ισχύει πια αυτό.

* Καλό τριήμερο σε όσους το γιορτάσουν. Καλά Κούλουμα. Ωραία δεν ήταν τότε με τις μάσκες;

Advertisement