Μεζεδάκια χωρίς ρήτρα

Όπως ανακοίνωσε τις προάλλες ο πρωθυπουργός, από τον Ιούλιο αναστέλλεται η εφαρμογή της ρήτρας αναπροσαρμογής στους λογαριασμούς του ηλεκτρικού ρεύματος. Το ιστολόγιο, θέλοντας να συμβάλει στην εθνική προσπάθεια, ανακοινώνει από σήμερα την κατάργηση της ρήτρας αναπροσαρμογής στα σχόλια. Μπορείτε να σχολιάζετε όσο θέλετε, ανεξάρτητα από την τιμή στο χρηματιστήριο σχολίων.

Kαι ξεκινάμε με τον τίτλο μιας είδησης, που τη βλέπετε εδώ στην οθονιά.

Αράχνη τσίμπησε 4χρονο αγοράκι – Μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο

Ποιος μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο; αναρωτιέται ο φίλος που το στέλνει. Κανονικά, το υποκείμενο είναι το ίδιο στη δεύτερη πρόταση, άρα η αράχνη μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο (θα είχε σαρκα δύσοψη το αγοράκι, σαν τους κλέφτες του Βαλαωρίτη).

Ξέρουμε όμως ότι δεν μεταφέρονται στο νοσοκομείο τα έντομα. Το καημένο το αγοράκι μεταφέρθηκε. Με βάση και την οικονομία που αναγκαστικά έχουν οι τίτλοι νομίζω πως δεν πρέπει να είμαστε πολύ αυστηροί.

* Φίλος είχε στείλει ένα μεζεδάκι, δυσώδες όπως το είχε πει, σε άρθρο για την καινούργια ηπατική νόσο που προσβάλλει τα παιδιά.

Εκεί, στα συμπτώματα της νόσου, ανάμεσα στα «σκούρα ούρα» και στο «κιτρίνισμα του δέρματος», ήταν και το… «γκρί σκαμπό».

Φυσικά επρόκειτο για στραβομετάφραση: το πρωτότυπο έλεγε grey stools (ή stool), το οποίο είναι βέβαια και το σκαμπό, όμως είναι και τα περιττώματα, και αυτό έπρεπε να μπει.

Δεν βάζω όμως λινκ, διότι το είδαν και το διόρθωσαν, πράγμα που είναι αρκετά σπάνιο, οπότε μπράβο τους.

* Θα έχουμε πολύ τουρισμό φέτος, λένε πολλοί.

Αλλά, βρε παιδιά από το Πρώτο Θέμα, 1 εκατομμύριο πτήσεις σε 15 μέρες δεν σας φάνηκαν πάρα πολλές;

66.000 πτήσεις τη μέρα;

2750 πτήσεις την ώρα; [και βέβαια δεν έχουν όλο το 24ωρο την ίδια πυκνότητα οι αφίξεις]

45 αφίξεις το λεπτό;

Μία άφιξη κάθε δευτερόλεπτο (και κάτι);

Για να το πάρουμε αλλιώς. Το ρεκόρ τουρισμού στην Ελλάδα ήταν κάπου 32 εκατ. τουρίστες (το 2018 ή το 2019) για όλον τον χρόνο, με όλα τα μέσα. Αν είχαμε 1 εκατ. πτήσεις μέσα στο πρώτο μισό του Μαΐου θα είχαμε σπάσει το ρεκόρ αυτό μέσα σε 15 μέρες. Το βρίσκετε πολύ πιθανό;

* Ρωτάει φίλος:

Καλημέρα! Από το μεσημεριανό δελτίο τύπου ΑΝΤ1, για την υπόθεση με το Γηροκομείο Χανίων: «Διατάχθηκε έρευνα για τον θάνατο τριάντα ηλικιωμένων και την κακομεταχείριση τροφίμων…»

Αρχικά νόμιζα ότι ήταν θέμα υγιεινής και το φαγητό που παρείχαν ήταν κακής ποιότητας. Μετά συνειδητοποίησα ότι αναφέρονταν στους τροφίμους. Αλλά πώς ξεχωρίζει στην ουσία αυτή η γενική;

Δεν ξεχωρίζει. Αν πεις «τροφίμων» μπορεί να αναφέρεσαι είτε στα τρόφιμα είτε στους τρόφιμους. Αλλά από την κακομεταχείριση ξεκαθαρίζει πως δυστυχώς δεν ήταν τα τρόφιμα αλλά οι τρόφιμοι. Αν πάλι γινόταν έρευνα για τη μόλυνση των τροφίμων, θα ήταν πιο δύσκολο να αποφασίσουμε σε τι αναφέρεται.

* Από τη σελίδα της εφαρμογής για την επιδότηση των καυσίμων. Για να δείτε τι αχάριστοι άνθρωποι υπάρχουν.

Ο φίλος που έκανε την αίτηση, μόλις είδε ότι η αίτησή του «πληρεί τα κριτήρια», αντί να ευχαριστήσει τον πολυχρονεμένο μας ηγέτη ή εστω αντί να σκεφτεί πού θα επενδύσει το σαραντάρι της επιδότησης, επισήμανε το «πληρεί» και μου έστειλε την οθονιά!

Υποτίθεται ότι κανονικά είναι «πληροί», αλλά ο συντάκτης της σελίδας είτε δεν το ήξερε είτε αποφάσισε να επιδοθεί σε γλωσσικό ακτιβισμό κι έτσι προτίμησε το «πληρεί» -ξέρω κι άλλους που το κάνουν αυτό ενσυνείδητα, και για λίγο είχα αισθανθεί τον πειρασμό να το γράψω κι εγώ έτσι, αλλά τελικά άλλαξα τακτική και απλώς αποφεύγω εντελώς το «πληρ*ί» και βάζω άλλο ρήμα στη θέση του (ικανοποιεί, εκπληρώνει, κτλ.). Άλλοι αποφεύγουν τη γλουτένη, άλλοι το κρέας, εγώ το «πληροί».

* Κι ένα μεταφραστικό από το left.gr. Σε άρθρο για ένα πανό που σήκωσαν οι οπαδοί μιας ποδοσφαιρικής ομάδας στις κερκίδες σε ένα ματς στη Γαλλία, που είχε πάνω τον κελτικό σταυρό, διαβάζουμε ότι:

Ο Κέλτικος Σταυρός θεωρείται σύμβολο ακραίων στοιχείων και ειδικότερα στη Γαλλία έχει υιοθετηθεί από την GUD (ομάδα υπεράσπισης των συνδικάτων), ενός φοιτητικού κινήματος που είχε ασπαστεί μια εθνικιστική ιδεολογία…

και πιο κάτω:

Το GUD είναι μια ακροδεξιά φοιτητική οργάνωση….

Περίεργο δεν είναι μια ακροδεξιά φοιτητική οργάνωση να δηλώνει στον τίτλο της ότι υπερασπίζεται τα συνδικάτα; Πολύ περίεργο.

Aλλά δεν υπάρχουν συνδικάτα, παρά μόνο στην ελληνική μετάφραση. Ο τίτλος της γαλλικής ακροδεξιάς οργάνωσης είναι Groupe Union Défense, που ίσως θα μπορούσαμε να το αποδώσουμε Ομάδα Ένωση-Άμυνα. Ίσως η μετάφραση έγινε μέσω αγγλικών, όπου union είναι (και) το συνδικάτο, αλλά στα γαλλικά δεν υπάρχει τέτοια σημασία.

* Απλό ορθογραφικό αλλά έχει γούστο.

Θα έχουν βαρεθεί οι κάτοικοι της Μήλου να βλέπουν το νησί τους να γράφεται Μύλος, αλλά μάλλον περισσότερο θα ενοχλούνται από την αναστολή των δρομολογίων.

Κοινώς, μύλος η υπόθεση…

* Ο φίλος μου που συλλέγει κρούσματα εισαγωγικομανίας, δηλαδή περιττών εισαγωγικών, μου γράφει ότι είναι τόσο συχνά τα κρούσματα, που αναρωτιέται αν έχει πια νόημα να τα μαζεύει κι εγώ να τα δημοσιεύω.

Σε άρθρο για το πιο ψηλό ξύλινο κτίριο στον κόσμο, ψάρεψε τα ακόλουθα:

τα υλικά και η τεχνογνωσία του έχουν τοπική «προέλευση».

Το Mjøstårnet, όμως, την τοποθέτησε στον «χάρτη»

Ειδικά το πρώτο, το βρίσκω εντελώς παράλογο. Το δεύτερο έχει τη δικαιολογία, τάχα, ότι είναι μεταφορά. Αλλά τότε εισαγωγικά θα ήθελε ολόκληρη η έκφραση.

Γράφει ο φίλος: Φοβάμαι πως τα εισαγωγικά είναι απλώς μια ένδειξη της ανασφάλειας που έχουν οι συντάκτες για την επάρκειά τους στο χειρισμό της γλώσσας. Φοβούνται να πουν κάτι κυριολεκτικά και το βάζουν στα αυτάκια έτσι ώστε να καλυφθούν. Ή βαριούνται να σκεφτούν. Μάλλον και τα δύο.

* Το ξέρατε ότι βρέθηκαν αρχαία ελληνικά κείμενα με ηλικία 4500 ετών; Παλιότερα κι από τις πινακίδες της Γραμμικής Β; Έτσι φαίνεται να λέει ο τίτλος αρχαιολογικής είδησης, αφού μας λέει ότι σε τάφους ηλικίας 4500 ετών στην Αίγυπτο βρέθηκαν «πιστοποιητικά θανάτου στα αρχαία ελληνικά».

Το εύρημα θα ανέτρεπε όλα όσα ξέρουμε και για την ιστορία της ελληνικής γλώσσας και για τις επαφές με την Αίγυπτο, αλλά αν διαβάσουμε και το κυρίως άρθρο βλέπουμε ότι δεν είναι έτσι…

Βρέθηκαν πράγματι 85 τάφοι, που όμως χρονολογούνται από την περίοδο του Αρχαίου βασιλείου, πριν από 4500 χρόνια, έως τη δυναστεία των Πτολεμαίων. Προφανώς τα ελληνικά κείμενα βρέθηκαν στους νεότερους τάφους, οπότε η είδηση είναι απλώς ενδιαφέρουσα αλλά όχι κοσμοϊστορικής σημασίας.

* Κι ένα ωραίο μαργαριτάρι που το δανείζομαι από τη Λεξιλογία.

Γράφει ο Νίκος Λίγγρης και αντιγράφω εγώ:

Catching them young. Πρέπει να τα πιάνεις και να τα βαράς πριν γίνουν πολλά και μπουν σε λήμμα…
Το διάβασα σε φρεσκογραμμένο άρθρο:

Για να διασκευαστούν μάλιστα οι εντυπώσεις με τον αποκλεισμό της Τουρκίας από την άσκηση…

Αλλά δεν είναι μόνο του στην απεραντοσύνη του διαδικτύου!

Λοιπόν, τις εντυπώσεις δεν τις *διασκευάζουμε. Τις διασκεδάζουμε τις εντυπώσεις. Που δεν σημαίνει ότι κάνουμε τον κλόουν προς τέρψιν και αναψυχήν των, αλλά ότι εξαλείφουμε τις κακές εντυπώσεις, από την αρχική σημασία τού (δια)σκεδάζω: διαλύω, διασκορπίζω. Με τον ίδιο τρόπο διασκεδάζουμε τις υποψίες, τους δισταγμούς, τους φόβους, τις ανησυχίες. Όπως γράφει και το ΛΝΕΓ, από κάποια «διασκεδάζω τη θλίψη μου / την πλήξη μου» φτάσαμε στη νεότερη σημασία τού διασκεδάζω. Είναι, λέει, και μεταφραστικό δάνειο του γαλλικού se diverter, μόνο που πρέπει να το διορθώσουν σε se divertir.

(Πολύ καλογραμμένο το σχόλιο του Λίγγρη, εκεί που λέει για το ότι «διασκεδάζει τις εντυπώσεις» κάνοντας τον κλόουν. Μου θύμισε το ανέκδοτο με εκείνον που τον επισκέφτηκε ένας πινγκουίνος -«Να τον πας στον ζωολογικό κήπο», τον συμβουλεψε ο φίλος του. Μερικές μέρες μετά, ο φίλος τον βλέπει να περπατάει στο δρόμο με τον πινγκουίνο. «Δεν σου είπα να τον πας στον ζωολογικό κήπο;» «Στον ζωολογικό κήπο πήγαμε την Κυριακή, τώρα πάμε σινεμά»).

* Πάλι από τη Λεξιλογία, ένα μεταφραστικό:

Aλλά Gepard δεν είναι γατοπόδαρος, είναι ο γατόπαρδος! Ο γατόπαρδος πράγματι είναι άγριο και γρήγορο ζώο. Ο γατοπόδαρος βασικά δεν υπάρχει, αλλά αν υπήρχε θα ήταν κάποιος με πόδια γάτας.

* Σε διαφήμιση ιστότοπου που βοηθάει όποιον έχει στρατολογικά προβλήματα, βρίσκουμε για πολλοστή φορά το «κώλυμα» να γράφεται «κολλημα».

Κι αν έχετε γερό μάτι, κάτω δεξιά βλέπετε ένα «Ανοικτό» κι ένα βελάκι, εκεί που προφανώς το αγγλικό θα είχε «Open», δηλ. «Ανοίξτε».

* Κι άλλη μια ακυρολεξία, σε άρθρο για τις γαλλικές εκλογές.

…ο ηγέτης της Ανυπότακτης Γαλλίας – ενός σχήματος το οποίο πολλοί (μάλλον βιαστικά…) κατατάσσουν στον χώρο της Άκρας Αριστεράς – λίγο έλειψε να κάνει τη μεγάλη έκπληξη στις πρόσφατες προεδρικές εκλογές και να βρεθεί στον δεύτερο γύρο αντί της Μαρίν Λεπέν. Πλέον, με αβελτηρία το εντυπωσιακό 22% που συγκέντρωσε στις 10 Απριλίου και τη δημοφιλία του, θέτει νέο στόχο: Την πρωθυπουργία. 

Η μόνη αβελτηρία που βλέπω εγώ είναι του συντάκτη, που δεν προσέχει τι γράφει. Και είναι απορίας άξιο πώς μια κοινότατη λέξη, όπως η αφετηρία, αντικαθίσταται από μια σπάνια, την αβελτηρία.

* Κορόιδευα τις γενικές τύπου Ερατούς, Μυρτούς και Αργυρούς (ποια είναι η Αργυρού;) αλλά υπάρχουν και χειρότερα:

Kαλλονή μπορεί να είναι η εγγονή, αλλά αυτό το Τασσούς το βρίσκω τερατώδες, όπως τερατώδες, είμαι σίγουρος, θα το έβρισκε και η ίδια η Τασσώ Καββαδία.

(Αλλά και της Ζωζούς Σαπουντζάκη είχα δει κάπου….)

* Κλείνω με μια λέξη που δεν την είχα συναντήσει ξανά. Φίλος πανεπιστημιακός μου λέει ότι έχουν προβλήματα μισθοδοσίας και μου στέλνει ένα άρθρο που εξηγεί τι πρόβλημα έχει ανακύψει.

Ο φίλος λέει ότι σε επιστολή της Τράπεζας της Ελλάδος είδε για πρώτη φορά τη λέξη «διόδευση» που δεν τη βρήκε και στα λεξικά που έψαξε.

Πράγματι, η ΤτΕ ζητάει «μετάπτωση της διαδικασίας διόδευσης της μισθοδοσίας μέσω της Τράπεζας της Ελλάδος».

Άλλες αναφορές στο ίδιο κείμενο:

• Τα αρχεία μισθοδοσίας του Φορέα σας θα εξακολουθήσουν να διοδεύονται μέσω της ΕΑΠ προς τη ΔΙΑΣ Α.Ε. όπως και σήμερα.
• Διευκρινίζεται εν προκειμένω ότι η αποστολή του ως άνω εντύπου δεν αποτελεί προϋπόθεση για τη δρομολόγηση της διαδικασίας μετάπτωσης του Φορέα σας στο νέο καθεστώς διόδευσης της μισθοδοσίας του, αλλά είναι συστατικό θεσμικής διαφάνειας κατά τη μεταβατική αυτή περίοδο.
• Η ανά συναλλαγή προμήθεια χρεώνεται συνολικά ανά εκάστοτε διοδευόμενο αρχείο πληρωμών σας

Περίπου καταλαβαίνουμε τι σημαίνει, οπότε χαιρετίζουμε την προσθήκη δυο ακόμα λέξεων (διόδευση, διοδεύω) στην τρισχιλιετή μας.