Δυο ιστορίες με γραφειοκρατικό ενδιαφέρον (άλλη μια συνεργασία του Αλέξη)

Στο χτεσινό άρθρο φιλοξενήσαμε συνεργασία του φίλου μας του Αλέξη για ένα μνημείο στην Πρέβεζα. Όπως είχα γράψει χτες, ο Αλέξης μου είχε στείλει «Τρεις μικρές γλωσσικές ιστορίες», αλλά επειδή η πρώτη ιστορία ήταν εντελώς διαφορετική από τις αλλες δύο, αποφάσισα να χωρίσω τη συνεργασία του σε δύο μέρη: χτες είδαμε την πρώτη ιστορία, ενώ σήμερα τις άλλες δύο, που έχουν κοινό χαρακτηριστικό ότι επισημαίνουν δύο περιπτώσεις ασάφειας σε νομοθετικά κείμενα. Αν και στη δεύτερη περίπτωση δεν υπάρχει ασάφεια του νόμου αλλά κακή ερμηνεία και εφαρμογή από κάποιες υπηρεσίες.

Δίνω κατευθείαν τον λόγο στον Αλέξη -δικοί του και οι τίτλοι των επιμέρους ιστοριών.

Ιστορία 1 : Νόμος γραμμένος όχι απλά στο γόνατο αλλά …στην πλάτη του μπροστινού!

Ο νόμος 4061/2012 ρυθμίζει θέματα παραχώρησης δημοσίων εκτάσεων σε ιδιώτες για καλλιέργεια. Στο άρθρο 7 θεσπίζει μία διαδικασία εκμίσθωσης αγροτεμαχίων με ηλεκτρονικό διαγωνισμό. Σύμφωνα με αυτήν, το προς εκμίσθωση αγροτεμάχιο «αναρτάται» σε κάποια διαδικτυακή εφαρμογή του Υπουργείου και ο ενδιαφερόμενος υποβάλλει ηλεκτρονικά αίτηση και μοριοδοτείται με κάποια κριτήρια. Έτσι λοιπόν το κριτήριο Α αναφέρει 3 περιπτώσεις που μοριοδοτούνται:

Και να καθαρίσουμε τους επίορκους!

Του Γιάννη Ιωάννου, φυσικά

Ο τίτλος, βέβαια, είναι δανεισμένος από το μυθιστόρημα του Μπορίς Βιαν (ή Βέρνον Σάλιβαν αν προτιμάτε) Et on tuera tous les affreux, στα ελληνικά Και να καθαρίσουμε τους κακομούτσουνους, με μια επιβεβλημένη αλλαγή για να επικαιροποιηθεί το πρόταγμα, ας πούμε. Η λέξη «επίορκος» κανονικά δεν είναι από τις λέξεις που χρησιμοποιείται συχνά στη γλώσσα, έναν καιρό είχε ακουστεί αρκετά με τις δίκες της χούντας, για τους επίορκους αξιωματικούς, ύστερα έπαψε να πολυακούγεται, όμως τον τελευταίο καιρό έχει γίνει ψωμοτύρι, αφού από παντού ακούς εκκλήσεις ότι πρέπει, λέει, να καθαρίσ…, συγνώμη, να απολύσουμε τους επίορκους δημόσιους υπαλλήλους, αλλιώς δεν θα δει Θεού πρόσωπο ο δημόσιος τομέας, δεν θα μας δώσει την επόμενη δόση η τρόικα, και γενικά θα πάθουμε πολλά και ανομολόγητα δεινά. Έτσι που τα παρουσιάζουν μερικοί, θα σκεφτόταν κανείς ότι ο δημόσιος τομέας είναι φωλιά επιόρκων, και ίσως κάποιοι έτσι να θέλουν να τον παραστήσουν. Αλλά επειδή εμείς εδώ λεξιλογούμε, θέλω πρώτα να αναφερθώ στα λεξιλογικά των επίορκων, και μετά συζητάμε πώς θα τους καθαρίσουμε.

Η λέξη επίορκος είναι αρχαία -και μάλιστα ομηρική. Στο Τ της Ιλιάδας, εκεί που συμφιλιώνονται οι Αχαιοί και επιστρέφουν στον Αχιλλέα τα αρπαγμένα δώρα, ο Αγαμέμνονας ορκίζεται πως δεν έχει πειράξει τη Βρισηίδα, και λέει: «εἰ δέ τι τῶνδ᾽ ἐπίορκον ἐμοὶ θεοὶ ἄλγεα δοῖεν πολλὰ μάλ᾽, ὅσσα διδοῦσιν ὅτίς σφ᾽ ἀλίτηται ὀμόσσας», δηλαδή «αν λέω ψεύτικον όρκο, ας με τιμωρήσουν οι θεοί» ή, κατά τη μετάφραση Καζαντζάκη-Κακριδή: «Κι αν τίποτα απ᾿ αυτά τα ορκίστηκα ψεματινά, ας μου δώσουν μύρια κακά οι θεοί, όσα δίνουνε μαθές στους ορκοπάτες.» Διάλεξα τη μετάφραση αυτή γιατί έχει τη λέξη «ορκοπάτης», που θα τη χρειαστούμε. Να προσέξουμε πάντως ότι υπάρχει μια μικρή διαφορά: στα αρχαία, επίορκος είναι αυτός που δίνει ψεύτικον όρκο. Στα σημερινά ελληνικά, επίορκος είναι αυτός που παραβαίνει τον όρκο του (στα μνημονιακά ελληνικά, επίορκος είναι απλώς ο δημόσιος υπάλληλος).