Εκδρομικά μεζεδάκια, δηλαδή μεζεδάκια σε ταπεράκια, χωρίς πολλές σάλτσες; Θα μπορούσε, αλλά τα λέω έτσι επειδή αυτές τις μέρες έχω πάει μια μικρή εκδρομή. Και για να μπορεί να διατηρηθεί η απρόσκοπτη παρουσίαση ενός άρθρου την ημέρα (τον γιατρό τον κάνει πέρα;) στο ιστολόγιο, όταν φεύγω για π.χ. τετραήμερη εκδρομή πρέπει να έχω ετοιμάσει από τα πριν πέντε άρθρα -και που σημαίνει ότι τα εκδρομικά μεζεδάκια γράφονται από τα πριν, οπότε ίσως φανούν μπαγιάτικα, τι να σας πω.
Τέλος πάντων, ξεκινάμε με μια οθονιά από φωτογραφικό ιστότοπο, όπου η μετάφραση των τίτλων γίνεται αυτόματα.
Μου κίνησε το ενδιαφέρον επειδή δεν μπόρεσα να αναγνωρίσω σε ποιο μέρος του Φαλήρου έχει τραβηχτεί η φωτογραφία, αν και Φαληριώτης.
Το γλωσσικό ενδιαφέρον, βέβαια, ή μάλλον μεταφραστικό, βρίσκεται στο ότι το μηχανάκι μετέφρασε το λατινογραμμένο Faliro σε I’m broke, που σημαίνει ότι το ερμήνευσε όχι ως «Φάλήρο» αλλά ως «φαλίρω», ενεστώτας του «φαλίρησα».
Θα μπορούσαν να γίνουν ωραία λογοπαίγνια με το Φάληρο και το φαλίρω (Φαλίρησα στο Φάληρο, δε μου’μεινε ούτε τάλιρο). Υπάρχει άλλωστε ένα τετράστιχο του Μπάμπη Άννινου:
Πήγα και στο Φάληρο,
είδα και τη θάλασσα.
Είχα κι ένα τάλιρο
κρίμα που το χάλασα
* Ενδιαφέρον μεταφραστικό λάθος σε άρθρο του Πρόταγκον για τον Τζον Λε Καρέ. Διαβάζουμε:
Πέρασε την εφηβεία του σε αγγλικά δημόσια σχολεία αμέσως μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, όπου τα αγόρια έκαναν στρατιωτική εκπαίδευση με στολή…
Ολοφάνερα, το πρωτότυπο έλεγε public schools, αλλά το πρόβλημα είναι ότι αυτά που οι Άγγλοι ονομάζουν public schools είναι τα σχολεία που εμείς (και όλοι οι άλλοι, ίσως) τα λέμε «ιδιωτικά»! Θα έπρεπε να υποψιαστεί ο συντάκτης από τις αναφορές σε στολή και στρατιωτική εκπαίδευση.
Γιατί λέγονται public; Διότι ο καθένας μπορεί να φοιτήσει σε αυτά, αν έχει βέβαια τη δυνατότητα να πληρώσει τα δίδακτρα.
Kατά τον ορισμό της Βικιπαίδειας: In England and Wales, a public school is a type of fee-charging private school originally for older boys. They are «public» in the sense of being open to pupils irrespective of locality, denomination or paternal trade or profession.
Αυτά που εμείς λέμε «δημόσια σχολεία» στην Αγγλία και Ουαλία λέγονται state schools. Στη Σκωτία όμως public schools είναι τα (δικά μας) δημόσια σχολεία.
Το σημερινό άρθρο είναι επικαιροποιημένη επανάληψη ενός παλιότερου άρθρου από το 2017 -και μάλιστα επανάληψη επανάληψης, αφού και εκείνο ήταν επίσης επικαιροποιημένη επανάληψη ενός άρθρου του 2013. Αλλά αυτή η ανακύκλωση δεν γίνεται επειδή σήμερα στην Ελλάδα έχουμε απεργία, ούτε γιατί το παλιότερο άρθρο είχε περάσει απαρατήρητο, ούτε διότι δεν προλαβαίνω να γράψω φρέσκο, αλλά επειδή πιστεύω ότι πρόκειται για ένα ζήτημα που εξακολουθεί να μην έχει διευθετηθεί και που πρέπει να διευθετηθεί, οπότε δεν βλάφτει να το επαναλαμβάνω. Βέβαια, πρέπει να το πω, λίγοι συμφωνούν μαζί μου -αλλά τι να κάνουμε, θα το αντέξω.
Σήμερα έχουμε 8 Μαρτίου, την παγκόσμια μέρα της γυναίκας, οπότε αναδημοσιεύω ένα παλιότερο άρθρο μου. Επικαιροποιημένο, αφού τα στοιχεία σε σχέση με τη συμμετοχή των γυναικών στη Βουλή και στην κυβέρνηση έχουν αλλάξει από τότε, δεδομένου ότι μεσολάβησαν οι εκλογές του 2019. Βέβαια, οι ταχτικοί θαμώνες του ιστολογίου θα έχετε μάλλον τοποθετηθεί ήδη -αλλά τίποτα δεν σας εμποδίζει να επαναλάβετε την άποψή σας, αν δεν βαριέστε, χώρια που δεν αποκλείεται να έχετε σε κάποιο σημείο μεταβάλει άποψη.
Σύμφωνα με το γνωστό ρητό, «Οι γυναίκες είναι το μισό του ουρανού». Εδώ θα ταίριαζε το χαριτολόγημα που λέγαμε στα φοιτητικά μου χρόνια («το άλλο μισό στην Κίνα βρίσκεται»), και θα ταίριαζε επειδή το ρητό έχει κινέζικη προέλευση, αφού αν δεν κάνω λάθος το είπε ο Πρόεδρος Μάο. Μάλιστα, η αρχική μορφή είναι: «Οι γυναίκες κρατάνε το μισό του ουρανού». Είτε έτσι είτε αλλιώς, η φράση «μισό του ουρανού» έχει καθιερωθεί διεθνώς, μάλιστα μια διεθνής ΜΚΟ που προωθεί την ισότητα των φύλων λέγεται Half the sky movement. Το μισό του ουρανού στη θεωρία, στην πράξη αρκετά λιγότερο, καθώς σε όλες σχεδόν τις χώρες του κόσμου οι γυναίκες έχουν λειψή εκπροσώπηση στα κέντρα λήψης αποφάσεων και στους κρατικούς θεσμούς, ιδίως στα υψηλά κλιμάκια. Οπότε, δεν μπορούμε να μιλάμε για το μισό του ουρανού -ένα 20% μπορεί να είναι πιο κοντά στην πραγματικότητα.
Στη χώρα μας, η υποεκπροσώπηση των γυναικών είναι σοβαρή και μόνιμη. Βέβαια, στη Βουλή που προέκυψε από τις εκλογές του 2019 σημειώθηκε μια μικρή βελτίωση, αφού αυτή τη στιγμή υπάρχουν 65 βουλεύτριες, ποσοστό 21,67%, αριθμός μεγαλύτερος δηλαδή από την προηγούμενη Βουλή (μόνο 55 γυναίκες, ποσοστό 18,33%), όχι όμως και ο μεγαλύτερος όλων των εποχών, αφού στη βραχύβια βουλή των πρώτων μηνών του 2015 είχαμε 70 γυναίκες (23,3%) που είναι και το ρεκόρ από καταβολής ελληνικού κράτους.
Το κυβερνών κόμμα της ΝΔ έχει το χαμηλότερο ποσοστό γυναικείας εκπροσώπησης, αφού εξέλεξε το 2019 μόλις 25 βουλεύτριες επί συνόλου 158 βουλευτών, ποσοστό 15,8%. Πολύ χαμηλό ποσοστό, έστω κι αν ήταν ελαφρώς ανώτερο από το προηγούμενο. Ο ΣΥΡΙΖΑ εξέλεξε 24 γυναίκες επί συνόλου 86, ποσοστό 27,9% ενώ τα άλλα κόμματα, που τα συνυπολογίζω διότι έχουν ολιγομελείς κοινοβουλευτικές ομάδες, εξέλεξαν συνολικά 16 γυναίκες σε 56 συνολικά έδρες, ποσοστό 28,57%.
Σημειώστε ότι αναφέρομαι στους αριθμούς των βουλευτών που εκλέχτηκαν τότε, όχι στη σημερινή δύναμη των κομμάτων που είναι ελαφρώς διαφορετική. Ωστόσο, δεν μετράω την Ελένη Γερασιμίδου τη Σεμίνα Διγενή, επειδή παραιτήθηκε αμέσως μετά την εκλογή της (στην Ανατολική Αττική ‘ Πειραιώς με το ΚΚΕ). Ετσι, ενώ εξελέγησαν 66 γυναίκες από τις κάλπες, αμέσως μετά έγιναν 65. Αξίζει επίσης να αναδείξουμε ότι το ΜΕΡΑ 25 είναι το μόνο κόμμα που είχε γυναικεία πλειοψηφία στην κοινοβουλευτική του ομάδα, 5 γυναίκες και 4 άνδρες (στο μεταξύ, κάποιες βουλεύτριες αποχώρησαν από το κόμμα). (Τα στοιχεία από εδώ)
Υπό κανονικές συνθήκες, θα λέγαμε για «Μεταμπαρμπαρικά μεζεδάκια», αφού η Μπάρμπαρα διάρκεσε περισσότερο από το αναμενόμενο -αλλά ήρθε ο φονικός σεισμός στην Κιλικία. Για τον σεισμό γράψαμε στο κανονικό μας άρθρο, εδώ θέλω να σχολιάσω κάτι παρεμπίπτον.
Η εικόνα που βλέπετε έγινε βάιραλ στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης πριν από δυο-τρεις μέρες. Δεν πρόκειται για αληθινή φωτογραφία, είναι εικόνα που την κατασκεύασε ο υποστράτηγος της Πυροσβεστικής Παν. Κοτρίδης, χρησιμοποιώντας το λογισμικό Midjourney, που φτιάχνει εικόνες με βάση κείμενο -κάτι ανάλογο με το ChatGPT δηλαδή, και στη συνέχεια πρόσθεσε τα διακριτικά της ΕΜΑΚ, το σήμα του Πυροσβεστικού Σώματος και το τουρκικό σημαιάκι (δεν θεωρώ ότι ήταν εύστοχη αυτή η επιλογή).
Ο υποστράτηγος δημοσίευσε την κατασκευασμένη εικόνα στον τοίχο του στο Φέισμπουκ δηλώνοντας καθαρά ότι την έφτιαξε «Για να τιμήσω τους συναδέλφους που δίνουν τον καλύτερο εαυτό τους για την διάσωση των πληγέντων από τους σεισμούς της Τουρκίας».
Ωστόσο, οι χιλιάδες που αναδημοσίευσαν την εικόνα την κοινοποιούσαν λέγοντας ότι είναι πραγματική φωτογραφία. Υπάρχουν βέβαια κάποιες ανακολουθίες, όπως στις κίτρινες ταινίες, αλλά αυτές μόνο όποιος ξέρει μπορεί να τις επισημάνει. (Σε μια αρχική εκδοχή της εικόνας, ο διασώστης είχε έξι δάχτυλα. Διάβασα ότι αυτό είναι γνωστό ελάττωμα των προγραμμάτων ΤΝ που φτιάχνουν εικόνες -και το βρίσκω εντυπωσιακό).
Ο υποστράτηγος το έκανε με καλό σκοπό, αλλά τελικά υπήρξε παραπλάνηση -για περισσότερα, δείτε τι έγραψαν τα Χόαξις. Και σκέφτομαι πόσες δυνατότητες παραπραγματικότητας δίνουν αυτές οι εφαρμογές. Σε λίγο δεν θα υπάρχει τρόπος (ή έστω εύκολος τρόπος) να διακριθούν πλαστά έργα, εικόνες ή βίντεο από τα πραγματικά.
* Με ενοχλεί να γράφουν με λατινικό αλφάβητο έναν όρο και να τον γράφουν λάθος. Το «φαστ τρακ» δεν υπάρχει λόγος, κατά τη γνώμη μου να το γράψεις στα ξένα, fast track, αλλά, αν το γράψεις, γράφε το σωστά. Συνήθως το βλέπω fast truck, τρελό φορτηγό με τα φρένα σπασμένα, αλλά τις προάλλες στην ΕφΣυν διαβάσαμε:
Σε αυτό συντελεί και η απόφαση του υπουργού Εργασίας να προχωρήσει με τη μέθοδο «fust truck» και στην αντιμετώπιση των περίπου 135.000 εκκρεμών αιτήσεων για χορήγηση επικουρικών συντάξεων, καταβάλλοντας αβλεπεί προκαταβολές 100 ευρώ για κάθε μήνα καθυστέρησης και μέχρι την οριστική έκδοση της απόφασης.
Έλξη;
* Φίλος στέλνει μαργαριτάρι από το καινούργιο μυθιστόρημα (Μαμά χωρίς χέρια) της Έλενας Ακρίτα.
Και βέβαια ο Θαυμαστός καινούργιος κόσμος (Brave new world στο πρωτότυπο) είναι του Άλντους Χάξλεϊ, όχι του Όργουελ.
Αλλά αυτά πρέπει να τα πιάνει ο επιμελητής, αν ξεφύγουν από τον συγγραφέα!
(Και δεν τα πιάνουν όλοι οι αναγνώστες: το βιβλίο το έχω διαβάσει, και μου άρεσε, αλλά δεν πρόσεξα το λάθος, ίσως επειδή είναι προς το τέλος).
Θα καταλάβατε ότι τα ονομάζω έτσι επειδή, την ώρα που τα έγραφα χτες το μεσημέρι, διεξαγόταν στη Βουλή η συζήτηση για την πρόταση μομφής κατά της κυβέρνησης. Και θα έχετε δίκιο αν μου πείτε ότι ο κανονικός όρος είναι «πρόταση δυσπιστίας», θα σας αντιτείνω όμως ότι τίτλο «Μεζεδάκια δυσπιστίας» έχουμε ήδη χρησιμοποιήσει το 2018, όπως και «Δύσπιστα μεζεδάκια» πέρυσι -κι έτσι, τα είπα «μομφής».
Μπόρεσα να παρακολουθήσω κάποια σημεία από τη συζήτηση κι έτσι αλίευσα μερικά γλωσσικά αστοχήματα για να τα σερβίρω στη σημερινή πιατέλα.
Αλλά δεν μας απαντήσατε, κ. Τσίπρα, και θέλω να σας ρωτήσω ευθέως, εάν στην επιστολή την οποία σας ενεχυρίασε ο Πρόεδρος της Αρχής αναφέρθηκαν τα ονόματα τα οποία δημοσιεύσατε σήμερα, ναι ή όχι; Υπήρχαν τα ονόματα ή δεν υπήρχαν;
Αλλά δεν τη βάζουμε ενέχυρο την επιστολή, τη δίνουμε στο χέρι, την εγχειρίζουμε. Άρα, που σας ενεχείρισε έπρεπε να πει. Πιο απλό βέβαια θα ήταν να πει: που σας έδωσε, που σας έδωσε ιδιοχειρως.
Επίσης, αν άκουσα καλά, ο Αλ. Τσίπρας είπε για τα «τρεισήμισι χρόνια» της κυβέρνησης Μητσοτάκη. Αυτό θεωρείται λάθος, είναι μάλιστα από τα πρώτα πρώτα που βρίσκει κανείς στα λαθολόγια, διότι τα χρόνια είναι γένους ουδετέρου, οπότε αφού έχουμε «τρία» χρόνια πρέπει να πούμε «τριάμισι χρόνια» αλλά «τρεισήμισι μήνες» και «τρεισήμισι ώρες». Αλλά για το θέμα αυτό χρωστάμε άρθρο.
Επίσης, έτυχε να ακούσω τον βουλευτή της ΝΔ κ. Χαρακόπουλο να επαινεί τον δημόσιο τομέα «που καταγάγει καθημερινά νίκες». Αλλά ενώ θα πούμε «έχει καταγάγει» ή μπορούμε να πούμε «θα καταγάγει» ή «φιλοδοξεί να καταγάγει», στην οριστική του ενεστώτα το ρήμα είναι «κατάγει». Πρόσεξα επίσης ότι ο Ευκλείδης Τσακαλώτος ανέφερε μια λέξη που μας απασχόλησε πρόσφατα, την κουτσουκέλα, αλλά χρησιμοποίησε τον τύπο «κουτσικέλα».
Τέλος, πρόσεξα ότι ο Αλ. Τσίπρας χρησιμοποίησε τον κακόζηλο αγγλότροπο πληθυντικό, όταν είπε ότι ο πολίτης φοβάται να περάσει «έξω από τα σουπερμάρκετΣ». Το σωστό είναι «τα σουπερμάρκετ’, βέβαια.
Κι ένα μαργαριτάρι σχετικό με τη συζήτηση στη Βουλή, αλλά από εφημερίδα. Iδού ο πρωτοσέλιδος τίτλος του Ποντικιού:
Πρόκειται βέβαια, όπως το λένε κι οι ίδιοι στον υπότιτλο, για παράφραση του πασίγνωστου ρητού «Έστι δίκης οφθαλμός ός τα πάνθ’ ορά». Ωστόσο, οι μεταξωτές περισκελίδες θέλουν επιδέξιους χειριστές. Το «ους» (το αυτί) είναι ουδέτερο, άρα η αντωνυμία έπρεπε να είναι «ό», όχι «ός». Και το «ακούει» δεν δασύνεται όπως το «ορά», άρα «τα πάντ’ ακούει».
* Κι ένα πρωθυπουργικό μαργαριτάρι, σχετικό με τη συζήτηση στη Βουλή αλλά φιλοτεχνημένο την προηγούμενη μέρα, σε ομιλία στο Ηράκλειο. Αναφέροντας προηγούμενη δήλωση του Αλέξη Τσίπρα, ο Κ. Μητσοτάκης είπε: «Υπάρχουν δικαστάς εις τας Αθήνας» (στο 55.30 του βίντεο, εδώ).
Ο Τσίπρας όμως (είδα το βίντεο) είπε, φυσικά, «Υπάρχουν δικασταί εις τας Αθήνας». Επαναλάμβανε ρήση του Ελευθ. Βενιζέλου, ο οποίος παράφραζε την παροιμιώδη φράση «Υπάρχουν δικαστές στο Βερολίνο», που αποδίδεται σε έναν μυλωνά στο Πότσδαμ.
* Αστείο ορθογραφικό λάθος που είδα στα Υπογλώσσια, όπου κάποιος εμπορικός ιστότοπος προτείνει ταξινόμηση των προϊόντων που εκθέτει κατά διάφορους τρόπους, ανάμεσά τους και κατά «φθήνουσα» τιμή.
Φθίνουσα βεβαίως, δηλαδή ξεκινάει από τη μεγαλύτερη και κατεβαίνει προς τη μικρότερη, αλλά η έλξη από τις φθηνές τιμές φάνηκε ακαταμάχητη.
Το φημισμένο Αδριάνειο Υδραγωγείο, το οποίο είναι λειτουργικό επί 19 αιώνες, συνεχίζοντας να μεταφέρει νερό από την Πάρνηθα και την Πεντέλη στην Αθήνα, αναδεικνύει αλλά και το καταστεί παραγωγικό, ο δήμος Χαλανδρίου κατασκευάζοντας το πρώτο δίκτυο στη χώρα αποκλειστικά μη πόσιμου νερού. Μετά από 60 χρόνια εκτός λειτουργίας, το πολύτιμο νερό που κυλάει μέσα στο Αδριάνειο θα είναι προσβάσιμο στους κατοίκους του Χαλανδρίου για ποτιστικές και άλλες ανάγκες.
Δυο ρητά του αρχαίου ρήτορα Ισοκράτη εμφανίζονται τακτικά στη δημόσια συζήτηση. Το ένα είναι το «απόφευγμα», όπως τα λέμε εδώ στο ιστολόγιο, για τη «δημοκρατία που αυτοκαταστρέφεται», για το οποίο έχουμε επανειλημμένα γράψει -σας παραπέμπω σε παλιότερο άρθρο μας.
Το άλλο είναι το απόσπασμα από τον Πανηγυρικό περί ελληνικής παιδείας. Ήρθε και πάλι στην επικαιρότητα, επειδή το ανέφερε ο αποπεμφθείς από τη Νέα Δημοκρατία βουλευτής Κώστας Μπογδάνος, αντιπρόεδρος πλέον του ακροδεξιού κόμματος Εθνική Δημιουργία (που έχει ιδρύσει μαζί με τον Θάνο Τζήμερο και τον Φαήλο Κρανιδιώτη), στην πρόσφατη συζήτηση του νομοσχεδίου για την ανώτατη παιδεία.
Εκεί είπε, ανάμεσα σε άλλα:
Πουθενά δεν δηλώνει ο μεγάλος ρήτωρ ότι όποιος παίρνει ελληνική παιδεία γίνεται αυτομάτως Έλληνας· ας παύσουν λοιπόν ορισμένοι, συμπεριλαμβανομένου και του λογογράφου του κ. πρωθυπουργού, να χρησιμοποιούν το «της ημετέρας παιδείας μετέχοντες», το οποίο ως φράση δεν υπάρχει και πουθενά στο πρωτότυπο, για να μας πείσουν ότι Έλληνας δήθεν γίνεσαι με λίγα χρόνια σε ένα ελληνικό σχολείο … Αν κάποιοι λοιπόν φιλοδοξούν να λύσουν το δημογραφικό πρόβλημα της Ελλάδος με Αφρικανούς ή με Πακιστανούς ας βρουν άλλο πρόσχημα, όχι τον Ισοκράτη. Αυτά, από έναν τριτοδεσμίτη.
Αναφέρεται στον λογογράφο του πρωθυπουργού, αλλά, στη συγκεκριμένη τουλάχιστον συζήτηση ο κ. Μητσοτάκης δεν φαίνεται να επικαλέστηκε τη ρήση του Ισοκράτη. Ωστόσο, είναι πολύ πιθανό να την έχει χρησιμοποιήσει πρόσφατα σε άλλη ευκαιρία. Και πράγματι είναι σωστό αυτό που λέει ο κ. Μπογδάνος ότι η φράση «της ημετέρας παιδείας μετέχοντες» δεν υπάρχει «πουθενά στο πρωτότυπο», αλλά απλώς για δημιουργία εντυπώσεων το λέει, διότι ο Ισοκράτης έλεγε «περί ημετέρας παιδεύσεως». Δεν είναι Κώστας, είναι Κωνσταντίνος.
Το άρθρο που θα διαβάσετε σήμερα δημοσιεύτηκε προχτές στο ηλεπεριοδικό 2020mag. Όπως θα ξέρετε, στο ηλεπεριοδικό αυτό δημοσιεύω άρθρα με Λέξεις της επικαιρότητας -σαν εκείνα που δημοσίευα κάθε μήνα στα Ενθέματα της Αυγής. Εδώ μπορείτε να βρείτε όλα μου αυτά τα άρθρα, 20 ως τώρα. Το θέμα είναι φυσικά τεράστιο, και για τα λεξιλογικά του λαού και των παραγώγων του μπορούσε να γραφτεί βιβλίο -σκεφτείτε μόνο την έννοια του λαϊκού, για να μην πάμε στον λαϊκισμό που σκόπιμα τον άφησα για χωριστό άρθρο. Οπότε, δεν επιδιώκω πληρότητα. Η εικονογράφηση είναι του περιοδικού.
Λαός, λέξη που ενοχλεί
Στη συζήτηση που έγινε πριν από μερικές μέρες στη Βουλή, ο πρωθυπουργός, σε μια ενδιαφέρουσα αποστροφή του λόγου του, είπε:
«στο επίκεντρο όλων των δράσεων μας είναι ο πολίτης, όχι γενικά και αόριστα ο λαός, η λέξη που χρησιμοποιούν συχνά όσοι θέλουν να θολώνουν την κατεύθυνση των επιλογών τους, αλλά κάθε Ελληνίδα και κάθε Έλληνας, ως ξεχωριστές προσωπικότητες και πιο συγκεκριμένα η μεσαία τάξη και πρωτίστως οι πιο ευάλωτοι συμπολίτες μας».
Θα λεξιλογήσουμε λοιπόν στο σημερινό μας σημείωμα για τη λέξη αυτή, που φαίνεται να ενοχλεί τον πρωθυπουργό.
Που βέβαια τα λέω έτσι εξαιτίας της συζήτησης που έγινε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για τον αγγλικό όρο sycophant, που τον χρησιμοποίησε τις προάλλες ο πρωθυπουργός στο Στρασβούργο λανθασμένα, επηρεασμένος από την ελληνική σημασία της λέξης: είπε They accuse me of being a liar, a sycophant, εννοώντας «με λένε συκοφάντη», ενώ η αγγλική λέξη έχει αλλάξει σημασία και σημαίνει «κόλακας, τσανακογλείφτης».
Το λάθος είναι συγγνωστό, ιδίως από Έλληνα που μιλάει αγγλικά και που επηρεάζεται από την συχνότατη χρήση της ελληνικής λέξης -έτσι μας παραπλανούν οι ψευτοφίλοι, στους οποίους άλλωστε αφιερώσαμε προχτές ειδικό άρθρο, με τον χαρακτηριστικό τίτλο Εμπαθείς συκοφάντες απολογούνται. Ωστόσο, δύο πράγματα μού έκαναν εντύπωση: αφενός ότι υπάρχουν δυο-τρία ελληνικά λεξικά (αγγλοελληνικά ή ελληνοαγγλικά) που δίνουν στον όρο sycophant και τη σημασία «συκοφάντης», ενώ κανένα αγγλικό λεξικό δεν συμφωνεί μαζί τους, και αφετέρου ότι όχι λίγοι οπαδοί του πρωθυπουργού στο Τουίτερ αποδύθηκαν σε εργώδεις προσπάθειες για να τον δικαιολογήσουν, ότι τάχα η λέξη sycophant στα αγγλικά σημαίνει «συκοφάντης» στην καθομιλουμένη.
Αλλά στο σημερινό μας άρθρο θα έχουμε κι άλλα πρωθυπουργικά και γενικώς πολιτικά (όχι πολίτικα) μεζεδάκια, διότι μεσολάβησε η συζήτηση της Τετάρτης στη Βουλή, που μας έδωσε άφθονο υλικό.
* Αλλά ας ξεκινήσουμε με κάτι μη πολιτικό, ένα σουπεράκι από τον Σκάι, από τη συνέντευξη τύπου του ελληνοαυστραλού Νικ Κύργιος (ή Νικ Κύργιου;) ύστερα από το επεισοδιακό ματς με τον Στέφανο Τσιτσιπά στο Γουίμπλεντον.
«Δεν έκανα τίποτα ασεβή προς τον Στέφανο». Ε, δεύτερης γενιάς είναι το παιδί, μην είμαστε πολύ αυστηροί που τα μπερδεύει στα τριγενή και δικατάληκτα.
(Πλάκα κάνω βέβαια, στα αγγλικά μίλησε ο Κύργιος και η μετάφραση είναι του Σκάι).
* Γράφει στα Υπογλώσσια ο φίλος μας ο Ακίνδυνος κι επειδή τα γράφει ωραία τον αντιγράφω επί λέξει και ασύστολα:
Από το αγαπημένο μας ΑΠΕ
«Αυτό που έχουμε ήδη ακούσει σήμερα είναι μια σημαντική χορωδία ολόκληρου του κόσμου, όχι μόνο των ΗΠΑ, για να (…) σταματήσει η επίθεση», δήλωσε ο Αμερικανός αξιωματούχος απευθυνόμενος σε δημοσιογράφους
Ο Μπλίνκεν, που για μία ψήφο θα έκανε τη δήλωση στα ελληνικά, είπε:
what we’ve heard today already is a strong chorus from around the world – not just the United States, but around the world – about the need for this aggression to end
Οπωσδήποτε είναι μια σημαντική παρέκκλιση από τις προηγούμενες επιτυχίες του ΑΠΕ, ότι το chorus δεν μεταφράστηκε χορός.
Αλλά ίσως να ήταν καλύτερα να αποδοθεί σαν συναίνεση ή ομοφωνία.
Σημειώστε το κι αυτό στα ψευδόφιλα που λέγαμε προχτές.
* Φίλος από Ηράκλειο Κρήτης στέλνει πρόσκληση για μια εκδήλωση που έγινε χτες.
«Θύμισες της Μικρασίας» -φυσικά είναι «θύμησες», γιατί είναι η θύμηση (η ενθύμηση, αφού). Μπορεί βέβαια το λάθος να είναι του κορέκτορα, αφού το «θύμησες» μπορεί να μην το ξέρει, και να θεωρεί ότι είναι λάθος αντί για «(εσύ) θύμισες».
Αλλά όταν έχουμε να τυπώσουμε κάτι που θα πάει σε πολύ κόσμο, με προσοχή, τηρώντας τα μέτρα προστασίας, κοιτάμε και δεύτερη φορά τι βγάζει ο κορέκτορας. Και δεν τον αφήνουμε να βάλει δυο τόνους στο «Μικράσίας».
* Κι ένα κωμικό λάθος από την Άθενς Βόις. Σε βιβλιοκριτική γραμμένη με ύφος χιλίων καρδιναλίων (ή έστω προφεσόρων) διαβάζουμε:
Το εάν ο Ένγκελς, έπεσε στην παγίδα σκιτζήδων ανθρωπολόγων, (Lewis Morgan, Margaret Mead), οι οποίοι μισούσαν την κοινωνική οργάνωση και τους ισχυρούς θεσμούς ενός σύγχρονου κράτους, είναι δευτερεύον θέμα.
Το να αποκαλεί ο αρθρογράφος σκιτζήδες τον Λιούις Μόργκαν και τη Μάργκαρερ Μιντ είναι βεβαίως δικαίωμά του. Αλλά να παρουσιάζει τον Φρίντριχ Ένγκελς να έχει επηρεαστεί από τα γραφτά της Μιντ, η οποία γεννήθηκε το 1901, έξι χρόνια μετά τον θάνατο του Ένγκελς, ε, αυτό παραπάει!
(Το γιατί οι απανταχού δεξιοί έχουν στη μπούκα την Μάργκαρετ Μιντ θα το δούμε άλλη φορά).
* Κι ένα φαρμακευτικό. Φίλος στέλνει την ετικέτα πρώτης ύλης από φαρμακευτικό σκεύασμα. Όπως βλέπετε, σε όλες τις γλώσσες (και είναι καμιά τριανταριά) γράφει το αντίστοιχο του ‘υγρή μαλτιτόλη’ (εκτός από τα βουλγάρικα) αλλά στα ελληνικά γράφει ‘ελληνικά υγρό’. Μπορεί να ήταν και εντολή προς τον τυπογράφο να το γράψει με ελληνικά στοιχεία και όχι με λατινικά, τι να πω.
* Στη συζήτηση της Τετάρτης στη Βουλή, ο πρωθυπουργός έκανε μερικά φραστικά λάθη ή σαρδάμ που προσέχτηκαν. Μιλώντας για το ειδικό δικαστήριο, είπε στον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης «στο ειδώλιο θα κάτσει το ηθικό σας πλεονέκτημα» -εδώ μπορείτε να δείτε το σχετικό βιντεάκι. Στα ειδώλια γενικά δεν καθόμαστε, είναι εύθραυστα αλλά και αιχμηρά. Σε εδώλια, πάλι, καλό είναι να μην μας καθίζουν.
Επίσης, είπε «Η Τουρκία ανέκρουσε πρίμα» (εδώ το βιντεάκι) ή ίσως «ανέκρουσε πρύμα», πάντως το σωστό είναι «ανέκρουσε πρύμνα».
Ακόμα, τη στιγμή που ανακοίνωνε ότι δεν θα κάνει εκλογές το φθινόπωρο (επιδοκιμάζω, έχω πολλές δουλειές τότε και δεν με βολεύει) είπε «Η ζωή θα επιβεβαιώσει τα λεγάμενά μου». Ίσως πρόκειται για στοιχείο της ιδιολέκτου του, όπως το πράματι, πάντως είναι απόκλιση.
Ακόμα, πρόσεξα ότι είπε «Η Ελλάδα άνηκε και ανήκει στη σωστή πλευρά της Ιστορίας». Επιδοκιμάζω τον λαϊκό τύπο «άνηκε». Όσο για τη σωστή πλευρά της ιστορίας, το κλισέ το λένε όλοι πια, να δούμε πότε θα το βαρεθούν.
* Λυπάμαι που δεν μπορώ να κρατήσω ισορροπίες. Εννοώ ότι από την ομιλία του Τσίπρα πρόσεξα μόνο το «η συντάκτης η κ. Μάνδρου…»
Προς τι τα μουστάκια; Η συντάκτρια, μια χαρά καθιερωμένος και λεξικογραφημένος είναι ο έμφυλος τύπος.
Όταν αυτό το ανέφερα στο Τουίτερ, μια σχολιάστρια, δικηγόρος στο επάγγελμα, μου γράφει «Εμένα πάντως δεν μου αρέσει να με λένε ‘δικηγορίνα’, προτιμώ δικηγόρος». Και βέβαια δεν τίθεται θέμα για τα επαγγελματικά θηλυκά σε -ος, αλλά δείχνει η αντίδραση αυτή ότι ορισμένοι έμφυλοι τύποι έχουν τη στάμπα της υποτίμησης.
* Για το πιτόγυρο, που είπε στη Βουλή ο Δημ. Κουτσούμπας, ίσως αξίζει άρθρο -αν δεν προκαλέσει εμφύλιο πόλεμο Βορείων και Νοτίων.
* Στο νέο επεισόδιο της πισπιριγκιάδας, ο Άλφα μάς πληροφορεί ότι «η Μαλένα τινάχτηκε κι έβγαλε ένα βρόγχο».
Ρόγχο έβγαλε το κακόμοιρο, αλλά μην έχουμε περισσότερες απαιτήσεις από την κ. Τατιάνα.
* Φίλος στέλνει λινκ προς άρθρο της Καθημερινής, όπου παρουσιάζεται (υμνητικά) ένα πρωτοποριακό ιδιωτικό σχολείο. Εκεί διαβάζουμε ότι οι προγραμματιστές της Σίλικον Βάλεϊ και τα στελέχη της Γκουγκλ «δεν αναζητούν για την εκπαίδευση των παιδιών τους διαδραστικούς πίνακες και εργαλεία τελευταίας γενιάς, αλλά επιλέγουν ένα Waldorf σχολείο, στο οποίο η μάθηση γίνεται μέσα από τις παλιές και δοκιμασμένες μεθόδους: με μολύβι, χαρτί και μαυροπίνακα.»
Σχολιάζει ο φίλος μου:
Δες πώς εδραιώνεται, αγαπητέ μου Νίκο, αυτός ο αγγλισμός. Είμαι βέβαιος ότι προ 20ετίας ο δημοσιογράφος θα έγραφε σχολείο τύπου Waldorf, δεν θα χρησιμοποιούσε την ξένη λέξη ως επίθετο.
Και μάλλον έχει δίκιο.
* Μου στέλνει φίλος το εξής σουπεράκι:
Ανησυχούν οι σφοδροί άνεμοι, λοιπόν.
Παλιότερα θα γράφαμε «προκαλούν ανησυχία οι σφοδροί άνεμοι». Λέμε επίσης «Μας ανησυχούν οι σφοδροί άνεμοι». Ωστόσο, παλιότερα δεν γράφαμε «Ανησυχούν οι άνεμοι», διότι οι άνθρωποι ανησυχούν (όταν φυσάνε σφοδροί άνεμοι).
Ίσως πρόκειται για νέα τάση, διότι κι άλλες φορές έχω επισημάνει (και έχω αναφέρει εδώ) παρόμοια σχήματα, π.χ. «Ανατριχιάζει η εξομολόγηση του τάδε», αντί για «Προκαλεί ανατριχίλα….»
Εσείς πώς το κρίνετε; Συμφωνείτε με το «Ανησυχούν οι σφοδροί άνεμοι» ή σας ξενίζει;
* Κι ένα ακόμα του πρωθυπουργού, που μου το στέλνει φίλος αλλά δεν έχω τον καιρό να βρω το σχετικό ηχητικό και να επαληθεύσω αν σωστά άκουσε ο φίλος μου.
«Ίσως δεν αντελήφθην ο κύριος Ερντογάν τί εννοούσα…». Ναι, με τελικό»νι» στο αντελήφθη. Απόσπασμα από την (προχτεσινή) συνέντευξη Κυριάκου στο ραδιόφωνο του ΣΚΑΪ.
* Φίλος στέλνει τη φωτογραφία από το Καλέντζι -όχι της Αχαΐας απ’ όπου έλκουν την καταγωγή οι Παπανδρέου, αλλά της Αττικής, του Μαραθώνα.
Όλα καλά, αλλά ο βυζαντινός στα αγγλικά δεν είναι Vyzantine παρά Byzantine.
* Μια μόδα που την πρόσεξα τώρα τελευταία στην αθλητική δημοσιογραφία, με παράδειγμα πρόσφατο άρθρο του Αντ. Καρπετόπουλου (το είδα εδώ):
Φέτος αντίθετα τα κλειδιά τα έχει ο τεχνικός διευθυντής Μπότο. Που άφησε τον Πασχαλάκη και τον Κρέσπο να φύγουν κόντρα στα θέλω του Ραζβάν
Ο Μπότο λοιπόν πήγε κόντρα στα «θέλω» του Ραζβάν Λουτσέσκου. Ο Καρπετόπουλος το συνηθίζει πολύ αυτό, αντί για να λέει «οι επιθυμίες» ή «οι απαιτήσεις» ή κάτι άλλο. Βλέπω όμως ότι και αρκετοί άλλοι αθλητικογράφοι το χρησιμοποιούν, είτε βάζοντας το «θέλω» σε εισαγωγικά είτε όχι, κι έτσι διαβάζω για «τα ‘θέλω’ του Γιοβάνοβιτς» ή ότι έγινε επαφή του Παναθηναϊκού με τον Σεπφ, «με τον διεθνή Αυστριακό μέσο και τους εκπροσώπους του να δείχνουν τη διάθεση να χαμηλώσουν τα «θέλω» τους για την ολοκλήρωση της μεταγραφής στο «τριφύλλι».» Παλιότερα θα λέγαμε «να χαμηλώσουν τις απαιτήσεις τους.
Βέβαια, δεν αποκλείω να είναι εντελώς καθιερωμένος εκφραστικός τρόπος εδώ και πολύ καιρό κι εγώ να τον παίρνω είδηση μόλις τώρα.
* Χτες είχαμε τη δολοφονία του Σίνζο Άμπε, πρώην πρωθυπουργού της Ιαπωνίας. Πριν ακόμα μαθευτεί ότι ο Άμπε τελικά υπέκυψε στα τραύματά του, φίλη μου έστειλε λινκ σε άρθρο που είχε τον τίτλο: Μάχη για τη ζωή του δίνει ο πρώην Ιάπωνας πρωθυπουργός.
Και σχολίασε η φίλη: Όταν τον πυροβόλησαν έπαψε να είναι Ιάπωνας;
Πράγματι, είναι ο Ιάπωνας πρώην πρωθυπουργός. Βέβαια και στα αγγλικά λένε the former Japanese prime minister.
* Αλλά για το ίδιο θέμα είχαμε τη λαθροχειρία του Αντένα. Στο ρεπορτάζ για τη δολοφονία του Άμπε, μας λέει ότι ο (καθ’ ομολογία) δολοφόνος είχε υπηρετήσει στις ειδικές δυνάμεις και μετά λέει ότι είχε πάθος με τον Τσε Γκεβάρα και δείχνει αυτό:
Aλλά ο εικονιζόμενος είναι ο Hideo Kojima, ένας από τους πιο διάσημους δημιουργούς ηλεκτρονικών παιχνιδιών και φυσικά εντελώς άσχετος με τη δολοφονία του Άμπε! Hidea λαθροχειρία… (ή hideous).
Όπως είπαμε στα σχόλια του προηγούμενου μεζεδοάρθρου μας, κι ένας ακροδεξιός πολιτικός στη Γαλλία διακίνησε τις ίδιες φωτογραφίες του Hideo Kojima τάχα ότι πρόκειται για τον (καθ’ ομολογία) δολοφόνο του Άμπε. Και βέβαια, στον σημερινό κόσμο όπου όλα μαθαίνονται, η λαθροχειρία του Γάλλου ακροδεξιού και του Αντένα μαθεύτηκε και στην Ιαπωνία, κι έτσι το καλό κανάλι (το κοκοκάναλο, λέγανε παλιά) κατάφερε να γίνει ρεζίλι διεθνώς. Φαίνεται μάλιστα ότι το ενδιαφέρον του καθ’ ομολογία δολοφόνου για τον Τσε Γκεβάρα είναι εύρημα των ακροδεξιών.
Σε κάθε περίπτωση γεννιέται το ερώτημα, από ποιο βόθρο ψαρεύει το ειδησεογραφικό του υλικό ο Αντένα…..
Υπό άλλες συνθήκες, το άρθρο που θα δημοσιευόταν 20 Μαρτίου θα έπαιρνε τίτλο «Ανοιξιάτικα μεζεδάκια», αφού η συμβατική ημερομηνία έναρξης της Άνοιξης είναι η 21η Μαρτίου. Τώρα όμως έχουμε τον κορονοϊό, που όλα τα επηρεάζει -δεν είναι λοιπόν μια άνοιξη σαν όλες τις άλλες. Είναι κορονοάνοιξη.
Φαίνεται όμως πως η άνοιξη τιμά την ετυμολογία της και πάλι, αφού χτες αναγγέλθηκε άνοιγμα κάποιων δραστηριοτήτων, χαλάρωση περιορισμών, τούτο δε παρά το γεγονός ότι τα κρούσματα πήραν και πάλι την ανηφόρα και οι διαθέσιμες ΜΕΘ μειώνονται δραματικά. Αλλά αυτά θα τα συζητήσουμε άλλη φορά στα σοβαρά. Σήμερα σερβίρουμε μεζεδάκια.
* Και ξεκινάμε με ορντέβρ ένα χιώτικο μεζεδάκι, δηλαδή ένα άρθρο που δημοσιεύτηκε σε ιστότοπο της Χίου. Σε άρθρο για τον τάφο του Αδαμαντίου Κοραή που βρίσκεται στο Παρίσι, διαβάζουμε:
Η επιγραφή, την οποία έγραψε ο ίδιος, παραμένει εκεί ακόμη και σήμερα και στις δύο γλώσσες.
Εντάξει, το κείμενο της επιτύμβιας επιγραφής το συνέταξε ο ίδιος ο Κοραής -αλλά η διατύπωση μου φάνηκε αστεία. Έχω άδικο;
Αλλά το άρθρο παραθέτει και το κείμενο της επιγραφής στις δυο γλώσσες. Και στα μεν γαλλικά το κείμενο παρατίθεται παραμορφωμένο και με τις λέξεις κολλημένες:
Ce noble enfant des Grecsévoquantleureopl, Fit lever à savoix un eople de héros. La France, ô Coraïs, ta secondepatrie, Tegarde avec orgueil dans la paix de tombeaux
ενώ το ελληνικό κείμενο είναι μεν άψογο αλλά… αποκλείεται να είναι αυτό που έγραψε ο Κοραής:
Αυτό το ευγενικό τέκνο των Ελλήνων, που ανακαλεί τη γενιά τους, έκαμε να εγερθεί με τη φωνή του ένας ηρωικός λαός. Η Γαλλία, Κοραή, η δεύτερη πατρίδα σου, σε φυλάσσει με υπερηφάνεια στην ειρήνη των τάφων.
Αλλά βέβαια δεν έγραφε έτσι ο Κοραής! Αυτό είναι ολοφάνερα μετάφραση από τα γαλλικά.
* Και συνεχίζουμε με ένα θρακιώτικο μεζεδάκι -από τη Ροδόπη.
Aνακοίνωση του βουλευτή Ροδόπης (και πρώην υπουργού Παιδείας) Ευριπίδη Στυλιανίδη στο Φέισμπουκ για τη συνάντησή του με τους αστυνομικούς του νομού Ροδόπης.
Στόχοι του βουλευτή λοιπόν είναι τα «αλεξίσφερα γιλέκα» όπως και να προσληφθούν 100 συνοριοφύλακες με «ενδοποιότητα» από τη Ροδόπη.
Βλέπουμε ότι ο κ. βουλευτής φροντίζει να τα διαφημίζει τα ρουσφέτια του -αλλά τουλάχιστον ας διάλεγε κάποιον λιγότερο ανορθόγραφο μετακλητό (αν τα έγραψε μετακλητός) διότι εκτίθεται. Ας είναι καλά όμως που μας χάρισε την φοβερή «ενδοποιότητα» -τι θα σήμαινε άραγε μια τέτοια λέξη, αν υπήρχε; Μήπως ένδον ποιότητα; Ή ίσως εΝΔοποιότητα όπως πρότεινε φίλος στο Τουίτερ; Διότι, κακά τα ψέματα, οι συνοριοφύλακες που θα προσληφθούν δεν θα έχουν μόνο «εντοπιότητα απο τη Ροδόπη» αλλά και «εΝΔο-ποιότητα».
Το περίεργο είναι πως το άρθρο στο οποίο παραπέμπει η ανάρτηση του κ. Στυλιανίδη γράφει σωστά τα αλεξίσφαιρα αλλά και την εντοπιότητα.
* Κι ένα γλυκόξινο μεζεδάκι από την iefimerida. Σε άρθρο για τη στελέχωση της κυβέρνησης Μπάιντεν διαβάζουμε:
Η Γερουσία των ΗΠΑ ενέκρινε τον διορισμό της Ντεμπ Χάαλαντ στον θώκο της υπουργού Εσωτερικών, με την 60άρα βουλεύτρια να αναδεικνύεται στην πρώτη αυτόχθων που θα καταλάβει υπουργικό θώκο σε ομοσπονδιακό επίπεδο στην ιστορία.
Γλυκό μεζεδάκι και για την ουσία της είδησης αλλά και επειδή μου αρέσει να βλέπω τον έμφυλο τύπο «βουλεύτρια» να χρησιμοποιείται και από ιστοτόπους που κάθε άλλο παρά πρόσκεινται στην αριστερά. Ξινό, από την ακλισιά «την πρώτη αυτόχθων».
* Και συνεχίζω με ένα μεταφραστικό -ή ίσως να είναι απλώς θέμα διατύπωσης.
Τι καταλαβαίνετε από τον τίτλο «Η Ρωσία ζητά συγνώμη απο τις ΗΠΑ»; Ότι βέβαια η Ρωσία έκανε κάτι που έθιξε τις ΗΠΑ και τελικά ζήτησε συγγνώμη γι’ αυτό. Όμως, η συνέχεια της πρότασης μας μπερδεύει: … για τη δήλωση Μπάιντεν. Γιατί να ζητούν συγγνώμη οι Ρώσοι για μια δήλωση του Αμερικανού προέδρου;
Αλλά και ο δεύτερος τίτλος «Συγγνώμη από Μπάιντεν ζητούν Ρώσοι πολιτικοί» το ίδιο δείχνει να σημαίνει.
Όμως, στην πραγματικότητα συνέβη το αντίθετο. Ο πρόεδρος Μπάιντεν σε δήλωσή του εκφράστηκε προσβλητικά για τον πρόεδρο Πούτιν και Ρώσοι πολιτικοί απαίτησαν από τις ΗΠΑ να ζητήσουν συγγνώμη.
Το αγγλικό κείμενο υποθέτω πως θα έλεγε Russia asks for an apology ή κάτι τέτοιο. Και ενώ σωστά ο συντάκτης απέφυγε να μεταφράσει «απολογία» το apology, έπεσε μετά στην παγίδα. Είδατε τι ύπουλο πράγμα που είναι η μετάφραση; Αν το απέδιδε «Η Ρωσία ζητά μια απολογία από τις ΗΠΑ» θα ήταν λάθος αλλά θα γινόταν κατανοητό το νόημα αμέσως.
Αν όμως διαβάσετε το άρθρο, θα δείτε ότι μιλάει κυρίως αντικείμενα που βρίσκονται σε εξωτερικό χώρο και που φουσκώνουν, π.χ. Ένα χορτοκοπτικό μηχάνημα που ξεφούσκωσε ένα τζακούζι ή ζημιά εξαιτίας πουλιών που έσκισαν το κάλυμμά του. Mάλιστα λέει ότι οι πωλήσεις αυξήθηκαν πέρυσι το καλοκαίρι διότι πολλοί Βρετανοί δεν πήγαν διακοπές στο εξωτερικό.
Θα μου πείτε, και σε εξωτερικό χώρο μπορεί να υπάρχει μπανιέρα με υδρομασάζ. Οπότε, μπορεί να μην είναι λάθος η απόδοση (δηλ να εννοούνται πράγματι τζακούζι και όχι φουσκωτές πισίνες) -αλλά εγώ τουλάχιστον έμαθα κάτι.
* Και τώρα ένα μεζεδάκι από τη Νάξο.
Προσέξτε διότι η 20ή Μαρτίου, σήμερα δηλαδή, είναι καταλυτική ημερομηνία! Ποιος ξέρει πόσα κοσμοϊστορικά γεγονότα θα συμβούν σήμερα.
(Καταληκτική ειναι βεβαίως η ημερομηνία της λήξης της προθεσμίας για τις εγγραφἐς. Αν όμως κάποιος το αμελήσει, μπορεί να αποδειχτεί και καταλυτική).
* Το έχω γράψει πολλές φορές πως μ’ εκνευρίζει να βλέπω λέξεις λατινογραμμένες ενώ θα μπορούσαν να γραφτούν με το ελληνικό αλφάβητο -και πολύ περισσότερο όταν οι λέξεις είναι στραβογραμμένες. Ίσως μαζέψω κάποτε σε ένα ξεχωριστό άρθρο όλα τα παραδείγματα που έχω συγκεντρώσει.
Εγώ θα έγραφα «στο πικ». Αν όμως ερχόταν κάποιος και μου έβαζε ένα πιστόλι στον αυχένα και μου έλεγε: γράψε το με λατινικά, θα έγραφα «με την πανδημία στο peak», διότι έτσι γράφεται το πικ στα αγγλικά.
* Και κάτι ακόμα που επαναλαμβάνεται αλλά που δεν παύει να με διασκεδάζει.
Κάθε φορά που η αστυνομία δίνει στη δημοσιότητα φωτογραφίες ατόμων που φέρονται ότι διέπραξαν αξιόποινες πράξεις, συνήθως σε σχέση με ανηλίκους, και χρησιμοποιεί την τυποποιημένη έκφραση «στοιχεία και φωτογραφίες ημεδαπού, ο οποίος συνελήφθη…» θα βρεθούν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κάποιοι που θα αναφωνήσουν «να γυρίσει στη χώρα του» ή κάτι ανάλογο.
Το ίδιο έγινε και πρόσφατα, όπου ο ευφυής σχολιαστής ζητάει απέλαση του εικονιζόμενου, να επιστραφεί «πίσω στη χώρα του» οπου να τιμωρηθεί όπως του αξίζει.
Ποια είναι όμως η χώρα του συγκεκριμένου ημεδαπού;
Η Ημεδαπία ή μήπως το Ημεδαπιστάν;
* Κι ένα μεζεδάκι από τη Νέα Υόρκη, που μου το έστειλε φίλος που είναι φανατικός θεατρόφιλος και φιλόμουσος.
Πέθανε ο διάσημος μαέστρος James Levine. Τα περισσότερα ελληνικά μέσα τον έγραψαν «Λεβίν». Λεει ο φίλος μου: Πράγματι, με το επώνυμο Levine υπάρχει θέμα, καθότι προφέρεται και «Λεβίν» και «Λέβιν» και Λιβάιν», ενω στα αγγλο-αμερικανικά γράφεται αμετάβλητα Levine. Πράγματι, σχεδόν κάθε οικογένεια το προφέρει κατά τη δική της παράδοση ή προτίμηση. Ωστόσο, ο πασίγνωστος Τζέιμς προφερόταν πάντοτε, ΠΑΝΤΟΤΕ, Λιβάιν. Θα όφειλαν να το ξέρουν.
Θα όφειλαν βέβαια. Αλλά αν ανατρέξουμε στην αρχικη πηγή των διάφορων άρθρων, που ως συνήθως είναι το ΑΠΕ, θα δούμε κι άλλες τσαπατσουλιές πέρα από τη μεταγραφή του επωνύμου:
Γεννημένος στο Σινσινάτι, ο Λεβίν διορίστηκε μουσικός διευθυντής της Μετροπόλιταν ‘Οπερα της Νέας Υόρκης το 1976 και τη μεταμόρφωσε σε σημείο που αυτή συμπεριελήφθη στις μεγάλες όπερες του κόσμου, η οποία μέχρι τότε ήταν απαξιωμένη.
Τιμώντας τα κλασικά του ρεπερτορίου, ο Λεβίν εισήγαγε στο πρόγραμμα σύγχρονα έργα και παραμελημένους συνθέτες.
Το «η οποία μέχρι τότε ήγταν απαξιωμένη» ασφαλώς δεν βρίσκεται στη σωστη θέση. Και η δεύτερη παράγραφος με τα «κλασικά του ρεπερτορίου» δεν στεκει καλά.
* Πολύς θόρυβος έγινε στα σόσιαλ με την βάφτιση που καμαρωτός-καμαρωτός ανάγγειλε ότι έκανε ο Άδωνης Γεωργιάδης με ανακοίνωσή του στα σόσιαλ.
Όταν, πολύ λογικά, διάφοροι σχολιαστές τον ρώτησαν πώς έγινε βάφτιση αφού η Αττική είναι σε βαθύ κόκκινο και απαγορεύονται από την ΚΥΑ οι τελετές, ο κ.υπουργός παρουσίασε το κουρελόχ… το πιστοποιητικό που βλέπετε αριστερά, χωρίς αριθμό πρωτοκόλλου και άλλες τέτοιες τυπικότητες και με κραυγαλέα λάθη τόσο στον τίτλο (βεβαίωση κατ’ εξαίρεσης τέλεσης -όπως λέμε «της Βανδής») όσο και στο όνομα του Διονυσίου Αρεοπαγίτου που πήρε πολύ αερα κι έγινε Αεροπαγίτης.
* Φίλος αναζήτησε στη Βικιπαίδεια πληροφορίες για την Ειρήνη Σκλήβα και μεταξυ άλλων διάβασε ότι «Από το 2019 είναι σε σχέση με τον Λιβανό επιχειρηματία Τζορτζ Σαμάχα». Από το γκουγκλ βλέπω πως η φράση αυτή υπάρχει και σε άλλους ιστότοπους.
Επειδή υπάρχουν επιχειρηματίες με το επώνυμο Λιβανός, ας διορθωθεί σε «Λιβανέζος», παρακαλώ.
(Στην Κύπρο βέβαια τους πολίτες του Λιβάνου τούς λένε Λιβάνιους. Όχι όμως Λιβανούς).
* Επί του πιεστηρίου, που λέμε, ο φίλος μας ο Jago στέλνει μια περιπτωσιολογική μελέτη για το πώς παρουσιάζεται και μεταλλάσσεται μια είδηση:
Την αρχή έκανε προχτές η άι-εφημερίδα με την είδηση πως η Γαλλική Εθνοσυνέλευση μας «κάνει δώρο» την περίφημη ταπισερί «Σχολή των Αθηνών» του Ραφαήλ για εκτεθεί έξω από την κεντρική είσοδο της Ολομέλειας.
Δώρο; Ψύλλοι στα αυτιά γιατί είναι εθνικός θησαυρός της Γαλλίας -απίθανο να τον χαρίσουν.
Μετά ακολουθεί ο SKAI και είναι πιο μετρημένος. Λέει ότι πρόκειται για δανεισμό ενός έτους, με τη διευκρίνιση πως είναι διαστάσεων 9Χ24 και πως πρόκειται για αντίγραφο.
Μα εδώ πάλι ζορίζει το πράμα γιατί είναι τεράστιο έργο και δεν χωράει εκεί που θα το βάλουν.
Τη λύση δίνει η Λάιφο, διευκρινίζοντας πως εκτός από αντίγραφο θα είναι μόλις σε διαστάσεις 9Χ4!
* Και κλείνουμε με ένα κρεσέντο του Άδωνη Γεωργιάδη από τη Βουλή όπου, απευθυνόμενος στην αξιωματική αντιπολίτευση είπε:
«Τα λέτε αυτά στα σοβαρά και δεν ντρέπεστε; Σας έχει παρασύρει το Τουίτερ και το Φέισμπουκ; Πληρώνετε αυτά τα μπουτς τα λεγόμενα, τους ψεύτικους λογαριασμούς….»
Μπορείτε να τον ακούσετε εδώ, αν και θα προτιμούσα σκέτο το βίντεο χωρίς τα διάφορα εφέ.
«Τα μπουτς τα λεγόμενα» είναι βέβαια τα bots. Aλλά εδώ ο Άδωνης κάνει πολλαπλό φάουλ και όχι μόνο επειδή φαίνεται να μην ξέρει τα bots -μποτς και όχι μπουτς.
Βέβαια, το μπουτς έγινε βάιραλ (που θα έλεγε και ο κ. Μπαμπινιώτης) στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης -βόηθησαν σ’ αυτό και οι αστείοι συνειρμοί (τι στον μπουτς λέει αυτός;). Ωστόσο, όπως είχε παλιότερα αποκαλυφθεί, ο εχθρος των… μπουτς είχε παλαιότερα χιλιάδες πλαστούς ακόλουθους στο Τουίτερ.
Και επειδή η συζήτηση έγινε με αφορμή την βροχή από «dislike» στα τελευταία βίντεο του πρωθυπουργού και στις αναρτήσεις του στο Φέισμπουκ, αξίζει να σημειωθεί ότι, όπως γράφτηκε, το τελευταίο διάγγελμα του Κυριάκου Μητσοτάκη το επιδοκίμασαν στο Φέισμπουκ δεκάδες χρήστες από εξωτικά μέρη χωρίς κανέναν προφανή δεσμό με την Ελλάδα, όπως: ο Hawrw από το Ιράκ, ο Chi από το Λάγος, ο Klodian από το Ελμπασάν, ο Mirshad από το Αζερμπαϊτζάν, ο Genci από την Αλβανία, ο Muhammad από το Καράτσι του Πακιστάν, η Riste από τη Βόρεια Μακεδονία, ο Baba από τη Φρανκφούρτη, ο Esoteric Nous από την Ισπανία, ο Yassine από την Κασαμπλάνκα, ο Kazi από το Λακσμιπούρ του Σιταγκόνγκ του Μπαγκλαντές και ο Martine από το Ουαγκαντουγκού;
Είναι βέβαια αχαριστία να αποδοκιμάζουν το διάγγελμα του πρωθυπουργού ο Μήτσος απ’ τα Φάρσαλα και η Μαρία απ’ τη Σπάρτη, όταν ο πολυχρονεμένος μας ηγέτης χαίρει τέτοιας εκτίμησης στην Ουαγκαντουγκού και στο Σιταγκόνγκ. Αλλά στο σπίτι του κρεμασμένου να μιλάει ο Άδωνης για μπουτς, πάει πολύ.
Καλώς να υποδεχτούμε όμως την άνοιξη και το άνοιγμα -και λίγη προσοχή δεν βλάφτει.
Το άρθρο που θα διαβάσετε σήμερα δημοσιεύτηκε πριν από μερικές μέρες στο ηλεπεριοδικό 2020mag. Όπως έχω ήδη γράψει, στο ηλεπεριοδικό αυτό δημοσιεύω άρθρα με Λέξεις της επικαιρότητας -σαν εκείνα που δημοσίευα κάθε μήνα στα Ενθέματα της Αυγής. Εδώ μπορείτε να βρείτε όλα μου αυτά τα άρθρα (προς το παρόν δεν είναι πολλά). Η εικονογράφηση είναι του περιοδικού.
Τα στεγανά και η δημοκρατία
Στη χτεσινή συζήτηση στη Βουλή, ο κ. πρωθυπουργός έκανε μια ενδιαφέρουσα τοποθέτηση -που δεν θυμάμαι να έχει ξαναγίνει είτε από τον ίδιο είτε από κάποιον προκάτοχό του. Συγκεκριμένα, είπε:
Είναι σημαντικό να εξηγήσουμε στους νέους μας ότι έτσι όπως λειτουργούν σήμερα τα Μέσα κοινωνικής δικτύωσης και οι αλγόριθμοι των μεγάλων πλατφορμών που χρησιμοποιούν στην ουσία αναπαράγουν και επιβραβεύουν τις όποιες απόψεις μπορεί ήδη να έχουν. Δημιουργούν στεγανά, στεγανά έντασης, όχι στεγανά διαλόγου. Στεγανά τα οποία ανατροφοδοτούν τα στερεότυπα τα οποία ήδη έχουν. Από τη μία και από την άλλη πλευρά. Κι αυτό είναι κακό για τη δημοκρατία μας, είναι κακό για το επίπεδο του διαλόγου μας. Διότι εγκλωβίζονται με αυτό τον τρόπο οι νέοι στις απόψεις τους χωρίς ν’ αναπτύξουν την κριτική τους σκέψη, χωρίς ν’ αμφισβητούν αυτό το οποίο βλέπουν, αυτό το οποίο οποιοσδήποτε μπορεί να τους «σερβίρει».
Λοιπόν, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης «δημιουργούν στεγανά», τα οποία ανατροφοδοτούν τα στερεότυπα του καθενός και αυτό «είναι κακό για τη δημοκρατία». Με τη μεταβατική ιδιότητα, ο κ. Μητσοτάκης κατηγόρησε τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι βλάπτουν τη δημοκρατία, τουλάχιστον «έτσι όπως λειτουργούν». Τέτοια γενικευμένη επίθεση στα σόσιαλ μίντια θυμίζει λίγο Ερντογάν και σε καμιά περίπτωση δεν ταιριάζει σε ηγέτη σύγχρονου φιλελεύθερου κράτους.
Αλλά εμείς εδώ λεξιλογούμε, οπότε θα ξεκινήσουμε λέγοντας μερικά πράγματα για αυτή τη λέξη, τα στεγανά, που ξαφνικά κέρδισε το δεκαπεντάλεπτο της δημοσιότητας.
H πρώτη λέξη του τίτλου δεν γκουγκλίζεται ή, για να είμαι ακριβέστερος, δεν γκουγκλιζόταν όταν άρχισα να γράφω το άρθρο. Τι θέλει να πει; Ότι τη βδομάδα που μας πέρασε είχαμε κορονογενέθλια. Γενέθλια υπό συνθήκες κορονοϊού; Όχι ακριβώς. Ασφαλώς πολλοί θα είχαν γενέθλια την εβδομάδα που μας πέρασε (εγώ όχι, είμαι Σκορπιός) αλλά, από μια άποψη, γενέθλια είχε και ο ίδιος ο κορονοϊός.
Πράγματι, πέρυσι τέτοιες μέρες, στις 26 Φεβρουαρίου 2020, είχαμε το πρώτο επιβεβαιωμένο κρούσμα κορονοϊού στην Ελλάδα. Και το μεζεδοάρθρο μας στις 29.2.2020 (πέρσι ο χρόνος ήταν δίσεκτος από πολλές απόψεις) ειχε τίτλο «Κορονιασμένα μεζεδάκια», τον πρώτο «κορονοτίτλο» τέτοιου άρθρου.
Το Φέισμπουκ έχει το χαρακτηριστικό να σου θυμίζει μια δημοσίευση που έκανες πέρσι ή πρόπερσι ή πριν από 3 χρόνια τέτοια μέρα. Κι έτσι χτες μού θύμισε ότι πέρσι τέτοιον καιρό είχα κάνει δημοσίευση για την παρουσίαση του βιβλίου μου Μύθοι και πλάνες για την ελληνική γλώσσα, στο Επί λέξει. Μου φαίνεται να πέρασε πολύ μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Αλλά ας πάμε στα μεζεδάκια μας.
* Από την επικαιρότητα της εβδομάδας και τη λιγναδιάδα, και το σουπεράκι του Μέγκα, που εμφανίζει τον καλλιτεχνικό κόσμο να ζητάει την παραίτηση «της Μενδώνης».
Ναι, θα το διορθώσουμε αν το δούμε, αλλά εγώ τουλάχιστον με κάποια συμπάθεια, για έναν λαϊκό τύπο που έχει μια λογική -το άκλιτο θηλυκό επίθετο είναι μια ανωμαλία, αν το καλοσκεφτούμε.
Θυμόμαστε βέβαια οι παλιότεροι πόσους αγαπούσαν «τις ταινίες της Βουγιουκλάκης» και οι κάπως νεότεροι τους θαυμαστές και τις θαυμάστριες «της Βανδής».
* Μέσα στην εβδομάδα είχαμε κι ένα υβριστικό τουίτ του βουλευτή της ΝΔ Μακάριου Λαζαρίδη που αποκάλεσε «κίναιδο και παιδεραστή» τον Άρη Βελουχιώτη, πριν τον αναγκάσει ο αρχηγός της ΝΔ να ανακαλέσει και να ζητήσει συγγνώμη (αν και αυτή τη συγγνώμη δεν την έχω δει, πιστεύω όμως πως ζητήθηκε).
Υπήρξε όμως και αντίδραση από τον Κ. Ζουράρη, που καιρό είχαμε να τον ακούσουμε. Τη δήλωση τη μεταφέρω εδώ, διατηρώντας το πολυτονικό:
Αύριο είναι του Αγίου Βαλεντίνου και κανονικά τούτο το Σαββατοκύριακο θα ήταν μια καλή ευκαιρία να γιορτάσουν τα ερωτευμένα ζευγάρια και να ερωτευτούν οι άλλοι, αλλά τα κανονικά δεν είναι για φέτος.
Φέτος αν μένει κανείς στην Αττική ή στη Θεσσαλονίκη δεν θα μπορεί να βγει έξω μετά τις 6 -αλλά και να βγει, πού να πάει; Ενώ, αν τύχει και ο αγαπημένος ή η αγαπημένη σας κατοικεί σε διαφορετικό δήμο θα πρέπει να παρανομήσετε για να τον συναντήσετε (ίσως να γράψω κάτι γι’ αυτόν τον παραλογισμό). Οπότε, ακολουθώντας τη συμβουλή του κ. Σταμπουλίδη, οι ερωτευμένοι ετεροδημότες πρέπει να γιορτάσουν τον Βαλεντίνο μέσω Skype.
Οπότε, κορονοβαλεντίνος φέτος. Και αναλόγως τα μεζεδάκια.
* Και ξεκινάμε με ένα περίεργο περιστατικό από τον Σκάι. Μεταδίδοντας πλάνα από την επίσκεψη του Μεγάλου Ταξιδιώτη στο Ισραήλ, ο υπεύθυνος για τα σουπεράκια έβαλε τη λεζάντα: Κυριάκος Μητσοτάκης – Κάτοικος Γουχάν.
Τυχαία γκάφα, θα πείτε -και πράγματι, δεν αποκλείεται να ήταν έτσι. Ωστόσο, πολλοί θυμήθηκαν ένα άλλο περίεργο σουπεράκι, στα τέλη του περασμένου χρόνου, όταν είχε γραφτεί «εμβολιάζονται ο πρωθυπουργός και η υπέρκομψη Μαρέβα», μια προφανής τρολιά από κάποιον τεχνικό, για την οποία ο Δημ. Καμπουράκης είχε δώσει μια σιβυλλική εξήγηση.
Οπότε, μπορεί και το δεύτερο αυτό συμβάν να μην οφείλεται σε γκάφα, αλλά σε κάποιον ή κάποιους αντιστασιακούς μέσα στον Σκάι.
Πάντως, o Σκάι εκ των υστέρων μοντάρισε το δελτίο ώστε να εξαφανιστεί η ενοχλητική λεζάντα. Αλλά τα ίχνη έμειναν, Όπως έγραψε ο Μαντζουριανός στο Τουίτερ: Σπάνιο φυσικό φαινόμενο κατέγραψε η κάμερα στον αέρα του μεσημεριανού δελτίου του Σκάι. Το λεπτό που διαρκεί 52 δευτερόλεπτα! Προσοχή στο ρολόι κάτω δεξιά. Στο 00:00,800 του βίντεο γυρίζει σε 14:30. Στο 00:52,120 γυρίζει σε 14:31. Μπορείτε να το δείτε, εδώ.
* Τη βδομάδα που μας πέρασε, είχαμε και την Παγκόσμια ημέρα της ελληνικής γλώσσας, στις 9 Φεβρουαρίου, μια ημερομηνία που επιλέχτηκε με τη συμβολή του ιστολογίου, όπως έχω ξαναπεί.
Βέβαια, με την ευκαιρία αυτή ακούστηκαν διάφορες λερναιότητες -βεβαια, όπως είδαμε σε πρόσφατο άρθρο, μύθοι για τη γλώσσα διακινούνται και ανεξάρτητα από ευκαιρίες.
Για παράδειγμα, σε μια διημερίδα (διαδικτυακή) που έγινε με την ευκαιρία της Παγκόσμιας ημέρας, ο Σάββας Αναστασιάδης, βουλευτής ΝΔ, έκανε έκκληση για διάσωση (!) της ελληνικής γλώσσας, διοτι «Είναι η γλώσσα της σύγχρονης πληροφορικής που οι τόνοι της είναι μουσικά σημεία, που δεν έχει όρια και οδηγεί το πνεύμα»
Μπράβο στον βορειοελλαδίτη βουλευτή, που κατάφερε μέσα σε μια πρόταση να συμπυκνώσει 3-4 από τους μύθους του Λερναίου!
* Μιλώντας πάντοτε για γλώσσα, βλέπουμε ότι η εκστρατεία του καθηγητή Γ. Μπαμπινιώτη για περιορισμό της διείσδυσης αγγλικών δανείων δεν είναι ελληνική πατέντα.
Bλεπουμε εδώ αναφορά Μπρεξιταρισμένων προς τη βρετανική κυβέρνηση, με την οποία ζητείται να αφαιρεθούν οι γαλλικές φράσεις Dieu et mon droit και Honi soit qui mal y pense από τα νέα βρετανικά διαβατήρια που θα εκδοθούν μετά το Μπρέξιτ.
Όπως σωστά επισημαίνουν κάποιοι, οι μισές περίπου λέξεις της αναφοράς έχουν γαλλική ετυμολογία -να τις αφαιρέσουν κι αυτές; (Είδαμε σε πρόσφατο άρθρο ότι κάπου το 28% ενός δείγματος 80.000 αγγλικών λέξεων έχει γαλλική προέλευση).
* Αλλά δόξα Μπαμπινιώτη ζήλεψε και ο σουλτάνος Ερντογάν.
Όπως διαβάσαμε μέσα στη βδομάδα, «Με την αίσθηση πως κάθε τι ελληνικό θα πρέπει να εξαλειφθεί από προσώπου γης, ο Τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και οι συν αυτώ, επιχειρούν να αντικαταστήσουν τις λέξεις αστροναύτης (astronot στην τουρκική) και κοσμοναύτης (kozmonot στην τουρκική) με άλλες λέξεις, τουρκικής ρίζας».
Στην πραγματικότητα, δεν είναι ακριβώς έτσι. Ο Ερντογάν δεν θέλει να εξαλείψει την ελληνική λέξη «αστροναύτης» αλλά την ελληνογενή τουρκική λέξη astronot, δάνειο από τα γαλλικά. Και όχι επειδή είναι ελληνικής προέλευσης, αλλά επειδή δεν είναι τουρκική.
Όχι, δεν άλλαξα τώρα στα γεράματα απόψεις για το γλωσσικο, δεν προσχώρησα στις τάξεις των ευπρεπιστών που κάνουν πεσκανδρίτσα την πεσκαντρίτσα και (γιατί όχι;) άνδρο το άντρο. Αν ονομάζω «μανδρωμένα» τα σημερινά μεζεδάκια μας, και όχι «μαντρωμενα», είναι επειδή το «αυστηρό λοκνταουν» που αποφασίστηκε για τη Δυτική Αττική, το πρώτο σε όλη τη χώρα, ισχύει για τους δήμους Ελευσίνας, Ασπροπύργου και Μάνδρας. Οι μαντρωμένοι στη Μάνδρα (που βέβαια αμφιβάλλω αν την προφέρουν έτσι και όχι Μάντρα) θα είναι μανδρωμένοι, όχι;
* Και ξεκινάμε με ένα σκακιστικό πρόβλημα, κατά κάποιο τρόπο. Όχι όμως από τα προβλήματα που λύνουν οι σκακιστές, ο λευκός παίζει και κάνει ματ σε τρεις κινήσεις, ένα σκακιστικό μεταφραστικό πρόβλημα ή ένα πρόβλημα κρυπτογραφίας.
… Το κρυπτογράφημα 340 διαβάζεται διαγώνια, ξεκινώντας από τον πρώτο χαρακτήρα στην πρώτη γραμμή αριστερά, κατεβαίνοντας κάθε φορά μια σειρά και παίρνοντας τον χαρακτήρα που βρίσκεται δύο θέσεις δεξιά, όπως κινείται ο αξιωματικός στο σκάκι.
Αλλά ο αξιωματικός στο σκάκι κινείται διαγώνια. Αντίθετα, η περιγραφή ταιριάζει στην κίνηση του ίππου.
Την ίδια είδηση τη βρίσκουμε με την ίδια διατύπωση σε πολλούς ιστότοπους, πράγμα που δεν είναι περίεργο αφού προέρχεται από το ΑΠΕ, τον εθνικό μας κοτσανοδιανομέα.
Αλλά πώς έγινε το λάθος; Προφανώς, ο συντάκτης διάβασε κάτι σαν like the knight moves in chess, ήξερε πώς λεγονται τα κομματια στο σκάκι στα ελληνικά, και αντιστοίχισε τον knight όχι σε άλογο αλλά σε αξιωματικό.
* Τίτλος άρθρου σε αθλητικό ιστότοπο, με τον ΠΑΟΚ να δηλώνει: άρουμε την εμπιστοσύνη μας στο πρόσωπο του Κλάτενμπεργκ.
Εμείς άρουμε; Αίρουμε είναι κανονικά, αν και έχουμε δει κι άλλες φορές μεταπλασμένους τύπους της οριστικής του ενεστώτα με βαση την υποτακτική. Το λάθος δεν θα το χρεώσουμε στον ΠΑΟΚ, διότι στην ανακοίνωσή του λέει, σωστά:
«Είμαστε υποχρεωμένοι να άρουμε την εμπιστοσύνη μας στον κ. Κλάτενμπεργκ, ο οποίος από σήμερα θα πρέπει να μας πείσει ότι δεν ονειρεύεται μια θέση στην άκρη του πάγκου της Νότιγχαμ Φόρεστ»
Το χρεώνουμε στον ιστότοπο, αφού άλλωστε και στην αρχή του άρθρου μας πληροφορεί:
Άρει την εμπιστοσύνη του στον Κλάτενμπεργκ ο ΠΑΟΚ.
Δεδομένου ότι η άρση της εμπιστοσύνης έγινε ύστερα από το ματς με τον Άρη, ίσως έπαιξε ρόλο και μια ιδιότυπη έλξη.
* Kι ένα τηλεοπτικό μεζεδάκι
Η εκπομπή του Σπύρου Παπαδόπουλου «Στην υγειά μας ρε παιδιά» στο Σκάι, είχε το περασμένο Σάββατο ένα πολύ ωραίο αφιέρωμα στον Θάνο Μικρούτσικο. Προς το τέλος του αφιερώματος, τραγούδησαν και τη Θεσσαλονίκη…
Ο Μικρούτσικος έχει μελοποιήσει και Καβάφη, αλλά η Θεσσαλονίκη που κοιμάται κατω από φώτα κόκκινα είναι του Καββαδία. Το λαθάκι διαιωνίζεται και στο Γιουτούμπ., όπου έχει ανέβει το στιγμιότυπο της εκπομπής.
Δεν θα μπορούσε ο τίτλος του σαββατιάτικου πολυσυλλεκτικού μας άρθρου να μην αναφέρεται στον καταστροφικό σεισμό που χτύπησε τη Σάμο και τη Σμύρνη, δυστυχώς με ανθρώπινα θύματα.
Και βέβαια, μέσα σε μια τόσο δύσκολη συγκυρία, με την πανδημία να σημειώνει συνεχώς καινούργια αρνητικά ρεκόρ, τόσο πανευρωπαϊκά όσο και στη χώρα μας (θυμίζω ότι πριν από δυο βδομάδες βρισκόμασταν κάπου στα 500 ημερήσια κρούσματα, τώρα ξεπεράσαμε τα 1500), και με τα ζοφερά νέα των αποκεφαλισμών από τους σαλεμένους μακελάρηδες να έρχονται από τη Νίκαια, η είδηση του σεισμού -που πολλοί τον αισθάνθηκαν ακόμα και στην Αθήνα, αν και εγώ δεν τον κατάλαβα- ήρθε να βάλει μια παχιά μαύρη πινελιά σε μια χρονιά δίσεκτη με όλη τη σημασία της λέξης -και δεν έχει τελειώσει ακόμα.
Όπως είπε κάποιος στο Τουίτερ, «αντί να λέμε ‘σεισμοί-λοιμοί – καταποντισμοί’, ας λέμε 2020 που είναι πιο σύντομο».
Kι ένα μιμιδιο που κυκλοφόρησε, που παντρεύει έξυπνα τη ρητορική της άρνησης της πανδημίας με την είδηση για τον σεισμό. Ο εικονιζόμενος είναι τραγουδιστής ονόματι Πετράκος, που έβγαλε ένα βιντεάκι στο οποίο εκφράζει αντιρρήσεις, επιστημονικοφανώς διατυπωμένες, στην επικρατούσα αντίληψη περί κορονιού (την οποία επικρατούσα αντίληψη, σπεύδω να διευκρινίσω, συμμερίζομαι).
(Δείτε εδώ και μια ανασκευή από τα Ελληνικά Χόαξις, που δεν ξέρω αν τη βρίσκετε απόλυτα πειστική. Ίσως η ανασκευή θα έπρεπε να γίνει από έναν επιστήμονα της υγείας).
* Φίλος στέλνει άρθρο με τη μαρτυρία ενός παίκτη των Μπακς, λευκού μάλιστα, που αφηγείται την απόφαση της ομάδας να μην κατεβεί στο ματς τον Αύγουστο.
Διαβάζω: Έμεναν 13 λεπτά για να βγούμε στο παρκέ. Απλώς καθίσαμε και περιμέναμε να τελειώσει ο χρόνος. Έχει ενδιαφέρον γιατί είμαι λευκός και αναρωτιέμαι «τι να κάνω; Τι να πω ως λευκός;» Και ξέρεις τι κάνεις; Στέκεσαι στο πλευρό των περιθωριομένων. Όταν μπορείς, ακούς τις σκέψεις τους και τις ιδέες τους και τότε βρίσκεις τρόπο για να βοηθήσεις. Τότε είπα απλώς ότι «είμαι μαζί σας».
Προσέξτε το «περιθωριομένος» (ή «περιθωριωμένος» ίσως). Απλολογία από το «περιθωριοποιημένος»;
* Και ένα ακόμα σεισμοπανδημικό μπέρδεμα, αυτό από λάθος και όχι εσκεμμένο όπως το προηγούμενο.
Ο τίτλος του σημερινού πολυσυλλεκτικού μας σημειώματος είναι παραπλανητικός. Τα μεζεδάκια μας δεν είναι εισαγόμενα, απλώς ο τίτλος επηρεάστηκε από μια λέξη που κυριαρχεί τις τελευταίες μέρες στα δελτία ειδήσεων, καθώς εκφράζονται ολοένα και μεγαλύτερες ανησυχίες για τα «εισαγόμενα κρούσματα», φυσικά τα κρούσματα Covid-19. Για παράδειγμα, χτες είχαμε 60 νέα κρούσματα, εκ των οποίων 42 εισαγόμενα.
Κάτι άλλο που χαρακτηρίζει το σημερινό μας άρθρο είναι πως η πιατέλα σήμερα δεν είναι φορτωμένη, το αντίθετο μάλιστα. Ελπίζω οι τακτικοί αναγνώστες να μη δυσανασχετήσουν και να μη διπλώσουν την ελλιπή μερίδα για να την πάνε για ζύγισμα. Όμως κι εσείς δεν στείλατε τόσο πολλά μεζεδάκια όσο συνήθως.
* Και ξεκινάμε. Δεν ξέρω αν το ξέρατε, αλλά αν πληκτρολογήσετε Greece corona new cases παίρνετε από τη Google μια πλήρη επισκόπηση της εξέλιξης των κρουσμάτων της πανδημίας στη χώρα μας -και σε άλλες χώρες αν αλλάξετε το όνομα της χώρας.
Φίλος που το έκανε αυτό προχτές δοκίμασε έκπληξη βλέποντας τους θανάτους να έχουν εκτοξευτεί στους 1923.
Κοιτάζοντας πιο προσεχτικά, διαπίστωσε ότι πρόκειται για γκάφα. Ο αρμόδιος για την επικαιροποίηση της σελίδας, θέλοντας να αλλάξει το 192 σε 193, κατά λάθος διατήρησε και το προηγούμενο ψηφίο και έτσι έδωσε τετραψήφιο αριθμό.
Το καλό να λέγεται όμως, το λάθος διορθώθηκε πολύ γρήγορα. Βέβαια, ένα ιντερνετικό αξίωμα λέει πως όσο γρήγορα κι αν διορθώσεις ένα λάθος, πάντα κάποιος θα το έχει δει και θα έχει προλάβει να πάρει οθονιά!
* Μια και είχαμε τις προάλλες άρθρο με τοπωνύμια, σχετικό είναι και το εξής που ψάρεψα σε έναν τοίχο στο Φέισμπουκ:
Κάτι τέτοιες μέρες σκέφτομαι ότι τα ονόματα των Αμερικάνικων Πολιτειών κάνουν εξαιρετικές βρισιές, π.χ. «ΠΟΥ ΠΑΣ ΜΩΡΗ ΟΚΛΑΧΟΜΑ;» «ΤΙ ΛΕΣ ΡΕ ΜΙΖΟΥΡΙ;» «Ήρθε και η άλλη η Γιούτα και μας έπρηξε» «ΑΝΑΨΕ ΚΑΝΑ ΦΛΑΣ ΜΩΡΗ ΝΤΑΚΟΤΑ» κλπ
* Στην προχτεσινή συζήτηση στη Βουλή για το νομοσχέδιο για τις διαδηλώσεις, η βουλεύτρια Καβάλας του ΣΥΡΙΖΑ κ. Τ. Ελευθεριάδου, απαντώντας στον πρωθυπουργό ο οποίος είχε κλείσει την αγόρευσή του επικαλούμενος τον Αλ. Σβώλο, είπε (στο 2.00 του στιγμιοτύπου): …τον κύριο Σβώλο, γνωστό υποστηρικτή σας…
Τέλος πάντων, ξεκινάμε με μια οθονιά από φωτογραφικό ιστότοπο, όπου η μετάφραση των τίτλων γίνεται αυτόματα.
Η εικόνα που βλέπετε έγινε βάιραλ στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης πριν από δυο-τρεις μέρες. Δεν πρόκειται για αληθινή φωτογραφία, είναι εικόνα που την κατασκεύασε ο υποστράτηγος της Πυροσβεστικής Παν. Κοτρίδης, χρησιμοποιώντας το λογισμικό Midjourney, που φτιάχνει εικόνες με βάση κείμενο -κάτι ανάλογο με το ChatGPT δηλαδή, και στη συνέχεια πρόσθεσε τα διακριτικά της ΕΜΑΚ, το σήμα του Πυροσβεστικού Σώματος και το τουρκικό σημαιάκι (δεν θεωρώ ότι ήταν εύστοχη αυτή η επιλογή).
* Φίλος στέλνει μαργαριτάρι από το καινούργιο μυθιστόρημα (Μαμά χωρίς χέρια) της Έλενας Ακρίτα.
* Αστείο ορθογραφικό λάθος που είδα στα Υπογλώσσια, όπου κάποιος εμπορικός ιστότοπος προτείνει ταξινόμηση των προϊόντων που εκθέτει κατά διάφορους τρόπους, ανάμεσά τους και κατά «φθήνουσα» τιμή.
* Αλλά ας ξεκινήσουμε με κάτι μη πολιτικό, ένα σουπεράκι από τον Σκάι, από τη συνέντευξη τύπου του ελληνοαυστραλού Νικ Κύργιος (ή Νικ Κύργιου;) ύστερα από το επεισοδιακό ματς με τον Στέφανο Τσιτσιπά στο Γουίμπλεντον.
* Φίλος από Ηράκλειο Κρήτης στέλνει πρόσκληση για μια εκδήλωση που έγινε χτες.
* Κι ένα φαρμακευτικό. Φίλος στέλνει την ετικέτα πρώτης ύλης από φαρμακευτικό σκεύασμα. Όπως βλέπετε, σε όλες τις γλώσσες (και είναι καμιά τριανταριά) γράφει το αντίστοιχο του ‘υγρή μαλτιτόλη’ (εκτός από τα βουλγάρικα) αλλά στα ελληνικά γράφει ‘ελληνικά υγρό’. Μπορεί να ήταν και εντολή προς τον τυπογράφο να το γράψει με ελληνικά στοιχεία και όχι με λατινικά, τι να πω.
* Στο νέο επεισόδιο της πισπιριγκιάδας, ο Άλφα μάς πληροφορεί ότι «η Μαλένα τινάχτηκε κι έβγαλε ένα βρόγχο».
* Φίλος στέλνει τη φωτογραφία από το Καλέντζι -όχι της Αχαΐας απ’ όπου έλκουν την καταγωγή οι Παπανδρέου, αλλά της Αττικής, του Μαραθώνα.
* Και συνεχίζουμε με ένα θρακιώτικο μεζεδάκι -από τη Ροδόπη.
* Και συνεχίζω με ένα μεταφραστικό -ή ίσως να είναι απλώς θέμα διατύπωσης.
* Και τώρα ένα μεζεδάκι από τη Νάξο.
Κάθε φορά που η αστυνομία δίνει στη δημοσιότητα φωτογραφίες ατόμων που φέρονται ότι διέπραξαν αξιόποινες πράξεις, συνήθως σε σχέση με ανηλίκους, και χρησιμοποιεί την τυποποιημένη έκφραση «στοιχεία και φωτογραφίες ημεδαπού, ο οποίος συνελήφθη…» θα βρεθούν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κάποιοι που θα αναφωνήσουν «να γυρίσει στη χώρα του» ή κάτι ανάλογο.
* Πολύς θόρυβος έγινε στα σόσιαλ με την βάφτιση που καμαρωτός-καμαρωτός ανάγγειλε ότι έκανε ο Άδωνης Γεωργιάδης με ανακοίνωσή του στα σόσιαλ.
* Από την επικαιρότητα της εβδομάδας και τη λιγναδιάδα, και το σουπεράκι του Μέγκα, που εμφανίζει τον καλλιτεχνικό κόσμο να ζητάει την παραίτηση «της Μενδώνης».
* Τίτλος άρθρου σε αθλητικό ιστότοπο, με τον ΠΑΟΚ να δηλώνει: άρουμε την εμπιστοσύνη μας στο πρόσωπο του Κλάτενμπεργκ.
* Και ξεκινάμε. Δεν ξέρω αν το ξέρατε, αλλά αν πληκτρολογήσετε Greece corona new cases παίρνετε από τη Google μια πλήρη επισκόπηση της εξέλιξης των κρουσμάτων της πανδημίας στη χώρα μας -και σε άλλες χώρες αν αλλάξετε το όνομα της χώρας.
Οι λέξεις έχουν τη δική τους ιστορία 