Τότε που οι κοπέλες φορούσανε φουστάνια – 27 (μυθιστόρημα του Δημήτρη Σαραντάκου)

Εδώ και κάμποσους μήνες άρχισα να δημοσιεύω, ύστερα και από τη δική σας ενθάρρυνση, ένα ανέκδοτο μυθιστόρημα του πατέρα μου.

Οι δημοσιεύσεις γίνονται κανονικά κάθε δεύτερη Τρίτη. Η σημερινή συνέχεια είναι η εικοστή έβδομη, η προηγούμενη βρίσκεται εδώ. 

Η δράση ξεκίνησε επί δικτατορίας και συνεχίστηκε στη μεταπολίτευση και στη δεκαετία του 1980. Ο Δήμος, ο κεντρικός ήρωας, είναι φιλόλογος. Ύστερα από μια μπερδεμένη σχέση με τη ζωγράφο Βασιλική ή Έζμπα που δεν ευοδώθηκε, μένει μόνος αφού και άλλες σχέσεις του δεν οδήγησαν σε κάτι μονιμότερο. Στο τέλος, συνταξιούχος 78 χρόνων, δέχεται την επίσκεψη της Δήμητρας, κόρης της Έζμπας που έχει πια πεθάνει, και μαθαίνει ότι  είναι και δική του κόρη. Η σημερινή συνέχεια είναι και η τελευταία του μυθιστορήματος.

Όταν όλα ταχτοποιήθηκαν αποφάσισαν να καλέσουνε τους φίλους τους. Στη βδομάδα που πέρασε, από τότε που στο σπίτι τους γνώρισε τη Δήμητρα, δεν επικοινώνησαν ούτε τηλεφωνικώς. Ο Δήμος, με τη σύμφωνη γνώμη της κόρης του, δεν τους ενημέρωσε για τις συγκλονιστικές εξελίξεις. Ήθελαν να τους κάνουν έκπληξη. Έτσι όταν χτύπησαν την πόρτα του, τους άνοιξε ο Δήμος ενώ η Δήμητρα είχε κλειστεί στο δωμάτιό της.

Οδήγησε την Κατερίνα τον Αλέκο και την Ανθούλα  στο καθιστικό, τους κέρασε σοκολατάκια κι ένα ποτό και πιάσανε κουβέντα.

«Αλήθεια ξανάδες τη Δήμητρα από τότε;» τον ρώτησε η Κατερίνα.

«Από την επομένη και καθημερινά τη βλέπω συνεχώς».

«Σοβαρά; Και που είναι τώρα;»

«Μέσα, στο δωμάτιό της. Μένει μαζί μου».

Διασκέδαζε με την καρδιά του βλέποντας την έκπληξη τους. Φώναξε δυνατά

«Δήμητρα, έλα να δεις τους φίλους μας».

Κι όταν εκείνη φάνηκε στην πόρτα, σηκώθηκε και με επίσημο ύφος τους λέει.

«Αγαπητοί μου φίλοι, αυτή είναι η κόρη μου, η δική μου και της Βασιλικής»

Και οι τρεις, μόλις συνήλθαν από το ξάφνιασμα, σηκώθηκαν, πήγανε κοντά της και την αγκάλιασαν.

«Παλιοκόριτσο, και δε μας είπες τίποτα» τη μάλωσε η Κατερίνα.

«Ήθελα πρώτα να γνωρίσω τον πατέρα μου χωρίς μελοδραματισμούς και συναισθηματικές φορτίσεις. Και σ΄ αυτόν άλλωστε, την επομένη της γνωριμίας μας του είπα πως είμαι κόρη του».

«Μπαγάσα, απόχτησες τελείως άκοπα μια τέτοια κόρη» του λέει ο Αλέκος δίνοντάς του μια φιλική μπηχτή.

«Και τώρα τι σχεδιάζεις;» ρώτησε τη Δήμητρα η Ανθούλα.

«Πρώτα πρώτα θα ψάξω να βρω δουλειά, μια που θα μείνω οριστικά στην Ελλάδα».

«Κατόπιν θα βρεις γαμπρό και κατόπιν θα έχουμε γάμους και χαρές» της λέει γελώντας  η Κατερίνα.

«Θα σε γνωρίσω με την παρέα μου, είναι πολύ καλά παιδιά» της λέει η Ανθούλα.

 

Όπως ήταν φυσικό, η είδηση πως ο Δήμος απόχτησε ουρανοκατέβατη κόρη, διαδόθηκε σε όλη την ευρύτερη παρέα, της οποίας τα μέλη είχαν ανανεώσει τους δεσμούς τους μετά το γλέντι στην Καισαριανή. Άρχισαν να έρχονται στο σπίτι τους  παλιοί φίλοι, που είχαν δεκαετίες απομακρυνθεί. Ο Αντρέας του έστειλε ηλεκτρονικό μήνυμα, συγχαίροντάς τον και τους κάλεσε να τον επισκεφθούν. Η Ανθούλα γνώρισε την παρέα της στη Δήμητρα, που αμέσως ενσωματώθηκε σ΄αυτήν. Από την αρχή φάνηκε πως ταίριαζαν τα χνώτα τους. Όπως ήταν φυσικό άρχισαν να μαζεύονται και στο σπίτι τους και τα νέα παιδιά. Η ζωντάνια και το κέφι τους του θύμιζαν τη δικιά του παρέα, τότε που πήγαινε στο γυμνάσιο ή όταν σπούδαζε. Το σπίτι, ύστερα από εξήντα χρόνια σιωπής, ξαναζωντάνεψε. Σκεφτόταν πως και τα σπίτια έχουν κάποιο είδος ζωής, που την παίρνουν από τους ανθρώπους που έζησαν σ΄ αυτά.

Όπως οι γονείς του, πριν από μισόν και πάνω αιώνα, έτσι κι αυτός  αντιμετώπιζε τους νέους με πραγματικό ενδιαφέρον, που ξεπερνούσε τη συγκαταβατικότητα των γέρων προς τα νιάτα και συχνά έπιανε κουβέντα μαζί τους. Βοήθησε σ΄ αυτό η θητεία του στην Εκπαίδευση και η μακρόχρονη επαφή του με νέα παιδιά. Βέβαια ο μέσος όρος ηλικίας της παρέας της Δήμητρας ήταν κατά πέντε ως δέκα χρόνια μεγαλύτερος από την ηλικία που είχαν αυτός και οι φίλοι του τότε. Εκείνοι ήταν μαθητές και αργότερα φοιτητές, τούτοι ήταν απόφοιτοι και είχαν βγει στη ζωή. Υπήρχαν και κάνα δύο παντρεμένα ζευγάρια ανάμεσά τους.

Εκείνο που τράβηξε την προσοχή του Δήμου, αλλά που τον δυσκόλεψε αρχικά να το εξακριβώσει, ήταν η πολιτική τοποθέτηση των παιδιών αυτών. Η δικιά του παρέα δεν ήταν απλώς πολιτικοποιημένη αλλά κομματικοποιημένη. Αναθρέμματα όλοι τους της Αντίστασης και της επονίτικης παράδοσης, είχαν αδιαπραγμάτευτες αρχές και απόψεις και δε δίσταζαν, όχι μόνο να απορρίπτουν αλλά και να καταδικάζουν κάθε διαφορετική αντίληψη. Θυμήθηκε πόσο αγωνίστηκε μέσα του για να απαλλαγεί από αυτόν τον στενόκαρδο εφησυχασμό σε βεβαιότητες που δεν επιδέχονταν αμφισβήτηση. Τον βοήθησε πολύ η εξοικείωσή που απέκτησε, όταν σπούδαζε, με την αρχαία ελληνική σκέψη και η μελέτη των προσωκρατικών.

Ακούγοντας τους φίλους της Δήμητρας να κουβεντιάζουν, στην αρχή σχημάτισε τη γνώμη πως ήταν απολιτικοί και αδιάφοροι. Με τον καιρό και από συζητήσεις που είχε μαζί τους, άλλαξε γνώμη. Ούτε απολιτικοί ήταν ούτε αδιάφοροι. Απλώς είχαν απορρίψει συλλήβδην τα αστικά κόμματα, που τα βλέπανε περίπου όπως τα έβλεπε ο Ροϊδης: σαν μηχανισμούς προώθησης των «δικών τους παιδιών, αλλά δυσπιστούσαν με τα κόμματα της Αριστεράς».

Εντύπωση του έκανε ένας Λάμπης, που τον έβλεπε πάντα δίπλα στη Δήμητρα και που του άρεσε και σαν εμφάνιση και από όσα τον άκουγε να λέει. Όπως έμαθε είχε τελειώσει το Πολυτεχνείο, μεταλλειολόγος μηχανικός και δούλευε σε μια εταιρεία στο Λαύριο.

 

Στο μεταξύ η Δήμητρα ξενοίκιασε το αυτοκίνητο που χρησιμοποιούσε και με τη βοήθεια του Δήμου και του φίλου της του Λάμπη, αγόρασε καινούργιο. Αποφάσισαν επίσης να την υιοθετήσει, για να γίνει και τυπικά κόρη του. Οι διαδικασίες κράτησαν κάπου ένα μήνα, για να γραφτεί στο δημοτολόγιο Νέας Σμύρνης, ως «Δήμητρα Παπανίκα, του Δήμου και της Βασιλικής». Όταν όλες αυτές οι διατυπώσεις τέλειωσαν, ένοιωσε πως ήταν πια σε κατάλληλη ψυχική κατάσταση για να διαβάσει τα γράμματα της Έζμπας. Μεθοδικός όπως ήταν τα έβαλε σε χρονολογική σειρά, που τη βρήκε από τις σφραγίδες που είχαν οι φάκελοι. Όταν τα άνοιξε, ξαναβλέποντας το στρωτό της γράψιμο και τον ωραίο γραφικό της χαρακτήρα συγκινήθηκε. Από το πρώτο της γράμμα κατάλαβε πως η αγαπημένη του δεν προσπαθούσε να δικαιολογήσει γιατί παντρεύτηκε με τον Τζέφρυ, αλλά έδειχνε κάτι σαν μεταμέλεια για την όλη στάση της απέναντι στη ζωή..

«Όταν χωρίσαμε δεν ήξερα πως είχα μέσα μου το παιδί σου. Αυτό το εξακρίβωσα όταν ήμουν πια στην Αγγλία. Είδα και την εικόνα του σε υπερηχογράφημα και σε βεβαιώνω πως συγκινήθηκα. Θα θυμάσαι, από τις συζητήσεις που κάναμε πως τότε δεν με απασχολούσαν τα παιδιά, αλλά η τελευταία συνάντησή μας με την Κατερίνα και το κοριτσάκι της με είχε κάνει να αναθεωρήσω τη στάση μου απέναντι στα μωρά. Κατάλαβα πως μπορεί να γίνουν πηγή απίστευτης χαράς για τους γονείς τους.»

Το επόμενο χρονολογικά γράμμα είχε ημερομηνία 25 Αυγούστου του ΄79, γράφτηκε λοιπόν αφού γέννησε και κυριαρχούσε σ΄ αυτό η έξαρση της μάνας, που πιάνει στα χέρια της ένα πλάσμα που βγήκε από μέσα της και η απόλαυσή της να το θηλάζει.

Στο τρίτο γράμμα κυριαρχούσε διάθεση αυτοκριτικής.

«Τελικά η στάση μου, τόσο απέναντι σε σένα, όσο γενικότερα απέναντι στη ζωή ήταν λανθασμένη. Κυρίως ήταν απόλυτα εγωιστική. Ούτε εγώ, ούτε οι πίνακες μου αποτελούν το κέντρο του κόσμου. Ενδεχομένως σε λίγα χρόνια θα έχουν ξεχαστεί. Γιατί λοιπόν να μην έχω χαρεί την κοινή μας συμβίωση;»

Το έκτο και τελευταίο γράμμα της ήταν ταυτόχρονα και αποχαιρετισμός

«Το έκτο γράμμα που σου έστειλα, μου το επέστρεψες με την ίδια σφραγίδα: «Επιστρέφεται – Παραλήπτης άγνωστος». Μόλις τώρα συνειδητοποίησα την οργή σου, με την απόφασή μου να παντρευτώ τον Τζέφρυ ενώ είχα αρνηθεί να ζήσουμε μαζί. Το πήρα απόφαση. Θα ζήσω με την ανάμνησή σου, μεγαλώνοντας το παιδί μας. Θα του δώσω το όνομά σου και όταν μεγαλώσει θα του μιλήσω για σένα».

 

Τελευταία εκκρεμότητα που απέμενε ήταν να γνωρίσει η Δήμητρα την Αίγινα και να πάει στο σπίτι της Έζμπας στην Παχειά Ράχη, που της ανήκε πια, αφού ήταν η μοναδική κληρονόμος της. Ο Δήμος είχε να πάει στην Αίγινα εικοσιεφτά ολόκληρα χρόνια, από τότε που έμαθε πως η Βασιλική παντρεύτηκε και δίσταζε να ξανακάνει αυτό το ταξίδι, που τόσες πικρές αναμνήσεις θα του ζωντάνευε. Τελικά, ύστερα από πολλούς δισταγμούς και με ένα εσωτερικό τρέμολο, πήρε στο τηλέφωνο τον αριθμό της Ελένης. Και ναι μεν ο αριθμός δεν είχε αλλάξει, κι αυτό τον παραξένεψε, η φωνή όμως ήταν άλλη. Δεν ήταν της Ελένης, αλλά μια νεανική γυναικεία φωνή. Αποδείχτηκε πως ήταν της κόρης της Ελένης, την ύπαρξη της οποίας αγνοούσε, όπως άλλωστε αγνοούσε πως η φίλη του είχε παντρευτεί. Ήρθε στο τηλέφωνο και του μίλησε. Η συγκίνηση και των δύο ήταν μεγάλη, κυρίως δε της Ελένης, όταν έμαθε για την κόρη της φίλης της.

Μπήκαν στο οχηματαγωγό που θα τους πήγαινε στο νησί με το αυτοκίνητο της Δήμητρας, που ανέβηκε αμέσως στο κατάστρωμα και με τα μάτια της έτρωγε τη θάλασσα, τα νησάκια και τα πλοία που συναντούσαν στη διαδρομή. Φαινόταν πραγματικά συνεπαρμένη με την ομορφιά της θάλασσας και την ηλιόλουστης μέρας.

Η Ελένη τους περίμενε με την κόρη της στην αποβάθρα. Είχε γίνει μια καλοστεκούμενη εβδομηντάρα, αρκετά παχιά, αλλά με ζωηρό βλέμμα και σταθερό βηματισμό. Χάρηκε πολύ που τον ξαναείδε κι ακόμα περισσότερο που γνώρισε την κόρη της Βασιλικής. Θυμήθηκε μάλιστα και τον Αντρέα και φάνηκε να χάρηκε πολύ όταν έμαθε πως ζούσε.

Διατρέχοντας την πόλη με το αυτοκίνητο, ο Δήμος στεναχωρήθηκε βλέποντας πως στα χρόνια που πέρασαν η εικόνα της είχε χαλάσει. Χτίστηκαν πολυώροφα κτίρια, όχι στον παραλιακό δρόμο αλλά στο εσωτερικό, το εσωτερικό πεζοδρόμιο γέμισε με προεκτάσεις των καφενείων ή των εστιατορίων, που ουσιαστικά το αχρήστεψαν. Πολυώροφα σπίτια είχαν χτιστεί ακόμα και στην άλλοτε γραφική Πέρδικα, ευτυχώς όχι στο λιμανάκι της, που το βρήκε το ίδιο γραφικό, όπως το ήξερε. Στην Παχειά Ράχη είδε επίσης πολλά καινούργια σπίτια, ευτυχώς μονώροφα ή διώροφα και χτισμένα με κάποιο γούστο.

Σαν έφτασαν στο χωριό, η Ελένη τούς άνοιξε την πόρτα με τα κλειδιά που κρατούσε και μπήκαν μέσα. Σφίχτηκε και πάλι η καρδιά του, όπως τότε που πήγε στο σπίτι που είχανε στα Πλακάκια με τον Αντρέα, αυτή τη φορά όμως είχε δίπλα του τη Δήμητρα, η οποία είχε ενθουσιαστεί με την ομορφιά του νησιού, αλλά περισσότερο μπαίνοντας στο σπίτι της μητέρας της. Με την Ελένη ο Δήμος θυμήθηκαν τα ωραία γλέντια που είχαν κάνει εκεί και μίλησαν γι΄ αυτά στα κορίτσια. Η Δήμητρα πάντως το έδεσε σε ψιλό μαντήλι να ξαναζωντανέψει πάλι το σπίτι αυτό, που το βρήκε ιδεώδες για παραθερισμό.

Γύρισαν αργά στην πόλη και πήραν το τελευταίο φέρυ μπωτ για τον Πειραιά.

 

Παρακολουθώντας, όσο πιο διακριτικά γινόταν,  τη Δήμητρα και την παρέα της, έπιασε τον εαυτό του να ονειροπολεί. Όχι όμως όπως τότε, όταν έμενε στης Ντίνας, που για να ξεπεράσει την οδύνη του χωρισμού του από την Έζμπα, δημιούργησε μια δεύτερη ονειρική προσωπικότητα. Δεν τα χρειάζονταν πια αυτά. Άρχισε να ονειρεύεται πάλι, αλλά το αντικείμενο των ονειροπολήσεών του δε βρισκόταν στο παρελθόν ή σε κάποιον ονειρικό τόπο, αλλά στο μέλλον, όχι φυσικά το δικό του, το άκρως βραχυπρόθεσμο, αλλά της κόρης του και της παρέας της και όσα ονειροπολούσε διαδραματίζονταν στον γύρω του χώρο.

Ονειρεύτηκε τη Δήμητρα να καταπιάνεται με την ανακαίνιση του σπιτιού της μητέρας της στην Παχιά Ράχη. Ονειροπόλησε θορυβώδεις και εύθυμες συνάξεις των φίλων της Δήμητρας στο σπίτι της Παχιά Ράχης, αλλά και στο δικό του στη Νέα Σμύρνη. Ιδιαίτερο μερίδιο των ονειροπολήσεών του αφορούσε τον Λάμπη,  που όλα δείχνανε πως θα ήταν ο μέλλων γαμπρός του. Στις ονειροπολήσεις του σπουδαίο ρόλο παίζανε τα παιδιά, δηλαδή τα εγγόνια που προσδοκούσε να του χαρίσει η Δήμητρα. Αφού δεν είχε τη χαρά να δει τη Δήμητρα να μεγαλώνει και να γίνεται από μωρό κοπέλα, ονειρευόταν να ζήσει αυτή τη χαρά με τα εγγόνια που θα αποκτούσε.

 

ΤΕΛΟΣ

Advertisement