Είκοσι χρόνια άκαπνος

Σήμερα έχω επέτειο και ήδη το μαρτύρησα από τον τίτλο: συμπληρώνονται σήμερα 20 χρόνια που δεν καπνίζω. Στρογγυλή επέτειος, λέω λοιπόν να της αφιερώσω το σημερινό άρθρο -το οποίο κατα μεγάλο μέρος επαναλαμβάνει προηγούμενα άρθρα που είχα αφιερώσει στην προσωπική αυτή επέτειο το 2012 και το 2016.

Κάπνιζα από τις τελευταίες τάξεις του (εξαταξίου) γυμνασίου, μάλλον από την Ε’ τάξη, δηλαδή περίπου από το 1976. Πρώτα Καρέλια, μετά Άσο φίλτρο, έπειτα Ελλάς σπέσιαλ με το ωραίο πακέτο -αλλά δεν τα έβρισκα εύκολα- ώσπου τελικά κατέληξα στον Άσο σκέτο, πολλά χρόνια.

Όταν έφυγα για το Λουξεμβούργο, είχα πάρει μαζί μου μια ποσότητα, αλλά σύντομα εξαντλήθηκε, οπότε βρήκα μια ντόπια μάρκα, τη μοναδική που έβγαζε και άφιλτρα, σε ροζ πακέτο, Μέριλαντ το όνομα. Επειδή τα εδώ πακέτα είχαν 25 τσιγάρα αντί για 20 των ελληνικών, ασυναίσθητα συνέχιζα να καπνίζω «το ίδιο», δηλαδή λίγο παραπάνω από ένα πακέτο, ενώ βέβαια κάπνιζα περισσότερο -σαν τον γιωταχή που δεν καταλαβαίνει την αύξηση της τιμής της βενζίνης επειδή εκείνος βάζει σταθερά ένα πενηντάρικο.

Ωστόσο, δεν ξέχασα τον Άσο, διότι το κάπνισμα, σε μένα, είχε οικολογικούς περιορισμούς: δεν άντεχα τα ελληνικά τσιγάρα στην Εσπερία και τα ξένα τσιγάρα στην Ελλάδα -και είχα φτιάξει τη θεωρία ότι είναι προσαρμοσμένα για την υγρασία του τόπου άρα ακατάλληλα για μέρη με διαφορετική υγρασία. (Παρόμοια οικολογική ευαισθησία έχω και στα ποτά: δεν μου αρέσει το ούζο έξω ή το κονιάκ στην Ελλάδα, αν και το τσίπουρο περνάει τα σύνορα).

Με τον καιρό είχα φτάσει να καπνίζω περισσότερο, καμιά σαρανταριά τσιγάρα. Ήθελα να το κόψω, δεν το αποφάσιζα όμως. Πρέπει όμως να πω ότι προσαρμοζόμουν χωρίς να δυσανασχετώ σε περιορισμούς: αν απαγορευόταν να καπνίσω, δεν κάπνιζα και δεν αισθανόμουν φοβερό πρόβλημα. Επίσης, από τότε που γεννήθηκαν τα παιδιά, για να καπνίσω έβγαινα έξω ή στο μπαλκόνι.

Πριν από 20 χρόνια τέτοιες μέρες βρισκόμουν στην Ελλάδα με άδεια, και μια αρρώστια των παιδιών μάς είχε κάνει να ματαιώσουμε τις διακοπές που σχεδιάζαμε. Ήμουν εκνευρισμένος και με κάτι άλλες μικροαναποδιές, που τις έχω ξεχάσει, κι έτσι κάπνιζα περισσότερο. Το απόγευμα γυρίζαμε σπίτι από κάτι ψώνια, κι είχα στο νου μου να πάρω τσιγάρα από τη γωνία, αλλά μετά το ξέχασα -και όταν είδα πως έχω απομείνει με δυο τσιγάρα στο πακέτο, από τον εκνευρισμό μου το πέταξα. Το βράδυ εκείνο δεν βγήκαμε -ήταν τα παιδιά άρρωστα- και δεν βγήκα κι εγώ, ούτε για το περίπτερο.

Έτσι, την άλλη μέρα το πρωί είχα συμπληρώσει 16 ώρες ατσίγαρος -κάτι που ελάχιστες φορές μου είχε συμβεί στη ζωή μου ως τότε. Είπα λοιπόν να μην αγοράσω τσιγάρα, να δω πού θα πάει. Η αλήθεια είναι ότι δεν είχα μεγάλη επιθυμία, κι από την άλλη  μου άρεσε η ασυνήθιστη κατάσταση, να μην έχω τσιγάρο στο χέρι ή πακέτο στην τσέπη.

Advertisement

Η μέρα του 22

Σήμερα έχουμε 22 του μηνός, αλλά αν γράψουμε την ημερομηνία ολογράφως βλέπουμε ότι είναι 22/02/2022, δηλαδή εμφανίζονται τρία 22άρια. Όπως μάλιστα γράφει κάποιος, η σημερινή ημερομηνία, αν τη γράψουμε χωρίς διαχωριστικά, δηλαδή 22022022, αποτελεί παλίνδρομο, δηλαδή διαβάζεται το ίδιο από τα δεξιά προς τ’ αριστερά, ενώ αν χρησιμοποιήσουμε τη γραμματοσειρά της εικόνας αποτελεί επίσης αμφίγραμμα (αν έτσι αποδίδεται το ambigram) δηλαδή διαβάζεται το ίδιο κι αν την αναποδογυρίσουμε.

Πολλά 22άρια λοιπόν σήμερα, οπότε λογικό είναι να αφιερώσουμε το σημερινό άρθρο στον αριθμό 22, συνεχίζοντας έτσι μια παράδοση ετήσιων αριθμοάρθρων. Οι ταχτικοί θαμώνες θα θυμούνται ότι στις 12 Δεκεμβρίου του 2012 (στις 12/12/12) είχα γράψει ένα άρθρο για τη Μέρα με τα τρία δωδεκάρια, συνεχίζοντας μια παράδοση που ήδη μετρούσε τέταρτο χρόνο, αφού στις 11/11/2011 είχαμε τη μέρα με τα τρία εντεκάρια, στις 10/10/ 2010 είχαμε γράψει για τη  μέρα με τα τρία δεκάρια και στις 9/9/2009 για  την αντίστοιχη μέρα με τα τρία εννιάρια. Η ωραία αυτή παράδοση κινδύνεψε να σταματήσει το 2013, διότι μέρα με τρία 13άρια δεν υπάρχει, αφού δεν έχουμε δέκατο τρίτο μήνα, τελικά όμως σκέφτηκα ότι η 13/3/13 ήταν μια καλή προσέγγιση κι έτσι έγραψα το άρθρο για τα δεκατριάρια, και στο ίδιο πατρόν το 2014 το άρθρο για τα δεκατεσσάρια, στις 14/4/14. Στις 15/5/15 αγρόν ηγόραζα, κι έτσι το αντιστοιχο άρθρο με τα δεκαπεντάρια το έβαλα τελικά στις 15 Οκτωβρίου, αλλά το 2016 επανήλθα στην κανονικότητα κι έτσι είχαμε το άρθρο για τα δεκαεξάρια στις 16/6/16 και το άρθρο για τα δεκαεφτάρια στις 17/7/17. Το άρθρo για τα δεκαοχτάρια θα έπρεπε να δημοσιευτεί στις 18 Αυγούστου, αλλά λόγω ραστώνης δημοσιεύτηκε στις 18/9/18. Μετά είχαμε το άρθρο για τα δεκαεννιάρια στις 19/9/19, ενώ πρόπερσι το άρθρο για τα εικοσάρια στις 20/10/20 και πέρυσι το άρθρο για το 21 στις 21/2/21.

Ξεκινάμε λοιπόν με τον αριθμό 22. Δεν είναι βέβαια πρώτος, αλλά είναι ημιπρώτος, αφού είναι γινόμενο δύο πρώτων αριθμών, του 2 και του 11.

Στη Βικιπαίδεια έχει κι άλλες ιδιότητες του αριθμού 22 (ως αριθμού, εννοώ) π.χ. ότι είναι πενταγωνικός αριθμός, αλλά δεν τις βρίσκω ιδιαίτερα αξιομνημόνευτες.

Στη χημεία, πάλι, το 22 είναι ο ατομικός αριθμός του τιτανίου, Ti, ενός μετάλλου που βρίσκει ολοένα και περισσότερες μοντέρνες εφαρμογές, από οδοντόκρεμες και εμφυτεύματα έως κινητά τηλέφωνα, υπολογιστές, κοσμήματα και ποδήλατα.

Στο ελληνικό αριθμητικό σύστημα το 22 είναι κβ’, ενώ στο ρωμαϊκό είναι XXΙΙ. Τους αριθμούς αυτούς τους χρησιμοποιούμε πλέον κυρίως για αιώνες και για εστεμμένους αν και το να υπάρξει εικοστός δεύτερος εστεμμένος με το ίδιο όνομα δεν είναι εύκολο. Στους πάπες, αντιθέτως, το όνομα Ιωάννης έχει φτάσει το 23. O Πάπας Ιωάννης XXΙΙ ήταν Γάλλος και εξελέγη Πάπας το 1316, σε ηλικία 72 ετών, ως συμβιβαστική λύση -περίμεναν ότι θα πέθαινε γρήγορα, αλλά εκείνος πείσμωσε και έμεινε στον θρόνο 18 ολόκληρα χρόνια και έκανε πολλά και διάφορα που μας τα διηγείται εδώ ο φίλος μας ο Ρογήρος -μεταξύ άλλων, είναι ο πάπας για τον οποίο γίνεται συνεχώς λόγος στο Όνομα του Ρόδου του Ουμπέρτο Έκο.

Στο δυαδικό αριθμητικό σύστημα, ο αριθμός 22 γράφεται 10110, ενώ στο δεκαεξαδικό σύστημα… 16.

Ο αριθμός 22 κανονικά γράφεται, ολογράφως, με δίλεκτο: είκοσι δύο, αν και συχνά τον βλέπουμε και ενωμένο, εικοσιδύο, ενώ μπορεί να προφερθεί/γραφτεί και «εικοσιδυό». Κάποιος που είναι 22 χρονών, είναι εικοσιδυάχρονος.

Φυσικά, εφόσον ζούμε στον 21ο αιώνα, ο επόμενος θα είναι ο 22ος, που αρχίζει την 1/1/2101. Στοιχηματίζω ότι αρκετοί θα βιαστούν να τον γιορτάσουν από την 1/1/2100, αλλά αυτό είναι κάτι που θα το σχολιάσουμε τότε.

Αυτός που το ξανάρχισε (χρονογράφημα του Κώστα Βάρναλη)

Θα βάλω σήμερα ένα χρονογράφημα από τον τόμο Συμποσιακά, που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τον εκδοτικό οίκο Αρχείο σε δική μου επιμέλεια, και που περιέχει 154 χρονογραφήματα, της περιόδου 1939-1957, με θέμα το καφενείο και την ταβέρνα, τον καφέ και το τσιγάρο, το ποτό, το φαγητό και τα συμπόσια των φίλων.

Από τον τόμο αυτό διάλεξα σήμερα ένα χρονογράφημα που αναφέρεται σε ένα θέμα που βρίσκεται τον τελευταίο καιρό στην επικαιρότητα, και εννοώ το κάπνισμα. Στην εποχή που γράφτηκε το χρονογράφημα (το 1941) δεν υπήρχαν φυσικά αντικαπνιστικοί νόμοι και δεν απαγορευόταν το κάπνισμα σε κλειστούς χώρους, αλλά υπήρχε και πάλι το αιώνιο δίλημμα που βασανίζει τους περισσότερους καπνιστές: να το κόψω ή όχι;

Μάλιστα, το βασικό κίνητρο για να κόψει κανείς το κάπνισμα μέσα στην Κατοχή δεν ήταν λόγοι υγείας, όπως σήμερα, αφού δεν είχε γίνει συνείδηση ότι το τσιγάρο βλάφτει αναπόδραστα, όσο οικονομικοί λόγοι.

Στο αιώνιο αυτό καπνιστικό δίλημμα, ο ήρωας του Βάρναλη επιλέγει μια πρωτότυπη μέση λύση, που παρουσιάζεται ιδανική. Ωστόσο, από την προσωπική μου πείρα ως καπνιστή, ευκολότερο είναι να το αναλύεις το διακοπτόμενο αυτό σύστημα παρά να το εφαρμόζεις στην πράξη.

Το χρονογράφημα δημοσιεύτηκε στην Πρωία στις 29 Ιουλίου 1941.

Αυτός που το ξανάρχισε

Κυρίως δεν είναι «αυτός που το ξανάρχισε», αλλ’ «αυτός που το ξαναρχίζει και πάλι». Γιατί ως τώρα το έχει κόψει δέκα φορές (εννοώ το κάπνισμα) κι άλλες δέκα το έχει ξαναρχίσει. Κι αυτού είναι το μεγαλείο. Οι επισημότερες στιγμές της ζωής του, οι γεμάτες το υψηλότερο νόημα, σαν τον τρίσβαθο ουρανό, είναι (τώρα που στερέψανε όλες οι πηγές της χαράς μέσα του) η μια όταν πατάει μαχαίρι στο «απαίσιο» συνήθειο και «πέρα πηγαίνει στην τιμή και στην πεποίθησή του»*, κι η άλλη, όταν ξαναγυρίζει στο πάθος του, όχι σαν άσωτος υιός, που μετανιώνει, παρά σαν θριαμβευτής σταυροφόρος στη σιδεροζωσμένη «Κυρά» του, ύστερα από πολλά χρόνια, με το κλειδί στην τσέπη. Ανάμεσα σ’ αυτά τα δυο τέρματα, που υψώνονται στον ορίζοντά του σαν δυο στήλες πυρός, η άλλη ζωή είναι γούβα από ατελείωτην άμμο, χωρίς αέρα κι ανάσα, ένας φοβερός εφιάλτης.

Τσιγαρουφιάνοι;

Η λέξη του τίτλου, δικής μου κατασκευής, είναι βασισμένη πάνω στον εφήμερο νεολογισμό «Βαρουφιάνοι» που είχε ακουστεί τον Μάρτιο του 2015 στο ελληνικό Διαδικτυο όταν ο τότε υπουργός Γιάνης Βαρουφάκης είχε προτείνει να καταγγέλλουν οι τουρίστες τους καταστηματάρχες που δεν κόβουν αποδείξεις. Οι Βαρουφιάνοι είχαν προκύψει από συγχώνευση του ονόματος του υπουργού με τη λέξη «ρουφιάνος», με εκμετάλλευση του κοινού στοιχείου «ρουφ». Στους τσιγαρουφιάνους δεν υπάρχει κοινό στοιχείο, μπορούμε όμως να σκεφτούμε την απλολογία (τσιγαρορουφιάνος – τσιγαρουφιάνος)

Ρουφιάνος βέβαια με τη νεότερη σημασία της λέξης, δηλαδή καταδότης, καρφί, μπογδάνος. Πριν από ένα μήνα είχαμε άρθρο για τη λέξη και για τις σημασίες της.

Αναφέρομαι φυσικά στη συζήτηση για τον αντικαπνιστικό νόμο, και ειδικότερα στον τετραψήφιο αριθμό 1142 που έχει θεσπιστεί για να γίνονται ανώνυμες καταγγελίες από πολίτες για κάπνισμα σε κλειστούς δημόσιους χώρους, κάτι που από πολλούς χαρακτηρίστηκε «προτροπή σε ρουφιανιά». Θα πω παρακάτω τη θέση μου, αλλά επειδή μερικοί διαβάζουν μόνο τις τρεις πρώτες παραγράφους των άρθρων ας πω από τώρα ότι δεν συμφωνώ με τον χαρακτηρισμό «ρουφιανιά» αν και βλέπω πως είναι αρκετά διαδεδομένος.

Στον ηλεκύκλο των γνωστών μου, εννοώ στο Φέισμπουκ, το θέμα του αντικαπνιστικού νόμου έχει πυροδοτήσει εντονότατες συζητησεις, πολύ παθιασμένες. Βλέπω φίλους να ανταλλάσσουν βαριές εκφράσεις, κάτι που δεν με παραξενεύει και τόσο, διότι είναι γνωστό πως το κάπνισμα είναι θέμα που εξάπτει τα πάθη. Αυτό που δεν ξέρω είναι αν το θέμα ενδιαφέρει εξίσου την κοινωνία «στην πραγματική ζωή».

Πάντως, οι ρυθμίσεις του αντικαπνιστικού νόμου έχουν διχάσει τη μικρή κοινωνία των φίλων μου στο Φέισμπουκ, παρόλο που ψηφίστηκαν με ευρύτατη πλειοψηφία στη Βουλή (ΝΔ, ΚΙΝΑΛ, ΣΥΡΙΖΑ, ΜΕΡΑ25 υπέρ, ΚΚΕ παρών, Ελληνική Λύση κατά).

Όπως έχω γράψει παλιότερα, κάπνιζα πολύ για πολλά χρόνια, αλλά το έχω κόψει, και από το καλοκαίρι του 2002 είμαι εντελώς άκαπνος. Το έκοψα πολύ πιο εύκολα απ’ όσο πίστευα αλλά δεν τολμώ να επιχειρήσω να ανάψω ούτε ένα τσιγάρο όλα αυτά τα χρόνια -ούτε όμως το επιθυμώ. Πάντως, δεν με ενοχλεί η μυρωδιά του τσιγάρου.

Επέτειος ενός χωρισμού

Κανονικά τις επετείους των χωρισμών δεν τις γιορτάζουμε, ούτε καν τις μνημονεύουμε δημόσια -εδώ θα κάνω μιαν εξαίρεση. Τέτοια μέρα πριν από 14 χρόνια, 22 Αυγούστου του 2002, διέκοψα μια σχέση που βαστούσε -πόσο αλήθεια; Δεν έχω κρατήσει την ακριβή ημερομηνία που άρχισε, αλλά κράτησε πάνω-κάτω εικοσπέντε χρόνια.

Δεν το είχα πάρει απόφαση να διακόψω -ήρθε μόνο του. Ήθελα να ξεφύγω από τη σχέση αυτή, αλλά μου έλειπε το θάρρος να το επιχειρήσω, φοβόμουν πως δεν θα το άντεχα. Τελικά ήταν πολύ πιο εύκολο απ’ όσο το είχα φανταστεί.

Θα μπορούσα να συνεχίσω κι άλλο την εισαγωγική αυτή φλυαρία, κρατώντας σας σε αμφιβολία ως προς τη φύση της σχέσης και το είδος του χωρισμού, αλλα θα χάσει το γούστο του, οπότε αφήνω τις περιστροφές.

Χαστούκι στην ελέγκτρια!

Την είδηση τη διάβασα από χτες αλλά δεν την είχα προσέξει καλά και γι’ αυτό δίσταζα να τη βάλω θέμα στο ιστολόγιο, μια και δεν το έχω βάλει αμέτι μουχαμέτι να σχολιάζω όλη την επικαιρότητα. Είδα όμως κάτι που με ενδιαφέρει ειδικά, οπότε θα την (με) υποστείτε.

Εννοώ την είδηση που δημοσιεύτηκε αρχικά θαρρώ στην ηλέκδοση του Πρώτου Θέματος, ότι στο χωριό Ζάρκο (ή Ζάρκος) των Τρικάλων κάποιοι ελεγκτές καπνίσματος (αγνοούσα ότι είχε συγκροτηθεί τέτοιο σώμα) θέλησαν να ζητήσουν ταυτότητες από τους θαμώνες του καφενείου που κάπνιζαν, για να επιβάλουν πρόστιμο, κι ένας από τους θαμώνες, άντρας με παντελόνια, όχι αστεία, χαστούκισε μια ελέγκτρια.