Ο Μποστ για το δημοψήφισμα του 1974

Μια και η βδομάδα πέρασε στον απόηχο της κηδείας του Τέως, ταιριάζει σήμερα να βάλουμε μια γελοιογραφία του Μποστ που μας θυμίζει το δημοψήφισμα του Δεκεμβρίου 1974, χάρη στο οποίο ο Κωνσταντίνος έγινε Τέως.

Ήδη πριν από τη μεταπολίτευση, από το 1973, ο Μποστ είχε ξαναρχίσει συνεργασία με τον Ταχυδρόμο, η οποία συνεχίστηκε μετά τη μεταπολίτευση, τουλάχιστον έως την άνοιξη του 1975. Παράλληλα, από την επανέκδοση της Αυγής και μετά, άρχισε να γράφει στην Αυγή εβδομαδιαία στήλη με ευτράπελο σχολιασμό της επικαιρότητας, με τον γενικό τίτλο Καλειδοσκόπιο -μικρά κείμενα, χωρίς όμως γελοιογραφίες.

Θα παρουσιάσουμε σήμερα ένα σκίτσο, που δημοσιεύτηκε στον Ταχυδρόμο στις 12 Δεκεμβρίου 1974, δηλαδή αμέσως μετά από το δημοψήφισμα της 9ης Δεκεμβρίου που έδωσε πλειοψηφία 69% στην αβασίλευτη δημοκρατία.

Δυστυχώς, το έχω φωτογραφίσει πρόχειρα από το άλμπουμ που εξέδωσε ο Καστανιώτης με τα Σκίτσα 73-74, διότι είναι σε σχήμα μεγάλο, άβολο για σκανάρισμα. Όμως ο Στάζιμπο έκανε τα μαγικά του κι έτσι σουλουπώθηκε η εικόνα.

Ο Μποστ παρουσιάζει την πριγκίπισσα Αλεξία, την πρωτότοκη κόρη του βασιλικού ζεύγους, να τηλεφωνεί από το Λονδίνο στη γιαγιά της, τη βασιλομήτορα Φρειδερίκη, στην Ινδία.

Καλή χρονιά, με υγεία και αγάπη!

Εδώ και λίγες ώρες έχουμε μπει στο 2023 κι έτσι έχουμε αλλάξει χρόνο.

Φέτος είναι η δέκατη τέταρτη πρωτοχρονιά του ιστολογίου -περνάνε τα χρόνια. Και επειδή είμαι άνθρωπος συντηρητικός, θα τηρήσω και φέτος μια παράδοση που αρκετές φορές ακολουθώ αν και όχι ανελλιπώς. Έτσι, όπως και πέρυσι και πρόπερσι και προηγούμενες πρωτοχρονιές, το θέμα του σημερινού πρωτοχρονιάτικου άρθρου είναι πρωτοχρονιάτικες γελοιογραφίες από περασμένες χρονιές, από την αντίστοιχη χρονιά προηγούμενων δεκαετιών, δηλαδή από χρονιές που πιάνουν τον ίδιο λήγοντα, σε 3. Επειδή όμως την ακολουθία 1963, 1973, 1983, 1993, 2003 την είχαμε καλύψει στο αντίστοιχο άρθρο της πρωτοχρονιάς του 2013 (είπαμε, περνάνε τα χρόνια!), φέτος άλλαξα την περιοδικότητα και άπλωσα το εύρος: θα δούμε πρωτοχρονιάτικες γελοιογραφίες από το 1933, το 1953, το 1973, το 1993 και το 2013.

Πριν όμως προχωρήσουμε, επειδή μας αρέσουν και οι αριθμοί, να πούμε ότι ο αριθμός 2023 δεν είναι πρώτος αλλά έχει σχετικά ασυνήθιστους διαιρέτες: 7 x 17 x 17.

Ας περάσουμε τώρα στη γελοιογραφική ανασκόπηση, ξεκινώντας από το μακρινό 1933. Στο πρωτοχρονιάτικο φύλλο της εφημερίδας Πρωία δημοσιεύτηκε, ανάμεσα σε άλλες, και η εξής γελοιογραφία:

Άλλος Βασιλόπηττα και άλλος χυλόπηττα, μας λέει, διότι τότε την πίτα την έγραφαν και πήτα, πήττα ή πίττα. Αριστερά είναι ο Παναγής Τσαλδάρης, ο ηγέτης του Λαϊκού Κόμματος, δεξιά ο Ελευθέριος Βενιζέλος των Φιλελευθέρων. Στις εκλογές του 1932 τα δυο μεγάλα κόμματα είχαν έρθει σχεδόν ισόπαλα. Τελικά, τον Νοέμβριο το Λαϊκό Κόμμα, αφού πρώτα αναγνώρισε το καθεστώς της Αβασίλευτης δημοκρατίας ώστε να καθησυχάσει τους αντιβασιλικούς στρατιωτικούς, σχημάτισε κυβέρνηση μειοψηφίας με ανοχή των Φιλελεύθερων, και αυτό αποτυπώνει η γελοιογραφία, όπου το κεφαλαίο Β στη βασιλόπιτα μάλλον δεν είναι τυχαίο. Βέβαια, λίγο αργότερα η κυβέρνηση Τσαλδάρη έπεφτε και αναλάμβανε ο Βενιζέλος, που οδήγησε τη χώρα σε εκλογές.

Ποιος είναι ο γελοιογράφος; Ομολογώ πως δεν μπόρεσα να αποκρυπτογραφήσω την υπογραφή του. Στην εφημερίδα σημειώνεται ότι τα σκίτσα είναι «του κ. Νουάρ». Δεν ξέρω σε ποιον  αντιστοιχεί το ψευδώνυμο.

Πριν από 13 χρόνια

Πριν από 13 χρόνια ήμασταν δεκατρία χρόνια νεότεροι, προφανώς, διότι δεν πιστεύω να μας διαβάζουν πολλοί και πολλές δωδεκάχρονοι και δωδεκάχρονες (και βγάλε) που δεν είχαν γεννηθεί τότε. Πέρα όμως απ’ αυτό, πριν από 13 χρόνια ακριβώς, τέτοια μέρα, έγιναν οι βουλευτικές εκλογές της 4ης Οκτωβρίου 2009, με τις οποίες τερματίστηκε, πρόωρα και απότομα, η δεύτερη θητεία του Κώστα Καραμανλή στον θώκο του πρωθυπουργού, αφού νίκησε το ΠΑΣΟΚ του Γιώργου Παπανδρέου.

Να θυμηθούμε όμως τα αποτελέσματα των εκλογών εκείνων.

Πρώτο ήρθε το ΠΑΣΟΚ του Γιώργου Παπανδρέου, με ποσοστό σχεδόν 44% (και ελάχιστα πάνω από 3 εκατ. ψήφους), κερδίζοντας την αυτοδυναμία, αφού συγκέντρωσε 160 έδρες. Στη δεύτερη θέση η ΝΔ του απερχόμενου πρωθυπουργού Κώστα Καραμανλή με 33,5% και μόλις 91 έδρες. Στις προηγούμενες εκλογές, του 2007, η σειρά ήταν διαφορετική αλλά η διαφορά μικρότερη (41,8 με 38). Τρίτο το ΚΚΕ, με την Αλέκα Παπαρήγα, με ποσοστό 7,54% και 22 έδρες, σε μικρή πτώση από το 2007, τέταρτο το ΛΑΟΣ του Γιώργου Καρατζαφέρη με ένα εντυπωσιακό 5,6% υπερφαλαγγίζοντας τον ΣΥΡΙΖΑ, που είχε νέο επικεφαλής τον Αλέξη Τσίπρα και είχε συγκεντρώσει 4,6%, επίσης με μικρή πτώση ως προς το 2007. Στην εκτη θέση, κοντά στο όριο του 3% που χρειάζεται για την εκπροσώπηση στη Βουλή, αλλα κάτω από αυτό με 2,5% οι Οικολόγοι-Πράσινοι, στην καλύτερη έως τότε (και έως σήμερα) εκλογική τους επίδοση.

Ο τελευταίος Γραμματέας

Στην ταινία του Μπερτολούτσι, ο Τελευταίος αυτοκράτορας είναι o Που Γι, που ανέβηκε στον θρόνο της Κίνας πριν καλά καλά αρχίσει να βαδίζει. Η βασιλεία του ήταν βραχύβια, τουλάχιστον όμως όταν την έχασε έμεινε ζωντανός και τελείωσε ειρηνικά τις μέρες του, έστω και ως κηπουρός.

Ειρηνικά τελείωσε τις μέρες του κι ένας ακόμα τελευταίος αυτοκράτορας, ο Ρωμύλος Αυγουστύλος -κι αυτός είχε στεφθεί έφηβος, και δεν πρόλαβε να συμπληρώσει ούτε χρόνο στον θρόνο της Ρώμης. Και πάλι, ο Οδόακρος, ο Γερμανός «βάρβαρος» βασιλιάς που κυριεψε τη Ρώμη το 476 φάνηκε μεγαλόψυχος και άφησε τον νεαρό να ζήσει σε έναν πύργο στην Καμπανία. Πολλά για τη μετέπειτα ζωή του δεν ξέρουμε, αλλά φαίνεται πως έζησε τουλάχιστον ως το 511.

Η δεύτερη Ρώμη είναι η Κωνσταντινούπολη, αλλά ο δικός της τελευταίος αυτοκράτορας, ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος, πέθανε μαζί με το βασίλειό του, στην Άλωση, αφού είχε προηγουμένως αρνηθεί να συνθηκολογήσει. Ο λαός αρνήθηκε να συμβιβαστεί με την ιδέα κι έπλασε τον θρύλο του Μαρμαρωμένου Βασιλιά, που θα ζωντανέψει και θα πάρει πίσω τον θρόνο του.

Τρίτη Ρώμη είναι η Μόσχα, που δεν είχε αυτοκράτορες αλλά τσάρους. Όταν όμως ανατράπηκαν οι τσάροι, ήρθαν οι μπολσεβίκοι. Κι ο τελευταίος γραμματέας του ΚΚΣΕ, ο τελευταίος ηγέτης της Σοβιετικής Ένωσης, ήταν ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, που έφυγε προχτές από τη ζωή, πλήρης ημερών όπως λέει το κλισέ, αφού ήταν γεννημένος το 1931.

Να αφιερώσουμε το σημερινό σημείωμα στον τελευταίο Γραμματέα, τον Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, που έγινε αιτία να πλουτίσουν οι περισσότερες γλώσσες του κόσμου με δυο λέξεις, την περεστρόικα (μεταρρυθμίσεις, ας πούμε) και τη γκλάσνοστ (διαφάνεια), που προσπάθησε με την πολιτική της περεστρόικα να ξαναδώσει στο σοσιαλιστικό όραμα τη χαμένη του λάμψη αλλά τελικά δρομολόγησε μια διαδικασία που οδήγησε στην κατάρρευση πρώτα του σοσιαλιστικού στρατοπέδου και μετά της ίδιας της Σοβιετικής Ένωσης.

Ο ίδιος τιμήθηκε με το Νόμπελ Ειρήνης το 1990 για τη συμβολή του στο τέλος του Ψυχρού Πολέμου, αλλά το απόγειο της διεθνούς δημοτικότητάς του είχε έρθει μερικά χρόνια νωρίτερα, όταν ανέλαβε ΓΓ του Κομμουνιστικού Κόμματος της Σοβιετικής Ένωσης (τον Μάρτιο του 1985) και εξάγγειλε την πολιτική της περεστρόικα.

Οι εξαγγελίες του Γκορμπατσόφ έγιναν δεκτές ευνοϊκά ή και με ενθουσιασμό στη Δύση, τόσο από τους αντίπαλους της ΕΣΣΔ όσο και από οσους την έβλεπαν με καλό μάτι, κυρίως αριστερούς και κομμουνιστές -προφανώς, δεν μπορεί και οι μεν και οι δε να είχαν δίκιο. Ο Γκορμπατσόφ, που έκανε πολλά ταξίδια απέκτησε πολύ γρήγορα το παρατσούκλι Γκόρμπι, και γύρω στο 1987-88 είχαμε το το φαινόμενο που ονομάστηκε Γκορμπιμάνια, όταν όλοι έπιναν νερό στο όνομα του σύντροφου με το σημάδι στο κούτελο.

Από τότε είναι και η γελοιογραφία του Γιάννη Ιωάννου (Φεβρ. 1987), που δείχνει Μητσοτάκη, Παπανδρέου και Φλωράκη στη Βουλή να τσακώνονται για το ποιος είναι περισσότερο φίλος με τον Γκορμπατσόφ.

Για να είμαι δικαιος, υπήρχαν μέσα στο ΚΚΕ αρκετοί που έβλεπαν με δυσπιστία τον Γκορμπατσόφ και τις εξαγγελίες του, είτε από την αρχή είτε σχετικά σύντομα, παρόλο που η επίσημη γραμμή του κόμματος και το δημόσιο πρόσωπό του, όπως το εξέφραζε τότε ο Ριζοσπάστης, ήταν υμνητικά προς τον ΓΓ του ΚΚΣΕ. Αργότερα, οι κατηγορίες έγιναν απερίφραστες για τον «σημαδεμένο προδότη».

Προδότης δεν ήταν βέβαια. Νομίζω πως καλοπροαίρετα προσπάθησε να ξεκουνήσει μια χώρα κι ένα σύστημα που είχαν πέσει σε στασιμότητα, μεταξύ αλλων εξαιτίας του ανταγωνισμού των εξοπλισμών, και απλώς δεν τα κατάφερε -ίσως το προσπάθησε αργά, ίσως ήταν λίγος, ίσως και η υπόθεση δεν έπαιρνε θεραπεία. Μπορούμε να κάνουμε πολλές ασκήσεις εναλλακτικής ιστορίας, «τι θα γινόταν αν».

Τι θα γινόταν, ας πούμε, αν το 1985 ο Γκρομίκο και οι άλλοι της παλαιάς φρουράς πρότειναν κάποιον άλλο για γραμματέα του κόμματος; Ή, τι θα γινόταν αν το πραξικόπημα του 1991 πετύχαινε; Θα άλλαζε κάτι τριάντα χρόνια μετά; Ή απλώς η κατάρρευση θα ερχόταν και πάλι, με μικρές αλλαγές μόνο στις λεπτομέρειες; Στα σχόλια μπορούμε να το συζητήσουμε αυτό.

Ακριβώς το πραξικόπημα του 1991 έφερε στην πρώτη γραμμή τον Γιέλτσιν, έφερε την απαγόρευση του ΚΚΣΕ, έφερε και την εξαφάνιση της Σοβιετικής Ένωσης, όταν οι πρόεδροι Ρωσίας, Ουκρανίας και Λευκορωσίας αποφάσισαν τη διάλυσή της και την αντικατάστασή της από την Κοινοπολιτεία Ανεξάρτητων Κρατών. Ακολούθησε μια περίοδος πρωτοφανούς πλιάτσικου, που έριξε καμιά δεκαριά χρόνια το προσδόκιμο του μέσου Ρώσου (των αντρών κυρίως) και επέτρεψε σε δεκάδες κομπιναδόρους (συχνά πρώην στελέχη του κόμματος) να συσσωρεύσουν σε ριπή οφθαλμού αμύθητες περιουσίες.

Τώρα που έφυγε ο Γκορμπατσόφ, τα πρωτοσέλιδα του διεθνούς τύπου είναι υμνητικά. Οι πιο πολλοί αριστεροί δεν νομίζω ότι έχουν την ίδια γνώμη, είτε διάκεινται φιλικά προς το σοβιετικό σύστημα είτε κριτικά  -ο Τάσος Αναστασίου στην Αυγή έκανε μια γελοιογραφία με τη σημαία της Pizza Hut μεσίστια, θυμίζοντας ότι ο μακαρίτης είχε διαφημίσει τις πίτσες της, τότε που μάζευε χρήματα για φιλανθρωπικούς σκοπούς, για ένα ίδρυμα που είχε ιδρύσει. Δεν θεωρώ τόσο ισχυρή αυτή την κριτική, αλλά είναι βέβαιο ότι μετά το 1991 οι δημόσιες εμφανίσεις του «Γκόρμπι» μού έφερναν στο νου τους αιχμάλωτους βασιλιάδες «βάρβαρων» λαών, που τους έπιαναν οι Ρωμαίοι στρατηγοί και τους έφερναν σιδηροδέσμιους στη Ρώμη όπου τους περιέφεραν σε θριάμβους -εντάξει, τον Γκορμπατσόφ δεν τον είχαν δεμένο.

Στην πατρίδα του άλλωστε, ζούσε μάλλον μέσα σε αδιαφορία. Κάποια φορά, το 1996, είχε βάλει υποψηφιότητα για πρόεδρος της Ρωσικής Ομοσπονδίας και πήρε μόλις 0,51%, θλιβερό. Σε τούτο τον αιώνα ίδρυσε ή πρωτοστάτησε στην ίδρυση διάφορων σοσιαλδημοκρατικών κομμάτων, που όμως ποτέ δεν απέκτησαν έρεισμα στον ρωσικό λαό. Με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία ήρθε ξανά το όνομά του στην επικαιρότητα, καθώς συζητήθηκε η υπόσχεση του Κολ προς τον Γκορμπατσόφ το 1990, ότι αν η ΕΣΣΔ συναινούσε στην επανένωση της Γερμανίας θα μπορούσε να είναι βέβαιη ότι το ΝΑΤΟ δεν θα επεκτεινόταν προς ανατολάς. Ο ίδιος δεν έκανε κάποια δημόσια δήλωση για τον πόλεμο, ενώ το Ίδρυμα Γκορμπατσόφ, τις πρώτες πρώτες μέρες, απεύθυνε έκκληση για να σταματήσει η εισβολή και να μη χαθούν ανθρώπινες ζωές.

Πάντως, έχουν περάσει τριάντα ένα χρόνια από τότε που ο Γκορμπατσόφ είχε την ηγεσία της ΕΣΣΔ κι έτσι δεν μπορούμε να πούμε ότι ο μακαρίτης έχει κάποια άμεση σχέση και ευθύνη για τη σημερινή Ρωσία. Ευθύνη έχει για όσα έκανε ή δεν έκανε στο τιμόνι της ΕΣΣΔ -ήταν ηγέτης ενός κόμματος με εκατομμύρια μέλη κι ενός κράτους με ιστορία δεκαετιών, κι όταν απαγορεύτηκε το ένα και κατέρρευσε το άλλο κανείς από τα μέλη του και τους πολίτες του δεν έκαναν το παραμικρό για να τα σώσουν.

Οπότε, βέβαια δεν μπορεί κανείς να τον χαρακτηρίσει πετυχημένο. Αλλά νομίζω πως η ιστορία θα δει στο τέλος με συμπάθεια και όχι με χλεύη τον σύντροφο με το κόκκινο σημάδι στο κούτελο.

Πριν από 60 χρόνια: Ο Μποστ για την υπόθεση Κεφαλογιάννη (μια συνεργασία του ΜΙΚ_ΙΟΥ)

Tο ιστολόγιο αγαπάει τον Μποστ και του έχει αφιερώσει αμέτρητα άρθρα, σε πολλά από τα οποία θυμόμαστε (οι παλιότεροι) ή γνωρίζουμε (οι νεότεροι) γεγονότα της πρόσφατης ιστορίας μέσα απο γελοιογραφίες του Μποστ. Στην αρχή, τα άρθρα αυτά είχαν γενικό τίτλο «Πριν από 50 χρόνια…», μετά «Πριν από 55 χρόνια…», αλλά τα χρόνια περνάνε και το ιστολόγιο συνεχίζει να εκπέμπει, οπότε πέρσι εγκαινιάσαμε μια νέα χρονολόγηση, τη σειρά «Πριν από 60 χρόνια». Tο προηγούμενο, δωδέκατο σκίτσο της σειράς το είχαμε δημοσιεύσει πριν από 3 μήνες περίπου -εδώ, κι έτσι το σημερινό είναι το πρώτο με σκίτσα του 1962.

Το σημερινό άρθρο είναι μια συνεργασία του φίλου μας του ΜΙΚ_ΙΟΥ, και έχει θέμα κρητικό, ένα επεισόδιο που έγινε στην Κρήτη το 1962. Μάλιστα, είναι δίκροκο, αφού ο Μποστ είχε αφιερώσει δύο συνεχόμενα σκίτσα στο επεισόδιο. Θα αφήσω τον Μικ_ιο να τα πει, εγώ απλώς κάνω ορισμένες δευτερεύουσες επεμβάσεις.

Θα δούμε σήμερα δύο σκίτσα του Μποστ, αφού το δεύτερο από αυτά, που δημοσιεύτηκε πριν ακριβώς 60 χρόνια, στις 4-2-1962 στην Ελευθερία, είναι ουσιαστικά συνέχεια του πρώτου, που είχε δημοσιευτεί την αμέσως προηγούμενη Κυριακή 28-1-1962.

Αναφέρονται και τα δύο σε ένα σοβαρό επεισόδιο που είχε συμβεί στις 25-1-1962 στο Ηράκλειο, όταν ο Βαγγέλης Κεφαλογιάννης, αδελφός του βουλευτή της ΕΡΕ (και πρώην υφυπουργού οικισμού, 1958-61) Μανώλη Κεφαλογιάννη, είχε επιτεθεί μέσα στα γραφεία της εφημερίδας «Αλλαγή» στον διευθυντή της δημοσιογράφο Μανώλη Καρέλλη –μετέπειτα Δήμαρχο Ηρακλείου και αργότερα ευρωβουλευτή. Το γεγονός είχε, φυσικά, πολιτικό αντίκτυπο και τα όσα ακολούθησαν έδειξαν ότι επηρέασε σημαντικά τις πολιτικές εξελίξεις.

Ο Μαν. Καρέλλης (Μ.Καρ. στα επόμενα), με την αρθρογραφία του στην «Αλλαγή», είχε ανοίξει μέτωπο με την οικογένεια Κεφαλογιάννη –και ειδικότερα τον Βαγγέλη (Β.Κεφ.)- με κατηγορίες για παραβιάσεις του νόμου σε διάφορα πεδία, όπως: χασισοκαλλιέργειες, παρανομίες στα χοιροστάσιά τους, παράνομες ρουλέτες, μέχρι και αυθαίρετες κατασκευές εγκαταστάσεων ηλεκτροδότησης σε χωριά! (εξηλεκτρισμός, τότε)

Σύμφωνα με όσα κατέθεσε ο παθών αλλά και οι μάρτυρες, ο Β.Κεφ. ‘μπούκαρε’ στο γραφείο του δημοσιογράφου το απομεσήμερο της 25-1-1962, φωνάζοντας κάτι περί «ενταφιασμού» και του επιτέθηκε, τραυματίζοντάς τον στον μηρό, «ανασπάσας μάχαιραν» μήκους 24 εκ. Ακούγοντας τη φασαρία έτρεξαν από το υπόγειο εργαζόμενοι και συγκράτησαν τον δράστη. Το μαχαίρι τού είχε φύγει από το χέρι (ύστερα από κλοτσιά του Μ.Καρ.;), ο Β.Κεφ. τράβηξε και πιστόλι, αλλά οι εργαζόμενοι τον απέτρεψαν από το να το χρησιμοποιήσει (ή δεν πρόλαβε) και τον άφησαν να φύγει (ή τους ξέφυγε).

Ο Μ.Καρ. μεταφέρθηκε σε κλινική, όπου του έραψαν το τραύμα και βγήκε μετά από 4-5 μέρες.

Στο 1^ο σκίτσο (ΝΟΜΙΚΑΙ ΣΥΜΒΟΥΛΑΙ) ο Β. Κεφ., με αμφίεση μεταξύ χωροφύλακα, καουμπόι και (ψευτό-)μάγκα και ύφος «καπετάνιου», ζητά καταφύγιο και νομική προστασία από τον αδελφό του. Στο πηλήκιο γράφει ΦΡΟΥΡΑΡΧΟΣ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ, όπως ήταν προσωνύμιο του συγκεκριμένου παράγοντα της πόλης, για ευνόητους λόγους. Τα παράσημα τού είχαν απονεμηθεί –υποθέτω- για την αντιστασιακή του δράση κατά την κατοχή.

Ο Β.Κεφ. μάλλον δεν κρυβόταν στο σπίτι τού και δικηγόρου Μ.Κεφ. (του οποίου, ωστόσο, το δίπλωμα υπογράφει ο Μποστ!). Το κρησφύγετο βρισκόταν –απ’ όσα αργότερα λέχθηκαν- σε συγγενικό του σπίτι στη βορειοδυτική πλευρά του Ηρακλείου (Αγία Τριάδα, ίσως)

Το κείμενο στο ανοικτό σύγγραμμα που συμβουλεύεται ο Μ.Κεφ. (για να μην κουράζεστε), επαναλαμβάνει τον ‘κώδιξ της ΕΡΕ’:

’’ΑΝΑΞΙΟΙ ΣΤΡΑΤΗΓΟΙ ΚΑΙ ΑΞΙΟΙ ΦΡΟΥΡΑΡΧΟΙ ΝΟΜΙΚΩΣ ΕΙΝΑΙ ΑΘΩΟΙ’’.

Μπορεί εύκολα να διακρίνει κανείς το ταλέντο του Μποστ να θίγει, με το γνωστό ύφος και τα λογοπαίγνιά του, θέματα της επικαιρότητας.

Στις ράχες των βιβλίων λογοπαίζει με:

– ΝΕΟΝ ΕΝΟΙΚΙΟΣΤΑΣΙΟΝ-ΧΟΙΡΟΣΤΑΣΙΟΝ: Ως γνωστόν, η οικογένεια Κεφαλογιάννηδων είχε μεγάλα χοιραστάσια, γι’ αυτό και ο Μ.Κεφ. αποκαλούνταν χλευαστικά ‘χοιροβοσκός’.

– Ο ΠΡΑΚΤΙΚΟΣ ΓΕΩΠΟΝΟΣ-ΦΥΤΟΛΟΓΙΑ , αλλά και ΓΕΟΠΟΝΙΚΑΙ ΣΥΝΒΟΥΛΑΙ (στο γραφείο): Μπηχτές,

για την ανάπτυξη χασισοκαλλιεργειών, στην οποία επιδίδονταν ο Β. Κεφ.– σύμφωνα με τον Μ. Καρ. αλλά και τον βουλευτή της Ε.Κ. Μαρή Κων. Είχε γίνει και σχετικό δικαστήριο στα Χανιά 9-8-1961, όπου μάλιστα ο Β.Κεφ. είχε απειλήσει τον Μ.Καρ.

– ΣΤΑΝΤΑΛ / ΤΟ ΜΑΥΡΟ ΚΑΙ ΤΟ ΚΟΚΙΝΟ: Προφανής υπαινιγμός για τις ρουλέτες, που ήταν μια ακόμη δραστηριότητα του Β.Κεφ., σύμφωνα με τους κατηγόρους του (στο επόμενο σκίτσο αναφέρεται ξεκάθαρα).

– Στο γραφείο μπροστά επίσης –εκτός από τα προφανή «ΔΙΚΑΙΑ» που υπηρετεί ο Μ.Κεφ.- βλέπουμε ότι ασχολείται και με ΛΕΞΙΚΟΓΡΑΦΗΣΕΙΣ. Πρόκειται για ειρωνικό σχόλιο στην υπόσχεση του Υπ. Εσωτερικών στη Βουλή, ότι θα προβεί σε λεξικογράφηση των εκλογικών καταλόγων, για να εκκαθαριστούν από πεθαμένους, διπλοεγγεγραμμένους κλπ, που «χρησίμευσαν» στις εκλογές βίας και νοθείας της 29-10-1961.

Στα συννεφάκια:

• Ρεβόλβερον: Καθαρευουσιάνικη απόδοση, κι όμως ρεβόρ(λ)βορο, πράγματι λέγανε οι παλιοί το μικρό πιστόλι γενικά-στα ηρακλειώτικα, τουλάχιστον. Το οποίον, τελικά, δεν «ήναψεν αυτοφυώς» (καταπληκτική έκφραση!-κτγμ), όπως είπαμε και πιο πάνω.
• Ευδιάκριτο το λογοπαίγνιο χήρους -> χήρας.
• … ν’ αποδράς με «Μιγκ» στην Ιταλίαν. Βούλγαρος πιλότος είχε κάνει αναγκαστική προσγείωση ενός (κατασκοπευτικού 😉 Μιγκ-17 κοντά στο Μπάρι πριν λίγες μέρες.
• Λεξικογράφησις… Καταλάνοι: Για την λεξικογράφηση είπαμε, οι δε Καταλάνοι είναι οι διαβόητοι αδελφοί Κατελάνοι, μπράβοι που μεσουρανούσαν στη νυχτερινή πιάτσα της Αθήνας την εποχή εκείνη.

Στη μπορντούρα διαβάζουμε:

ΔΟΥΛΕΒΟΥΜΕ ΔΙΑ Ν’ ΑΠΟΚΤΑ ΑΞΙΑΝ ΤΟ ΧΟΡΤΑΡΙ
ΚΕ ΤΟ ΦΑΣΚΟΜΥΛΟΝ ΒΟΥΝΟΥ, Τ’ ΑΥΤΟΦΥΗ ΚΑΛΑΜΙΑ
ΚΑΘ’ ΗΝ ΣΤΙΓΜΗΝ ΟΙ ΙΝΟΝΟΥ ΚΙ’ ΟΙ ΔΙΑΦΟΡΟΙ ΒΟΥΛΓΆΡΟΙ
ΖΗΤΟΥΝ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΙΝ ΝΑ ΚΑΝΟΥΝ ΣΤΑ ΠΟΤΑΜΙΑ.

ΚΙ’ ΑΝΤΙ Ο ΤΥΠΟΣ ΝΑ ΣΤΑΘΗ ΚΑΙ ΝΑ ΜΑΣ ΕΠΑΙΝΕΣΗ
ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΟΙ ΚΑΡΕΛΛΗΔΕΣ ΟΙΤΙΝΕΣ ΜΑΣ ΜΟΧΘΟΥΝ
ΛΟΙΠΟΝ ΤΣΕΚΟΥΡΙ ΚΕ ΦΟΤΙΑ ΑΠΑΝΩ ΤΟΥΣ ΘΑ ΠΕΣΗ
ΚΑΙ ΤΑ ΠΕΡΙΣΤΡΟΦΑ ΗΜΩΝ ΘΑ ΤΟΥΣ ΚΑΤΑΒΡΟΧΘΟΎΝ.

• … ΧΟΡΤΑΡΙ… ΑΥΤΟΦΥΗ ΚΑΛΑΜΙΑ (!): Πάλι υπαινιγμοί για χασισοφυτείες στα όρη…
• … ΟΙ ΙΝΟΝΟΥ ΚΙ’ ΟΙ ΔΙΑΦΟΡΟΙ ΒΟΥΛΓΆΡΟΙ ΖΗΤΟΥΝ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΙΝ ΝΑ ΚΑΝΟΥΝ ΣΤΑ ΠΟΤΑΜΙΑ.

Αναφορά σε δημοσίευμα βουλγαρικής εφημερίδας περί της ανάγκης να συνεργαστούν Βουλγαρία, Ελλάδα και Τουρκία για την αξιοποίηση των ποταμών Νέστου-Στρυμόνα-Έβρου.

• Υπάρχει και η ωραιότατη ομοιοκαταληξία ΜΟΧΘΟΥΝ – ΚΑΤΑΒΡΟΧΘΟΎΝ, όπου το ‘μας μοχθούν’ προκύπτει ως υβρίδιο από «μας φθονούν μοχθηρά» (νομίζω).

Και πάμε στο 2^ο σκίτσο

Ο δράστης Β.Κεφ. δεν παραδόθηκε παρά μετά από μιαν εβδομάδα, την επόμενη Πέμπτη 1-2-1962. Είχαν προηγηθεί διάφορες διαβουλεύσεις και …όροι – μέχρι και προτάσεις «σασμού» ακούστηκαν.

• Παρά το ότι ‘μποστική αδεία’ ο Β.Κεφ. δείχνεται να συνοδεύεται από τον Μ.Κεφ., στην πραγματικότητα εμφανίστηκε συνοδευόμενος από τον άλλο του αδελφό Κώστα και τον δικηγόρο του. (Αλλά, πάντως, οι χωροφύλακες αποδίδουν τιμές …«φρουράρχου»!)

Τον σκιτσάρει κάπως πιο περιποιημένο (αφού θα επαρουσιάζετο εις τας Αρχάς…), αλλά και πάλι με πλήρη …εξάρτυση.

Εδώ στα συννεφάκια, έχουμε:

– ’’… όπως γάμον της Σοφίας με πολάς ταβρομαχίας’’: Εκείνην την περίοδο γίνονταν οι προετοιμασίες για τους γάμους Σοφίας-Χουάν Κάρλος, με μέγα ζήτημα  -και πολιτικό- το ύψος της προίκας και τον τρόπο εξεύρεσης της.

– ’’…εις τα ίχνη μιας θυσίας ιεράρχου’’: Είχε υποβληθεί στις 25-1 παραίτηση του μόλις προ 12ημέρου νεοεκλεγμένου Αρχιεπισκόπου Ιακώβου. Στο κείμενο παραίτησης αναφέρεται και η έκφραση: «Θυσιάζω και σφαγιάζω εμαυτόν και ρίπτομαι ως ο Ιωνάς εις την θάλασσαν… κλπ». Η κυβέρνηση τον πίεζε να παραιτηθεί, ύστερα από εκρηκτική κατάσταση που δημιουργήθηκε στην Εκκλησία (κατηγορίες και μήνυση εναντίον του για «ακατονόμαστες πράξεις», διενέργεια ανακρίσεων κ.λπ)

– ’’…ούτε χοίρους κε φητείας κε ρουλέτας να γυρίζουν’’, με προφανέστατες σπόντες.

– …κε μίαν αμνηστείαν: Τελικά ο Β.Κεφ. έπεσε στα μαλακά (αναμενόμενον γαρ…). Καταδικάστηκε σε φυλάκιση 2,5 μηνών, εξαγοράσιμη προς 120 μεταλλικές δραχμές/ημέρα.

– Και όλο το τελευταίο τετράστιχο με …ισπανικές αναφορές στους πολυδάπανους πριγκιπικούς γάμους.

Η μπορντούρα λέει:

Η ΣΚΕΨΙΣ ΜΑΣ ΕΒΑΝΓΚΕΛΕ, ΚΟΝΤΑ ΣΟΥ ΠΤΕΡΟΥΓΙΖΕΙ
ΣΕ ΠΑΡΑΣΤΕΚΕΙ ΣΙΌΠΗΛΟΝ ΤΟ ΕΘΝΟΣ ΣΥΜΠΑΓΕΣ
ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΔΑΦΝΗΣ ΕΚ ΜΥΡΤΙΑΣ ΤΟ ΜΕΤΟΠΟΝ ΣΤΟΛΙΖΕΙ
ΚΑΘ’ ΗΝ ΣΤΙΓΜΗΝ ΕΙΣ ΙΔΡΗΜΑ ΕΜΒΑΙΝΕΙΣ ΕΥΑΓΕΣ.

Η ΤΟΛΜΗ ΣΟΥ ΕΒΑΝΓΚΕΛΕ ΑΛΑ Κ’ Η ΨΗΧΡΕΜΙΑ
ΝΑ ΑΝΑΣΠΑΣΗΣ ΤΟΝ ΣΟΥΓΙΑ ΕΙΣ ΚΡΙΣΙΜΟΝ ΣΤΙΓΜΗΝ
ΤΗΝ ΟΡΑΝ ΠΟΥ ΤΟ ΟΠΛΟΝ ΣΟΥ ΕΠΑΝΘΑΝΕ ΖΗΜΙΑ –
ΜΟΝΟΝ ΑΦΤΟ ΣΕ ΚΑΘΙΣΤΑ ΔΙ’ ΑΝΔΡΑ ΜΕ ΠΥΓΜΗΝ.

ΕΧΕ ΨΗΛΑ ΤΟ ΜΕΤΟΠΟΝ ΔΙΟΤΙ ΕΙΣ ΤΑΣ ΛΑΡΊΣΑΣ –
ΑΚΟΛΟΥΘΟΥΝ ΤΑ ΙΧΝΗ ΣΟΥ ΚΕ ΑΝΔΡΕΣ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ –
ΣΚΟΡΠΙΖΩΝ ΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΝ, ΤΗΝ ΥΠΕΘΡΟΝ ΦΟΤΙΣΑΣ –
ΩΣ ΝΕΟΣ ΓΟΥΤΕΜΒΕΡΓΙΟΣ ΚΕ ΙΔΡΗΤΗΣ ΣΧΟΛΗΣ.

ΤΑΣ ΑΡΕΤΑΣ ΣΟΥ ΕΞ ΗΜΩΝ ΟΥΔΕΙΣ ΘΑ ΤΑΣ ΞΕΧΑΣΗ –
ΘΑ ΖΗΣ ΣΤΑΣ ΦΛΕΒΑΣ ΟΛΟΝΩΝ, ΩΣ ΛΕΓΕΙ Ο ΠΟΙΗΤΗΣ –
ΚΕ ΟΡΚΙΖΟΜΕΘΑ ΣΚΛΗΡΩΣ Σ’ ΑΥΤΟΥΣ ΠΟΥ Σ’ ΕΧΟΥΝ ΠΙΑΣΗ
ΝΑ ΜΗΝ ΧΟΡΕΨΟΜΕ «ΤΟΥΪΣΤ» ΑΝ ΔΕΝ ΑΠΟΛΗΘΗΣ.

• Ωραίος ο ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΔΑΦΝΗΣ ΕΚ ΜΥΡΤΙΑΣ!
• ΝΑ ΑΝΑΣΠΑΣΕΙΣ ΤΟΝ ΣΟΥΓΙΑΝ: Έκφραση από ρεπορτάζ των ημερών.
• ΙΔΡΗΤΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ο Β.Κεφ., αφού στα ίχνη του βαδίζουν και βουλευτές της ΕΡΕ. Στις 2-2-62 στη Λάρισα κυβερνητικός βουλευτής με δύο μπράβους του επιτέθηκε και ξυλοκόπησε ομόφρονα (!) δημοσιογράφο-διευθυντή εφημερίδας.
• Η αναφορά στο ΤΟΥΪΣΤ, επειδή μόλις είχε αρχίσει να διαδίδεται και στην Ελλάδα ο νέος χορός. Ο οποίος ξεκινώντας στα μέσα του 1960 από Αμερική, διαδόθηκε στην Ευρώπη όλο το 1961 και από αρχές του ’62 ήρθε να κυριέψει και την Ελλάδα. Εκείνες τις μέρες προβαλλόταν η πρώτη ελληνική ταινία με τουίστ (Λάσκαρη-Ηλιόπουλος), ‘Ο ατσίδας’, που είχε μεγάλη επιτυχία.

Ελευθερία, 26.1.1962

Το θέμα της επίθεσης στον Μ.Καρ. ήρθε στη Βουλή, όπου και δημιούργησε αναμενόμενες αντιπαραθέσεις, ενώ οδήγησε και σε συγκέντρωση διαμαρτυρίας, οργανωμένη από την Ε.Κ. στο Ηράκλειο στις 31-1-1962. Η συγκέντρωση αυτή –αμφιλεγόμενης επιτυχίας- θεωρήθηκε πάντως προάγγελος της μεγάλης –πραγματικά- συγκέντρωσης της Ε.Κ. στο Ηράκλειο με ομιλητή τον Γεώργιο Παπανδρέου στις 18-3-1962. Αυτή η συγκέντρωση θεωρείται από πολλούς σταθμός στην εξέλιξη του «ανένδοτου αγώνα», που έφερε την αναχώρηση Κ.Καραμανλή, τη νίκη της Ε.Κ. στις εκλογές του Νοεμβρίου 1963 και την άνετη πλειοψηφία της Ε.Κ. στις εκλογές του Φεβρουαρίου 1964.

Καλή χρνιά σε λες και λυς, με υγεία και αγάπη!

Εδώ και λίγες ώρες έχουμε μπει στο 2022 κι έτσι έχουμε αλλάξει χρόνο.

Όπως και η περυσινή, έτσι και η φετινή πρωτοχρονιά είναι ιδιαίτερη, όπως ιδιαίτερη ήταν και η χτεσινή παραμονή, μέσα στον φόβο της παραλλαγής Όμικρον -άρα και, για κάποιους τουλάχιστον, χωρίς το παραδοσιακό ξενύχτι. Οπότε, το σημερινό άρθρο κάποιοι θα το διαβάσουν νωρίτερα απ’ό,τι άλλες χρονιές.

Οσοι το διαβάσετε νωρίς, μη νομίσετε ότι φταίει που δεν ήπιατε τον δεύτερο καφέ. Πράγματι, ο τίτλος είναι λειψός -ακριβέστερα, λιπογραμματικός, αφού λείπει ένα συγκεκριμένο γράμμα, το Ο. Συνεχίζουμε, βλέπετε, το αστείο και ευχόμαστε η χρονιά που ανέτειλε να είναι χωρίς Όμικρον. (Και χωρίς Δ, εδώ που τα λέμε, αλλά για να φανεί αυτό θα έπρεπε να γράψω το ύ χιλίάες εικσιύ ολογράφως!)

Φέτος είναι η δέκατη τρίτη πρωτοχρονιά του ιστολογίου -που ελπίζω να μην ειναι γρουσούζικη. Πάντως, επειδή είμαι άνθρωπος συντηρητικός θα τηρήσω και φέτος μια παράδοση που αρκετές φορές ακολουθώ αν και όχι ανελλιπώς. Έτσι, όπως και πέρυσι και πρόπερσι και προηγούμενες πρωτοχρονιές το θέμα του σημερινού πρωτοχρονιάτικου άρθρου είναι πρωτοχρονιάτικες γελοιογραφίες από περασμένες χρονιές, από την αντίστοιχη χρονιά προηγούμενων δεκαετιών, δηλαδή από χρονιές που πιάνουν τον ίδιο λήγοντα, σε 2 -και συγκεκριμένα από το 1972, το 1982, το 1992, το 2002 και το 2012.

Και ξεκινάμε από το 1972. Μέσα στη δικτατορία, τα περιθώρια για σχολιασμό της εσωτερικής πολιτικής σκηνής ήταν ανύπαρκτα (και ποια πολιτική σκηνή, άλλωστε), οπότε οι γελοιογράφοι σχολίαζαν την εξωτερική πολιτική.

Aπό το πρωτοχρονιάτικο φύλλο του Βήματος, λοιπόν, της 1.1.1972, το πενάκι του Φωκίωνα Δημητριάδη σχεδιάζει μια πρωτοχρονιάτικη «συνάντηση κορυφής».

Αριστερά ο Ρίτσαρντ Νίξον, πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, δεξιά ο Λεονίντ Μπρέζνιεφ, ο ηγέτης της ΕΣΣΔ, και στη μέση ο πρόεδρος Μάο της Κίνας, δίνουν τα χέρια και ο Μάο εκφράζει την ευχή να πάνε καλά οι δουλειές των βιομηχανιών όπλων, ενώ σε λυτά χαρτιά βλέπουμε τα διάφορα σημεία έντασης και συγκρούσεων στον πλανήτη, Πακιστάν-Ινδία, Μέση Ανατολή, Βιετνάμ.

Ο Μάο κρατάει επίσης το κόκκινο βιβλιαράκι με τις σκέψεις του, ενώ ο Μπρέζνιεφ φοράει ρώσικο πουκάμισο.

Πράγματι, το 1972 ανέτειλε με υποσχέσεις για ύφεση και χαλάρωση των ψυχροπολεμικών εντάσεων. Δεν έγινε κάποια διάσκεψη κορυφής τον Δεκέμβριο του 1971, αλλά υπήρχαν εντονότατες διαβουλεύσεις ανάμεσα στους δυτικούς ηγέτες, ενόψει της προγραμματισμένης διάσκεψης κορυφής του Μαΐου 1972 που έγινε στη Μόσχα ανάμεσα σε ΗΠΑ και ΕΣΣΔ και είχε ως αποτέλεσμα την υπογραφή σειράς σημαντικών συμφωνιών και συνθηκών (όπως για τους αντιβαλλιστικούς πυραύλους). Προηγήθηκε η ιστορική επίσκεψη του προέδρου Νίξον στην Κίνα.

Έτσι, τον Δεκέμβριο του 1971, σε προετοιμασία των συναντήσεων αυτών, ο Νίξον είχε συναντηθεί με διάφορους ηγέτες, πχ με τον Βρετανό πρωθυπουργό Έντουαρντ Χηθ στη Βερμούδα.

Να προσέξουμε την απλή καθαρεύουσα που χρησιμοποιείται (συνάντησις, βιομηχανίαι).

Πριν από 60 χρόνια: Ο Μποστ για τις εκλογές βίας και νοθείας του 1961 (2)

Tο ιστολόγιο αγαπάει τον Μποστ και του έχει αφιερώσει αμέτρητα άρθρα, σε πολλά από τα οποία θυμόμαστε (οι παλιότεροι) ή γνωρίζουμε (οι νεότεροι) γεγονότα της πρόσφατης ιστορίας μέσα απο γελοιογραφίες του Μποστ. Στην αρχή, τα άρθρα αυτά είχαν γενικό τίτλο «Πριν από 50 χρόνια…», μετά «Πριν από 55 χρόνια…», αλλά τα χρόνια περνάνε και το ιστολόγιο συνεχίζει να εκπέμπει, οπότε πέρσι εγκαινιάσαμε μια νέα χρονολόγηση, τη σειρά «Πριν από 60 χρόνια». Tο προηγούμενο, ενδέκατο σκίτσο της σειράς το δημοσιεύσαμε πριν από 3 εβδομάδες -εδώ και είχε θέμα τις εκλογές του 1961.

Το ίδιο ισχύει και με το σημερινό σκίτσο, που και αυτό είναι αφιερωμένο στις εκλογές της 29ης Οκτωβρίου 1961, που έχουν μείνει στην ιστορία ως «εκλογές βίας και νοθείας». Οι εκλογές έγιναν από την υπηρεσιακή κυβέρνηση Δόβα, αλλά σημαδεύτηκαν από συνεχή επεισόδια βίας και τρομοκρατίας εναντίον κυρίως υποψηφίων και οπαδών της ΕΔΑ, αλλά και της Ένωσης Κέντρου, κυρίως στην επαρχία -ακόμη και με νεκρούς, τον Στέφανο Βελδεμίρη και τον Διονύση Κερπινιώτη. (Η ΕΔΑ είχε έρθει δεύτερο κόμμα στις προηγούμενες εκλογές του 1958).

Το σκίτσο που θα δούμε σήμερα δημοσιεύτηκε στην Ελευθερία ανήμερα των εκλογών, την Κυριακή 29 Οκτωβρίου 1961. Καθώς συνεργάζεται με μια εφημερίδα που υποστήριζε αναφανδόν την Ένωση Κέντρου, ο Μποστ στο σκίτσο του προβλέπει βέβαια την ήττα της ΕΡΕ και του Κ. Καραμανλή, προσβλέποντας όμως σε νίκη του Παπανδρέου, παρά το γεγονός ότι ο ίδιος ο Μποστ υποστήριζε την ΕΔΑ.

Όχι απλώς προβλέπει ήττα ο Μποστ, αλλά και κάνει την κηδεία της απερχόμενης κυβέρνησης:

 

Πριν από 60 χρόνια: Ο Μποστ για τις εκλογές βίας και νοθείας του 1961

Tο ιστολόγιο αγαπάει τον Μποστ και του έχει αφιερώσει αμέτρητα άρθρα, σε πολλά από τα οποία θυμόμαστε (οι παλιότεροι) ή γνωρίζουμε (οι νεότεροι) γεγονότα της πρόσφατης ιστορίας μέσα απο γελοιογραφίες του Μποστ. Στην αρχή, τα άρθρα αυτά είχαν γενικό τίτλο «Πριν από 50 χρόνια…», μετά «Πριν από 55 χρόνια…», αλλά τα χρόνια περνάνε και το ιστολόγιο συνεχίζει να εκπέμπει, οπότε πέρσι εγκαινιάσαμε μια νέα χρονολόγηση, τη σειρά «Πριν από 60 χρόνια». Tο προηγούμενο, δέκατο σκίτσο της σειράς το δημοσιεύσαμε πριν από 3 εβδομάδες -εδώ.

Το σημερινό είναι ένα από τα 4-5 σκίτσα που αφιέρωσε ο Μποστ στις εκλογές της 29ης Οκτωβρίου 1961, που έχουν μείνει στην ιστορία ως «εκλογές βίας και νοθείας». Οι εκλογές έγιναν από την υπηρεσιακή κυβέρνηση Δόβα, αλλά σημαδεύτηκαν από συνεχή επεισόδια βίας και τρομοκρατίας εναντίον κυρίως υποψηφίων και οπαδών της ΕΔΑ, αλλά και της Ένωσης Κέντρου, κυρίως στην επαρχία -ακόμη και με νεκρούς, τον Στέφανο Βελδεμίρη και τον Διονύση Κερπινιώτη. (Η ΕΔΑ είχε έρθει δεύτερο κόμμα στις προηγούμενες εκλογές του 1958).

Ανατρέχοντας σε εφημερίδες της εποχής, βλέπουμε καθημερινά καταγγελίες, π.χ. στην Αυγή στις 26 Σεπτεμβρίου: Άρχισε η δράση των μασκοφόρων. Επίθεσις στο Μυλοχώρι Κιλκίς και στην Σούρπη Μαγνησίας, ενώ καθημερινά ήταν τα διαβήματα τόσο της ΕΔΑ όσο και της Ένωσης Κέντρου στον υπηρεσιακό πρωθυπουργό.

Σε αυτό το κλίμα, ο Μποστ δημοσίευσε την Κυριακή 1 Οκτωβριου 1961 το σκίτσο που θα παρουσιάσουμε σήμερα στην Ελευθερία, την κεντρώα εφημερίδα με την οποία συνεργαζόταν από τις αρχές του 1960, χρησιμοποιώντας ως έναυσμα μια πολύκροτη δίκη που απασχολούσε την κοινή γνώμη.

Πράγματι, τις μέρες εκείνες γινόταν στο Κακουργιοδικείο Αθηνών η δίκη της «Μήδειας του Καλαμακίου», όπως είχε ονομάσει ο Τύπος την Αμερικανίδα Νίτα Μπέικερ.

Πριν από 60 χρόνια: Ο Μποστ και τα εμβόλια

Tο ιστολόγιο αγαπάει τον Μποστ και του έχει αφιερώσει αμέτρητα άρθρα, σε πολλά από τα οποία θυμόμαστε (οι παλιότεροι) ή γνωρίζουμε (οι νεότεροι) γεγονότα της πρόσφατης ιστορίας μέσα απο γελοιογραφίες του Μποστ. Στην αρχή, τα άρθρα αυτά είχαν γενικό τίτλο «Πριν από 50 χρόνια…», μετά «Πριν από 55 χρόνια…», αλλά τα χρόνια περνάνε και το ιστολόγιο συνεχίζει να εκπέμπει, οπότε πέρσι εγκαινιάσαμε μια νέα χρονολόγηση, τη σειρά «Πριν από 60 χρόνια». Το καλοκαίρι παραμέλησα τις δημοσιεύσεις αυτές κι έτσι το προηγούμενο, ένατο σκίτσο της σειράς το δημοσιεύσαμε πριν από 3 μήνες -εδώ.

Το σημερινό άρθρο θα ταίριαζε καλύτερα την προηγούμενη Παρασκευή, αφού τότε συμπληρώνονταν ακριβώς 60 χρόνια από την πρώτη του δημοσίευση αλλά δεν χάνει την «επικαιρότητά» του μια και το θέμα των εμβολίων εξακολουθεί να είναι επίκαιρο και δυστυχώς θα είναι, μαζί με τον κορονοϊό, για καιρό ακόμα. Βέβαια, σε άλλα εμβόλια αναφερόταν ο Μποστ, αλλά αυτό είναι φανερό οπότε δεν μπορεί κανείς να με κατηγορήσει για… κλικοθηρία.

Το σκίτσο δημοσιεύτηκε την Κυριακή 10 Σεπτεμβρίου 1961 στην Ελευθερία, με την οποία συνεργαζόταν ο Μποστ (από το 1960 έως το 1963).

Εβδομάς εμβολίων είναι ο τίτλος και ο Μποστ συνδυάζει δυο γεγονότα που απασχολούσαν την επικαιρότητα: ένα σκάνδαλο με εισαγωγές εμβολίων και τις διεργασίες στον χώρο του Κέντρου, που τις παρομοιάζει με τον διεμβολισμό του Κόμματος Φιλελευθέρων από το ΚΕΑ του στρατηγού Γρίβα.

Έτσι κάνει λογοπαίγνιο ανάμεσα στον εμβολιασμό και στον διεμβολισμό -αν δεν κάνω λάθος πριν από μερικά χρόνια, η σημερινή υφυπουργός Δομνα Μιχαηλίδου υπουργός Νίκη Κεραμέως είχε μιλήσει για «εμβολιασμό σκάφους από τουρκικό πολεμικό» ή κάτι τέτοιο, αλλά περιέργως δεν βρίσκω ιχνος του περιστατικού στο γκουγκλ (ή μάλλον όχι και τόσο περιέργως, αφού τώρα οι αναφορές σε «εμβολιασμό» είναι αμετρητες).

Να τα πάρουμε με τη σειρά. Την προηγούμενη εβδομάδα είχε έρθει στην επιφάνεια ένα σκάνδαλο εισαγωγής εμβολίων με φουσκωμένο κοστολόγιο, επί σειρά ετών. Ο αρμόδιος υφυπουργός Κοιν. Προνοίας Ιωάννης Ψαρρέας αναγνώρισε μεν το σκάνδαλο αλλά προσπάθησε να το υποβαθμίσει αφού, όπως είπε, τα παράνομα υπερκέρδη ανέρχονταν μόνο σε εκατοντάδες χιλιάδες δραχμές.

O Μποστ εκμεταλλεύεται δεόντως το επώνυμο του υπουργού για λογοπαίγνια. Έτσι, στο φύλλο της εφημερίδας που κρατάει ο Πειναλέων (νομίζω ότι) διαβάζουμε: Ο κ. Ψαρέας τυρί σιγήν ιχθύος και θολώνη τα νερά, ενώ η μαμα-Ελλάς λέει ότι «δι’ αυτούς τους καρχαρέας επρονόει δύο έτη ο προστάτης των Ψαρέας».

Πριν από 60 χρόνια: Ο Μποστ και η επίσκεψη της Τζάκι Κένεντι στην Ελλάδα

Tο ιστολόγιο αγαπάει τον Μποστ και του έχει αφιερώσει αμέτρητα άρθρα, σε πολλά από τα οποία θυμόμαστε (οι παλιότεροι) ή γνωρίζουμε (οι νεότεροι) γεγονότα της πρόσφατης ιστορίας μέσα απο γελοιογραφίες του Μποστ. Στην αρχή, τα άρθρα αυτά είχαν γενικό τίτλο «Πριν από 50 χρόνια…», μετά «Πριν από 55 χρόνια…», αλλά τα χρόνια περνάνε και το ιστολόγιο συνεχίζει να εκπέμπει, οπότε πέρσι εγκαινιάσαμε μια νέα χρονολόγηση, τη σειρά «Πριν από 60 χρόνια». Το προηγούμενο, όγδοο σκίτσο της σειράς το δημοσιεύσαμε πριν από 15 μέρες -είναι εδώ.

Το σημερινό σκίτσο νόμιζα πως το έχω βάλει στο ιστολόγιο, αλλά δεν το βρήκα. Αν παρ’ ελπίδα πέφτω έξω και το έχω ήδη βάλει πριν από καμιά δεκαριά χρόνια, κάντε πως το ξεχάσατε.

Λοιπόν, τον Ιούνιο του 1961, η πρώτη κυρία των ΗΠΑ, η λαμπερή Τζάκι Κένεντι, επισκέφθηκε την Ελλάδα για 9ήμερη ανεπίσημη επίσκεψη, που περιλάμβανε επίσκεψη στην Επίδαυρο όπου παρακολούθησαν πρόβες, κρουαζιέρα στα νησιά, επίσκεψη στους βασιλείς στο Τατόι, στην κατοικία του πρωθυπουργού και στην Ακρόπολη, αλλά και παράσταση της Ιφιγένειας εν Αυλίδι στο Ηρώδειο.

Ο Μποστ αφιέρωσε δύο σκίτσα σε αυτό το σημαντικό κοσμικο-πολιτικό γεγονός, ένα κατά τη διάρκεια της επίσκεψης, στο οποίο η μαμα-Ελλάς υποδέχεται την υψηλή ξένη («Νιώθομεν χαράν πολήν αφιχθέντος Ζακελήν») και ένα μετά το τέλος της. Διάλεξα να παρουσιάσω το δεύτερο σκίτσο, αφενός επειδή το πρώτο δεν το έχω σε καλή ποιότητα και αφετέρου επειδή το δεύτερο δημοσιεύτηκε, κατά σύμπτωση, ακριβώς πριν από 60 χρόνια σαν σήμερα:

Πριν από 60 χρόνια: Ο Μποστ και ο… θούριος του Υψηλάντη

Tο ιστολόγιο αγαπάει τον Μποστ και του έχει αφιερώσει αμέτρητα άρθρα, σε πολλά από τα οποία θυμόμαστε (οι παλιότεροι) ή γνωρίζουμε (οι νεότεροι) γεγονότα της πρόσφατης ιστορίας μέσα απο γελοιογραφίες του Μποστ. Στην αρχή, τα άρθρα αυτά είχαν γενικό τίτλο «Πριν από 50 χρόνια…», μετά «Πριν από 55 χρόνια…», αλλά τα χρόνια περνάνε και το ιστολόγιο συνεχίζει να εκπέμπει, οπότε πέρσι εγκαινιάσαμε μια νέα χρονολόγηση, τη σειρά «Πριν από 60 χρόνια». Το προηγούμενο, έκτο σκίτσο της σειράς το δημοσιεύσαμε πριν από τρεις μήνες -είναι εδώ.

Το σημερινό σκίτσο έχει μιαν άλλη επετειακή διάσταση, αφού αναφέρεται σε ένα πρόσωπο που διαδραμάτισε καίριο ρόλο στην Επανάσταση του 1821 που τα 200 χρόνια της γιορτάζουμε φέτος, τον Αλέξανδρο Υψηλάντη.

Πράγματι, ο Μποστ παρουσιάζει τον «θούριο του Υψηλάντου», αλλά εμφανίζει και τον Ρήγα Φεραίο στο σκίτσο:

To σκίτσο δημοσιεύτηκε στην εφημ. Ελευθερία ακριβώς πριν από 60 χρόνια, στις 4 Ιουνίου 1961 (μέρα Κυριακή). Το θέμα της γελοιογραφίας είναι ένα μικροσυμβάν της πολιτικής επικαιρότητας, που πάντως είχε κάνει κάποια αίσθηση τότε: ο διπλωμάτης Θωμάς Υψηλάντης, έως τότε πρεσβευτής στη Βόννη (την τότε πρωτεύουσα της τότε Δυτικής Γερμανίας) είχε μόλις παραιτηθεί καταγγέλλοντας, σε απόρρητη επιστολή του, κακό χειρισμό των ελληνογερμανικών σχέσεων από την κυβέρνηση Καραμανλή -μάλλον σε σχέση με την υπόθεση Μέρτεν. Σε απάντηση, η κυβέρνηση κατηγόρησε τον παραιτηθέντα διπλωμάτη για μη ικανοποιητικό χειρισμό σοβαρότατων οικονομικών ζητημάτων.

Το ενδιαφέρον είναι ότι ο διπλωμάτης Θ. Υψηλάντης πράγματι κρατούσε από την οικογένεια των Υψηλαντών της επανάστασης: ήταν εγγονός του Γρηγορίου Υψηλάντη, αδελφού του Αλέξανδρου και του Δημήτριου.

Πριν από 60 χρόνια: Ο Μποστ και ο σάτυρος του Λιόπεσι

Tο ιστολόγιο αγαπάει τον Μποστ και του έχει αφιερώσει αμέτρητα άρθρα, σε πολλά από τα οποία θυμόμαστε (οι παλιότεροι) ή γνωρίζουμε (οι νεότεροι) γεγονότα της πρόσφατης ιστορίας μέσα απο γελοιογραφίες του Μποστ. Στην αρχή, τα άρθρα αυτά είχαν γενικό τίτλο «Πριν από 50 χρόνια…», μετά «Πριν από 55 χρόνια…», αλλά τα χρόνια περνάνε και το ιστολόγιο συνεχίζει να εκπέμπει, οπότε πέρσι εγκαινιάσαμε μια νέα χρονολόγηση, τη σειρά «Πριν από 60 χρόνια». Το προηγούμενο, έκτο σκίτσο της σειράς το δημοσιεύσαμε πριν από δυο βδομάδες -είναι εδώ.

Το σκιτσο που θα δημοσιεύσουμε σήμερα έχει ηδη δημοσιευτεί στο ιστολόγιο, αλλά πολύ παλιά: στις αρχές Μαρτίου του 2009, όταν δηλαδή το ιστολόγιό μας δεν είχε κλείσει ούτε έναν μήνα ζωής, και γι’ αυτό ελπίζω βάσιμα ότι δεν θα το ξέρουν οι περισσότεροι από τους σημερινούς αναγνώστες. Βλέπω μάλιστα ότι είχαμε τότε μόνο 14 σχόλια με πρώτο το σχόλιο του αξέχαστου Αλλού Φαν Μαρξ που δεν βρίσκεται πια στον μάταιο τούτο κόσμο. Οπότε νομίζω ότι η αναδημοσίευση δικαιολογείται -ίσως μαλιστα και το θέμα να έχει μιαν υπόγεια επικαιρότητα.

Πρόκειται φυσικά για μια υπόθεση του αστυνομικού δελτίου που είχε κάνει αίσθηση τότε.

Στις 27 Φεβρουαρίου 1961, δυο μαθήτριες του Δημοτικού επιστρέφουν από το σχολείο στο σπίτι τους, στου Ζωγράφου. Ένα πολυτελές αυτοκίνητο σταματάει δίπλα τους και ο οδηγός, ένας όμορφος νεαρός γύρω στα τριάντα, ρωτάει τα κορίτσια πού είναι η οδός Ανακρέοντος. Όταν του απαντούν, παρακαλεί τη μία τους να ανεβεί στο αυτοκίνητο και να τον οδηγήσει εκεί για να μη χάσει το δρόμο. Ανυποψίαστο, το οχτάχρονο κοριτσάκι κάθεται στη θέση του συνοδηγού αλλά ο οδηγός αναπτύσσει ταχύτητα και βγαίνει στη Μεσογείων. Η μικρή καταλαβαίνει ότι κάτι δεν πάει καλά και βάζει τις φωνές, τότε εκείνος τη φιμώνει με το ένα χέρι ενώ πατάει γκάζι. Περνάει τον Χολαργό, την Αγία Παρασκευή και τον Σταυρό. Λίγο πριν φτάσει στο Λιόπεσι, στρίβει σε χωματόδρομο, βιάζει το κοριτσάκι και ύστερα εξαφανίζεται.

Διαβάτες βρίσκουν το κοριτσάκι και το οδηγούν στη Χωροφυλακή και από εκεί στους γονείς της. Όπως λέει το ρεπορτάζ της εποχής, «αι αστυνομικαί αρχαί υπέθεσαν κατ’ αρχήν ότι η μικρά υπερέβαλε τα γεγονότα και ότι δια να δικαιολογήση περίπατον επ’ αυτοκινήτου μετ’ αγνώστου και ίσως μερικά αηδή φιλήματα παρ’ αυτού, έπλασε τον μύθον περί της βδελυράς επιθέσεως … Εις τούτο συνέτεινε βεβαίως και η αφέλεια της διηγήσεως της παιδίσκης περί των συμβάντων. … Η μικρά, όμως, την μεσημβρίαν χθες απεστάλη εις την ιατροδικαστικήν υπηρεσίαν και εξητάσθη από τον ιατροδικαστήν κ. Αγιουτάντην, ο οποίος διεπίστωσεν ότι ο άγνωστος κτηνάνθρωπος είχε καταστρέψει την μικράν κατά σαδιστικόν τρόπον δια να κορέση το βδελυρόν πάθος του».

Αυτό το περιστατικό, οπωσδήποτε συγκλονιστικό για την τότε Αθήνα, δίνει στον Μποστ την έμπνευση για ένα σατιρικό σκίτσο που σήμερα θα μπορούσε να θεωρηθεί πολιτικά απρεπές:

Πριν από 60 χρόνια: Ο Μποστ για τη δολοφονία του Πατρίς Λουμούμπα

Tο ιστολόγιο αγαπάει τον Μποστ και του έχει αφιερώσει αμέτρητα άρθρα, σε πολλά από τα οποία θυμόμαστε (οι παλιότεροι) ή γνωρίζουμε (οι νεότεροι) γεγονότα της πρόσφατης ιστορίας μέσα απο γελοιογραφίες του Μποστ. Στην αρχή, τα άρθρα αυτά είχαν γενικό τίτλο «Πριν από 50 χρόνια…», μετά «Πριν από 55 χρόνια…», αλλά τα χρόνια περνάνε και το ιστολόγιο συνεχίζει να εκπέμπει, οπότε πέρσι εγκαινιάσαμε μια νέα χρονολόγηση, τη σειρά «Πριν από 60 χρόνια». Το προηγούμενο, πέμπτο σκίτσο της σειράς είναι εδώ.

Και το σημερινό σκίτσο αφορά ένα διεθνές θέμα: τη δολοφονία του Πατρίς Λουμούμπα, του πολιτικού που ηγήθηκε του κινήματος ανεξαρτησίας στο (βελγικό) Κονγκό και στη συνέχεια ήταν ο πρώτος εκλεγμένος πρωθυπουργός του νέου ανεξάρτητου κράτους. Εδώ έγινε και ένα μπέρδεμα. Την ίδια περίπου περίοδο κέρδισε την ανεξαρτησία του και το πολύ μικρότερο γαλλικό Κονγκό. Και τα δύο κράτη ονομάστηκαν «Δημοκρατία του Κονγκό», οπότε για μερικά χρόνια αναφέρονταν δίπλα και οι πρωτεύουσες τους για να ξεχωρίζουν: Κονγκό-Μπραζαβίλ το πρώην γαλλικό, Κονγκό-Λεοπολντβίλ το πρώην βελγικό. Αργότερα, το κράτος ονομάστηκε Ζαΐρ και τώρα λέγεται Λαοκρατική Δημοκρατία (République Democratique) του Κονγκό.

Αμέσως μετά την ανάληψη της πρωθυπουργίας από τον Λουμούμπα, το καλοκαίρι του 1960, ξέσπασαν αποσχιστικά κινήματα στην περιοχή της Κατάνγκας με την υποκίνηση των Βέλγων. Ο Λουμούμπα ζήτησε τη βοήθεια των Αμερικανών, που αρνήθηκαν, οπότε στράφηκε στους Σοβιετικούς -μοιραίο λάθος. Ο πρόεδρος Καζαβούμπου απέπεμψε τον Λουμούμπα, παραβιάζοντας το σύνταγμα της χώρας. Ακολούθησε στρατιωτικό πραξικόπημα από τον Μομπούτου, οι δυνάμεις του οποίου συνέλαβαν τον Λουμούμπα πριν προφτάσει να φτάσει στην περιοχή που βρισκόταν υπό τον έλεγχο στρατιωτικών δυνάμεων που του έμεναν πιστές. Τον παρέδωσαν στους άνδρες του Τσόμπε, του ηγέτη της Κατάνγκας. Με την αποδεδειγμένη πια ενθάρρυνση των Βέλγων, ο Λουμούμπα εκτελέστηκε στις 17 Ιανουαρίου 1961 αλλά η επιβεβαίωση του θανάτου του ήρθε μερικές εβδομάδες αργότερα, περί τις 10 Φεβρουαρίου. Η είδηση της δολοφονίας του Πατρίς Λουμούμπα προκάλεσε παγκόσμιο κίνημα διαμαρτυρίας -σε πολλές χώρες λεηλατήθηκε η βελγική πρεσβεία.

Στις 14 Φεβρουαρίου 1961, η χήρα του, η Πωλίν Λουμουμπα, τέθηκε επικεφαλής πένθιμης πορείας, όπου όλες οι γυναίκες ήταν γυμνόστηθες, απηχώντας πανάρχαιο έθιμο πένθους (εδώ μια φωτογραφία, με αποικιοκρατική λεζάντα). Διέσχισαν τις αφρικανικές συνοικίες της Λεόπολντβιλ και έφτασαν στα γραφεία του ΟΗΕ, όπου ζήτησαν να τους δοθεί το πτώμα του δολοφονημένου ηγέτη για να το θάψουν χριστιανικά. (Παρεμπιπτόντως, ο ρόλος του ΟΗΕ στην υπόθεση δεν ήταν πολύ καθαρός).

Αυτό το περιστατικό δίνει στον Μποστ την αφορμή για τη γελοιογραφία, που δημοσιεύτηκε στην Ελευθερία στις 19 Φεβρουαρίου 1961, πριν από ακριβώς 60 χρόνια:

Ο Μποστ παρουσιάζει την Πωλίν Λουμπούμπα να προσπέφτει στα πόδια όχι των ανθρώπων του ΟΗΕ αλλά της μαμά-Ελλάς, που εδώ παρουσιάζεται ανάλγητη, όπως μας λέει και ο τίτλος του σκίτσου.

Πριν από 60 χρόνια: Ο Μποστ για την κατάληψη του πλοίου Σάντα Μαρία

Tο ιστολόγιο αγαπάει τον Μποστ και του έχει αφιερώσει αμέτρητα άρθρα, σε πολλά από τα οποία θυμόμαστε (οι παλιότεροι) ή γνωρίζουμε (οι νεότεροι) γεγονότα της πρόσφατης ιστορίας μέσα απο γελοιογραφίες του Μποστ. Στην αρχή, τα άρθρα αυτά είχαν γενικό τίτλο «Πριν από 50 χρόνια…», μετά «Πριν από 55 χρόνια…», αλλά τα χρόνια περνάνε και το ιστολόγιο συνεχίζει να εκπέμπει, οπότε πέρσι εγκαινιάσαμε μια νέα χρονολόγηση, τη σειρά «Πριν από 60 χρόνια». Η αλήθεια είναι ότι μετά τον Αύγουστο δεν έβαλα καινούργιο σκίτσο στη σειρά -το προηγούμενο, τέταρτο, σκίτσο της σειράς είναι εδώ. Οπότε, ύστερα από αρκετούς μήνες διακοπής, ξαναπιάνουμε σήμερα με ένα σκίτσο του Ιανουαρίου 1961.

Το σκίτσο αφορά ένα διεθνές θέμα, που βέβαια ο Μποστ βρίσκει τον τρόπο να το συσχετίσει με την εσωτερική πολιτική κατάσταση. Το 1961 στην Πορτογαλία κυβερνούσε (από το 1932!) ο δικτάτορας Αντόνιο Σαλαζάρ, ο οποίος είχε εγκαθιδρύσει το Estado Novo (Νέο κράτος). Την εποχή εκείνη, και ως το 1974, η Πορτογαλία είχε πολλές αποικίες στην Αφρική (Αγκόλα, Μοζαμβίκη, Γουινέα Μπισάου).

Tον Ιανουάριο του 1961, 24 Πορτογάλοι και Ισπανοί αγωνιστές, με επικεφαλής τον Ενρίκε Γκαλβάο, κατέλαβαν το πορτογαλικό υπερωκεάνειο Σάντα Μαρία, που έκανε δρομολόγιο μεταξύ Πορτογαλίας-Καραϊβικής-Νότιας Αμερικής, σε μια εποχή όπου τα αεροπορικά ταξίδια ήταν πολύ σπανιότερα. Οι αγωνιστές είχαν επιβιβαστεί από λιμάνια της Βενεζουέλας και του Κουρασάο ως τουρίστες, κρύβοντας τα όπλα τους σε διπλό πάτο στις βαλίτσες τους. Τις πρώτες πρωινές ώρες της 22ας Ιανουαρίου πήραν τον έλεγχο του πλοίου, το οποίο μετέφερε 600 επιβάτες και είχε 300 ναυτικούς πλήρωμα.

Η κατάληψη (να την πούμε πειρατεία;) του πλοίου υπήρξε επιτυχημένη και με έναν μόνο νεκρό από το πλήρωμα. Ο Γκαλβάο είχε σκοπό να οδηγήσει τη Σάντα Μαρία στην Αγκόλα, όπου σχεδίαζε να ξεκινήσει τον αγώνα για την ανατροπή του πορτογαλικού καθεστώτος και συνάμα την ανεξαρτησία της Αγκόλας (ο ίδιος είχε ζήσει πολλά χρόνια στην Αγκόλα και παλιότερα ήταν βουλευτής Αγκόλας στην «εθνοσυνέλευση» του Νέου Κράτους). Όμως ύστερα απο μερικές μέρες το πλοίο περικυκλώθηκε από αμερικανικά πολεμικά και αναγκάστηκε να καταπλεύσει στο Ρεσίφε της Βραζιλίας, όπου ο Γκαλβάο και οι σύντροφοί του ζήτησαν και πήραν πολιτικό άσυλο στις 2 Φεβρουαρίου 1961.

Το σκίτσο του Μποστ δημοσιεύτηκε στην Ελευθερία, με την οποία συνεργαζόταν τότε, την Κυριακή 29 Ιανουαριου 1961: