Πατρινό Καρναβάλι (κείμενο του Μποστ, παρουσίαση από AntonisLaw)

Καρναβάλι σήμερα. Στην Πάτρα και σε μερικά ακόμα μέρη το γιορτάζουν με τρόπο ξεχωριστό. Ο φίλος μας ο AntonisLaw, ο Νομικαντώνης, που είναι βέβαια Κρητικός αλλά ζει στην Πάτρα, επειδή δεν είναι μοναχοφάης, θέλησε να μας κάνει να ζήσουμε κι εμείς το Πατρινό Καρναβάλι, και μας κερνάει ένα ευθυμογράφημα του Μποστ με ακριβώς αυτόν τον τίτλο.

Το ευθυμογράφημα δημοσιεύτηκε στο τεύχος Μαρτίου 1964 του περιοδικού Δρόαμοι της Ειρήνης, με το οποίο συνεργαζόταν τακτικά ο Μποστ τότε και στη συνέχεια συμπεριλήφθηκε στο βιβλίο Μποστ – Πεζά κείμενα 1960-1965. Εδώ ο Αντώνης έχει μονοτονίσει και έχει εκσυγχρονίσει την ορθογραφία, κάτι που θα ήταν ιεροσυλία για σκίτσο του Μποστ, όμως σε αυτά τα πεζά κείμενα ο Μποστ ακολουθούσε συμβατική ορθογραφία εποχής -η μονη διαφορά είναι ότι στην υποτακτική υπήρχε το η, που έγινε τώρα ει. Το σκίτσο του Μποστ συνόδευε το βιβλίο.

Δεν γράφω περισσότερα διότι ο Αντώνης έχει και εισαγωγή και σχολιασμό (μετά το ευθυμογράφημα), οπότε του δίνω τον λόγο αμέσως:

Το κείμενο δημοσιεύτηκε τις Απόκριες του 1964, λίγες μέρες αφότου είχε ορκιστεί Πρωθυπουργός ο Γεώργιος Παπανδρέου (18 Φεβρουαρίου 1964), και στα γεγονότα των ημερών αναφέρεται το κείμενο. Τελικά για την ιστορία το Πατρινό Καρναβάλι του 1964 ματαιώθηκε λόγω του θανάτου του βασιλιά Παύλου (6 Μαρτίου 1964). Φυσικά ο χορός του δημοτικού θεάτρου ήταν τα ντόμινα ή Μπουρμπούλια στο θέατρο «Απόλλων» (ανέγερση περί τα 1872) του αρχιτέκτονα Ερνέστου Τσίλλερ στην πλατεία Γεωργίου (Α’) της Πάτρας. Διαβάζουμε ότι κάποιοι μελετητές ανάγουν τα πρώτα Μπουρμπούλια ήδη στα πρώτα χρόνια της αποπεράτωσης του «Απόλλωνα».  Τα Μπουρμπούλια διεξαγόταν απογευματινή ώρα και ντύνονταν μόνο οι γυναίκες με μαύρο ντόμινο και μάσκα ενώ οι άντρες με επίσημο ένδυμα χορού, οι γυναίκες δεν πλήρωναν εισιτήριο και ο καβαλιέρος επέλεγε ντάμα χωρίς να ξέρει την ταυτότητά της, αλλά και η ίδια κατά κάποιο τρόπο αξιοποιώντας την ανωνυμία της συμμετείχε στο παιχνίδι αυτό. Τα Μπουρμπούλια διεξάγονται κανονικά κάθε χρόνο αλλά στο φυσικό τους χώρο, στο Δημοτικό Θέατρο «Απόλλων» έχουν αρκετά χρόνια να πραγματοποιηθούν. Οι καλλιτέχνες που συνήθως καλούνται είναι ο Πασχάλης, η Μπέσσυ Αργυράκη,  ο Γιώργος Πολυχρονιάδη, ο Λάκης Τζορντανέλλι , η Κατερίνα Αδαμαντίδου, η Σοφία Αρβανίτη (όσον ήταν εν ζωή και ο Ρόμπερτ Ουίλλιαμς και ο Δάκης)  και γενικά τραγουδιστές του ελληνικού ποπ της δεκαετίας του εξήντα και του εβδομήντα αλλά και του ογδόντα.   Έχει ενδιαφέρον ότι ο Μποστ βάζει και τους άντρες να φορούν ντόμινα, ίσως για να εξυπηρετήσει τη μυθοπλασία του, για να μπορέσει να γίνει η παρεξήγηση σχετικά με τον ποιον τελικά κρυφάκουγε μέσα στο χορό.

ΠΑΤΡΙΝΟ ΚΑΡΝΑΒΑΛΙ

Όταν κανείς έχει λίγα χρήματα και πολλάς στενοχωρίας, το πρώτον πράγμα που επιθυμεί είναι να διασκεδάσει. Έτσι κι εγώ, μόλις εισήλθε το Τριώδιον και ευρέθην με πολλάς στενοχωρίας, ησθάνθην μίαν τάσιν διά ξεφάντωμα. Συνέπεσε δε τας ημέρας εκείνας να συναντήσω τον φίλον μου Ανδρέαν που ήτο νυμφευμένος επίσης και του εξεμυστηρεύθην τας επιθυμίας μου. Ο Ανδρέας στεναχωρίας δεν έχει, αλλά είχε ένα ωραιότατον αυτοκίνητον.

-Ανδρέα, του είπα, πολλοί φίλοι μού κάνουν προσκλήσεις διά την Πάτρα με το αυτοκίνητό τους. Αλλά διστάζω…

-Να πας. Θα διασκεδάσεις πολύ ωραία. Μη διστάζεις.

-Φοβούμαι όπως οδηγούν. Τρέχουν πολύ. Μόνο σ’εσένα Ανδρεά έχω εμπιστοσύνη. Αλλά εσύ θα μείνεις εδώ.

– Όχι δεν θα μείνω. Η Πλάκα είναι γνωστή και οι γιορτές της δεν παρουσιάζουν πολύ ενδιαφέρον. Θα πάω κι εγώ στην Πάτρα. Δεν έρχεσαι μαζί μας κι εσύ με τη γυναίκα σου;

– Ευχαριστώ, Ανδρέα. Δεν θέλω να σας δώσω βάρος. Άλλωστε εσύ θα έχεις την παρέα σου. Άσε, καλύτερα να μείνω στην Αθήνα. Οι γιορτές δεν είναι για μας.

– Τι θα κάνεις εδώ;

– Θα δω το γαϊτανάκι. Θα περάσει η ώρα μου…

– Το γαϊτανάκι, απαγορεύθηκε. Θα πλήξεις.

– Θα πάρω κι ένα φθηνό πλαστικό κλομπ.

– Απαγορεύθηκε κι αυτό.

– Ε, κάτι θα κάνω. Θα πάρω δυο δραχμές χαρτοπόλεμο και θα μετρώ τα μπλε και τα κόκκινα κομφετί και θα περάσει η ώρα μου. Το κομφετί δεν απαγορεύεται. Με δυο δραχμές θα διασκεδάσω… Μην με πιέζεις. Δεν έρχομαι στην Πάτρα. Ίσως δεν βρούμε και δωμάτιο.

– Μη σε νοιάζει για δωμάτιο. Θα μείνουμε στο σπίτι μιας θείας μου. Έχει ένα αρχοντικό παλιό με 10 δωμάτια άδεια…

– Όχι, Ανδρέα, μην επιμένεις…

– Καλά, άσε. Θα βάλω την γυναίκα μου να τηλεφωνήσει στη γυναίκα σου. Εσύ σ’αυτά πάντα είσαι αναποφάσιστος. Δεν έχουμε παρέα, γιατί ο Κώστας με την αρραβωνιαστικιά του έφυγε με τα πεθερικά του και την κουνιάδα του για τη Θήβα από χθες, να δουν το Βλάχικο Γάμο. Και μεις τον είδαμε τρεις φορές και τον βαρεθήκαμε…

– Ναι, βέβαια, ο Βλάχικος Γάμος, δεν συγκρίνεται με το Καρναβάλι της Πάτρας. Στην Πάτρα υπάρχει μεγαλυτέρα ποικιλία…

– Ε, είδες; Καλύτερα θα περάσουμε. Άσε το ζήτημα σε μένα. Θα καταφέρουμε τη γυναίκα σου…

Αυτά είπα με τον φίλο μου Ανδρέα και χωρίσαμε.

Ο Μποστ για το δημοψήφισμα του 1974

Μια και η βδομάδα πέρασε στον απόηχο της κηδείας του Τέως, ταιριάζει σήμερα να βάλουμε μια γελοιογραφία του Μποστ που μας θυμίζει το δημοψήφισμα του Δεκεμβρίου 1974, χάρη στο οποίο ο Κωνσταντίνος έγινε Τέως.

Ήδη πριν από τη μεταπολίτευση, από το 1973, ο Μποστ είχε ξαναρχίσει συνεργασία με τον Ταχυδρόμο, η οποία συνεχίστηκε μετά τη μεταπολίτευση, τουλάχιστον έως την άνοιξη του 1975. Παράλληλα, από την επανέκδοση της Αυγής και μετά, άρχισε να γράφει στην Αυγή εβδομαδιαία στήλη με ευτράπελο σχολιασμό της επικαιρότητας, με τον γενικό τίτλο Καλειδοσκόπιο -μικρά κείμενα, χωρίς όμως γελοιογραφίες.

Θα παρουσιάσουμε σήμερα ένα σκίτσο, που δημοσιεύτηκε στον Ταχυδρόμο στις 12 Δεκεμβρίου 1974, δηλαδή αμέσως μετά από το δημοψήφισμα της 9ης Δεκεμβρίου που έδωσε πλειοψηφία 69% στην αβασίλευτη δημοκρατία.

Δυστυχώς, το έχω φωτογραφίσει πρόχειρα από το άλμπουμ που εξέδωσε ο Καστανιώτης με τα Σκίτσα 73-74, διότι είναι σε σχήμα μεγάλο, άβολο για σκανάρισμα. Όμως ο Στάζιμπο έκανε τα μαγικά του κι έτσι σουλουπώθηκε η εικόνα.

Ο Μποστ παρουσιάζει την πριγκίπισσα Αλεξία, την πρωτότοκη κόρη του βασιλικού ζεύγους, να τηλεφωνεί από το Λονδίνο στη γιαγιά της, τη βασιλομήτορα Φρειδερίκη, στην Ινδία.

Πριν από 60 χρόνια: Ο Μποστ για την υπόθεση Κεφαλογιάννη (μια συνεργασία του ΜΙΚ_ΙΟΥ)

Tο ιστολόγιο αγαπάει τον Μποστ και του έχει αφιερώσει αμέτρητα άρθρα, σε πολλά από τα οποία θυμόμαστε (οι παλιότεροι) ή γνωρίζουμε (οι νεότεροι) γεγονότα της πρόσφατης ιστορίας μέσα απο γελοιογραφίες του Μποστ. Στην αρχή, τα άρθρα αυτά είχαν γενικό τίτλο «Πριν από 50 χρόνια…», μετά «Πριν από 55 χρόνια…», αλλά τα χρόνια περνάνε και το ιστολόγιο συνεχίζει να εκπέμπει, οπότε πέρσι εγκαινιάσαμε μια νέα χρονολόγηση, τη σειρά «Πριν από 60 χρόνια». Tο προηγούμενο, δωδέκατο σκίτσο της σειράς το είχαμε δημοσιεύσει πριν από 3 μήνες περίπου -εδώ, κι έτσι το σημερινό είναι το πρώτο με σκίτσα του 1962.

Το σημερινό άρθρο είναι μια συνεργασία του φίλου μας του ΜΙΚ_ΙΟΥ, και έχει θέμα κρητικό, ένα επεισόδιο που έγινε στην Κρήτη το 1962. Μάλιστα, είναι δίκροκο, αφού ο Μποστ είχε αφιερώσει δύο συνεχόμενα σκίτσα στο επεισόδιο. Θα αφήσω τον Μικ_ιο να τα πει, εγώ απλώς κάνω ορισμένες δευτερεύουσες επεμβάσεις.

Θα δούμε σήμερα δύο σκίτσα του Μποστ, αφού το δεύτερο από αυτά, που δημοσιεύτηκε πριν ακριβώς 60 χρόνια, στις 4-2-1962 στην Ελευθερία, είναι ουσιαστικά συνέχεια του πρώτου, που είχε δημοσιευτεί την αμέσως προηγούμενη Κυριακή 28-1-1962.

Αναφέρονται και τα δύο σε ένα σοβαρό επεισόδιο που είχε συμβεί στις 25-1-1962 στο Ηράκλειο, όταν ο Βαγγέλης Κεφαλογιάννης, αδελφός του βουλευτή της ΕΡΕ (και πρώην υφυπουργού οικισμού, 1958-61) Μανώλη Κεφαλογιάννη, είχε επιτεθεί μέσα στα γραφεία της εφημερίδας «Αλλαγή» στον διευθυντή της δημοσιογράφο Μανώλη Καρέλλη –μετέπειτα Δήμαρχο Ηρακλείου και αργότερα ευρωβουλευτή. Το γεγονός είχε, φυσικά, πολιτικό αντίκτυπο και τα όσα ακολούθησαν έδειξαν ότι επηρέασε σημαντικά τις πολιτικές εξελίξεις.

Ο Μαν. Καρέλλης (Μ.Καρ. στα επόμενα), με την αρθρογραφία του στην «Αλλαγή», είχε ανοίξει μέτωπο με την οικογένεια Κεφαλογιάννη –και ειδικότερα τον Βαγγέλη (Β.Κεφ.)- με κατηγορίες για παραβιάσεις του νόμου σε διάφορα πεδία, όπως: χασισοκαλλιέργειες, παρανομίες στα χοιροστάσιά τους, παράνομες ρουλέτες, μέχρι και αυθαίρετες κατασκευές εγκαταστάσεων ηλεκτροδότησης σε χωριά! (εξηλεκτρισμός, τότε)

Σύμφωνα με όσα κατέθεσε ο παθών αλλά και οι μάρτυρες, ο Β.Κεφ. ‘μπούκαρε’ στο γραφείο του δημοσιογράφου το απομεσήμερο της 25-1-1962, φωνάζοντας κάτι περί «ενταφιασμού» και του επιτέθηκε, τραυματίζοντάς τον στον μηρό, «ανασπάσας μάχαιραν» μήκους 24 εκ. Ακούγοντας τη φασαρία έτρεξαν από το υπόγειο εργαζόμενοι και συγκράτησαν τον δράστη. Το μαχαίρι τού είχε φύγει από το χέρι (ύστερα από κλοτσιά του Μ.Καρ.;), ο Β.Κεφ. τράβηξε και πιστόλι, αλλά οι εργαζόμενοι τον απέτρεψαν από το να το χρησιμοποιήσει (ή δεν πρόλαβε) και τον άφησαν να φύγει (ή τους ξέφυγε).

Ο Μ.Καρ. μεταφέρθηκε σε κλινική, όπου του έραψαν το τραύμα και βγήκε μετά από 4-5 μέρες.

Στο 1^ο σκίτσο (ΝΟΜΙΚΑΙ ΣΥΜΒΟΥΛΑΙ) ο Β. Κεφ., με αμφίεση μεταξύ χωροφύλακα, καουμπόι και (ψευτό-)μάγκα και ύφος «καπετάνιου», ζητά καταφύγιο και νομική προστασία από τον αδελφό του. Στο πηλήκιο γράφει ΦΡΟΥΡΑΡΧΟΣ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ, όπως ήταν προσωνύμιο του συγκεκριμένου παράγοντα της πόλης, για ευνόητους λόγους. Τα παράσημα τού είχαν απονεμηθεί –υποθέτω- για την αντιστασιακή του δράση κατά την κατοχή.

Ο Β.Κεφ. μάλλον δεν κρυβόταν στο σπίτι τού και δικηγόρου Μ.Κεφ. (του οποίου, ωστόσο, το δίπλωμα υπογράφει ο Μποστ!). Το κρησφύγετο βρισκόταν –απ’ όσα αργότερα λέχθηκαν- σε συγγενικό του σπίτι στη βορειοδυτική πλευρά του Ηρακλείου (Αγία Τριάδα, ίσως)

Το κείμενο στο ανοικτό σύγγραμμα που συμβουλεύεται ο Μ.Κεφ. (για να μην κουράζεστε), επαναλαμβάνει τον ‘κώδιξ της ΕΡΕ’:

’’ΑΝΑΞΙΟΙ ΣΤΡΑΤΗΓΟΙ ΚΑΙ ΑΞΙΟΙ ΦΡΟΥΡΑΡΧΟΙ ΝΟΜΙΚΩΣ ΕΙΝΑΙ ΑΘΩΟΙ’’.

Μπορεί εύκολα να διακρίνει κανείς το ταλέντο του Μποστ να θίγει, με το γνωστό ύφος και τα λογοπαίγνιά του, θέματα της επικαιρότητας.

Στις ράχες των βιβλίων λογοπαίζει με:

– ΝΕΟΝ ΕΝΟΙΚΙΟΣΤΑΣΙΟΝ-ΧΟΙΡΟΣΤΑΣΙΟΝ: Ως γνωστόν, η οικογένεια Κεφαλογιάννηδων είχε μεγάλα χοιραστάσια, γι’ αυτό και ο Μ.Κεφ. αποκαλούνταν χλευαστικά ‘χοιροβοσκός’.

– Ο ΠΡΑΚΤΙΚΟΣ ΓΕΩΠΟΝΟΣ-ΦΥΤΟΛΟΓΙΑ , αλλά και ΓΕΟΠΟΝΙΚΑΙ ΣΥΝΒΟΥΛΑΙ (στο γραφείο): Μπηχτές,

για την ανάπτυξη χασισοκαλλιεργειών, στην οποία επιδίδονταν ο Β. Κεφ.– σύμφωνα με τον Μ. Καρ. αλλά και τον βουλευτή της Ε.Κ. Μαρή Κων. Είχε γίνει και σχετικό δικαστήριο στα Χανιά 9-8-1961, όπου μάλιστα ο Β.Κεφ. είχε απειλήσει τον Μ.Καρ.

– ΣΤΑΝΤΑΛ / ΤΟ ΜΑΥΡΟ ΚΑΙ ΤΟ ΚΟΚΙΝΟ: Προφανής υπαινιγμός για τις ρουλέτες, που ήταν μια ακόμη δραστηριότητα του Β.Κεφ., σύμφωνα με τους κατηγόρους του (στο επόμενο σκίτσο αναφέρεται ξεκάθαρα).

– Στο γραφείο μπροστά επίσης –εκτός από τα προφανή «ΔΙΚΑΙΑ» που υπηρετεί ο Μ.Κεφ.- βλέπουμε ότι ασχολείται και με ΛΕΞΙΚΟΓΡΑΦΗΣΕΙΣ. Πρόκειται για ειρωνικό σχόλιο στην υπόσχεση του Υπ. Εσωτερικών στη Βουλή, ότι θα προβεί σε λεξικογράφηση των εκλογικών καταλόγων, για να εκκαθαριστούν από πεθαμένους, διπλοεγγεγραμμένους κλπ, που «χρησίμευσαν» στις εκλογές βίας και νοθείας της 29-10-1961.

Στα συννεφάκια:

• Ρεβόλβερον: Καθαρευουσιάνικη απόδοση, κι όμως ρεβόρ(λ)βορο, πράγματι λέγανε οι παλιοί το μικρό πιστόλι γενικά-στα ηρακλειώτικα, τουλάχιστον. Το οποίον, τελικά, δεν «ήναψεν αυτοφυώς» (καταπληκτική έκφραση!-κτγμ), όπως είπαμε και πιο πάνω.
• Ευδιάκριτο το λογοπαίγνιο χήρους -> χήρας.
• … ν’ αποδράς με «Μιγκ» στην Ιταλίαν. Βούλγαρος πιλότος είχε κάνει αναγκαστική προσγείωση ενός (κατασκοπευτικού 😉 Μιγκ-17 κοντά στο Μπάρι πριν λίγες μέρες.
• Λεξικογράφησις… Καταλάνοι: Για την λεξικογράφηση είπαμε, οι δε Καταλάνοι είναι οι διαβόητοι αδελφοί Κατελάνοι, μπράβοι που μεσουρανούσαν στη νυχτερινή πιάτσα της Αθήνας την εποχή εκείνη.

Στη μπορντούρα διαβάζουμε:

ΔΟΥΛΕΒΟΥΜΕ ΔΙΑ Ν’ ΑΠΟΚΤΑ ΑΞΙΑΝ ΤΟ ΧΟΡΤΑΡΙ
ΚΕ ΤΟ ΦΑΣΚΟΜΥΛΟΝ ΒΟΥΝΟΥ, Τ’ ΑΥΤΟΦΥΗ ΚΑΛΑΜΙΑ
ΚΑΘ’ ΗΝ ΣΤΙΓΜΗΝ ΟΙ ΙΝΟΝΟΥ ΚΙ’ ΟΙ ΔΙΑΦΟΡΟΙ ΒΟΥΛΓΆΡΟΙ
ΖΗΤΟΥΝ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΙΝ ΝΑ ΚΑΝΟΥΝ ΣΤΑ ΠΟΤΑΜΙΑ.

ΚΙ’ ΑΝΤΙ Ο ΤΥΠΟΣ ΝΑ ΣΤΑΘΗ ΚΑΙ ΝΑ ΜΑΣ ΕΠΑΙΝΕΣΗ
ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΟΙ ΚΑΡΕΛΛΗΔΕΣ ΟΙΤΙΝΕΣ ΜΑΣ ΜΟΧΘΟΥΝ
ΛΟΙΠΟΝ ΤΣΕΚΟΥΡΙ ΚΕ ΦΟΤΙΑ ΑΠΑΝΩ ΤΟΥΣ ΘΑ ΠΕΣΗ
ΚΑΙ ΤΑ ΠΕΡΙΣΤΡΟΦΑ ΗΜΩΝ ΘΑ ΤΟΥΣ ΚΑΤΑΒΡΟΧΘΟΎΝ.

• … ΧΟΡΤΑΡΙ… ΑΥΤΟΦΥΗ ΚΑΛΑΜΙΑ (!): Πάλι υπαινιγμοί για χασισοφυτείες στα όρη…
• … ΟΙ ΙΝΟΝΟΥ ΚΙ’ ΟΙ ΔΙΑΦΟΡΟΙ ΒΟΥΛΓΆΡΟΙ ΖΗΤΟΥΝ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΙΝ ΝΑ ΚΑΝΟΥΝ ΣΤΑ ΠΟΤΑΜΙΑ.

Αναφορά σε δημοσίευμα βουλγαρικής εφημερίδας περί της ανάγκης να συνεργαστούν Βουλγαρία, Ελλάδα και Τουρκία για την αξιοποίηση των ποταμών Νέστου-Στρυμόνα-Έβρου.

• Υπάρχει και η ωραιότατη ομοιοκαταληξία ΜΟΧΘΟΥΝ – ΚΑΤΑΒΡΟΧΘΟΎΝ, όπου το ‘μας μοχθούν’ προκύπτει ως υβρίδιο από «μας φθονούν μοχθηρά» (νομίζω).

Και πάμε στο 2^ο σκίτσο

Ο δράστης Β.Κεφ. δεν παραδόθηκε παρά μετά από μιαν εβδομάδα, την επόμενη Πέμπτη 1-2-1962. Είχαν προηγηθεί διάφορες διαβουλεύσεις και …όροι – μέχρι και προτάσεις «σασμού» ακούστηκαν.

• Παρά το ότι ‘μποστική αδεία’ ο Β.Κεφ. δείχνεται να συνοδεύεται από τον Μ.Κεφ., στην πραγματικότητα εμφανίστηκε συνοδευόμενος από τον άλλο του αδελφό Κώστα και τον δικηγόρο του. (Αλλά, πάντως, οι χωροφύλακες αποδίδουν τιμές …«φρουράρχου»!)

Τον σκιτσάρει κάπως πιο περιποιημένο (αφού θα επαρουσιάζετο εις τας Αρχάς…), αλλά και πάλι με πλήρη …εξάρτυση.

Εδώ στα συννεφάκια, έχουμε:

– ’’… όπως γάμον της Σοφίας με πολάς ταβρομαχίας’’: Εκείνην την περίοδο γίνονταν οι προετοιμασίες για τους γάμους Σοφίας-Χουάν Κάρλος, με μέγα ζήτημα  -και πολιτικό- το ύψος της προίκας και τον τρόπο εξεύρεσης της.

– ’’…εις τα ίχνη μιας θυσίας ιεράρχου’’: Είχε υποβληθεί στις 25-1 παραίτηση του μόλις προ 12ημέρου νεοεκλεγμένου Αρχιεπισκόπου Ιακώβου. Στο κείμενο παραίτησης αναφέρεται και η έκφραση: «Θυσιάζω και σφαγιάζω εμαυτόν και ρίπτομαι ως ο Ιωνάς εις την θάλασσαν… κλπ». Η κυβέρνηση τον πίεζε να παραιτηθεί, ύστερα από εκρηκτική κατάσταση που δημιουργήθηκε στην Εκκλησία (κατηγορίες και μήνυση εναντίον του για «ακατονόμαστες πράξεις», διενέργεια ανακρίσεων κ.λπ)

– ’’…ούτε χοίρους κε φητείας κε ρουλέτας να γυρίζουν’’, με προφανέστατες σπόντες.

– …κε μίαν αμνηστείαν: Τελικά ο Β.Κεφ. έπεσε στα μαλακά (αναμενόμενον γαρ…). Καταδικάστηκε σε φυλάκιση 2,5 μηνών, εξαγοράσιμη προς 120 μεταλλικές δραχμές/ημέρα.

– Και όλο το τελευταίο τετράστιχο με …ισπανικές αναφορές στους πολυδάπανους πριγκιπικούς γάμους.

Η μπορντούρα λέει:

Η ΣΚΕΨΙΣ ΜΑΣ ΕΒΑΝΓΚΕΛΕ, ΚΟΝΤΑ ΣΟΥ ΠΤΕΡΟΥΓΙΖΕΙ
ΣΕ ΠΑΡΑΣΤΕΚΕΙ ΣΙΌΠΗΛΟΝ ΤΟ ΕΘΝΟΣ ΣΥΜΠΑΓΕΣ
ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΔΑΦΝΗΣ ΕΚ ΜΥΡΤΙΑΣ ΤΟ ΜΕΤΟΠΟΝ ΣΤΟΛΙΖΕΙ
ΚΑΘ’ ΗΝ ΣΤΙΓΜΗΝ ΕΙΣ ΙΔΡΗΜΑ ΕΜΒΑΙΝΕΙΣ ΕΥΑΓΕΣ.

Η ΤΟΛΜΗ ΣΟΥ ΕΒΑΝΓΚΕΛΕ ΑΛΑ Κ’ Η ΨΗΧΡΕΜΙΑ
ΝΑ ΑΝΑΣΠΑΣΗΣ ΤΟΝ ΣΟΥΓΙΑ ΕΙΣ ΚΡΙΣΙΜΟΝ ΣΤΙΓΜΗΝ
ΤΗΝ ΟΡΑΝ ΠΟΥ ΤΟ ΟΠΛΟΝ ΣΟΥ ΕΠΑΝΘΑΝΕ ΖΗΜΙΑ –
ΜΟΝΟΝ ΑΦΤΟ ΣΕ ΚΑΘΙΣΤΑ ΔΙ’ ΑΝΔΡΑ ΜΕ ΠΥΓΜΗΝ.

ΕΧΕ ΨΗΛΑ ΤΟ ΜΕΤΟΠΟΝ ΔΙΟΤΙ ΕΙΣ ΤΑΣ ΛΑΡΊΣΑΣ –
ΑΚΟΛΟΥΘΟΥΝ ΤΑ ΙΧΝΗ ΣΟΥ ΚΕ ΑΝΔΡΕΣ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ –
ΣΚΟΡΠΙΖΩΝ ΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΝ, ΤΗΝ ΥΠΕΘΡΟΝ ΦΟΤΙΣΑΣ –
ΩΣ ΝΕΟΣ ΓΟΥΤΕΜΒΕΡΓΙΟΣ ΚΕ ΙΔΡΗΤΗΣ ΣΧΟΛΗΣ.

ΤΑΣ ΑΡΕΤΑΣ ΣΟΥ ΕΞ ΗΜΩΝ ΟΥΔΕΙΣ ΘΑ ΤΑΣ ΞΕΧΑΣΗ –
ΘΑ ΖΗΣ ΣΤΑΣ ΦΛΕΒΑΣ ΟΛΟΝΩΝ, ΩΣ ΛΕΓΕΙ Ο ΠΟΙΗΤΗΣ –
ΚΕ ΟΡΚΙΖΟΜΕΘΑ ΣΚΛΗΡΩΣ Σ’ ΑΥΤΟΥΣ ΠΟΥ Σ’ ΕΧΟΥΝ ΠΙΑΣΗ
ΝΑ ΜΗΝ ΧΟΡΕΨΟΜΕ «ΤΟΥΪΣΤ» ΑΝ ΔΕΝ ΑΠΟΛΗΘΗΣ.

• Ωραίος ο ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΔΑΦΝΗΣ ΕΚ ΜΥΡΤΙΑΣ!
• ΝΑ ΑΝΑΣΠΑΣΕΙΣ ΤΟΝ ΣΟΥΓΙΑΝ: Έκφραση από ρεπορτάζ των ημερών.
• ΙΔΡΗΤΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ο Β.Κεφ., αφού στα ίχνη του βαδίζουν και βουλευτές της ΕΡΕ. Στις 2-2-62 στη Λάρισα κυβερνητικός βουλευτής με δύο μπράβους του επιτέθηκε και ξυλοκόπησε ομόφρονα (!) δημοσιογράφο-διευθυντή εφημερίδας.
• Η αναφορά στο ΤΟΥΪΣΤ, επειδή μόλις είχε αρχίσει να διαδίδεται και στην Ελλάδα ο νέος χορός. Ο οποίος ξεκινώντας στα μέσα του 1960 από Αμερική, διαδόθηκε στην Ευρώπη όλο το 1961 και από αρχές του ’62 ήρθε να κυριέψει και την Ελλάδα. Εκείνες τις μέρες προβαλλόταν η πρώτη ελληνική ταινία με τουίστ (Λάσκαρη-Ηλιόπουλος), ‘Ο ατσίδας’, που είχε μεγάλη επιτυχία.

Ελευθερία, 26.1.1962

Το θέμα της επίθεσης στον Μ.Καρ. ήρθε στη Βουλή, όπου και δημιούργησε αναμενόμενες αντιπαραθέσεις, ενώ οδήγησε και σε συγκέντρωση διαμαρτυρίας, οργανωμένη από την Ε.Κ. στο Ηράκλειο στις 31-1-1962. Η συγκέντρωση αυτή –αμφιλεγόμενης επιτυχίας- θεωρήθηκε πάντως προάγγελος της μεγάλης –πραγματικά- συγκέντρωσης της Ε.Κ. στο Ηράκλειο με ομιλητή τον Γεώργιο Παπανδρέου στις 18-3-1962. Αυτή η συγκέντρωση θεωρείται από πολλούς σταθμός στην εξέλιξη του «ανένδοτου αγώνα», που έφερε την αναχώρηση Κ.Καραμανλή, τη νίκη της Ε.Κ. στις εκλογές του Νοεμβρίου 1963 και την άνετη πλειοψηφία της Ε.Κ. στις εκλογές του Φεβρουαρίου 1964.

Πριν από 60 χρόνια: Ο Μποστ για τις εκλογές βίας και νοθείας του 1961 (2)

Tο ιστολόγιο αγαπάει τον Μποστ και του έχει αφιερώσει αμέτρητα άρθρα, σε πολλά από τα οποία θυμόμαστε (οι παλιότεροι) ή γνωρίζουμε (οι νεότεροι) γεγονότα της πρόσφατης ιστορίας μέσα απο γελοιογραφίες του Μποστ. Στην αρχή, τα άρθρα αυτά είχαν γενικό τίτλο «Πριν από 50 χρόνια…», μετά «Πριν από 55 χρόνια…», αλλά τα χρόνια περνάνε και το ιστολόγιο συνεχίζει να εκπέμπει, οπότε πέρσι εγκαινιάσαμε μια νέα χρονολόγηση, τη σειρά «Πριν από 60 χρόνια». Tο προηγούμενο, ενδέκατο σκίτσο της σειράς το δημοσιεύσαμε πριν από 3 εβδομάδες -εδώ και είχε θέμα τις εκλογές του 1961.

Το ίδιο ισχύει και με το σημερινό σκίτσο, που και αυτό είναι αφιερωμένο στις εκλογές της 29ης Οκτωβρίου 1961, που έχουν μείνει στην ιστορία ως «εκλογές βίας και νοθείας». Οι εκλογές έγιναν από την υπηρεσιακή κυβέρνηση Δόβα, αλλά σημαδεύτηκαν από συνεχή επεισόδια βίας και τρομοκρατίας εναντίον κυρίως υποψηφίων και οπαδών της ΕΔΑ, αλλά και της Ένωσης Κέντρου, κυρίως στην επαρχία -ακόμη και με νεκρούς, τον Στέφανο Βελδεμίρη και τον Διονύση Κερπινιώτη. (Η ΕΔΑ είχε έρθει δεύτερο κόμμα στις προηγούμενες εκλογές του 1958).

Το σκίτσο που θα δούμε σήμερα δημοσιεύτηκε στην Ελευθερία ανήμερα των εκλογών, την Κυριακή 29 Οκτωβρίου 1961. Καθώς συνεργάζεται με μια εφημερίδα που υποστήριζε αναφανδόν την Ένωση Κέντρου, ο Μποστ στο σκίτσο του προβλέπει βέβαια την ήττα της ΕΡΕ και του Κ. Καραμανλή, προσβλέποντας όμως σε νίκη του Παπανδρέου, παρά το γεγονός ότι ο ίδιος ο Μποστ υποστήριζε την ΕΔΑ.

Όχι απλώς προβλέπει ήττα ο Μποστ, αλλά και κάνει την κηδεία της απερχόμενης κυβέρνησης:

 

Πριν από 60 χρόνια: Ο Μποστ για τις εκλογές βίας και νοθείας του 1961

Tο ιστολόγιο αγαπάει τον Μποστ και του έχει αφιερώσει αμέτρητα άρθρα, σε πολλά από τα οποία θυμόμαστε (οι παλιότεροι) ή γνωρίζουμε (οι νεότεροι) γεγονότα της πρόσφατης ιστορίας μέσα απο γελοιογραφίες του Μποστ. Στην αρχή, τα άρθρα αυτά είχαν γενικό τίτλο «Πριν από 50 χρόνια…», μετά «Πριν από 55 χρόνια…», αλλά τα χρόνια περνάνε και το ιστολόγιο συνεχίζει να εκπέμπει, οπότε πέρσι εγκαινιάσαμε μια νέα χρονολόγηση, τη σειρά «Πριν από 60 χρόνια». Tο προηγούμενο, δέκατο σκίτσο της σειράς το δημοσιεύσαμε πριν από 3 εβδομάδες -εδώ.

Το σημερινό είναι ένα από τα 4-5 σκίτσα που αφιέρωσε ο Μποστ στις εκλογές της 29ης Οκτωβρίου 1961, που έχουν μείνει στην ιστορία ως «εκλογές βίας και νοθείας». Οι εκλογές έγιναν από την υπηρεσιακή κυβέρνηση Δόβα, αλλά σημαδεύτηκαν από συνεχή επεισόδια βίας και τρομοκρατίας εναντίον κυρίως υποψηφίων και οπαδών της ΕΔΑ, αλλά και της Ένωσης Κέντρου, κυρίως στην επαρχία -ακόμη και με νεκρούς, τον Στέφανο Βελδεμίρη και τον Διονύση Κερπινιώτη. (Η ΕΔΑ είχε έρθει δεύτερο κόμμα στις προηγούμενες εκλογές του 1958).

Ανατρέχοντας σε εφημερίδες της εποχής, βλέπουμε καθημερινά καταγγελίες, π.χ. στην Αυγή στις 26 Σεπτεμβρίου: Άρχισε η δράση των μασκοφόρων. Επίθεσις στο Μυλοχώρι Κιλκίς και στην Σούρπη Μαγνησίας, ενώ καθημερινά ήταν τα διαβήματα τόσο της ΕΔΑ όσο και της Ένωσης Κέντρου στον υπηρεσιακό πρωθυπουργό.

Σε αυτό το κλίμα, ο Μποστ δημοσίευσε την Κυριακή 1 Οκτωβριου 1961 το σκίτσο που θα παρουσιάσουμε σήμερα στην Ελευθερία, την κεντρώα εφημερίδα με την οποία συνεργαζόταν από τις αρχές του 1960, χρησιμοποιώντας ως έναυσμα μια πολύκροτη δίκη που απασχολούσε την κοινή γνώμη.

Πράγματι, τις μέρες εκείνες γινόταν στο Κακουργιοδικείο Αθηνών η δίκη της «Μήδειας του Καλαμακίου», όπως είχε ονομάσει ο Τύπος την Αμερικανίδα Νίτα Μπέικερ.

Πριν από 60 χρόνια: Ο Μποστ και τα εμβόλια

Tο ιστολόγιο αγαπάει τον Μποστ και του έχει αφιερώσει αμέτρητα άρθρα, σε πολλά από τα οποία θυμόμαστε (οι παλιότεροι) ή γνωρίζουμε (οι νεότεροι) γεγονότα της πρόσφατης ιστορίας μέσα απο γελοιογραφίες του Μποστ. Στην αρχή, τα άρθρα αυτά είχαν γενικό τίτλο «Πριν από 50 χρόνια…», μετά «Πριν από 55 χρόνια…», αλλά τα χρόνια περνάνε και το ιστολόγιο συνεχίζει να εκπέμπει, οπότε πέρσι εγκαινιάσαμε μια νέα χρονολόγηση, τη σειρά «Πριν από 60 χρόνια». Το καλοκαίρι παραμέλησα τις δημοσιεύσεις αυτές κι έτσι το προηγούμενο, ένατο σκίτσο της σειράς το δημοσιεύσαμε πριν από 3 μήνες -εδώ.

Το σημερινό άρθρο θα ταίριαζε καλύτερα την προηγούμενη Παρασκευή, αφού τότε συμπληρώνονταν ακριβώς 60 χρόνια από την πρώτη του δημοσίευση αλλά δεν χάνει την «επικαιρότητά» του μια και το θέμα των εμβολίων εξακολουθεί να είναι επίκαιρο και δυστυχώς θα είναι, μαζί με τον κορονοϊό, για καιρό ακόμα. Βέβαια, σε άλλα εμβόλια αναφερόταν ο Μποστ, αλλά αυτό είναι φανερό οπότε δεν μπορεί κανείς να με κατηγορήσει για… κλικοθηρία.

Το σκίτσο δημοσιεύτηκε την Κυριακή 10 Σεπτεμβρίου 1961 στην Ελευθερία, με την οποία συνεργαζόταν ο Μποστ (από το 1960 έως το 1963).

Εβδομάς εμβολίων είναι ο τίτλος και ο Μποστ συνδυάζει δυο γεγονότα που απασχολούσαν την επικαιρότητα: ένα σκάνδαλο με εισαγωγές εμβολίων και τις διεργασίες στον χώρο του Κέντρου, που τις παρομοιάζει με τον διεμβολισμό του Κόμματος Φιλελευθέρων από το ΚΕΑ του στρατηγού Γρίβα.

Έτσι κάνει λογοπαίγνιο ανάμεσα στον εμβολιασμό και στον διεμβολισμό -αν δεν κάνω λάθος πριν από μερικά χρόνια, η σημερινή υφυπουργός Δομνα Μιχαηλίδου υπουργός Νίκη Κεραμέως είχε μιλήσει για «εμβολιασμό σκάφους από τουρκικό πολεμικό» ή κάτι τέτοιο, αλλά περιέργως δεν βρίσκω ιχνος του περιστατικού στο γκουγκλ (ή μάλλον όχι και τόσο περιέργως, αφού τώρα οι αναφορές σε «εμβολιασμό» είναι αμετρητες).

Να τα πάρουμε με τη σειρά. Την προηγούμενη εβδομάδα είχε έρθει στην επιφάνεια ένα σκάνδαλο εισαγωγής εμβολίων με φουσκωμένο κοστολόγιο, επί σειρά ετών. Ο αρμόδιος υφυπουργός Κοιν. Προνοίας Ιωάννης Ψαρρέας αναγνώρισε μεν το σκάνδαλο αλλά προσπάθησε να το υποβαθμίσει αφού, όπως είπε, τα παράνομα υπερκέρδη ανέρχονταν μόνο σε εκατοντάδες χιλιάδες δραχμές.

O Μποστ εκμεταλλεύεται δεόντως το επώνυμο του υπουργού για λογοπαίγνια. Έτσι, στο φύλλο της εφημερίδας που κρατάει ο Πειναλέων (νομίζω ότι) διαβάζουμε: Ο κ. Ψαρέας τυρί σιγήν ιχθύος και θολώνη τα νερά, ενώ η μαμα-Ελλάς λέει ότι «δι’ αυτούς τους καρχαρέας επρονόει δύο έτη ο προστάτης των Ψαρέας».

Πριν από 60 χρόνια: Ο Μποστ και η επίσκεψη της Τζάκι Κένεντι στην Ελλάδα

Tο ιστολόγιο αγαπάει τον Μποστ και του έχει αφιερώσει αμέτρητα άρθρα, σε πολλά από τα οποία θυμόμαστε (οι παλιότεροι) ή γνωρίζουμε (οι νεότεροι) γεγονότα της πρόσφατης ιστορίας μέσα απο γελοιογραφίες του Μποστ. Στην αρχή, τα άρθρα αυτά είχαν γενικό τίτλο «Πριν από 50 χρόνια…», μετά «Πριν από 55 χρόνια…», αλλά τα χρόνια περνάνε και το ιστολόγιο συνεχίζει να εκπέμπει, οπότε πέρσι εγκαινιάσαμε μια νέα χρονολόγηση, τη σειρά «Πριν από 60 χρόνια». Το προηγούμενο, όγδοο σκίτσο της σειράς το δημοσιεύσαμε πριν από 15 μέρες -είναι εδώ.

Το σημερινό σκίτσο νόμιζα πως το έχω βάλει στο ιστολόγιο, αλλά δεν το βρήκα. Αν παρ’ ελπίδα πέφτω έξω και το έχω ήδη βάλει πριν από καμιά δεκαριά χρόνια, κάντε πως το ξεχάσατε.

Λοιπόν, τον Ιούνιο του 1961, η πρώτη κυρία των ΗΠΑ, η λαμπερή Τζάκι Κένεντι, επισκέφθηκε την Ελλάδα για 9ήμερη ανεπίσημη επίσκεψη, που περιλάμβανε επίσκεψη στην Επίδαυρο όπου παρακολούθησαν πρόβες, κρουαζιέρα στα νησιά, επίσκεψη στους βασιλείς στο Τατόι, στην κατοικία του πρωθυπουργού και στην Ακρόπολη, αλλά και παράσταση της Ιφιγένειας εν Αυλίδι στο Ηρώδειο.

Ο Μποστ αφιέρωσε δύο σκίτσα σε αυτό το σημαντικό κοσμικο-πολιτικό γεγονός, ένα κατά τη διάρκεια της επίσκεψης, στο οποίο η μαμα-Ελλάς υποδέχεται την υψηλή ξένη («Νιώθομεν χαράν πολήν αφιχθέντος Ζακελήν») και ένα μετά το τέλος της. Διάλεξα να παρουσιάσω το δεύτερο σκίτσο, αφενός επειδή το πρώτο δεν το έχω σε καλή ποιότητα και αφετέρου επειδή το δεύτερο δημοσιεύτηκε, κατά σύμπτωση, ακριβώς πριν από 60 χρόνια σαν σήμερα:

Πριν από 60 χρόνια: Ο Μποστ και ο… θούριος του Υψηλάντη

Tο ιστολόγιο αγαπάει τον Μποστ και του έχει αφιερώσει αμέτρητα άρθρα, σε πολλά από τα οποία θυμόμαστε (οι παλιότεροι) ή γνωρίζουμε (οι νεότεροι) γεγονότα της πρόσφατης ιστορίας μέσα απο γελοιογραφίες του Μποστ. Στην αρχή, τα άρθρα αυτά είχαν γενικό τίτλο «Πριν από 50 χρόνια…», μετά «Πριν από 55 χρόνια…», αλλά τα χρόνια περνάνε και το ιστολόγιο συνεχίζει να εκπέμπει, οπότε πέρσι εγκαινιάσαμε μια νέα χρονολόγηση, τη σειρά «Πριν από 60 χρόνια». Το προηγούμενο, έκτο σκίτσο της σειράς το δημοσιεύσαμε πριν από τρεις μήνες -είναι εδώ.

Το σημερινό σκίτσο έχει μιαν άλλη επετειακή διάσταση, αφού αναφέρεται σε ένα πρόσωπο που διαδραμάτισε καίριο ρόλο στην Επανάσταση του 1821 που τα 200 χρόνια της γιορτάζουμε φέτος, τον Αλέξανδρο Υψηλάντη.

Πράγματι, ο Μποστ παρουσιάζει τον «θούριο του Υψηλάντου», αλλά εμφανίζει και τον Ρήγα Φεραίο στο σκίτσο:

To σκίτσο δημοσιεύτηκε στην εφημ. Ελευθερία ακριβώς πριν από 60 χρόνια, στις 4 Ιουνίου 1961 (μέρα Κυριακή). Το θέμα της γελοιογραφίας είναι ένα μικροσυμβάν της πολιτικής επικαιρότητας, που πάντως είχε κάνει κάποια αίσθηση τότε: ο διπλωμάτης Θωμάς Υψηλάντης, έως τότε πρεσβευτής στη Βόννη (την τότε πρωτεύουσα της τότε Δυτικής Γερμανίας) είχε μόλις παραιτηθεί καταγγέλλοντας, σε απόρρητη επιστολή του, κακό χειρισμό των ελληνογερμανικών σχέσεων από την κυβέρνηση Καραμανλή -μάλλον σε σχέση με την υπόθεση Μέρτεν. Σε απάντηση, η κυβέρνηση κατηγόρησε τον παραιτηθέντα διπλωμάτη για μη ικανοποιητικό χειρισμό σοβαρότατων οικονομικών ζητημάτων.

Το ενδιαφέρον είναι ότι ο διπλωμάτης Θ. Υψηλάντης πράγματι κρατούσε από την οικογένεια των Υψηλαντών της επανάστασης: ήταν εγγονός του Γρηγορίου Υψηλάντη, αδελφού του Αλέξανδρου και του Δημήτριου.

Πριν από 60 χρόνια: Ο Μποστ και ο σάτυρος του Λιόπεσι

Tο ιστολόγιο αγαπάει τον Μποστ και του έχει αφιερώσει αμέτρητα άρθρα, σε πολλά από τα οποία θυμόμαστε (οι παλιότεροι) ή γνωρίζουμε (οι νεότεροι) γεγονότα της πρόσφατης ιστορίας μέσα απο γελοιογραφίες του Μποστ. Στην αρχή, τα άρθρα αυτά είχαν γενικό τίτλο «Πριν από 50 χρόνια…», μετά «Πριν από 55 χρόνια…», αλλά τα χρόνια περνάνε και το ιστολόγιο συνεχίζει να εκπέμπει, οπότε πέρσι εγκαινιάσαμε μια νέα χρονολόγηση, τη σειρά «Πριν από 60 χρόνια». Το προηγούμενο, έκτο σκίτσο της σειράς το δημοσιεύσαμε πριν από δυο βδομάδες -είναι εδώ.

Το σκιτσο που θα δημοσιεύσουμε σήμερα έχει ηδη δημοσιευτεί στο ιστολόγιο, αλλά πολύ παλιά: στις αρχές Μαρτίου του 2009, όταν δηλαδή το ιστολόγιό μας δεν είχε κλείσει ούτε έναν μήνα ζωής, και γι’ αυτό ελπίζω βάσιμα ότι δεν θα το ξέρουν οι περισσότεροι από τους σημερινούς αναγνώστες. Βλέπω μάλιστα ότι είχαμε τότε μόνο 14 σχόλια με πρώτο το σχόλιο του αξέχαστου Αλλού Φαν Μαρξ που δεν βρίσκεται πια στον μάταιο τούτο κόσμο. Οπότε νομίζω ότι η αναδημοσίευση δικαιολογείται -ίσως μαλιστα και το θέμα να έχει μιαν υπόγεια επικαιρότητα.

Πρόκειται φυσικά για μια υπόθεση του αστυνομικού δελτίου που είχε κάνει αίσθηση τότε.

Στις 27 Φεβρουαρίου 1961, δυο μαθήτριες του Δημοτικού επιστρέφουν από το σχολείο στο σπίτι τους, στου Ζωγράφου. Ένα πολυτελές αυτοκίνητο σταματάει δίπλα τους και ο οδηγός, ένας όμορφος νεαρός γύρω στα τριάντα, ρωτάει τα κορίτσια πού είναι η οδός Ανακρέοντος. Όταν του απαντούν, παρακαλεί τη μία τους να ανεβεί στο αυτοκίνητο και να τον οδηγήσει εκεί για να μη χάσει το δρόμο. Ανυποψίαστο, το οχτάχρονο κοριτσάκι κάθεται στη θέση του συνοδηγού αλλά ο οδηγός αναπτύσσει ταχύτητα και βγαίνει στη Μεσογείων. Η μικρή καταλαβαίνει ότι κάτι δεν πάει καλά και βάζει τις φωνές, τότε εκείνος τη φιμώνει με το ένα χέρι ενώ πατάει γκάζι. Περνάει τον Χολαργό, την Αγία Παρασκευή και τον Σταυρό. Λίγο πριν φτάσει στο Λιόπεσι, στρίβει σε χωματόδρομο, βιάζει το κοριτσάκι και ύστερα εξαφανίζεται.

Διαβάτες βρίσκουν το κοριτσάκι και το οδηγούν στη Χωροφυλακή και από εκεί στους γονείς της. Όπως λέει το ρεπορτάζ της εποχής, «αι αστυνομικαί αρχαί υπέθεσαν κατ’ αρχήν ότι η μικρά υπερέβαλε τα γεγονότα και ότι δια να δικαιολογήση περίπατον επ’ αυτοκινήτου μετ’ αγνώστου και ίσως μερικά αηδή φιλήματα παρ’ αυτού, έπλασε τον μύθον περί της βδελυράς επιθέσεως … Εις τούτο συνέτεινε βεβαίως και η αφέλεια της διηγήσεως της παιδίσκης περί των συμβάντων. … Η μικρά, όμως, την μεσημβρίαν χθες απεστάλη εις την ιατροδικαστικήν υπηρεσίαν και εξητάσθη από τον ιατροδικαστήν κ. Αγιουτάντην, ο οποίος διεπίστωσεν ότι ο άγνωστος κτηνάνθρωπος είχε καταστρέψει την μικράν κατά σαδιστικόν τρόπον δια να κορέση το βδελυρόν πάθος του».

Αυτό το περιστατικό, οπωσδήποτε συγκλονιστικό για την τότε Αθήνα, δίνει στον Μποστ την έμπνευση για ένα σατιρικό σκίτσο που σήμερα θα μπορούσε να θεωρηθεί πολιτικά απρεπές:

Πριν από 60 χρόνια: Ο Μποστ για τη δολοφονία του Πατρίς Λουμούμπα

Tο ιστολόγιο αγαπάει τον Μποστ και του έχει αφιερώσει αμέτρητα άρθρα, σε πολλά από τα οποία θυμόμαστε (οι παλιότεροι) ή γνωρίζουμε (οι νεότεροι) γεγονότα της πρόσφατης ιστορίας μέσα απο γελοιογραφίες του Μποστ. Στην αρχή, τα άρθρα αυτά είχαν γενικό τίτλο «Πριν από 50 χρόνια…», μετά «Πριν από 55 χρόνια…», αλλά τα χρόνια περνάνε και το ιστολόγιο συνεχίζει να εκπέμπει, οπότε πέρσι εγκαινιάσαμε μια νέα χρονολόγηση, τη σειρά «Πριν από 60 χρόνια». Το προηγούμενο, πέμπτο σκίτσο της σειράς είναι εδώ.

Και το σημερινό σκίτσο αφορά ένα διεθνές θέμα: τη δολοφονία του Πατρίς Λουμούμπα, του πολιτικού που ηγήθηκε του κινήματος ανεξαρτησίας στο (βελγικό) Κονγκό και στη συνέχεια ήταν ο πρώτος εκλεγμένος πρωθυπουργός του νέου ανεξάρτητου κράτους. Εδώ έγινε και ένα μπέρδεμα. Την ίδια περίπου περίοδο κέρδισε την ανεξαρτησία του και το πολύ μικρότερο γαλλικό Κονγκό. Και τα δύο κράτη ονομάστηκαν «Δημοκρατία του Κονγκό», οπότε για μερικά χρόνια αναφέρονταν δίπλα και οι πρωτεύουσες τους για να ξεχωρίζουν: Κονγκό-Μπραζαβίλ το πρώην γαλλικό, Κονγκό-Λεοπολντβίλ το πρώην βελγικό. Αργότερα, το κράτος ονομάστηκε Ζαΐρ και τώρα λέγεται Λαοκρατική Δημοκρατία (République Democratique) του Κονγκό.

Αμέσως μετά την ανάληψη της πρωθυπουργίας από τον Λουμούμπα, το καλοκαίρι του 1960, ξέσπασαν αποσχιστικά κινήματα στην περιοχή της Κατάνγκας με την υποκίνηση των Βέλγων. Ο Λουμούμπα ζήτησε τη βοήθεια των Αμερικανών, που αρνήθηκαν, οπότε στράφηκε στους Σοβιετικούς -μοιραίο λάθος. Ο πρόεδρος Καζαβούμπου απέπεμψε τον Λουμούμπα, παραβιάζοντας το σύνταγμα της χώρας. Ακολούθησε στρατιωτικό πραξικόπημα από τον Μομπούτου, οι δυνάμεις του οποίου συνέλαβαν τον Λουμούμπα πριν προφτάσει να φτάσει στην περιοχή που βρισκόταν υπό τον έλεγχο στρατιωτικών δυνάμεων που του έμεναν πιστές. Τον παρέδωσαν στους άνδρες του Τσόμπε, του ηγέτη της Κατάνγκας. Με την αποδεδειγμένη πια ενθάρρυνση των Βέλγων, ο Λουμούμπα εκτελέστηκε στις 17 Ιανουαρίου 1961 αλλά η επιβεβαίωση του θανάτου του ήρθε μερικές εβδομάδες αργότερα, περί τις 10 Φεβρουαρίου. Η είδηση της δολοφονίας του Πατρίς Λουμούμπα προκάλεσε παγκόσμιο κίνημα διαμαρτυρίας -σε πολλές χώρες λεηλατήθηκε η βελγική πρεσβεία.

Στις 14 Φεβρουαρίου 1961, η χήρα του, η Πωλίν Λουμουμπα, τέθηκε επικεφαλής πένθιμης πορείας, όπου όλες οι γυναίκες ήταν γυμνόστηθες, απηχώντας πανάρχαιο έθιμο πένθους (εδώ μια φωτογραφία, με αποικιοκρατική λεζάντα). Διέσχισαν τις αφρικανικές συνοικίες της Λεόπολντβιλ και έφτασαν στα γραφεία του ΟΗΕ, όπου ζήτησαν να τους δοθεί το πτώμα του δολοφονημένου ηγέτη για να το θάψουν χριστιανικά. (Παρεμπιπτόντως, ο ρόλος του ΟΗΕ στην υπόθεση δεν ήταν πολύ καθαρός).

Αυτό το περιστατικό δίνει στον Μποστ την αφορμή για τη γελοιογραφία, που δημοσιεύτηκε στην Ελευθερία στις 19 Φεβρουαρίου 1961, πριν από ακριβώς 60 χρόνια:

Ο Μποστ παρουσιάζει την Πωλίν Λουμπούμπα να προσπέφτει στα πόδια όχι των ανθρώπων του ΟΗΕ αλλά της μαμά-Ελλάς, που εδώ παρουσιάζεται ανάλγητη, όπως μας λέει και ο τίτλος του σκίτσου.

Πριν από 60 χρόνια: Ο Μποστ για την κατάληψη του πλοίου Σάντα Μαρία

Tο ιστολόγιο αγαπάει τον Μποστ και του έχει αφιερώσει αμέτρητα άρθρα, σε πολλά από τα οποία θυμόμαστε (οι παλιότεροι) ή γνωρίζουμε (οι νεότεροι) γεγονότα της πρόσφατης ιστορίας μέσα απο γελοιογραφίες του Μποστ. Στην αρχή, τα άρθρα αυτά είχαν γενικό τίτλο «Πριν από 50 χρόνια…», μετά «Πριν από 55 χρόνια…», αλλά τα χρόνια περνάνε και το ιστολόγιο συνεχίζει να εκπέμπει, οπότε πέρσι εγκαινιάσαμε μια νέα χρονολόγηση, τη σειρά «Πριν από 60 χρόνια». Η αλήθεια είναι ότι μετά τον Αύγουστο δεν έβαλα καινούργιο σκίτσο στη σειρά -το προηγούμενο, τέταρτο, σκίτσο της σειράς είναι εδώ. Οπότε, ύστερα από αρκετούς μήνες διακοπής, ξαναπιάνουμε σήμερα με ένα σκίτσο του Ιανουαρίου 1961.

Το σκίτσο αφορά ένα διεθνές θέμα, που βέβαια ο Μποστ βρίσκει τον τρόπο να το συσχετίσει με την εσωτερική πολιτική κατάσταση. Το 1961 στην Πορτογαλία κυβερνούσε (από το 1932!) ο δικτάτορας Αντόνιο Σαλαζάρ, ο οποίος είχε εγκαθιδρύσει το Estado Novo (Νέο κράτος). Την εποχή εκείνη, και ως το 1974, η Πορτογαλία είχε πολλές αποικίες στην Αφρική (Αγκόλα, Μοζαμβίκη, Γουινέα Μπισάου).

Tον Ιανουάριο του 1961, 24 Πορτογάλοι και Ισπανοί αγωνιστές, με επικεφαλής τον Ενρίκε Γκαλβάο, κατέλαβαν το πορτογαλικό υπερωκεάνειο Σάντα Μαρία, που έκανε δρομολόγιο μεταξύ Πορτογαλίας-Καραϊβικής-Νότιας Αμερικής, σε μια εποχή όπου τα αεροπορικά ταξίδια ήταν πολύ σπανιότερα. Οι αγωνιστές είχαν επιβιβαστεί από λιμάνια της Βενεζουέλας και του Κουρασάο ως τουρίστες, κρύβοντας τα όπλα τους σε διπλό πάτο στις βαλίτσες τους. Τις πρώτες πρωινές ώρες της 22ας Ιανουαρίου πήραν τον έλεγχο του πλοίου, το οποίο μετέφερε 600 επιβάτες και είχε 300 ναυτικούς πλήρωμα.

Η κατάληψη (να την πούμε πειρατεία;) του πλοίου υπήρξε επιτυχημένη και με έναν μόνο νεκρό από το πλήρωμα. Ο Γκαλβάο είχε σκοπό να οδηγήσει τη Σάντα Μαρία στην Αγκόλα, όπου σχεδίαζε να ξεκινήσει τον αγώνα για την ανατροπή του πορτογαλικού καθεστώτος και συνάμα την ανεξαρτησία της Αγκόλας (ο ίδιος είχε ζήσει πολλά χρόνια στην Αγκόλα και παλιότερα ήταν βουλευτής Αγκόλας στην «εθνοσυνέλευση» του Νέου Κράτους). Όμως ύστερα απο μερικές μέρες το πλοίο περικυκλώθηκε από αμερικανικά πολεμικά και αναγκάστηκε να καταπλεύσει στο Ρεσίφε της Βραζιλίας, όπου ο Γκαλβάο και οι σύντροφοί του ζήτησαν και πήραν πολιτικό άσυλο στις 2 Φεβρουαρίου 1961.

Το σκίτσο του Μποστ δημοσιεύτηκε στην Ελευθερία, με την οποία συνεργαζόταν τότε, την Κυριακή 29 Ιανουαριου 1961:

Πριν από 60 χρόνια: Ο Μποστ για τη δίκη του πιλότου του U2

Tο ιστολόγιο αγαπάει τον Μποστ και του έχει αφιερώσει αμέτρητα άρθρα, σε πολλά από τα οποία θυμόμαστε (οι παλιότεροι) ή γνωρίζουμε (οι νεότεροι) γεγονότα της πρόσφατης ιστορίας μέσα απο γελοιογραφίες του Μποστ. Στην αρχή, τα άρθρα αυτά είχαν γενικό τίτλο «Πριν από 50 χρόνια…», μετά «Πριν από 55 χρόνια…», αλλά τα χρόνια περνάνε και το ιστολόγιο συνεχίζει να εκπέμπει, οπότε πριν από δυο μήνες εγκαινιάσαμε μια νέα χρονολόγηση, τη σειρά «Πριν από 60 χρόνια» -το προηγούμενο, τρίτο, σκίτσο της σειράς είναι εδώ.

Πριν από 60 χρόνια είχαμε διπολικό κόσμο, υπήρχε Σοβιετική Ένωση με τον Νικήτα Χρουστσόφ και ΗΠΑ με Πρόεδρο τον Ντουάιτ Αϊζενχάουερ. Στην Ελλάδα είχαμε βασιλεία, πρωθυπουργό τον Κων. Καραμανλή και -κατ’ εξαίρεση- αξιωματική αντιπολίτευση την ΕΔΑ. Και ενώ οι αμερικανοσοβιετικές σχέσεις είχαν περάσει σε φάση εξομάλυνσης, ένα επεισόδιο ήρθε να τις ταράξει.

Την πρωτομαγιά του 1960 ένα αμερικανικό κατασκοπευτικό αεροσκάφος τύπου Λόκχιντ U-2 απογειώθηκε από τη βάση του Πεσαβάρ στο Πακιστάν με αποστολή να διασχίσει την ΕΣΣΔ φωτογραφίζοντας μυστικές στρατιωτικές εγκαταστάσεις. Περίπου στα μισά της διαδρομής καταρρίφθηκε από σοβιετικό πύραυλο. Ο πιλότος, ο σμηναγός Γκάρι Πάουερς, χρησιμοποίησε το αλεξίπτωτό του και σώθηκε, αλλά συνελήφθη.

Στο επεισόδιο αυτό έχω αφιερώσει δυο άρθρα, βασισμένα σε ισάριθμα σκίτσα του Μποστ, το ένα φέτος τον Μάιο και το άλλο σε παλιότερο άρθρο.

Σήμερα τριτώνουν τα άρθρα, αφού το σκίτσο που θα παρουσιάσω σήμερα αφορά όχι πλέον την κατάρριψη καθαυτή του U-2 αλλά τη δίκη του πιλότου του. Δημοσιεύτηκε στην κεντρώα Ελευθερία, με την οποία συνεργαζόταν ο Μποστ από τις αρχές του 1960, σαν σήμερα πριν από 60 χρόνια, στις 21 Αυγούστου 1960:

Ο Μποστ παρουσιάζει λοιπόν τη Δίκη της Μόσχας, φανερό λογοπαίγνιο με τις Δίκες της Μόσχας της δεκαετίας του 1930. Τον Πάουερς τον δικάζει το… Ανώτατο Μετεωρολογικό Δικαστήριο -στην πραγματικότητα δικάστηκε από το στρατιωτικό τμήμα του Ανώτατου Δικαστηρίου της ΕΣΣΔ. Οι μετεωρολογικές αναφορές εξηγούνται από το ότι οι Αμερικανοί είχαν αρχικά ισχυριστεί ότι το αεροπλάνο δεν ήταν κατασκοπευτικό αλλά μετεωρολογικό.

Τη δίκη πράγματι την παρακολούθησαν οι οικείοι του Πάουερς, και μάλιστα περισσότεροι από όσους απεικονίζει δεξιά ο Μποστ, ενώ είχε και Αμερικανούς συνηγόρους.

Το πρωτότυπο της συγκεκριμένης γελοιογραφίας είναι, βέβαια, στον διάλογο που έχει… εκρωσιστεί στις καταλήξεις των λέξεων και έχει πολλή πλάκα (φτώχιεβιτς – ξενοδόχιεβιτς). Πιο πολύ μ’ αρέσει το τελευταίο δίστιχο:

Αυτά σκεφτόμουν στο κελί μου πίνων τη βότκα
πώς διαόλεφ μπλέξαμε και την πάθαμε χιότκα

Η έκφραση είναι «την πάθαμε χιώτικα», που ήταν γνωστή πριν απο 60 χρόνια αλλά δεν ξέρω σήμερα αν ακούγεται. Ας μας πει και η χιακή παροικία του ιστολογίου.

Η λεζάντα πάνω στο εδώλιο παραπέμπει και στο τραγούδι Κυπαρισσάκι του Μάνου Χατζιδάκι με τη Νανά Μούσχουρη, που είχε αποσπάσει πρώτο βραβείο στο πρόσφατο Φεστιβάλ τραγουδιού. Το αεροσκαφος του Πάουερς ήταν U-2 αλλά στον ελληνικό τύπο συνήθως αναφερόταν Ύψιλον-2, κάτι που έδωσε στον Μποστ τη λαβή για να κάνει τα λογοπαίγνια με το Υψηλό και το αψηλό κυπαρισσάκι.

Το κειμενο της μπορντούρας αναφέρεται στην αρχή στην κριτική που είχαν ασκήσει αμερικανικές εφημερίδες στον Πάουερς ότι δεν αυτοκτόνησε. Πράγματι, είχε ειδικό δηλητηριώδες χάπι αλλά ο Μποστ γράφει για βελόνα.

«Απωλέσας την βελόνην» όπως έγραψαν τα φύλλα
είναι γλυκιά η ζωή κι ο θάνατος ανατριχίλα.
Μου’χαν δώσει μια βελόνη εντός ειδικών καψούλων
αλλά χάσας την βελόνην έχασα και των μπουσούλων.
Η παρηκολούθησις των αέρων είναι υπόθεσις επιστημονική
και φροντίζουν διά τα σκάφη πολλοί φιλόλογοι εν Αμερική.
Τώρα ετοιμάζουν νέον, με πολλάς βελόνεις εις κάθε μέρος
και θα το ονομάσουν «Εξηνταβελόνην» διά να τιμηθεί και ο Μολιέρος.

Όπως είπαμε στο προηγούμενο ανάλογο άρθρο, ο Πάουερς δικάστηκε για κατασκοπεία και καταδικάστηκε στα τέλη του 1960 σε 10ετή φυλάκιση, αλλά το 1962 απελευθερώθηκε αφού έγινε ανταλλαγή του (στη γέφυρα του Βερολίνου, κατά το κλισέ) με σοβιετικό κατάσκοπο.

Στις ΗΠΑ η υποδοχή ήταν αρχικά ψυχρή. Συνέχισε να πετάει στον ιδιωτικό τομέα και βρήκε τον θάνατο το 1977, στα 49 του χρόνια, όταν έπεσε το ελικόπτερο τηλεοπτικού σταθμού που πιλοτάριζε. Γλίτωσε από τα δύσκολα και σκόνταψε στα εύκολα…

 

Πριν από 60 χρόνια: ο Μποστ σχολιάζει τους πρώτους μονόδρομους στην Αθήνα

Tο ιστολόγιο αγαπάει τον Μποστ και του έχει αφιερώσει αμέτρητα άρθρα, σε πολλά από τα οποία θυμόμαστε (οι παλιότεροι) ή γνωρίζουμε (οι νεότεροι) γεγονότα της πρόσφατης ιστορίας μέσα απο γελοιογραφίες του Μποστ. Στην αρχή, τα άρθρα αυτά είχαν γενικό τίτλο «Πριν από 50 χρόνια…», μετά «Πριν από 55 χρόνια…», αλλά τα χρόνια περνάνε και το ιστολόγιο συνεχίζει να εκπέμπει, οπότε πριν από δυο μήνες εγκαινιάσαμε μια νέα χρονολόγηση, τη σειρά «Πριν από 60 χρόνια» -το προηγούμενο, δεύτερο, σκίτσο της σειράς είναι εδώ.

Θα μου πείτε «κάθε βδομάδα Μποστ θα έχουμε;». Καλοκαίρι είναι, λιγοστεύει η επικαιρότητα, γιατί όχι; Αλλά το συγκεκριμένο σκίτσο του Μποστ έχει μιαν έμμεση σχέση με την αθηναϊκή επικαιρότητα, αφού μιλάει για κυκλοφοριακές ρυθμίσεις στο κέντρο της Αθήνας, σε μια στιγμή όπου και πάλι έχουμε κυκλοφοριακές ρυθμίσεις σε μιαν Αθήνα με πολύ περισσότερα αυτοκίνητα απ’ ό,τι το 1960.

Μάλιστα, μόλις προχτές ανακοινώθηκε ότι θα επιστραφεί στα αυτοκίνητα μία λωρίδα της Πανεπιστημίου, και αυτό παρουσιάστηκε με διθυραμβικούς τίτλους υπέρ Μπακογιάννη, που «έλυσε το πρόβλημα» -το οποίο είχε ο ίδιος δημιουργήσει! Αλλά περισσότερα για τις δημαρχικές παλινωδίες θα πείτε στα σχόλιά σας, ιδίως όσοι τις υφίστασθε μέσα στο κατακαλόκαιρο, εγώ επιστρέφω στον Μποστ.

Λοιπόν, τέτοιες μέρες πριν από 60 χρόνια εφαρμόστηκε πρώτη φορά στην Αθήνα η μονοδρόμηση: από την Κυριακή 31 Ιουλίου. Αρχικά υπήρχαν τροχονόμοι στις διασταυρώσεις ενώ αργότερα προστέθηκαν και φανάρια.

Την ίδια μέρα δημοσιεύτηκε στην Ελευθερία το σκίτσο του Μποστ:

Ο Πειναλέων αναγγέλλει στη μαμα-Ελλάς ότι θα εφαρμοστούν μονόδρομοι και εκείνη του απαντά με σοφία ότι «ο μονόδρομος της χώρας έχει προ πολλού χαραχτεί, ό,τι πουν οι άλλοι» δηλ. οι Αμερικανοί.

Πριν από 60 χρόνια: Ο Μποστ και η επίσκεψη του Τσόρτσιλ στην Κνωσό

Tο ιστολόγιο αγαπάει τον Μποστ και του έχει αφιερώσει αμέτρητα άρθρα, σε πολλά από τα οποία θυμόμαστε (οι παλιότεροι) ή γνωρίζουμε (οι νεότεροι) γεγονότα της πρόσφατης ιστορίας μέσα απο γελοιογραφίες του Μποστ. Στην αρχή, τα άρθρα αυτά είχαν γενικό τίτλο «Πριν από 50 χρόνια…», μετά «Πριν από 55 χρόνια…», αλλά τα χρόνια περνάνε και το ιστολόγιο συνεχίζει να εκπέμπει, οπότε πριν από δυο μήνες εγκαινιάσαμε μια νέα χρονολόγηση, τη σειρά «Πριν από 60 χρόνια» -το πρώτο σκίτσο της σειράς είναι εδώ.

Πριν από 60 χρόνια είχαμε διπολικό κόσμο, υπήρχε Σοβιετική Ένωση με τον Νικήτα Χρουστσόφ και ΗΠΑ με Πρόεδρο τον Ντουάιτ Αϊζενχάουερ. Στην Ελλάδα είχαμε βασιλεία, πρωθυπουργό τον Κων. Καραμανλή και -κατ’ εξαίρεση- αξιωματική αντιπολίτευση την ΕΔΑ.

Και τέτοιες μέρες πριν από 60 χρόνια επισκέφτηκε την Ελλάδα ο Ουίνστον Τσόρτσιλ. Δεν ήταν επίσημη επίσκεψη, αλλά καθαρά ιδιωτική, αφού έγινε με το θρυλικό κότερο Χριστίνα του Αριστοτέλη Ωνάση, ο οποίος το παραχώρησε στο ζεύγος Τσόρτσιλ και σε άλλους προσκαλεσμένους για μια κρουαζιέρα σε ελληνικά νησιά. Ο Τσόρτσιλ ήταν ήδη 86 χρονών και, παρόλο που διατηρούσε την έδρα του στη Βουλή (ως το 1964 έμεινε βουλευτής) είχε ήδη μισοαποσυρθεί.

Οι Βρετανοι καλεσμένοι επιβιβάστηκαν στη Χριστίνα στη Βενετία. Η θαλαμηγός έπιασε και στην Κρήτη, πρώτα στα Χανιά και μετά στο Ηράκλειο, και οι Βρετανοί προσκεκλημένοι επισκέφτηκαν τις αρχαιότητες της Κνωσού. Ο Μποστ σχολιάζει στη γελοιογραφία του αυτήν ακριβώς την επίσκεψη.

H γελοιογραφία δημοσιεύτηκε στην κεντρώα Ελευθερία, με την οποία συνεργαζόταν τότε ο Μποστ, την Κυριακή 24 Ιουλίου 1960, ακριβώς πριν από 60 χρόνια.