Εθνεγερσιακά μεζεδάκια

Που βέβαια τα λέω έτσι διότι σήμερα έχουμε 25η Μαρτίου. Γιατί όχι εθνεγερτικά; Διότι τον τίτλο αυτό τον έχω ήδη χρησιμοποιήσει, και μάλιστα δυο φορές, σε προηγούμενες χρονιές που έπεφτε η 25/3 Σάββατο ή εκεί κοντά, οπότε είπα να μην επαναλάβω τρίτη και φαρμακερή φορά τον ίδιο τίτλο και παράλληλα να συμβάλω στην εθνική προσπάθεια να πιάσουμε τα 5 εκατομμύρια λέξεις (σημειώνω ότι ο τύπος «εθνεγερσιακός» βγάζει μόνο 1-2 γκουγκλιές ενώ ο τύπος «εθνεγερσιακά» δεν έβγαζε καμία έως τώρα).

Μια άλλη λέξη που βγάζει λίγες γκουγκλιές είναι το «ενεκπαίδευτο», όπως εδώ στο σουπεράκι του Σταρ.

Φυσικά, πρόκειται για «ανεκπαίδευτο» προσωπικό με μια μικρή αλλαγή στον επικεφαλής του, από λάθος πληκτρολόγησης.

* Σε άλλα νέα, συνεχείς είναι οι ανακατατάξεις στον, ας πούμε, πατριωτικό χώρο, όπου η πολιτεύτρια Αφροδίτη Λατινοπούλου, αφού διαγράφτηκε από το κόμμα ΠΑΤΡΙ.Δ.Α. του Κ. Μπογδάνου επειδή διαφώνησε με τη συμμετοχή του κόμματος στον συνασπισμό Πατριωτική Ένωση, ανακοίνωσε ότι ιδρύει δικό της κόμμα, που το ονόμασε ΠΑΤΡΙΔΑ, όχι ακρώνυμο (Πατριωτική Δύναμη Αλλαγής, νομίζω) αλλά μία λέξη, στο στιλ των Abibas και SFIKO.

Παρακολουθώντας τον σκυλοκαβγά που έχει ξεσπάσει, θυμήθηκα τον Σάμουελ Τζόνσον, που είχε πει ότι ο πατριωτισμός είναι το τελευταίο καταφύγιο των καθαρμάτων. Αν έβλεπε τον τωρινό σκυλοκαβγά με την ΠΑΤΡΙΔΑ-ΜΛΚ και την ΜΛΚ-ΠΑΤΡΙΔΑ, θα συμπλήρωνε: και των σούργελων.

* Κι άλλη μια καινούργια λέξη, αυτή στα (πιο) σοβαρά.

Υιοθέτης, αυτός που υιοθετεί, όπως ταξιθέτης αυτός που ταξιθετεί, αθλοθέτης  αυτός που αθλοθετεί, επίσης καταθέτης, διαθέτης και τα παρόμοια.

Κανονικός σχηματισμός, πιθανώς χρήσιμος όρος.

* Φίλος μού έστειλε την εξής φωτογραφία από σύνθημα, μόνο που δεν βρίσκω τώρα το μέιλ του κι έτσι δεν μπορώ να σας πω από ποια πόλη είναι

Και αναρωτιέται ο φίλος αν η λέξη «Υγειονομικό» είχε ξεχαστεί στην αρχή και μπήκε εκ των υστέρων ή αν επίτηδες μπήκε έτσι για να φαίνεται καλύτερα.

Δεν ξέρω. Ίσως ο συνθηματογράφος να συνειδητοποίησε ότι δεν χωράει στην επάνω σειρά.

Εκδρομικά μεζεδάκια

Εκδρομικά μεζεδάκια, δηλαδή μεζεδάκια σε ταπεράκια, χωρίς πολλές σάλτσες; Θα μπορούσε, αλλά τα λέω έτσι επειδή αυτές τις μέρες έχω πάει μια μικρή εκδρομή. Και για να μπορεί να διατηρηθεί η απρόσκοπτη παρουσίαση ενός άρθρου την ημέρα (τον γιατρό τον κάνει πέρα;) στο ιστολόγιο, όταν φεύγω για π.χ. τετραήμερη εκδρομή πρέπει να έχω ετοιμάσει από τα πριν πέντε άρθρα -και που σημαίνει ότι τα εκδρομικά μεζεδάκια γράφονται από τα πριν, οπότε ίσως φανούν μπαγιάτικα, τι να σας πω.

Τέλος πάντων, ξεκινάμε με μια οθονιά από φωτογραφικό ιστότοπο, όπου η μετάφραση των τίτλων γίνεται αυτόματα.

Μου κίνησε το ενδιαφέρον επειδή δεν μπόρεσα να αναγνωρίσω σε ποιο μέρος του Φαλήρου έχει τραβηχτεί η φωτογραφία, αν και Φαληριώτης.

Το γλωσσικό ενδιαφέρον, βέβαια, ή μάλλον μεταφραστικό, βρίσκεται στο ότι το μηχανάκι μετέφρασε το λατινογραμμένο Faliro σε I’m broke, που σημαίνει ότι το ερμήνευσε όχι ως «Φάλήρο» αλλά ως «φαλίρω», ενεστώτας του «φαλίρησα».

Θα μπορούσαν να γίνουν ωραία λογοπαίγνια με το Φάληρο και το φαλίρω (Φαλίρησα στο Φάληρο, δε μου’μεινε ούτε τάλιρο). Υπάρχει άλλωστε ένα τετράστιχο του Μπάμπη Άννινου:

Πήγα και στο Φάληρο,
είδα και τη θάλασσα.
Είχα κι ένα τάλιρο
κρίμα που το χάλασα

* Ενδιαφέρον μεταφραστικό λάθος σε άρθρο του Πρόταγκον για τον Τζον Λε Καρέ. Διαβάζουμε:

Πέρασε την εφηβεία του σε αγγλικά δημόσια σχολεία αμέσως μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, όπου τα αγόρια έκαναν στρατιωτική εκπαίδευση με στολή…

Ολοφάνερα, το πρωτότυπο έλεγε public schools, αλλά το πρόβλημα είναι ότι αυτά που οι Άγγλοι ονομάζουν  public schools είναι τα σχολεία που εμείς (και όλοι οι άλλοι, ίσως) τα λέμε «ιδιωτικά»! Θα έπρεπε να υποψιαστεί ο συντάκτης από τις αναφορές σε στολή και στρατιωτική εκπαίδευση.

Γιατί λέγονται public; Διότι ο καθένας μπορεί να φοιτήσει σε αυτά, αν έχει βέβαια τη δυνατότητα να πληρώσει τα δίδακτρα.

Kατά τον ορισμό της Βικιπαίδειας: In England and Wales, a public school is a type of fee-charging private school originally for older boys. They are «public» in the sense of being open to pupils irrespective of locality, denomination or paternal trade or profession.

Αυτά που εμείς λέμε «δημόσια σχολεία» στην Αγγλία και Ουαλία λέγονται state schools. Στη Σκωτία όμως public schools είναι τα (δικά μας) δημόσια σχολεία.

Μεζεδάκια από το Μετρό της Θεσσαλονίκης

Που βέβαια τα ονομάζω έτσι εμπνεόμενος από τη συνέντευξη του υπουργού Νότη Μηταράκη στο BBC, στην οποία ισχυρίστηκε ότι το Μετρό της Θεσσαλονίκης λειτουργεί, κάτι εντελώς αναληθές. Οι ξένοι που τον άκουσαν θα τον πίστεψαν, εκτός αν ζουν στην Ελλάδα. Οι Έλληνες δεν ακούνε BBC, σωστά;

Αλλά στην εποχή μας υπάρχουν και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, οπότε προκλήθηκε σάλος κι έτσι έσπευσε ο κ. υπουργός να ανασκευάσει.

Είναι όμως έτσι; Είπε τάχα ο υπουργός ότι το έργο «έχει πλέον προχωρήσει ουσιαστικά»;

Αν δείτε το βίντεο της συνέντευξης (στο 3.40) θα ακούσετε ότι ο κ. υπουργός λέει the new subway in Thessaloniki is up and running.

Αυτό μία μόνο σημασία έχει: ότι ο νέος υπόγειος σιδηρόδρομος στη Θεσσαλονίκη έχει αρχίσει να λειτουργεί.

Ήταν γλωσσικό λάθος; Δύσκολο να το πιστέψουμε διότι ο υπουργός μιλάει καλούτσικα αγγλικά και πήγε προετοιμασμένος στη συνέντευξη. Οπότε, μάλλον εσκεμμένα διάλεξε την έκφραση αυτή ώστε οι κουτόφραγκοι να πιστέψουν πως υπάρχει σε λειτουργία μετρό στη Θεσσαλονίκη.

* Το γεγονός προκάλεσε θυμηδία στα σόσιαλ, αλλά δεν ήταν το μοναδικό. Είχαμε και τη γκάφα του υπαλλήλου της ΓΣΕΕ, που τηλεφώνησε στη Τζόρτζια Αργυρού, τη σύντροφο του αείμνηστου Μανώλη Γλέζου, για να καλέσει τον Γλέζο στην τελετή έναρξης του συνεδρίου της ΓΣΕΕ! (Η ΓΣΕΕ στη συνέχεια δικαιολογήθηκε ότι έγινε λάθος και ότι σκόπευαν να καλέσουν έναν Μανώλη Γλέζο… που είναι αναπληρωτής γραμματέας της Τ.Ο. Κηφισιάς του ΠΑΣΟΚ (άραγε κάλεσαν όλους τους γραμματείς και αναπληρωτές των ΤΟ του ΠΑΣΟΚ;)

* Παρεμπιπτόντως, το συνέδριο της ΓΣΕΕ γίνεται στο Καβούρι. Άκουσα χτες τον Κυρίτση και τον Τσέκερη στο Κόκκινο να λένε για τους ηρωικούς αγώνες των μεταλλωρύχων του Καβουριού στις αρχές του 20ού αιώνα και για το Εργατικό Κέντρο Καβουρίου που ήταν ιδρυτικό μέλος της ΓΣΕΕ (πλάκα έκαναν, βέβαια).

* Μου στέλνει φίλος την οθονιά από το Βήμα και παραπονιέται για τις σορούς του σωρού.

Βέβαια, αν το καλοσκεφτούμε, δεν είναι μόνο το ορθογραφικό λάθος που κάνει σωρούς τις σορούς (πάλι καλά που διατηρείται το γένος). Με την παλιά, την παραδοσιακή σημασία της λέξης, ασφαλώς δεν ταυτοποιήθηκαν «σοροί» αλλά πτώματα -από τότε όμως που βγήκε φετφάς να αποφεύγεται ο μακάβριος όρος «πτώματα» άρχισαν να σωριάζονται σοροί.

* Θα μου πείτε, αυτό βρήκες να προσέξεις από τα ρεπορτάζ για το φρικτό δυστύχημα; Σήμερα, αυτά συζητάμε, γλωσσικά στραβά κι ανάποδα, παρωνυχίδες ασφαλώς.

Δείτε, ας πούμε τι μου έστειλαν δύο φίλοι, ο ένας γλωσσολόγος, από τα ρεπορτάζ με τους διαλόγους του μηχανοδηγού και του μοιραίου σταθμάρχη.

Τι λέτε ότι τους τράβηξε την προσοχή σε αυτόν τον διάλογο;

Η ορθογραφία της λέξης «οπισθοπορ*α».

Πώς γράφεται; Οπισθοπορεία ή οπισθοπορία;

Ο ένας θα πει, με ει όπως η πορεία. Ο άλλος, με ί, όπως η πρωτοπορία, η αεροπορία κτλ. Θα ανατρέξουμε στο λεξικό, αλλά ούτε το ΛΚΝ ούτε ο Μπαμπινιώτης έχουν τον όρο.

Το θέμα το είχαμε συζητήσει πριν από έξι χρόνια, σε ειδικό άρθρο για το «φριχτό δίλημμα, εία ή ία«.  Τότε είχα γράψει:

Χαροκαμένα μεζεδάκια

Και πώς αλλιώς να τα πω, αφού ακόμα ταυτοποιούνται νεκροί από τη φριχτή τραγωδία στα Τέμπη; Δεν θα έχω πολύ κέφι σήμερα. Αλλά νομίζω πως πρέπει να τηρήσω το πρόγραμμα του ιστολογίου, να βάλω σήμερα ένα θέμα που, αντικειμενικά, έχει ευτράπελες πτυχές, τα μεζεδάκια, δηλαδή τα στραβά και ανάποδα, γλωσσικά κυρίως, της εβδομάδας που πέρασε -κι ας είναι και άκεφα, ενώ θα είναι και σχετικά λίγα.

* Υποτίθεται ότι τα κείμενα των νόμων έχουν περάσει από διπλή κρισάρα, ωστόσο φίλος του ιστολογίου στέλνει έναν νόμο με λάθη σε όλους τους συμβολισμούς των ποσοστών τοις χιλίοις:

Η οθονιά είναι από τον Νόμο 4887/2022, τον λεγόμενο Αναπτυξιακό Νόμο, όιπως κωδικοποιήθηκε με τον 5003/2022.

Βλέπετε ότι το παράβολο ορίζεται ως 1 τοις χιλίοις, και μέσα σε παρένθεση «0,001 ‰». Αλλά βέβαια, το 1 τοις χιλίοις συμβολίζεται απλώς «1 ‰». Το 0,001 είναι ήδη ένα χιλιοστό! Αν ζητήσουμε 0,001‰ ζητάμε το ένα στο εκατομμύριο!

Το ίδιο λάθος και προς το τέλος του παραθέματος, όπου το 0,5 τοις χιλίοις θα έπρεπε να γράφεται 0,5 ‰ και όχι 0,0005 ‰ όπως γράφεται τώρα και είναι μισό στο εκατομμύριο!

(Αν κάποιος καταθέσει παράβολο το 0,001‰, τι θα γίνει άραγε;)

* Κι ένα σχετικό με την τραγωδία ή μάλλον με την «υπερκομματική» επιτροπή που όρισε ο κ. Γεραπετρίτης για να διερευνήσει τα αίτια της τραγωδίας. Δίκιο έχει ο ΣΥΡΙΖΑ, πιστεύω, να επισημαίνει διαφωνίες με τη σύνθεση της επιτροπής και τον τρόπο συγκρότησής της, στη σχετική όμως ανακοίνωση πρόσεξα μια παρωνυχίδα:

«…η ανακοίνωση των εκλεχτών εμπειρογνωμόνων της κυβέρνησης δεν χαίρει καμίας διακομματικής συναίνεσης και προφανώς δεν μπορεί να θεωρηθεί υπερκομματική επιτροπή»

Μου κίνησε το ενδιαφέρον ο τύπος «των εκλεχτών». Μου αρέσει, από μια μεριά, και άλλωστε είναι τύπος που οι παλιοί δημοτικιστές (πχ Πανσέληνος, Καζαντζάκης, Άλκης Θρύλος) αλλά και νεότεροι, ως τον Κριαρά. Από την άλλη, δεν ξέρω αν έχει τη θέση του σε ένα κείμενο ανακοίνωσης. Αναρωτιέμαι επίσης αν είναι εύστοχη η επιλογή του όρου, δηλαδή αν πράγματι θεωρεί «ξεχωριστούς» τους εμπειρογνώμονες (ίσως και να το λέει ειρωνικά) ή αν ο συντάκτης ήθελε να πει «των εμπειρογνωμόνων που επέλεξε η κυβέρνηση», που δεν είναι το ίδιο στη σημερινή γλώσσα.

* Από πινακίδα του Δήμου Μεταμόρφωσης.

Δεν ξέρω τι είναι η διαβαθμισμένη συμπίεση, αν και θα ήθελα να μάθω, ας μας πει όποιος ξέρει.

Ξέρω όμως ότι τα «συστύματα» που την εκτελούν έπρεπε να γράφονται «συστήματα».

* Mου γράφει φίλος:

Διαβάζουμε συχνά το τελευταίο διάστημα ειδήσεις όπως η παρακάτω:

Οι ΗΠΑ προειδοποίησαν αυτή την εβδομάδα ότι η Κίνα εξέταζε το ενδεχόμενο να προμηθεύσει θανατηφόρα όπλα στη Ρωσία και ότι κινεζικές εταιρείες είχαν ήδη προμηθεύσει μη θανατηφόρα τεχνολογία διπλής χρήσης – αντικείμενα που θα μπορούσαν να έχουν τόσο πολιτική όσο και στρατιωτική χρήση, όπως μη επανδρωμένα αεροσκάφη και ημιαγωγοί.

Μεζεδάκια πριν φάμε τη λαγάνα

Μεζεδάκια σαρακοστιανά, θα πείτε. Όχι απαραίτητα, αφού σήμερα έχουμε ακόμα Σάββατο -κι έτσι κι αλλιώς η λαγάνα, λένε, κοντεύει να καταντήσει απλησίαστη.

Τέλος πάντων, το σημερινό πολυσυλλεκτικό άρθρο είναι το τελευταίο της Απόκριας οπότε παίρνει αυτόν τον τίτλο, έστω κι αν τα μεζεδάκια της πιατέλας δεν έχουν σχέση ούτε με την Απόκρια ούτε με τα Κούλουμα.

Και ξεκινάμε με ένα μεζεδάκι που μάλλον θα το ξέρετε ήδη, διότι κυκλοφόρησε ευρύτατα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Πρέπει να μου το έστειλαν ίσαμε πέντε φίλοι, μπορεί και περισσότεροι, άλλος με μέιλ, άλλος στο Μέσεντζερ και ούτω καθεξής.

Eννοώ τον τίτλο είδησης αριστερά:

Αν έχετε βρέφος, πετάξτε το άμεσα – Ο ΕΟΦ αποσύρει ψηφιακό θερμόμετρο υπερύθρων

Ευτυχώς ή δυστυχώς έχουν περάσει πολλά πολλά χρόνια από τότε που είχαμε βρέφος στην οικογένεια, κι έτσι δεν κινδύνεψα να εκπαραθυρώσω ό,τι πολυτιμότερο έχω.

Ούτε νομίζω πως κανείς θα μπερδεύτηκε τι από τα δύο να πετάξει, το βρέφος ή το ψηφιακό θερμόμετρο, αφού μάλιστα είναι γνωστό ότι το βρέφος το πετάμε, αν το πετάμε, μαζί με τα βρόμικα νερά του μπάνιου του, σύμφωνα με τη γνωστή (ξενόφερτη πάντως) παροιμιώδη φράση, όχι μαζί με θερμόμετρο.

Αλλά βέβαια έχει πολλή πλάκα η φράση, είτε έγινε από απροσεξία είτε από κλικοθηρία, από τήρηση του άγραφου κανόνα των ειδήσεων στην εποχή μας που θέλει να προτάσσουμε το πιο εντυπωσιακό.

Για να πω και μια κακία, σκέφτηκα κι έναν διάλογο:

— «Αν έχετε βρέφος πετάξτε το άμεσα», λέει. Μα καλά, δεν προσέχουν τι γράφουν, οι άσχετοι;
— Καλά λες. Όλοι ξέρουν ότι το σωστό είναι «Αν έχετε βρέφος, πετάξτε το αμέσως».

* Φίλη μού στέλνει είδηση από κρητικόν ιστότοπο. Η αστυνομία ανακοίνωσε ότι η θάλασσα ξέβρασε σάκους με χασίς, και:

Ανωτέρω συσκευασίες οι οποίες ήταν εμποτισμένες με θαλασσινό νερό, περισυλλέγησαν  από αστυνομικούς του Γραφείου Εγκληματολογικών Ερευνών της Διεύθυνσης Αστυνομίας Ρεθύμνου και κατασχέθηκαν για περαιτέρω εργαστηριακή εξέταση.

Η φίλη διερωτάται για τον τύπο «περισυλλέγησαν». Τον βρίσκω λιγάκι παράταιρο, σαν να φοράς σμόκιν με σαγιονάρες. Ο λόγιος τύπος τη θέλει την εσωτερική αύξηση, περισυνελέγησαν. Αλλιώς, περισυλλέχτηκαν, μια χαρά είναι.

(Παράταιρο θα ήταν και το «περισυνελέχτηκαν», μαγιό με λουστρίνια).

* Φαιδρά πορτοκάλεια στη σκακιστική σελίδα του Ελεύθερου Τύπου.

Σύμφωνα με τον συντάκτη, η λέξη «ζατρίκιο» είναι ελληνική και σημαίνει «τελική νίκη», διότι ετυμολογείται από το επιτακτικό «ζα» (όπως λέμε ζάπλουτος, λέω εγώ) και το ρήμα «τριάσσω» που θα πει «νικώ».

Ρήμα «τριάσσω/τριάζω» υπάρχει πράγματι αν και είναι σπάνιο, και σημαίνει καταβάλλω τον αντίπαλο στην πάλη, διότι στους αγώνες για να ανακηρυχθεί κάποιος νικητής έπρεπε να ρίξει τρεις φορές κάτω τον αντίπαλό του.

Ωστόσο, αυτή η πορτοκαλική ετυμολογία είναι εντελώς αστήρικτη. Όχι μόνο το ρήμα «τριάσσω» είναι σπάνιο, αλλά δεν έχει δώσει ουσιαστικό με τη σημασία «νίκη». Το ζατρίκιο είναι δάνειο από το περσικό satrang, σατράντζ, που με τη σειρά του προέρχεται από το ινδικό chaturanga, σανσκριτική λέξη που μαρτυρείται από τον 6ο αιώνα και σημαίνει ‘στράτευμα’. Βλέπουμε δηλαδή ότι είναι εντελώς απίθανο να προέρχεται η λέξη από τα ελληνικά. (‘Εχουμε βέβαια άρθρο για το σκάκι, που κάποτε πρέπει να το αναδημοσιεύσουμε).

Αντιθέτως, είναι σωστή η πληροφορία για την παραλλαγή που παιζόταν σε κυκλική σκακιέρα, αν και δεν ξέρουμε και πολλά για αυτό το παιχνίδι ούτε υπάρχουν, απ’ όσο ξέρω, αναφορές σε βυζαντινές πηγές.

Μεζεδάκια μετά το τσίκνισμα

Τσικνοπέμπτη προχτές, οπότε θα ονομάσω έτσι τα σημερινά μεζεδάκια μας, παρόλο που δεν έχουν σχέση με το τσίκνισμα. Οπότε, για να επανορθώσω την έλλειψη θα αναφέρω ένα μιμίδιο που κυκλοφόρησε στα σόσιαλ, όπου κάτω από το πορτρέτο του Ιουλίου Βερν υπήρχε το εξής κείμενο:

Ιούλιος Χασαποταβέρν: ιδιοκτήτης εστιατορίου με ειδίκευση στα ψητά κρεατικά, ο οποίος έχει ως χόμπυ τη συγγραφή μυθιστορημάτων. Μεταξύ των βιβλίων του περίοπτη θέση κατέχουν τα εξής:

-Το ξυγκι στο Κέντρο της συνταγής

-Από τη Γη στο κοψίδι

-Ο Γύρος του Κόσμου σε 80 λαδωμένες πίτες

-20.000 αντικριστές βέργες δίπλα στη θάλασσα

-Ροβήρος ο Καταψυκτής

-Μοσχαρήλ Στρογγρανώφ

-Η μυστηριώδης σος

-Πέντε εβδομάδες με δυσπεψία

-Ο δεκαπενταετής ψήστης

-Η ξα-πλωτή προβατίνα

-Η Σφίγγα των πάγκων

-Πάνω σ’ έναν κο-meat-η

-Περιπέτειες τριών Ρώσων και τριών Άγγλων στη Νότια Κρήτη,

-Ο πύργος των Κοψιδίων

Κρυάδες, θα πείτε, αλλά μερικά τα βρίσκω πετυχημένα. Και επειδή, παροιμιωδώς, η Τσικνοπέμπτη έρχεται σε αντιπαράθεση με τον Άγιο Βαλεντίνο, να σας ενημερώσω ότι κατόπιν ερευνών που έγιναν, η Τσικνοπέμπτη θα πέσει 14 Φεβρουαρίου το 2058. Πάρτε τα μέτρα σας.

Και ξεκινάω με μια ανταπόκριση από Ελβετία, συγκεκριμένα από τη Λουκέρνη.

Ο καταστηματάρχης σε μια μπουτίκ γυναικείων ρούχων είχε την έμπνευση να γράψει το ΓΥΝΑΙΚΑ σε διάφορες γλώσσες. Ωστόσο, ή το μηχανάκι τα μπέρδεψε ή ο πληροφορητής του είχε διάθεση για αστεία, κι έτσι εμφανίστηκε απάτη, ίνα πληρωθεί το ρηθέν από τον Γιώργο Μαργαρίτη:

Πεθαίνω για σένα και ας είσαι απάτη
δε πα να’σαι ψέμα εγώ σε λέω αγάπη

Και αυτό που είναι γραμμένο με το κυριλλικό δεν μου μοιάζει πολύ σόι, αφού είναι απλώς μεταγραφή του γερμανικού Frau -στα ρώσικα τουλάχιστον η γυναίκα είναι женщина.

Για τις λέξεις σε άλλα αλφάβητα, σηκώνω τα χέρια ψηλά -ας μας πουν όσοι ξέρουν.

* Το επόμενο ήρθε το περασμένο Σάββατο ενώ είχα κλείσει το άρθρο, οπότε το κράτησα για σήμερα. Δεν νομίζω ότι έχει μπαγιατέψει.

Σε βιντεάκι από συνέντευξη της υπουργού Παιδείας κ. Νίκης Κεραμέως ακούμε στο 35ο δευτερόλεπτο την υπουργό να λέει: «στα εργαστήρια των δεξιοτήτων που έχουμε εισάγει, όλη η προσέγγιση είναι παιχνιώδης». Και το μεν «παιχνιώδης» το προσπερνάμε σαν ιδιοτροπία, αλλά το «έχουμε εισάγει» είναι απαράδεκτο λάθος για Υπουργό Παιδείας.

Μεζεδάκια μετά τον μεγάλο σεισμό

Υπό κανονικές συνθήκες, θα λέγαμε για «Μεταμπαρμπαρικά μεζεδάκια», αφού η Μπάρμπαρα διάρκεσε περισσότερο από το αναμενόμενο -αλλά ήρθε ο φονικός σεισμός στην Κιλικία. Για τον σεισμό γράψαμε στο κανονικό μας άρθρο, εδώ θέλω να σχολιάσω κάτι παρεμπίπτον.

Η εικόνα που βλέπετε έγινε βάιραλ στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης πριν από δυο-τρεις μέρες. Δεν πρόκειται για αληθινή φωτογραφία, είναι εικόνα που την κατασκεύασε ο υποστράτηγος της Πυροσβεστικής Παν. Κοτρίδης, χρησιμοποιώντας το λογισμικό Midjourney, που φτιάχνει εικόνες με βάση κείμενο -κάτι ανάλογο με το ChatGPT δηλαδή, και στη συνέχεια πρόσθεσε τα διακριτικά της ΕΜΑΚ, το σήμα του Πυροσβεστικού Σώματος και το τουρκικό σημαιάκι (δεν θεωρώ ότι ήταν εύστοχη αυτή η επιλογή).

Ο υποστράτηγος δημοσίευσε την κατασκευασμένη εικόνα στον τοίχο του στο Φέισμπουκ δηλώνοντας καθαρά ότι την έφτιαξε «Για να τιμήσω τους συναδέλφους που δίνουν τον καλύτερο εαυτό τους για την διάσωση των πληγέντων από τους σεισμούς της Τουρκίας».

Ωστόσο, οι χιλιάδες που αναδημοσίευσαν την εικόνα την κοινοποιούσαν λέγοντας ότι είναι πραγματική φωτογραφία. Υπάρχουν βέβαια κάποιες ανακολουθίες, όπως στις κίτρινες ταινίες, αλλά αυτές μόνο όποιος ξέρει μπορεί να τις επισημάνει. (Σε μια αρχική εκδοχή της εικόνας, ο διασώστης είχε έξι δάχτυλα. Διάβασα ότι αυτό είναι γνωστό ελάττωμα των προγραμμάτων ΤΝ που φτιάχνουν εικόνες -και το βρίσκω εντυπωσιακό).

Ο υποστράτηγος το έκανε με καλό σκοπό, αλλά τελικά υπήρξε παραπλάνηση -για περισσότερα, δείτε τι έγραψαν τα Χόαξις. Και σκέφτομαι πόσες δυνατότητες παραπραγματικότητας δίνουν αυτές οι εφαρμογές. Σε λίγο δεν θα υπάρχει τρόπος (ή έστω εύκολος τρόπος) να διακριθούν πλαστά έργα, εικόνες ή βίντεο από τα πραγματικά.

* Με ενοχλεί να γράφουν με λατινικό αλφάβητο έναν όρο και να τον γράφουν λάθος. Το «φαστ τρακ» δεν υπάρχει λόγος, κατά τη γνώμη μου να το γράψεις στα ξένα, fast track, αλλά, αν το γράψεις, γράφε το σωστά. Συνήθως το βλέπω fast truck, τρελό φορτηγό με τα φρένα σπασμένα, αλλά τις προάλλες στην ΕφΣυν διαβάσαμε:

Σε αυτό συντελεί και η απόφαση του υπουργού Εργασίας να προχωρήσει με τη μέθοδο «fust truck» και στην αντιμετώπιση των περίπου 135.000 εκκρεμών αιτήσεων για χορήγηση επικουρικών συντάξεων, καταβάλλοντας αβλεπεί προκαταβολές 100 ευρώ για κάθε μήνα καθυστέρησης και μέχρι την οριστική έκδοση της απόφασης.

Έλξη;

* Φίλος στέλνει μαργαριτάρι από το καινούργιο μυθιστόρημα (Μαμά χωρίς χέρια) της Έλενας Ακρίτα.

Και βέβαια ο Θαυμαστός καινούργιος κόσμος (Brave new world στο πρωτότυπο) είναι του Άλντους Χάξλεϊ, όχι του Όργουελ.

Αλλά αυτά πρέπει να τα πιάνει ο επιμελητής, αν ξεφύγουν από τον συγγραφέα!

(Και δεν τα πιάνουν όλοι οι αναγνώστες: το βιβλίο το έχω διαβάσει, και μου άρεσε, αλλά δεν πρόσεξα το λάθος, ίσως επειδή είναι προς το τέλος).

Μπαρμπαρικά μεζεδάκια

Γιατί μπαρμπαρικά; Επειδή τα μεζεδάκια μας παίρνουν το όνομά τους από την καταιγίδα που περιμένουμε να χτυπήσει την Αττική, αν τελικά έρθει, και που πήρε το όνομα Barbara, όχι Βαρβάρα, γι’ αυτό και δεν τα είπα Βαρβαρικά.

Κι αφού ονομάτισα έτσι τα μεζεδάκια, λογικό είναι το πρώτο πιάτο της πιατέλας μας να έχει μετεωρολογικό χαρακτήρα.

Υπάρχει λοιπόν μια εφαρμογή στον ιστότοπο του υπουργείου Γεωργίας, που προειδοποιεί για τις πιθανότητες παγετού. Δεν ξέρω αν λειτουργεί καλά, μου κάνει όμως εντύπωση ότι τα τοπωνύμια είναι όλα σε καθαρεύουσα. Νιώθει κανείς σαν να μεταφέρεται στο 1960. Ιδού ένα στιγμιότυπο από την Αττική:

Δεν φαίνονται πολύ καθαρά, αλλά αν προσέξετε θα δείτε «Πετρούπολις», «Μεταμόρφωσις», «Χαλάνδριον», «Γαλάτσιον», «Καματερόν», «Ζεφύριον»!

Ας ελπίσουμε τουλάχιστον κατά τα άλλα να είναι σύγχρονη η τεχνολογία που χρησιμοποιείται για τις προβλέψεις.

* Και συνεχίζουμε μετεωρολογικά ή μπαρμπαρικά με μια προειδοποίηση από τρικαλινό ιστότοπο.

Ενδέχεται χιονοπτώσεις την Τρίτη 7 Φεβρουαρίου στα Τρίκαλα.

Πιθανές χιονοπτώσεις ή ενδέχεται να σημειωθούν χιονοπτώσεις, θα έλεγα.

* Ποιο είναι του θηλυκό του μαέστρου;

Άρθρο στο Πρόταγκον έχει τον τίτλο «Πώς η Κέιτ Μπλάνσετ εξόργισε μια διάσημη μαεστρέσα» και ξεκινάει:

Η Μάριν Ολσοπ, μαεστρέσα της Συμφωνικής Ορχήστρας της Ραδιοφωνίας της Βιέννης και πρώτη και, μέχρι πρόσφατα, μοναδική γυναίκα αρχιμαεστρέσα μιας μεγάλης αμερικανικής ορχήστρας αποκαλύπτει γιατί είναι έξαλλη με την αυστραλή ηθοποιό που την υποδύεται στην ταινία «Tar» και την απεικονίζει σαν μια χυδαία και κακοποιητική διευθύντρια ορχήστρας

Στη συνέχεια δίνει τον τύπο και στα ιταλικά (maestressa) ενώ στο υπόλοιπο άρθρο εμφανίζεται και ο επίκοινος τύπος «η μαέστρος».

Ο φίλος που το στέλνει μου γράφει, χαριτολογώντας, ότι η πρωτοβουλία του περιοδικού είναι αξιέπαινη «για τη δικιά μας… φράξια, που θέλουμε να βρούμε θηλυκά επαγγελματικά, για ν’ αντικαταστήσουμε τους επίκοινους τύπους που συμπίπτουν με το αρσενικό», αλλά αναρωτιέται αν είναι αυτός ο κατάλληλος τύπος. Υπάρχουν κάποια θηλυκά σε -έσα που είναι λαϊκά (γιατρέσα, δημαρχέσα, το τελευταίο σαφώς υποτιμητικό), υπάρχουν και τα πριγκιπέσα, κοντέσα, αλλά εξακολουθεί άραγε να είναι παραγωγική αυτή η κατάληξη;

Μεζεδάκια της μομφής

Θα καταλάβατε ότι τα ονομάζω έτσι επειδή, την ώρα που τα έγραφα χτες το μεσημέρι, διεξαγόταν στη Βουλή η συζήτηση για την πρόταση μομφής κατά της κυβέρνησης. Και θα έχετε δίκιο αν μου πείτε ότι ο κανονικός όρος είναι «πρόταση δυσπιστίας», θα σας αντιτείνω όμως ότι τίτλο «Μεζεδάκια δυσπιστίας» έχουμε ήδη χρησιμοποιήσει το 2018, όπως και «Δύσπιστα μεζεδάκια» πέρυσι -κι έτσι, τα είπα «μομφής».

Μπόρεσα να παρακολουθήσω κάποια σημεία από τη συζήτηση κι έτσι αλίευσα μερικά γλωσσικά αστοχήματα για να τα σερβίρω στη σημερινή πιατέλα.

Για παράδειγμα, ο πρωθυπουργός, απευθυνόμενος στον Αλέξη Τσίπρα είπε:

Αλλά δεν μας απαντήσατε, κ. Τσίπρα, και θέλω να σας ρωτήσω ευθέως, εάν στην επιστολή την οποία σας ενεχυρίασε ο Πρόεδρος της Αρχής αναφέρθηκαν τα ονόματα τα οποία δημοσιεύσατε σήμερα, ναι ή όχι; Υπήρχαν τα ονόματα ή δεν υπήρχαν;

Αλλά δεν τη βάζουμε ενέχυρο την επιστολή, τη δίνουμε στο χέρι, την εγχειρίζουμε. Άρα, που σας ενεχείρισε έπρεπε να πει. Πιο απλό βέβαια θα ήταν να πει: που σας έδωσε, που σας έδωσε ιδιοχειρως.

Επίσης, αν άκουσα καλά, ο Αλ. Τσίπρας είπε για τα «τρεισήμισι χρόνια» της κυβέρνησης Μητσοτάκη. Αυτό θεωρείται λάθος, είναι μάλιστα από τα πρώτα πρώτα που βρίσκει κανείς στα λαθολόγια, διότι τα χρόνια είναι γένους ουδετέρου, οπότε αφού έχουμε «τρία» χρόνια πρέπει να πούμε «τριάμισι χρόνια» αλλά «τρεισήμισι μήνες» και «τρεισήμισι ώρες». Αλλά για το θέμα αυτό χρωστάμε άρθρο.

Επίσης, έτυχε να ακούσω τον βουλευτή της ΝΔ κ. Χαρακόπουλο να επαινεί τον δημόσιο τομέα «που καταγάγει καθημερινά νίκες». Αλλά ενώ θα πούμε «έχει καταγάγει» ή μπορούμε να πούμε «θα καταγάγει» ή «φιλοδοξεί να καταγάγει», στην οριστική του ενεστώτα το ρήμα είναι «κατάγει». Πρόσεξα επίσης ότι ο Ευκλείδης Τσακαλώτος ανέφερε μια λέξη που μας απασχόλησε πρόσφατα, την κουτσουκέλα, αλλά χρησιμοποίησε τον τύπο «κουτσικέλα».

Τέλος, πρόσεξα ότι ο Αλ. Τσίπρας χρησιμοποίησε τον κακόζηλο αγγλότροπο πληθυντικό, όταν είπε ότι ο πολίτης φοβάται να περάσει «έξω από τα σουπερμάρκετΣ». Το σωστό είναι «τα σουπερμάρκετ’, βέβαια.

Κι ένα μαργαριτάρι σχετικό με τη συζήτηση στη Βουλή, αλλά από εφημερίδα. Iδού ο πρωτοσέλιδος τίτλος του Ποντικιού:

Πρόκειται βέβαια, όπως το λένε κι οι ίδιοι στον υπότιτλο, για παράφραση του πασίγνωστου ρητού «Έστι δίκης οφθαλμός ός τα πάνθ’ ορά». Ωστόσο, οι μεταξωτές περισκελίδες θέλουν επιδέξιους χειριστές. Το «ους» (το αυτί) είναι ουδέτερο, άρα η αντωνυμία έπρεπε να είναι «ό», όχι «ός». Και το «ακούει» δεν δασύνεται όπως το «ορά», άρα «τα πάντ’ ακούει».

* Κι ένα πρωθυπουργικό μαργαριτάρι, σχετικό με τη συζήτηση στη Βουλή αλλά φιλοτεχνημένο την προηγούμενη μέρα, σε ομιλία στο Ηράκλειο. Αναφέροντας προηγούμενη δήλωση του Αλέξη Τσίπρα, ο Κ. Μητσοτάκης είπε: «Υπάρχουν δικαστάς εις τας Αθήνας» (στο 55.30 του βίντεο, εδώ).

Ο Τσίπρας όμως (είδα το βίντεο) είπε, φυσικά, «Υπάρχουν δικασταί εις τας Αθήνας». Επαναλάμβανε ρήση του Ελευθ. Βενιζέλου, ο οποίος παράφραζε την παροιμιώδη φράση «Υπάρχουν δικαστές στο Βερολίνο», που αποδίδεται σε έναν μυλωνά στο Πότσδαμ.

* Αστείο ορθογραφικό λάθος που είδα στα Υπογλώσσια, όπου κάποιος εμπορικός ιστότοπος προτείνει ταξινόμηση των προϊόντων που εκθέτει κατά διάφορους τρόπους, ανάμεσά τους και κατά «φθήνουσα» τιμή.

Φθίνουσα βεβαίως, δηλαδή ξεκινάει από τη μεγαλύτερη και κατεβαίνει προς τη μικρότερη, αλλά η έλξη από τις φθηνές τιμές φάνηκε ακαταμάχητη.

Αχ, πότε θα έρθει το φθηνόπωρο, που είπε κάποιος.

* Διαβάζω στον 984:

Το φημισμένο Αδριάνειο Υδραγωγείο, το οποίο είναι λειτουργικό επί 19 αιώνες, συνεχίζοντας να μεταφέρει νερό από την Πάρνηθα και την Πεντέλη στην Αθήνα, αναδεικνύει αλλά και το καταστεί παραγωγικό, ο δήμος Χαλανδρίου κατασκευάζοντας το πρώτο δίκτυο στη χώρα αποκλειστικά μη πόσιμου νερού. Μετά από 60 χρόνια εκτός λειτουργίας, το πολύτιμο νερό που κυλάει μέσα στο Αδριάνειο θα είναι προσβάσιμο στους κατοίκους του Χαλανδρίου για ποτιστικές και άλλες ανάγκες.

Μεζεδάκια μετά την κηδεία

Μετά την κηδεία βέβαια  προσφέρουν κόλλυβα, καφέ και κονιάκ, ίσως αργότερα ψαρόσουπα στους τεθλιμμένους συγγενείς και στους προσκαλεσμένους. Αλλά εμείς, πολλές μέρες πια μετά την κηδεία του Τέως, μόνο μεζεδάκια μπορούμε να προσφέρουμε -σε όλους όμως, όχι μόνο στους λίγους.

Βέβαια, μεζεδάκια σχετικά με τον θάνατο του Τέως σερβίραμε και στο αντίστοιχο άρθρο του περασμένου Σαββάτου, ενώ ομολογώ πως δεν παρακολούθησα την κηδεία κι έτσι δεν κατέγραψα αστοχήματα που ασφαλώς θα ακούστηκαν. Διάβασα πάντως ότι έδωσαν και πήραν τύποι όπως «του εκλιπών» και «της βασιλομήτωρ» και διάβασα και μερικές αντιδράσεις και ίσως κάνω από βδομάδα έναν γενικό σχολιασμό.

Οπότε, παρά τον τίτλο, τα σημερινά μεζεδάκια θα είναι αβασίλευτα.

Και ξεκινάω με ένα βουλευτικό μεζεδάκι, από τον Βασίλη Οικονόμου, βουλευτή της ΝΔ (παλιότερα του ΠΑΣΟΚ, μετά της ΔΗΜΑΡ).

O κ. βουλευτής επαίρεται για τις «ακατάληπτες ποντιακές ρίζες» του.

Προφανώς ήθελε να πει «ακατάλυτες» ρίζες, αλλά τα μπέρδεψε κι έγραψε κάτι ακατάληπτο!

* Φίλος στέλνει άρθρο του Σκάι (με πηγή το ΑΠΕ) για μεγάλες επιτυχίες του υπουργού Τουρισμού. Ο φίλος καταρχάς δηλώνει ενοχλημένος από αμετάφραστους όρους όπως high spenders, homeporting, city break, κι έπειτα με ρωτάει ποιες είναι οι «χώρες της Σαουδικής Αραβίας»:

Επιπλέον, στο πλαίσιο της τουριστικής ανάπτυξης της Μακεδονίας, ο κ. Κικίλιας ανέφερε ότιθα πραγματοποιήσει ταξίδια εξοικείωσης για την προώθηση του τουριστικού προϊόντος σε χώρες της Σαουδικής Αραβίας με στόχο το 2023 να πραγματοποιηθούν για πρώτη φορά πτήσεις από τις χώρες αυτές.

Προφανώς εννοεί χώρες της αραβικής χερσονήσου. Αναρωτιέμαι αν την κοτσάνα πρέπει να τη χρεώσουμε στον κ. Κικίλια ή στο ΑΠΕ.

* Κι ένα υποτιτλιστικό, που το έχω από την περασμένη εβδομάδα.

O φίλος μας ο Jago, που το αλίευσε, μου λέει ότι είναι από ένα επεισόδιο του Criminal Minds στο Disney+. Πώς ο Ripper από Αντεροβγάλτης έγινε Σπαστήρας, δεν το ξέρω. Εκτός βέβαια αν το πρωτότυπο είχε κάτι άλλο και είναι σωστός ο υπότιτλος.

* Κι άλλο ένα υποτιτλιστικό, από την ταινία «Επικηρυγμένος Βασιλιάς» στο Netflix.

Ο φίλος που το στέλνει λέει «ίσως το θεωρήσεις ασήμαντο».

Δεν είναι και σημαντικό, θα ήθελα όμως να σχολιάσω κάτι.

Το πρόβλημα εδώ δεν είναι η «λανθασμένη» προστακτική κατά τη γνώμη μου. Είναι, περισσότερο, η επιλογή της προστακτικής. Δεν μπορώ να φανταστώ τον εαυτό μου να λέει ούτε «Επέμενε» ούτε «επίμενε»,  εδώ που τα λέμε ούτε «επέμεινε» ούτε «επίμεινε» (αν και αυτός ο τύπος κάαααπως λιγότερο εξωτικός μού ακούγεται). Θέλω να πω, θα έλεγα «Να επιμείνεις» ή κάτι τέτοιο, αν διάλεγα αυτό το ρήμα.

* Μου λέει φίλος:

Αβασίλευτα μεζεδάκια

Βεβαίως τα ονομάζω έτσι αφού όλη τη βδομάδα συζητάμε για τον Τέως, τον έκπτωτο βασιλιά Κωνσταντίνο και την κηδεία του, που θα γίνει μεθαύριο και θα μπορούσε να την έχει οργανώσει ο Σρέντινγκερ, αφού θα γίνει μεν «ιδιωτικά» και όχι με τιμές αρχηγού κράτους, αλλά σε μέρος της επιλογής της οικογένειας του μακαρίτη, με τελετή στη Μητρόπολη και, σύντομο έστω, λαϊκό προσκύνημα, με αναβαθμισμένη κυβερνητική παρουσία και με αξιόλογη επιβάρυνση του κρατικού προϋπολογισμού για αστυνομική παρουσία, προετοιμασία του χώρου στο Τατόι κτλ.

Και αφού θα παραστεί ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης στην κηδεία, είναι δίκαιο να πούμε ότι τη Δευτέρα θα κλάψει ο κάθε πικραμμένος.

Και ξεκινάμε με ένα μεγαμεζεδάκι σχετικό με τον μακαρίτη, που μας το προσφέρει απλόχερα το in.gr. Βάζω οθονιά μήπως και το διορθώσουν, αλλά αν θέλετε να διαβάσετε ολόκληρο το μακροσκελές άρθρο το λινκ είναι εδώ.

H πρώτη παράγραφος του αποσπάσματος είναι αριστούργημα:

Κατ’ αρχήν ο δεσμός είχε προγραμματιστεί για τον Ιανουάριο του 1965, αλλά ο θάνατος του βασιλιά Παύλου Α’ της Ελλάδας στις 6 Μαρτίου 1964 επέσπευσε τα μεγαλεία.

Ποιος δεσμός; Ποια μεγαλεία;

Το άρθρο είναι ενυπόγραφο, το υπογράφει η συντάκτρια Έφη Αλεβίζου, αλλά και μόνο αυτή η παράγραφος φωνάζει από μακριά ότι πρόκειται για μετάφραση από κάποια γλώσσα.

Ποια γλώσσα; Όταν πιο κάτω διαβάζουμε ότι «απέκτησε δύο παιδιά, την Αλεξία της Ελλάδος και τον Πάμπλο», λες και γέννησε τον… Μιχάλη Ράπτη, υποψιαζόμαστε ότι το άρθρο έχει στραβομεταφραστεί από τα ισπανικά. Η υποψία μας ενισχύεται και από το «η Χούντα των συνταγματαρχών έλαβε χώρα στις 21 Απριλίου» και από το εξής φοβερό, εκτός οθονιάς:

…στις 18 Σεπτεμβρίου 1964, παντρεύτηκαν στον ορθόδοξο καθεδρικό ναό της Αγίας Μαρίας του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου στην Αθήνα

Αυτό δεν είναι δυνατόν να το έχει γράψει Έλληνας. Στα ελληνικά δεν λέμε ‘Αγία Μαρία’, ενώ στα ισπανικά λένε Santa Maria, και επιπλέον, αν δεν έχουμε κατέβει από τον πλανήτη Άρη ξέρουμε ότι πρόκειται για τη Μητρόπολη!!

Και πράγματι το άρθρο είναι στραβομεταφρασμένο από το εξής ισπανικό άρθρο. Εκεί διαβάζουμε πράγματι ότι:

y el 18 de septiembre de 1964 se casaron en la catedral ortodoxa de Santa María de la Anunciación en Atenas. [Η Αγία Μαρία που λέγαμε!]

και ότι

En principio el enlace se había previsto para enero de 1965, pero el fallecimiento del rey Pablo I de Grecia el 6 de marzo de 1964 precipitó los fastos. [Enlace, ο γάμος αλλά και ο δεσμός, los fastos, η τελετή αλλά και τα μεγαλεία]

Δηλαδή η κ. Έφη Αλεβίζου πήρε ένα ισπανικό άρθρο, το στραβομετάφρασε και έβαλε φαρδιά-πλατιά το όνομά της χωρίς αναφορά της πηγής, απ’ όσο βλέπω. Λογοκλοπή λέγεται αυτό, αλλ’ ο θεός αγαπάει και τον Νικοκύρη.

* Κι άλλο ένα για την κηδεία. Σε δελτίο ειδήσεων του Κόντρα ακούμε (περί το 5.30 στο βίντεο) τη δημοσιογράφο να μας λέει ότι «έχουν προσκεκληθεί» ο τάδε και ο δείνα. Το είπε τουλάχιστον δύο φορές.

* Και συνεχίζουμε με ένα παλιότερο μεζεδάκι, ελαφρώς μπαγιάτικο αφού είναι χριστουγεννιάτικο, που όμως αξίζει να το δείτε, αφού σπάνια θα βρείτε κατσίκες σχεδιάστριες.

Σε ένα άρθρο για χριστουγεννιάτικες παραδόσεις, διαβάζουμε για ένα ξωτικό που παρέδιδε δώρα μέσω (!) ενός έλκηθρου που το είχαν σχεδιάσει κατσίκες!

Το αγγλικό πρωτότυπο, βέβαια, θα έλεγε drawn by…

Το έσερναν κατσίκες το έλκηθρο, δεν το σχεδίασαν!

* Κι ένα ακόμα μπαγιάτικο, που λόγω πληθώρας ύλης περίσσεψε από τα μεζεδάκια της περασμένης εβδομάδας. Σε άρθρο για την παραίτηση του βουλευτή Χειμάρρα διαβάζουμε:

Ο Τομεάρχης του ΣΥΡΙΖΑ υποστηρίζει πως ουσιαστικά παραιτήθηκε υπό το βάρος των προαναγγελθέντων αποκαλύψεων για την εικονική μεταβίβαση της δεύτερης εταιρείας του, SMART IKE.

Ποδαρικό στα μεζεδάκια του 2023

Θα μου πείτε, κομμάτι αργά είναι για ποδαρικό, ο μήνας έχει ήδη φτάσει 7. Πράγματι, αλλά σήμερα είναι το πρώτο Σάββατο του χρόνου -εξάλλου, άλλοι κόβουν πίτες μέχρι και τα μέσα του Φλεβάρη. Τέλος πάντων, το σημερινό είναι το πρώτο άρθρο της χρονιάς με μεζεδάκια -τα πρώτα μεζεδάκια του 2023, αν και κάποια ίσως υπήρχαν στο συρτάρι από πέρυσι.

Περυσινό είναι, για παράδειγμα, το μαργαριτάρι της ΕΡΤ, έστω και από την τελευταία μέρα του χρόνου.

Tόσο στο σουπεράκι της εκπομπής, όσο και στον ιστότοπο της ΕΡΤ, γράφτηκε ότι drug queen διάβασε παραμύθια σε μικρά παιδιά.

Προσοχή όμως, άλλο drug, τα φάρμακα και τα ναρκωτικά, και άλλο drag. Ο όρος drag, που έχει σκοτεινή ετυμολογία (δεν ταυτίζεται με το ρήμα drag = σέρνω) σημαίνει περίπου τις παραστάσεις από παρενδυτικούς.

Οπότε, drag queen είναι το πρόσωπο, συνήθως άντρας, που ντυνεται επιδεικτικά γυναικεία και δίνει σχετική παράσταση.

Έχει χρησιμοποιηθεί και εσκεμμένα ο όρος drug queen, τουλάχιστον μια φορά, για μια Μεξικάνα βαρώνη των καρτέλ των ναρκωτικών.

* Ο κινητήρας του αεροπλάνου παρουσίασε πρόβλημα και ο πιλότος αναγκάστηκε να το προσγειώσει σε ένα μικρό νησί του Ειρηνικού.

Διαβάζουμε τον τίτλο στο σχετικό άρθρο:

Περιπέτεια στον αέρα για 787 επιβάτες

και στο άρθρο:

Παρά την ατυχία τους οι 787 επιβάτες είχαν την ευκαιρία να ξεναγηθούν στο νησί από τους ντόποιους [σικ, ρε] οι οποίοι τους σέρβιραν και μπύρες σε μια ερημική παραλία.

Δεν ξέρω αν υπάρχει εμπορικό αεροσκάφος που να παίρνει τόσους επιβάτες, πάντως οι συγκεκριμένοι ήταν περίπου 300. Το 787 ήταν απλώς ο τύπος του αεροσκάφους (Μπόινγκ)! Η αρχική είδηση δημοσιεύτηκε στην real.gr, αλλά οι συντάκτες της στη συνέχεια το αντιλήφθηκαν και το διόρθωσαν, έτσι έμεινε μόνο στις αναδημοσιεύσεις.

Είχα όμως κρατήσει οθονιά, που την παρουσιάζω εδώ για του λόγου το αληθές και διότι έχει κι άλλο ένα ενδιαφέρον:

Πώς γίνεται να έχασαν την αλλαγή του χρόνου; θα ρωτήσετε. Το νησί Πόγκο Πόγκο βρίσκεται κοντά στη γραμμή αλλαγής ημερομηνίας. Οπότε, οι επιβάτες του 787 απογειώθηκαν από το νησί στις 31 Δεκεμβρίου το απόγευμα και λίγο αργότερα είδαν ότι ήταν απόγευμα της 1ης Ιανουαρίου 2023.

Τα τελευταία μεζεδάκια του 2022

…τα οποία εκτάκτως δημοσιεύονται σήμερα Παρασκευή αντί του καθιερωμένου Σαββάτου, όπως κάποιες εφημερίδες κυκλοφορούν Σάββατο τα κυριακάτικα φύλλα τους όταν η Κυριακή είναι γιορτή, επειδή αύριο θα ανακοινωθούν τα αποτελέσματα της Λέξης της χρονιάς για το 2022!

Έχετε αγωνία για τα αποτελέσματα; Περιμένετε μέχρι αύριο. Στην απίθανη όμως περίπτωση που δεν έχετε ψηφίσει, ακόμα προλαβαίνετε –αλλά θα πρέπει να βιαστείτε! Οι κάλπες κλείνουν ή τέλος πάντων η ψηφοφορία τελειώνει στις 18.00, στις 6 μμ, το απόγευμα ή το βράδυ αναλόγως πώς το βλέπει κανείς, οπότε λίγες ώρες  μείνανε. Ψηφίζετε εδώ.

* Kαι ξεκινάμε με ένα υπουργικό μαργαριτάρι, σε πρόσφατο τουίτ του υπουργού Επαναπροωθήσεων Νότη Μηταράκη.

Αθλιος ο ρόλος του και εγκληματική η θητεία του, αλλ’ αυτά θα τα εξετάσουμε ίσως άλλη φορά. Για σήμερα, γλωσσικά αστοχήματα, όπως αστόχημα είναι η χρήση του «προκαταβάλλω» εδώ.

Φυσικά, το δημοσίευμα της ΕφΣυν, ενδεχομένως προσπαθεί να «προκαταλάβει» τη δικαιοσύνη και όχι να την προκαταβάλει ή να την προκαταβάλλει όπως θέλει ο υπουργός, ο οποίος, θα έλεγε κανείς, προκαταβολές ονειρεύεται.

* Σε ενδιαφέρον άρθρο για την αστρονομία, και ειδικότερα για την παρατήρηση του πλανήτη Δία, διαβάζουμε:

Τώρα, ο Orton και οι συνάδελφοί του έχουν ανακαλύψει αναπάντεχες εποχιακές και μη περιοδικότητες μαζί με άλλους τσεχικούς γρίφους, σε υπέρυθρες παρατηρήσεις του Δια που εκτείνονται σε 40 χρόνια, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Nature Astronomy. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι ένα ανώτερο στρώμα στην ατμόσφαιρα του Δία, τη στρατόσφαιρα, επηρεάζει πολύ τις θερμοκρασίες στο κατώτερο επίπεδο, την τροπόσφαιρα.

Τι είναι αυτοί οι τσεχικοί γρίφοι; Δεν αμφιβάλλω πως θα υπάρχουν, αλλά θα περίμενα να εμφανίζονται σε περιοδικά της Πράγας, όχι στον πλανήτη Δία! Κάτι δεν πήγε καλά στη μετάφραση, θα έλεγα.

Και πράγματι, ανατρέχοντας στο πρωτότυπο άρθρο δεν βρίσκουμε Czech puzzles, αλλά…

Now, Orton and his colleagues have discovered “unexpected seasonal and non-seasonal periodicities,” along with other “associated puzzles,” in infrared observations of Jupiter that span 40 years, according to a study published on Monday in Nature Astronomy. The results suggest that a higher layer of Jupiter’s atmosphere, called the stratosphere, is heavily influencing temperatures at a lower level, known as the troposphere.

Μεζεδάκια από το Κορωπί

Μια και σήμερα είναι η παραμονή των Χριστουγέννων, θα περίμενε κανείς πως ο τίτλος του σαββατιάτικου πολυσυλλεκτικού μας άρθρου θα ήταν κάτι σαν «Μεζεδάκια της παραμονής». Προχτές ωστόσο προστέθηκε στην πιατέλα μας ένα αριστούργημα που δίκαια οικειοποιείται τον τίτλο, μια υπερπαραγωγή κοτσάνας, που αν ήταν κινηματογραφική ταινία θα είχε τίτλο Ζαμέ στο Κορωπί.

Εννοώ βέβαια τις δηλώσεις που πραγματοποίησε στις Βρυξέλλες ο κ. Μιχάλης Δημητρακόπουλος, δικηγόρος της Εύας Καϊλή, στις οποίες ακούγεται να σκοτώνει διαδοχικά πρώτα τη γαλλική και μετά την αγγλική γλώσσα. Ακούστε τον:

Μαντάμ Eva Kaili ετ ενοσάν, λέει. Ελ ν’ α ζαμέ ετέ Κορωπί.

Και συνεχίζοντας στα αγγλικά, σι ιζ άινοσεντ.

Βεβαίως, η Καϊλή είναι γυναίκα, οπότε αν είναι αθώα στα γαλλικά είναι innocente, που προφέρεται ινοσάν-τ. Και αν ποτέ δεν δωροδοκήθηκε, elle n’a jamais été corrompue, κορομπύ.

Όσο για το άινοσεντ, ίσως προέρχεται από το I no cent.

Το αστείο είναι ότι σε προηγούμενες δηλώσεις του ο κ. Δημητρακόπουλος είχε πει ότι ευτυχώς ξέρει Γαλλικά κι έτσι θα μπορέσει να αντεπεξέλθει -ή κάτι ανάλογο. Το περίεργο, πάλι, είναι για ποιο λόγο δεν άφησε τις δηλώσεις στον Βρυξελλιώτη συνάδελφό του.

Ας ελπίσουμε όμως η νομική κατάρτιση του κ. συνηγόρου να είναι καλύτερη από τη γαλλομάθειά του.

* Και συνεχίζουμε με μια υπέροχη περίληψη ταινίας στο ερτφλιξ («Η χαμένη τιμή της Καταρίνα Μπλουμ»).

«Η Καταρίνα Μπλουμ νεαρή, ελκυστική, έξυπνη, ευαίσθητη – ερωτεύεται σε ένα καρναβαλικό πάρτι έναν νεαρό ριζοσπάστη παραβάτη του νόμου που διαφεύγει από την αστυνομία. Η σύντομη σχέση της με έναν κυνηγημένο άνδρα την φέρνει υπό αστυνομική παρακολούθηση και την καθιστά το σκληρά εκμεταλλευόμενο αντικείμενο φτηνού εντυπωσιασμού των εφημερίδων. Παρουσιάζεται στα πρωτοσέλιδα μιας καθημερινής εφημερίδας μεγάλης πόλης, παρουσιάζεται ως πόρνη, άθεη, συμπαθής κομμουνίστρια, γίνεται στόχος ανώνυμων τηλεφωνημάτων και επιστολών, η ακεραιότητα των σεξουαλικών προαγωγών είναι τόσο βαθιά που ξεπερνά ακόμη και τη θέλησή της να επιβιώσει, που πυροβολεί τον προσβλητικό δημοσιογράφο.»