Θυμήθηκα τον Γεώργιο Ζαλοκώστα
Posted by sarant στο 22 Ιανουαρίου, 2023
Ο ποιητής Γεώργιος Ζαλοκώστας (1805-1858) γεννήθηκε στο Συρράκο της Ηπείρου, σπούδασε (λίγο) στην Ιταλία, πήρε μέρος στην Επανάσταση του 21 (ήταν και στην Έξοδο του Μεσολογγίου) και μετά σταδιοδρόμησε στον στρατό και τη χωροφυλακή. Πολλά από τα ποιήματά του είναι εμπνευσμένα από την προσωπική οικογενειακή του τραγωδία -από τα εννιά παιδιά του, τα εφτά πέθαναν μικρά.
Ο Ζαλοκώστας έχει, και δίκαια, τη θέση του στις ανθολογίες. Τον είχαμε αναφέρει πριν από λίγο καιρό, με αφορμή έναν στίχο του που παρέθετε ο Σεφέρης. Έπειτα, θυμήθηκα τις προάλλες, διαβάζοντας το αξιόλογο «μη μυθοπλαστικό μυθιστόρημα» (οξύμωρο, ε;) του Πέτρου Τατσόπουλου «Η καλοσύνη των ξένων», που το βρήκα τερπνό και ενδιαφέρον, αλλά σε ένα σημείο με θύμωσε. Και τέλος, προχτές, είδα στον τοιχο της φίλης Γεωργίας Τριανταφυλλίδου στο Φέισμπουκ μια σελίδα από το λεύκωμα μιας μαθήτριας, το 1914 στο Ηράκλειο, με ένα ποίημα του Ζαλοκώστα -και είπα, αφού τρίτωσαν τα σημάδια, να γράψω το άρθρο.
Θα αδικήσω ίσως τον Τατσόπουλο, αφού όσα γράφει τα γράφει μάλλον μισοαστεία μισοσοβαρά, αλλά θαρρώ πως κι αυτός αδίκησε τον Ζαλοκώστα. Στο κεφάλαιο 14 του βιβλίου του, παραθέτει διάφορα έργα που τον έκαναν να δακρύζει, και ανάμεσά τους αναφέρει και τον Ζαλοκώστα. Ίσως με καλή παρέα, αφού έχει προηγηθεί ο Τενεσί Ουίλιαμς και το Λεωφορείο ο πόθος, αλλά με απαξιωτικές εκφράσεις: Ο Ζαλοκώστας ήταν πονεμένος άνθρωπος. Ήταν και κακός ποιητής. Δεν ήταν ποιητής για την ακρίβεια. Ήταν αξιωματικός της χωροφυλακής …
Ἐως την τελευταία του πνοή συνέχισε να γράφει ποιήματα. Το ένα χειρότερο από το άλλο. …
Το πιο δημοφιλές ποίημά του, ενταγμένο νωρίς νωρίς στα αναγνωστικά του δημοτικού, κι εκείνο που θα μου σηκώνει πάντοτε την τρίχα κάγκελο, δεν παύει να είναι ένα κακό ποίημα -ένα κακό ποίημα με αστείρευτη συγκινησιακή δύναμη: Ο βοριάς που τ’αρνάκια παγώνει. [Για να μην αδικήσω κι άλλο τον Τατσόπουλο, συνεχίζει ως εξής: Ο βοριάς είναι ο θάνατος. Τα αρνάκια είναι τα παιδάκια. Τα επτά απο τα εννέα παιδάκια του Ζαλοκώστα. Τα επτά από τα εννέα παιδάκια οιουδήποτε πατέρα σήμερα στη Σομαλία. Αλλά αμέσως μετά αλλάζει παράγραφο και: Με τον Γεώργιο Ζαλοκώστα δεν πιάσαμε ακόμη πάτο στην αισθητική κατρακύλα –και προχωράει αναλύοντας τις ταινίες του Τζέιμς Πάρις, που επίσης τον έκαναν μικρό να κλαίει].
Να δούμε αυτό το «κακό» ποίημα (με ορθογραφία εποχής)
Ο βοριάς που τ’ αρνάκια παγώνει
|
Ἦτον νύχτα, εἰς τὴν στέγη ἐβογγοῦσε Μὲς στὸ σπίτι μιὰ χαροκαμμένη, Εἶχε τρία παιδιὰ πεθαμμένα, Τὸ παιδί της μὲ κλάμμα ἐβογγοῦσε Τὰ γογγύσματα ἐκεῖνα καὶ οἱ θρῆνοι Στοῦ σπιτιοῦ μου τὴ στέγη ἐβογγοῦσε Τὸν γιατρὸ καθὼς εἶδε, ἐσηκώθη «Ὤ, κακὸ ποῦ μ’ εὑρῆκε μεγάλο! Κι’ ὁ γιατρὸς μὲ τὰ μάτια σκυμμένα Κ’ ἐκαμώθη πῶς θέλει νὰ σκύψῃ Στοῦ σπιτιοῦ μας τὴ στέγη ἐβογγοῦσε Ἡ μητέρα ποτὲ δακρυσμένο |
Τὸ μικρὸν τοῦτο καλλιτέχνημα, τὸ πλῆρες ἀφελείας καὶ πάθους, ἐγράφη κατὰ τὸ 1848 εἰς τὸν θάνατον τοῦ τετάρτου υἱοῦ του Χρήστου, συνωνύμου τοῦ πατρὸς αὐτοῦ.
«Πλήρες αφελείας και πάθους», όπως σημειώνει ο Γεώργιος Παράσχος στα Άπαντα, είναι θαρρώ ακριβοδίκαιη εκτίμηση. Το ποίημα το πήρα από τη Βικηθήκη, όπου υπάρχει το μεγαλύτερο μέρος από τα Άπαντα του Ζαλοκώστα -το βιβλίο μπορείτε να το βρείτε στην Ανέμη.
Τα ηρωικά του Ζαλοκώστα, ιδίως όσα είναι γραμμένα σε καθαρεύουσα, άντεξαν λιγότερο στον χρόνο. Ωστόσο, το Χάνι της Γραβιάς, μια ωδή σε 6 μέρη, αντέχει, τουλάχιστον σε αποσπάσματα. Να δούμε ένα απόσπασμα από την αρχή του (υπάρχει και σε σχολικά βιβλία της δευτεροβάθμιας, σαν δείγμα παραδοσιακής ποίησης):
Απο κρότον οργάνων βοϊζει
της Γραβιάς το βουνό αντικρύ,
λάμπουν οπλα χρυσά και λερή
φουστανέλλα μαυρίζει.
Προς το Χάνι χορός καταβαίνει
απ’ οδόν ελικώδη λοξήν
και φλογέρα με ηχον οξύν
χορού ασμα σημαίνει.
Ο Οδυσσεύς ο ταχύπους ηγείται
του μαχίμου εκείνου χορού
και εγκύμων σκοπού τολμηρού
προς το Χάνι κινείται.
Εκεί δε τον χορόν διαλύει
κλεί την μάνδραν και ουτω λαλεί:
Η Πατρίς μας εδώ μας καλεί
στρατιώται ανδρείοι.
Μετ’ ολίγον εδώ καταφθάνει
στρατειά μυριάδων εχθρών
ειναι στάδιον δόξης λαμπρόν
το μικρόν τούτο Χάνι.
Εις το μέγα στενόν θα ξυπνήσουν
οι Αρχαίοι της Σπάρτης νεκροί
και τον τόπον αυτόν φοβεροί
τουρκομάχοι θα σείσουν.
Κ’ η σκιά του Διάκου παρέκει
του εις την σούβλαν ψηθέντος σκληρά
με μεγάλην θ’ακούση χαρά
να βροντά το τουφέκι.
Εκεί κάτω κυττάξετε, φθάνει
ο πομπώδης στρατός των εχθρών.
Ιδού στάδιον δόξης λαμπρόν
Το μικρόν τούτο χάνι.
Από αυτό το ποίημα έμεινε στη γλώσσα μας η παροιμιακή φράση «ιδού στάδιον δόξης λαμπρόν», μια από τις λιγοστές παροιμιακές φράσεις σε καθαρεύουσα που δεν έχουν καταγωγή από την αρχαία γραμματεία ή την εκκλησιαστική γλώσσα. Και μόνο αυτό δεν είναι μικρός έπαινος για τον Ζαλοκώστα.
Το Χάνι της Γραβιάς παλιότερα διαβαζόταν πολύ (από εκεί παρέθεσε μια στροφή ο Σεφέρης) και είχε παρωδηθεί πολύ -η παρωδία είναι ένδειξη δημοτικότητας- ανάμεσα σε άλλους από τον παππού μου, τον Άχθο Αρούρη, το 1933, όταν ήθελε να πειράξει τον Στρατή Παπανικόλα:
Από κρότους δικάνων βουίζει
το ψηλό βουναράκι αντικρύ.
Ο Στρατής με τουφέκι μακρύ
απ’ τα όρη γυρίζει.
(Το υπόλοιπο εδώ. Θα δείτε ότι στην υποσημείωση αναφέρω: Είμαι σχεδόν βέβαιος ότι είναι σκαρωμένο κατά μίμηση παλιού κλασικού ποιήματος, αλλά το Αλζχάημερ ως φαίνεται έχει προχωρήσει.)
Μια άλλη παρωδία, από τον Σκόκο, υπάρχει στην πρόσφατη ανθολογία παρωδιών των Μικροφιλολογικών, ενώ μια άλλη είχε σκαρώσει, για το Μπάγκειον, ο ποιητής Στέφανος Μπολέτσης, που άρχιζε:
Από κρότους σερβίτσων βοΐζει
η ατμόσφαιρα κι έχει καπνιά
λουκουμάδων γλυκιά ευωδιά
και τσικνίλα μυρίζει
Βέβαια, οι παρωδίες πολλές φορές δείχνουν και ότι το αρχικό ποίημα έχει πια γίνει παρωχημένο.
Όμως, κατά τη γνώμη μου, το αθάνατο ποίημα του Ζαλοκώστα είναι αυτό που βλέπουμε στο μαθητικό λεύκωμα της φωτογραφίας, που δεν έχει όμως τίτλο «Η βοσκοπούλα» αλλά «Το φίλημα»:
Το φίλημα
Μιὰ βοσκοποῦλα ἀγάπησα, μιὰ ζηλεμμένη κόρη,
Καὶ τὴν ἀγάπησα πολὺ, —
Ἤμουν ἀλάλητο πουλὶ,
Δέκα χρονῶν ἀγόρι. —
Μιὰ μέρα ποῦ καθόμασθε στὰ χόρτα τ’ ἀνθισμένα,
— Μάρω, ἕνα λόγο θὰ σοῦ πῶ,
Μάρω, τῆς εἶπα, σὲ ἀγαπῶ,
Τρελαίνομαι γιὰ σένα. —
Ἀπὸ τὴ μέση μὲ ἅρπαξε, μὲ φίλησε στὸ στόμα
Καὶ μοὖπε· — γιὰ ἀναστεναγμοὺς,
Γιὰ τῆς ἀγάπης τοὺς καϋμοὺς
Εἶσαι μικρὸς ἀκόμα. —
Μεγάλωσα καὶ τὴν ζητῶ… ἄλλον ζητᾷ ἡ καρδιά της
Καὶ μὲ ξεχάνει τ’ ὀρφανό…
Ἐγὼ ὅμως δὲν τὸ λησμονῶ
Ποτὲ τὸ φίλημά της.
Το μικρό αυτό ποίημα, τόσο απλό που πολλοί το θεωρούν δημοτικό (μέγιστος έπαινος για τον δημιουργό), έχει μελοποιηθεί πολλές φορές, αλλά η κλασική του μελοποίηση (με δευτερεύουσες αλλαγές στους στίχους) είναι πάνω σε ιταλική μελωδία:
Το ποίημα αυτό έμπνευσε τον Δημήτριο Κορομηλά να γράψει τον Αγαπητικό της βοσκοπούλας, τεράστια θεατρική επιτυχία στα τέλη του 19ου αιώνα, που ήταν και η πρώτη ομιλούσα ταινία του ελληνικού κινηματογράφου.
Και μόνο αυτό να είχε γράψει ο Ζαλοκώστας θα αρκούσε.
Να κλείσουμε με άλλο ένα μελοποιημένο του Ζαλοκώστα, από τον Γιάννη Σπανό. Η αναχώρησίς της (περιέργως, ο Ζαλοκώστας έχει γράψει δύο ποιήματα με τον ίδιο τίτλο):
Ξυπνω καὶ μου ’παν, ἔφυγεν ἡ κόρη ποῦ ἀγαποῦσα,
Καὶ κατεβαίνω στὸ γιαλὸ,
Τὴν θάλασσα παρακαλῶ
Τὴν πικροκυματοῦσα.
— Ἐγὼ τὰ πρωτοδέχθηκα τ’ ἀφράτα της τὰ κάλλη,
Μοῦ εἶπε ἕνα κῦμα, καὶ γιὰ αὐτὸ
Μὲ πόθο καὶ μὲ γογγυτὸ
Φιλῶ τὸ περιγιάλι.
— Τὰ μάτια της, ἐρώτησα, μὴν ἦταν δακρυσμένα;
Ἕνα ἄλλο κῦμα μοῦ μιλεῖ·
— Σὰν τὸ χαρούμενο πουλὶ
Ἐπήγαινε στὰ ξένα. —
Τὸ τρίτο κῦμα ἐρώτησα· — ἐμὲ γιατί ν’ ἀφήσῃ
Νὰ κλαίγω καὶ νὰ λαχταρῶ;
Περνάει τὸ κῦμα τὸ σκληρὸ
Χωρὶς νὰ μοῦ μιλήσῃ.
Το ακούμε από τον Μιχάλη Βιολάρη:
Εκατόν εξήντα πέντε χρόνια μετά τον θάνατό του, συζητάμε ακόμα για τον Ζαλοκώστα. Ε, δεν είναι και λίγο!
Οι λέξεις έχουν τη δική τους ιστορία 
Δύτης των νιπτήρων said
Μάλιστα. Ομολογουμένως χρησιμοποιούσαν ωραία μέτρα οι ποιητές της Αθηναϊκής Σχολής, να τα λέμε αυτά.
(Κάτι που δεν έχω ψάξει: Το μαρτύριο του Διάκου υποθέτω ήταν το γνωστό παλούκωμα. Αναρωτιέμαι πότε ο μύθος το μετέτρεψε σε ψήσιμο, ελέω σούβλας.)
Άσχετο, Ζαλοκώστα δεν ήταν (κάποτε;) και μετωνυμία για τον κυβερνητικό εκπρόσωπο, γιατί υπήρχε εκεί η γραμματεία τύπου ή κάτι τέτοιο;
Λάμπας said
«Τὸ μικρὸν τοῦτο καλλιτέχνημα, τὸ πλῆρες ἀφελείας καὶ πάθους, ἐγράφη κατὰ τὸ 1848 εἰς τὸν θάνατον τοῦ τετάρτου υἱοῦ του Χρήστου, συνωνύμου τοῦ πατρὸς αὐτοῦ.» Ποιος σχολιάζει;
Γράφει και καθαρεύουσα και δημοτική. Άψυχο και πομπώδες το καθαρευουσιάνικο δείγμα, πλημμυρισμένα στο συναίσθημα τα γραμμένα στη δημοτική. Η γλώσσα της γνήσιας έκφρασης των συναισθημάτων είναι η μητρική γλώσσα. Τι γνωρίζουμε για τη θέση του στο γλωσσικό; Μήπως επηρεαζόταν από τους Επτανήσιους;
atheofobos said
Στην εποχή του, εποχή που ο ρομαντισμός ήταν στις δόξες του, είχαν μεγάλη πέραση τα θανατερά ποιήματα, που στην συγκεκριμένη περίπτωση με τον θάνατο του 4ου παιδιού του το 1848, είναι απόλυτα δικαιολογημένο.
Χαρακτηριστικό δείγμα της δημοφιλούς ποίησης της εποχής εκείνης γράφω στο ποστ μου
ΕΝΑ ΠΟΙΗΜΑ ΤΟΥ MUSSET ΠΟΥ ΣΥΓΚΙΝΗΣΕ ΤΗΝ ΝΕΑΝΙΚΗ ΨΥΧΗ ΤΗΣ ΓΙΑΓΙΑΣ ΜΟΥ!
http://atheofobos2.blogspot.com/2019/07/musset_17.html
Πάντως, πράγματι το ποίημα του Το φίλημα, είναι διαχρονικό με την απλότητα, την τρυφερότητα και την αμεσότητα του.
Πέπε said
1:
> Ομολογουμένως χρησιμοποιούσαν ωραία μέτρα οι ποιητές της Αθηναϊκής Σχολής, να τα λέμε αυτά.
Κ’ η σκϊά του Δϊάκου παρέκει
τwεις την σούβλαν ψηθέντος σκληρά
Ε, αυτος ο Δι-άκος, κάπως… Και ο δεύτερος στίχος, πέρα από τα μετρικά του είναι λίγο αστείος. Λίγο μποστικός.
Πάντως η Βοσκοπούλα πολλές φορές έχει συλλεγεί από το στόμα του ελληνικού λαού σαν δημοτικό τραγούδι (από όχι πολύ ειδικευμένους συλλογείς).
Πέπε said
Εκτός από το στάδιον δόξης λαμπρόν, που πολλές φορές έχω αναρωτηθεί από πού να προέρχεται, και ο βοριάς που τ’ αρνάκια παγώνει έχει μείνει ως στερεότυπη φράση.
dimosioshoros said
Προτομή του Γεωργίου Ζαλοκώστα σε ημιδημόσιο χώρο στην Πρέβεζα. (Δίπλα στο σπίτι μου, αν ενδιαφέρει. 🙂 )
sarant said
Καλημέρα, ευχαριστώ πολύ για τα πρώτα σχόλια!
2 Πρόσθεσα στο σημείο εκείνο ότι η σημείωση είναι από τον εκδότη των Απάντων, και έβαλα και το λινκ προς τα Άπαντα.
Σαν Ηπειρώτης και ιταλοσπουδαγμένος, θα είχε παρτίδες με Επτανήσιους.
4 Και όπως είπα, θεωρώ μεγάλο έπαινο να θεωρηθεί δημοτικό τραγούδι.
Δύτης των νιπτήρων said
4 Είχα κατά νου αυτό το συγκοπτόμενο, πώς να το πω, του τέταρτου στίχου κάθε στροφής, που θυμίζει και λίγο Κάλβο.
Πέπε said
Ξυπνω καὶ μου ’παν, ἔφυγεν ἡ κόρη ποῦ ἀγαποῦσα,
Καὶ κατεβαίνω στὸ γιαλὸ,
Τὴν θάλασσα παρακαλῶ
Τὴν πικροκυματοῦσα.
Αυτό το μετρικό σχήμα είναι πολύ κλασικό στην προφορική (τραγουδιστή) δημοτική ποίηση της Κύπρου. Δίστιχο ιαμβικών 15σύλλαβων, όπου στον ένα στίχο (άλλοτε και στους δύο, αλλά για γραπτό ποίημα έχει πιο πολύ ενδιαφέρον να μπει μόνο στον ένα), μετά το πρώτο ημιστίχιο, παρεμβάλλεται άλλο ένα όμοιο και ομοιοκατάληκτο ημιστίχιο.
Κύπριος, κατά σύμπτωση, κι ο Βιολάρης.
Α. Σέρτης said
2
«Ποιος σχολιάζει;»
Ο Γεώργιος Παράσχος
Πέπε said
7
Μα ναι, συμφωνώ. (Αν και δεν είναι μεγάλος έπαινος για τον συλλογέα!) Και ως τραγούδι είναι αγαπητό, ακόμη σήμερα.
Δεν είμαι καταδικαστικός. Ο Ζαλοκώστας έχει οπωσδήποτε κάποια αξία. Ας μην υπερβάλλουμε ούτε προς τα πάνω ούτε προς τα κάτω.
LandS said
…η κλασική του μελοποίηση (με δευτερεύουσες αλλαγές στους στίχους) είναι πάνω σε ιταλική μελωδία
Ορκίζομαι ότι το έχω ακούσει και μάλιστα σχετικά πρόσφατα, με μια κοπελιά στα Λαντίνο και ένα παλληκάρι στα Ελληνικά. Μόνο που, όπως διευκρίνισε η ραδιοφ. παραγωγός, στα Λαντίνο δεν μιλούσε για βοσκοπούλες και ανθισμένα χόρτα αλλά τοποθετείτο στο αστικό περιβάλλον της Θεσσαλονίκης.
LandS said
12
Να συνεχίσω ότι η φωνή της κοπέλας ήταν τόσο γλυκιά που ναι, δάκρυσα.
eva matenoglou (@evamaten) said
Καλημέρα!
2, 8
Για τη σχέση του με την Επτανησιακή Σχολή είχα ψάξει όταν διάβασα το προηγούμενο άρθρο (Ο μπέης της Αίγινας). Αντιγράφω από εκείνο το σχόλιο:
[…]διαβάζοντας τη βιογραφία του, βλέπω ότι έχει παράλληλη πορεία με τον Κάλβο και τον Σολωμό: ο Ζ. εγκαταστάθηκε πρώτα στο Λιβόρνο (όπου πήγε με τον πατέρα και τον αδελφό του) και μετά στην Πίζα (για σπουδές). Ο Κάλβος έζησε κι αυτός στο Λιβόρνο (από όπου έφυγε δύο χρόνια προτού πάει εκεί ο Ζ., για να πάει στη Φλωρεντία), ενώ ο Σολωμός τον ίδιο καιρό ζούσε στην Παβία. Έτσι, η επίδραση που δέχτηκε ο Κάλβος από τον ιταλικό νεοκλασικισμό διαφαίνεται και στην ωδή του Ζ.
(«η μετρική του Κάλβου (όπως εξάλλου, σε σημαντικό βαθμό, και η γλώσσα του), παρ’ όλες τις αρχαιοελληνικές της μεταμφιέσεις, συνδέεται άμεσα με τον ιταλικό νεοκλασικισμό και πιστοποιεί κυρίως την ιταλική παιδεία του ποιητή. Τίποτε φυσικότερο. Ιταλοθρεμμένος ο Κάλβος, ήταν επόμενο ν’ αναζητήσει τα πρότυπα του στο άμεσο περιβάλλον του: στις «Ωδές» (1784) του Giovanni Fantoni (1755-1807) και στα διδάγματα της «poesia barbara», ακόμα και στον Κάτουλλο που με το «Επιθαλάμιό» του εμφανίζεται ως μακρινός αλλά και βέβαιος πρόδρομος της καλβικής στροφής:
Floridis velut enitens/ Myrtus Asia ramulis / Quos Hamadryades deae / Ludicrum sibi rosido /Nutriunt humore.»)
http://www.potheg.gr/ProjectDetails.aspx?id=298&lan=1
Αιμ. Παν. said
@ 12 kai 13
Μάλλον αυτό έχουμε ακούσει…
sarant said
10 Ωραία, το πρόσθεσα στο άρθρο
14 Μπράβο
15 Μπράβο, ξανά
ΚΑΒ said
https://el.wikisource.org/wiki/%CE%95%CE%B9%CF%82_%CF%84%CE%BF_%CF%86%CE%B5%CE%B3%CE%B3%CE%AC%CF%81%CE%B9
Και σ’ αυτό το ποίημα γράφει για για ένα άλλου είδους φίλημα.
dimosioshoros said
Μπάγκειον…
Χθες πήγα στην κοπή της πίτας του συνδέσμου γυναικών Ηπείρου, στο Γκάζι, και ένας φίλος, αφού κουβεντιάσαμε λιγο, πριν αρχίσει η γιορτή, μου είπε αποχαιρετώντας με πως στο τηλέφωνο ήταν ο Μπάγκας, μέσα στην αίθουσα και εκείνος, μικρανιψιός του ιδρυτή του Μπαγκείου.
Λόγω ηπειρωτικής θεματολογίας να πω πως στη χθεσινή βραδιά τιμήθηκε και ένας Πρεβεζάνος αυτοδίδαχτος αρχιτέκτονας εσωτερικών χώρων, ο Λέανδρος Σπαρτιώτης, που ίσως έχετε προσέξει έργο του, την οροφή του νυν ΒΕΝΕΤΗ πρώην ΝΕΟΝ στην Ομόνοια.
Ανδρέας Τ said
Καλημέρα. Ευχαριστώ γιατί όλα όσα έγραψες μου θύμιζαν κάτι. Είναι εύκολο τώρα να κοροϊδεύουμε όλους αυτούς που διαμόρφωσαν τη γλώσσα μας.
Γιάννης Μαλλιαρός said
Καλημέρα,
Για τον Ζαλοκώστα τα είπατ’ όλα (όσα σκέφτηκε εγώ – και δεν ήταν πολλά) άντε να πω για το Συρράκο και πόσο σημαντικό κέντρο ήταν τον 19ο αιώνα.
Αλλά είπα να γράψω για να πω χρόνια πολλά σε κάποια που γιορτάζει σήμερα.
15 Και όχι, δεν είν’ αυτό μιας και δεν έχει ελληνικά. Αυτό που λέει ο Σταύρος είναι μίξη (αν το βρω θα το βάλω).
ΚΑΒ said
Η Πατρίς μας εδώ μας καλεί
στρατιώται ανδρείοι.
http://eliaserver.elia.org.gr:8080/lselia/rec.aspx?id=530888
Costas Papathanasiou said
Καλημέρα!
Καλτ η βοσκοπούλα ασφαλώς, αλλά και εκείνα τα “εγκύμων σκοπού τολμηρού” και “ του εις την σούβλαν ψηθέντος σκληρά”, δικαιολογούν την παρωδική επαναστατικότητα παντός στρέιτ αντρειωμένου (που δεν θέλει να ‘χει το θεό του), σέρνοντάς τον -οπωσδήποτε- στον ίδιο χορό και ως εξής:
Κι ο Οδυσσεύς(ο Αντρουά!)που ήτο -άκων;-
λίγον έγκυος με Δία Πονηριά
Είπε: «Αν θα ΄χω “καλή λευτεριά”
Θα σας ψήσω Δϊάκον»
Costas X said
Καλημέρα !
Είχα πάρα πολλά χρόνια να διαβάσω ή να ακούσω το ποίημα «Ο βοριάς που τ’ αρνάκια παγώνει», δεν θυμόμουν καν ποιός το έγραψε. Η φράση όντως έχει γίνει στερεότυπη, όπως γράφει ο Πέπε στο 5. Η δε φράση «στάδιον δόξης λαμπρόν» κυκλοφορεί και ως «πεδίον δόξης λαμπρόν».
Και δύο μικροδιορθώσεις του κειμένου για τον Νικοκύρη :
«Να δούμε ένα απόσπασμα απΠό την αρχή του
«…η παροιμιακή φράση «ιδΣύ στάδιον δόξης λαμπρόν»
sarant said
23 Στραβομάρα είχα, ευχαριστώ!
(Και πράγματι, πολλοί λένε και για «πεδίο δόξης λαμπρον»)
ΚΑΒ said
το εγκύμων του Οδυσσέα (Αδρούτσου) και του δούρειου ίππου μου θύμισε του Παπαδιαμάντη (Βαρδιάνος στα Σπόρκα)
χνοώδη ως παρειάς παρθένου εύχυμα ροδάκινα. Θα τα λέγαμε για τη βοσκοπούλα.
greggan193 said
Ωραίο άρθρο! Όσο για για τον Τατσ. πολλά μπορούμε να πούμε αλλά δεν θα του το κάνω το χατίρι.
ΣτοΔγιαλοΧτηνος said
Κατ’ αρχήν με τη βοσκοπούλα υπάρχει ένα πραγματολογικό λάθος. Πρόκειται για δύο, δίδυμα θεατρικά έργα. Η Βοσκοπούλα των Παρισίων και Ο Αγαπητικός της Παναγίας, το οποίο το έθαψε η Εκκλησία για προφανείς λόγους. Νικοκύρη να μελετήσεις Τσιφόρο.
sarant said
27 Με κοροϊδεύεις όμως 🙂
gpointofview said
Καλημέρα
Μια που πιάσαμε τους ποιητές, λίγο πιο πάνω από το σπίτι μου είναι το τριόροφο σπίτι όπυ έμενε ο ποιητής Αθως Δημουλάς και μετά τον θάνατό του η γυναίκα του Κική το χρησιμοποιούσε είτε σαν κατοικία ή σαν γραφείο.
Σήμερα το σπίτι είναι ζωσμένο με ασπροκόκκινη κορδέλλα και κάτι σημειώματα που λένε πως από Δευτέρα 23/1 μέχρι και Πέμπτη 26/1 να μην παρκάρουνε γιατί θα γίνουν «οικοδομικές εργασίες για τον Δήμο Αθηναίων»
Απορία μου αν το ακίνητο έχει περιέλθει στην ιδιοκτησία του Δήμου ή γίνονται οι εργασίες ακαδμαϊκής τιμής ένεκεν.
ΣτοΔγιαλοΧτηνος said
28# Σώπα καλέ, γιατί το λες αυτό? 🙂
Κουτρούφι said
Στη Σίφνο, η Βοσκοπούλα έχει ενταχθεί στο τοπικό ρεπερτόριο με την ίδια μελωδία αλλά έχοντας μετατραπεί σε χορευτικό συρτό.
Jago said
Αυτά είναι από τα καλύτερα επιδραστικά (σικ) δείγματα της ποίησης του Ζαλοκώστα που κάνουν τον Τατσ. όχι απλώς άξεστο αλλά και ζηλιάρη. Βλέπω και πολύ διαφωτιστικά σχόλια παραπάνω, ελπίζω να διαβάζει ο ζηλιάρης.
Πέπε said
Αυτό τον καιρό κάναμε στο σχολείο την μπαλάντα στους άδοξους ποιητές, του Καρυωτάκη.
Λοιπόν, ο Ζαλοκώστας σίγουρα μόνο άδοξος δεν είναι, αφού έχει διδαχθεί και άλλως προβληθεί κατά κόρον επί γενεές. Είναι όμως τόσο ντεμοντέ σήμερα, κι όχι εντελώς άδικα, ώστε να φτάνουμε στο σημείο που λέει παραπάνω ο Ανδρέας Τ @19, «είναι εύκολο τώρα να κοροϊδεύουμε όλους αυτούς που διαμόρφωσαν τη γλώσσα μας», αναφερόμενος στα ακόμη πιο σκληρά που λέει ο Τατσόπουλος αλλά και σε όσα θα μπορούσε να πει ο καθένας – κι εγώ ο ίδιος ήδη είπα μερικά. Με κάποια ποιήματα όντως άτεχνα, με άλλα όχι κακά αλλά ξεπερασμένα, μοιάζει σαν σύμβολο της κακής, κουτής εκπαίδευσης – πατριωτισμός, καθαρεύουσα, αφέλεια, απόλυτη αδιαφορία για το αν υπάρχει κάποια ουσία κάτω από το περίβλημα, κλπ.
Σήμερα λοιπόν είναι όντως άδοξος. Και ο Καρυωτάκης δε γράφει για τους αδικημένους ποιητές των αιώνων, όσο για τους «επαξίως» άδοξους – τουλάχιστον έτσι λέει ο ίδιος.
Είναι λοιπόν τόσο συγκινητικό ότι κάποιος (ο Νίκος) σκύβει ξανά στα ποιήματά του με αγάπη, χωρίς προκατάληψη, φυσάει τη στάχτη, και βρίσκει μερικές σπίθες που καίνε ακόμα. Δηλαδή: «υπήρξε κι αυτός, δεν είναι μέγας, όμως κάτι είχε να μας πει, ας το προσέξουμε».
Συγγνώμη που το διατυπώνω έτσι αδέξια, ελπίζω να καταλαβαίνει κανείς (ή να μαντεύει έστω) τι προσπαθώ να πω…
Spiridione said
Οι περιπέτειες της «Βοσκοπούλας»
https://www.tanea.gr/print/2022/05/28/lifearts/oi-peripeteies-crtis-voskopoulas/
Εδώ το ιταλικό πρότυπο του Ζαλ.
https://www.treccani.it/magazine/strumenti/una_poesia_al_giorno/12_31_zappi_giambattista_felice.html
ΣτοΔγιαλοΧτηνος said
12# Κι όμως, οι στίχοι στα λαντίνο λένε τα ίδια με το ποίημα του Ζ.
Από τα σχόλια του #15 στο ΥΤ:
Una pastora yo amí, …………. (Μία βοσκοπούλα αγάπησα)
Una hija hermoza, ……………. (μια κόρην έμορφη)
De mi chiques yo l’adorí, ……(Απ’ τα μικράτα μου τη λάτρεψα)
Mas qu’ella no amí. …………..(πέρα απ’ αυτήν δε ΄γάπησα)
Un dia que estavamos …….. (Μια μέρα που ‘μασταν)
En la huerta asentados, …… (στον κήπο καθισμένοι)
Le dixe yo: «Por tí, mi flor, …. Της είπα: για σεν’ ανθέ μου)
Me muero de amor. …………. (πεθαίνω από έρωτα)
En sus brazos m’ apretó …… (στα μπράτσα της με έσφιξε)
Con amor me bezó ………….. (με στοργή με φίλησε
Me respondió con dulsor: …. (μου απάντησε με γλύκα)
«Sos chico para amor!» ……… («Είσαι τσικό για αγάπη!»)
y la buxquí ………………………. (Μεγάλωσα, την έψαξα)
Otro tomó y la pedrí, …………. (Άλλον επήρ’ την έχασα)
Ella si olvidó de mi ……………. (Αυτή και αν εμέ ξέχασε)
Ma siempre yo l’amí ………….(για πάντα εγώ τη ΄γάπησα)
Πέπε said
Να πούμε ότι κι η Βοσκοπούλα έχει το ίδιο μέτρο με την Αναχώρηση, βλ. #9. Τυπικά ελληνικό.
ΚΑΒ said
Πέθανε σε ηλικία 89 ετών ο Νίκος Ξανθόπουλος.
Corto said
«Ὤ, κακὸ ποῦ μ’ εὑρῆκε μεγάλο!
Τὸ παιδί μου, Γιατρέ, τὸ παιδί μου…
Ἕνα τὤχω, δὲν μ’ ἔμεινεν ἄλλο·
Σῶσέ μου το, καὶ πάρ’ τὴν ψυχή μου.»
Η στροφή προφανώς μας θυμίζει και την «πλημμύρα» του Μάρκου Βαμβακάρη (1934):
(το μωρό το μικρό το παιδί μου/ σώσε μού το και παρ΄τη ζωή μου)
Θρασύμαχος said
Όσον αφορά το «Χάνι της Γραβιάς» και τις παρωδίες του, απορώ πώς δεν θυμήθηκε κανείς μέχρι τώρα να παραθέσει την εξαιρετική παρωδία του Γεωργίου Σουρή, πολλώ μάλλον καθώς το μοναδικό ευρισκόμενο διαδικτυακό στίγμα της είναι … στου Σαραντάκου! https://sarantakos.wordpress.com/keimena/r401/
Από κρότο και λόγους βουίζει
καθεμιά της Καμίνου Σχολή
και φωνάζουν απ΄ έξω πολλοί
πως μπαρούτι μυρίζει.
Φασουλής ο γενναίος ηγείται
του μαχίμου εκείνου χορού
και με σκέψεις ανδρός τολμηρού
πρώτος πάντων κινείται.
Με σημαίες και λάβαρα τρέχει
προς τα κάτω γοργός να τραπεί
μα δεν πρόφθασε μαρς να ειπεί
και μια τρούμπα τον βρέχει.
Του δροσίζουν και μούτρα και σκέλια
και τον πήρε θυμός στην αρχή
μα τον λούζουν με νέα βροχή
και τον πιάνουν τα γέλια.
Δεν μπορεί όπως πριν ν΄ αλαλάξει
εν τω μέσω ραγδαίας βροχής
και στο σπίτι του σπεύδει ταχύς
τα βρεγμένα ν΄ αλλάξει.
Στην μορφή του σεπτού Πατριάρχη
πήρε όρκο κι΄ αυτός σοβαρό,
μα φοβούνται πολύ το νερό
μερικοί πολεμάρχοι.
Στην βοή του μεγάλου αγώνος
εξεπλύθη πολλών το βρακί
και περίεργος κόσμος εκεί
κατεβράχη αφθόνως.
Κι΄ αν λουτρό ο καθένας υπέστη
με γραμμάτων θερμούς μαχητάς
αλλ΄ ευφράνθη, γιατί κατ΄ αυτάς
ψήνει όλους η ζέστη.
Και των δένδρων τα κίτρινα φύλλα
τα πρασίνισε φρέσκο νερό,
που τα μάραινε τόσον καιρό
δυνατή ξεραΐλα.
Θρασύμαχος said
Τούτος εδώ ήταν απόγονος ή συνωνυμία;
BLOG_OTI_NANAI said
Καλημέρα!
Το ωραίο/καλό/κακό στην τέχνη αφορά δύο επίπεδα: το υποκειμενικό και την κριτική των ομοτίμων.
Βεβαίως, εάν η κριτική των ομοτίμων είναι διαχρονικά διθυραμβική, οφείλεις δύσκολα να πεις, «ο Πικάσο είναι ζωγράφος για τα μπάζα», αλλά όμως δικαιούσαι να πεις, «εμένα δεν μου αρέσει».
Σε κάθε περίπτωση όμως, και με πλήρη απενοχοποίηση απεναντι στους ειδικούς ή «ειδικούς», κάθε άνθρωπος δικαιούται να προτιμά και να τιμά την τέχνη, το καλλιτεχνικό ρεύμα, τον δημιουργό ή το έργο που «του αρέσει». Μέσα στο υποκειμενικό «μου αρέσει» θα βάλουμε το μικρό ή μεγάλο ενδιαφέρον που προκαλεί, την συγκίνηση, το ταξίδεμα, ένα συναισθηματικό σκίρτημα, έστω και αν αφορά ένα μικρό μέρος του έργου, ένα σημείο ενός πίνακα, ενός γλυπτού, έναν στίχο ενός ποιήματος, μία σκηνή ενός θεατρικού ή μυθιστορήματος, ένα μελωδικό απόσπασμα.
kalantzianastasia said
Reblogged στις anastasiakalantzi59.
ΕΦΗ - ΕΦΗ said
Πρόσφατα τονε θυμήθηκα και τον ανέφερα τον Ζαλοκώστα, στο τελευταίο νήμα με το σπαραχτικό διήγημα του Ππδιαμάντη (όπου πεθαίνει το τρίτο παιδί της οικογένειας).
https://sarantakos.wordpress.com/2022/12/25/ppd-17/#comment-851830
(μα νομίζω ότι αν ψάξουμε, σε κάθε χιονιά που περάσαμε εδώ μαζί, όλο και κάποιος αναφέρεται στο «βοριά που τ΄αρνάκια παγώνει») .
Δεν θυμόμουν ότι ο Ζ. γεννήθηκε στο Συρράκο, το οποίο στη λογοτεχνική μου μνήμη είναι, από το δημοτικό σχολείο ακόμη, το χωριό του Κώστα Κρυστάλλη.
Αγγελος said
Θρασύμαχε (40), απόγονος ήταν — εγγονός ή δισέγγονος, κατά τη Βικιπαίδεια.
xar said
Δεν τον θυμόμουνα τον Ζαλοκώστα ως όνομα, είχα μόνο κάποιες λίγο θολές αναμνήσεις από τον Βοριά που τ’ αρνάκια παγώνει και το Φίλημα. Η Αναχώρηση πάντως (εδώ τη διάβασα πρώτη φορά), μου άρεσε πολύ.
Ακολουθεί σεντονιάδα.
Ο Βοριάς που τ’ αρνάκια παγώνει μου θύμισε αρκετά τον Πόε στο Κοράκι, αλλά κυρίως στο Ulalume ( https://poets.org/poem/ulalume ). Και τα δύο χρησιμοποιούν ρομαντικούς συμβολισμούς από τη φύση για να προοιωνίσουν το κακό (τον θάνατο / την απώλεια) και στηρίζονται σε επαναληπτικά μοτίβα για να δημιουργήσουν ένα ζοφερό, σχεδόν κλειστοφοβικό, κλίμα.
Π.χ. το ξεκίνημα του Ulalume:
The skies they were ashen and sober;
The leaves they were crisped and sere—
The leaves they were withering and sere;
It was night in the lonesome October
Of my most immemorial year:
…αντίστοιχα με το:
Ἦτον νύχτα, εἰς τὴν στέγη ἐβογγοῦσε
Ὁ βορειᾶς, καὶ ψιλὸ ἔπεφτε χιόνι.
Τί μεγάλο κακὸ νὰ ἐμηνοῦσε
Ὁ βορειᾶς ποῦ τ’ ἀρνάκια παγόνει;
Επίσης και τα δύο επιχειρούν να δημιουργήσουν συναισθηματική ένταση με την παρεμβολή ενός μάταιου καθησυχασμού, πριν να επιβεβαιωθεί το κακό:
Ι replied: «This is nothing but dreaming:
Let us on by this tremulous light!
Let us bathe in this crystalline light!
Its Sybilic splendour is beaming
With Hope and in Beauty tonight!—
[…]
Thus I pacified Psyche and kissed her,
And tempted her out of her gloom—
And conquered her scruples and gloom;
…αντίστοιχα με το:
Κι’ ὁ γιατρὸς μὲ τὰ μάτια σκυμμένα
Πολλὴν ὥρα δὲν ἄνοιξε στόμα.
Τέλος πάντων—ἄχ, λόγια χαμένα—
«Μὴ φοβᾶσαι, τῆς εἶπεν, ἀκόμα.»
Και βέβαια προς το τέλος των ποιημάτων έρχεται η επιβεβαίωση του μοιραίου με επανάληψη των φυσικών συμβολισμών:
Then my heart it grew ashen and sober
As the leaves that were crisped and sere—
As the leaves that were withering and sere;
And I cried: «It was surely October
On this very night of last year
That I journeyed—I journeyed down here!—
That I brought a dread burden down here—
…αντίστοιχα με το:
Κ’ ἐκαμώθη πῶς θέλει νὰ σκύψῃ
Στὸ παιδὶ, καὶ νὰ ἰδῇ τὸ σφυγμό του.
Ἕνα δάκρυ ἐπροσπάθαε νὰ κρύψῃ
Ποῦ κατέβ’ εἰς τ’ ὠχρὸ πρόσωπό του.
Στοῦ σπιτιοῦ μας τὴ στέγη ἐβογγοῦσε
Ὁ βορειᾶς, καὶ ψιλὸ ἔπεφτε χιόνι.
Ἄχ, μεγάλο κακὸ μᾶς μηνοῦσε
Ὁ βορειᾶς ποῦ τ’ ἀρνάκια παγόνει.
Δεν εννοώ ότι ο Ζαλοκώστας απαραίτηα αντέγραψε ή εμπνεύστηκε από τον Πόε. Θεωρητικά ο Ζαλοκώστας θα μπορούσε να γνωρίζει τα έργα του Πόε, αφού παρότι ήταν περίπου συνομίληκοι, ο Ζαλοκώστας άρχισε να δημοσιεύει μετά τον θάνατο του Πόε (ρε τι σού είναι το google!). Νομίζω όμως ότι οι ομοιότητες μάλλον οφείλονται ότι και οι δύο, ως εκπρόσωποι του ρομαντισμού, χρησιμοποιούν παρόμοιες τεχνικές και αντλούν μοτίβα, θέματα και εκφραστικά μέσα από το ίδιο λογοτεχνικό ρεύμα.
Ο Πόε είναι βέβαια πολύ μεγάλος μάστορας της γλώσσας, με πολύ έντονη φαντασία και, κατά τη γνώμη μου, τα ποιήματά του αποδίδουν πιο αποτελεσματικά τον ρομαντικό μελαγχολισμό.
ΕΦΗ - ΕΦΗ said
14 >>ο Ζ. εγκαταστάθηκε πρώτα στο Λιβόρνο
Για τον με πάθος έρωτα του ποιητή Ζαλακώστα προς τη «Βοσκοπούλα», που ο ίδιος στα γράμματά του την ονομάζει «ευγενεστάτη κυρία». (Αγγελική Πάλλη, Λιβόρνο 1798).
27.
Έπλεξε ένα ποιμενικό ειδύλλιο γύρω από το αριστοτεχνικό ποιηματάκι του Ζαλοκώστα, το “Φίλημα”, που θαρρείς πως βγαίνει από τα κατάβαθα της ελληνικής ψυχής… Ποτέ δεν φάνηκε ευτυχέστερος στη ζωή του ο Κορομηλάς όσο στις είκοσι μέρες που έγραφε τον “Αγαπητικό της Βοσκοπούλας”.
https://www.arcadiaspirit.gr/tragoudia/%CE%BC%CE%B9%CE%B1-%CE%B2%CE%BF%CF%83%CE%BA%CE%BF%CF%80%CE%BF%CF%85%CE%BB%CE%B1-%CE%B1%CE%B3%CE%B1%CF%80%CE%B7%CF%83%CE%B1-1961-%CE%B4%CE%B7%CE%BC%CE%AE%CF%84%CF%81%CE%B7%CF%82-%CE%B6%CE%AC%CF%87/
Χαρούλα said
Όπως και να το αντιμετωπίζουμε στο 2023 και στην ηλικία μας, στο Δημοτικό τέτοια ποιήματα μας διαμόρφωσαν και μας έβαλαν στον δρόμο για τα πιο εξελιγμένα.
Δεν έχω δικά μου παιδιά και δεν ξέρω σήμερα πως ανακαλύπτουν την ποίηση στο σχολείο. Έξω υποκλίνονται στην ραπ. Που άλλοτε αξίζει, κι άλλοτε….
Ας ευχηθούμε στα παιδιά, μεγαλώνοντας, να μπορούν να βρίσκουν την χαρά στην ποίηση.
Με την ευκαιρία να πω, πως για μένα το Συρράκο είναι Κρυστάλλης. Στριμώχνεται ο Ζαλοκώστας.
ΕΦΗ - ΕΦΗ said
Η πιο πρόσφατη φορά που γοητεύτηκα από τη βοσκοπούλα/Una pastora :
Γεωργία Βεληβασάκη/Θοδωρής Βουτσικάκης, έξοχοι!
Είχα ακούσει την εκπομπή του Αλέξη Βάκη
γι΄αυτήν πολύ ωραία δουλειά (λίγο πριν μας τυλίξει το μαύρο σύννεφο του φόβου της κορόνας)
https://www.ogdoo.gr/diskografia/nees-kyklofories/georgia-velivasaki-luis-borda-apo-tin-kriti-mexri-to-buenos-aires
Costas Papathanasiou said
…Να διευκρινίσουμε επίσης ότι: “Στον βοριά που τ’ αρνάκια παγώνει/ Η γυναίκα δεν κλίνει το γόνυ!”. Σχετική η αντίδραση της θερμόαιμης Κπκκινοσκουφίτσας του Μάτεσι:
“Η δεσποινίς Κοκκινοσκουφίτσα”
H Kοκκινοσκουφίτσα,/ χλωμή καρδίτσα- ορφανή και μόνη,/ κρυώνει.
Της έχουν κλέψει το πανωφόρι/και στο ξεροβόρι
κρυώνει καθώς/ ο βοριάς τ’ αρνάκια παγώνει, γενικώς…
Με θλιμμένα ματάκια /τρώει πουλάκια,
σαλιγκαράκια,μανιταράκια/ ή και παιδάκια.
Όλο φυτοζωεί,/ ω άπονη ζωή,
δεν την παίζει δε κανείς!/ Μην κλέψεις το παλτό της ορφανής.
Και θλιμμένη, στο χιόνι,/ τον άγριο λύκο ανταμώνει
κι ο άγριος λύκος ουρλιάζει /και την πειράζει.
Η Kοκκινοσκουφίτσα νευριάζει, /τον λύκο αρπάζει και τον βιάζει.
Θλιμμένη και μόνη / τον λύκο σκοτώνει.
Θλιμμένη τον γδέρνει/τη γούνα του παίρνει
και φτιάχνει μανσόν και μαντό.
Κι έτσι πια δεν κρυώνει
και κάνει σκι μόνη,
στο χιόνι.
[“Η δεσποινίς Κοκκινοσκουφίτσα”-Απαγγελία/Ερμηνεία: Γιώργος Μαρίνος/Στίχοι:Παύλος Μάτεσις/ Σύνθεση: Νίκος Δανίκας/ Άλμπουμ:Ροζ προκηρύξεις(1976), βλ. https://www.youtube.com/watch?v=PLWeaLVRCNc ]
sarant said
33 Σε ευχαριστώ 🙂
34 Πολύ ενδιαφέροντα όλα αυτά. Δεν αποκλείω φυσικά να είναι αυτό το πρότυπο του Ζαλοκώστα, αλλά μου κάνει εντύπωση ότι στα Άπαντα λέει πως αφαίρεσε μια στροφή από ένα πολύστιχο ποίημα επειδή την ίδια παρομοίωση την είχε χρησιμοποιήσει και ο Τάσσο
37 Τον παρακολουθούσα στο ΦΒ, ήταν πολύ καλός
39 Εμ, δεν έρχεται μόνο του…
48 Πολύ ωραία εκτέλεση πράγματι
49 Το είχε κρατήσει η μαρμάγκα, αντιποιητική γαρ.
Costas Papathanasiou said
43: Και μία ωραία, πρόσφατη, διακειμενική/ποιητική παραπομπή:
“Κόκκινο το ρόδι έξω από την πόρτα/ φοβερίζει το χιονιά που τ’ αρνάκια παγώνει//
όταν ο ψίθυρος κυματίζει το πρώιμο πράσινο στάρι/ και το άσπρο κύμα στο ακρογιάλι/
τα θαλασσινά ταξίδια θα ξεπροβοδίσει∙//
αλλά πριν οι δρόμοι του Πεσσόα/ του θεού και του ταπεινού ανθρώπου/
κάτω από τη μικρή άρκτο/ κάποιο καραβάνι/ χάνεται στο χρυσάφι της ερήμου
– για να ’ρθει ο ύπνος/ κατόπιν//
να δει κι αυτός/ ποιμένα το χελιδόνι/ Μάιο μήνα πάνω στα λιβάδια”
( Μάρκος Μέσκος “Προστατευτικά ξόρκια” / «Όνειρα στον Άδη», Το Ροδακιό, 2018)
Spiridione said
50α Μα αφού ο ίδιος λέει «κατά το ιταλικόν».
sarant said
52 Αυτό να μου πεις 🙂
eva matenoglou (@evamaten) said
33
Αδέξια; Τόσο όμορφα που το διατύπωσες (το ζωγράφισες, Πέπε), πώς να μην το καταλάβουμε και πώς να μην το νιώσουμε (άσε που κι εγώ το είχα αισθανθεί έτσι, αλλά δεν βρήκα τρόπο να το πω). Μπράβο!
Γιαννιτσιώτης said
Ως γνωστόν, μετά την αδόκητο κοίμηση του μακράν κορυφαίου σχολιαστού Γιάννη Ιατρού (24 Μαρτίου 2022) αποφεύγουμε εμείς οι γνώστες να μπαίνουμε και να διαβάζουμε τα περιορισμένης εγκυρότητος άρθρα του κυρίου Σαραντάκου. Σήμερα κάνουμε μικρή εξαίρεση, διότι μάς ειδοποίησαν για μία ακόμη γκάφα του αγαπητού μας κυρίου Νίκου, ο οποίος σε κάποιο σημείο του παρόντος άρθρου γράφει…
Ν. ΣΑΡΑΝΤΑΚΟΣ: «Από αυτό το ποίημα έμεινε στη γλώσσα μας η παροιμιακή φράση «ιδού στάδιον δόξης λαμπρόν», μια από τις λιγοστές παροιμιακές φράσεις σε καθαρεύουσα που δεν έχουν καταγωγή από την αρχαία γραμματεία ή την εκκλησιαστική γλώσσα. Και μόνο αυτό δεν είναι μικρός έπαινος για τον Ζαλοκώστα.»
Αλλά κύριε Νίκο, τί είναι αυτά που λέτε; Ειλικρινά μάς προξενεί αλγεινή εντύπωση ότι έχετε 64 σχεδόν έτη αδιαλείπτου παρουσίας στον πλανήτη Γή, αλλά αγνοείτε την ύπαρξη του Σαλλουστίου ( έζησε τον 4ο μ.Χ. αιώνα και ήτο ο αγαπημένος συγγραφεύς και «κολλητός» του Μεγίστου Ιουλιανού) και τί ακριβώς γράφει στο μνημειώδες σύγγραμμά του «Κατιλίνας»!.. Επιτρέψτε μας να το μεταφέρουμε επί λέξει στο χαρτί, μήπως και αντιληφθείτε το μέγεθος της σημερινής γκάφας σας που σάς διασύρει πανελληνίως…
ΣΑΛΛΟΥΣΤΙΟΣ («Κατιλίνας»): «αλλ’ εκείνος μόνος, ως εμοί δοκείν, βίον ζη βιωτόν και απολαύει ζωής , ός αν εντεταμένος είς τι επιτήδευμα, δόξης ορέγηται ή λαμπρόν τι διεργασάμενος έργον ή άλλο οτιούν ελευθέριον επιτήδευμα επιτηδεύσας.»»
ΙΔΟΥ και το αρχαίον απόσπασμα του «Κατιλίνα» (από την περίφημη έκδοση του 1869 εν Στουτγάρδη) διά του λόγου το αληθές:
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Βεβαιότατα και η κοσμαγάπητη φράσις «πεδίον δόξης λαμπρόν» είναι αρχαιοτάτη και ανήκει στον αγαπημένο φίλο του Μεγίστου Ιουλιανού, Σαλλούστιο. Απλώς, με την πάροδο 17 αιώνων έχει αλλοιωθεί κάπως, όπως τόσες και τόσες φράσεις της Θείας Ελληνικής Γλώσσης. Η ακριβής αρχαία φράσις του Σαλλουστίου είναι…
«επιτήδευμα δόξης ορέγηται λαμπρόν»
Είμαστε βέβαιοι ότι ο αγαπητός μας κύριος Νίκος θα σπεύσει πάραυτα να διορθώσει την σημερινή ιστορική του γκάφα, για να αισθάνεται αγαλλίαση στον Παράδεισο και η ψυχή του αλησμονήτου φίλου μας Γιάννη Ιατρού, που τόσο μεγάλη αγωνία είχε πάντοτε για την εγκυρότητα του Σαραντακείου Ιστολογίου…
Δύτης των νιπτήρων said
Πάει, γέρασε και ο Βάτμαν βλέπω
Aghapi D said
και όμως – είμαι και μεγάλης ηλικίας όμως – μας διαμόρφωσε και ο Ζαλοκώστας μεταξύ άλλων πολύ σημαντικότερούς του 🙂
Πέπε said
55
Κοίταξε, Bάταλε, όλες αυτές σου οι αναφορές στην αδόκητο κοίμηση του Ιατρού αρχίζουν να ενοχλούν. Εμένα, τουλάχιστον. Καλά περάσαμε ένα διάστημα που μας άφησες στην ησυχία μας για να κάτσεις να τον πενθήσεις. Δεν πας να συνεχίσεις τώρα;
Ευχαριστώ.
sarant said
56-58 Νομίζω πως έχεις δίκιο Πέπε
Πέπε said
Συμφωνώ με όσα λέει ο Νίκος στο μνημειώδες #59.
gpointofview said
Από συνήθεια οι ψαράδες τυλίγανε σ’ εφημερίδες τα ψάρια που πουλάγανε, για το κακό μάτι. Χρόνια παλεύοντας με τα τερτίπια της θάλασσας γινότουσαν προληπτικοί. Το βαρκάκι έδεσε, ένα νεαρό ζευγάρι ήταν όλοι που πλησιάσανε το σκάφος. Χωρίς να μιλήσει ο νεαρός, έδειξε μ’ ένα νεύμα του κεφαλιού μια δίκιλη τσιπούρα, η κοπέλλα κρεμότανε από το μπράτσο του αμίλητη. Ο ψαράς τύλιξε το ψάρι στην εφημερίδα και πήρε τα λεφτά. Το ζευγάρι απομακρύνθηκε με το ψάρι.
Πλησίασα και χαιρέτησα τον φίλο ψαρά :
– Επιασα, αλλά που να τα δώκω ; δεν έρχεται πια ο κόσμος να αγοράσει. Γκίνιες !
Οταν δεν έχει καθόλου μάτια, δεν έχει και κακά μάτια, σκέφτηκα
Georgios Bartzoudis said
«ΕΠΙΓΕΝΕΣΤΕΡΟΙΣ ΧΑΙΡΕΙΝ
»Εις σε, την μετ’ αιώνα επελευσομένην γενεάν των Ελλήνων, αφιερώ τας ποιήσεις….
»Οι λόγοι μου θέλουσιν αντηχεί προς υμάς ως από ζώντός τινος εξερχόμενοι τάφου….
»Οι στίχοι μου θα ήσαν βεβαίως ευγενέστεροι αν εγράφοντο εν εποχή καθ’ ήν ευρισκόμην εις τα στρατόπεδα της Πατρίδος….
»Σύγχρονος ατυχούς κοινωνίας, εις μαρασμόν αποληγούσης, εκρέμασα επ’ ιτέας την λύραν…. Και μεταφράζω άρθρα στρατιωτικά και μυθιστορήματα, διότι ταύτα συμπληρούσι τον άρτον των τέκνων μου.
»Και όμως τα μυθιστορήματα εδηλητηρίασαν την άκαρδον ελληνικήν νεολαίαν.
Γ. Χ. ΖΑΛΟΚΩΣΤΑΣ»
[ΤΑ ΑΠΑΝΤΑ ΓΕΩΡΓΙΟΥ Χ. ΖΑΛΟΚΩΣΤΑ, ΑΘΗΝΗΣΙ 1850]
eva matenoglou (@evamaten) said
Ο Κατράκης ήταν «ένα ελληνικό παλληκάρι με τέχνη και ψυχή… που ασφαλώς θα διαπρέψη, γιατί έχει όλα τα προσόντα που του χρειάζονται να το επιτύχη αυτό» (Σώτος Πετράς στη Βραδυνή, για τον νεαρό Λιάκο της ταινίας του 1932)
//s.imgur.com/min/embed.js
http://protestainies.blogspot.com/2016/02/blog-post_40.html
eva matenoglou (@evamaten) said
63
Α, ούτε σήμερα το πέτυχα (συγγνώμη)
Ας βάλω τουλάχιστον το λινκ
https://imgur.com/9EcIsBW
Και ένα ακόμη σχόλιο (από τα «Μακεδονικά Νέα») για την ταινία:
«Ειμπορούμε να εξευρωπαϊσθούμε όσο θέλουμε. Να κόψουμε μουστάκια οι αρσενικοί και μαλλιά οι θηλυκοί, να ντυνόμαστε κατά την τελευταίαν διαταγήν του πρίγκηπος της Ουαλλίας… οι απόγονοι του Αδάμ και κατά τον τελευταίον εκ Παρισίων φετφάν αι θυγατέρες της Εύας. Δώστε μας όμως λίγη φλογέρα, λίγη στρούγκα, λίγο κουδούνι κοπαδιού, λίγο τραγούδι βοσκού, λίγη πίπιζα και λοιπά εγχώρια χλαμπατσίμπανα και μπορείτε να πάρετε την ψυχή μας»
http://protestainies.blogspot.com/2016/02/blog-post_40.html
sarant said
63 Δηλαδή ήταν 23 χρονών τότε ο Κατράκης.
Costas Papathanasiou said
Και μία σύγχρονη σχετική γελοιογραφία:
https://dimartblog.com/2014/10/09/freezing-the-lambs/
ΚΑΒ said
Ο Λίνος Πολίτης σημειώνει: (Ο Ζαλοκώστας) τον γνησιότερο εαυτό του τον βρίσκει στους ελάσσονες τόνους των ειδυλλιακών του ποιημάτων, σε μια στιχουργική μορφή ιδιαίτερα μελωδική.
eva matenoglou (@evamaten) said
65
Και η συμπρωταγωνίστριά του Νίνα Αφεντάκη (που έκανε την Κρυστάλλω) ήταν δεκαεξάχρονη μαθήτρια.
Όμως, ποιος να ήταν άραγε ο «εκ Παρισίων φετφάς» για τις θυγατέρες της Εύας;
Γιάννης Μαλλιαρός said
64 Πρέπει να βάλεις τον σύνδεσμο που δείχνει πως είναι εικόνα, δηλαδή που τελειώνει σε jpeg, jpg και τέτοια (κι όχι όλα). Παρακάτω βάζω https://i.imgur.com/9EcIsBW.jpeg Μοιάζει, αλλά διαφέρει 🙂
(Αν δεν έχεις άλλον τρόπο, δεξί κλικ πάνω στην εικόνα που βλέπεις και «αντιγραφή διεύθυνσης συνδέσμου» ή κάτι σχετικό.
sarant said
68 Δεν νομίζω ότι εννοεί κάτι συγκεκριμένο -εννοεί τις επιταγές της μόδας.
eva matenoglou (@evamaten) said
69
Ευχαριστώ , Γιάννη (είπα να δοκιμάσω στην τύχη, αλλά…)
70
Σκέφτηκα μήπως ήταν κάποιο γεγονός σχετικό με το φεμινιστικό κίνημα στο Παρίσι, αλλά βρήκα μόνο την ίδρυση της ένωσης «Νέα Γυναίκα» από τη Λουίζ Βάις το 1934 (όχι νωρίτερα)
eva matenoglou (@evamaten) said
70, 71
Καλά λες (αφού αναφέρεται ξεκάθαρα στην εμφάνιση, για τη μόδα είναι)
Πέπε said
72 και προηγούμενα:
Αντίθετα, η αναφορά στον πρίγκιπα της Ουαλλίας μοιάζει να εννοεί συγκεκριμένο γεγονός. Ήταν κάποιος γνωστός πλεϊμπόης που δημιουργούσε μόδες; Έκανε κάτι ειδικότερο;
ΕΦΗ - ΕΦΗ said
1. Ζαλοκώστα δεν ήταν (κάποτε;) και μετωνυμία για τον κυβερνητικό εκπρόσωπο, γιατί υπήρχε εκεί η γραμματεία τύπου ή κάτι τέτοιο;
Βέβαια! η λογοκρισία της Ζαλοκώστα.Η Ζαλοκώστα , σκέτο.
Συνήθεις οι εκφράσεις: να δούμε αν το περάσει η Ζαλοκώστα. Κόλλησε στη Ζαλοκώστα. Πώς θα ξεγελάσουμε τη Ζαλοκώστα κ.ο.κ
Μέχρι και τα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης.
Εκεί ήταν και η έγκριση/κατάταξη των ταινιών σε «κατάλληλες» «ακατάλληλες» κλπ (τώρα είναι στο ΥΠΠΟΑ)
Costas Papathanasiou said
73: Ίσως, απλώς, εκείνο τον καιρό, οι παριζιάνες φεμινίστριες διατράνωναν το δικαίωμά τους να έχουν ανδρόγυνο στιλ (κούρεμα α λα γκαρσόν και παντελόνια) και, κατ’ επέκταση, να πάψουν να αποκλείονται από εργασίες θεωρούμενες, τότε, “προνόμιο” ανδρών βλ. https://www.cbergamia.com/portrait-de-pionnieres-les-femmes-en-pantalon-7/ και https://fr.wikipedia.org/wiki/Pantalon
Alexis said
Δεν ξέρω αν υπάρχει αντικειμενικός τρόπος αποτίμησης της ποιητικής αξίας ποιημάτων και ποιητών.
Για μένα η ποίηση είναι μια πολύ προσωπική υπόθεση και η αξία της έχει να κάνει με τα συναισθήματα που προκαλεί στον καθένα μας.
Γι’ αυτό τον λόγο τα γραφόμενα του Τατσόπουλου δεν έχουν καμία απολύτως αξία για μένα.
Αυτά που γράφει για τον Ζαλοκώστα θα μπορούσα να τα γράψω κι εγώ για πολλούς από τους ποιητές μας, ακόμα και για κάποιους από τους θεωρούμενους «μεγάλους», αφού τα ποιήματά τους δεν μου προκαλούν καμία αίσθηση.
Πέπε said
75
Εντωμεταξύ ας σκεφτούμε ότι το 1933 μάλλον δε θα υπήρχαν ρούχα πρετ α πορτέ, μόνο μοδίστρες και ράφτες. Άρα η κάθε πιονιέρα πήγαινε με δική της έμπνευση και πρωτοβουλία και παρήγγελνε το ριζοσπαστικό της παντελόνι, πράγμα που πιθανώς να επέσυρε (λέω τώρα) ακόμα και αρνήσεις από κάποιους ραφτάδες.
Σήμερα που τα ρούχα επί παραγγελία επιβιώνουν εντελώς κατ’ εξαίρεση, αντίστοιχοι ριζοσπαστισμοί μόνο «από πάνω» μπορούν να ξεκινήσουν: από εταιρείες ρούχων, σχεδιαστές, όχι από τα άτομα που θα τα φορέσουν.
Νίμμη said
«Εκατόν εξήντα πέντε χρόνια μετά τον θάνατό του, συζητάμε ακόμα για τον Ζαλοκώστα. Ε, δεν είναι και λίγο!»
Εὐχαριστῶ γιὰ ἕνα ἄρθρο ποὺ δικαιώνει τὰ αἰσθήματα πολλῶν μας γιὰ τὸν μεγάλο κι ἀξέχαστο Γεώργιο Ζαλοκώστα. Κατάφερε αὐτὸ ποὺ λένε πὼς εἶναι τὸ μεγάλο μυστικὸ ποὺ κρατάει ζωντανὴ τὴν μνήμη καὶ τὸ ἔργο ἑνὸς καλλιτέχνη, ὅσα χρόνια κι ἂν περάσουν ἀπὸ τὸν θάνατό του: μίλησε στὶς καρδιές τῶν ἀνθρώπων!
Ἀκούγεται τόσο ἁπλό. Μὰ ἔλα ποὺ τὸ καταφέρνει μόνον ἕνα ἐλάχιστο ποσοστὸ τῶν τραγουδοποιῶν, συνθετῶν, σκηνοθετῶν, συγγραφέων ἢ ποιητῶν — ὅσο κι προσπαθοῦν. Κάτι τοὺς ξεφεύγει καὶ ὅσο καὶ νὰ τὸ κυνηγοῦν, τόσο αὐτὸ σὰν ὅλο καὶ περισσότερο νὰ ἀπομακρύνεται ἀπὸ κοντά τους. Ἂν ὁ κύριος Πέτρος Τατσόπουλος ἔχει τόση ἔπαρση νὰ κρίνει τὸν ἀξέχαστο Ζαλοκώστα, θά ‘θελα νὰ τὸν ρωτήσω πόσος κόσμος, νομίζει, πὼς γνωρίζει τὸν ἴδιο σήμερα καὶ ἂν νομίζει πὼς θὰ τὸν ξέρουν καὶ μετὰ ἀπὸ πενήντα χρόνια — οὔτε κἄν λόγος γιὰ μετὰ ἀπὸ ἕναν αἰῶνα..
ΕΦΗ - ΕΦΗ said
1τέλος
Ω ιστορία! «η Ζαλοκώστα» της λογοκρισίας, ήταν και Ο Ζαλοκώστας!
» Ο (Χρήστος) Ζαλοκώστας (δισεγγονός τού Γ. Ζαλοκώστα) μαζί με τους Αιμίλιο Σαββίδη, δημοσιογράφο, γνωστό με τα λογοτεχνικά ονόματα «Σαβαίμ», «N. Δέλτας» και «Bοσπορινός», ο οποίος ήταν ο εισηγητής της ανάγκης για την επιβολή λογοκρισίας, και τον Ιωάννη Ψαρούδα, μουσικολόγο, πατέρα της Άννας Ψαρούδα-Μπενάκη, μετέπειτα βουλευτού, υπουργού και προέδρου της Βουλής, ήταν μέλος της ομάδος λογοκρισίας , που λειτούργησε στη διάρκεια της 4ης Αυγούστου, του Ιωάννη Μεταξά. »
https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A7%CF%81%CE%AE%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%82_%CE%96%CE%B1%CE%BB%CE%BF%CE%BA%CF%8E%CF%83%CF%84%CE%B1%CF%82
Αλήθεια η οδός εκεί απέναντι από τη Βουλή (σκάει στο πλάι-στα λουλουδάδικα), είναι Γ. ή Χ. Ζαλοκώστα;
Alexis said
Όσο για τη γνώμη μου για τον Ζαλοκώστα: δεν έγραψε αριστουργήματα αλλά κάποια από τα ποιήματά του μου αρέσουν και τα θεωρώ αξιόλογα.
Και επιτέλους, κανείς μα κανείς, δεν γράφει μόνο αριστουργήματα.
Αυτή η πρεμούρα κάποιων να εκστασιάζονται με ο,τιδήποτε έχει γράψει ο Χ «μεγάλος», μόνο και μόνο επειδή έχει την υπογραφή του Χ, εμένα μου φαίνεται εντελώς αστεία.
Alexis said
Μὲς στὸ σπίτι μιὰ χαροκαμμένη,
Μιὰ μητέρα ἀπὸ πόνους γεμάτη,
Μοι προξενεί κατάπληξιν ( 🙂 ) γιατί εδώ το μέτρο «κουτσαίνει».
Ενώ θα μπορούσε πολύ εύκολα π.χ. να γράψει «Μες στο σπίτι βουβή και θλιμμένη…»
(Μπορούσε να βρει και καλύτερα, εγώ απλά έγραψα το πιο κοινότοπο που μου ‘ρθε στο μυαλό)
Πέπε said
81
Δεν κουτσαίνει. Ένα χορευτικό πηδηματάκι-προσποίηση κάνει, και ξαναπροσγειώνεται σωστά: Μες στο σπίτι μια χάροκαμμένη. Το γεγονός ότι στον φυσικό πεζό λόγο θα τονίζαμε το «μια» περισσότερο από το «χα-» αξιοποιείται για έναν σκόπιμο παρατονισμό που σε μπερδεύει προς στιγμήν, μέχρι οι επόμενοι πόδες να αποκαταστήσουν το μέτρο χωρίς να πάρεις (αμέσως) χαμπάρι πώς από τα χαμένα ξαναβρέθηκες εκεί που έπρεπε.
Τουλάχιστον μεταγενέστεροι (τέλος 19ου, 20ός) χρησιμοποιούσαν κατά κόρον αυτή την τεχνική. Για να είμαι ειλικρινής δεν ξέρω αν συνηθιζόταν και στον καιρό του Ζαλοκώστα. Αν όχι, κι αν δεν ξαναεντοπίζεται ούτε στον ίδιο, τότε μπορεί να είναι και λάθος.
Κουτρούφι said
Μια άλλη φράση που έμεινε παροιμιώδης και προέρχεται από στιχούργημα του 19ου αιώνα είναι το «Τα ζώα μου αργά» που λέγεται για κάτι ή κάποιον που αργοπορεί. Το είχαμε συζητήσει με το Νίκο Σ. ιδιωτικώς τον Νοέμβριο 2020, αλλά έκτοτε το είχα ξεχάσει. Εν τω μεταξύ, προέκυψε σχετική ανάρτηση σε μπλογκ το 2021:
http://ola-ta-kala.blogspot.com/2021/04/blog-post.html
Σύμφωνα με την ανάρτηση, η φράση προέρχεται από στιχούργημα κάποιου Αντώνιου Καρδινάλη, που το έγραψε στα μέσα του 19ου αιώνα. Οι πρώτοι στίχοι είναι:
Τα ζώα μου αργά-μ’ εμέ περνούσαν τα βουνά
Της Λιάκουρας και τους δρυμούς-κι αυτάς τους στενωπούς
Το στιχούργημα μελοποιήθηκε πάνω σε άρια της όπερας Fra Diavolo (περί του 1830) του Γάλλου συνθέτη Auber (1782-1871) και φαίνεται έγινε δημοφιλές στα τέλη του 19ου αιώνα με τίτλο «Ο Ληστής». Το τραγούδι (που δεν το έχω ακούσει ποτέ) ξεχάστηκε αλλά έμεινε η φράση. Είχε όμως την ίδια ιστορία με τη Βοσκοπούλα του Ζαλοκώστα: Λόγιο στιχούργημα, μελοποιηθέν πάνω σε ξένα δυτικά πρότυπα που πέρασε στη λαϊκή παράδοση εκεί στα τέλη του 19ου αιώνα.
ΥΓ. #44, #79. Πολύ ύποπτο το λήμμα της ελληνικής βικι για τον Χ. Ζαλοκώστα. Δεν αναφέρομαι στην ακρίβεια των πληροφοριών.
Μαρία said
Θέλω να καταγγείλω το Νικοκύρη, γιατί παρέλειψε τα φεμινιστικά του Ζαλοκώστα όπως «Η κολασμένη κόρη» (Ήμην νέα η δειλαία …) και το αντικαπνιστικό μόνο για γυναίκες «Το σιγάρον», προτιμώντας το βουκολικό φίλημα.
sarant said
83υγ Και μόνο που μιλάει για συμμοριτοπόλεμο αρκεί, χώρια ότι αφιερώνει τόση έκταση στον ΧΖ
eva matenoglou (@evamaten) said
75, 77
Ωραία φωτογραφία, ε; (1933!)
Ένας τέτοιος «φετφάς» (για κοντό μαλλί και παντελόνια) φαίνεται, πράγματι, να δικαιολογεί και το ειρωνικό ύφος του συντάκτη…
eva matenoglou (@evamaten) said
84
Για πες Μαρία! Άνοιξέ μας τα μάτια!
(Ώστε, αντικαπνιστικό μόνο για γυναίκες, ε; 😂)
Alexis said
#82: Έχεις δίκιο, τώρα που το ξανασκέφτομαι.
Μαρία said
87
λινκ της Ανέμης που δίνει ο Νικοκύρης, σ.355 του βιβλίου Το σιγάρον και Η κολασμένη κόρη (εκ της Παναγίας του Τάσσου), δηλ. μετάφραση, σ.464.
Τα ξέρω απ’ την ανθολογία του Σοκόλη.
sarant said
84-87 Πρέπει να είναι το πρώτο ελληνικό ποίημα που μνημονεύει το τσιγάρο -έστω και μόνο στον τίτλο
https://el.wikisource.org/wiki/%CE%A4%CE%BF_%CF%83%CE%B9%CE%B3%CE%AC%CF%81%CE%BF%CE%BD
Μαρία said
79
Χρήστος με φωτό εδώ https://www.efsyn.gr/arheio/fantasma-tis-istorias/157536_shedio-toy-emfylioy-sparagmoy
85
Γραμμένο απο βασιλοχουντικό.
ΣτοΔγιαλοΧτηνος said
85, 91β
Νικοκύρη είσαι άνθρωπος εκπληκτικής αντοχής (αφού έφτασες μέχρι εκεί που λέει για συμμπολ) και μάλλον σου αρέσει να δίνεις ευκαιρίες στους ανθρώπους. Προσωπικά είχα καταλήξει στα συμπεράσματά μου με την πρώτη αράδα. «Έλληνας εθνικιστής»…
ΕΦΗ - ΕΦΗ said
Όταν το δάχτυλο δείχνει το φεγγάρι, οι ποιητές κοιτάνε πάντα το φεγγάρι.
Εδώ ένας φιλολογικός καυγάς, ανασυρμένος από τον Γιώργο Αράγη, για την πραγματολογική πλευρά ενός στίχου του Ζαλοκώστα:
Καί ἰδού οἱ σαπφείρινοι κάμποι
ἀπό ἄστρα γεμίζουν λαμπρά,
κ᾿ ἐν τῶ μέσω αὐτῶν ἀργυρᾶ
ἡ πανσέληνος λάμπει.
https://giorgosaragis.wordpress.com/2012/05/21/%CF%80%CE%B1%CE%BB%CE%B9%CE%AD%CF%82-%E1%BC%B1%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B5%CF%82/
…
83τέλος, 85
Σαν να θέλει να καρφώσει (πρόσωπα και ιστορίες) κι όχι να διαφωτίσει εγκυκλοπαιδικά, είναι γραμμένο όλο.
Στέλιος said
9. Το χρησιμοποίησε πολύ στην κυπριακή λογοτεχνία ο Δημήτρης Λιπέρτης, που θα ήξερε καλά την Α’ Αθηναϊκή σχολή :
Άρκον πόννα με παίρνουσιν οι τέσσερις τζι εμέναν
μες τζιείν’ την ανακατωσιάν
έλα τζι εσού στην εκκλησιάν
μεν αντραπείς κανέναν
Πέπε said
83, 85 κλπ.:
Όποτε πετυχαίνω κάτι στη Βίκη που δε μου κάθεται καλά, ανοίγω την καρτέλα Συζήτηση μήπως και διαφωτιστώ. Εδώ λοιπόν, ενώ δεν υπάρχει κανένα σχόλιο για το απροκάλυπτα προκατειλημμένο (βασιλοχουντικό όπως λέει η Μαρία) -αλλά και γλωσσικά κακό- ύφος γραφής, υπάρχει κάτι άλλο: μια πολύ βάσιμη αμφισβήτηση της συγγένειας με τον ποιητή!
Πέπε said
94
Κύπριος ποιητής που να γράφει στα κυπραίικα, δεν είναι πιο πιθανό να το ήξερε από την κυπριακή λαϊκή παράδοση; Οι στίχοι του παραδείγματος δε βρίσκω να διαφέρουν σε τίποτε από παραδοσιακούς. (Το λέω τώρα αυτό χωρίς να γνωρίζω το παραμικρό για τον Λιππέρτη…)
eva matenoglou (@evamaten) said
93
Θα μπορούσε να προσθέσει κανείς και τον Σεφέρη (Λίγες οι νύχτες με φεγγάρι που μ’ αρέσαν./Τ’ αλφαβητάρι των άστρων που συλλαβίζεις
όπως το φέρει ο κόπος της τελειωμένης μέρας/ και βγάζεις άλλα νοήματα κι άλλες ελπίδες, / πιο καθαρά μπορείς να το διαβάσεις…)
Μαρία said
Το αυτοβιογραφικό του Τατσό είναι το μόνο βιβλίο του που διάβασα, όταν πρωτοκυκλοφόρησε. Μετά το θάνατο των γονιών του ανακαλύπτει οτι είναι υιοθετημένος, αναζητά τη φυσική του μητέρα, τη βρίσκει κάπου στην Κρήτη και απομυθοποιεί τη συγγένεια αίματος. Καλογραμμένο και ενδιαφέρον.
Alexis said
#93: Αν αυτό του έκατσε στραβά αναρωτιέμαι τι θα έλεγε ο Ροΐδης για κάποιους από τους στίχους της σημερινής «μοντέρνας» ποίησης με τους εντελώς σουρεαλιστικούς στίχους.
Α. Σέρτης said
79
«Ω ιστορία! «η Ζαλοκώστα» της λογοκρισίας, ήταν και Ο Ζαλοκώστας!»
Τι λες ρε παιδί μου! Σοβαρά;
Τόσο αμάσητη καταπίνουμε τη Βίκη και μεταφέρουμε σε σοβαρό ιστολόγιο μπούρδες;
sarant said
98 Όλα του Τατσό είναι καλογραμμένα. Επειδή το έχω πρόσφατο, ανακάλυψε πως είναι υιοθετημένος μετά τον θάνατο του θετού πατέρα του. Η θετή μητέρα του ζούσε
xar said
@95
Στο λινκ που έβαλε η ΕΦΗ_ΕΦΗ στο #92, αναφέρει:
«ὁ ἐγγονός τοῦ ποιητοῦ κ. Γ.Ε. Ζαλοκώστας, μᾶς ἀνεκοίνωσε τό ἀκόλουθον ἐπεισόδιον, τό ὁποῖον τοῦ διηγήθη ὁ πατήρ του Εὐγένιος».
Άν ισχύει τότε ο Χ. Ζαλοκώστας είναι δισέγγονος του Γ. Ζαλοκώστα, όχι εγγονός.
ΣτοΔγιαλοΧτηνος said
Επιβεβαιώνω πως η Καλοσύνη των Ξένων είναι καλογραμμένο και ενδιαφέρον βιβλίο. Το είχα διαβάσει χρόνια πριν, μάλλον τότε που βγήκε, και τώρα με διαολίσατε να το βρω και να το ξαναπεράσω μια.
eva matenoglou (@evamaten) said
84
Καλέ, αυτό είναι όντως φεμινιστικό! (αν παραβλέψουμε, βέβαια, το στοχευμένο αντικαπνιστικό μήνυμα, που πηγάζει από τη διπλή αγάπη προς τις γυναίκες και την πατρίδα, μάλλον🙂)
Ορίστε:
Ὤ, κάλλια τὤχω στῆς Βουλῆς
Τὸ βῆμα νὰ ἀνεβῆτε!
Καὶ ἐγὼ Συντάκτης πρακτικῶν νὰ στέκωμαι ἀντικρύ σας…
(Το άλλο με την κολασμένη κόρη δεν το βρίσκω, να παρ’ η ευχή, αλλά σ’ εμπιστεύομαι κι ενώνω
τη φωνή μου με τη δίκαιη διαμαρτυρία σου🙂)
Πέπε said
Εύα, η νέα η δειλαία εδώ: https://books.google.gr/books?id=CxheAAAAcAAJ&pg=PA253&lpg=PA253&dq=%CE%96%CE%B1%CE%BB%CE%BF%CE%BA%CF%8E%CF%83%CF%84%CE%B1%CF%82+%C2%AB%CE%97+%CE%BA%CE%BF%CE%BB%CE%B1%CF%83%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CE%B7+%CE%BA%CF%8C%CF%81%CE%B7%C2%BB+%CE%89%CE%BC%CE%B7%CE%BD+%CE%BD%CE%AD%CE%B1+%CE%B7+%CE%B4%CE%B5%CE%B9%CE%BB%CE%B1%CE%AF%CE%B1&source=bl&ots=EP7firU0h_&sig=ACfU3U29RAl5Xs-2KzW3sNdqNFOqj1W2Dw&hl=el&sa=X&ved=2ahUKEwjWzqvTyN78AhVTSfEDHfLeCNkQ6AF6BAgIEAM#v=onepage&q=%CE%96%CE%B1%CE%BB%CE%BF%CE%BA%CF%8E%CF%83%CF%84%CE%B1%CF%82%20%C2%AB%CE%97%20%CE%BA%CE%BF%CE%BB%CE%B1%CF%83%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CE%B7%20%CE%BA%CF%8C%CF%81%CE%B7%C2%BB%20%CE%89%CE%BC%CE%B7%CE%BD%20%CE%BD%CE%AD%CE%B1%20%CE%B7%20%CE%B4%CE%B5%CE%B9%CE%BB%CE%B1%CE%AF%CE%B1&f=false (ω του λίκνου, νη τον Δία!)
Μετάφρασις εκ της Παναγίας του Τάσσου.
Αυτό είναι πολύ πιο πέρα κι από φεμινιστικό. Αν δεν το είχε γράψει ο Τάσσος τότε, θα το έγρφε ο Λάμπρος σήμερα.
Στο δε σιγάρον, το θέμα του ίδιου του τσιγάρου είναι που το υποβαθμίζει όλο. Μέσα στο ποίημα πιάνει ένα μικρό σημείο που θα μπορούσε και να λείψει, αλλά για κάποιον λόγο ο Ζ. το βάζει και στον τίτλο. Τι ανόητη, μικροπρεπής νουθεσία μέσα σ’ ένα κατά τα άλλα τόσο ελεύθερο, προχώ ποίημα!
eva matenoglou (@evamaten) said
105
Ευχαριστώ Πέπε! (βρε την κολασμένη συγχωρεμένη!)
Κιγκέρι said
Δεν ξέρω αν το νιώθει και κάποιος άλλος, αλλά εμένα το αραιά επαναλαμβανόμενο τετράστιχο στον Βοριά.. μου φέρνει στον νου πένθιμη καμπάνα.