Το Καταραμένο μουντιάλ

Την Κυριακή αρχίζει στο Κατάρ το 22ο Παγκόσμιο Κύπελλο, που εμείς εδώ στην Ελλάδα συνήθως να το λέμε Μουντιάλ (ως γνωστόν, το Μουντιάλ είναι ελληνική λέξη). Το Μουντιάλ του Κατάρ θα είναι μοναδικό από πολλές απόψεις, και όχι μόνο -ή όχι κυρίως- επειδή είναι το πρώτο παγκόσμιο κύπελλο που θα φιλοξενηθεί από μουσουλμανική χώρα.

Η ιδιαιτερότητα που χτυπάει στο μάτι, βέβαια, είναι ότι την Κυριακή έχουμε 20 Νοεμβρίου -πράγματι, το αλ Μουντιάλ (το προηγούμενο το είχα πει Μουντιαλόφσκι) θα διεξαχθεί από τις 20 Νοεμβρίου έως τις 18 Δεκεμβρίου, για πρώτη φορά χειμώνα (ή έστω χειμώνα για το βόρειο Ημισφαίριο).

Αυτό ήταν απαραίτητο, από τη στιγμή που αποφασίστηκε να γίνουν οι αγωνες στο Κατάρ, όπου τον Ιούνιο, που είναι ο συνηθισμένος μήνας τέλεσης του Παγκοσμίου Κυπέλλου, ψήνει ο ήλιος το ψωμί και λιώνει την πέτρα. Η κατά τα άλλα λογική αυτή μετάθεση προκάλεσε βέβαια ένα άνευ προηγουμένου ανακάτωμα στα ποδοσφαιρικά πρωταθλήματα όλων των χωρών του κόσμου, ή τουλάχιστον της Ευρώπης -την Κυριακή που μας πέρασε έγιναν οι τελευταίοι αγώνες πρωταθλημάτων στην Ελλάδα και στην υπόλοιπη Ευρώπη. Θα διακοπούν για ένα μήνα και θα ξαναρχίσουν λίγο πριν από τα Χριστούγεννα. Δεν ξέρω τι θα κάνουν οι χώρες εκείνες (πχ Γαλλία, Γερμανία) οι οποίες ήδη συνήθιζαν να διακόπτουν το χειμώνα (συνήθως μέσα Δεκεμβρίου με μέσα Ιανουαρίου) τα πρωταθλήματά τους.

Αυτή ήταν η ιδιαιτερότητα που χτυπάει στο μάτι, αλλά δεν είναι η μόνη. Για να χτιστούν τα στάδια στο Κατάρ, όπου η ποδοσφαιρική υποδομή γενικά απουσίαζε, και μάλιστα να χτιστούν ολοκαίνουργα και με την τελευταία λέξη της τεχνολογίας, δούλεψαν σε συνθήκες κόλασης δεκάδες χιλιάδες κολασμένοι. Οι κατασκευές έγιναν με πολύ εντατικούς ρυθμούς και σε συνθήκες πλήρους απαξίωσης των εργατικών δικαιωμάτων και των κανόνων ασφαλείας. Χιλιάδες άνθρωποι, σύγχρονοι σκλάβοι από την Ινδία, το Νεπάλ, την Σρι Λάνκα και το Μπαγκλαντές, πέθαναν κατά την κατασκευή των γηπέδων και εξ αιτίας αυτής: οι νεκροί υπολογίζονται σε 6500. Η ΦΙΦΑ αδιαφόρησε προκλητικά. Ο Πρόεδρός της Ινφαντίνο δήλωσε χαρακτηριστικά «Όταν δίνεις δουλειά σε κάποιον, ακόμα και σε σκληρές συνθήκες, του δίνεις αξιοπρέπεια και υπερηφάνεια. Δεν κάνεις φιλανθρωπία, δεν είναι φιλανθρωπία». Ακόμα και τώρα, η ΦΙΦΑ αρνείται να αποζημιώσει αξιοπρεπώς τις οικογένειες των νεκρών εργατών.

Να προσθέσουμε εδώ ότι το Κατάρ είναι καθεστώς αυταρχικό, όπου η εστεμμένη φαμίλια των Αλ Θάνι έχει εκτεταμένο έλεγχο στη χώρα κι έτσι βρίσκεται πιο κοντά σε απόλυτη μοναρχία παρά σε συνταγματική μοναρχία, και ότι έχουν εκφραστεί πολύ έντονες διαμαρτυρίες για την καταπάτηση δικαιωμάτων των ΛΟΑΤΚΙ+.

Θα μου πείτε, πρώτη φορά είναι, που διοργανώνεται Παγκόσμιο Κύπελλο σε χώρα που δεν ανταποκρίνεται στα δημοκρατικά στάνταρ; Όχι, δεν είναι η πρώτη φορά. Μάλιστα, το δεύτερο κιόλας Μουντιάλ, το μακρινό 1934, διεξήχθη στη φασιστική Ιταλία (η οποία και το κέρδισε). Κι αν αυτό δεν πιάνεται, όσοι είναι της γενιάς μου ή μεγαλύτεροι θα θυμούνται το Μουντιάλ του 1978, που έγινε στην Αργεντινή τον καιρό που βρισκόταν στην εξουσία η χούντα του στρατηγού Βιντέλα. Τότε υπήρχαν εκκλήσεις για μποϊκοτάζ από φιλελεύθερους και αριστερούς στην Ευρώπη, όπως και στη χώρα μας (θυμηθείτε το τραγούδι του Βασίλη Νικολαΐδη) αν και το ΚΚΕ, επειδή ο στρατηγός Βιντέλα είχε κάνει κάποια ανοίγματα προς την ΕΣΣΔ, ήταν αντίθετο και υποστήριζε (ο αείμνηστος Κώστας Κάππος είχε αναγκαστεί να το πει) πως ο Βιντέλα ήταν κεντρώος δικτάτορας τάχα. Και άλλες φορές εκφράστηκαν αντιρρήσεις για τη φιλοξενία του Μουντιάλ στη μία ή στην άλλη χώρα, πιο πρόσφατα στο αμέσως προηγούμενο Μουντιάλ της Ρωσίας.

Γιατί δεν πάνε να δουλέψουν στον τουρισμό;

Εδώ και μέρες συζητιέται το θέμα αυτό στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αλλά και στα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης. Η βαριά βιομηχανία της χώρας, εννοώ τον τουρισμό, σύμφωνα με το γνωστό κλισέ, πάσχει από έλλειψη εργατικών χεριών.

Πολλή δημοσιότητα δόθηκε σε μια άποψη που εξέφρασε στο Τουίτερ ο Α. Ανδρεάδης, επίτιμος πρόεδρος του ΣΕΤΕ, του συνδέσμου των εργοδοτών στον κλάδο του τουρισμού, σύμφωνα με την οποία υπάρχει τεράστια έλλειψη προσφοράς εργασίας, παρά το ότι οι αμοιβές που προσφέρονται είναι σημαντικά πάνω από τις κλαδικές συμβάσεις. Ο κ. Ανδρεάδης εκτιμά ότι ο «ποιοτικός» μας τουρισμός κινδυνεύει διότι είναι ακάλυπτες πάνω από 50.000 θέσεις εργασίας.

Η τοποθέτηση αυτή ερχόταν ως απάντηση σε ανάρτηση στην οποία υποστηριζόταν ότι εργαζόμενοι που δούλευαν «σεζόν» τα προηγούμενα χρόνια σε εστιατόρια και ξενοδοχεία αρνούνται τώρα να εργαστούν παρά το ότι οι απολαβές τους είναι, υποτίθεται, καλύτερες. 

Εμείς εδώ λεξιλογούμε, και στο σημερινό άρθρο θα μπορούσαμε να λεξιλογήσουμε για τον όρο «σεζόν», που έχει πολύ συγκεκριμένη σημασία στην ορολογία των εργαζομένων του τουρισμού -αλλά αφήνω τα λεξιλογικά για άλλο άρθρο. Στο σημερινό θα περιοριστώ να δώσω τον ορισμό του όρου «δουλεύω σεζόν».

Δουλεύω σεζόν στον τουρισμό σημαίνει ότι ο εργαζόμενος δουλεύει σε κάποιο τουριστικό μέρος, για τη διάρκεια της τουριστικής σεζόν, που μπορεί να είναι 6 μήνες στη Σαντορίνη ή στη Μύκονο ή σε άλλα πολύ τουριστικά μέρη ή 4 μήνες στα λιγότερο τουριστικά.

Σε αυτό το εξάμηνο (ή τετράμηνο) ο εργαζόμενος δουλεύει χωρίς ρεπό, 7 μέρες την εβδομάδα, με ωράρια που συχνά ξεπερνούν το 12ωρο. Τη στέγη και την τροφή την προσφέρει ο εργοδότης, αλλά στην πράξη αυτό σημαίνει ότι ο εργαζόμενος θα περάσει το καλοκαίρι σε ένα άθλιο κατάλυμα, κάποτε σε κοντέινερ, οι τυχεροί σε δωμάτιο μαζί με άλλους 3 εργαζόμενους, με τους οποίους δεν γνωρίζονται -κάποτε μάλιστα χωρίς να υπάρχει ξεχωριστό δωμάτιο για τις γυναίκες. Στο τετράμηνο ή εξάμηνο αυτό, ο εργαζόμενος ξεχνάει την οικογένειά του -παύει να είναι γιος ή πατέρας, σύζυγος, κόρη ή μητέρα. Παύει να είναι πολίτης, ουσιαστικά: οι περισσότεροι νέοι που δούλευαν σεζόν στις εκλογές της 9ης Ιουλίου 2019 δεν μπόρεσαν να ψηφίσουν.

Οπότε, δεδομένου ότι οι συνθήκες είναι τέτοιες, ο ισχυρισμός ότι οι αμοιβές που προσφέρονται είναι «σημαντικά πάνω» από τις κλαδικές συμβάσεις χάνει την ισχύ του. Ονομαστικά μπορεί να είναι ανώτερες οι αμοιβές, αλλά στην πράξη να είναι πολύ κατώτερες αν συνυπολογιστεί το ωράριο, η ένταση της εργασίας και η απουσία ρεπό.

Πιο πάνω είδαμε την άποψη των εργοδοτών, που φρίττουν μπροστά στην αχαριστία και την πλεονεξία των εργαζομένων ενώ, για πρώτη φορά, δεν φαίνεται να τους αρέσει το αόρατο χέρι της αγοράς. Υπάρχει όμως και η άποψη των εργαζομένων. 

Ο φίλος Στράτος Σαφιολέας ανθολόγησε σχόλια από τη συζήτηση στο Τουίτερ, όπου διάφοροι σχολιαστές απαντούν στο ερώτημα του τίτλου, γιατί δεν πάνε να δουλέψουν στον τουρισμό. Όπως λέει ο ίδιος σε ανάρτησή του στο Φέισμπουκ, θα ήταν ωραίο αν υπήρχε ένα μέσο που θα έκανε ρεπορτάζ και θα έβγαζε αυτές τις φωνές σε podcast. 

Ελλείψει αυτού, αναδημοσιεύω τις μαρτυρίες που συγκέντρωσε. Δεν διορθώνω ορθογραφία και στίξη.

Μου πρόσφεραν 1200€ με μισά ένσημα στη Μύκονο, 12 ώρες τη μέρα(«και αν βγει καμία διαδρομή παραπάνω εντάξει μωρέ»), 7/7 ως οδηγός σε VIP van και διαμονή με 3-4 άτομα το πολύ!

—

Το να κονοματε βάζοντας 5 και 6 άτομα σε ένα δωμάτιο ή μικρό σπίτι πλέον δεν είναι η λύση. Το να δουλεύει κάποιος για 12-13 ώρες και να πληρώνετε τις 8 , δεν είναι η λύση. Πολύ καλά κάνει πλέον ο κόσμος και μακάρι να το έκανε νωρίτερα.

—

Φιλη μου που δουλευε σαιζον (Πασχα με Σεπτεμβριο) μαγειρισα (στη Παρο) αγανακτησε και δουλευει τωρα στην Αυστρια, σε πιο ανθρωπινες συνθηκες, με τα ΤΡΙΠΛΑΣΙΑ λεφτα. Για ποιο λογο να δουλεψει κανεις γαλερα με 3,5€ την ωρα?

* Πες της να γυρίσει γρήγορα πίσω να βγάζει 30 ευρώ τη μέρα μαύρα και να δουλεύει 12 ώρες 7 μέρες.

Δεν χάνονται αυτές οι ευκαιρίες.

Για τα συνδικάτα (απεργιακό άρθρο)

Σήμερα, 6 Απριλίου, έχει κηρυχθεί γενική απεργία από τη ΓΣΕΕ, την ΑΔΕΔΥ, πολλά εργατικά κέντρα και συνδικάτα. Αίτημα ειναι η αύξηση των μισθών και η λήψη μέτρων για την αντιμετώπιση της πρωτοφανούς ακρίβειας, που βέβαια πρώτιστα πλήττει τα λαϊκά στρώματα και τους οικονομικά ασθενέστερους.

Λοιπόν, απεργούν εργάτες, απεργούν υπάλληλοι, κάνουν στάσεις εργασίας τα μέσα μαζικής μεταφοράς, απεργούν υγειονομικοί, καθηγητές και δάσκαλοι, θα απεργούσαν και οι ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας αλλά η απεργία τους κρίθηκε παράνομη και καταχρηστική -τα ιστολόγια όμως; Απεργούν τα ιστολόγια; Κάτι τέτοιο δεν θα ήταν αδιανόητο, ας πούμε σε ένδειξη διαμαρτυρίας, ίσως για κάποιο πρόβλημα της μπλογκόσφαιρας, όπως είχε κάνει παλιά η ιταλική Βικιπαίδεια για να διαμαρτυρηθεί για ένα σχεδιαζόμενο μέτρο -που τελικά αποσύρθηκε. Αλλά συμμετοχή στην απεργία του «πραγματικού κόσμου»; Και με ποιο τάχα αίτημα –και σαν πίεση προς ποιον;

Επειδή δεν είναι προφανείς οι απαντήσεις σ’ αυτά τα ερωτήματα, το ιστολόγιο συνηθίζει, σε τέτοιες μέρες, να μην απεργεί αλλά να δημοσιεύει «απεργιακό άρθρο». Συνήθως, το απεργιακό αυτό άρθρο είναι αφιερωμένο, ακριβώς, στη λέξη «Απεργία» (εδώ βλέπετε την τελευταία δημοσίευση αυτού του άρθρου, πρόπερσι).

Φέτος όμως σκέφτηκα να σπάσω την παράδοση και να δημοσιεύσω, ως απεργιακό άρθρο, ένα άλλο παλιό άρθρο του ιστολογίου, που είχε δημοσιευτεί πριν από σχεδόν 13 χρόνια, αλλά τώρα το αλλάζω αρκετά -ένα λεξιλογικό άρθρο για τη λέξη «συνδικάτο». Επίκαιρο κι αυτό, αφού συνδικαλιστικές οργανώσεις κήρυξαν τη σημερινή απεργία.

Η αβάσταχτη ελευθερία του free-lancer

Ένα ενδιαφέρον θέμα απασχόλησε την επικαιρότητα τις προηγούμενες μέρες και προκάλεσε αρκετή συζήτηση ιδίως (αλλά όχι μόνο) στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Mια από τις γνωστότερες πλατφόρμες στον κλάδο του ντελίβερι, ο οποίος γνώρισε εκρηκτική ανάπτυξη μέσα στην πανδημία και εξαιτίας των πανδημικών περιορισμών, η εταιρεία efood, έστειλε τις προάλλες σε μερίδα εργαζομένων της το εξής βελούδινο τελεσίγραφο:

Αγαπητέ Rider,
Στα πλαίσια της αύξησης της παραγωγικότητας του στόλου και της ευρύτερης στρατηγικής της εταιρείας, θα θέλαμε να σου προτείνουμε να συμμετάσχεις και εσύ στο σχήμα συνεργασίας Freelancing. Θέλουμε να συνεχίσουμε τη συνεργασία μας αλλά με βάση τα παραπάνω και το batch σου (το οποίο προκύπτει από διάφορες αιτίες), εκτιμούμε ότι θα ήταν καλύτερο να συνεχίσεις να εργάζεσαι ως Freelancer.

Θα έχεις την ευελιξία να διαμορφώσεις τις ώρες εργασίας σου και να αυξήσεις τις αποδοχές σου.

Σε διαφορετική περίπτωση, θα θέλαμε να σε ενημερώσουμε ότι δεν υπάρχει δυνατότητα ανανέωσης της υπάρχουσας σύμβασης.

Παρακαλώ πολύ να μας ενημερώσεις άμεσα μέσω ticket για την αποδοχή του παραπάνω, προκειμένου να σε ενημερώσουμε για τα επόμενα βήματα.

Το χαρακτήρισα βελούδινο διότι, ενώ «προτείνει» τη συμμετοχή του εργαζόμενου στο νέο εργασιακό σχήμα, στο τέλος ενημερώνει ότι, εάν αυτός αρνηθεί την «ευελιξία» που του προσφέρεται και την ευκαιρία να «αυξήσει τις αποδοχές του», η σύμβασή του δεν πρόκειται να ανανεωθεί!

Κατά τα άλλα, το κείμενο είναι η επιτομή του newspeak των μανατζαραίων, με τα απαραίτητα μπόλικα αγγλικά, αλλά και με την επίπλαστη οικειότητα του ενικού, που βοηθάει ώστε το φιλικό χτύπημα στην πλάτη να μετατραπεί, στην κατάλληλη στιγμή, σε κλοτσιά λιγάκι πιο κάτω, αν ο Rider δεν συμφωνήσει ότι το batch του, όπως προκύπτει από διάφορες αιτίες, επιβάλλει να συνεχιστεί η συνεργασία με το σχήμα Freelancing πλέον.

Καθώς οι… rider είναι διάσπαρτοι και ανοργάνωτοι, εύκολα θα πρόβλεπε κανείς ότι οι περισσότεροι θα ενέδιδαν στο τελεσίγραφο της εταιρείας. Αλλ’ αυτή τη φορά δεν έγινε έτσι. Κάποιοι από τους θιγόμενους απευθύνθηκαν σε εργατικό σωματείο των διανομέων, ενώ ταυτόχρονα ξεκίνησε μια διαδικτυακή εκστρατεία διαμαρτυρίας για τις πρακτικές της e-food, που πολύ γρήγορα πήρε αναπάντεχα μεγάλη έκταση στο Facebook και στο Twitter, με το σύνθημα cancel efood.

Αμέτρητοι χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης δήλωσαν ότι ήταν περιστασιακοί ή τακτικοί πελάτες της e-food και ότι στο εξής θα έπαυαν να παραγγέλνουν φαγητό μέσα από την πλατφόρμα της -αλλά δεν ήταν αυτό μόνο ή κυρίως αυτό που πείραξε την εταιρεία, μια και το μποϊκοτάζ αυτό, ακόμα κι αν τηρηθούν οι δηλώσεις, θέλει αρκετές μέρες για να κάνει αισθητή την πίεσή του.

Σε ποιους αρέσει η τηλεργασία;

Από τα μέσα Μαρτίου τηλεργάζομαι. Αντί να πηγαίνω στο γραφείο κάθε πρωί, μένω στο σπίτι και κάνω τη δουλειά μου μέσω υπολογιστή.

Επιφανειακά, ο τρόπος που κάνω τη δουλειά μου ελάχιστα έχει αλλάξει. Η εικόνα που βλέπω στην οθόνη του λάπτοπ μου είναι ίδια με εκείνην που είχα όταν δούλευα από τον επιτραπέζιο υπολογιστή του γραφείου, μόνο μικρότερη σε διαστάσεις. Στην αρχή, η απόκριση από το δίκτυο VPN ήταν αισθητά πιο αργή σε σύγκριση με το γραφείο, αλλά τώρα κάτι έκαναν και βελτιώθηκε πολύ. Όταν απορροφιέμαι από τη δουλειά δεν διακρίνω καμιά διαφορά.

Από κάμποσες απόψεις, η τηλεργασία βολεύει πολύ. Δεν αναγκάζομαι να βγω από το σπίτι το πρωί με το κρύο ή τη βροχή, ούτε να σκεφτώ τι θα φορέσω, μπορώ να δουλέψω με τις παντόφλες και τις φόρμες. Με βολεύει ακόμα αν έχω κάποια δουλειά στο σπίτι ή περιμένω κανένα δέμα ή αν θέλω να πεταχτώ κάπου κοντά. Μόλις έρθει η ώρα για το σχόλασμα, αποσυνδέομαι από το δίκτυο -και βρίσκομαι ως διά μαγείας στο σπίτι μου, με μια κούπα καφέ στο χέρι χωρίς να υποστώ το μποτιλιάρισμα της βραδινής επιστροφής.

Είναι η φύση της δουλειάς μου τέτοια, η μετάφραση εννοώ, που εύκολα πολύ μετατρέπεται ώστε να εκτελεστεί εξ αποστάσεως. Άλλοι, συνάδελφοι ή γνωστοί, που η δουλειά τους περιλαμβάνει αρκετή συνεννόηση με άλλους, μου λένε ότι έχουν διάφορα προβλήματα -η συνεννόηση είναι πιο δύσκολη όταν γίνεται μέσα από μέιλ ή διάφορες συσκευές βιντεοκλήσης παρά στην άμεση επαφή, κι έτσι γίνονται περισσότερες παρανοήσεις και λάθη.

Σαν οδοστρωτήρας

Βρισκόμαστε και επίσημα σε προεκλογική περίοδο, οπότε το ιστολόγιο δεν μπορεί να μείνει αδιάφορο -θα σχολιάζει την κίνηση, ας πούμε πολιτικολεξιλογώντας.

Τις δυο-τρεις τελευταίες μέρες, η λέξη που βρέθηκε κάτω από τους προβολείς της επικαιρότητας, και αποτέλεσε αντικείμενο πολιτικής αντιπαράθεσης, ήταν η λέξη «οδοστρωτήρας».

Στα κοινωνικά μέσα κυκλοφόρησε ένα βίντεο με αποσπάσματα από τη συνάντηση του Κ. Μητσοτάκη με επιχειρηματίες στην Κω.

Παρουσιάζεται λοιπόν ένας επιχειρηματίας, προφανώς από τον κλάδο του τουρισμού, ο οποίος ακούγεται να λέει:

Για να τελειώνουμε. Εφταήμερο εργασίας. Όχι αυτός ο εκβιασμός που γίνεται από τους ελέγχους εδώ πέρα, και όχι εξαήμερο, εφταήμερο. Άρα απαιτούμε να γίνει πιο εύκολα, πιο ευέλικτο το θέμα των εφτά ημερών, και όχι να επικρέμεται η σπάθη… έλεγχος έλεγχος και πρόστιμο.

Και ύστερα ο Κ. Μητσοτάκης λέει:

Μιλάμε για την ανάγκη να σαρώσουμε στην κυριολεξία ως οδοστρωτήρες τα εμπόδια τα οποία σήμερα κρατούνε δέσμια την ελληνική επιχειρηματικότητα.

Και το βιντεάκι τελειώνει με χαιρετισμούς και χειροκροτήματα.

Μονταζιέρα! διαμαρτυρήθηκαν από το κόμμα της Νέας Δημοκρατίας και ο ιστότοπος EllinikaHoaxes επιβεβαίωσε το προφανές, ότι το βίντεο ήταν μονταρισμένο παρουσιάζοντας ταυτόχρονα το πλήρες βίντεο της συνάντησης.

Μονταρισμένο θα ήταν σίγουρα το βίντεο, αφού η συνάντηση διάρκεσε πάνω από μια ώρα, ενώ το συγκεκριμένο απόσπασμα διαρκεί δυο λεπτά. Μονταρισμένο επίσης, διότι δίνει στον θεατή την εντύπωση ότι ο κ. Μητσοτάκης απαντά απευθείας στον επιχειρηματία, ενώ στην πραγματικότητα δεν έγινε διάλογος ενός προς έναν. Οι παρευρισκόμενοι διατύπωσαν, ο ένας μετά τον άλλον, τις απόψεις τους και τα αιτήματά τους, και ο κ. Μητσοτάκης έδωσε απαντήσεις συνολικά.

Επομένως, δεν είναι σαφές αν στα «εμπόδια που κρατούν δέσμια την επιχειρηματικότητα» συγκαταλέγεται και η απαλλαγή από τους «εκβιασμούς» των ελέγχων τήρησης της εργατικής νομοθεσίας. Ωστοσο, την επόμενη μέρα ο Κ. Μητσοτάκης σε συνέντευξή του στους Ιορδάνη Χασαπόπουλο και Γιάννη Σαραντάκο (απλή συνωνυμία, ας διευκρινίσω) ξεκαθάρισε ότι «θα έρθουμε σαν οδοστρωτήρας για να σαρώσουμε τα εμπόδια που σήμερα κρατάνε πίσω τις επενδύσεις» και όχι τα κοινωνικά δικαιώματα.

Ο οδοστρωτήρας είναι βέβαια το γνωστό μηχάνημα που χρησιμοποιείται στην οδοποιία, με τον μεγάλο μεταλλικό κύλινδρο που χρησιμεύει για να συμπιέζει και να ισοπεδώνει το οδόστρωμα ώστε η επίπεδη πλέον επιφάνεια να μπορεί να στρωθεί.

Οι δικηγορίνες δεν γεννάνε [ένα άρθρο του Βασίλη Παπαστεργίου]

Το σημερινό άρθρο είναι γραμμένο από τον φίλο νομικό Βασίλη Παπαστεργίου, μάχιμο δικηγόρο και υποψήφιο πρόεδρο του ΔΣΑ παλιότερα. Το δημοσίευσε στον τοίχο του στο Φέισμπουκ προχτές. Μου άρεσε επειδή εξετάζει ζητήματα που ενδιαφέρουν το ιστολόγιο και είναι πολύ καλογραμμένο και του ζήτησα την άδεια να το αναδημοσιεύσω -κάτι που αυξάνει τον χρόνο ζωής της δημοσίευσης, αφού οι δημοσιεύσεις σε προσωπικές σελίδες στο Φέισμπουκ γρήγορα σκεπάζονται από τις επόμενες και επιπλέον δεν είναι γκουγκλανιχνεύσιμες. Προσθέτω μόνο ένα δικό μου εύρημα από εφημερίδα του 1923. Ο τίτλος είναι δικός μου, η αρχική δημοσίευση ήταν άτιτλη.

“Το παιδί ανέβασε πυρετό και πρέπει να το πάρω από το σχολείο” μου είπε η συνάδελφος που καθόταν δίπλα μου στο έδρανο των συνηγόρων προχθές. Βγήκε από την αίθουσα και άρχισε τα τηλέφωνα. Να φύγει δεν μπορούσε, σε λίγο έπρεπε να δικάσει. Για ώρα τηλεφωνούσε προσπαθώντας να βρει μια λύση για αυτό το απρόοπτο πρόβλημα που είχε προκύψει. Συμπτωματικά είχα κι εγώ το ίδιο θέμα. Ο μικρός είχε κάνει εμετό στο σχολείο. Αλλά εγώ δεν είχα πρόβλημα, πήγε να τον πάρει η καλή μου.

Γιορτάζουμε κατά καιρούς την ευρωπαϊκή και την παγκόσμια μέρα δικηγόρου, την μέρα του δικηγόρου σε κίνδυνο τιμώντας – και δικαίως – τους συναδέλφους που ασκούν το επάγγελμα υπό συνθήκες κινδύνου για την ζωή τους. Ωστόσο ποιος θα μιλήσει μια τους μικρές καθημερινές ηρωίδες, τις γυναίκες δικηγόρους και ιδίως τις μητέρες-δικηγόρους;

Μια πρόσφατη έρευνα του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών με τίτλο “Γυναίκες στα νομικά επαγγέλματα την εποχή της κρίσης. Ανάμεσα στην εργασία και την οικογένεια” καταγράφει αυτό που όσοι περνάμε την ζωή μας “στην κλεψύδρα και στα Εφετεία” το γνωρίζουμε καλά. Ότι η άσκηση της δικηγορίας από μια γυναίκα έχει μεγάλο προσωπικό τίμημα.

Τα φαινόμενα υποτιμητικής συμπεριφοράς από τους δικαστές δεν έχουν καθόλου εκλείψει. Ιδίως απέναντι στις κυοφορούσες συναδέλφους, συχνά καταγράφονται περιστατικά ακραίας έλλειψης κατανόησης και σκληρότητας.

Κυρίως όμως, η γυναίκα συνάδελφος παραμένει ουσιαστικά απροστάτευτη απέναντι στην προοπτική της εγκυμοσύνης και της μητρότητας. Ελάχιστη κάλυψη θα έχει για τις εξετάσεις και την γέννα, κανένα ταμείο δεν θα καλύψει την απώλεια εισοδήματος που θα έχει τους μήνες της αναγκαστικής αποχής της από την δουλειά. Με αποτέλεσμα οι συνάδελφοι να επανέρχονται στο επάγγελμα (χωρίς καμία υπερβολή) με το μωρό στο στήθος.

Η Εφημερίδα των Συντακτών σε πρόσφατο δημοσίευμα που υπογράφει η Ιωάννα Σωτήρχου παρουσιάζει την σχετική έρευνα.

Αντιγράφω: “… (οι γυναίκες δικηγόροι) αποκτούν και λιγότερα παιδιά. Στο σύνολο όλων των νομικών επαγγελμάτων, σύμφωνα με τα στοιχεία της ίδιας απογραφής περισσότερες από τις μισές νομικούς (52%) του συνόλου δεν έχουν αποκτήσει παιδιά, η μία στις τέσσερις έχει δύο παιδιά (25,3%), το 18,5% έχει ένα παιδί και μόλις το 4,3% έχει αποκτήσει 3-4 παιδιά.

Συνολικά, στις 100 γυναίκες νομικούς αναλογούν 83 παιδιά, όταν στον γενικό πληθυσμό σε 100 γυναίκες αναλογούν 162 παιδιά. Συγκεκριμένα, τα λιγότερα παιδιά αναλογούν στις δικηγόρους (73 παιδιά/100 δικηγόρους), σε 100 δικαστίνες αναλογούν 109 παιδιά, και 147 παιδιά αναλογούν σε 100 γυναίκες των λοιπών νομικών επαγγελμάτων.”

Θα αλλάξει η Ryanair;

Σήμερα, 28 Σεπτεμβρίου, απεργεί το προσωπικό καμπίνας της χαμηλόκοστης αεροπορικής εταιρείας Ryanair σε έξι ευρωπαϊκές χώρες: Ισπανία, Βέλγιο, Ολλανδία, Πορτογαλία, Ιταλία και Γερμανία.

Από την απεργία αναμένεται να ακυρωθούν περί τις 150 πτήσεις, το 8% των πτήσεων της ημέρας, ωστόσο ο αντίκτυπός της είναι σημαντικός, όπως και των προηγούμενων απεργιών που ήρθαν φέτος να θυμίσουν στους επιβάτες ότι δεν είναι όλοι ευχαριστημένοι με το επιχειρηματικό μοντέλο της Ράιαν.

Το σύνθημα των απεργών είναι #RyanairMUSTChange, η Ράιαν πρέπει ν’ αλλάξει.

Ήδη κάτι έχει αλλάξει, αφού η εταιρεία, ύστερα από τις προηγούμενες κινητοποιήσεις του προσωπικού της, συμφώνησε στο να επιτρέψει τη δραστηριότητα συνδικαλιστών οργανώσεων -κάτι που πεισματικά αρνιόταν επί δεκαετίες.

Γιατί διαμαρτύρεται το προσωπικό της Ράιαν;

Υπάρχει ένα βιντεάκι που σας συνιστώ να δείτε, είναι πολύ σύντομο, περίπου 2 λεπτά, και πολύ διαφωτιστικό. Δυστυχώς δεν κατάφερα να το…. εμπεδώσω εδώ στη σελίδα (από το embed, να εξηγούμαστε, οι παλιοί θα το θυμούνται αυτό το αστείο) κι έτσι για να το δείτε θα πρέπει να πάτε στη σελίδα των απεργών στο Φέισμπουκ.

Ανάμεσα στ’ άλλα, ακούμε εργαζομένους (με αλλοιωμένη τη φωνή) να λένε ότι δεν έχουν ασφάλιση, δεν πληρώνονται για τις ώρες που δεν πετάνε, έστω κι αν βρίσκονται στο αεροδρόμιο έχοντας κάνει τσεκ-ιν, ότι δεν έχουν αναρρωτική άδεια ή γονική άδεια.

Οι ντελιβεράδες έχουν σήμερα απεργία

Το σωματείο Συνέλευση Βάσης Εργαζόμενων Οδηγών Δικύκλου (ΣΒΕΟΔ), που φιλοδοξεί να καλύψει τον κλάδο των ντελιβεράδων, των κούριερ και των εξωτερικών συνεργατών, έχει σήμερα κηρύξει απεργία, διεκδικώντας πράγματα που φαίνονται αυτονόητα: το μηχανάκι που οδηγούν να είναι εταιρικό (αυτή τη στιγμή είναι δικό τους, με όλα τα έξοδα που αυτό συνεπάγεται), να τους χορηγεί ο εργοδότης μέσα ατομικής προστασίας (κράνος, γάντια κτλ.), να ενταχθεί ο κλάδος στα βαρέα και ανθυγιεινά και να καταβάλλονται όλα τα ένσημα (η συνήθης πρακτική είναι να παίρνουν πολύ λιγότερα ένσημα απ’ όσα αντιστοιχούν στις ώρες που δουλεύουν) και να αναγνωριστεί ενιαία ειδικότητα ώστε να μην είναι εύκολο το «διαίρει και βασίλευε». Θα είναι δύσκολη απεργία, αφού ο κλάδος είναι διεσπαρμένος -αλλά ο στόχος του σωματείου είναι να φέρει τους ντελιβεράδες, τους κούριερ και τους εξωτερικούς από τον μοναχικό αγώνα δρόμου στον συλλογικό δρόμο του αγώνα.

Το σωματείο έχει ανεβάσει βιντεάκι στο Γιουτούμπ, επειδή όμως εμείς είμαστε ιστολόγιο που αγαπάει τον γραπτό λόγο θα παρουσιάσω εκτενή αποσπάσματα από το απεργιακό φύλλο του περιοδικού του σωματείου, που έχει τον τίτλο Στο Ρελαντί και μπορείτε να το βρείτε εδώ.

Βέβαια, αναπόφευκτα θα λεξιλογήσουμε, οπότε ας ξεκινήσουμε μ’ αυτό.

Ο εργαζόμενος με το μηχανάκι, που έρχεται να μας φέρει φαγητό στο σπίτι, κάνει ντελίβερι και λέγεται ντελιβεράς. Η λέξη «ντελιβεράς» έχει πια μπει στην ελληνική γλώσσα και λημματογραφείται στο Χρηστικό Λεξικό της Ακαδημίας. Από την άλλη, δεν καταγράφεται στο ΛΚΝ (1998), κάτι που μας δίνει μια ισχυρή χρονολογική ένδειξη όχι απαραίτητα για την εμφάνιση αλλά πάντως για τη διάδοση της λέξης.

Κατά συνέπεια, δεν είναι ανάγκη να γράφουμε delivery όταν γράφουμε ελληνικά, ούτε βέβαια, βγάζω σπυράκια μόνο που το σκέφτομαι, deliverάς. Εξεζητημένη μού φαίνεται και η μεταγραφή ντιλίβερι, ντιλιβεράς, που πάντως τη δίνει σαν δεύτερη το Χρηστικό. Ο ντελιβεράς στη Βόρεια Ελλάδα λέγεται πακετάς.

Το αγγλικό delivery ετυμολογικά ανάγεται στο λατινικό deliberare, στη ρίζα του δηλαδή βρίσκεται το liber = ελεύθερος. Άλλωστε και το ρήμα deliver σημαίνει και διασώζω, και απελευθερώνω, και απαλλάσσω, αλλά και ξεγεννάω γυναίκα, και διάφορα άλλα πράγματα, πέρα από τη σημασία «παραδίδω», που είναι αυτή που μας ενδιαφέρει εδώ.

Ο κούριερ, πάλι, ο υπάλληλος της εταιρείας ταχυμεταφοράς ή ταχυδιανομής που μεταφέρει και παραδίδει φακέλους, είναι δάνειο από τα αγγλικά, που είναι δάνειο από τα γαλλικά και τελικά ανάγεται στο λατινικό currere, τρέχω. Αν θέλουμε να εξελληνίσουμε τον όρο, μπορούμε να τον πούμε ταχυδιανομέα (ή και ταχυμεταφορέα) αλλά θα υπάρχει μια μικρή ασάφεια καθώς δεν είναι σαφές αν «ταχυμεταφορέας» είναι η εταιρεία ή ο υπάλληλος. Μπορούμε, θαρρώ, να κρατήσουμε (και) το κούριερ και δεν υπάρχει λόγος, όταν γράφουμε ελληνικά, να τον γράφουμε με λατινικό αλφάβητο. Η αφίσα του σωματείου γράφει βέβαια courier και delivery, αλλά στο απεργιακό φύλλο του περιοδικού χρησιμοποιούνται, και σωστά, οι ελληνογραμμένοι όροι.

Το ρομπότ που πήρε τη δουλειά μου

Πριν από μερικές μέρες, οι ταμίες της αλυσίδας σουπερμάρκετ Auchan, μιας από τις μεγαλύτερες στη Γαλλία, έκαναν κινητοποίηση για να διαφωτίσουν τους πελάτες σχετικά με τους κινδύνους που διατρέχει το επάγγελμά τους από την ολοένα και μεγαλύτερη εξάπλωση των αυτόματων ταμείων, όπως λέγονται. Σύμφωνα με το συνδικάτο των εργαζομένων, μέσα στην επόμενη τριετία απειλούνται 2.000 θέσεις εργασίας, δηλ. το 20% του συνόλου των θέσεων στα ταμεία.

Στα αυτόματα ταμεία, ο πελάτης περνάει ο ίδιος ένα-ένα τα είδη που έχει αγοράσει από έναν σαρωτή ο οποίος διαβάζει τους κωδικούς. Πολλές φορές υπάρχει και ταμίας που εποπτεύει και επεμβαίνει αν κάποιος πελάτης κάνει λάθος χειρισμό και κολλήσει, αλλά αντιστοιχεί ένας εργαζόμενος σε πέντε ή οχτώ αυτόματα ταμεία. Η Amazon προχώρησε περισσότερο –πρόσφατα άνοιξε το πρώτο σουπερμάρκετ (φυσικά στο Σιάτλ) στο οποίο όχι μόνο ταμίες δεν υπάρχουν αλλά ούτε ταμεία –ο πελάτης μπαίνοντας στο κατάστημα «συνδέεται» με το σμαρτόφωνό του, και κάθε αγορά αφαιρείται από τον λογαριασμό του –με το που βγαίνει, οι αγορές του επικυρωνονται.

Τα αυτόματα συστήματα γενικώς και τα ρομπότ ειδικότερα έχουν μπει για τα καλά στον κόσμο της εργασίας. Υπολογίζεται ότι τουλάχιστον το 10% των σημερινών θέσεων εργασίας θα υποκατασταθούν από κάποιο αυτόματο σύστημα, ιδίως στους ιμάντες παραγωγής, ενώ πολύ περισσότερα επαγγέλματα θα επηρεαστούν. Η επανάσταση της ρομποτικής είναι η επόμενη μεγάλη τεχνολογική επανάσταση –και έχει ήδη αρχίσει.

Στο μουσείο (Από τα Αυτόματα του Κώστα Περούλη)

Συνήθως τις Κυριακές βάζω κάποιο φιλολογικό θέμα που αναφέρεται στο παρελθόν ή κάποιο παλιότερο λογοτεχνικό κείμενο, αλλά σήμερα είπα να πρωτοτυπήσω. Θα παρουσιάσω λοιπόν ένα διήγημα, το πρώτο από τα δέκα της συλλογής Αυτόματα του Κώστα Περούλη, που εκδόθηκε πέρυσι στο τέλος του χρόνου από τον φιλικό εκδοτικό οίκο Αντίποδες.

Το βιβλίο μου άρεσε πολύ και ήθελα καιρό να το παρουσιάσω, αλλά με τούτα και με κείνα το αμέλησα. Τώρα εμφανίζομαι επιμηθέας, αφού πρόσφατα στον διαγωνισμό του ηλεπεριοδικού «Ο αναγνώστης» το βιβλίο τιμήθηκε με το βραβείο πρωτοεμφανιζόμενου συγγραφέα (στον ίδιο διαγωνισμό, θυμίζω, τιμήθηκε επίσης το βιβλίο της Αθηνάς Βογιατζόγλου «Ποίηση και πολεμική – μια βιογραφία του Γιώργου Κοτζιούλα, στο οποίο έχω συμβάλει κι εγώ).

Τα Αυτόματα μού άρεσαν επειδή από το πρώτο διήγημα με συνεπήρε και με καθήλωσε η γραφή του Περούλη, τραχιά, ρυθμική, λαχανιασμένη, συντονισένη στον αμείλικτο ρυθμό της δουλειάς. Τα δέκα διηγήματα της συλλογής είναι διηγήματα της δουλειάς, παρουσιάζουν ανθρώπους που αφοσιώνονται ο καθένας στο επάγγελμά του, όχι πάντα χειρωνακτικό -ο πρώτος, που θα δούμε σε λίγο, είναι συγκολλητής, αλλά στο δεύτερο διήγημα πρωταγωνιστεί ένας αμπελουργός που βάζει εργάτες, στο τρίτο μια κοπέλα ηθοποιός που παίζει σε παιδικούς θιάσους, σε κάποιο άλλο ένας πολιτικός μηχανικός, ένας καπετάνιος, ένας έφηβος που τζογάρει μετοχές από το Διαδίκτυο.

Παρόλο που τα διηγήματα είναι γραμμένα τα τελευταία χρόνια, η κρίση δεν πρωταγωνιστεί, οι όποιες αναφορές σ’ αυτήν είναι παρεμπίπτουσες. Ο συγγραφέας, όπως εξηγεί, επιδίωξε να απεμπλακεί από τη συγκυρία και να επικεντρωθεί «σε δομές και σχέσεις εργασίας που χαρακτηρίζουν γενικότερα την εποχή μας».

Στο αυριανό άρθρο, εκτός απροόπτου, θα συζητήσουμε προτάσεις βιβλίων για το καλοκαίρι. Μία από αυτές θα είναι και τα Αυτόματα του Κώστα Περούλη, που έτυχε να το παρουσιάσω εδώ εκτενέστερα.

Να το παρακολουθήσουμε το Μουντιάλ;

Αρχίζει αύριο στη Βραζιλία το παγκόσμιο κύπελλο ποδοσφαίρου, το Μουντιάλ που λέμε στα ελληνικά, και το ιστολόγιο δεν μπορεί να μη συζητήσει το γεγονός. Και επειδή εδώ λεξιλογούμε, αύριο λογαριάζω, αν προλάβω, να ανεβάσω κι ένα άρθρο με τα λεξιλογικά του Μουντιάλ, όπως είχα κάνει πριν από τέσσερα χρόνια.

Όμως, εδώ και καιρό, και περισσότερο όσο πλησιάζει η έναρξή του μεθαύριο, ακούγονται στο Διαδίκτυο καταγγελίες για τις συνθήκες υπό τις οποίες έγιναν τα έργα και θα γίνει η διοργάνωση του φετινού Μουντιάλ, μαζί και εκκλήσεις για μποϊκοτάζ. Για παράδειγμα, η νεολαία του ΣΥΡΙΖΑ επισημαίνει: Αυξήσεις στις τιμές των δημοσίων αγαθών, εκκενώσεις καταλήψεων στέγης από αστέγους, εκδίωξη των ήδη εξαθλιωμένων κατοίκων των παραγκουπόλεων, εκτοπίσεις ιθαγενών πληθυσμών, παιδική και καταναγκαστική πορνεία, εργατικά ατυχήματα για χάρη της επιτάχυνσης των έργων συνθέτουν την πραγματική εικόνα πίσω από την πολυδιαφημισμένη φιέστα και καλεί, μαζί με άλλες οργανώσεις, σε συγκέντρωση διαμαρτυρίας αύριο, Πέμπτη 12 Ιουνίου, μέρα έναρξης του Μουντιάλ δηλαδή, στις 6 μ.μ., έξω από την πρεσβεία της Βραζιλίας (Βασ. Σοφίας 23).

Από πολλές απόψεις η κατάσταση στη Βραζιλία μπορεί να παραλληλιστεί με όσα συνέβαιναν στην Ελλάδα με τους Ολυμπιακούς του 2004, τουλάχιστον όσον αφορά το πάρτι των εργολάβων, την υπέρβαση του προϋπολογισμού, τον πακτωλό που διατέθηκε για να χτιστούν στάδια που σήμερα αραχνιάζουν, τις προσπάθειες ευπρεπισμού, τα μέτρα ασφαλείας. Yπάρχουν όμως και διαφορές στην κατάσταση, και μια από αυτές είναι η στάση των ντόπιων, αφού στη Βραζιλία γίνονται καθημερινά διαδηλώσεις και απεργίες, ενώ στην Ελλάδα το 2004 μόνο κάτι περίεργοι, απειροελάχιστη μειοψηφία, είχαν τολμήσει να πάνε κόντρα στο ρεύμα.

Μια συγκροτημένη παρουσίαση των επιχειρημάτων των Βραζιλιάνων που αντιτίθενται στη διοργάνωση του Μουντιάλ έτσι όπως υλοποιήθηκε, υπάρχει σε ένα σύντομο βίντεο εδώ, που το βρήκα χάρη σε ένα άρθρο στη gazzetta.gr. Προσέξτε όμως ότι το βίντεο των Βραζιλιάνων είναι φτιαγμένο πέρσι τέτοιον καιρό, όχι πριν από λίγες μέρες. Ένα ακόμα βίντεο, εκτενέστερο αυτό, παρουσιάζει την κατάσταση στις περιοχές που χτίστηκαν τα στάδια, όπου οι κάτοικοι έπεσαν θύματα της κερδοσκοπίας στη γη.

Η κρίση ως ευκαιρία

Μια βινιέτα σύντομη για σήμερα, επειδή εκτενές άρθρο δεν προλαβαίνω να γράψω.

Από τότε που ξέσπασε η κρίση, λέγεται συχνά ότι πρέπει να τη δούμε σαν ευκαιρία (ή: ως ευκαιρία, αν είστε με την άλλη παράταξη). Σε μιαν άλλη διατύπωση, ακούμε εκκλήσεις από πολιτικούς «να κάνουμε την κρίση ευκαιρία«. Γράφτηκε μάλιστα ότι στα κινέζικα η λέξη «κρίση» αποδίδεται με δύο ιδεογράμματα, το ένα από τα οποία σημαίνει «κίνδυνος» και το άλλο «ευκαιρία». Γρήγορα αποδείχτηκε ότι τούτο αποτελεί μύθο, και ότι η κινεζική λέξη για την κρίση (που μεταγράφεται ως wēijī) γράφεται μεν με δύο χαρακτήρες, που τους βλέπετε εδώ αριστερά, από τους οποίους ο πρώτος (wei) πράγματι σημαίνει «κίνδυνος», όμως ο δεύτερος δεν σημαίνει «ευκαιρία» αλλά «δύσκολη/κρίσιμη στιγμή» (τουλάχιστον έτσι λένε οι σινολόγοι, περισσότερα π.χ. εδώ).

Τις προάλλες συναντήθηκα και γνωρίστηκα μ’ έναν φίλο του κυβερνοχώρου -μου αρέσει να γνωρίζω με σάρκα και οστά ανθρώπους που έχουμε ανταλλάξει απόψεις με ηλεμηνύματα ή μέσα από το ιστολόγιο ή τα κοινωνικά δίκτυα, κι όποτε βρίσκεται ευκαιρία δεν λέω όχι. Πρώην συνάδελφος, δηλαδή εκείνος είναι ακόμα μηχανικός ενώ εγώ άλλαξα ρότα, δουλεύει σε μεγάλη ημιδημόσια εταιρεία, καλή θέση. Έχουν βέβαια πολύ μειωθεί οι αποδοχές του, αλλά δεν πεινάει. Έχει όμως και κάτι χρόνια προβλήματα υγείας, και παίρνει κάμποσα φάρμακα, τα οποία, επειδή αυξήθηκε η συμμετοχή των χρονίως πασχόντων κι επειδή δεν είναι γενόσημα, καταλήγει να του κοστίζουν σχεδόν όσο θα πλήρωνε αν τα έπαιρνε από το φαρμακείο σαν ανασφάλιστος.

Καθηγητές στο χακί, παιδεία στο απόσπασμα

Aν θα ξεκινήσουν οι Πανελλαδικές εξετάσεις την Παρασκευή δεν το ξέρω, εφόσον οι τοπικές ΕΛΜΕ ψήφισαν μεν με μεγάλη πλειοψηφία την πρόταση για απεργία, αλλά την ίδια ώρα ολοκληρώθηκε η επίδοση των ατομικών φύλλων επίταξης, με τα οποία οι καθηγητές της μέσης εκπαίδευσης καλούνται, από τις 12 το μεσημέρι σήμερα, να προσφέρουν τις προσωπικές υπηρεσίες τους στους συνήθεις τόπους εργασίας τους. Ή, όπως το λέει το φύλλο επίταξης που φωτογραφία του κυκλοφορεί στο Διαδίκτυο, και που φαίνεται για αυθεντικό: Επιτάσσεται από 12η μεσημβρινή ώρα  της Τετάρτης 15 Μαίου 2013 και μέχρι νεωτέρας ο/η … προκειμένου να προσφέρει τις προσωπικές υπηρεσίες του/της ως εκπαιδευτικός Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης τον τόπο εργασίας του/της σύμφωνα με το ωράριο του προγράμματος εκπλήρωσης των υπηρεσιακών του/της καθηκόντων. Σημειώνεται ότι η άρνηση παραλαβής και η παράλειψη εκτέλεσης των ως άνω υποχρεώσεων τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον τριών (3) μηνών.

Για το αν είναι σωστός ο όρος επίταξη ή αν, αντίθετα, πρέπει να μιλάμε για «επιστράτευση» των εργαζομένων είχαμε ήδη συζητήσει στα τέλη Ιανουαρίου, όταν είχε γίνει η επίταξη των απεργών του Μετρό, οπότε σας παραπέμπω σε εκείνο το παλιότερο άρθρο για τυχόν απορίες ορολογίας. Αν και δεν νομίζω να υπάρχουν τέτοιας υφής απορίες, αφού μεσολάβησε και η επίταξη προσωπικών υπηρεσιών των απεργών ναυτεργατών της ΠΝΟ, και είχαμε την ευκαιρία να φρεσκάρουμε τις γνώσεις μας.

Η επίταξη προσωπικών υπηρεσιών είναι μέτρο οριακό, αφού παραβιάζει την αρχή της απαγόρευσης της αναγκαστικής εργασίας, είναι δηλαδή μέτρο ακραία περιοριστικό, το οποίο, σύμφωνα με το Σύνταγμα επιτρέπεται, σε καιρό ειρήνης, μόνο σε περιπτώσεις επείγουσας κοινωνικής ανάγκης από θεομηνία ή ανάγκης που μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τη δημόσια υγεία. Ακριβώς γι’ αυτό το λόγο, μέχρι πρότινος το οριακό αυτό μέτρο εφαρμοζόταν μάλλον σπάνια: αν δεν με γελάει η μνήμη μου, όχι πάνω από 5-6 φορές την τελευταία δεκαπενταετία. Κι όμως, το ακραίο αυτό μέτρο, που ως τώρα εφαρμοζόταν μια φορά στα τρία χρόνια περίπου, έχει ήδη εφαρμοστεί τρεις φορές μέσα στο 2013, και ακόμα δεν έχουμε φτάσει ούτε στα μισά του χρόνου. Ολοφάνερα η συνταγματικότητα αυτών των αποφάσεων είναι πολύ συζητήσιμη, διότι δεν μπορεί ένα μέτρο έκτακτης ανάγκης να χρησιμοποιείται σε μόνιμη βάση. Μήπως όμως δεν είναι εξίσου οριακής και αμφισβητήσιμης συνταγματικότητας και η λειτουργία της Βουλής με συνεχείς πράξεις νομοθετικού περιεχομένου, που σχεδόν αποτελούν τον κανόνα τον τελευταίο χρόνο;

Το πρωτοφανές, βέβαια, σε τούτην εδώ την επίταξη είναι ότι γίνεται προληπτικά: οι καθηγητές επιτάχθηκαν απλώς με την προαναγγελία της απεργίας, ή, για να ακριβολογούμε, μόλις το ΔΣ της ΟΛΜΕ αποφάσισε να εισηγηθεί απεργία στις τοπικές ΕΛΜΕ. Να εισηγηθεί, όχι να επιβάλει -και παρόλο που οι εισηγήσεις της ΟΛΜΕ συνήθως γίνονται δεκτές από τις κατά τόπους ΕΛΜΕ, η προληπτική επίταξη με την επίκληση ανάγκης που ακόμη δεν έχει παρουσιαστεί ανοίγει καινούργιους δρόμους κρατικού αυταρχισμού, αφού έτσι θα μπορεί η οποιαδήποτε κυβέρνηση να απαγορεύει προληπτικά οποιαδήποτε κινητοποίηση εργαζομένων, επικαλούμενη «επείγουσα κοινωνική ανάγκη» που θα παρουσιαστεί κάποτε στο μέλλον.