Δεν κολλάμε όλα τα μπρίκια

Χτες, στην ομάδα Υπογλώσσια του Φέισμπουκ, αναρτήθηκε η εξής φωτογραφία που έχει γλωσσικό ενδιαφέρον.

Ο τιμοκατάλογος είναι στα αγγλικά, αλλά προέρχεται από το, ας πούμε, καφενείο Dope στην οδό Αθηνάς. Δεν ξέρω αν έχουν άλλον τιμοκατάλογο στα ελληνικά, πάντως η αγγλογραφή δικαιολογείται αφού η πελατεία είναι κατά κύριο λόγο τουρίστες.

Η καινοτομία του τιμοκαταλόγου, που εξαιτίας αυτής δημοσίευσε τη φωτογραφία ο φίλος, είναι ότι αντί για φρέντο εσπρέσο και καπουτσίνο ή μάλλον αντί για Freddo, ο κατάλογος γράφει Cryo Espresso/Cappuccino.

Αυτή η καινοτομία δεν υπαγορεύτηκε από κάποιο πνεύμα προβολής της τρισχιλιόχρονης γλώσσας μας, αλλά, όπως εξήγησε ο μπαρίστας [όταν γράφουμε ελληνικά, μπαρίστα μπορεί να είναι θηλυκό μόνο] οι τουρίστες, εκτός των Ιταλών, δεν καταλάβαιναν τι θα πει Freddo, ενώ με το Cryo υποθέτει πως όλο και κάτι θα καταλάβουν (ιδίως αν έχουν κάνει σπουδές στην κρυογενετική, λέω εγώ).

Εγώ όμως πρόσεξα κάτι άλλο. Λίγο πιο κάτω από τον Cryo υπάρχει ο Imbrik Coffee. Αυτός είναι ο ελληνικός καφές ή ο τούρκικος καφές, αναλόγως πώς τον λέτε (μέχρι το 1974 όλοι τούρκικο τον λέγαμε). Η μετονομασία σε Imbrik Coffee δεν νομίζω να έγινε για να αποφύγει η επιχείρηση το δίλημμα αν θα το πει Greek ή Turkish. Ο όρος υπάρχει στα αγγλικά.

Υπάρχει αλλά… δεν γράφεται (ακριβώς) έτσι. Οι φίλοι που έγραψαν την πινακίδα έκαναν ένα λαθάκι, η τουρκική λέξη είναι ibrik, όχι imbrik. Μικρό το κακό, συμφωνώ, αλλά όταν πουλάς μούρη πρέπει να είσαι σωστός.

Θα καταλάβατε βεβαίως ότι από αυτό το ibrik προέρχεται και το δικό μας το μπρίκι, με το οποίο ψήνουμε τον καφέ -και το κολλάμε κιόλας.

Η εκφραση «μπρίκια κολλάμε;» (συνήθως έτσι διατυπώνεται, ερωτηματικά) χρησιμοποιείται για να επιβεβαιώσουμε ότι ξέρουμε τη δουλειά μας, είμαστε επιδέξιοι, έχουμε ικανοτητες σε αυτό που μας αναθέσανε ή με το οποίο καταπιαστήκαμε. «Τι νόμιζες αφεντικό, μπρίκια κολλάμε;» μπορεί να πει ο μάστορας στον πελάτη που τον παινεύει για τη δουλειά που έκανε ή που τον ρωτάει αν πήρε όλες τις απαραίτητες προφυλάξεις.

Advertisements

Μεζεδάκια πριν ανοίξουν τα σχολεία

Το σημερινό είναι το τελευταίο Σάββατο πριν ανοίξουν τα σχολεία στις 11 Σεπτεμβρίου, οπότε ας πάρουν από εκεί την ονομασία τους τα μεζεδάκια μας. Για να πω την αλήθεια, δεν είναι η πρώτη φορά που χρησιμοποιώ έναν παρόμοιο τίτλο -το είχα ξανακάνει το 2013.

Φέτος βέβαια τα σχολεία ανοίγουν με μια Υπουργό Παιδείας που μοιάζει η θηλυκή εκδοχή του Περίανδρου Πώποτα από το Καφέ της Χαράς, αν κρίνω από διάφορες δηλώσεις της όπως η τελευταία για το μάθημα της ιστορίας που πρέπει να πάψει να έχει κοινωνικό χαρακτήρα αλλά να καλλιεργεί την εθνική συνείδηση. (Καθαρά ιδεολογική και ανόητη στην ουσία είναι κατά τη γνώμη μου και η απόφαση να καταργηθεί η κλήρωση για τους σημαιοφόρους του δημοτικού -δεδομένου ότι το 70-80% των παιδιών παίρνει 10, απλώς θα πυροδοτηθούν καβγάδες ανάμεσα στους γονείς και πιέσεις προς τους δασκάλους).

Όμως σήμερα δεν συζητάμε επί της ουσίας, οπότε κλείνω την αναφορά στα εκπαιδευτικά μας με κάτι που έγραψα στο Τουίτερ:

Και η φυσική πρέπει να καλλιεργεί εθνική συνείδηση. Αντί γι’αυτές τις ακαταλαβίστικες εξισώσεις αρκεί να διδάσκει πως ο Αϊνστάιν έκλεψε τη θεωρία της σχετικότητας από τον Καραθεοδωρή.

Φυσικά, στο μάθημα της Γλώσσας πρέπει να προστεθεί μια ενότητα για τα 5.000.000 λέξεις και άλλη μία για τη μία ψήφο, ενώ βέβαια δεν θα πρέπει να λείπει και η αναφορά στον ανύπαρκτο εύζωνο Κουκκίδη.

* Τη βδομάδα που μας πέρασε, όμως, η επικαιρότητα ήταν και στη Μεγάλη Βρετανία, αφου συνεχίζεται, με αδιάκοπες ανατροπές, το ψυχόδραμα του Μπρέξιτ. Στη δική μας γωνίτσα είχαμε κι άλλη μια αιτία να συζητάμε το Νησί: την πρόταση Μητσοτάκη να δανείσει το Βρετανικό Μουσείο τα Ελγίνεια, καθώς και τη συζήτηση που πυροδοτήθηκε ως προς το αν η αίτηση για δανεισμό συνεπάγεται αναγνώριση της κυριότητας και αν, ως εκ τούτου, η πρόταση Μητσοτάκη ήταν γκάφα.

Του Λαζάρου μεζεδάκια

Που βέβαια ονομάζονται έτσι επειδή σήμερα είναι το Σάββατο του Λαζάρου, παραμονές της Μεγαλοβδομάδας. Για τα λαογραφικά της ημέρας, δείτε και ένα χρονογράφημα του Γιώργου Κοτζιούλα για τα Λαζαρούδια, ενώ σε όσους μας διαβάζουν από την Αθήνα να ξεκινήσω υπενθυμίζοντας (διότι αν το αφήσω για το τέλος, όπως συνηθίζεται, θα είναι αργά), ότι σε λίγη ώρα, στις 12 το μεσημέρι, θα γίνει στο Polis Art Café η παρουσίαση του βιβλίου μου «Η γλώσσα έχει κέφια». Θα μιλήσουν οι φίλοι Παντελής Μπουκάλας και Στρατής Μπουρνάζος. Σπεύσατε, σπεύσατε!

Σαν ορντέβρ, από το Star, αναγγελία για τα καινούργια επεισόδια της σειράς Game of thrones.

Δεν αμφιβάλλω πως η τηλεθέαση του πρώτου επεισοδίου ήταν «επική», όπως το θέλει το κλισέ. Είδα άλλωστε αρκετούς φίλους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης να προειδοποιούν με φριχτές απειλές τους σποϊλεράδες που θα τολμούσαν να φανερώσουν τι γίνεται στα καινούργια επεισόδια. Βέβαια, δεν είμαι ο αρμοδιότερος να σχολιάσω, αν κρίνουμε από το ότι μέχρι πρόσφατα δεν ήξερα αν αυτό το Game of thrones είναι κινηματογραφική ταινία, τηλεοπτική σειρά ή βιντεοπαιχνίδι -κάποια στιγμή ρώτησα και έμαθα, αλλά δεν έχω παρακολουθήσει ούτε ένα λεπτό από τα προηγούμενα επεισόδια, μ’ άλλα λόγια ‘αρχίστε το έπος χωρίς εμένα’.

Ωστόσο, με προβληματίζει η αναφορά σε 415 χώρες. Στον πλανήτη μας δεν υπάρχουν ούτε οι μισές -πώς κλείνει ο λογαριασμός; Υπολογίζουν άραγε μία προς μία τις πολιτείες των ΗΠΑ ή άλλων ομοσπονδιακών κρατών; Μετράνε τάχα μελλοντικές χώρες που θα ιδρυθούν σε άλλους πλανήτες; Μήπως μεταδίδεται η σειρά και στην Κοίλη Γη; Όποιος ξέρει ας μας πει.

* Συνεχίζω με μια φρέσκια ακλισιά, από χτες. Σε ρεπορτάζ από τη Βουλή, το tvxs έγραψε ότι ο Πάνος Καμμένος επιτέθηκε στον προεδρεύων».

Αν είχαμε τον τύπο «ο προεδρεύοντας», φυσικά, θα έγραφαν «επιτέθηκε στον προεδρεύοντα», δεν θα το άφηναν άκλιτο. Η ακλισιά εμφανίζεται στους τύπους που δεν εχουν ενταχθεί στο κλιτικό της νεοελληνικής.

Μεταπρωταπριλιάτικα μεζεδάκια

Που βέβαια τα λέω έτσι επειδή είναι τα πρώτα μεζεδάκια μετά την Πρωταπριλιά.

Ωστόσο, η λέξη «μεταπρωταπριλιάτικος» μπορεί να διαβαστεί και με μια άλλη σημασία. Όπως, ας πούμε, «μεταδεδομένα» (metadata) είναι δεδομένα για δεδομένα, έτσι και ένα «μεταπρωταπριλιάτικο ψέμα» είναι ένα πρωταπριλιάτικο ψέμα για τα πρωταπριλιάτικα ψέματα.

Υπάρχει τέτοιο πράγμα; θα ρωτήσετε. Βεβαίως και υπάρχει, τουλάχιστον στη μπρεξιταρισμένη Μεγάλη Βρετανία, όπου στον ιστότοπο της Τέλεγκραφ δημοσιεύτηκε η είδηση ότι «Απαγορεύτηκαν φέτος τα πρωταπριλιάτικα αστεία, από τον φόβο μήπως προκληθεί, εξαιτίας του Μπρέξιτ, πανικός αγορών στα καταστήματα» (April Fool’s jokes banned amid fear of panic buying over Brexit). Το άρθρο επικαλείται μαλιστα έναν αρχαίο νόμο του 1653.

Αυτό πράγματι ήταν μεταπρωταπριλιάτικο, αλλά πιο αστείο, φαρμακερά αστείον θα έλεγα, βρήκα τον τίτλο άρθρου στη Φαϊνάνσιαλ Τάιμς:

Ματαιώνεται η Πρωταπριλιά λόγω της τρέχουσας κατάστασης της πραγματικότητας

Και εδώ που τα λέμε, πράγματι, αν είναι τόσο παράλογη η πραγματικότητα που εξωφρενικές ειδήσεις γίνονται πιστευτές με ένα ανασήκωμα των ώμων, το περιθώριο για πρωταπριλιάτικα ψέματα στενεύει -όπως ίσως έχουμε διαπιστώσει από την άνθιση του βρίσκουν οι σατιρικοί και παρωδικοί ιστότοποι τύπου Onion/Κουλούρι αλλά και η συχνότητα με την οποία οι τρολοειδήσεις τους γίνονται πιστευτές και αναδημοσιεύονται από «κανονικά» μέσα ενημέρωσης.

Αυτό το είδαμε και με ένα πρωταπριλιάτικο που έκανε φέτος το left.gr, που φαντάστηκε επίσκεψη του Μαδούρο στην Αθήνα και συμμετοχή του στη συγκέντρωση που έχει προγραμματίσει ο ΣΥΡΙΖΑ για απόψε το βράδυ και το οποίο αναδημοσιεύτηκε κάμποσες φορές.

Φωτογεωγραφικό κουίζ Νο 2

Καιρό έχουμε να βάλουμε κουίζ στο ιστολόγιο, δεν συμφωνείτε; Κοιτάζοντας τα αρχεία του ιστολογίου βρίσκω ότι το προηγούμενό μας κουίζ ήταν πριν από 6 μήνες, στα τέλη Σεπτεμβρίου του 2018, ένα δύσκολο φωτογεωγραφικό κουίζ. Σας έβαζα φωτογραφίες τοπίων από διάφορες χώρες του κόσμου και σας ζητούσα να μαντέψετε από ποια χώρα ήταν, δίνοντάς σας πέντε επιλογές για κάθε απάντηση.

Ο ένοχος ξαναγυρνάει στον τόπο του εγκλήματος, κι έτσι σήμερα επαναλαμβάνω το φωτοκουίζ, αλλά αυτή τη φορά ελπίζω να είναι κάπως ευκολότερο, αφού θα έχουμε φωτογραφίες από ελληνικές πόλεις.

Θα σας παρουσιάσω οχτώ φωτογραφίες και θα σας ζητήσω να μαντέψετε σε ποια πόλη της Ελλάδας βρίσκεται το τοπίο που παρουσιάζεται. Θα σας δώσω 5 επιλογές για να διαλέξετε κάθε φορά.

Το κουίζ θα κρατήσει ως τις 7.30 ώρα Ελλάδος τουλάχιστον, εκτός αν υπάρχει ακόμα συμμετοχή. Η συμμετοχή δεν θα γίνει σε ειδικές σελίδες, αλλά εδώ, στα σχόλιά σας, πχ θα γράψετε:

1-Α, 2-Γ, 3-Ε, 4-Δ, 4-Β, 6-Α, 7-Α, 8-Ε (τυχαία τα έβαλα, εννοείται).

Στα σχόλια επίσης μπορείτε να συζητάτε ό,τι θέλετε. Επιτρέπεται να αλλάξετε κάποια πρόβλεψή σας αλλά βέβαια ακυρώνεται η προηγούμενη. Για να με διευκολύνετε, αν θέλετε να αλλάξετε μία πρόβλεψη θα σας παρακαλέσω να επαναλαμβάνετε όλο το σετ των προβλέψεών σας, όχι μόνο εκείνη που αλλάζετε.

Ξεκινάμε λοιπόν.

1.

Από πού είναι η φωτογραφία;

Α. Κοζάνη
Β. Αργοστόλι
Γ. Τρίπολη
Δ. Καρδίτσα
Ε. Βέροια

2.

Από πού είναι η δεύτερη φωτογραφία;

Α. Ιωάννινα
Β. Πάτρα
Γ. Φλώρινα
Δ. Μυτιλήνη
Ε. Άμφισσα

3.

Από πού είναι η τρίτη φωτογραφία;

Α. Σέρρες
Β. Κόρινθος
Γ. Καβάλα
Δ. Ηράκλειο
Ε. Λάρισα

4. Από πού είναι η φωτογραφία;

Από πού είναι η 4η φωτογραφία;

Α. Άρτα
Β. Λαμία
Γ. Δράμα
Δ. Ρέθυμνο
Ε. Καρδίτσα

5.

Από πού είναι η 5η φωτογραφία;

Α. Χανιά
Β. Χίος
Γ. Αλεξανδρούπολη
Δ. Ρόδος
Ε. Κέρκυρα

6.

Από πού είναι η έκτη φωτογραφία;

Α. Ηράκλειο
Β. Βόλος
Γ. Πρέβεζα
Δ. Καβάλα
Ε. Ρόδος

7.

Από πού είναι η 7η φωτογραφία;

Α. Λάρισα
Β. Ιωάννινα
Γ. Πάτρα
Δ. Σέρρες
Ε. Καλαμάτα

8.

Από πού είναι η 8η και τελευταία φωτογραφία;

Α. Βέροια
Β. Σπάρτη
Γ. Κομοτηνή
Δ. Θήβα
Ε. Ηγουμενίτσα

Αυτό ήταν το δεύτερο φωτογεωγραφικό κουίζ μας. Ελπίζω να είναι πιο εύκολο από το πρώτο αλλ’ αυτό θα φανεί στα αποτελέσματα. Όπως πάντα, οι νικητές θα μοιραστούν ένα ταψί σπαμακόπιτα και απεριόριστη δόξα.

Περιμένω λοιπόν τη συμμετοχή σας!

 

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

1. Είναι το Γ, Τρίπολη, η πλατεία Αγίου Βασιλείου
2. Είναι το Α, Ιωάννινα, η πλατεία Πύρρου
3. Είναι το Ε, Λάρισα
4. Είναι το Β, Λαμία
5. Είναι το Δ, Ρόδος
6. Είναι το Δ, Καβάλα
7. Είναι το Γ, Πάτρα, η πλατεία Γεωργίου
8. Είναι το Α, Βέροια

Οπότε, η νικήτρια στήλη μας διαμορφώνεται ως εξής:

Γ
Α
Ε
Β
Δ
Δ
Γ
Α

Το κουίζ αποδείχτηκε πιο εύκολο από το προηγούμενο κι έτσι είχαμε αρκετούς με 8/8 επιτυχίες. Το απόλυτο σκορ, που λέει το κλισέ, πέτυχαν, κατά σειρά εμφανίσεως: Corto, ΣΠ, Δέσποινα, Αθεόφοβος, Spyridos, Νίκος Κ. και Φάλτσος. Μοιράζονται σπαμακόπιτα και απεριόριστη δόξα.

Με 7 επιτυχίες οι: Λεύκιππος (έχασε το 7), NdMushroom (έχασε το 8), Κιγκέρι (έχασε το 8), Σταυρούλα (έχασε το 5), Μαγδαληνή (έχασε το 8).

Πήραν μέρος 31 φίλοι και οι σωστές τους απαντήσεις είχαν την εξής κατανομή, αν μέτρησα σωστά:

1. 25
2. 14
3. 24
4. 26
5. 20
6. 18
7. 23
8. 15

Την ερώτηση 5 εκ πρώτης όψεως τη φανταζόμουν πανεύκολη αλλά τα Χανιά μπέρδεψαν αρκετούς. Πιο εύκολη ερώτηση αποδείχτηκε η 4 (Λαμία) και πιο δύσκολη η 2 (Γιάννενα), που περίμενα να τη βρείτε από τα βουνά.

Σε λίγους μήνες μπορεί να βάλω κάποιο άλλο κουίζ με ευρωπαϊκές πρωτεύουσες ή ελληνικά νησιά.

Μεζεδάκια με κίτρινα γιλέκα

Καθώς διαβάζετε αυτές τις γραμμές, θα αρχίζει στη Γαλλία, για τέταρτο Σάββατο στη σειρά, η κινητοποίηση των Κίτρινων Γιλέκων, για την οποία έχουν παρθεί πρωτοφανή μέτρα ασφαλείας μετά τα επεισόδια του περασμένου Σαββάτου.

Πέρα από την κινητοποίηση δεκάδων χιλιάδων αστυνομικών, αναβλήθηκαν ποδοσφαιρικοί αγώνες, τα σπουδαιότερα μουσεία του Παρισιού (του Λούβρου και άλλα πολλά) θα είναι κλειστά, ενώ δεν θα ανοίξουν ούτε οι ναοί της κατανάλωσης, δηλαδή πασίγνωστα πολυκαταστήματα όπως οι Γκαλερί Λαφαγιέτ ή άλλα που ειδικεύονται στα είδη πολυτελείας -και μάλιστα πολύ κοντά στην περίοδο των Χριστουγέννων.

Η συγκυρία εξηγεί την επιλογή του τιτλου του σημερινού μας πολυσυλλεκτικού άρθρου.

Βέβαια, συγκεντρώσεις και πορείες είχαμε και στην Αθήνα προχτές για τη δέκατη επέτειο της δολοφονίας του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου, φαίνεται όμως ότι τα επεισόδια δεν ήταν τόσα όσα θα ήθελαν κάποιοι, διότι κυκλοφόρησε ευρέως στα κοινωνικά δίκτυα, και αναδημοσιεύτηκε και από γνωστούς πολιτικούς η εξης φωτογραφία με καμμένα αυτοκίνητα από την περιοχή Εξαρχείων (από την Κάνιγγος, ακριβέστερα).

Όμως, προχτές στην Κάνιγγος δεν κάηκε ούτε κάδος, πόσο μάλλον αυτοκίνητο. Η φωτογραφία είναι από τον Δεκέμβριο του 2008, όπως επισήμαναν πολλοί χρήστες, ανάμεσά τους και ο φωτογράφος Γιάννης Κέμμος που είχε τραβήξει μια πολύ παρόμοια πόζα από την ίδια ακριβώς περιοχή, τότε.

‘Ενα από τα μεγάλα προβλήματα της παραπληροφόρησης στο Διαδίκτυο είναι ακριβώς η ισοπέδωση του χρόνου και η παρουσιαση φωτογραφιών (και κειμένων) από άσχετες εποχές και άλλους τόπους σαν να αφορούν το εδώ και το τώρα. Και ο μεν πολιτικός μπορεί, από την κατακραυγή που εισέπραξε στο Τουίτερ, να κατέβασε την επίμαχη φωτογραφία (πήγα να γράψω «χαλκευμένη», αλλά δεν είναι η φωτογραφία χαλκευμένη, η χρήση του της γίνεται συνιστά τη χάλκευση) αλλά το ζήτημα είναι ότι παρόμοιες λαθροχειρίες έχουν πάρει πολύ μεγάλη διάδοση -όχι όμως μόνο στο Διαδίκτυο αφού, όπως θα θυμάστε, ο κορμοράνος του Κουβέιτ προερχόταν από πετρελαιοκηλίδα στη Βρετάνη.

* Πόσο καλά ελληνικά ξέρει ένας Τούρκος που κατηγορειται για λαθρεμπόριο; Διαβάζω στο in.gr για την υπόθεση του κυκλώματος που κατηγορείται για λαθρεμπορία χρυσού:

Από την πλευρά του ο Τούρκος συγκατηγορούμενος του ενεχυροδανειστή μέσω του δικηγόρου του Τάκη Μιχαλόλια αναφέρει: «Οι εις βάρος μου υπανιγμοί, πέραν του ότι βρίθουν ανακριβιών ειναι και αφελείς και πράξεις απελπισίας. Τελειώνω με μία φράση: Κάλλιον το σιγάν, του λαλείν. Τον περιμένουν εκπλήξεις. Θα ανταποκριθούμε σε οποιοδήποτε διαδικαστικό του αίτημα»

Όπως σχολιάζει ο φίλος που το έστειλε, πηγή είναι ο γνωστός δικηγόρος Τάκης Μιχαλόλιας, αδερφός του αρχηγού της Χρυσής Αυγής. Ο Τούρκος κατηγορούμενος δικαιολογείται να μην ξέρει δύσκολες λέξεις, ο Έλληνας δικηγόρος, όχι. Λέει
«κάλλιον το σιγάν του λαλείν» αλλά ακόμα πιο κάλλιον το αποφεύγειν δύσκολες λέξεις σε ξένες γλώσσες και κρείττον πέντε και στο χέρι παρά δέκα και καρτέρει (που λένε και οι ενεχυροδανειστές).

Μετασεισμικά μεζεδάκια

Και βέβαια ονομάζονται έτσι από τον προχτεσινό διπλό σεισμό στη Ζάκυνθο, που έγινε ποικιλότροπα αισθητός στην Αττική καθώς άλλοι είπαν ότι κουνήθηκαν και άλλοι ούτε καν τον πήραν είδηση κι ας ήταν ξύπνιοι την ώρα του σεισμού.

Ευτυχώς ο σεισμός είχε ελάχιστες συνέπειες όπως φαίνεται -πέρα από την κατάρρευση ενός μεσαιωνικού καστρομονάστηρου στις Στροφάδες, τα νησάκια κοντά στη Ζάκυνθο.

* Ο Εγκέλαδος όμως βοήθησε να έρθει στην επιφάνεια η βυζαντινή δυναστεία των Παλαιοντολόγων, αν τουλάχιστον πιστέψουμε το σουπεράκι του Αντένα!

Μένει να βρεθεί ιστορικός και να αφηγηθεί τα λαμπρά κατορθώματα των ένδοξων Παλαιοντολόγων!

* Και για να συνεχίσουμε με σεισμικό μεζεδάκι, φίλος στέλνει ρεπορτάζ για τον σεισμό, στο οποίο διαβάζουμε:

Η έντονη μετά σεισμική ακολουθία βρισκεται σε υποθαλάσσια περιοχή 45 χιλιόμετρα ΝΝΔ της Ζακύνθου….

Σχιζολεξία βέβαια, αλλά που μπορεί να οφείλεται στον κορέκτορα ή γενικά στις ρυθμίσεις των κειμενογράφων της κινητής συσκευής, διότι έχω παρατηρήσει ότι όποτε πληκτρολογώ πολυσύλλαβη σύνθετη λέξη μού την προτείνουν διαμελισμένη.

Σε μια πρώτη μορφή, το άρθρο είχε τις μονάδες Ρίχτερ γραμμένες στο λατινικό, δηλ. μέγεθος 6.4 βαθμών της κλίμακας Richter… που το είχα βρει αδικαιολόγητο και άξιο σχολιασμού, αλλά φαίνεται πως το βρήκαν και εκείνοι διότι τώρα το άλλαξαν σε Ρίχτερ -και καλά έκαναν.

* O Σκάι έχει ιδιαίτερα προχωρημένες επιδόσεις στην παραμορφωμένη παρουσίαση στοιχείων σε διαγράμματα, όπως θα θυμάστε ίσως από το παρελθόν, με την άνοδο να γυρίζει ανάποδα και να γίνεται πτώση, ή το 43 να είναι μεγαλύτερο από το 49,5.

Έναν καινούργιο τρόπο παραμόρφωσης είδαμε σε πρόσφατη εκπομπή, όπου τα ποσοστά (που έχουν κάποια σχέση με τη συμφωνία των Πρεσπών, δεν κατάλαβα ποιαν ακριβώς) του δεξιού διαγράμματος βγάζουν άθροισμα 30+6+54 = 100. Όποιος θέλει 30+6+54 να κάνει άθροισμα 90 να πάει στη Βόρεια Κορέα.

Παρεμπιπτόντως, θυμάμαι έναν καθηγητή στο Πολυτεχνείο, που μας έλεγε όταν γράφαμε εργασίες: ό,τι λάθος και να έχετε στην εργασία κανείς δεν θα το προσέξει, αλλά αν τα ποσοστά σας δεν βγάζουν 100 άθροισμα θα το δουν όλοι.

* Λέει φίλος, που ασχολείται με τη μουσική:

Πριν από λίγο, σε εκπομπή του 3ου προγράμματος με ψαγμένο ‒υποτίθεται‒ εκφωνητή, ακούστηκε ότι ο Ντεμπισί τη μικρή του κόρη τη φώναζε χαϊδευτικά «Τσουτσού».

Η κόρη του Ντεμπισί είχε το χαϊδευτικό όνομα Chouchou, το οποίο όμως στα γαλλικά προφέρεται, φυσικά, Σουσού (με το σ παχύ) όχι… Τσουτσού!

* Πολλά μεζεδάκια γέννησε η υποτιθέμενη εισβολή μαθητών στο γραφείο του υπουργού Παιδείας Κ. Γαβρόγλου. Σχολιάστηκε ιδιαίτερα το… ακατάστατο γραφειο (το δικό μου είναι χειρότερο)

Σχολιάζοντας μια σχετική φωτογραφία, η πρώην υπουργός (Παιδείας, κιόλας) κ. Άννα Διαμαντοπούλου έκανε μια γκάφα που θεωρώ πως αποτελεί υποπερίπτωση του νόμου του Μέφρι. Θέλοντας να ψέξει τον τωρινό υπουργό (καθόλου κομψό αυτό, μεταξύ μας, ειδικά με βάση το έργο της στην ίδια θέση) για την ακαταστασία του γραφείου του, ανέβασε ένα τουίτ στο οποίο γράφει για «πρΩτυπο» μελλοντικού πρωθυπουργού -εννοώντας τον νεαρό συνδικαλιστή που μιλάει με τον υπουργό- με ένα Ωμέγα από εδώ μέχρι το Hotel Bilderberg.

Το λάθος δεν μπορεί να χρεωθεί στον κορέκτορα, είναι νέτη και σκέτη ανορθογραφία, με έλξη από το «πρώτος». Σε πολλούς συμβαίνει, αλλά είναι πολύ διασκεδαστικό όταν συμβαίνει σε κάποιαν που κόπτεται τόσο κραυγαλέα για την αριστεία!

Πολλοί σχολίασαν την ανορθογραφία της πρώην υπουργού, αλλά κατ’ εμέ υπάρχει κι άλλο λάθος, σοβαρότερο -σοβαρότερο επειδή είναι νοηματικό. Έστω ότι το γράφουμε σωστά, «πρότυπο». Θα ήταν σωστό στην ορθογραφία, αλλά στέκει στο νόημα; Είναι ο νεαρός μαθητής «πρότυπο μελλοντικού πρωθυπουργού» ή μήπως ήθελε να πει κάτι σαν «πρόπλασμα» εννοώντας βέβαια ότι και ο σημερινός πρωθυπουργός είχε συνδικαλιστική δράση από μαθητής;

Φωτογεωγραφικό κουίζ

Για να ξεφύγουμε λίγο από τη βαριά επικαιρότητα, θα σας προτείνω σήμερα ένα κουίζ που θα μας ταξιδέψει στις τέσσερις γωνίες της γης.

Θα σας ομολογήσω ότι μου αρέσει πολύ να χαζεύω τα Google Maps και Google Earth, να κοιτάζω τους χάρτες και να ζουμάρω ίσαμε το επίπεδο του δρόμου, το Street View και κάμποσες φορές να κυκλοφορώ στη μακρινή χώρα και στην άγνωστη πόλη, που ξέρω πως μάλλον δεν θα την επισκεφτώ ποτέ.

Σκέφτηκα λοιπόν να σκαρώσω ένα κουίζ με βάση τέτοιες φωτογραφίες, παρμένες από τον ιστότοπο Randomstreetview.com που σου βγάζει τυχαίες φωτογραφίες από καμιά εξηνταριά χώρες του κόσμου. Θα σας παρουσιάσω οχτώ φωτογραφίες και θα σας ζητήσω να μαντέψετε σε ποια χώρα βρίσκεται το τοπίο που παρουσιάζεται. Θα σας δώσω 5 επιλογές για να διαλέξετε κάθε φορά.\

Το κουίζ θα κρατήσει ως τις 7.30 ώρα Ελλάδος τουλάχιστον, εκτός αν υπάρχει ακόμα συμμετοχή. Επειδή ο Στάζιμπος έχει δουλειές, η συμμετοχή δεν θα γίνει σε ειδικές σελίδες, αλλά εδώ, στα σχόλιά σας, πχ θα γράψετε:

1-Α, 2-Γ, 3-Ε, 4-Δ, 4-Β, 6-Α, 7-Α, 8-Ε (τυχαία τα έβαλα, εννοείται).

Στα σχόλια επίσης μπορείτε να συζητάτε ό,τι θέλετε. Επιτρέπεται να αλλάξετε κάποια πρόβλεψή σας αλλά βέβαια ακυρώνεται η προηγούμενη. Για να με  διευκολύνετε, αν θέλετε να αλλάξετε να επαναλαμβάνετε όλο το σετ των προβλέψεών σας, όχι μόνο εκείνη που αλλάζετε.

Φυσικά, σε ένα τέτοιο κουίζ παίζει ρόλο και η καλή επιλογή των πιθανών απαντήσεων που προτείνονται. Δεν ξέρω αν τα κατάφερα καλά, πείτε μου. Κι αν σας αρέσει το κουίζ, έχω στο νου μου κι άλλο ένα ανάλογο, μόνο με ελληνικά τοπία.

Ξεκινάμε λοιπόν.

1.

Από πού είναι η φωτογραφία;

Α. Ελλάδα

Β. Χιλή

Γ. Νέα Ζηλανδία

Δ. Ιταλία

Ε. Νότια Αφρική

2.

Από πού είναι η 2η φωτογραφία;

Α. Ελλάδα

Β. Καναδάς

Γ. Περού

Δ. Μπουτάν

Ε. Γαλλία

 

3.

Από πού είναι η τρίτη φωτογραφία;

Α. Ελλάδα

Β. Αργεντινή

Γ. Πορτογαλία

Δ. Ινδονησία

Ε. Αυστραλία

 

4.

Από πού είναι η 4η φωτογραφία;

Α. Ιαπωνία

Β. Ταϊλάνδη

Γ. Σλοβακία

Δ. Μποτσβάνα

Ε. Βέλγιο

 

5.

Από πού είναι η 5η φωτογραφία;

Α. Ταϊβάν

Β. Σβαζιλάνδη

Γ. Βραζιλία

Δ. Γαλλία

Ε. Μπανγκλαντές

 

6.

Από πού είναι η 6η φωτογραφία;

Α. Ελλάδα

Β. Ισραήλ

Γ. Κολομβία

Δ. Ρουμανία

Ε. Ισπανία

 

7.

Από πού είναι η 7η φωτογραφία;

Α. ΗΠΑ

Β. Ηνωμένο Βασίλειο

Γ. Γερμανία

Δ. Κροατία

Ε. Μαλαισία

 

8.

Από πού είναι η 8η φωτογραφία;

Α. Ελλάδα

Β. Γαλλία

Γ. Ιαπωνία

Δ. Αυστραλία

Ε. Μεξικό

 

Αυτό ήταν το κουίζ μας. Εύκολο ή δύσκολο; Θα φανεί στα αποτελέσματα. Οι νικητές θα μοιραστούν ένα ταψί σπαμακόπιτα και απεριόριστη δόξα.

Περιμένω λοιπόν τη συμμετοχή σας!

 

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

1. Είναι το Δ, Ιταλία. Συγκεκριμένα στην Τοσκάνη, κοντά στη Φλωρεντία. Εδώ βλέπετε πού ακριβώς.
2. Είναι το Δ, Μπουτάν. Εδώ βλέπετε πού ακριβώς.
3. Είναι το Α, Ελλάδα, και συγκεκριμένα στην Ασπροβάλτα. Εδώ βλέπετε πού ακριβώς.
4. Είναι το Γ, Σλοβακία. Ίσως σας μπέρδεψε. Εδώ βλέπετε πού ακριβώς.
5. Είναι το Ε, Μπανγκλαντές. Πού ακριβώς, θα το δείτε εδώ.
6. Είναι το Β, Ισραήλ, στη Χερτσλίγια (πήρε το όνομά της από τον Θεόδωρο Χερτσλ). Εδώ βλέπετε πού ακριβώς.
7. Είναι το Β, Ηνωμένο Βασίλειο, στο Λίνκολνσιρ. Εδώ βλέπετε πού ακριβώς.
8. Είναι το Ε, Μεξικό. Στην πολιτεία Τσιάπας, θαρρώ. Πού ακριβώς, το βλέπετε εδώ.

 

Οπότε, η… νικήτρια στήλη μας είναι:

Δ
Δ
Α
Γ
Ε
Β
Β
Ε

Τελικά αποδεικνύεται πως το κουίζ ήταν δύσκολο -την άλλη φορά θα διαλέξω φωτογραφίες που να δίνουν περισσότερα ίχνη.

Οπότε, ακόμα περισσότερος έπαινος αξίζει στους δυο νικητές μας, που ισοβάθμησαν με 5 σωστές απαντήσεις: Ατακάμα (σχ. 34, έπιασε τα 1,4,5,6,7) και Σκύλος (σχ. 88, έπιασε 2,3,4,7,8). Μοιράζονται τη σπαμακόπιτα και την απεριόριστη δόξα (αφού είναι απεριόριστη, και το μισό της πάλι απεριόριστο είναι)

Έπαινος με 4 επιτυχίες στους: Αρχιμήδη, Κωνσταντίνο, NdMushroom, Divolos, Μαγδαληνή, Neokid, Γς και DΜb.

Επειδή εφαρμόζουμε ποσόστωση, το χάλκινο μετάλλιο στη Μαγδαληνή. Στον DMb ένα κομματάκι απεριόριστης δόξας, επειδή το ζήτησε.

Όπως είπα, το κουίζ ήταν δύσκολο. Πιο δύσκολη απάντηση αποδείχτηκε η 4 (το περίμενα) όπου το κτίριο μοιάζει απωανατολίτικο αλλά βρίσκεται στη Σλοβακία, αλλά και η 2 με το Μπουτάν. Εύκολες απαντήσεις οι 6, 7 και 1. Την Ασπροβάλτα τη βρήκαν λίγοι.

Πήραν μέρος 45 φίλοι και οι σωστές τους απαντήσεις είχαν την εξής κατανομή, αν μέτρησα σωστά:

1. 15
2. 9
3. 10
4. 9
5. 10
6. 17
7. 16
8. 13

Σε μερικούς μήνες θα βάλω ένα άλλο ανάλογο, ή με ευρωπαϊκές πόλεις ή με ελληνικά τοπία.

Μεσοσεπτεμβριανά μεζεδάκια

Λογικό να τα πω έτσι, αφού σήμερα βρισκόμαστε στις 15 του Σεπτέμβρη, ακριβώς στα μισά του μήνα.

Ωστόσο, αυτολογοκρίνομαι. Είχε εκφραστεί από εκλεκτούς φίλους του ιστολογίου η επιθυμία να ονομαστούν τα σημερινά μεζεδάκια μας ‘Μεζεδάκια του κώλου’, εξαιτίας της διάσημης πια φωτογραφίας του Άρη Μεσσήνη με τον ξεβράκωτο μακεδονομάχο, τη βεργινοντυμένη με τις πλατφόρμες και την εικόνα της Παναγίας με τη μάσκα αερίων.

Εδώ παρουσιάζω μια από τις πολλές πειραγμένες εκδοχές της φωτογραφίας, όπου στο τρίο αυτό του «συλλαλητηρίου του κώλου» έχει προστεθεί ο κυριούλης με το Απερόλ, καθιερωμένη πια φιγούρα των ελληνικών μιμιδίων. Βέβαια, έτσι κρύβεται το μεγαλείο του μακεδονικού κώλου, που είναι ένας και είναι ελληνικός, αλλά αν θέλετε να τον θαυμάσετε σε όλο του το απροκάλυπτο μεγαλείο μπορείτε εδώ να δείτε άλλη φωτογραφία από το ίδιο στιγμιότυπο, που έχει παρθεί λίγα δευτερόλεπτα νωρίτερα, από τον Γιάννη Κέμμο. Kαι εδώ άλλη μια φωτοσοπιά εμπνευσμένη από το ίδιο στιγμιότυπο.

Ωστόσο, επειδή μας διαβάζει και η μαμά μου, δίστασα να βάλω φάτσα-κάρτα τον τίτλο αυτόν και προτίμησα την ανώδυνη ημερολογιακή αναφορά.

* Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κυκλοφόρησαν πάρα πολλά φέικ νιουζ σχετικά με τη ΔΕΘ και το συλλαλητήριο του κώλου, όπως ας πούμε ότι το Μακεδονία Παλάς είχε φωταγωγηθεί με τα χρώματα της αστερόεσσας -με πειστήριο μια φωτογραφία από… το δημαρχείο του Τελ Αβίβ. Αλλά και επαγγελματίες (οΘντκ) δημοσιογράφοι δεν αντιστάθηκαν στον πειρασμό της παραπληροφόρησης. Ο Γ. Λοβέρδος, ας πούμε, ανέβασε στη σελίδα του μια φωτογραφία από επεισόδια του Ιουνίου 2011 στην Αθήνα με αστυνομικούς των ΜΑΤ να κυνηγούν έναν ηλικιωμένο, και θέλησε να την περάσει για προχτεσινή από τη Θεσσαλονίκη. Μετά την κατακραυγή, κατέβασε τη σχετική ανάρτηση.

* Αλλά η ΔΕΘ και οι σχετικές συνεντεύξεις μάς έδωσαν και γλωσσική ύλη. Σχολιάστηκε αρκετά το ότι ο Αλέξης Τσίπρας στην ομιλία του χρησιμοποίησε, και μάλιστα τρεις φορές, τον όρο «η διεθνή έκθεση» αντί του τυπικά σωστού «η διεθνής έκθεση». Το επίθετο αυτό βαίνει προς εξομάλυνση -ήδη σε κάποιες σχολικές γραμματικές, αν δεν κάνω λάθος, αναγνωρίζεται η γενική «του διεθνή», που είναι ευρύτατα διαδεδομένη άλλωστε. Ο διεθνής, του διεθνή για να ακολουθήσει η διεθνή της διεθνής, έστω σαν αποδεκτός προφορικός τύπος.

* Οπότε, δεν με ενοχλεί η διεθνή έκθεση, αν και δεν θα το γράψω.

Ωστόσο, δεν θα πω ποτέ ότι «πονάνε τ’ αυτιά μου» όπως η συντηρητική στα γλωσσικά συντάκτρια της ΕφΣυν.

Πρόσεξα επίσης το «συνάντηση με επικεφαλείς και εκπροσώπους» από τουίτ του πρωθυπουργού. Φυσικά είναι λάθος, αφού το «επικεφαλής» είναι άκλιτο επίρρημα. Φαίνεται όμως ότι η ανάγκη να δηλωθεί ο πληθυντικός και γενικά να κλιθεί η λέξη είναι πολύ ισχυρή, διότι πρόκειται για λάθος πολύ διαδεδομένο.

Και το αστείο είναι πως το λάθος αυτό δεν το κάνει μόνο ο διαχειριστής του πρωθυπουργικού τουίτερ, αλλά και καθηγητές πανεπιστημίων, φιλόλογοι και άλλοι κατά τεκμήριο γλωσσικά καταρτισμένοι ομιλητές. Για παράδειγμα, στα πρακτικά της Ακαδημίας Αθηνών βρίσκω αναφορά σε «επικεφαλείς των ερευνητικών ομάδων«.

Ο Γ. Μπαμπινιώτης γράφει «ο επί κεφαλής» και υποστηρίζει πως με τη γραφή αυτή είναι δυσκολότερο να θεωρηθεί η έκφραση επίθετο και κατά συνέπεια να κλιθεί (του επικεφαλή, των επικεφαλών). Ωστόσο, αν υπάρχει λόγος να θεωρηθεί επίθετο, ο τρόπος γραφής μικρή σημασία έχει -όπως το διαπασών έγινε μία λέξη παρόλο που ξεκίνησε ως ολόκληρη φράση (η διά πασών των χορδών συμφωνία).

Στ’ αποκαΐδια

Κι ενώ ο αριθμός των θυμάτων από την πυρκαγιά στο Μάτι ανεβαίνει ολοένα, με τραγικότερην αποκορύφωση τους 26 αγκαλιασμένους στο οικόπεδο, σε απόσταση αναπνοής από τη θάλασσα -χώρια όσοι παραλοϊσμένοι ρίχτηκαν από το γκρεμό- το ιστολόγιο το δυσκολεύεται να γράψει για κάποιο άλλο θέμα, όμως δυσκολεύεται και να μη γράψει τίποτε.

Η φωτογραφία αριστερά είναι του Γιάννη Κέμμου από το Φέισμπουκ, παρμένη από το Πανόραμα της Κινέτας. «Σαν σκηνικό από ταινία του Αγγελόπουλου» σχολιάζει ο ίδιος. Κι η θάλασσα, που στάθηκε σωτήρια για εκατοντάδες κυνηγημένους από τις φλόγες, έστησε ωστόσο παγίδα σε μερικούς που, προσπαθώντας να φτάσουν στις σωτήριες βάρκες ή απλώς πανικοβλημένοι, ανοίχτηκαν πολύ και παρασύρθηκαν από τα δυνατά ρεύματα -θα ήταν ήδη και καταπονημένοι. Γιατί δεν έμεναν στα πατητά τους; Γιατί τα σωστικά σκάφη δεν μπορούσαν να πλησιάσουν στην ακτή -και επειδή απέξω απ’ το χορό, όλα είναι πολύ πιο εύκολα.

(Εδώ υπάρχει μια εξήγηση για την τραγωδία στο Μάτι).

Οπότε, με φόντο τ’ αποκαΐδια, θα λεξιλογήσουμε και σήμερα σκαλίζοντας τις στάχτες. Ή μάλλον τη στάχτη, αυτή η λέξη μόνο θα μας απασχολήσει σήμερα.

Η στάχτη δεν είναι αρχαία λέξη -οι αρχαίοι τη λέγανε τέφρα, λέξη άλλωστε που έχει επιβιώσει στη σημερινή γλώσσα και διατηρείται σε ειδικές χρήσεις, όπως ας πούμε στην ηφαιστειακή τέφρα ή στο χρώμα το τεφρό ή στην τεφροδόχο όπου φυλάσσεται η τέφρα όσων νεκρών αποτεφρώνονται σε κρεματόριο -ή στον φοίνικα που παροιμιωδώς ξαναγεννιέται από την τέφρα του.

Αυτή την τέφρα οι παλαιοι, και δεν εννοώ μόνο τους αρχαίους αλλά και τους ανθρώπους μέχρι και τον περασμένο αιώνα, ιδίως μακριά από τα αστικά κέντρα και τις ευκολίες τους, αυτή την στάχτη την ανακάτευαν με νερό και φτιάχνανε αλισίβα ή σταχτόνερο, που το χρησιμοποιούσαν για το πλύσιμο των ρούχων -φαντάζει παράξενο, αλλά η στάχτη, που μουτζουρώνει τα ρούχα, αν ανακατευτεί με νερό τα καθαρίζει.

Μεζεδάκια της Λαμπρής

Δεν ήταν πολύ εύκολο, αλλά βρήκα έναν τίτλο για τα μεζεδάκια του Μεγάλου Σαββάτου που να μην τον έχω χρησιμοποιήσει άλλη φορά (λαμπριάτικα, πάντως, τα έχω πει). Και επειδή είναι χρονιάρες μέρες, ίσως η συγκομιδή μας να μην είναι και τόσο πλούσια.

Αλλά ας ξεκινήσουμε με τη γενικομανία της (μεγαλο)βδομάδας.

* Σε άρθρο για τη σύλληψη του Ερβέ Φαλσιανί, διαβάζουμε ότι: «[…] είναι Γάλλος πολίτης και απέφευγε έως τώρα της σύλληψης μένοντας εκτός Ελβετίας».

Προφανώς ο συντάκτης είχε στο νου του το «διαφεύγω», το οποίο μερικοί το συντάσσουν με γενική (πάντως δεν είναι λάθος, ισως μάλιστα είναι και σωστότερο, να το συντάσσουμε με αιτιατική, όπως έκαναν άλλωστε και οι αρχαίοι: διέφευγε τη σύλληψη). Σε κάθε περίπτωση, το «αποφεύγω» είναι εντελώς κωμικό με γενική.

* Η ακλισιά της εβδομάδας, από την ΕΡΤ την περασμένη Κυριακή το βράδυ: «…της σοπράνο Μυρσίνη Μαργαρίτη».

Να το χρεώσουμε στον προφορικό λόγο; Ή έχουμε το ανυπότακτο θηλυκό γένος;

* Ένας φίλος του ιστολογίου μου είχε στείλει πριν από λίγο καιρό ένα ορθογραφικό λαθάκι του in.gr, που έλεγε για «την οικεία» κάποιου (αντί για την οικία του).

Σήμερα στέλνει άλλο λινκ, πάλι από το in.gr, με το αντίστροφο, μπορούμε να πούμε, λαθάκι. Σε άρθρο για τους λεγόμενους στρατηγικούς κακοπληρωτές, διαβάζουμε:

Ακόμη και αν ο δανειολήπτης προσέλθει στην τράπεζα οικιοθελώς, μετά την αναγγελία του εκπλειστηριασμού του ακινήτου του….

Έχει ένα πρόβλημα με τις οικίες ο συγκεκριμένος ιστότοπος, συμπεραίνει ο φίλος μου.

* Κοτσάνα σε τίτλο τρομολαγνικού άρθρου:

ΦΡΙΚΗ: Πτώμα κείτεται νεκρό στη μέση του δρόμου στο κέντρο της Αθήνας.

Και πτώμα αλλά και νεκρό! Ο Μποστ είχε γράψει για «δύο πτώματα νεκρά«, αλλά το έκανε για πλάκα.

Τα πρώτα μεζεδάκια του 2018

Το περασμένο Σάββατο είχαμε «τα τελευταία μεζεδάκια του 2017», νομοτελειακά στο σημερινό αρθρο θα προσφέρουμε «τα πρώτα μεζεδάκια του 2018». Θα μπορούσα βέβαια να βάλω τίτλο «Ποδαρικό στα μεζεδάκια», αλλά τον έχω χρησιμοποιήσει πεντέξι φορές στο παρελθόν.

Πάντως, δεν είναι ανάγκη να ερμηνεύσετε στενά τον τίτλο: κάμποσα από τα μεζεδάκια που σερβίρονται σήμερα αλιεύτηκαν… πέρυσι, δηλαδή τις τελευταίες μέρες του 2017. Αλλά δεν έχουν μπαγιατέψει.

* Και ξεκινάω με ένα βίντεο που έχει γίνει ιότροπο τις τελευταίες μέρες, και που θα μπορούσε να αποτελέσει αντικειμενο ξεχωριστού άρθρου -μοιραία θα πιάσει μεγάλο μέρος του σημερινού άρθρου, αφού μάλιστα ασχολείται (και) με τη γλώσσα.

Είναι ένα απόσπασμα από μια επιθεώρηση του ανυπόφορου Μάρκου Σεφερλή, που προβλήθηκε στο Σταρ Τσάνελ την παραμονή της Πρωτοχρονιάς.

Σε αυτό, ο Σεφερλής ντυμένος… Δίας απαγγέλλει άχρωμα, δήθεν φιλοσοφικά, άτεχνα δίστιχα (δύστυχα) σε νηπιακό δεκαπεντασύλλαβο. Χωρίς να συνειδητοποιεί πόσο παράλογο είναι να ξεσπαθώνει ένας αρχαίος θεός, ο Δίας τον οποίο ρητά υποδύεται, υπέρ της… ορθοδοξίας και του σταυρού, μάς λέει πως ο ΣΥΡΙΖΑ θέλει να βγάλει τον σταυρό από τη σημαία και τα θρησκευτικά από το σχολείο, και μετά περνάει στα γλωσσικά, που κατεξοχήν μάς ενδιαφέρουν. Απομαγνητοφώνησα, θαρρώ με ακρίβεια, το σεφερλίδικο παραλήρημα (σεφερλήρημα θα μπορούσαμε να το πούμε) από το 1.30 έως το 3.00:

Όμως δεν σταματούν εκεί, έχουν μια άλλη ιδέα
Να καταργήσουν προσπαθούν σιγά σιγά τ’ αρχαία.
Τη γλώσσα την πιο πλούσια κι όχι καμιά της πλάκας
Και όποιος το αμφισβητεί είναι απλά Σεφερλής [That is not rhyme, but it is true, που έλεγε κι ο Σάμουελ Τζόνσον]

Γιατί’ ναι η πιο άρτια σε όλη την Υδρόγειο
και έχει δεκαπλάσιο απ’ όλες λεξιλόγιο
Βασίζεται στη μουσική κι αυτό δεν είναι φήμη:
Οι ειδικοί τη θεωρούν ολόκληρη επιστήμη.

Η γλώσσα η ελληνική μητέρα είναι όλων
τη μίλαγαν ο Πλάτωνας, ο Περικλής, ο Σόλων,
Αισχύλος και Ηρόδοτος, Ζήνωνας και Σωκράτης,
Όμηρος και Αλέξανδρος ο μέγας στρατηλάτης.
Στα ξένα τα κολέγια διδάσκεται ακόμα
κι έρχεται και την καταργεί του ΣΥΡΙΖΑ το κόμμα;

Όλα νομίζω γίνονται βάσει κάποιου σχεδίου
η πείρα μού το δίδαξε εμένα του ιδίου
είναι γνωστό έναν λαό αν θες να αφανίσεις
στη γλώσσα και το θρήσκευμα πρέπει να τον χτυπήσεις.

Και ύστερα περνάει σε ένα κατηγορητήριο κατά των Γερμανών, που απορώ πως δεν τράβηξε ήδη την προσοχή του ΕΣΡ (που η ευαισθησία του ενοχλείται μόνο αν δει δυο αγόρια να φιλιούνται).

Οι Γερμανοί, άλλοι αυτοί -απ’ την Ασία Ούννοι
η μόνη τους εφεύρεση το ανθρωπινο σαπούνι. (…)

Τα τελευταία μεζεδάκια του 2017

Ο τίτλος του σημερινού μας πολυσυλλεκτικού βδομαδιάτικου σημειώματος είναι θαρρώ αυτονόητος και τον έχουμε επαναλάβει κάμποσες φορές (συνήθως χωρίς να προσδιορίζουμε τη χρονιά). Τελευταίο Σάββατο του 2017 σήμερα, μαζί και τα τελευταία μεζεδάκια.

Όσοι διαβάζετε το άρθρο το πρωί, να ξέρετε ότι σας μένουν λίγες μόνο ώρες, ούτε οχτώ, για να πάρετε μέρος στην ψηφοφορία μας για τη Λέξη της χρονιάς 2017. Οι κάλπες θα κλείσουν στις 18.00 ώρα Ελλάδος και τα αποτελέσματα θα ανακοινωθούν το πρωί της Κυριακής, 31 Δεκεμβρίου. Οπότε, σπεύσατε!

* Εκατό φορές έχουμε γράψει για τη μετατροπή επιρρημάτων σε λογιόκλιτα επίθετα, ένα φαινόμενο που εμβληματικά εμφανίζεται σε φράσεις όπως «ανεξαρτήτου ηλικίας» αλλά που το βρίσκουμε με μικρότερη συχνότητα και σε άλλα επιρρήματα. Δεν ξέρω αν έχει μελετηθεί θεωρητικά, πάντως είναι μια τάση που την έχω αντιληφθεί εδώ και όχι πάρα πολλά χρόνια και που συνίσταται στο να αντικαθιστανται λόγια επιρρήματα σε -ως όχι από τα αντίστοιχα δημοτικότροπα επιρρήματα αλλά από τα αντίστοιχα επίθετα.

Το πιο συχνό παράδειγμα είναι το περίφημο «ανεξαρτήτου», όπου το «ανεξαρτήτως ηλικίας» (λογιότροπο και σωστό) γίνεται όχι «ανεξάρτητα από ηλικία» (δημοτικό και σωστό) αλλά «*ανεξαρτήτου ηλικίας» (λογιότροπο και λάθος, αφού δεν τίθεται θέμα να είναι ανεξάρτητη από κάτι η ηλικία).

Τελευταίο κρούσμα σε ιστότοπο έκδοσης εισιτηρίων για εκδήλωση του ΚΠΙΣΝ, απ’ όπου θα περίμενε κανείς περισσότερη επιμέλεια. Ο Σιδερόγιαννος, διαβάζουμε, είναι παραμύθι «Για «παιδιά» ανεξαρτήτου ηλικίας».

* Ένας από τα παρακλάδια του Δαίμονα του τυπογραφείου, που έχει εμφανιστεί με τη νέα τεχνολογία, είναι και ο Δαίμονας της κοπιπάστης. Στο τεύχος Δεκεμβρίου 2017 του The Books Journal διάβασα κείμενο για τη συναντηση που είχε ο αρθρογράφος το 1985 με τη Μάτση Χατζηλαζάρου και έσπαγα το κεφάλι μου να καταλάβω πού κολλούσε η πρώτη-πρώτη πρόταση, που έλεγε: «Οι ουρές για τα εισιτήρια του μετρό δεν οφείλονται στη γελοιότητα του Σπίρτζη και των άλλων». και συνέχιζε: «Χτύπησα το κουδούνι της στην Πατριάρχου Ιωακείμ εκείνο το πρωί για να της κάνω ένα πορτρέτο, για το περιοδικό Αντί της εποχής». Ποιος Σπίρτζης και ποιο μετρό το 1985;

Τελικά χτες ειδα στη Λεξιλογία ότι, όπως σχολίασε ο συντάκτης του άρθρου μάλλον στο Φέισμπουκ, επρόκειτο για κατόρθωμα του Δαίμονα της Κοπιπάστης!

* Σύμφωνα με το ανέκδοτο, ένας σγουρομάλλης αναρωτιέται αν το σωστό ειναι «Ιράν ή Ιράκ». Στα Νέα δεν έχουν τέτοιες απορίες, κι έτσι διαβάσαμε προσφατα σε άρθρο ότι «έχω συνεργαστεί και με τα ακροδεξιά κόμματα στη Βουλγαρία και τη Σλοβενία».

Δεν ξέρω αν υπάρχουν ακροδεξιά κόμματα στη Σλοβενία, αλλά πάντως δεν είναι στην κυβέρνηση. Ο Γιούνκερ για τη Σλοβακία μίλησε, και άλλωστε πιο κάτω στο άρθρο γίνεται λεπτομερής αναφορά στους ακροδεξιούς της Σλοβακίας. Παρεμπιπτόντως, ο Robert Fico, που είναι ο πρωθυπουργος της Σλοβακίας, προφέρεται Φίτσο και όχι Φίκο.

* Γενική ειδοποίηση που ισχύει και για προηγούμενα άρθρα και για επόμενα: το πληκτρολογιο του λάπτοπ μου είναι ελαττωματικο κι έτσι συχνά όταν πατάω το πλήκτρο του τόνου δεν υπακούει. Οπότε, όταν βλέπετε πολλές άτονες λέξεις να μη σκέφτεστε ότι εφαρμόζω κάποιο ιδιαιτέρως περίπλοκο σύστημα επιλεκτικού τονισμού. Πρόκειται για μηχανική βλάβη!

* Ο φίλος μας ο Μιχάλης στέλνει αυτή την ιντερνετική διαφήμιση, που αποτελεί σπάνιο δείγμα κλίσης του ρήματος «ζαντολάζομαι» και με ρωταει τι σημαίνει.

* Πέθανε πριν από λίγες μέρες ο εκδότης Θανάσης Χαρμάνης των εκδόσεων Ύψιλον.

Στη νεκρολογία του στην ΕφΣυν διαβάζουμε ότι, ανάμεσα σε πολλά άλλα βιβλία (συνολικά πάνω από 700 τίτλους), εξέδωσε:

βιβλία κλασικών συγγραφέων του 20ού αιώνα (Τ.Σ.Έλιοτ, Μπέκετ, Μποντλέρ, Όργουελ, Πόπα, Μπονφουά, Λοτρεαμόν, Περέκ, Φλομπέρ, Σουίφτ, Βιρτζίνια Γουλφ, Ρόμπερτ Γκρέιβς, Τζόις, Κορτάσαρ, Πίντσον, Ἀραγκόν,Μπρετόν, Μαν, Μούζιλ, και πολλά βιβλία του Μπόρχες).

Όμως, ο Μποντλέρ, ο Λοτρεαμόν και ο Φλομπέρ έδρασαν κατά τον 19ο αιώνα και έκλεισαν τα μάτια τους πολύ πριν ανατείλει ο εικοστός, ενώ ο Τζόναθαν Σουίφτ έφυγε από τον μάταιο τούτο κόσμο το μακρινό 1745 -εντάξει, υπάρχει το σλόγκαν για τον «μακρύ εικοστό αιώνα» αλλά και τόσο μακρύ δεν τον φανταζόμουν!

* Ανάλογη (αλλά όχι ίδια) πινακίδα με τη… δύσοσμη σύντμηση των κουραμπιέδων σε «κουρα/δες» είχαμε βάλει και πέρυσι. Μπορεί και να είναι αυθεντική. Εκεί μας κατάντησε ο ΣΥΡΙΖΑ, κυρίες και κύριοι!

* Σε σοβαρό καλλιτεχνικό ιστότοπο έξι καλεσμένοι ξεχώρισαν μια ανάμνηση από τον χώρο του πολιτισμού για τη χρονιά που φεύγει.

Εγώ ξεχώρισα την ανάμνηση του Κωνσταντίνου Ρήγου, όπου έχω να παρατηρήσω τα εξής μικρά:

α. Η όπερα La Bohème του Πουτσίνι, που παίζεται και στη Λυρική αυτές τις μέρες, στη χώρα μας έχει επικρατήσει να λέγεται «Η Μποέμ», σε θηλυκό γένος και έτσι αναφέρεται και στον ιστότοπο του ΚΠΙΣΝ. Με ξένισε η αναφορά στο ουδέτερο («του Μποέμ», «το Μποέμ»). [Θα μπορούσε να δικαιολογηθεί το αρσενικό πληθυντικό, Οι μποέμ, οπως στο βιβλίο του Μυρζέ όπου βασίζεται η όπερα, αλλ’ αυτό είναι άλλη συζήτηση].

β. Ο Κ. Ρήγος λέει για την «ιστορία της Μιμή». Αλλά το όνομα Μιμή, έτσι γραμμένο, κλίνεται στη γλώσσα μας, είτε πρόκειται για τη Μιμή Ντενίση είτε για τη Μιμή της όπερας Μποέμ. Προς τι η ακλισιά; Για να δείξουμε ότι είναι ξένη; Μα, παγώνει τέτοιες μέρες έξω από το κλιτικό μας συστημα -υπηκοότητες θα κοιταξουμε;

γ. Τέλος, τον ρόλο της Μιμής τον ερμηνεύει η Μυρτώ Παπαθανασίου, όχι Παπαθανασοπούλου όπως αναφέρεται.

* Πολλοί φίλοι μου σκακιστές είναι δίκαια εξοργισμένοι αυτές τις μέρες διότι η FIDE, η Διεθνής Σκακιστική Ομοσπονδία, ενέδωσε στη γοητεία των πετροδολαρίων, και διοργανώνει παγκόσμια πρωταθλήματα μπλιτς και γρήγορου σκακιού στο Ριάντ, όπου οι σκακίστριες είναι υποχρεωμένες να φορούν αμπάγια αν θελήσουν να βγουν έξω από το ξενοδοχείο όπου γίνονται οι αγώνες και όπου αποκλείστηκαν οι σκακιστές του Ισραήλ, του Ιράν και (θαρρώ) του Κατάρ καθώς και άλλοι σκακιστές που είχαν στο παρελθόν σχέση με την εθνική ομάδα του Ισραήλ π.χ. ως προπονητές. Οι περισσότεροι μεγάλοι πρωταθλητές υπέκυψαν στον εκβιασμό διότι το χρήμα έρευσε άφθονο τόσο σε έπαθλα όσο και σε φιλοξενία πριγκιπικού επιπέδου, όχι όμως όλοι. Η Ουκρανή πρωταθλήτρια Άννα Μούζιτσουκ, κάτοχος του παγκόσμιου τίτλου και στο γρήγορο σκάκι και στο μπλιτς, αρνήθηκε να μεταβεί στο Ριάντ.

Αλλά γιατί σας τα λέω όλα αυτά σήμερα; Διότι ο φίλος Φίλιππος Κοεράντ, που έχει και το περίφημο σκακιστικό ιστολόγιο skakistiko.com., μετέφρασε τη δήλωση της Άννας Μούζιτσουκ και την ανάρτησε στη σελίδα του στο Φέισμπουκ αλλά και στο ιστολόγιό του.

Οπότε, ένας από τους ιστότοπους που μπαζώνουν δέκα άρθρα την ώρα, αναδημοσίευσε τη φωτογραφία και τη δήλωση της Αννας Μούζιτσουκ, βάζοντας τον εξής τίτλο:

ΚΑΙ Μπράβο της!! “ΜΕΓΑΛΟ Χαστούκι” στη Σαουδική Αραβία από EΛΛΗΝΙΔΑ πρωταθλήτρια στο σκάκι! «αποφάσισα να μην ταξιδέψω στη Σαουδική Αραβία…

Με το ζόρι την πολιτογράφησε Ελληνίδα την Άννα!

* Καραβίδα (ήγουν πολλαπλό λάθος) σε ισπανικόν ιστότοπο που διδάσκει ξένες γλώσσες, ανάμεσά τους και ελληνικά.

Ο παρατατικός παθαίνει επιρρημα και μετατρέπεται σε «παρατατικώς» ενώ διπλα δίνεται η κλίση του… αορίστου! (Ο παρατατικός είναι, θα θυμάστε, «εισήγα» αν και εγώ προτιμώ το ομαλό «είσαγα» με αόριστο το ομαλό «είσαξα»).

Στον παρακειμενο, υπερσυντέλικο και τετελεσμένο μέλλοντα τα πράγματα χειροτερεύουν. Όχι μόνο δίνονται λάθος οι ονομασίες χρόνων, αλλά και προτείνεται ο ανύπαρκτος τύπος «έχω/είχα/θα έχω εισάγει» -αντί για το σωστο «έχω εισαγάγει» ή, αν προτιμάτε τους αναλογικούς τύπους όπως στην Κύπρο, «έχω εισάξει».

Δεν διδάσκει και πολύ καλά ελληνικά ο ιστότοπος, φοβάμαι.

* Το διάβασα στο Φέισμπουκ και μου άρεσε.

Χάθηκε ψαράς στον Έβρο. Βρέθηκε το αυτοκίνητό του στο Δέλτα. Ο παρουσιαστής του Άλφα: «το αυτοκίνητό του βρέθηκε τελικά σήμερα στο Δέλτα του Φαλήρου». Καλά που δεν είπε στο Δ της Ιλιάδας.

* Η ακλισιά της εβδομάδας, από την έγκριτη Καθημερινή. Σε άρθρο για τον Ρουβίκωνα, διαβάζουμε:

Τη βούληση της κυβέρνησης να συλληφθούν και να λογοδοτήσουν τα μέλη του «Ρουβίκωνας», για την επίθεση με μπογιές στο κτίριο της ισραηλινής πρεσβείας στην Αθήνα, αλλά και για όλες τις ενέργειες στις οποίες παρανομούν, επανέλαβε ο αναπληρωτής υπουργός Προστασίας του Πολίτη Νίκος Τόσκας.

Τα μέλη του «Ρουβίκωνας»; Τα εισαγωγικά δεν δικαιολογούν την ακλισιά, και άλλωστε στο ίδιο άρθρο παρακάτω διαβάζουμε, σωστά: Για τον «Ρουβίκωνα», ο κ. Τόσκας τόνισε….

* Πολύ συζητήθηκε στα κοινωνικά μέσα ένα ποστ που ανέβασε ο συγγραφέας Χ. Χωμενίδης -αυτή η εξαίσια μελωδία είναι η εισαγωγή από την Κλέφτρα κίσσα του Ροσσίνι, που ακολουθούσε σε γιουτουμπάκι από κάτω.

Μπορεί να είμαι ψείρας, αλλά για να γράψεις τέτοιο φιλότεχνο στάτο θα περίμενα να ξέρεις ότι ο Ροσσίνι λεγόταν Τζοακίνο και όχι Τζάκομο -ή αλλιώς, από τον Τζάκομο στον Τζοακίνο ένας Πουτσίνι δρόμος.

* Στο προχτεσινό φύλλο της ΕφΣυν δημοσιεύτηκε άρθρο δύο Επιτρόπων της ΕΕ. Ο ένας από αυτούς ήταν ο Ούγγρος Tibor Navracsics. Ο οποίος όμως δεν μεταγράφεται στα ελληνικά «Ναβρακσικς», όπως τον έβαλε η καλή εφημερίδα, διότι δεν είναι… Γαλάτης ο άνθρωπος (Ναβραξίξ!).

Είναι Ούγγρος και προφέρεται Νάβρατσιτς.

*Και στο χτεσινό φύλλο της ΕφΣυν και τη σελίδα 16 των Νησίδων, σε άρθρο για το μέλλον του Διαδικτύου διάβασα το παλιό μαργαριτάρι για τη «σιλικόνη» που χρησιμοποιείται τάχα στις σημερινές συσκευές πληροφορικής και θ’ αντικατασταθεί στο μέλλον με το γραφένιο.

Φυσικά silicon έγραφε το άρθρο που αντέγραψε ο συντάκτης, που είναι το πυρίτιο. Τα έχουμε πει πολλές φορές, αλλά από σελίδα «τεχνολογικού» περιεχομένου περιμένει κανείς τα στοιχειώδη.

* Και κλείνω με τη φωτογραφία αριστερά, που μου τη στέλνει φίλος από τη Θεσσαλονίκη -από την Άθωνος, θαρρώ.

Απορώ γιατί μου τη στέλνει. Ξέρουμε εμείς κανέναν πσαρά;

*Το ιστολόγιο εύχεται σε όλες και σε όλους καλές υπόλοιπες γιορτές και ευτυχισμένον τον καινούργιο χρόνο που ανατέλλει μεθαύριο!

 

 

 

πσαράς άθωνος

 

 

 

 

 

Διαβολικά μεζεδάκια

Ο τίτλος του άρθρου είναι φυσικά εμπνευσμένος από την επίσκεψη Τσίπρα στην Αμερική και τη συνάντησή του με τον πρόεδρο Τραμπ.

Στην κοινή συνέντευξη τύπου που έδωσαν οι δυο τους, η πρώτη ερώτηση από τον Αμερικανό δημοσιογράφο Τζον Ρόμπερτς προς τον Έλληνα πρωθυπουργό ήταν αν, μετά τη συνάντησή του με τον Τραμπ, εξακολουθεί να θεωρεί σωστή τη δήλωση που είχε κάνει πριν από τις αμερικανικές εκλογές I hope we won’t face this evil, ή αν άλλαξε γνώμη. «Μακάρι να το ήξερα αυτό πριν μιλήσω», είπε γελώντας ο Τραμπ, ενώ ο Τσίπρας απάντησε (στα ελληνικά, που δεν πολυακούγονται εξαιτίας της διερμηνείας) ότι «μπορεί ο τρόπος με τον οποίο προσεγγίζει ο Τραμπ τα πράγματα να φαίνεται διαβολικός αλλά γίνεται για καλό» -ή κάτι τέτοιο. Και τι άλλο να πει, δηλαδή.

* Βέβαια, η επίσκεψη Τσίπρα έχει ήδη δώσει ένα ζουμερό θέμα συζήτησης στη μπλογκόσφαιρα, με την κακομεταφρασμένη και πειραγμένη παροιμία που χρησιμοποίησε ο πρωθυπουργός στην εκδήλωση στο Ινστιτούτο Μπρούκινγκς, «We have already eaten the camel, now we have the queue», αντί να πει για γάιδαρο και για tail. Αλλά στο θέμα αυτό αφιερώσαμε το χτεσινό μας άρθρο, οπότε δεν θα το επαναλάβουμε σήμερα. Και βέβαια, καθώς έχει φύγει ένα πλούσιο πιάτο από την πιατέλα μας, μπορεί να βρείτε το σημερινό μενού κάπως λειψό.

* Ήθελα να βάλω, αλλά δυστυχώς δεν την αποθήκευσα εκείνη τη στιγμή που την είδα, μια ωραία φωτοσοπιά με ένα πακέτο τσιγάρα Camel όπου όμως η καμήλα έχει αντικατασταθεί με γαϊδούρι -όποιος το έχει κρατήσει, ας το βάλει στα σχόλια -το πρόσθεσα εδώ αριστερά.

* Ένα μεταφραστικό από τα ρεπορτάζ τα σχετικά με την επίσκεψη Τσίπρα, που όμως ευτυχώς διορθώθηκε -κι ετσι άφησε ίχνη μόνο στο google ή σε ιστότοπους που αναδημοσιεύουν υλικό.

Στην αρχική διατύπωση του άρθρου, «στους ροζ κήπους του Λευκού Οίκου επισφραγίστηκε το μεγάλο παζάρι της ελληνικής κυβέρνησης με τον Ντόναλντ Τραμπ».

Οι ροζ κήποι δεν είναι (απαραίτητα) ροζ, είναι οι rose gardens, δηλαδή οι κήποι με τριαντάφυλλα, τα οποία βγαίνουν σε πολλά χρώματα. Τελικά το κατάλαβαν και έσβησαν τη λέξη «ροζ».

* Για να μείνουμε στην επίσκεψη ή στον απόηχό της, η γενικομανία της εβδομάδας εμφανίστηκε στο δελτίο τύπου της Νέας Δημοκρατίας για την επίσκεψη Τσίπρα, όπου διαβάζουμε:

Δυστυχώς, από τις δηλώσεις που ακολούθησαν της συνάντησης, φαίνεται μέχρι στιγμής ότι το μόνο χειροπιαστό αποτέλεσμα της επίσκεψης αφορά μια συμφωνία υψηλότατου κόστους για την αναβάθμιση των ελληνικών αεροσκαφών F 16.