Προπαγάνδα και ενημέρωση

Το άρθρο που θα διαβάσετε σήμερα δημοσιεύτηκε χτες στο ηλεπεριοδικό 2020mag. Όπως θα ξέρετε, στο ηλεπεριοδικό αυτό δημοσιεύω άρθρα με Λέξεις της επικαιρότητας -σαν εκείνα που δημοσίευα κάθε μήνα στα Ενθέματα της Αυγής. Εδώ μπορείτε να βρείτε όλα μου αυτά τα άρθρα, 15 ως τώρα. Η εικονογράφηση είναι του περιοδικού.

Κείμενα του Εικοσιένα (22) – Αύτη η αποστασία δεν αρέσει του Θεού

Καθώς διανύουμε τη χρονιά που σημαδεύει τη 200ή επέτειο του ξεσηκωμού του Εικοσιένα, σκέφτηκα να καθιερώσω μια νέα στήλη στο ιστολόγιο, που κανονικά θα τη δημοσιεύω κάθε δεύτερη Τρίτη, εναλλάξ δηλαδή με το βιβλίο του πατέρα μου, και που θα παρουσιάζει κείμενα της εποχής του 1821. Δεν αποκλείεται να διατηρήσω τις δημοσιεύσεις ως το τέλος της χρονιάς, αν βέβαια υπάρχει ως τότε αρκετό υλικό από μεριάς μου και αρκετό ενδιαφέρον από δικής σας πλευράς. Θα δώσω προτεραιότητα σε κείμενα που δεν είναι διαθέσιμα στο Διαδίκτυο.

Από την προηγούμενή μου τριβή με κείμενα της εποχής, που βέβαια ήταν πολύ έντονη όσο συγκέντρωνα υλικό για το βιβλίο μου Το ζορμπαλίκι των ραγιάδων, έχω υπόψη μου κάμποσα τέτοια κείμενα, αλλά όποιος έχει υπόψη του κείμενο που το θεωρεί αξιόλογο προς δημοσίευση μπορεί να μου το στείλει στο γνωστό μέιλ, sarantπαπάκιpt.lu.

Το σημερινό άρθρο είναι το εικοστό δεύτερο της σειράς – το προηγούμενο βρίσκεται εδώ (στις 2 Νοεμβρίου δεν είχαμε άρθρο της σειράς λόγω των γενεθλίων ενός φίλου του ιστολογίου).

Θα διαβάσουμε σήμερα μιαν επισκοπική εγκύκλιο, την εγκύκλιο που έστειλε στις αρχές Ιουλίου του 1822 ο Καλλίνικος, επίσκοπος Κυδωνίας, προς τους Χριστιανούς της μητρόπολής του, που είχαν εξεγερθεί, με την οποία τους καλεί να καταθέσουν τα όπλα και να προσκυνήσουν τον βεζίρη.

Βέβαια, ο Καλλίνικος δεν τα γράφει αυτά με ελεύθερη βούληση -όπως βρίσκω στις πηγές, από τον Ιούνιο του 1821 βρισκόταν φυλακισμένος. Μάλιστα, πέθανε στη φυλακή, από τις κακουχίες και τις στερήσεις, λίγες μόνο μέρες μετά την επιστολή αυτή.

Ο Καλλίνικος Σαρπάκης, με καταγωγή από τη Σαντορίνη, έχει αγιοκαταταχθεί. Πολλοί άλλοι ανώτεροι κληρικοί της Εκκλησίας της Κρήτης μαρτύρησαν στα πρώτα χρόνια του ξεσηκωμού.

Πήρα το κείμενο από τα Αρχεία της Παλιγγενεσίας (τόμος 15αβ, σελ. 116). Η επιστολή του Καλλίνικου έχει ενδιαφέρον και στο περιεχόμενο, αλλά και στη γλωσσική μορφή, καθώς είναι γραμμένη σε μικτή γλώσσα, κατά βάση δημοτική με καθαρευουσιάνικα ποικίλματα, και με αρκετά διαλεκτικά στοιχεία. Διατηρώ την ορθογραφία του πρωτοτύπου. Στο τέλος εξηγώ μερικές λέξεις και στη συνέχεια θέτω μια άσχετη ερώτηση, επί της διαδικασίας, ας πούμε.

+ Όλους σας ευλογημένοι χριστιανοί, τόσον τους Αποκωρονιότας, όσον και τούς Χά­νια νααγεσλίδες, παπάδες και λαϊκούς, μικρούς και μεγάλους, ευχόμεθα πατρικώς από ψυχής και καρδίας και ευλογούμεν εν Αγίω Πνεύματι.

Προοκτωβριανά μεζεδάκια

Ή τα τελευταία μεζεδάκια του Σεπτεμβρίου, αλλά το ιστολόγιο θεωρεί καθήκον του να χρησιμοποιεί στον τίτλο νεόπλαστες λέξεις, έτσι ώστε να φτάσουμε τα 5 εκατομμύρια λέξεις της ελληνικής γλώσσας, να μας χαριστεί το χρέος και να τρώμε όλοι με χρυσά κουτάλια.

* Και για ορντέβρ στη σημερινή μας πιατέλα, ένας τίτλος που θα ήταν πιο στρωτός αν άλλαζε η σειρά των λέξεων. Τίτλος άρθρου για το Αφγανιστάν στο in.gr:

Αφγανιστάν – Η UNESCO ζητά την επιστροφή στις τάξεις των κοριτσιών

Στις τάξεις των κοριτσιών; Εγώ θα το έγραφα αλλιώς, ώστε να μην κοντοσταθεί ο αναγνώστης διαβάζοντάς το:

Αφγανιστάν – Η UNESCO ζητά την επιστροφή των κοριτσιών στις τάξεις

Γενικός κανόνας: αν ειναι δυνατό, προσπαθήστε το ουσιαστικό που συντάσσεται με γενική να ακολουθεί αμέσως τη λέξη με την οποία συνδέεται. Εδώ, έχουμε την «επιστροφή των κοριτσιών». Ας μην διαχωρίσουμε το ζευγάρι. Βέβαια, δεν είναι πάντοτε εφικτό αυτό. Ίσως χρειάζεται και ειδικό άρθρο.

* Και συνεχίζουμε με ένα μεζεδάκι από ψητοπωλείο (λογικό δεν είναι; ) ή έστω από τη διαφήμιση ψητοπωλείου στο Φέισμπουκ.

Το κατάστημα επαίρεται ότι προσφέρει χειροποίητη τροφή «δημιουργημένη από γρατζουνιές».

Από γρατζουνιές; Δεν ακούγεται και πολύ δελεαστικό -είστε σίγουρα διαφημιστής;

Προφανώς, το κείμενο έχει μεταφραστεί από τα αγγλικά -πράγμα που φαίνεται και από το ασυνήθιστο «τροφή» (μεταφράζει το food), ενώ στα ελληνικά λέμε «φαγητό».

Και βέβαια, όπως καταλάβατε, το αγγλικό υπόδειγμα που είχαν έλεγε «from scratch» δηλ. από το μηδέν, που προκειμένου για φαγητά θα εννοεί ότι δεν αγοράζουν έτοιμα τα επιμέρους συστατικά, ας πούμε τις σάλτσες ή τον γύρο, αλλά τα φτιάχνουν οι ίδιοι. Πάντως όχι «από γρατζουνιές»!

Περίεργο δεν είναι ένα μικρό μαγαζί να χρησιμοποιεί αγγλικό υπόδειγμα για να διαφημιστεί;

101 λέξεις και φράσεις από την εκκλησιαστική γλώσσα (μια συνεργασία του Αλέξη)

Πριν από καμιά εικοσαριά μέρες, ο φίλος μας ο Αλέξης μού έστειλε το κείμενο που θα διαβάσετε σήμερα, ένα άρθρο με Λέξεις και φράσεις από την εκκλησιαστική γλώσσα. Έχουμε δημοσιεύσει κατά καιρούς -και κυρίως κοντά στο Πάσχα- άρθρα με το ίδιο θέμα, αλλά κάθε συνεργασία, που βλέπει τα πράγματα με φρέσκο μάτι, είναι καλοδεχούμενη.

Προβληματιστήκαμε με τον Αλέξη για το πότε θα δημοσιευόταν το άρθρο. Να το αφήσουμε για το Πάσχα πήγαινε κάπως μακριά. Αφού όμως αύριο έχουμε 14 Σεπτεμβρίου, που είναι μεγάλη γιορτή της εκκλησίας, μου φάνηκε ότι ταιριάζει να δημοσιευτεί σήμερα ένα άρθρο εκκλησιαστικό -όχι αύριο, διότι έχουμε την τακτική δημοσίευση του βιβλίου του πατέρα μου.

Θυμίζω ότι ο φίλος μας ο Αλέξης έχει δημοσιεύσει στο ιστολόγιο μερικά ακόμη πολύ καλά άρθρα, ανάμεσά τους το Πολιτικοδημοσιογραφικό κλισεδολόγιο το 2017, τη συλλογή ιστορικών λέξεων και φράσεων της μεταπολίτευσης το 2014, και την ανασύσταση των Ομηρικών επών  το 2011.

Μια και το άρθρο είναι αρκετά εκτενές, δεν θέλω να μακρηγορήσω, οπότε δίνω τον λόγο στον Αλέξη. Σε λιγοστές περιπτώσεις, βάζω σύνδεσμο ([σε αγκύλες]) προς παλαιότερα άρθρα του ιστολογίου σχετικά με το θέμα. 

101 λέξεις και φράσεις από την εκκλησιαστική γλώσσα

Όταν ξεκίνησα να γράψω αυτό το σημείωμα και άρχισα να αναζητώ λέξεις και φράσεις προερχόμενες από την εκκλησιαστική ζωή και γραμματεία, έμεινα έκπληκτος ανακαλύπτοντας πόσο πολλές είναι οι καθημερινές μας φράσεις που έχουν φανερή ή λιγότερο φανερή θρησκευτική-εκκλησιαστική προέλευση. Φαίνεται ότι η επίδραση της θρησκείας και της ορθόδοξης χριστιανικής εκκλησίας ειδικότερα στην καθημερινή ζωή των Ελλήνων ήταν και είναι πολύ πιο έντονη από όσο φανταζόμαστε. Ας σκεφτούμε απλά ότι για αιώνες ολόκληρους, σε εποχές που το μεγαλύτερο μέρος του ελληνικού λαού ήταν αναλφάβητο, οι λειτουργίες της εκκλησίας, τα τροπάρια και τα κείμενα των ευαγγελίων ήταν η μοναδική πηγή της λόγιας γλώσσας με την οποία ερχόταν σε επαφή ο πολύς κόσμος. Αποτέλεσμα αυτού είναι όλη αυτή η φρασεολογία η οποία σιγά-σιγά από τα ιερά κείμενα πέρασε στη λαϊκή γλώσσα, συχνά μεταπλάστηκε, άλλαξε μορφή ή και σημασία.

Κύρια πηγή της φρασεολογίας αυτής είναι βέβαια η Βίβλος, δηλαδή η Παλαιά και η Καινή Διαθήκη με αρκετές εκφράσεις να περιέχονται αυτούσιες σε αυτήν και αρκετές άλλες να έχουν πλαστεί εκ των υστέρων με βάση εδάφια της βιβλικής αφήγησης. Δευτερεύουσα πηγή, αλλά όχι ασήμαντη, είναι οι ακολουθίες της εκκλησίας, τα τροπάρια, οι ύμνοι και όλα γενικώς τα λατρευτικά κείμενα.

Ο κατάλογος που ακολουθεί περιλαμβάνει τις πιο κοινές από αυτές τις εκφράσεις, αλλά σίγουρα όχι όλες. Υπάρχουν και άλλες που σκόπιμα παρέλειψα, είτε γιατί λέγονται σπάνια πλέον, είτε γιατί δεν με έπεισε η θρησκευτική-βιβλική τους προέλευση. Και σίγουρα υπάρχουν και κάποιες που θα ξέφυγαν γιατί “ουδείς αναμάρτητος ειμή μόνον ο Θεός” για να μείνουμε και εντός κλίματος!

Ας τις δούμε λοιπόν μία-μία με σύντομη επεξήγηση. Σε όσες από αυτές είναι βιβλικές παρέθεσα και το πρωτογενές κείμενο, το εδάφιο δηλαδή στο οποίο τις συναντάμε.

Πρέπει να ληφθούν μέτρα περιορισμού στις εκκλησίες;

Πριν από δώδεκα μέρες είχαμε τα πρώτα κρούσματα κορονοϊού στην Ελλάδα -χτες, ο αριθμός τους έφτανε τα 84, ευτυχώς χωρίς κανέναν θάνατο. Η μερίδα του λέοντος προέρχεται από ένα γκρουπ προσκυνητών στους Αγίους Τόπους, η διαχείριση του οποίου έγινε μάλλον ατελώς από τις αρμόδιες αρχές με αποτέλεσμα να εκφράζονται φόβοι ότι θα υπάρξουν πολλά δευτερογενή κρούσματα τις επόμενες μέρες.

Εξίσου ή και περισσότερο ανησυχητική είναι η είδηση ότι υπάρχουν 4 «ορφανά» κρούσματα, δηλαδή που δεν συνδέονται με κάποιο από τα ήδη γνωστά. Εντοπίστηκαν από δειγματοληπτικό έλεγχο σε ασθενείς με σοβαρό αναπνευστικό σύνδρομο.

Την ίδια στιγμή, στη γειτονική μας Ιταλία η επιδημία έχει φτάσει σε επίπεδα που ανάγκασαν τις αρχές να πάρουν πρωτοφανή μέτρα, βάζοντας σε καραντίνα το ένα τέταρτο του πληθυσμού της χώρας, ανάμεσά τους περιοχές όπως το Μιλάνο και τη Βενετία.

Τόσο στη χώρα μας όσο και διεθνώς παίρνονται σκληρά μέτρα περιορισμού των ταξιδιών, των δημοσιων συναθροίσεων, των αθλητικών συναντήσεων, των εκδηλώσεων, των συγκεντρώσεων. Στη Γαλλία, δεν επιτρέπεται να βρεθουν περισσότερα από 1000 άτομα στον ίδιο χώρο -έτσι σε μεγάλα μουσεία, όπως στο Λούβρο, γίνονται δεκτοί με το σταγονόμετρο μόνο όσοι έχουν αγοράσει εισιτήρια από το διαδίκτυο. Ματαιώθηκαν όλες οι μεγάλες συναυλίες -ανάμεσά τους και του Θ. Κουρεντζή στη Φιλαρμονική αλλά και της Μαντόνας ενώ η Παρί Σαιν Ζερμαίν θα αντιμετωπίσει τη Ντόρτμουντ χωρίς θεατές για την πρώτη φάση νοκάουτ του Τσ.Λιγκ. Άλλοι αγώνες, όπως ο αγώνας Ιρλανδίας-Γαλλίας στο ράγκμπι μετατέθηκαν για τον… Οκτώβριο. Μια σειρά επιστημονικά συνέδρια ή εμπορικές εκθέσεις έχουν επίσης ματαιωθεί -τα συζητούσαμε και εδώ προχτές. Αλλά και οι πολιτικές συγκεντρώσεις στη Γαλλία (έχουν δημοτικές εκλογές την Κυριακή) ματαιώνονται.

Και οι θρησκευτικές τελετές δεν έμειναν αλώβητες. Στη Βηθλεέμ η εκκλησία της Γέννησης έκλεισε. Στη Ρώμη ο Πάπας Φραγκίσκος δεν θα χαιρετήσει τους πιστούς από το παράθυρο αλλά θα μεταδώσει το κήρυγμα με βιντεοζεύξη. Πολλές εκκλησίες στην Ιταλία έκλεισαν ή κάνουν λειτουργίες που μεταδίδονται από την τηλεόραση.

Στο Ισραήλ, όπου θα γιορταστεί το Πουρίμ με παραδοσιακά μεγάλες συναθροίσεις έχει μπει όριο στα 5000 άτομα, το οποίο μάλλον θα μειωθεί τις επόμενες μέρες.

Η θεοκρατούμενη Σαουδική Αραβία ανέστειλε προσωρινά το προσκύνημα στη Μέκκα και στη Μεδίνα. Στην Τεχεράνη ματαιώθηκε για πρώτη φορά η μεγάλη προσευχή της Παρασκευής.

Ακοινώνητα μεζεδάκια

Η βδομάδα που μας πέρασε ξεκίνησε με τα γεγονότα στον Έβρο, όμως στο μέσο της εβδομάδας η κατακόρυφη αύξηση των κρουσμάτων κορονοϊού απέσπασε την προσοχή και τη δημοσιότητα.

Και επειδή η τρίτη και μεγαλύτερη συστάδα κρουσμάτων ήταν προσκυνητές που έρχονταν από θρησκευτική εκδρομη στους Αγίους Τόπους, αλλά και καθώς μπήκαμε στη Σαρακοστή, περίοδο με έντονη λατρευτική δραστηριότητα, τέθηκε επί τάπητος το ερώτημα αν θα πρέπει, στις διάφορες απαγορεύσεις μαζικών δραστηριοτήτων να συμπεριληφθεί και ο εκκλησιασμός, όπως έγινε σε άλλες χώρες με τους τόπους λατρείας, και ειδικότερα αν πρέπει να γίνουν συστάσεις για αποφυγή της θείας μετάληψης.

Η Εκκλησία της Ελλάδος, βέβαια, έχει επανειλημμένα εκφράσει την άποψη ότι, εφόσον κατά το μυστήριο ο άρτος και ο οίνος μετατρέπονται σε σώμα και αίμα Θεού, και εφόσον ο Θεός δεν είναι φορέας ασθενειών, η θεία κοινωνία είναι ακίνδυνη.

Με μεγαλύτερη σαφήνεια το εξέφρασε αυτό ο μητροπολίτης Πατρών, ο κ. Χρυσόστομος, ο οποίος σε εγκύκλιό του αρχικά επανέλαβε τα μέτρα προφύλαξης από τον ιό, καταλήγει ως εξής:

Ἐν κατακλείδει ἐπαναλαμβάνομε ὃτι, καί εἰς τά κηρύγματά μας ἐτονίσαμε. Ἡ Θεία Κοινωνία εἶναι ὁ ἲδιος ὁ Κύριος. Ἐντός τοῦ Ἁγίου Ποτηρίου εἶναι τό Πανάγιον Σῶμα Του καί τό Τίμιον Αἷμα Του. Ὁ Κύριος εἶναι ἡ Ζωή καί ὃποιος προσερχόμενος μετά φόβου Θεοῦ, πίστεως καί ἀγάπης, κοινωνεῖ τῶν Θείων καί Ἀχράντων Μυστηρίων λαμβάνει τήν ἲασιν τῆς ψυχῆς  καί τοῦ σώματος καί τήν ὂντως Ζωή.

Επομένως αν τύχει κανείς και κοινωνήσει και μετά ασθενήσει, αυτό σημαίνει ότι δεν θα προσήλθε «μετά φόβου Θεού, πίστεως και αγάπης». Θεοδικία θαρρώ λεγόταν αυτό και το χρησιμοποιούσαν πολύ πριν από καμιά πεντακοσαριά και βάλε χρόνια.

Προσέχω επίσης στην ανακοίνωση του σεβασμιότατου ότι γράφει «εν κατακλείδει» -που σημαίνει ότι η πιστη προστατεύει από τον κορονοϊό, όχι όμως και από τις ανορθογραφίες.

* Aλλά η εκκλησία, στο κάτω κάτω, κάνει τη δουλειά της και το βασίλειό της δεν είναι του κόσμου τούτου (θεωρητικά). Η πολιτεία όμως; Η πολιτεία είναι η αρμόδια να επιβάλλει απαγορεύσεις και να διατυπώνει συστάσεις.

Και ο επιστημονικός κοσμος είναι εδώ για να συμβουλεύει και την πολιτεία και το κοινό. Όμως είδαμε επιστήμονες στην τηλεόραση, όπως τη λοιμωξιολόγο κ. Γιαμαρέλλου, να βεβαιώνουν ότι για όσους πιστεύουν είναι ακίνδυνη η θεία Μετάληψη, κάτι ολοφάνερα αντιεπιστημονικό. Είδαμε αλλους, όπως τον κ. Ηλία Μόσιαλο, να μασάει τα λόγια του στην εκπομπή της κ. Τρέμη και να μην τολμά να πει απερίφραστα «αποφύγετε τη θεία λειτουργία και τη μετάληψη» και στη συνέχεια, στη σελίδα του στο Φέισμπουκ να υποστηρίζει ότι: «Με επαγωγικό τρόπο και με σεβασμό στους πιστούς και παίρνοντας υπόψη τον πανίσχυρο θεσμό της εκκλησίας και τη μεγάλη επιρροή της, είπα στην ουσία ότι δεν θα πρέπει να γίνεται, όσο διαρκεί, αυτή η κρίση, η θεία λειτουργία«.

Τουλάχιστον η ΟΕΝΓΕ έσωσε την τιμή του επιστημονικού κόσμου με μια λιτή αλλά όχι δειλή ανακοίνωση. στην οποία τονίζει ότι η Θεία Κοινωνία δεν εξαιρείται από τις συστάσεις για τον κορονοϊό.

Καλώς τα δεχτήκαμε…

Από προχτές η Ελλάδα προστέθηκε στον κατάλογο των χωρών με επιβεβαιωμένα κρούσματα του κορονοϊού (ή κοροναϊού, ή Covid-19). Ύστερα από την εμφάνιση της πανδημίας στο σπίτι του γείτονα ήταν επόμενο να διαβεί και τη δική μας την πόρτα.

Κι έτσι, ενώ τον προηγούμενο μήνα παρακολουθούσαμε τον ιό να εξαπλώνεται από μακριά, στην πολύ μακρινή μας Άπω Ανατολή, και είχαμε την πολυτέλεια να συζητάμε αν το σωστό είναι να γράφουμε κορονοϊός ή κοροναϊός ή αν θα ακολουθήσουμε τον φετφά του καθηγητή Γ. Μπαμπινιώτη να το γράψουμε με ωμέγα (αλλά τότε πρέπει επίσης να γράφουμε τσηρώτο και τζύρος), τώρα που συνέβη το αναμενόμενο τα πράγματα σοβαρεύουν.

Όπως θα ξέρετε, το πρώτο κρούσμα ήταν μια 38χρονη σχεδιάστρια μόδας από τη Θεσσαλονίκη, που είχε πρόσφατα επισκεφτεί το Μιλάνο και το δεύτερο ο γιος της, μαθητής Δημοτικού. Το τρίτο επιβεβαιωμένο κρούσμα εμφανίστηκε στην Αθήνα: μια 40χρονη υπάλληλος τράπεζας, που επίσης είχε πρόσφατα επισκεφτεί τη βόρεια Ιταλία.

(Και αναρωτιέται κανείς αν δόθηκαν κάποιες οδηγίες στους επιβάτες που έρχονταν από την Ιταλία τις τελευταίες μέρες, να περιορίσουν τις επαφές τους ας πούμε. Αν τους έγινε θερμομέτρηση με την επιστροφή τους στην Ελλάδα ή έστω αν τους δόθηκε κάποιο ενημερωτικό φυλλάδιο π.χ. από το ΚΕΕΛΠΝΟ. Φοβάμαι πως η απάντηση είναι αρνητική -δεν υπήρξε καμιά ενημέρωση και καμιά ενέργεια έστω συμβολική που να δίνει την αίσθηση ότι κάτι εξαιρετικό συμβαίνει και να αυξάνει την εγρήγορση).

Ταυτόχρονα, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ανάφερε ότι τις τελευταίες μέρες ο αριθμός των νέων κρουσμάτων εκτός Κίνας είναι μεγαλύτερος από τον αριθμό των νέων κρουσμάτων μέσα στην Κίνα. Μιλάμε βέβαια για τα νέα κρούσματα διότι στο σύνολο των κρουσμάτων η Κίνα προηγείται μακράν, με 78.000 συνολικά κρούσματα και 2718 νεκρούς.

Αυτό θα μπορούσε να ερμηνευτεί αισιόδοξα, ότι δηλαδή στην Κίνα η καμπύλη της επιδημίας παίρνει την κατιούσα, όμως φοβάμαι πως σημαίνει επίσης πως η επιδημία μπορεί να προσλάβει διαστάσεις πανδημίας. Kαι δεν είναι όλες οι κοινωνίες τόσο πειθαρχημένες και τόσο οργανωμένες όσο η κινεζική.

Το βέβαιο είναι πως, παρά το γεγονος ότι εμείς οι Έλληνες έχουμε στο DNA μας τα δυο επιπλέον γονίδια που δεν τα έχει κανένας άλλος λαός στον κόσμο (αυτό το διάβασα προχτές στο Φέισμπουκ), έφτασε και σε μας ο κορονοϊός. (Υπάρχει βεβαίως, όπως και σε όλη την Ευρώπη, η εποχιακή γρίπη που όπως κάθε χρόνο έτσι και φέτος έχει αρκετές δεκάδες θύματα, μέχρι τώρα 77 αν πρόσεξα καλά).

Ο Τάραχος (διήγημα του Κώστα Μάκιστου)

Πριν από τρεις εβδομάδες, είχαμε παρουσιάσει στο ιστολόγιο το διήγημα Το μπουρίνι του μυτιληνιού λογοτέχνη Κώστα Μάκιστου. Ο φίλος Άρης Γαβριηλίδης, που το είχε πληκτρολογήσει, μας προσφέρει σήμερα ένα ακόμα διήγημα του Μάκιστου από την ίδια συλλογή, και μάλιστα το διήγημα που έδωσε τον τίτλο στη συλλογή, «Ο Τάραχος».

Ο Κώστας Μάκιστος (1895-1984) ήταν Μυτιληνιός λογοτέχνης -από την Αγία Παρασκευή, το κεντρικό κεφαλοχώρι του νησιού. Παπαχαραλάμπους το πραγματικό του επώνυμο. Τον είχα γνωρίσει γιατί ήταν γείτονάς μας και είχε φιλικές σχέσεις με τον παππού και τη γιαγιά μου.

Περισσότερα δεν θα γράψω, αφού ο φίλος μας ο Άρης εχει και δικό του πρόλογο:

Ύστερα από την πρόσφατη δημοσίευση του διηγήματος του Κώστα Μάκιστου «Το μπουρίνι», όπως είχα υποσχεθεί, δακτυλογράφησα και το άλλο του διήγημα, «Ο τάραχος», από την ομότιτλη συλλογή του διηγημάτων που κυκλοφόρησε το 1957 σε 1000 αντίτυπα, σε ιδιωτική έκδοση. Είχε περάσει από το σπίτι μας, στον Πειραιά, το 1958, όταν ήμουν δέκα χρονών, αλλά λείπαμε, και το άφησε σε μια γειτόνισσα να μας το δώσει, με αφιέρωση στον πατέρα μου: «Στον αγαπητό μου Νίκο Γαβριλέλλη με αγάπη ο θείος του Κώστας Μάκιστος».

Αυτό ήταν το πρώτο εξωσχολικό βιβλίο που διάβασα ποτέ. Μολονότι η ηλικία μου δεν μου επέτρεπε να το καταλαβαίνω πλήρως, με μάγεψαν η γλώσσα, η ατμόσφαιρα και η θεματολογία του. Ίσως αυτό να ήταν το μπόλι για να γράψω, πολύ αργότερα μεταξύ άλλων τα δικά μου διηγήματα.

Ακολουθεί το διήγημα. Μετά το τέλος του, πρόσθεσα ορισμένα σχόλια που ίσως φανούν ενδιαφέροντα.

 

Ο Τάραχος

(του Κώστα Μάκιστου)

Τον καλόγερο, το Γρηγόρη, σαν τον έβλεπες, έλεγες πως είναι αρκούδα. Το κεφάλι του αναμαλλιασμένο, τουφωτό· μαλλιά, γένια, μουστάκια μπερδεμένα στο ίδιο κουβάρι· πηχτές και μεγαλότριχες κι οι φρυδάρες, τριχωτά και τα χουνιά των αφτιών, κι απ’ όλη τούτη τη δασωμένη τόπα να ξεχωρίζει μονάχα η χοντρή μύτη και τα φουσκωτά μικρά μάτια. Ήταν κι η κορμάρα του χοντροδεμένη – ασουλούπωτη κι η περπατησιά του.

Σαν πέθανε ο γέρο-Μπάρλας, είπαν πως έπρεπε να γράψουν στο γιο του το Γιώργη, μα κανένας δεν ήξερε πού βρίσκεται. Ήρθε μονάχος του την Άνοιξη κι ήταν καλόγερος. Πήγε, χωρίς να περάσει από το χωριό, ίσια στη δασωμένη ντερεδιά, στο πατρικό του ρουμάνι, κι εκεί έκαμε τη μονιά του. Μερεμέτισε την καλύβα του πατέρα του, συγύρισε τα σύνεργα, την αξίνα, το φτυάρι, το τσεκούρι, και βάλθηκε στη δουλειά. Ξαναφανέρωσε την παλιά νερομάνα κι έκαμε σιμά της περιβολάκι. Ξεχέρσωσε την πλατωσιά, παράμερα στην καλύβα, για καμίνι, και εκεί στοίβαζε τα ξύλα, τα κούτσουρα, τα κλαδιά, τις ρίζες. Κει κοντά έχτισε κι ένα μικρό φούρνο.

Χαράλαμπος Κανόνης (Δημ. Σαραντάκος) 7 – To EAM και η εκκλησία

Εδώ και λίγο καιρό άρχισα να δημοσιεύω, σε συνέχειες, το βιβλίο του πατέρα μου «Χαράλαμπος Κανόνης. Η ζωή και ο θάνατος ενός Ανθρώπου», το πρώτο μη επιστημονικό βιβλίο του.

Ο Κανόνης ήταν Μυτιληνιός, γεωπόνος, υπάλληλος της ΑΤΕ, συνάδελφος και επιστήθιος φίλος του παππού μου, στέλεχος του ΕΑΜ και του ΚΚΕ. Βρήκε μαρτυρικό θάνατο τον Μάρτιο του 1948 στη Χίο, στον εμφύλιο.

Κανονικά οι δημοσιεύσεις γίνονται κάθε δεύτερη Τρίτη. Η προηγούμενη συνέχεια βρίσκεται εδώ. Στη σημερινή έβδομη συνέχεια, παντοτε στο δεύτερο κεφάλαιο του δεύτερου μέρους του βιβλίου, εξετάζεται η Εαμική αντίσταση στη Μυτιλήνη.

To EAM, μόλο που είχε ιδρυθεί στα τέλη του Σεπτέμβρη παρέμενε ακόμα άγνωστο στο νησί. Κι όμως οι προ-εαμικές αυτές οργανώσεις δράσανε από την αρχή μέσα στο πνεύμα του κι ακολούθησαν χωρίς να το ξέρουν τις γενικές κατευθύνσεις του, επιζητώντας την ενότητα όλων των ελλήνων στον απελευθερωτικόν αγώνα και προσπαθώντας να βοηθήσουν το λαό να αντιμετωπίσει την πείνα, που θέριεψε μέσα στο χειμώνα.

Την άνοιξη του 1942 πραγματοποιήθηκε επαφή με το ΕΑΜ της Αθήνας και η «Εθνική ’ Οργάνωση Λέσβου» ενσωματώθηκε σ’ αυτό. Δημιουργήθηκε Νομαρχιακή Επιτροπή Λέσβου του ΕΑΜ με γραμματέα τον καθηγητή της Χημείας Απόστολο Αποστόλου, τον γνωστό «Δάσκαλο», πρόσωπο πολύ αγαπητό σε πλατιά στρώματα της λεσβιακής κοινωνίας. Πολύ γρήγορα οι εαμικές οργανώσεις εξαπλώθηκαν σ’ όλο το νησί, ενώ παράλληλα δημιουργήθηκαν οργανώσεις του Κομμουνιστικού Κόμματος, στην αρχή πυρήνες κι αργότερα αχτίδες (ο όρος ΚΟΒ καθιερώθηκε το καλοκαίρι του 1944). Οι κομμουνιστές ήταν οι πιο ζωντανοί και δραστήριοι εαμίτες από την πρώτη στιγμή.

Αργότερα οργανώσεις δημιούργησαν και άλλα δύο κόμματα από τα μετέχοντα στο ΕΑΜ, δηλαδή το Σοσιαλιστικό Κόμμα, με γραμματέα της Νομαρχιακής Επιτροπής του το Θείελπη Λεφκία και το Αγροτικό Κόμμα, με τους Παναγιώτη Κεμερλή, Χρήστο Καλδή και άλλους.

Το καλοκαίρι του 1943 δημιουργήθηκαν στη Λέσβο οι πρώτες οργανώσεις της ΕΠΟΝ, με γραμματέα τον πολιτικό μηχανικό Νίκο Ανδρέου. Πολύ γρήγορα η καινούρια αυτή οργάνωση κατάχτησε τη νεολαία του νησιού, που μαζικά έμπαινε στις γραμμές της. Το Νοέμβρη ιδρύθηκε η πρώτη ομάδα της μαθητικής ΕΠΟΝ από μαθητές των τελευταίων τάξεων του Γυμνασίου και του πρακτικού Λυκείου.

Ζωή χαρισάμενη και άλλες εκφράσεις από τη Μεγαλοβδομάδα, ξανά

Tελειώνει η Μεγαλοβδομάδα και λεξιλογικό πασχαλινό άρθρο δεν έχουμε βάλει. Επανορθώνουμε με το σημερινό -βέβαια, επειδή οι λέξεις και οι φράσεις της Μεγάλης Εβδομάδας είναι περιορισμένες, τις έχουμε ήδη καλύψει σχεδόν όλες, οπότε το σημερινό άρθρο είναι επανάληψη, και μάλιστα πολυεπανάληψη: τελευταία φορά, το είχαμε δημοσιεύσει το 2016. Έβαλα πάντως και μερικά πράγματα ακόμη, ενσωματώνοντας σχόλιά΄σας.

Μια και βρισκόμαστε στη Μεγάλη Εβδομάδα, ταιριάζει να ασχοληθούμε με την επίδραση της εκκλησιαστικής γλώσσας στη φρασεολογία μας. Αν κοιτάξετε μια συλλογή ιδιωματικών ή παγιωμένων εκφράσεων (π.χ. το βιβλίο μου Λόγια του αέρα, για να κάνω και ρεκλάμα), θα δείτε ότι είναι πάρα πολλές οι λαϊκές εκφράσεις που προέρχονται από την εκκλησιαστική γλώσσα, πράγμα που οφείλεται στο ότι επί αιώνες όλος ο πληθυσμός εκκλησιαζόταν ταχτικά και οπωσδήποτε μέσα στη Μεγαλοβδομάδα. Όπως γράφει ο μεγάλος λαογράφος Δημ. Λουκάτος, στο άρθρο του «Οι ακολουθίες της Μεγ. Εβδομάδας και η επίδρασή τους στη νεοελληνική γλώσσα», από το οποίο αντλώ αρκετά στοιχεία του άρθρου μου:

Τα δώδεκα Ευαγγέλια και τα τροπάρια που ψάλλονται τη Μ. Εβδομάδα στην εκκλησία, έδωκαν στο λαό μας πολύ υλικό να πλουτίσει το λεξικό του. Είναι γνωστό πως ο κόσμος θέλει συχνά να λογιωτατίζει με αρχαϊκότερα ρητά, είτε για να στολίσει τις κουβέντες του, είτε για να τούς δώσει μεγαλύτερο κύρος. Και δανείζεται τότε λέξεις ή φράσεις ολόκληρες από κείμενα γνωστά, που έχουν πάρει κάποια επίσημη θέση στη συνείδησή του και που τα θεωρεί, χωρίς αμφιβολία, σοφά.

Ο λαός μας, ιδίως στα χρόνια της σκλαβιάς του, έζησε πολύ μέσα στο περιβάλλον της εκκλησίας και του εντυπώθηκε βαθιά κάθε τι που του διηγήθηκαν τα βιβλία της, τα Ευαγγέλια κι οι Υμνωδίες. Η φρασεολογία τους, πλαισιωμένη από θρησκόληπτο μυστικισμό, έπαιρνε την αίγλη μιας ανώτερης γλώσσας, θεόπνευστης και σοφής. Έτσι, ο λαός μεταχειριζόταν στις συζητήσεις του φράσεις και λέξεις εκκλησιαστικές, που του έκαναν ρητορικότερη την ομιλία, έστω κι αν δεν καταλάβαινε πολλές φορές τη σημασία τους. Τις χρησιμοποίησε στην αρχή σα για να παίξει ή να δείξει κάποια εγκυκλοπαιδική κατάρτιση στους άλλους. Μα σιγά-σιγά, οι ξένες αυτές έννοιες αφομοιώθηκαν κι έγιναν μέλη οργανικά της νεοελληνικής γλώσσας.

Παράδειγμα τέτοιας έκφρασης που δημιουργήθηκε από παρανόηση είναι η έκφραση «ζει/περνάει ζωή χαρισάμενη». Γεννήθηκε από το δοξαστικό της Ανάστασης, ένα από τα γνωστότερα εκκλησιαστικά τροπάρια, που το ξέρω ακόμα κι εγώ: Χριστός Ανέστη εκ νεκρών θανάτω θάνατον πατήσας και τοις εν τοις μνήμασι ζωήν χαρισάμενος. Χάρισε ζωή σ’ αυτούς που βρίσκονται στα μνήματα. Χαρισάμενος, μετοχή του χαρίζομαι, που τότε σήμαινε «χαρίζω», αλλά σήμερα επιβιώνει με τη σημασία «μεροληπτώ υπέρ κάποιου, δείχνω εύνοια, υποχωρώ», όπως όταν λέμε π.χ. ότι κάποιος πέρασε χαριστικά τις εξετάσεις.

Όπως εξηγεί ο Δ. Λουκάτος: Χαριτωμένες, όσο και αστείες, είναι μερικές παρεξηγήσεις που έκανε ο λαός σε ορισμένες φράσεις. Δεν κατάλαβε σε πολλές την έννοιά τους, και ή τις παραμόρφωσε ή τις μεταχειρίστηκε με άλλη έννοια. (…) Ανάλογη παρεξήγηση έγινε και στη φράση «ζωή χαρισάμενη», που είναι παρμένη από το Χριστός Ανέστη. Ο λαός πρόσεξε το «ζωή» και τις δυο πρώτες συλλαβές τού «χαρισάμενος» και βιάστηκε να δώσει την εξήγηση: ζωή γεμάτη χαρά.

Ο Αμβρόσιος Καλαβρύτων και η ελευθερία του λόγου

Κατά πάσα πιθανότητα θα το μάθατε ήδη.

Ο μητροπολίτης Αμβρόσιος Καλαβρύτων καταδικάστηκε χτες από το Τριμελές Πλημμελειοδικείο Αιγίου σε φυλάκιση 7 μηνών με τριετή αναστολή και σε πρόστιμο 10.000 ευρώ για ομοφοβικές τοποθετήσεις που είχε κάνει στο προσωπικό του ιστολόγιο, μεταξύ των οποίων και το απόσπασμα: «Ε, λοιπόν αυτούς τους ξεφτιλισμένους, φτύστε τους! Αποδοκιμάστε τους! Είναι εκτρώματα της φύσεως! Ψυχικά και πνευματικά πάσχουν! Είναι άτομα με διανοητική διαταραχή! Δυστυχώς αυτοί είναι τρισχειρότεροι και πολύ πιο επικίνδυνοι από κάποιους που ζουν στα τρελοκομεία!»

Πρωτόδικα είχε αθωωθεί, επειδή το δικαστήριο είχε κρίνει ότι οι πιο πάνω χαρακτηρισμοί αφορούσαν τους πολιτικούς και όχι τους ομοφυλόφιλους, όμως στην αθωωτική απόφαση είχαν ασκήσει έφεση ο εισαγγελέας Εφετών Πατρών και η εισαγγελέας Πλημμελειοδικών Αιγίου.

Η καταδίκη έγινε για «δημόσια υποκίνηση βίας ή μίσους» και για «κατάχρηση εκκλησιαστικού αξιώματος», δηλαδή, αν κατάλαβα καλά, αφενός με τον αντιρατσιστικό νόμο και αφετέρου με το άρθρο 196 του ΠΚ το οποίο ορίζει: «Θρησκευτικός λειτουργός ο οποίος κατά την ενάσκηση των έργων του ή δημόσια και με την ιδιότητά του προκαλεί ή διεγείρει τους πολίτες σε εχθροπάθεια κατά της πολιτειακής εξουσίας ή άλλων πολιτών τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι τριών ετών».

Η εισαγγελέας της δίκης είχε προτείνει την αθώωση του ιεράρχη, αν και δέχτηκε ότι το επίδικο κείμενο στρέφεται κατά των ομοφυλόφιλων και όχι μόνο κατά πολιτικών, όπως είχε πρωτόδικα αποφανθεί το δικαστήριο. Σημείωσε ωστόσο ότι αμφιβάλλει αν ο λόγος του κατηγορουμένου μπορεί να προκαλέσει εχθροπάθεια, δηλαδή αισθήματα μίσους και εχθρότητας ικανά να οδηγήσουν σε πράξεις μίσους. «Οι συγκεκριμένες ενέργειες και προτροπές είναι απόλυτα καταδικαστέες ακόμα και σε ιδιωτικό λόγο, πολύ περισσότερο όταν αυτός που τον εκφέρει κατέχει δημόσιο αξίωμα. Ο μητροπολίτης μπορεί να είναι λαοπρόβλητος και να χαίρει σεβασμού, πόσοι όπως ενστερνίζονται ή παρασύρονται από τα λόγια του; Μόνο άνθρωποι που ήδη τα πιστεύουν αυτά. Η κοινωνία μας έχει κάνει βήματα μπροστά», πρόσθεσε.

Είναι μια απόφαση ιστορική, αφού πρώτη φορά στα χρονικά του ελληνικού κράτους καταδικάζεται από πολιτικό δικαστήριο ένας ανώτατος ιεράρχης. Σύμφωνα με την εκτίμηση του Ν. Αλιβιζάτου, η απόφαση δημιουργεί προηγούμενο.

Θυμίζω ότι ο Αμβρόσιος Καλαβρύτων έχει απασχολήσει πολλές φορές τα τελευταία χρόνια την κοινή γνώμη, και στο ιστολόγιο έχουμε αφιερώσει αρκετά άρθρα στα όσα λέει και κάνει. Θα αναφέρω το ισλαμοφοβικό ψέμα που διέδιδε για δήθεν ομαδικούς γάμους μελών της Χαμάς με οχτάχρονα κορίτσια, ένα παλιότερο ομοφοβικό του παραλήρημα, ή και πιο πρόσφατα ένα εμπρηστικό άρθρο του που ανάγκασε ακόμα και τον Αλεξανδρουπόλεως Άνθιμο να τον επιτιμήσει δημόσια: Φτάνει πια Άγιε Καλαβρύτων!

Λεξιλογικά της εκκλησίας

Το άρθρο που θα διαβάσετε σήμερα δημοσιεύτηκε χτες, πρώτη Κυριακή του μήνα, στα Ενθέματα, το ένθετο της κυριακάτικης Αυγής. Το αναδημοσιεύω εδώ χωρίς αλλαγές.

(Στις εφημερίδες υπάρχει περιορισμός στην έκταση των άρθρων -στην προκειμένη περίπτωση, το όριο είναι οι 800 λέξεις, ενώ ειδικά αυτό το θέμα είναι τεράστιο και θα μπορούσαν άνετα να γραφτούν τα τετραπλάσια.

Καθώς έγραφα το άρθρο, όχι για πρώτη φορά, σκεφτόμουν ότι πρέπει να αφήσω έξω κάποια πράγματα, αλλά ότι στη δημοσίευση στο ιστολόγιο θα τα πρόσθετα. Όμως, τώρα που ξαναβλέπω το άρθρο διστάζω να κάνω προσθήκες για να μη χαλάσει η ισορροπία του κειμένου. Επαφίεμαι λοιπόν στα σχόλιά σας).

Λεξιλογικά της εκκλησίας

Η συγκυρία έπαιξε άσκημο παιχνίδι στη στήλη, αφού όταν δημοσιεύτηκε το άρθρο του προηγούμενου μήνα κυριαρχούσε στην επικαιρότητα η συμφωνία με την εκκλησία, που όμως τώρα έχει περάσει σε δεύτερο πλάνο. Ωστόσο, επειδή το θέμα θα επανέλθει και επειδή η λέξη έχει μεγάλο λεξιλογικό ενδιαφέρον, αποφάσισα σήμερα να λεξιλογήσουμε ακριβώς για την εκκλησία.

Η εκκλησία έχει συνδεθεί άρρηκτα με τη χριστιανική θρησκεία, όμως η λέξη εμφανίστηκε νωρίτερα, είναι της κλασικής, προχριστιανικής αρχαιότητας. Σημαίνει τη συνέλευση των πολιτών, σε αντιδιαστολή με τον πιο γενικό “σύλλογο”, κι έτσι πχ διαβάζουμε στον Θουκυδίδη πως ο Περικλής ἐκκλησίαν τε οὐκ ἐποίει αὐτῶν οὐδὲ ξύλλογον οὐδένα, τοῦ μὴ ὀργῇ τι μᾶλλον ἢ γνώμῃ ξυνελθόντας ἐξαμαρτεῖν, απέφευγε να συγκαλέσει συνέλευση των πολιτών ούτε άλλου είδους συνάθροιση για να μην πάρουν λάθος αποφάσεις από την οργή που ένιωθαν βλέποντας τους Πελοποννήσιους να καταστρέφουν την αττική ύπαιθρο.

Η συμφωνία με την εκκλησία

Το προχτεσινό κοινό ανακοινωθέν Πολιτείας-Εκκλησίας, όπως χαρακτηρίστηκε, αιφνιδίασε πολλούς μια και δεν ήταν κάτι αναμενόμενο και δεν έχει σχέση με τη συνταγματική αναθεώρηση που επίσης ανακοινώθηκε πριν από μερικές μέρες. Αιφνιδίασε, όπως φαίνεται, και ικανή μερίδα της ιεραρχίας της εκκλησίας, αφού ακούστηκαν από διάφορους ιεράρχες δριμείες επικρίσεις κατά του αρχιεπισκόπου Ιερώνυμου, που τον έκαναν μάλιστα να αναδιπλωθεί και να διευκρινίσει ότι δεν υπήρξε συμφωνία αλλά «εκδηλώθηκε πρόθεση να συμφωνήσουμε». Πάντως, και στην ανακοίνωση της Ιεράς συνόδου δηλώνεται η «πρόθεση προκειμένου Εκκλησία και Πολιτεία να καταλήξουν σε μία ιστορική συμφωνία που θα πάρει μορφή νομοθετικής ρύθμισης».

Στο ιστολόγιο συνήθως λεξιλογούμε, αλλά το σημερινό άρθρο θα αποτελέσει εξαίρεση, παρόλο που η εκκλησία έχει πολύ ενδιαφέρον και από λεξιλογική άποψη. Ωστόσο, για λόγους τεχνικούς, ας πούμε, προτιμώ να αναβάλω για αργότερα τη λεξιλογική ανάλυση κι έτσι σήμερα θα περιοριστώ σε έναν πρώτο σχολιασμό της διαφαινόμενης συμφωνίας -περιμένοντας να ακούσω και τα δικά σας σχόλια.

Το σύνθημα του χωρισμού της εκκλησίας από το κράτος είναι βασικό παλαιό αίτημα των αριστερών κομμάτων αλλά και εντάσσεται σε έναν στοιχειώδη αστικό εκσυγχρονισμό. Ωστόσο, από τη μεταπολίτευση μέχρι σήμερα καμιά κυβέρνηση δεν επιχείρησε να προχωρήσει προς την κατευθυνση του χωρισμού, αν και ασφαλώς πάρθηκαν αναγκαια εκσυγχρονιστικά μέτρα όπως η καθιέρωση του πολιτικού γάμου το 1982 ή η απαλοιφή της μνείας του θρησκεύματος από τις ταυτότητες, από την κυβέρνηση Σημίτη το 2001. Να σημειωθεί πάντως ότι στο ίδιο διάστημα πάρθηκαν και μέτρα προς την αντίθετη κατεύθυνση: για παράδειγμα, η ίδια κυβέρνηση Σημίτη το 2004 κατάργησε το 35% που εισέπραττε το κράτος από τα έσοδα των ναών, ως μερικό αντιστάθμισμα για τη μισθοδοσία των κληρικών, κι έτσι από τότε η μισθοδοσία των κληρικών βαραίνει αποκλειστικά τον κρατικό προϋπολογισμό.

Αναφέρθηκα στη μισθοδοσία του κλήρου διότι είναι ένα από τα βασικά ζητήματα που μνημονεύονται κάθε φορά που γίνεται λόγος για χωρισμό της εκκλησίας από το κράτος. Το προχτεσινό σχέδιο συμφωνίας αναγνωρίζει ότι το δημόσιο έχει αναλάβει τη μισθοδοσία του κλήρου ως αντιστάθμισμα «με την ευρεία έννοια» της εκκλησιαστικής περιουσίας που απέκτησε στο παρελθόν. Επιπλέον, προβλέπει ότι οι ιερείς παύουν στο εξής να θεωρούνται δημόσιοι υπάλληλοι αλλά η μισθοδοσία τους θα εξασφαλίζεται από επιδότηση ισόποση με το σημερινό κονδύλιο του προϋπολογισμού, που θα την καταβάλλει το κράτος σε ειδικό ταμείο της εκκλησίας.

Με μια πρώτη ματιά, αυτό μοιάζει σαν να μην αλλάζει καθόλου την υφιστάμενη κατάσταση -και έδωσε λαβή για έξυπνα σχόλια, όπως τη μίμηση της προφητείας του Παΐσιου, ότι «οι ιερείς δεν θα είναι πλέον δημόσιοι υπάλληλοι αλλά θα πληρώνονται σαν να είναι», ενώ κάποιοι θυμήθηκαν τη χαρυκλυνική ατάκα «μένουν οι βάσεις που φεύγουν». (Πάντως αυτό είναι το μοντέλο που ισχύει στη Γερμανία, όπου το κράτος επίσης επιδοτεί τις εκκλησίες για τη μισθοδοσία των ιερέων).

Φτάνει πια, άγιε Καλαβρύτων!

Το ιστολόγιο έχει ασχοληθεί κι άλλες φορές με τον μητροπολίτη Καλαβρύτων Αμβρόσιο Λενή, ιεροκήρυκα και αξιωματικό της Χωροφυλακής επί δικτατορίας και θαυμαστή του δολοφόνου πραξικοπηματία Ντερτιλή. Για παράδειγμα, το 2010 είχαμε επικρίνει το αισχρό ισλαμοφοβικό ψέμα που είχε δημοσιεύσει στο προσωπικό του ιστολόγιο ο αγ. Καλαβρύτων, ότι τάχα η Χαμάς διοργάνωνε μαζικούς γάμους ενήλικων ανδρών με οχτάχρονα κοριτσάκια (στην πραγματικότητα ήταν παρανυφάκια), ενώ άλλες φορές έχουμε επισημάνει γλωσσικά μαργαριτάρια του Αμβροσίου.

Από πάντοτε ήταν συντηρητικότατος, εκφραστής ενός σκληρού ακροδεξιού, ξενοφοβικού λόγου ο Αμβρόσιος, όμως η αλήθεια είναι ότι τα τελευταία χρόνια, επί κυβερνήσεως ΣΥΡΙΖΑ, έχει ξεσπαθώσει, αφού έχει εξαπολύσει δριμύτατες επιθέσεις τόσο σε πολιτικά πρόσωπα όσο και σε ολόκληρες κοινωνικές ομάδες. Μάλιστα, με αφορμή τα ομοφοβικά του κηρύγματα τού ασκήθηκε και δίωξη με τον αντιρατσιστικό νόμο, μια κίνηση αμφίβολης σκοπιμότητας κατά τη γνώμη μου -δεν έτυχε να ασχοληθούμε τότε με το θέμα, οπότε ας την εκφράσω τώρα.

Με τις προχτεσινές όμως φονικές πυρκαγιές στην Αττική, ο Αμβρόσιος ξεπέρασε κατά πολύ και τον χειρότερο ως τώρα εαυτό του. Σε εκτενές και ελαφρώς παραληρηματικό άρθρο στο ιστολόγιό του υποστηρίζει πως οι πυρκαγιές ήταν αποτέλεσμα της «οργής του πανοικτίρμονος Θεού» (κάποιοι θεωρούν οξύμωρη αυτή τη φράση) για την απομάκρυνση των Νεοελλήνων από τον δρόμο του Θεού, αποστασία όπως τη λέει που εκδηλώνεται με γεγονότα όπως (διατηρώ την ορθογραφία και στίξη του αγ. Καλαβρύτων):