Μεζεδάκια με καύσωνα

Ποιον καύσωνα; θα αναρωτηθείτε δικαίως, αφού στην Αττική τουλάχιστον η θερμοκρασία αυτές τις μέρες κινείται στα χαμηλά τριαντάρια. Σωστά, αλλά εγώ αυτές τις μέρες δεν βρίσκομαι στην Αττική αλλά στην Εσπερία -και παρόλο που, κατά κανόνα, η Ελλάδα έχει μεγαλύτερη θερμοκρασία από τη Δυτική Ευρώπη, τις μέρες τούτες συναντάμε την εξαίρεση κι έτσι σε πολλές περιοχές της Γαλλίας περιμένουμε σαραντάρια για σήμερα. Χώρια που, κατά την υποκειμενική μου αίσθηση τουλάχιστον, οι 35 βαθμοί της Αττικής αντέχονται πιο εύκολα από τους 30 της Δυτικής Ευρώπης. Αλλά διαβάζω ότι σε λίγες μέρες θα έχει και η Αττική καύσωνα, οπότε γίνεται ακόμα πιο επίκαιρος ο τίτλος.

* Και ξεκινάμε με ένα φρέσκο από τον Εκατομμυριούχο, που το ψάρεψε ο φίλος μας ο Σταύρος και που το συζητήσαμε ήδη στα σχόλια προηγούμενου άρθρου, αξίζει όμως ν’ αναβαθμιστεί και να συμπεριληφθεί εδώ για να το δουν κι άλλοι, επειδή κατά κοινή ομολογία η νέα περίοδος του παιχνιδιού αυτού βαρύνεται με λάθη και απροσεξίες, ενώ, απ’ όσο θυμάμαι, στην πρώτη του περίοδο η επιμέλεια των ερωτήσεων ήταν σχεδόν υποδειγματική.

Λοιπόν, σε μια πρόσφατη εκπομπή τέθηκε η ερώτηση «Σε ποια πόλη της Καλιφόρνιας βρίσκεται η κοιλάδα της Σιλικόνης;»

Όμως, όπως έχουμε γράψει κάμποσες φορές (διότι το λάθος είναι συνηθισμένο), η Silicon Valley δεν είναι η κοιλάδα της Σιλικόνης, η οποία στα αγγλικά γράφεται Silicone.

Στη Silicon Valley το silicon σημαίνει πυρίτιο, το χημικό στοιχείο που χρησιμοποιείται στα τσιπάκια των υπολογιστών, άρα Κοιλάδα του Πυριτίου.

Η σιλικόνη είναι βεβαια παράγωγο του πυριτίου, και γι’ αυτό ονομάστηκε silicone, αλλά έχει άλλες χρήσεις, εκτός πληροφορικής.

Το αστείο είναι ότι  στην Καλιφόρνια υπάρχει και Κοιλάδα της Σιλικόνης (Silicone Valley), η Κοιλάδα του Σαν Φερνάντο, που θεωρείται το Χόλιγουντ του πορνογραφικού κινηματογράφου (καταλαβαίνουμε πώς ονοματίστηκε έτσι, φυσικά στ’ αστεία και σε αντιδιαστολή με την παλιότερη και γνωστότερη Κοιλάδα του Πυριτίου).

Πιο αστείο είναι ότι η πραγματική Κοιλάδα της Σιλικόνης βρίσκεται κοντά στο Λος Άντζελες, που ήταν μια από τις επιλογές στο ερώτημα που τέθηκε στο παιχνίδι. Οπότε, αν κάποιος παίχτης απαντούσε «Λος Άντζελες» επειδή είχε υπόψη του και την άλλη κοιλάδα, θα έβρισκε ή όχι το δίκιο του; Ευτυχώς στο παιχνίδι ο παίχτης απάντησε «Σαν Φρανσίσκο» που ήταν η «σωστή» απάντηση, τουλάχιστον για την Κοιλάδα του Πυριτίου.

* Ήταν όμως; Καταρχάς δεν μου αρέσει η διατύπωση «σε ποια πολη βρίσκεται» μια κοιλάδα, γενικά μια περιοχή. Ασφαλώς η Κοιλάδα του Πυριτίου βρίσκεται κοντά στο Σαν Φρανσίσκο, αλλά υπάρχει και η πόλη του San Jose, όπως κι αν προφέρεται, που δεν είναι και μικρή, που βρίσκεται μέσα στην κοιλάδα.

* Αύριο έχουμε και τον δεύτερο γύρο των γαλλικών εκλογών. Ελπίζω ο καύσωνας (που όμως θα σπάσει, αφού περιμένουμε καταιγίδα) να μην εμποδίσει τους ψηφοφόρους να προσέλθουν μαζικά στις κάλπες, ιδίως τους νέους, ώστε η Αριστερά να ολοκληρώσει την πολύ καλή της εμφάνιση του πρώτου γύρου. Εδώ όμως μεζεδολογούμε, κι έχω ένα μεζεδάκι από την Αυγή, σε ρεπορτάζ για τον πρώτο γύρο:

Η ακροδεξιά Μαρίν Λεπέν, με το Εθνικό Ράλι της κέρδισε το 18,74% των ψήφων με προβλεπόμενες 15-30 έδρες, υψηλότερο από τον σημερινό αριθμό των οκτώ. Ο ακροδεξιός ηγέτης, Έρικ Ζέμουρ, αποκλείστηκε από τις εκλογές στον πρώτο γύρο.

Καταρχάς, ξέρουμε ότι οι Γάλλοι τονίζουν στη λήγουσα, άρα ο Έρικ Ζέμουρ είναι λάθος. Ερίκ Ζεμούρ προφέρεται ο αχρείος.

Έπειτα, το Εθνικό Ράλι, στα ελληνικά τουλάχιστον, μόνο για αγώνα ταχύτητας αυτοκινήτων θα ταίριαζε. Οι συντάκτες προφανώς μετέφεραν κατά λέξη το αγγλικό National Rally, αλλά Rally είναι εν προκειμένω η συγκέντρωση, η σύναξη ανθρώπων (και το συλλαλητήριο). Ο γαλλικός τίτλος του κόμματος της Λεπέν είναι Rassemblement National, Εθνικός Συναγερμός στα ελληνικά, απόδοση καθιερωμένη από την εποχή του Ντεγκόλ (και του Παπάγου).

* Και κάτι που το θεωρώ διδακτικό. Φίλος, πολύ νεότερος από μένα, στέλνει οθονιά από το παιχνίδι Ρουκ Ζουκ, όπου παίζουν παντομίμα και ένας προσπαθεί να μαντέψει ποια λέξη σχηματίζουν.

Εδώ, το ζητούμενο ήταν τα Κιάλια, μάλλον εύκολο να την παραστήσεις με παντομίμα (η Αλλοτρίωση θα ήταν λίγο πιο δύσκολο).

Ο φίλος που το έστειλε παραξενεύτηκε πολύ από την ανορθογραφία «κΥάλια» που εμφανίστηκε στην εκπομπή, επειδή, ως πολύ νεότερος, δεν έχει προλάβει την εποχή που αυτή η γραφή ήταν αρκετά διαδεδομένη (παρόλο που δεν έχει αντίστοιχο σε κάποια άλλη γλώσσα, αφού η λέξη ‘κιάλια’ προέρχεται από το ιταλικό occhiali).

Για έναν παλιότερο, η ανορθογραφία δεν είναι τόσο χτυπητή, αφού ο τύπος αυτός εμφανιζόταν παλιότερα αρκετά συχνά -παρόλο που είναι εξίσου ανορθογραφία όσο κι αν έγραφε, έστω, «κηάλια».

* Κι ένα μεταφραστικό από το in.gr -ή γενικά από τον τέως ΔΟΛ διότι η αρχική πηγή είναι ο Οικονομικός Ταχυδρόμος.

Λοιπόν, σε άρθρο που εξετάζει τη δυσκολία των νέων στις ΗΠΑ να αγοράσουν σπίτι, διαβάζουμε ότι οι νέοι:

«… θα εξετάσουν το ενδεχόμενο να μετεγκατασταθούν σε μια διαφορετική πολιτεία, πιο προσιτή αλλά λιγότερο επιθυμητή περιοχή, ή να κάνουν έκπτωση σε ένα επάνω μέρος για να πετύχουν το όνειρό τους»

Τι καταλαβαίνετε από το «να κάνουν έκπτωση σε ένα επάνω μέρος»; Καταλαβαίνετε κάτι;

Αν αναζητήσουμε την πρωτότυπη πηγή, θα δούμε ότι το αγγλικό κείμενο λέει:

they’d consider relocating to a different state, moving to a more affordable but less desirable area, or taking a discount on a fixer-upper to achieve their dream.

Ομολογώ ότι ούτε εγώ ήξερα τον αμερικάνικο όρο fixer-upper. Μπορεί μάλιστα τα λεξικά να μην τον έχουν. Aλλά στην εποχή μας αυτό δεν είναι δικαιολογία. Το βάζεις στο γκουγκλ και σε λίγα δευτερόλεπτα μαθαίνεις τι είναι. Fixer-upper λοιπόν είναι το παλιό σπίτι που θέλει ανακαίνιση αν και κατοικείται κι έτσι (και που αν το ανακαινίσεις, fix, θα ανέβει η αξία του). Δεν είναι ανάγκη να εφεύρουμε νέο όρο, εύκολα αποδίδεται με περίφραση: «να αγοράσουν με λιγότερα χρήματα ένα σπίτι που θέλει ανακαίνιση».

* Φίλος πήγε σε νοσοκομείο, στο Γεννηματάς, και είδε την πινακίδα που βλέπετε -και τη φωτογράφισε.

Απορεί λοιπόν πώς εξηγείται η γενική «Απαγόρευσης».

Υποψιάζομαι πως δεν είναι γενική, αλλά στραβογραμμένη καθαρευουσιάνικη ονομαστική: Απαγόρευσις παραμονής επισκεπτών.

* «Αυτό δεν είναι απλή γενικομανία», μου λέει φίλος, «είναι, μετά συγχωρήσεως, γενικοεκσπερμάτωση».

Εννοεί τον εξής μεσότιτλο από άρθρο στην iefimerida:

O 29χρονος αντιστάθηκε της σύλληψης του στη Θεσσαλονίκη

(Έτσι, χωρίς δεύτερο, εγκλιτικό τόνο στο «σύλληψής του»).

Δεν θυμάμαι πώς το λέγανε στην καθαρεύουσα και στα αρχαία, αλλά ασφαλώς στα νέα ελληνικά μόνο αιτιατική στέκει.

* Μαργαριτάρι από το Υπουργείο Μετανάστευσης. Απαντώντας στις κατηγορίες για τις επαναπροωθήσεις, κύκλοι του υπουργείου εξέδωσαν δήλωση στην οποία αναφέρεται:

…σε έλεγχο αντίστοιχων καταγγελιών, μέχρι στιγμής, δεν έχουν ουδέποτε διαπιστωθεί έκνομες ενέργειες της χώρας κατά τη φύλαξη των συνόρων της

Όμως, όταν αντικαθιστούμε το «ποτέ» με το «ουδέποτε» επιδιώκοντας ύφος και επισημότητα, χρειάζεται προσοχή. Το «δεν έχουν ποτέ διαπιστωθεί» είναι ολόσωστο, αλλά το «δεν έχουν ουδέποτε διαπιστωθεί» είναι λάθος, επειδή το «ουδέποτε» ανήκει σε άλλη γλώσσα, που δεν ανεχόταν τη διπλή άρνηση. Η νέα ελληνική γλώσσα τη διπλή άρνηση όχι απλώς την ανέχεται, αλλά την χρειάζεται -διότι εξίσου λάθος θα ήταν το «μέχρι στιγμής έχουν διαπιστωθεί ποτέ έκνομες ενέργειες».

Το αστείο είναι ότι ο ιστότοπος που δημοσιεύει την απάντηση του υπουργείου τρολάρει, χρησιμοποιώντας στον τίτλο του άρθρου τη σωστή σύνταξη: Ουδέποτε έχουν διαπιστωθεί έκνομες ενέργειες.

Μακάρι να ήταν αυτό το σοβαρότερο λάθος του Υπουργείου και να μη βαρυνόταν για σωρεία παράνομων ενεργειών που έχουν στοιχίσει ζωές, θα πείτε, και θα έχετε δίκιο.

* Κι άλλο ένα από τις γαλλικές εκλογές, επίσης μεταφραστικό. Γράφει η Καθημερινή (πήρα οθονιά):

Ο Μελανσόν, λοιπόν, κατηγορεί τον Μακρόν ότι περισσότερο θέλει «να προστατεύσει τους πλούσιους παρά τις σκληραγωγημένες οικογένειες».

Μονο που αυτός ο παράξενος όρος είναι γέννημα του μεταφραστή. Το πρωτότυπο έγραφε:

With rampant inflation driving up the costs of living and eroding wages, Macron has struggled to build on his re-election in April, with Melenchon casting him as a free-marketeer more intent on protecting the wealthy than hard-up families.

Και βέβαια hard-up families είναι οι οικογένειες που τα φέρνουν δύσκολα, που στερούνται, που δοκιμάζονται, οι χειμαζόμενες οικογένειες, οι εξαρτημένες από τον μισθό τους που λέει και η πρωθυπουργάρα μας (για να θυμίσω το χτεσινό άρθρο).

Εδώ που τα λέμε και το «έχει μεγαλύτερη πρόθεση να…» δεν είναι καθόλου καλή απόδοση. (Προτιμώ κάτι σαν «περισσότερο σκοπεύει να…»).

* Φίλος διαβάζει τον τρίτο τόμο διηγημάτων του Λόβκραφτ από τις εκδόσεις Brainfood, και στο διήγημα «Το χρώμα από το διάστημα» επισημαίνει την πρόταση:

Παρά την υψηλή θερμοκρασία του δείγματος, τα πειράματα έγιναν σε κάμινο με τα συνηθισμένα αντιδρώντα

Αυτά, τουλάχιστον στον καιρό μου, τα λέγαμε «αντιδραστήρια». Στα αγγλικά βεβαίως είναι reactants, οπότε ίσως να έχει αλλάξει η ορολογία.

* Φίλος που ξέρει ότι κάνω συλλογή από λογοπαίγνια σε πινακίδες καταστημάτων μου στέλνει το εξής από του Ψυρή, που ενισχύει το εμπειρικό συμπέρασμα ότι ο κλάδος των ψητοπωλείων – μεζεδοπωλείων δείχνει τη μεγαλύτερη έφεση σε παρακινδυνευμένα λογοπαίγνια.

ΨΥστηΡΗ, δηλαδή Ψηστήρι στου Ψυρή. Δεν ζει πια και ο Θανάσης Νάκας, να μας έλεγε σε ποια κατηγορία κατατάσσεται αυτός ο συμφυρμός (δείτε το προπέρσινο άρθρο μας).

* Σε άρθρο για τα βάσανα της Άμπερ Χερντ, διαβάζουμε:

Κατά τη διάρκεια της δίκης, ο επικεφαλής της DC Films, Walter Hamada, επιβεβαίωσε ότι το στούντιο είχε σκεφτεί για λίγο την αναμόρφωση του χαρακτήρα της Χερντ στο σίκουελ – όχι λόγω των καταγγελιών για κακοποίηση, αλλά λόγω έλλειψης χημείας μεταξύ της Χερντ και του Μομόα, ο οποίος πληρώνει τον Aquaman. Παράλληλα, αρνήθηκε ότι το στούντιο είχε μειώσει τον ρόλο της στο σίκουελ.

Πληρώνει; Πώς πληρώνει ένας ηθοποιός τον ρόλο που παίζει; Πληρώνεται, αφού!

Ο φίλος που το έστειλε, έσπαγε το κεφάλι του πώς να έγινε το λάθος, μέχρι που έπεσε η δεκαρούλα (που λένε οι αγγλοσάξονες). Ήταν τυπογραφικό λάθος του αγγλικού κειμένου, pays αντί για plays! Και πράγματι, αν ανατρέξουμε στο πρωτότυπο, βλέπουμε ότι στη Γκάρντιαν υπάρχει λάθος: Momoa, who pays Aquaman!

* Να σημειώσουμε κι άλλο ένα λαθάκι στη Γκάρντιαν (what is mezedakia? θα αναρωτηθούν).

Σε άρθρο για τα Ελγίνεια, το οποίο υποστηρίζει την ελληνική θέση περί επιστροφής, διαβάζουμε:

The only issue is whether something can be done to appease the overweaning pride and hoarding instinct of the staff of the British Museum, who have come to regard the marbles as their personal property.

Αλλά το overweaning είναι λάθος. Το σωστό είναι overweening, μια λέξη που δεν θα την ξέρουν και πολλοί Άγγλοι, και που σημαίνει, περίπου, αλαζόνας, υπερφίαλος.

Κατά τα άλλα το άρθρο έχει ενδιαφερον. Προτείνει τους τρισδιάστατους εκτυπωτές ως μια λύση για να μείνουν στο βρετανικό μουσείο πιστότατα αντίγραφα των γλυπτών του Παρθενώνα.

* Kαι μια ακυρολεξία σε άρθρο για το θέμα της διακοπής τροφοδοσίας με φυσικό αέριο:

Διαβάζουμε:

Η Gazprom υποστηρίζει ότι «η άκαιρη επιστροφή των μονάδων συμπιεστών αερίου από την επισκευή από τη Siemens (Γερμανία)» είναι ο λόγος για τη μείωση της ροής μέσω του Nord Stream.

Όμως «άκαιρη» δεν σημαίνει μη έγκαιρη!

Κι όπως σημειώνει ο φίλος που στέλνει το λινκ, «προβλέπω σε λίγο να τρώμε τα μεζεδάκια ωμά»….

* Και κλείνω με ένα ιερό μεζεδάκι. Διαβάζω στη romfea.gr τοποθέτηση του Γέροντος Γεωργίου, ο οποίος μας λέει ότι:

Όπου διχοστασίες και έριδες, το Άγιο Πνευμα είναι απών

Δεν ξέρω καλά τα θεολογικά, αλλά νομίζω πως το Άγιο Πνεύμα είναι γένους ουδετέρου, οπότε είναι «απόν».

Βρίσκω και μια επιείκια στο άρθρο, αλλά λέω να την αντιμετωπίσω με επιείκεια.

* Και εδώ τελείωσε η σημερινή μας περιήγηση -αν γλιτώσω από τον καύσωνα, τα λέμε αύριο.