Το μεράκι της Μελόνι

Πριν από μερικές εβδομάδες, ο δισεκατομμυριούχος Έλον Μασκ, ο ιδιοκτήτης (μεταξύ άλλων) του Τουίτερ, έστειλε χιλιάδες ακολούθους του να ψάχνουν στο γκουγκλ όταν εξέπεμψε ένα μήνυμα που απαρτιζόταν όλο κι όλο από μια λέξη, ελληνική κι ελληνικά γραμμένη, «Διαλεκτική».

Συμβαίνει πότε πότε οι πλούσιοι και οι διάσημοι της γης να αντλούν λέξεις κι εκφράσεις από το αρχαιοελληνικό ταμείο, αυτό το έχουμε πια συνηθίσει, αν και εξακολουθεί να μας αρέσει όποτε το βλέπουμε να γίνεται. Και όχι μόνο οι πλούσιοι και οι διάσημοι, αλλά και απλοί άνθρωποι από μέρη μακρινά διαλέγουν κάποτε ελληνικές λέξεις για να τις σταμπάρουν πάνω στα ρούχα τους ή να τις κάνουν τατουάζ στο δέρμα τους -και καμιά φορά λαθεύουν, σαν εκείνον τον κακομοίρη τον Κινέζο, που έβαλε στο γκουγκλ τρανσλέιτ τη λέξη Free για να βρει το ελληνικό αντίστοιχο, κι έτσι βρέθηκε να ποζάρει περήφανος μ’ ένα ΔΩΡΕΑΝ γραμμένο ανεξίτηλα πάνω στο στήθος, και με τι καρδιά να του πεις πως λάθος έκανε αφού του Ανάμ τα στίγματα δεν βγαίνουνε ποτές;

Όμως το πρόσφατο περιστατικό με τη Τζόρτζα Μελόνι διαφέρει. Διότι η πρωθυπουργός της Ιταλίας και ηγέτρια του ακροδεξιού κόμματος Αδέλφια της Ιταλίας, που βέβαια στέκεται στη σωστή μεριά της ιστορίας κι έτσι δεν είναι και τόσο ακροδεξιά, ή δεν πειράζει κι αν είναι, χρησιμοποίησε μεν ελληνική λέξη, αλλά όχι αρχαία.

Είπε τις προάλλες η Ιταλίδα πρωθυπουργός, μιλώντας σε ένα οικονομικό συνέδριο ότι η Ιταλία πρέπει να κάνει τις θαρραλέες επιλογές που επί τόσο πολλά χρόνια δεν έγιναν, και συνέχισε:

Questo e’ un tempo nel quale dovremmo utilizzare anche quell’approccio che i greci descrivono benissimo con una parola straordinaria: ‘meraki’, ovvero fare qualcosa con tutto te stesso, con tutta la tua passione e con tutta la tua anima

Κι επειδή δεν ξέρουμε όλοι ιταλικά, μεταφράζω πρόχειρα: Είναι μια στιγμή κατά την οποία θα έπρεπε να χρησιμοποιήσουμε την προσέγγιση εκείνη που οι Έλληνες την περιγράφουν έξοχα με μια καταπληκτική λέξη, «μεράκι», δηλαδή να κάνεις κάτι με όλο σου το είναι, με όλο σου το πάθος και με όλη σου την ψυχή. 

Advertisement

Πληρώνει, παίζει και γράφει…

O τίτλος του σημερινού άρθρου παραπέμπει σε μια παλιά διαφήμιση της Bic: Ξυρίζει, ανάβει και γράφει κι απλουστεύει τη ζωή, έλεγε η διαφήμιση, εννοώντας τα ξυραφάκια, τους αναπτήρες και τα στυλό διαρκείας, τα τρία βασικά προϊοντα της Bic.

Αλλά τι είναι εκείνο που πληρώνει, παίζει και γράφει; Δεν είναι εταιρεία που παράγει τρία προϊόντα, είναι μια λέξη, στην οποία θ’ αφιερωθεί το σημερινό άρθρο.

Για να δωσω μια βοήθεια, την περασμένη βδομάδα είχαμε το άρθρο για το καλαμάρι, τόσο το κεφαλόποδο όσο και το μελανοδοχείο, κι ένας φίλος στο Φέισμπουκ μου παράγγειλε: αφού είπαμε για το χαρτί και το καλαμάρι, δεν βάζεις κι ένα άρθρο για την …., που κι αυτή έχει διπλό και τριπλό ρόλο;

Θα το καταλάβατε, η λέξη που λείπει είναι η πένα -και με την πένα κάποτε γράφαμε, εξακολουθούμε να παίζουμε διάφορα έγχορδα όργανα, ενώ επίσης με πένες πληρώνουμε, δηλαδή χρησιμοποιούμε το σχετικό νόμισμα.

Εδώ όμως αρχίζουν από τα πίσω έδρανα να διατυπώνονται αντιρρήσεις: μία λέξη τα κάνει όλα αυτά ή μήπως έχουμε περισσότερες από μία, ομόγραφες;

Όσοι θυμούνται το σχετικά πρόσφατο άρθρο μας για τις λέξεις-φίλτρα, δηλαδή τις ομόγραφες λέξεις διαφορετικής ετυμολογίας, στα σχόλιά σας είχατε αναφέρει και την περίπτωση της πένας (το άρθρο την είχε, κακώς, παραλείψει).

Πράγματι, στα λεξικά θα βρείτε δύο λήμματα «πένα». Η μία είναι η υποδιαίρεση της στερλίνας. Η άλλη είναι η πένα που κάνει όλα τα άλλα. Τουλάχιστον διά γυμνού οφθαλμού, αυτές οι δυο πένες δεν συνδέονται ετυμολογικά.

Η πένα το νόμισμα είναι, σήμερα, το 1/100 της βρετανικής στερλίνας. Tη βλέπουμε αριστερά με την εικόνα της βασίλισσας Ελισάβετ. Λέω «σήμερα», διότι η υποδιαίρεση της στερλίνας σε 100 πένες είναι κάτι που ισχύει από το 1971. Πρωτύτερα, η λίρα διαιρούταν (σικ, ρε) σε 20 σελίνια και το σελίνι σε 12 πένες, άρα η λίρα είχε 240 πένες. Αλλά τότε η πένα δεν ήταν η χαμηλότερη υποδιαίρεση, μια και εκείνη με τη σειρά της διαιρούταν σε 4 φαρδίνια.

Θα δείξω τα χρόνια μου: στην 6η δημοτικού, που μαθαίναμε τους συμμιγείς αριθμούς, έμαθα για πένες, σελίνια και φαρδίνια, και πώς να πολλαπλασιάζω συμμιγείς, κι έτσι μπορούσα να ξέρω πόσα θα πληρωσω για 4 κιλά πορτοκάλια, αν το 1 κιλό πωλείται προς 6 σελίνια και 8 πενες. Από μια άποψη άχρηστη γνώση διότι όταν τα έμαθα αυτά, αρχές του 1972, το καρολίγγειο σύστημα (με σελίνια και φαρδίνια) είχε ήδη δώσει τη θέση του στο δεκαδικό!

Η αγγλική πένα είναι μεταφορά του αγγλικού penny, το οποίο ανάγεται στο παλαιό αγγλικό penning, που έχει παλαιογερμανική προέλευση, όχι βεβαιωμένη. Σύμφωνα με μια από τις θεωρίες συνδέεται με το λατιν. pannus, ύφασμα, αφού συχνά τα υφάσματα χρησιμοποιούνταν ως νόμισμα. Αν αυτό ισχύει, συνδέεται με το πανί. Το βέβαιο είναι πως από την ίδια ρίζα με την penny προέρχεται το γερμανικό Pfennig, η υποδιαίρεση του πάλαι ποτέ μάρκου. Οι μετανάστες στη Γερμανία τα έλεγαν «φοινίκια».

Πόσα αρσενικά άρθρα βλέπουμε χωρίς να τα βλέπουμε;

Ο τίτλος του σημερινού μας άρθρου είναι παραλλαγή του τίτλου ενός βίντεο που κυκλοφόρησε πρόσφατα. Δείτε το -δεν διαρκεί πολύ, άλλωστε, ούτε ενάμισι λεπτό.

Παρουσιάζει μιαν έφηβη κοπέλα να βλέπει παντού αφίσες διατυπωμένες στο αρσενικό γένος (Ο νικητής, Ο ζωγράφος στον 20ό αιώνα, Ο τελευταίος πολίτης, Γίνε ο καλύτερος σεφ), δηλαδή διατυπώσεις που αποκλείουν σε ένα επίπεδο την ίδια και όλες τις γυναίκες.

Θα πείτε, όταν λέμε «ο Έλληνας πολίτης», «ο ευσυνείδητος υπάλληλος», «ο πιο καλός μαθητής της τάξης» δεν εννοούμε μόνο άντρες ή αγόρια. Μπορεί να είναι (και συχνότερα είναι) κοπέλα αυτή που έχει την καλύτερη επίδοση στα μαθήματα. Ωστόσο, όταν στα ελληνικά ακούσουμε «ο μαθητής» σχηματίζεται στο μυαλό μας η εικόνα ενός αγοριού. Όταν ακούμε «οι υπουργοί», η εικόνα μερικών κουστουμαρισμένων κυρίων.

Σύμφωνα με την επικρατούσα άποψη, στα ελληνικά το αρσενικό γένος είναι μη σημασμένο, δηλ. όταν λέμε «ποιος είναι;» εννοούμε αδιακρίτως «ποιος ή ποια», ενώ όταν λέμε «ποια είναι» εννοούμε ειδικά γυναίκα (οπότε θα το χρησιμοποιήσουμε μόνο στο «ποια γέννησε χτες» ή «ποια άπλωσε ρούχα στην ταράτσα», που δεν είναι αντρικές ενασχολήσεις).

Θα πει κάποιος: Όταν λέμε «όσοι» εννοούμε «όσοι άνθρωποι». Δεν είναι άνθρωποι οι γυναίκες; Αυτό βέβαια αντιστρέφεται -αν πούμε «όσες» εννοώντας «όσες υπάρξεις». Αφού μάλιστα οι γυναίκες στην Ελλάδα είναι πλειοψηφία (51%) αδικούμε λιγότερες έτσι.

Κάγκελα παντού

Τις προάλλες, το σαμπουάν Pantene ξεκίνησε μια καινούργια διαφήμιση με την εικόνα που βλέπετε και με το σύνθημα #HairHasNoGender, τα μαλλιά δεν έχουν φύλο θα λέγαμε.

Το διαφημιστικό βιντεάκι (το βλέπετε εδώ) άρεσε σε πολλούς και έγινε ιότροπο. Η πρωτοτυπία του βρίσκεται στο ότι πρωταγωνιστούν σε αυτό πέντε άτομα της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας, κάτι που θα ήταν αδιανόητο σε διαφημίσεις πριν από λίγα χρόνια (αλλά όχι πια). Βλέπουμε κι ένα ομοερωτικό φιλί (κάτι για το οποίο παλιότερα είχε επιβληθεί πρόστιμο σε σίριαλ από το ΕΣΡ).

Θετικό το βρίσκω να προβάλλεται η διαφορετικότητα στις διαφημίσεις, όσο κι αν ξέρουμε καλά ότι αυτό πολλές φορές μπορεί να είναι pinkwashing από μεριάς της εταιρείας (το σαμπουάν Pantene ανήκει στην πολυεθνική P&G), δηλαδή προσχηματικός ενστερνισμός της διαφορετικότητας για λόγους προβολής, που γίνεται εκ του ασφαλούς.

Από την άλλη πλευρά, κάποιοι ενοχλήθηκαν από το σποτάκι της Pantene, από θέσεις που θα τις έλεγα ομοφοβικές -και, όπως συνηθίζεται, κάλεσαν σε μποϊκοτάζ. «Τέρμα το Pantene για μένα, αρνούμαι αυτή τη μονόπλευρη πλύση εγκεφάλου», έγραψε ένας. «Μποϊκοτάζ σε κάθε εταιρεία που προωθει την ανωμαλία και τον εκφυλισμό», κάποιος άλλος.

Βγήκε μάλιστα και σχετικό hashtag, #cancel_pantene.

Εμείς εδώ λεξιλογούμε, οπότε θέλω να πω δυο λόγια για το πρώτο σκέλος του hashtag, το cancel, και για τη λεγόμενη cancel culture, που είναι ένας σχετικά καινούργιος όρος που ακούγεται όλο και περισσότερο.

Όπως λέει η αγγλική Βικιπαίδεια, η cancel culture («κουλτούρα της ακύρωσης» στην ελληνική Βικιπαίδεια) είναι μια σύγχρονη μορφή οστρακισμού, κατα την οποία κάποιος αποβάλλεται από κοινωνικούς ή επαγγελματικούς κύκλους, είτε στον κυβερνοχώρο και στα κοινωνικά μέσα είτε στην πραγματική ζωή. Αυτοί που υφίστανται τον οστρακισμό λέγεται ότι have been cancelled, ότι φάγανε άκυρο θα λέγαμε.

Αυτογκόλ στο Τουίτερ

Στην αρχή είχα κρατήσει το σημερινό θέμα για τα μεζεδάκια του Σαββάτου, επειδή όμως θέλω να σχολιάσω και ένα-δυο παρεπόμενα ζητήματα πέρα από την καθαυτό γκάφα του κ. Πάσχου Μανδραβέλη αποφάσισα να αφιερώσω ειδικό άρθρο σε αυτό το, όχι και τόσο σοβαρό, παραδέχομαι, θέμα γιατί αλλιώς θα χαλούσε η ισορροπία του σαββατιάτικου άρθρου μας.

Ποια γκάφα, θα αναρωτηθείτε, και με το δίκιο σας, αν δεν συχνάζετε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και ειδικά στο Τουίτερ, διότι η γκάφα αυτή, αυτογκόλ που τη χαρακτήρισα στον τίτλο, στο Τουίτερ συνέβη. Και ενώ το περιστατικό είναι διασκεδαστικό μεν αλλά σχετικά ασήμαντο, νομίζω πως δίνει αφορμή για σκέψη τουλάχιστον σε δυο κατευθύνσεις.

Λοιπόν, χτες το πρωί ο γνωστός δημοσιογράφος Πάσχος Μανδραβέλης δημοσίευσε ένα τουίτ στο οποίο παρέθετε μιαν οθονιά (screenshot που θα έλεγε ο κ. Μπαμπινιώτης) από τον ιστότοπο της Αυγής, με το σχόλιο:

Και «Κάποιον πρέπει να τον πετάξουν από το παράθυρο» της @AvgiOnline

Το σχόλιο του κ. Μανδραβέλη παραφράζει ένα άρθρο που είχε δημοσιευτεί την ίδια μέρα στην Αυγή, άρθρο του Πέτρου Κατσάκου με τίτλο «Κάποιον πρέπει να τον πετάξουν από το παράθυρο των Νέων». Στο άρθρο αυτό ο κ. Κατσάκος επικρίνει το απαράδεκτο προχτεσινό άρθρο των Νέων στο οποίο είχε γραφτεί για τη γυναικοκτονία της Φολεγάνδρου ότι πολλοί άνδρες έχουν σκεφτεί να πετάξουν, ύστερα από καβγά, τη σύντροφό τους από τα βράχια.

Ο κ. Μανδραβέλης ταυτόχρονα κύκλωσε μια διαφήμιση που υπήρχε στον ιστότοπο της Αυγής, διαφήμιση ενός ηλεκτρονικού καταστήματος που πουλάει σημαίες, ανάμεσα στις οποίες διαφημίζεται και η σημαία της 21ης Απριλίου (!). Θέλησε δηλαδή να καυτηριάσει την ασυνέπεια της αριστερής εφημερίδας, που βάζει διαφημίσεις που απευθύνονται σε νοσταλγούς της χούντας. Όχι μόνο τα Νέα έκαναν απαράδεκτο λάθος, αλλά και κάποιος από τον ιστότοπο της Αυγής, λέει με το σχόλιό του.

Τέτοιες ατάκες ανάμεσα σε δημοσιογράφους ή σε όχι επώνυμους χρήστες είναι καθημερινό φαινόμενο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και ειδικά στο Τουίτερ, το οποίο, επειδή ακριβώς έχει περιορισμό έκτασης των σχολίων (280 χαρακτήρες) δεν προσφέρεται για σχοινοτενείς αναλύσεις αλλά για έξυπνες (ή όχι) ατάκες, λογοπαίγνια και πειράγματα, που συχνά σχολιάζουν κάποια φωτογραφία ή κάποιο λινκ.

Διαφήμιση και ομοφοβία

Την Κυριακή που μας πέρασε ήταν η γιορτή του πατέρα. Η αλυσίδα σουπερμάρκετ ΑΒ Βασιλόπουλος κυκλοφόρησε στα κοινωνικά μέσα ένα διαφημιστικό με τη φωτογραφία που βλέπετε.

Στο Τουίτερ η φωτογραφία συνοδευόταν από το εξής κείμενο: «Μπαμπάς είναι όλα αυτά που θέλεις και ακόμα περισσότερα. Χρόνια πολλά! #happyfathersday».

Η διαφήμιση συζητήθηκε πολύ επειδή αρκετοί θεώρησαν ότι… προωθεί και προπαγανδίζει την ομοφυλοφιλία! Στο Τουίτερ, κάτω από το διαφημιστικό της ΑΒ σχολίασαν πολλοί εξαγριωμένοι ομοφοβικοί (εθνικόφρονες κατά 99% βλέποντας τα προφίλ τους), πολλοί από τους οποίους δήλωσαν ότι στο εξής θα κάνουν μποϊκοτάζ στην αλυσίδα σουπερμάρκετ ενώ άλλοι καταδίκασαν την «εκπούστευση των παιδιών μας» επειδή το κοριτσάκι έβαλε χρωματιστά κοκαλάκια στον μπαμπά του και τον έβαψε, όπως κάνουν όλες οι κόρες σε όλους τους μπαμπάδες.

Κι εμένα μου βάζανε κοκαλάκια και με βάφανε οι κόρες μου.

Αποφάσισα να κάνω ένα πείραμα και αντέγραψα μερικά από τα επικριτικά σχόλια, που τα παρουσίασα στο Φέισμπουκ μαζί με την επίμαχη διαφήμιση και με μια δική μου εισαγωγή. Στο πρόσφατο παρελθόν είχα ρίξει την ιδέα να κάνω κάτι ανάλογο (με άλλη ευκαιρία) στο ιστολόγιο, και οι περισσότεροι είχατε διαφωνήσει, λέγοντας, καθόλου αβάσιμα, ότι δεν μας ενδιαφέρει ο οχετός του Διαδικτύου. Ωστόσο, επειδή η ανάρτησή μου συζητήθηκε πολύ και επειδή μπήκαν και κάποια άλλα ζητήματα αποφάσισα να αφιερώσω το σημερινό άρθρο.

Προστατευόμενα μεζεδάκια

Προχτές είχαμε Τσικνοπέμπτη, άρα σήμερα έχουμε Τσικνοσάββατο, αλλά τον τίτλο «Τσικνοσαββατιάτικα» τον έχω ήδη χρησιμοποιήσει άλλη φορά, οπότε δανείζομαι απο την επικαιρότητα τη λέξη που κυριάρχησε, με τους προστατευόμενους μάρτυρες, παρόλο που δεν έχω κάποιο μεζεδάκι σχετικό με την υπόθεση αυτή να σας σερβίρω.

Ξεκινάω όμως με κάτι σχετικό με την Τσικνοπέμπτη.

Κυκλοφόρησε αρκετά στα σόσιαλ τη βδομάδα που μας πέρασε η επιγραφή που βλέπετε αριστερά, και βέβαια πολλοί χλεύασαν τους αγράμματους δημόσιους υπαλλήλους που τα ξύνουν όλη μέρα και «κλίνουν» όποτε θελήσουν «λόγο» Τσικνοπέμπτης.

Θα στοιχημάτιζα ότι η επιγραφή είναι πλαστή, με την έννοια ότι δεν αναρτήθηκε από κάποιους υπάλληλους στην πόρτα κάποιας βιβλιοθήκης αλλά κατασκευάστηκε για πλάκα.

Το βέβαιο όμως είναι ότι η επιγραφή δεν είναι φετινή, για τον απλό λόγο ότι την είχαμε δει και πέρυσι τέτοιες μέρες -δείτε εδώ το σχόλιο του φίλου Ξεροσφύρη από τα περσινά αντίστοιχα μεζεδάκια.

* Μια και πιάσαμε την Τσικνοπέμπτη, να παινέψουμε τον διαφημιστή της Hellmann’s που έκανε αυτή την πανέξυπνη διαφήμιση με την φιλόλογο κυρία Κική και εκμεταλλεύτηκε πολύ ωραία την αντίδραση των ανταγωνιστριών εταιρειών στις προηγούμενες «ετυμολογικές» διαφημίσεις.

* Εκλεκτός φίλος, που ξέρει ότι με εκνευρίζουν αυτά, μου τα στέλνει για να μου ανεβάσει την πίεση.

Δεν εννοώ βέβαια το 4ο Φεστιβάλ πιάνου, που το βρίσκω καθ’ όλα αξιέπαινη πρωτοβουλία, αλλά αυτό το ανοικονόμητο υβρίδιο BΕΕΤHOVENιάδα, που είναι ακόμα χειρότερο επειδή η γραφή Beethoven βρίσκεται πολύ μακριά από την προφορά «Μπετόβεν». Οπότε, αν πρόκειται να το προφέρουμε Μπετοβενιάδα, όπως υποθέτω, πρέπει να το γράψουμε όλο με ελληνικά.

Μόνο ελαφρυντικό, ότι πρόκειται για ευκαιριακό σχηματισμό, άρα θέλει να δειξει τα δυο συστατικά μέρη. Αυτό είναι μια δικαιολογία -αν και όχι ισχυρή. Βέβαια, φοβάμαι πως δεν θα αργήσουμε να δούμε και Marxιστές.

* Χρόνια τώρα μαζεύω σχιζολεξίες και άλλα συναφή, αλλά τούτο ομολογώ πως δεν το είχα ξανασυναντήσει.

Διαβάζω σε αθλητικό ιστότοπο για την τιμωρία της Μάντσεστερ Σίτι:

Ε’ παυτού του θέματος τοποθετήθηκε και ο εκτελεστικός διευθυντής της ομάδας, Φεράν Σοριάνο.

Θα μου πείτε, μπορεί να είναι απλώς αβλεψία, αφού έτσι κι αλλιώς το «επ’ αυτού» θέλει απόστροφο -ε, έπεσε λίγο πιο αριστερά απ’ ό,τι έπρεπε.

404 πιατέλες μεζεδάκια

Γιατί 404; Βέβαια, όσοι ασχολούνται με το Διαδικτυο τον ξέρουν καλά αυτόν τον δυσοίωνο αριθμό, που συνοδεύει τα συχνότερα μηνύματα λάθους στις δικτυακές μας περιηγήσεις, τα 404 Not Found κάθε φορά που ένας σύνδεσμος έχει καταργηθεί.

Αλλά οι πιατέλες; Απλώς, το όνομα του αρχείου που δίνει η WordPress για το σημερινό μας άρθρο είναι meze-404. Στην πραγματικότητα, από τότε που άρχισε να λειτουργεί το ιστολόγιο έχουν δημοσιευτεί αρκετά περισσότερα άρθρα με μεζεδάκια αλλά στην αρχή έβαζα τυχαία ονόματα αρχείων και μόνο από ένα σημείο και μετά μού έκοψε να βάζω το τυποποιημένο «meze» και να έχω έτσι μιαν αρίθμηση.

Πάντως και 404 πιατέλες με μεζεδάκια δεν είναι και λίγες -μπορεί να διεκδικούμε και κάποιο ρεκόρ μαζικού σερβιρίσματος.

* Θα μπορούσαμε να τα πούμε και «διαματάρικα» τα σημερινά μας μεζεδάκια, λογοπαίζοντας με το επώνυμο του παραιτηθέντα (σικ, ρε) υφυπουργού -αλλά αφού παραιτήθηκε, ας τον αφήσουμε τον άνθρωπο να ησυχάσει.

Ή μάλλον, ας τον αποχαιρετήσουμε επισημαίνοντας το τελευταίο τουίτ που δημοσίευσε ως υφυπουργός, ξεκινώντας το ταξίδι στην Αυστραλία -από το οποίο επέστρεψε ως ιδιώτης.

Το λαθάκι που πρόσεξαν πολλοί, αν είναι λαθάκι, είναι το «με πολύ χαρά». Κανονικά, εδώ θέλει επίθετο («με πολλή χαρά» δηλαδή), ωστόσο είναι συνηθισμένο να βλέπουμε το επίρρημα, σε προτάσεις όπως «με *πολύ αγάπη», «κάνει *πολύ ζέστη» κτλ.

Ίσως το συζητήσουμε κάποτε σε ιδιαίτερο άρθρο. Πάντως, αν το συναντήσουμε σε κείμενο που επιμελούμαστε, το διορθώνουμε.

* Εγώ πρόσεξα και κάτι ακόμα, ότι ο κ. Διαματάρης έχει το χρηστώνυμο AHDiamataris, δηλαδή διατηρεί οπτικά τα αρχικά Α.Η. παρόλο που το Η. του πατρωνύμου (Ηλίας) θα ήθελε μεταγραφή σε Ε. (ή μήπως σε Ι.;)

Άκυρο. Ο πατέρας του κ. Αντ. Διαματάρη λεγόταν Ηρακλής, οποτε το Η στεκει και στα αγγλικά.

* Εδώ και λίγο καιρό προβάλλεται στην ελληνική τηλεόραση μια σειρά διαφημίσεων με γλωσσικό ενδιαφέρον, για τις σάλτσες Hellmans, όπου μία φιλόλογος βρίσκει ελληνικές ρίζες στο όνομα Hellmans (Ελλάς + η μάνα σου) ή σε διάφορες ξένες λέξεις σχετικές με το φαγητό όπως food, gourmet ή chef.

Το «σεφ», βλέπετε, είναι από το «Σέφτιαξα» (πχ «σ’ έφτιαξα μπιφτέκι»). Και καταλήγει η κυρία Κική με στραβογραψιά: Όλα ελληνικά πχια;

Θα πληρώνατε συνδρομή σε έναν ιστότοπο;

Αφορμή για το σημερινό άρθρο είναι μια πρόσφατη πρωτοβουλία του ενημερωτικού ιστότοπου tvxs, ο οποίος απεύθυνε ερωτηματολόγιο στους αναγνώστες του, στο οποίο διερευνά κατά πόσο θα ήταν πρόθυμοι να συμβάλουν με μια μικρή μηνιαία συνδρομή στον ιστότοπο, σε ποιον τομέα θα ήθελαν να διοχετευτούν τα χρήματά τους και ποιες επιπλέον παροχές θα προτιμούσαν να δοθούν στους συνδρομητές, σε διάκριση με τους απλούς αναγνώστες.

Πρόκειται για ένα θέμα που το έχουμε συζητήσει με τη μια ή την άλλη ευκαιρία και άλλες φορές στο ιστολόγιο. Ποιο είναι, δηλαδή, το επιχειρηματικό μοντέλο που μπορεί να υιοθετηθεί από τους ενημερωτικούς ιστότοπους μιας μικρής χώρας και σχετικά λίγο διαδεδομένης γλώσσας (διότι για τα αγγλόφωνα μέσα τα δεδομένα είναι εντελώς διαφορετικά) ώστε να μπορούν να ισοσκελίζουν τον προϋπολογισμό τους και να βιοπορίζονται.

Tο πρόβλημα βέβαια δεν το έχουν μόνο οι ανεξάρτητοι ενημερωτικοί ιστότοποι. Το αντιμετωπίζουν και τα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης, οι εφημερίδες ας πούμε, ακόμα και οι μεγάλες, οι κολοσσοί του χώρου -και ούτε αυτές έχουν παρουσιάσει μια πειστική λύση άντλησης ικανοποιητικών εσόδων από την διαδικτυακή τους παρουσία, εκτός εξαιρέσεων.

Αλλά ας γυρίσουμε στον ανεξάρτητο ενημερωτικό ιστότοπο -όπως είναι, στην Ελλάδα, το tvxs ή το PressProject -και άλλοι που τους ξεχνάω τώρα. Από πού θα αντλήσει έσοδα ένας τέτοιος ιστότοπος;

Η Λάκτα, η ομοφοβία και ο Σόρος

Παραμεθαύριο έχουμε τη γιορτή του αγίου Βαλεντίνου. Ξενόφερτο το έθιμο, λένε μερικοί. Ξενόφερτο ξεξενόφερτο όμως [είχα βάλει στοίχημα ν’ αρχίσω μια λέξη από ξεξε-!], έχει πια ριζώσει. Και μια καθιερωμένη συνήθεια είναι ν’ ανταλλάσσουν δώρα τα ερωτευμένα ζευγάρια, ανάμεσά στα οποία και σοκολάτες. Οπότε και οι σοκολατοβιομηχανίες κάνουν διαφημιστικές εκστρατείες όταν πλησιάζει η γιορτή.

Ως εδώ δεν θα υπήρχε λόγος να ασχοληθεί το ιστολόγιο, όμως φέτος η καμπάνια της σοκολάτας Lacta προκάλεσε ενδιαφέρουσες αντιδράσεις. Με το κεντρικό σύνθημα ActForLove, παρουσίαζε 28 ερωτευμένα ζευγάρια να κρατάνε μια σοκολάτα Λάκτα, όμως η πρωτοτυπία ήταν ότι τα ζευγάρια στις φωτογραφίες δεν ήταν μόνο ετερόφυλα. Το σύνθημα της καμπάνιας ήταν: Η αγάπη δεν έχει χρώμα, ηλικία, εθνικότητα και φύλο, κι έτσι στις φωτογραφίες παρουσιάζονταν ένα ζευγάρι αντρών, ένα ζευγάρι γυναικών, ένας λευκός με μια μαύρη, ένας Μαροκινος με μια Ελληνίδα, ένας Έλληνας με μια αλλοδαπή, ζευγάρια με μεγάλη διαφορά στην ηλικία ή στο ανάστημα, καθώς και ζευγάρια στα οποία ο ένας από τους συντρόφους έχει κάποια αναπηρία. Ίσως μου ξέφυγε και κάποια περίπτωση, μπορείτε να διεξέλθετε κι εσείς την πινακοθήκη των 28 ζευγαριών.

Όπως ίσως θα ήταν αναμενόμενο, η καμπάνια προκάλεσε πολύ θόρυβο και όπως επίσης θα περίμενε κανείς οι αντιδράσεις επικεντρώθηκαν στις δύο (ή ίσως τρεις) φωτογραφίες με ομόφυλα ζευγάρια κι όχι στις άλλες 25 ή 26 που είχαν ετερόφυλα ζευγάρια. Αν και στη σελίδα της εταιρείας στο Φέισμπουκ τα θετικά σχόλια ήταν τα περισσότερα, τα αρνητικά ήταν ωστόσο τα πιο έντονα, μαζί με απειλές για μποϊκοτάζ κατά της εταιρείας, όπως: Όι υπεύθυνοι τής εταιρείας θά καταλάβουν ότι ή ανωμαλία και οι προπαγανδιστές της θά τρώνε μια ζωή πόρτα, όταν δουν την οικονομική ζημιά που θά προκαλέσει η εμετική αυτή διαφήμιση ή Εμετός είστε η επόμενη χρεοκοπία δικιά σας με όλη μας την αγάπη Αηδιαστικά μιάσματα ή, το πολύ χαρακτηριστικό: Σεβομαι ολους τους ανθρωπους. Κρινω βαση χαρακτηρα κ μονο. Δεν με ενδιαφερει η σεξουαλικη σου προτιμηση,αρκει,να μην μου την επιδεικνυεις εμμονικα!!! Η ηλιθιοτητα δεν ειναι σεβαστη! Αισχος στην εταιρια. Σταματαμε να την προτιμουμε πολλα ατομα.

Ξαναλέω ότι τα επαινετικά σχόλια ήταν μακράν περισσότερα, ενώ πολύ γέλασα με αυτό: Είναι δυνατόν να προκαλείτε έτσι;;; Έλεος!!!! Υπάρχουν και διαβητικοί εδώ μέσα.

Σε περιθωριακούς ιστότοπους εμφανίστηκαν και εκκλήσεις για «μαζικό εμπάργκο στη Lacta» (μάλλον εννοεί μποϊκοτάζ) αφου η διαφημιστική εκστρατεία θεωρήθηκε ομοφυλοφιλική προπαγάνδα και επίθεση στον θεσμό της οικογένειας.

Ταυτόχρονα, στα κοινωνικά μέσα είδαν το φως ωραία μιμίδια που έπαιρναν έμπνευση από την καμπάνια, σαν κι αυτό που είναι πολύ καλοφτιαγμένο.

Κι έπειτα, κάποιοι θυμήθηκαν ότι παρόλο που η Lacta είναι προϊόν της σοκολατοβιομηχανίας Παυλίδη, η εταιρεία που την παράγει είναι σήμερα πολυεθνική και/ή έσπευσαν να παινέψουν το… αντίπαλον δέος, δηλαδή τις σοκολάτες ΙΟΝ.

Φυσικά, όλος αυτός ο θόρυβος είναι σημάδι πως η διαφημιστική εκστρατεία στέφθηκε με επιτυχία -όπως λέει το ρητό there’s no such thing as bad publicity, δηλαδή και να κακολογούν μια εταιρεία καλό είναι («Δεν με ενοχλεί να με κακολογούν, αρκεί να γράφουν το όνομά μου σωστά», έλεγε κάποιος άλλος).

Ωστόσο, η πρωτοβουλία της Λάκτα δεν παύει να είναι αξιέπαινη. Η κοινωνία μας έχει δυσανεξία στο διαφορετικό, ειδικά σε σχέση με τον ερωτικό προσανατολισμό -θα θυμάστε τα πρόστιμα που έπεσαν όταν σε κάποια σειρά παρουσιάστηκε ενα φιλί ανάμεσα σε άντρες- οπότε είναι θετικό να παρουσιάζονται ομόφυλα ζευγάρια και μάλιστα ενταγμένα σε πλαίσιο καθημερινότητας. Δεν θα αλλάξουν πολλά πράγματα με την καμπάνια της Λάκτα (αν ήταν ν’ αλλάζει ο κόσμος με μια διαφημιστική εκστρατεία θα τον είχαμε αλλάξει) αλλά είναι κάτι θετικό, έστω και μικρό.

Θα έκλεινα εδώ, για να πείτε κι εσείς τη γνώμη σας, όμως υπάρχει και μια άλλη πτυχή στο θέμα, όπως άλλωστε αναγγέλλει και ο τίτλος του άρθρου.

Βλέπετε, πολλοί στα κοινωνικά μέσα υποστήριξαν ότι η Λάκτα ανήκει στον Σόρος και, έμμεσα, χρέωσαν την «ομοφυλοφιλική» καμπάνια στον Ουγγροαμερικάνο μεγιστάνα ο οποίος, παρόλο που κοντεύει τα ενενήντα, δεν έχει παραιτηθεί από την προσπάθεια να καθυποτάξει τον ελληνισμό. Και ως εδώ, το προσπερνάμε με χαμόγελο. Όμως σε κάποια άρθρα υπήρχαν και «στοιχεία»: ονόματα και αριθμοί, που ανέδιδαν πειστικότητα.

Ο φίλος Χρήστος Κτενάς, δημοσιογράφος με σημαντική παρουσία και στα κοινωνικά μέσα (τον ξέρω διαδικτυακά από τον… προηγούμενο αιώνα) δημοσίευσε στη σελίδα του μια ενδιαφέρουσα ανασκευή των ισχυρισμών σχετικά με τη Λάκτα και τον Σόρος. Του ζήτησα την άδεια να αναδημοσιεύσω το άρθρο του, ακριβώς επειδή αναλύει μια περίπτωση κατασκευής πλαστών ειδήσεων.

Ένα μικρό case study για fake news. Αν δεν βαριέστε διαβάστε.

Έκανε λοιπόν η Λάκτα την γνωστή εκστρατεία με τα ζευγάρια. Αυτή προκάλεσε αντιδράσεις σε συντηρητικούς κύκλους γιατί ανάμεσα στα ζευγάρια είναι και ομόφυλα, και διαφυλετικά, άρα ιστορίες που η «Ελλαδάρα» δεν τις σηκώνει.

Στο διαδίκτυο λοιπόν κυκλοφορεί το παρακάτω κείμενο (το βάζω σε εισαγωγικά):

«Η σοκολατα Lacta της ελληνικης εταιριας ΠΑΥΛΙΔΗΣ ΑΕ. πουληθηκε στην Kraft foods. Στον χωρο επικρατει παγκοσμιως εδω και δυο δεκαετιες ενας κυκλωνας συγχωνευσεων και επιθετικων εξαγορων. Λιγο αργοτερα η Kraft εξαγοραστηκε απο την εταιρια Mondelez.

Ετσι η Mondelez εγινε ιδιοκτητης της Lacta που παραγεται μονο στην Ελλαδα.
Μεγαλοιδιοκτητες της Mondelez ειναι ο Γουορεν Μπαφετ που επαιξε σκοτεινο ρολο στην Ελληνικη Κριση. Ακομα χειροτερα, μεγαλοιδιοκτητης ειναι η τραπεζα BlackRock για την οποια σας εχω εξηγησει τι ρολο επαιξε στην κριση χρεους το 2010.

Το κερασακι στην τουρτα σας το αφησα για το τελος.

600.000 μετοχες της Mondelez ποιος λετε να εχει; Μα ποιος αλλος; Ο George Sorros….

Για την ακριβεια η εταιρεια του Soros Fund Management LLC απεκτησε στο Δ’ τριμηνο του 2018, αρχικα, 541,700 μετοχες της Mondelez!

Επειδη σημερα ολη μερα καναμε την πλακα μας (και καλα καναμε) ειπα λοιπον να κλεισω το βραδυ μας , σοβαρευοντας το θεμα. Γιατι τελικα να ξερετε, τιποτα δεν γινεται τυχαια…«

Το παραπάνω κείμενο είναι βέβαια μια κλασική θεωρία συνωμοσίας. Οι αιώνιοι «κακοί», ο Μπάφετ, ο Σόρος, η Blackrock, είναι μεγαλομέτοχοι της Montelez, η Montelez ιδιοκτήτρια της ελληνικής Παυλίδης, άρα η διαφημιστική καμπάνια που επιχειρεί να «διαφθείρει» τους Έλληνες, είναι απότοκο αυτών των σκοτεινών δυνάμεων.

Έλα όμως που τίποτε από αυτά δεν στέκει!

Αρχικά η Kraft ουδέποτε εξαγοράστηκε από την Mondelez. Η Mondelez είναι η παλιά Kraft, η οποία χωρίστηκε σε δύο κομμάτια και το ένα μετονομάστηκε σε Mondelez. Άρα δεν υπάρχει «αγορά» και οποιαδήποτε συνωμοσιολογία.

Στη συνέχεια, ο Μπάφετ έχει ένα ελάχιστο ποσό μετοχών της εταιρίας, περίπου 500.000 κομμάτια. Για να κατάλάβουμε από μεγέθη ο μεγαλύτερος μέτοχος της Mondelez, είναι η εταιρία επενδύσεων Vanguard με 103 εκατομμύρια μετοχές, ακολουθεί η SSGA 62 εκατομμύρια κλπ. Ο Μπάφετ λοιπόν όχι μεγαλοιδιοκτήτης της Mondelez δεν είναι, ούτε καν βρίσκεται στους 50 πρώτους μετόχους. Και βέβαια δεν είναι «ιδιοκτήτης» των μετοχών, καθώς αυτές ανήκουν σε επενδυτικό του κεφάλαιο, δηλαδή σε λεφτά άλλων που τα διαχειρίζεται.

Επίσης, ένα επενδυτικό κεφάλαιο του Σόρος πράγματι αγόρασε περίπου 500.000 μετοχές πέρυσι, δηλαδή ένα μικρό ποσοστό, όπως και πολλά άλλα επενδυτικά κεφάλαια, γιατί η εταιρία πάει καλά. Αντίστοιχες κινήσεις, του Σόρος, του Μπάφετ, των μεγάλων funds γίνονται κατά εκατοντάδες κάθε χρόνο και πολλες φορές την αγορά ακολουθεί η πώληση, εφόσον βρουν μια καλή τιμή.

Με απλά λόγια. Παίρνουμε μια εταιρία στην Ελλάδα που ανήκει σε ένα διεθνή όμιλο, «ανακαλύπτουμε» σε αυτόν μετόχους γνωστούς επενδυτές (οι οποίοι συνεχώς αγοράζουν και πουλάνε μετοχές σε όλες τις μεγάλες εταιρίες, καθώς έτσι βγάζουν χρήματα), και στήνουμε θεωρία συνωμοσίας: ότι ο Μπάφετ, ο Σόρος και το κακό συναπάντημα, που διαχειρίζονται δισεκατομμύρια κάθε μέρα, δεν έχουν τι άλλο να κάνουν, και με τα ελάχιστα ποσοστά μετοχών που διαθέτουν, «πιέζουν» να γίνει στην Ελλάδα διαφημιστική εκστρατεία της Λάκτα. Για να υπονομευθεί η χώρα μας, την οποία φυσικά μισούν και απεργάζονται την καταστροφή της, υποθέτω γιατί αυτοί είναι Εβραίοι και εμείς απόγονοι των ΕΛ και έχουμε κορυφαίο DNA και τις λοιπές ανοησίες.

Καταλαβαίνετε λοιπόν πως στήνονται τα fake news. Παίρνουν ασύνδετα και μηδενικής σημασίας γεγονότα, τα προσωποποιούν, τα μεγεθύνουν, τα παραποιούν, τα αλλοιώνουν, κατασκευάζουν μεταξύ τους απίθανες και ανύπαρκτες συνδέσεις, και τελικά δημιουργούν μια εξωφρενική θεωρία συνωμοσίας, η οποία όμως έχει ένα βασικό στοιχείο για τους πολλούς αφελείς. ΤΟΥΣ ΚΟΛΑΚΕΥΕΙ. Τους βάζει στο επίκεντρο των πραγμάτων, τους αναδεικνύει, τους πείθει ότι είναι σημαντικοί και για αυτό τους «κυνηγάνε» οι «μεγάλοι εχθροί». Έτσι το πλήθος αναχαράζει ευχαριστημένο, που «κέρδισε» και αυτή τη μάχη επιβίωσης. Και αγοράζει ΙΟΝ αμυγδάλου και οχι Λάκτα, γιατί η Λάκτα πλέον είναι του διαβόλου…

Σσσσσσοκολατάκι κανείς;

Και να σκεφτεί κανείς ότι εγώ δεν τις πολυσυμπαθώ τις σοκολάτες…

 

Ανάπνεε ντε, επίλεξε το πακέτο που σου ταιριάζει, επίστρεφε και παίρνε με

Έχουν και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης την επικαιρότητά τους και το σημερινό άρθρο υπακούει στην επικαιρότητα αυτή. Εδώ και μερικές μέρες, η λεγόμενη «προστακτική με αύξηση» συζητιέται πολύ στη μπλογκόσφαιρα και στα κοινωνικά μέσα, κυρίως εξαιτίας ενός χιουμοριστικού βίντεο που θα δούμε πιο κάτω, αλλά όχι μόνο.

Πριν από το βίντεο, εδώ και αρκετές μέρες, κάποια εταιρεία κινητής τηλεφωνίας, που δεν θυμάμαι τώρα το όνομά της, έχει ξεκινήσει διαφημιστική εκστρατεία, ραδιοφωνική σίγουρα διότι την ακούω συχνά, όπου ακούγεται επανειλημμένα η προτροπή «επιλέξτε…» (πακέτο; δεν θυμάμαι τι) και μετά στο δεύτερο πρόσωπο: «επίλεξε ….» (και μάλλον ακολουθεί το όνομα της εταιρείας, αλλά ειλικρινά δεν το θυμάμαι).

Με αφορμή αυτή την προστακτική, που είναι σωστή σύμφωνα με τη σχολική γραμματική αλλά φαίνεται πως προσκρούει στο γλωσσικό αίσθημα πολλών φυσικών ομιλητών της γλώσσας, ανάμεσά τους και του Κ.Π.Καβάφη, ο οποίος έγραψε τον διάσημο στίχο «επέστρεφε και παίρνε με…», η φίλη γλωσσολόγος Πηνελόπη Καμπάκη-Βουγιουκλή ξεκίνησε στον τοίχο της στο Φέισμπουκ μια σειρά αναρτήσεων για το θέμα, από τις οποίες αντλώ κάποιο υλικό. Ωστόσο, αυτή η συζήτηση έμεινε περιορισμένη σε σχετικά στενό κύκλο.

Αντίθετα, τεράστια απήχηση γνώρισε ένα βιντεάκι που ανάρτησε στον τοίχο της στο Φέισμπουκ η ηθοποιός Νατάσα Εξηνταβελώνη, το οποίο έγινε ιότροπο, αναδημοσιεύτηκε χιλιάδες φορές και έχει ξεπεράσει τις 600 χιλιάδες προβολές. Στο σύντομο αυτό βίντεο, που πρέπει να είναι χιουμοριστικό, είδος σταντάπ κόμεντι αν και η ταλαντούχα ηθοποιός είναι καθισμένη, η Νατάσα Εξηνταβελώνη, έχοντας μόλις γυρίσει από το μετρό, τα βάζει με όσους χρησιμοποιούν τη λεγόμενη «προστακτική με αύξηση». Ίσως κατάφερα να το ενσωματώσω στο άρθρο, οπότε μπορείτε να το ακούσετε και από εδώ (όμως μου βγήκε τεράστιο):

Όταν ο Μποστ διαφήμιζε το Ρενώ Ντωφίν

Το ιστολόγιο αγαπά τον Μποστ σε όλες του τις ενσαρκώσεις και τις πτυχές: γελοιογραφία, εικονογραφία, διήγημα, χρονογράφημα, ευθυμογράφημα, θέατρο, ζωγραφική, χειροτεχνήματα. Μια ακόμα πτυχή είναι και οι διαφημίσεις. Ο Μποστ ασχολήθηκε εντατικά με τη διαφήμιση από το 1959 ως το 1961, συνεργαζόμενος με τη διαφημιστική εταιρεία Αρμός που ανήκε στον Κώστα Παπαγιαννακόπουλο, τον αδερφο της γυναίκας του της Μαρίας, αν και συνέχισε σποραδικά να ασχολείται και τις επόμενες δεκαετίες.

Την πρώτη περίοδο ο Μποστ διαφήμισε κυρίως τρία πράγματα: τα χρώματα Φλόου-Κοτ, το αυτοκίνητο Ρενώ Ντωφίν και τη ναυτιλιακή εταιρεία Νομικός. Ένα δείγμα της απίθανης αυτής δουλειάς είχα παρουσιάσει εδώ πριν από εφτά χρόνια.

Εκείνες οι διαφημιστικές γελοιογραφίες άφησαν εποχή και αργότερα εκδόθηκαν σε άλμπουμ εκτός εμπορίου. Ο φίλος Γιώργος Σαρηγιάννης, πρόεδρος του συλλόγου αποφοίτων της Μεγάλης του Μποστ Σχολής, μου έστειλε αντίγραφο του βιβλίου αυτού, απ’ όπου κακοσκανάρισα μερικές από τις γελοιογραφίες που μου έλειπαν κι έτσι αποφάσισα να σπάσω το αρχικό άρθρο σε δύο ή τρία μέρη. Το πρώτο μέρος, με διαφημιστικές γελοιογραφίες του Μποστ για τα χρώματα Flow-Kote της Dupont, το δημοσιεύσαμε τον Γενάρη. Σειρά έχει σήμερα το δεύτερο μέρος, με μερικές διαφημίσεις για το μοντέλο Ντωφίν της Ρενώ.

Το μοντέλο Ντωφίν της Ρενώ ήταν ένα μάλλον οικονομικό αυτοκίνητο -βέβαια, για το ελληνικό κοινό, με τους δασμούς και με τη διαφορά του βιοτικού επιπέδου, ίσως να μην ήταν τόσο προσιτό. Στη διαφήμιση που θα δούμε, ο Μποστ εκμεταλλεύεται πρόσφατη αύξηση της τιμής των εισιτηρίων του λεωφορείου (από 1 δρχ. σε 1,20) και παρουσιάζει έναν επιβάτη που παινευει τη Ντωφίν, τάχα ότι βγαίνει φτηνότερη.

Το κείμενο της μπορντούρας (όμως ορθογραφημένο κανονικά, διοτι είναι πολύ δύσκολο να αντιγράφεις ανορθογραφίες):

Τι με νοιάζει διά τους άλλους
να τον βράσω εγώ τον νόμον.
μ’ έν γαλόνιον βενζίνης
μεταφέρω πέντε ατόμων.
κι επιπλέον καθημένου
και κρατούντος το βολάν
και το στρίμωγμα γλιτώνω
και γλιτώνω την ουράν.

Άντε πες στον ιδιοκτήτη
ναβρει αλλους καθ’οδόν
διότι υπάρχουν άλλα μέσα
που’χουν τέσσαρων ροδών.
Θα’ μαι βλαξ να του τα δίνω
να στερούμαι την τροφήν
όταν κάνουν ευκολίαι
και προσφέρουν τες Ντωφίν.
(Η αντιπροσωπεία που τα δίνει είναι στην οδός Γ’ Σεπτεμβρίου 43 ενταύθα).

Προσέξτε το στριμωξίδι μέσα στο λεωφορείο και τον δεύτερο τίτλο «Μία και είκοσι και εις τας σκάλας – πάλι φτηνότερα ζητάει η Κάλας», υπαινιγμός για τη Μαρία Κάλλας που ήταν τότε στο απόγειό της και την κατηγορούσαν ότι ζητούσε πολλά για να εμφανιστεί στην Ελλάδα.

Οι μελετητές της μποστικής ορθογραφίας, θα πρόσεξαν και το λογοπαίγνιο με το «εισιτύριο».

Όταν ο Μποστ διαφήμιζε τα χρώματα Φλόου-Κοτ

Το ιστολόγιο αγαπά τον Μποστ σε όλες του τις ενσαρκώσεις και τις πτυχές: γελοιογραφία, εικονογραφία, διήγημα, χρονογράφημα, ευθυμογράφημα, θέατρο, ζωγραφική, χειροτεχνήματα. Μια ακόμα πτυχή είναι και οι διαφημίσεις. Ο Μποστ ασχολήθηκε εντατικά με τη διαφήμιση από το 1959 ως το 1961, συνεργαζόμενος με τη διαφημιστική εταιρεία Αρμός που ανήκε σε φίλο του, αν και συνέχισε σποραδικά να ασχολείται και τις επόμενες δεκαετίες.

Την πρώτη περίοδο ο Μποστ διαφήμισε κυρίως τρία πράγματα: τα χρώματα Φλόου-Κοτ, το αυτοκίνητο Ρενώ Ντωφίν και τη ναυτιλιακή εταιρεία Νομικός. Ένα δείγμα της απίθανης αυτής δουλειας είχα παρουσιάσει εδώ πριν από εφτά χρόνια.

Εκείνες οι διαφημιστικές γελοιογραφίες άφησαν εποχή και αργότερα εκδόθηκαν σε άλμπουμ εκτός εμπορίου. Ο φίλος Γιώργος Σαρηγιάννης, πρόεδρος του συλλόγου αποφοίτων της Μεγάλης του Μποστ Σχολής μου έστειλε αντίγραφο του βιβλίου αυτού, απ’ όπου κακοσκανάρισα μερικές από τις γελοιογραφίες που μου έλειπαν κι έτσι αποφάσισα να σπάσω το αρχικό άρθρο σε δύο ή τρία μέρη. Σήμερα λοιπόν θα παρουσιάσω μερικές διαφημιστικές γελοιογραφίες του Μποστ για τα χρώματα Flow-Kote της Dupont.

Και ξεκινάμε χωρίς πολλά πυροτεχνήματα, με μια μάλλον ήσυχη διαφημιστική γελοιογραφία, που θα μπορούσε όμως κανείς, κάπως προβοκατόρικα, να τη χαρακτηρίσει και εξαιρετικά επίκαιρη.

Βρίσκω ότι δημοσιεύτηκε στις 29 Ιουνίου 1959 στο περιοδικό Εικόνες. Ο Μποστ είχε μόλις αρχίσει να δημοσιεύει αυτοτελή πολιτική γελοιογραφία στον Ταχυδρόμο αλλά ακόμα δεν είχε εμφανίσει το τρίο των ηρώων του, Μαμα-Ελλάς, Πειναλέοντα και Ανεργίτσα.

Το στήσιμο του σκίτσου θυμίζει τις «τραγικέ ιστορίε» που έμελλε να δημοσιεύσει το 1961 στο περιοδικό Θεατής ο Μποστ -μόνο που εδώ η ιστορία χρησιμεύει απλώς ως όχημα για τη διαφήμιση των χρωμάτων Φλόου-Κοτ, αφού ο «επιπόλαιος νέος» σκέφτεται να αυτοκτονήσει επειδή δεν έχει τη δυνατότητα να βάψει το δωμάτιό του αλλά η πρακτική σύζυγος αυτού προτεινει να το βάψουν με Φλοου-Κοτ: κάνει ανάκτορον την καλύβη, όποιος μ’ αυτό την πασαλείβει.

Είπα πιο πριν πως θα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε επίκαιρο το σκίτσο, παρόλο που τα χρώματα Flow Kote έχουν προ πολλού πάψει να κυκλοφορούν.

Ο λόγος είναι, φυσικά, ο τελευταίος στίχος το «επιπόλεου νέου»: Χαίρε Ελλάς και Μακεδονία / θα κάμω μίαν αυτοχτονία, που θα μπορούσε κάποιος να τον συσχετίσει με τη σημερινή συζήτηση για το όνομα της γειτονικής χώρας και να υποστηρίξει, προβοκατόρικα όπως είπαμε, πως ο ήρωας του Μποστ θεωρεί άλλο πράγμα την Ελλάδα από τη Μακεδονία.

Προβοκατόρικα όμως διότι ο Μποστ απλώς ρίμα ήθελε να κάνει -και σε επόμενο σκίτσο έχει την κατακλείδα: Χαίρε Ελλάς και Θεσσαλία / κλείνουν τα οπλοπωλεία.

Ερντογανικά μεζεδάκια

Προφανής ο τίτλος του σημερινού πολυσυλλεκτικού μας άρθρου, αφού η επίσκεψη του Τούρκου προέδρου κυριάρχησε στις ειδήσεις της εβδομάδας που μας πέρασε -ενώ μάς χάρισε και κάμποσα από τα μεζεδάκια της πιατέλας.

Περιέργως δεν είδα πουθενά να συζητιέται το… φλέγον θέμα της προφοράς -και άρα της ακριβούς μεταγραφής- του επωνύμου του Τούρκου ηγέτη ενώ παλιότερα έχει συζητηθεί, τόσο στο ιστολόγιο όσο και ευρύτερα. Ο μουσαφίρης μας γράφεται Recep Tayyip Erdoğan, το οποίο συμβατικά το μεταγράφουμε Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, παρόλο που το ğ προφέρεται σχεδόν αδιόρατα ή και καθόλου, ενώ η λέξη τονίζεται στην πρώτη συλλαβή: ακριβέστερο θα ήταν ίσως το Έρντοαν αλλά ο Μήτσος το προφέρει Ερντογάν. (Εδώ που τα λέμε, και στο Ταγίπ το γ δεν προφέρεται και τόσο).

* Και μια και ξεκινάμε με την επίσκεψη Ερντογάν ξέρετε ποια τραγούδια ακούστηκαν κατά το επίσημο δείπνο που παρατέθηκε;

Σύμφωνα με το Πρώτο Θέμα, ακούστηκαν διεθνείς επιτυχίες Ελλήνων συνθετών, μεταξύ των οποίων και τα τραγούδια «Πάρε τη θλίψη μου μακριά», του Μάνου Χατζιδάκι και το «Μεταξύ Σύρου και Τζιάς»,  του Μίκη Θεοδωράκη!

Τι κι αν έγραψε ο Ελύτης (δικοί του είναι οι στίχοι) «Ανάμεσα Σύρο και Τζια«; Τα σαΐνια του Κομιστή δεν το έχουν ακούσει, είδαν τους μεταφρασμένους στα αγγλικά τίτλους στο πρόγραμμα της βραδιάς και ξαναμετέφρασαν προς τα ελληνικά -πάλι καλά που δεν το είπαν «Μεταξύ Σύρου και Κέας»!

Το δε τραγούδι του Χατζιδάκι έγινε εντελώς αγνώριστο. Δεν είναι βέβαια «Πάρε τη θλίψη μου μακριά» αλλά «Έλα πάρε μου τη λύπη«. Αλλά πού να ξέρουν από Χατζιδάκι οι κομιστές;

* Για την ίδια την επίσκεψη εγώ δεν θα γράψω, διότι σήμερα δεν σχολιάζω (πολύ) σοβαρά. Αν θέλετε λέτε εσείς τη γνώμη σας στα σχόλια. Ανεξάρτητα όμως από την εκτίμηση που έχει κανείς για την επίσκεψη Ερντογάν, νομίζω πως το βραβείο χάλκευσης ειδήσεων το κερδίζει ο δημοσιογράφος Θάνος Αθανασίου, που έγραψε το άρθρο με τον ευφάνταστο τίτλο: