Οι λέξεις έχουν τη δική τους ιστορία

Το ιστολόγιο του Νίκου Σαραντάκου, για τη γλώσσα, τη λογοτεχνία και… όλα τα άλλα

Posts Tagged ‘Άδωνης Γεωργιάδης’

Δημόσια εκπαίδευση και τσαρλατάνοι

Posted by sarant στο 7 Φεβρουαρίου, 2022

Συζητήθηκε πολύ, μέσα στο Σαββατοκύριακο, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης η υπόθεση της «Ελληνικής Αγωγής». Το ιδιωτικό αυτό «εκπαιδευτήριο», που είναι συνδεδεμένο με τον υπουργό Άδωνη Γεωργιάδη και με την οικογένειά του, μας έχει απασχολήσει μερικές φορές στο ιστολόγιο, καθώς σε άρθρα και σχόλια έχουμε επικρίνει τις αντιεπιστημονικές και εθνικιστικές απόψεις και θεωρίες που διακινούνται στις παραδόσεις των μαθημάτων του αλλά και γενικά στη δημόσια παρουσία του, π.χ. στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Ωστόσο, η πρόσφατη είδηση είναι άκρως ανησυχητική. Σύμφωνα με καταγγελία του εκπαιδευτικού Δ. Πολυχρονιάδη, που νομίζω πως δημοσιεύτηκε αρχικά στο tvxs, το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής του υπουργείου Παιδείας, το οποίο είναι αρμόδιο για την έγκριση εφαρμογής προγραμμάτων στην εκπαίδευση, έχει εγκρίνει πολλά προγράμματα της «Ελληνικής Αγωγής» για χρήση τους στα δημόσια σχολεία της χώρας.

Αυτό άρχισε το προηγούμενο σχολικό έτος και συνεχίζεται και κατά το τρέχον, όπως δείχνει μια πολύ πρόσφατη απόφαση, που κυκλοφόρησε στο Τουίτερ και που τη βλέπετε στην εικόνα.

Η συγκεκριμένη απόφαση αφορά ένα μόνο από τα πολλά (κάπου 14) «εκπαιδευτικά προγράμματα» που φαίνεται να έχουν εγκριθεί.

Βλέπουμε ότι η συμμετοχή των μαθητών θα είναι προαιρετική και δωρεάν, ότι το πρόγραμμα υλοποιείται μετά από απόφαση του συλλόγου διδασκόντων και με σύμφωνη γνώμη της διεύθυνσης του σχολείου, και ότι προηγείται ενημέρωση των γονέων. Οι όροι αυτοί φαντάζομαι ότι είναι τυποποιημένοι για κάθε ιδιωτικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα που εγκρίνεται.

Βέβαια, βλέπω μια αντίφαση: στην παράγραφο 3 γίνεται λόγος για (ενδεχόμενη) υλοποίηση του προγράμματος στον σχολικό χώρο, ενώ στην παράγραφο 5 ορίζεται ότι το πρόγραμμα υλοποιείται στους χώρους της Σχολής Ελληνική Αγωγή από εκπαιδευτές-παιδαγωγούς της Ε.Α. Εικάζω ότι η παρ. 3 είναι ο τυποποιημένος όρος που κακώς μεταφέρθηκε κόπι-πάστε και στη συγκεκριμένη απόφαση. Προσπερνάω επίσης την ασυνταξία της παραγράφου 5 («και να μην υπερβαίνει»).

Το πρόγραμμα είναι λοιπόν δωρεάν για τους μαθητές, αλλά προσφέρεται δωρεάν από την Ελληνική Αγωγή; Αυτό δεν ξεκαθαρίζεται στην απόφαση. Εάν όμως η Ελληνική Αγωγή πληρώνεται για τις υπηρεσίες που παρέχει, τότε δεν αποκλείω να υπάρχει σοβαρή παρανομία, διότι σύμφωνα με το άρθρο 70 παράγραφος 4 του ν. 4622/2019, οι υπουργοί «δεν επιτρέπεται να συνάπτουν οποιασδήποτε μορφής σύμβαση με το Δημόσιο ή άλλα νομικά πρόσωπα του Δημοσίου Τομέα, από την οποία γεννάται οποιοδήποτε όφελος υπέρ αυτών ή τρίτων. Η ως άνω απαγόρευση ισχύει και για συζύγους ή συμβιούντες κατά την έννοια του άρθρου 1 του ν. 4356/ 2015, καθώς και για τα προστατευόμενα τέκνα αυτών, για συμβάσεις που συνάπτονται με τον φορέα στον οποίο τα πρόσωπα του προηγούμενου εδαφίου ασκούν καθήκοντα, καθώς και με τους εποπτευόμενους από αυτόν φορείς του δημοσίου«.

Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου »

Advertisement

Posted in φέικ νιουζ, Αρχαία ελληνικά, Αστικοί μύθοι, Γλωσσικοί μύθοι, Εθνικισμός, Εκπαίδευση | Με ετικέτα: , , , , , | 173 Σχόλια »

Η κάνναβη, λοιπόν

Posted by sarant στο 13 Μαΐου, 2021

Ξαναήρθε στην επικαιρότητα η κάνναβη, καθώς συζητιέται στη Βουλή το νομοσχέδιο για τη φαρμακευτική κάνναβη -ή, αν προτιμάτε τον πλήρη, σχοινοτενή τίτλο, το σχέδιο νόμου για την παραγωγή, εξαγωγή και διάθεση τελικών προϊόντων φαρμακευτικής κάνναβης του είδους Cannabis Sativa L περιεκτικότητας σε τετραϋδροκανναβινόλη (THC) άνω του 0,2%

Στη συζήτηση για το νομοσχέδιο αυτό, δυο τοποθετήσεις δημόσιων προσώπων έδωσαν τροφή για σχολιασμό. Καταρχάς, είχαμε την εντυπωσιακή μεταστροφή («κωλοτούμπα» στο λιγότερο φιλικό) του αρμόδιου υπουργού, του Άδωνη Γεωργιάδη, που είχε το μισό θάρρος να πλέξει το εγκώμιο ενός στελέχους της προηγούμενης κυβέρνησης, του Νίκου Καρανίκα, ο οποίος έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην προεργασία του νομοσχεδίου και στην προσέλκυση επενδύσεων. Πράγματι, ο Άδ. Γεωργιάδης είπε: «Μπορεί να είναι ένα πρόσωπο με το οποίο έχουμε προφανώς σοβαρές πολιτικές διαφορές και έχουμε δημόσια συγκρουστεί ιδιαίτερα πολύ όμως για την περίπτωση της φαρμακευτικής κάνναβης, την προσπάθεια να νομοθετηθεί και να ανοίξουν οι δρόμοι στην ελληνική αγορά, εγώ θέλω να είμαι απολύτως ειλικρινής. Η παρουσία του κυρίου Νίκου Καρανίκα ήταν θετική και το γεγονός ότι πολέμησε για αυτό και πολεμά ακόμη και σήμερα, τον τιμά. Διότι είναι κάτι από το οποίο η πατρίδα έχει να κερδίσει. Και χρήματα και το κυριότερο η ανακούφιση των ασθενών»

Μισό θάρρος, είπα. Μισό, επειδή για να είναι ειλικρινής και έντιμη η τοποθέτηση του κ. Γεωργιάδη θα έπρεπε να συνοδεύεται από μια μεγάλη δημόσια συγγνώμη για όσα εμετικά είχε γράψει ο ίδιος, αλλά και πολλά άλλα στελέχη του κόμματός του, εναντίον του κ. Καρανίκα και του ΣΥΡΙΖΑ ακριβώς για το θέμα της κάνναβης. Όπως έχουμε χιλιοπεί, τον καιρό του διαδικτύου τα βέρμπα δεν βόλαντ. Κι έτσι, σε βίντεο του 2018 μπορείτε να δείτε τον κ. Γεωργιάδη να χλευάζει το τότε νομοσχέδιο για την φαρμακευτική κάνναβη, λέγοντας ότι «η πρώτη επένδυση του ΣΥΡΙΖΑ είναι ο μπάφος», κάνοντας ενα χυδαίο τσουβάλιασμα της φαρμακευτικής κάνναβης με το χασίσι. Άλλωστε, το 2018 η ΝΔ (όπως και η ΧΑ αλλά και το ΚΚΕ) είχε καταψηφίσει το νομοσχέδιο για την ιατρική χρήση της κάνναβης.

Οπότε, δεν είναι ειλικρινής και έντιμη η σημερινή τοποθέτηση του κ. υπουργού, όσο κι αν, ακόμα και μ’ αυτή τη λειψή αναγνώριση, έρχεται σε αντίθεση με άλλα στελέχη του κόμματός του όπως ο κ. Βορίδης.

Η δεύτερη τοποθέτηση που συζητήθηκε, πολύ λιγότερο από του Άδωνη στη δημόσια σφαίρα, αλλά αρκετά στο ιστολόγιό μας, σε σχόλια προηγούμενου άρθρου, ήταν του δημάρχου Πάτρας, του Κώστα Πελετίδη. Ο κ. Πελετίδης, που εκτός από πετυχημένος δήμαρχος είναι και γιατρός, σε συζήτηση σε συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου (εδώ το σχετικό ρεπορτάζ, με αποσπάσματα βίντεο) επέκρινε την ιατρική χρήση της κάνναβης.

Ο κ. Πελετίδης κάνει ένα άλμα διπλούν ή ίσως ένα διπλό τσουβάλιασμα. Αφενός, θεωρεί ότι δεν υπάρχουν μαλακά και σκληρά ναρκωτικά, εφόσον, όπως λέει, όλοι όσοι είναι χρήστες ηρωίνης (ή έστω το 99%) ξεκίνησαν από την κάνναβη. Αφετέρου, ταυτίζει την ιατρική χρήση της κάνναβης με τη χρήση της κάνναβης ως ναρκωτικού και θεωρεί ότι κάθε συζήτηση για τα καλά της κάνναβης είναι ύποπτη αφού εξοικειώνει τη νεολαία με το ναρκωτικό («η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ βοήθησε τα παιδιά να οδηγηθούν στην ναρκοκουλτούρα μέσω της νομιμοποίησης της ιατρικής κάνναβης»).

Ο Κ.Πελετίδης είναι συνεπής στην τοποθέτησή του, αφού αυτή είναι η θέση του ΚΚΕ -αλλά συνεπής δεν σημαίνει σωστός, όσο κι αν και τα δύο άλματα-τσουβαλιάσματα που (εγώ θεωρώ ότι) κάνει σηκώνουν συζήτηση. Ούτε θα συμφωνήσω, για να τα λέμε όλα, με την τοποθέτηση του εκπροσώπου του ΣΥΡΙΖΑ στην ίδια συζήτηση, διότι από θέση αρχής αποδοκιμάζω τη χρήση του όρου «σταλινικός» σε συζητήσεις που αφορούν τη σημερινή πολιτική. Παρά ταύτα, η θέση του ΚΚΕ πιστεύω ότι είναι λαθεμένη. Και για την κάνναβη γενικά και για τη φαρμακευτική κάνναβη ειδικότερα.

Το λέω αυτό διότι υπάρχει διαφορά ανάμεσα στην κοινή κάνναβη και στην ινδική κάνναβη, αν και δεν είναι βέβαιο αν η ινδική κάνναβη, από την οποία παράγεται το χασίς, είναι άλλο είδος φυτού ή άλλη ποικιλία του ίδιου φυτού. Και η κοινή ή κλωστική κάνναβη περιέχει τετραϋδροκανναβινόλη (THC) τη δραστική ουσία του χασίς, αλλά σε πολύ μικρότερη περιεκτικότητα.

Πάντως, η κάνναβη είναι πράγματι ένα φυτό με εντυπωσιακά πολλές χρήσεις -οι υποστηρικτές του το θεωρούν σχεδόν θαυματουργό. Γι’ αυτό άλλωστε και στις αρχές του 20ού αιώνα καλλιεργιόταν εκτενώς στην Ελλάδα, και μάλιστα η ινδική κάνναβη. Μάλιστα, πριν από μερικά χρόνια είχα ανεβάσει ένα άρθρο όπου είχαμε δει τις συμβουλές του νομογεωπόνου κ. Μπακόπουλου για την καλλιέργεια της ινδικής κάνναβης στη Μαντίνεια της Αρκαδίας. Δηλαδή, πριν από 100 χρόνια η καλλιέργεια του χασίς όχι απλώς ήταν νόμιμη στην Ελλάδα (και στις περισσότερες χώρες του κόσμου), όχι απλώς γινόταν ανεκτή, αλλά και υποστηριζόταν επίσημα από το κράτος, με ενημερωτικές εκδόσεις όπως κάθε άλλη καλλιέργεια.

Αλλά εμείς εδώ λεξιλογούμε και θα ήταν περίεργο να μην πούμε δυο λόγια για την κάνναβη πέρα από το σημερινό νομοσχέδιο.

Η ίδια η λέξη είναι αρχαία (κάνναβις), την πρωτοσυναντάμε στον Ηρόδοτο, ο οποίος μάς λέει ότι οι Σκύθες έριχναν τους σπόρους της κάνναβης πάνω σε πυρακτωμένες πέτρες που είχαν μέσα στις σκηνές τους, και οι σπόροι κάπνιζαν βγάζοντας τόσο ατμό που ούτε στο καλύτερο ελληνικό ατμόλουτρο δεν βρίσκεις -και οι Σκύθες πολύ το χαίρονται και φωνάζουν από τη χαρά τους και αυτό είναι το λουτρό τους διότι με νερό δεν λούζονται ποτέ. Η λέξη θεωρείται ανατολικό δάνειο.

Η λ. κάνναβις πέρασε στα λατινικά (cannabis) και από εκεί στις δυτικοευρωπαϊκές γλώσσες, κι επειδή η κάνναβη είχε πολλές χρήσεις γέννησε και πολλές λέξεις, κάποιες από τις οποίες επιστρέψανε στα ελληνικά ως αντιδάνεια: το κανναβάτσο, ας πούμε, αφού το ύφασμα αυτό κατασκευαζόταν από ίνες κανναβιού. Κι επειδή τις παλαίστρες τις στρώνανε με τέτοιο χοντρό ύφασμα, λέμε «τον έριξε στο κανναβάτσο», τόσο κυριολεκτικά όσο και μεταφορικά. Είναι αντιδάνειο γιατί το πήραμε από το βενετικό canavazza (το ιταλικό είναι canovaccio), που ανάγεται στο λατιν. canapa < cannabis.

Άλλο ένα αντιδάνειο είναι ο καμβάς, δάνειο από το γαλλικό canevas, που όμως ανάγεται, μέσω λατινικών πάντοτε, στην κάνναβη. Το κανναβούρι επίσης προέρχεται από την κάνναβη, χωρίς όμως να έχει μεσολαβήσει άλλη γλώσσα.

Για τα λεξιλογικά του χασίς (και τους ασασίνους) έχουμε παλιότερο άρθρο, οπότε σας παραπέμπω εκεί -αλλά χρωστάω πάντοτε ένα άρθρο για τη γενικότερη λεξιλογική εξέταση του θέματος. Όσο για την κάνναβη και τις χρήσεις της, περιμένω τα σχόλιά σας.

Posted in Αντιδάνεια, Επικαιρότητα, Ουσίες, Φυτά | Με ετικέτα: , , , | 194 Σχόλια »

Δευτεροχριστουγεννιάτικα μεζεδάκια

Posted by sarant στο 26 Δεκεμβρίου, 2020

Που βέβαια τα λέω έτσι επειδή τα διαβάζετε τη δεύτερη μέρα των Χριστουγέννων. Θα μπορούσα να τα πω και «κορονοχριστουγεννιάτικα», που θα ήταν ακριβέστατο για τα φετινα σημαδεμένα Χριστούγεννα, αλλά δεν ήθελα να το βλέπω στον τίτλο.

Έτσι κι αλλιώς η κορόνα σημάδεψε τη χρονιά που κλείνει, κι αυτό αναμένεται να αποτυπωθεί και στην παραδοσιακή μας ψηφοφορία για τη Λέξη της χρονιάς 2020, που συνεχίζεται έως το βραδάκι της Τετάρτης 30 Δεκεμβρίου -πρωί της παραμονής θα ανακοινωθούν τα αποτελέσματα.

Στην απίθανη περίπτωση που δεν εχετε ακόμα ψηφίσει, μπορείτε να το κάνετε στην ειδική μας σελίδα. Φέτος, ίσως λόγω λοκντάουν, η συμμετοχή είναι αυξημένη και δεν αποκλείεται να ξεπεράσουμε το ιστορικό ρεκόρ του θεσμού, που έγινε πρόπερσι (2367 συμμετοχές), Μια λέξη προηγείται προς το παρόν αλλά για τη δεύτερη θέση μαίνεται αμφίρροπη μάχη. Οπότε, ψηφίστε!

* Για ορντέβρ κάτι άσχετο και με την πανδημία και με τα Χριστούγεννα, μια ακλισιά που επισήμανε φίλος. Σε άρθρο για κάποιον ημιδιάσημο, διαβάζουμε:

Στο λιμάνι του Πειραιά όλοι ξέρουν τον πατήρ Λεβεντάκη ώς τον «νερουλά» της Αίγινας, στο λιμάνι της οποίας είναι μόνιμα μια υδροφόρα του, χειμώνα-καλοκαίρι.

Ο πατήρ Λεβεντάκης, αν θέλουμε να το πούμε έτσι στα επίσημα (εγώ προτιμώ «ο Λεβεντάκης πατήρ»), αλλά τα μεταξωτά κλίνονται! Κι έτσι βλέπουμε τη χρησιμότητα του άκλιτου προτακτικού «πατερ», αφού με το «ο πάτερ Νικόδημος» καταλαβαίνουμε αμέσως ότι πρόκειται για ιερωμένο και όχι για τον πατέρα κάποιου.

* Συνεχιζω με ένα δυσκλαίμηρον (disclaimer, που λέει ο Μπαμπινιωτης). Επειδή η βορειοανατολική πλευρα του πληκτρολογίου μου έχει πρόβλημα, το πληκτρο που βγαζει τους τόνους μία δουλευει και μία δεν δουλευει. Οπότε, αν λείπουν οι τόνοι σε πολλες λέξεις, μην θεωρείτε ότι έχω αρχισει να ρετάρω. Ή μάλλον, μπορεί να έχω αρχίσει να ρετάρω, αλλά μην το συμπεραίνετε από αυτο το ψεγαδι.

* Η ευχετήρια κάρτα του Άδωνι Γεωργιάδη συζητήθηκε στα σόσιαλ για λόγους, ας πούμε, γλωσσικούς:

Το πολυτονικό δεν εξέπληξε όσους θυμούνται ότι πρώτο μέλημα του Άδωνη, όταν ανέλαβε πρώτη γφορά υπουργός στην κυβέρνηση Παπαδήμου, ήταν να βάλει αυτοσχέδιες πινακίδες με πολυτονικό στις αίθουσες του υπουργείου του.

Εδώ όμως προχωράει, αφού εύχεται (πολυτονιστί, είπαμε) «Καλά Χριστούγεννα με υγίεια». Και βέβαια, ο τύπος «υγίεια» είναι υπαρκτός στην αρχαία ελληνική -όχι απλως υπαρκτος, αλλά αυτός ηταν ο βασικός τύπος στην κλασική αρχαιότητα, υγίεια και υγιεία (ο τόνος έπαιζε), ενώ ο σημερινός τύπος υγεία είναι ελληνιστικός.

Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου »

Posted in Κοτσανολόγιο, Μαργαριτάρια, Μεταφραστικά, Μεταμπλόγκειν, Μεζεδάκια, Παρουσίαση βιβλίου, Πανδημικά, Χριστούγεννα | Με ετικέτα: , , , , , , | 311 Σχόλια »

Εσείς αγοράσατε χαρτιά υγείας;

Posted by sarant στο 16 Μαρτίου, 2020

Η ερώτηση του τίτλου είναι λειψή. Εννοώ αν αγοράσατε χαρτί υγείας για να το αποθηκεύσετε, αν το αγοράσατε σε μεγάλες ποσότητες -ίσως όχι όσες ο κύριος (ή η κυρία, δεν φαίνεται) της φωτογραφίας, αλλά πάντως σε μεγαλύτερες ποσότητες απ’ ό,τι συνηθίζετε.

H φωτογραφία είναι αυθεντική, πάρθηκε πριν από δέκα μέρες στην Αυστραλία και από τότε κυκλοφόρησε πολύ στα κοινωνικά μέσα σε όλον τον κοσμο.

Πράγματι, το χαρτί υγείας είναι ένα από τα είδη που αγοράζονται κάθε φορά που επικρατεί καταναλωτικός πανικός και ο κόσμος συρρέει στα σουπερμάρκετ και γεμίζει τ καρότσια του, ανεξάρτητα δηλαδή από την αιτία του πανικού.

.

Τώρα με τον κορονοϊό, τελείωσαν πολύ γρήγορα τα διάφορα απολυμαντικά, το οινόπνευμα, τα σαπούνια, τα μαντιλάκια κτλ. όπως φυσικά και οι μάσκες -αλλά και το χαρτί υγείας, όπως και τα μακαρόνια. Σε προηγούμενες κρίσεις, όπου η γενεσιουργός αιτία ήταν ο φόβος πολεμικής σύγκρουσης, κανεις δεν αποθήκευε σαπούνια -αλλά στοκάριζε διατηρήσιμα τρόφιμα και χαρτι υγείας.

Πάντως, ενώ πολλοί στα ελληνικά κοινωνικά μέσα ειρωνεύτηκαν τους συμπολίτες μας που ενέδωσαν στον πανικό και γέμισαν τα καρότσια τους, πρέπει να πούμε ότι το φαινόμενο κάθε άλλο παρά ελληνική αποκλειστικότητα είναι.

Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου »

Posted in Επικαιρότητα, Παροιμίες, Υγεία | Με ετικέτα: , , , | 446 Σχόλια »

Ο Άδωνις, οι Πρωτοέλληνες των 13 εκατομμυρίων χρόνων και το πανεπιστήμιο Alpine

Posted by sarant στο 10 Οκτωβρίου, 2018

Λένε πως τα κοινωνικά μέσα, το Φέισμπουκ και το Τουίτερ, είναι ένας μικρόκοσμος αποκομμένος από την «πραγματική ζωή». Ωστόσο, πριν από μερικές μέρες είδαμε ένα παράδειγμα περί του αντιθέτου. Ο μεταπτυχιακός φοιτητής Δημήτρης Κοργιαλάς, που χρησιμοποιεί το χρηστώνυμο Παρα-καντιανός στο Τουίτερ, ανέβασε στον λογαριασμό του ένα βιντεάκι διάρκειας 30 δευτερολέπτων με απόσπασμα από την παράδοση ενός μαθήματος στην ιδιωτική σχολή Ελληνική Αγωγή, που ανήκει στον αντιπρόεδρο της ΝΔ κ. Άδωνη Γεωργιάδη.

Στο απόσπασμα αυτό, η «καθηγήτρια» κ. Βασιλεία Στεργιοπούλου επιδίδεται σε ένα κρεσέντο αντιεπιστημονικών και ρατσιστικών απόψεων. Επειδή το βίντεο κατέβηκε από το Γιουτούμπ, για να το δείτε θα πρέπει να πάτε στη σελίδα του Παρα-καντιανού, αλλά έχω μεταγράψει εδώ το, σύντομο άλλωστε, κείμενο:

Εδώ λοιπόν πριν από 13 εκατομμύρια χρόνια, γεννήθηκε ο Πρωτάνθρωπος: ο Έλλην, ο λευκός, ο εκπρόσωπος της Αρίας Φυλής – ο Έλληνας είναι ο εκπρόσωπος της Αρίας Φυλής, δεν υπάρχει άλλη Αρία Φυλή, δεν υπάρχει Ινδοευρωπαϊκή φυλή, και δεν πρέπει να πέφτουμε σε τέτοιες παγίδες, είμαστε ξεκάθαροι. Ο Άριος είναι ο Έλληνας – άσχετα αν έχουν κλέψει τα σύμβολα, και αν οικειοποιούνται την Αρία φυλή και κάποιοι άλλοι. Άριος σημαίνει εξέχων, λαμπρός, διακεκριμένος.»

Όπως συνήθως, η ακροδεξιά αγαπά την αγυρτεία και η αγυρτεία ταιριάζει στην ακροδεξιά. Οι απόψεις για…. Έλληνα Πρωτάνθρωπο πριν απο 13 εκατομμύρια χρόνια είναι εντελώς αντιεπιστημονικές, ενώ η λέξη ’Αριος δεν έχει ελληνική ετυμολογία, είναι (στον Ηρόδοτο) η ονομασία των Μήδων και των Περσών. Τη λέξη βέβαια τη μίανε ο εθνικοσοσιαλισμός -και φυσικά αυτοί που απλώς «οικειοποιούνται» την Αρία φυλή δεν είναι άλλοι από τους Ναζί.

Για να καταλάβουμε πόσο εξωφρενικός είναι ο αριθμός των 13 εκατ. χρόνων: σύμφωνα με την παλαιοντολογία, τα 13 εκατ. χρόνια είναι στο μέσον της Μειοκαίνου περιόδου. Οι πρόγονοι των ανθρώπων δεν είχαν ακόμα διαφοροποιηθεί από τους προγόνους του χιμπατζή ώστε ν’ ακολουθήσουν το δικό τους εξελικτικό μονοπάτι -αυτό έγινε προς το τέλος της Μειοκαίνου, αρκετά εκατομμύρια χρόνια μετά. Κι όμως, η (οΘντκ) καθηγήτρια της Ελληνικής Αγωγής μιλάει για… Έλληνες!

Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου »

Posted in Εκπαίδευση, Μύθοι, Μεταμπλόγκειν | Με ετικέτα: , , , , | 270 Σχόλια »

Το δισεκατομμύριο, ο Άδωνης και ο αμείλικτος Μέφρι

Posted by sarant στο 16 Ιανουαρίου, 2017

Τις τελευταίες μέρες κυκλοφόρησε πολύ στη μπλογκόσφαιρα ένα βιντεάκι από τηλεοπτική εκπομπή (μάλλον του Σκάι) στην οποία ένας νεαρός σταματάει διαβάτες στον δρόμο και τους ρωτάει «Πόσα εκατομμύρια είναι το δισεκατομμύριο;» ή «Πόσα δισεκατομμύρια είναι το τρισεκατομμύριο;». Κανείς από τους αιφνιδιασμένους περαστικούς δεν φαίνεται να απαντάει σωστά -άλλοι λένε «δύο» ή «τρία», άλλοι «εκατό», άλλοι άλλα, κανείς δεν φαίνεται να δίνει τη σωστή απάντηση που είναι, βέβαια, «χίλια».

Πολλοί γέλασαν με την εκπομπή, και θα παραδεχτώ ότι έχει αστείες στιγμές το βίντεο. Εγώ δεν γέλασα επειδή δεν μου αρέσουν οι εκπομπές όπου ο πανίσχυρος και παντογνώστης παρουσιαστής προσπαθεί να βγάλει γέλιο από ανυποψίαστους περαστικούς -τις έχω σιχαθεί από τότε που ήμουν μικρό παιδί και έβλεπα τον Μαστοράκη να κάνει το Κάντιντ Κάμερα στη χουντική τηλεόραση. Εξίσου σιχαμερές μου φαίνονται οι εκπομπές όπου κάποιος κάνει τηλεφωνικές φάρσες μπροστά σε κοινό που ακούει τη συνδιάλεξη -ο Τζιμάκος ο Πανούσης έκανε τέτοιες, νομίζω. Δεν έχω πρόβλημα με τις τηλεφωνικές φάρσες καθαυτές, έκανα κι εγώ όταν βρισκόμουν στην ηλικία όπου οι δραστηριότητες αυτές φαίνονται πολύ αστείες (στην τρίτη γυμνασίου) -αλλά το να τηλεφωνείς σε απροστάτευτους πολίτες για να σε ακούει και να ξεκαρδίζεται το νοήμον κοινό, το θεωρώ ξεπεσμό. Θα μου πείτε και η ραδιοφωνική Ελληνοφρένεια το έκανε αυτό -αλλά δεν είναι το ίδιο, είναι αρκετά διαφορετικός ο τρόπος της Ελληνοφρένειας και έχει και αυτοσαρκασμό. Τέλος πάντων, πλατειάζω, το θέμα μας είναι η εκπομπή με τα εκατομμύρια και το δισεκατομμύριο.

Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου »

Posted in Επικαιρότητα, Μεταμπλόγκειν, Τηλεοπτικά | Με ετικέτα: , , , , | 203 Σχόλια »

Οι Βρυξέλλες λοιπόν…

Posted by sarant στο 23 Μαρτίου, 2016

Άλλο άρθρο θα ανέβαζα σήμερα, ένα επετειακό για την επανάσταση του 1821, μια και μεθαύριο έχουμε την επέτειο. Όμως το ιστολόγιο, όσο κι αν δεν παρακολουθεί δουλικά την επικαιρότητα, δεν είναι έξω του κόσμου τούτου -κι έτσι δεν θα μπορούσα να μην αφιερώσω άρθρο στο μακελειό των Βρυξελλών, παρόλο που το έχουμε ήδη συζητήσει με τα σχόλιά μας στο χτεσινό άρθρο.

Δυστυχώς, την αμηχανία και την απόγνωση θα μοιραστώ μαζί σας, μπροστά σ’ αυτό το καινούργιο τυφλό χτύπημα. Ούτε απάντηση έχω, ούτε μαγικές συνταγές, ούτε βολικές ρετσέτες που να ρίχνουν το φταίξιμο κάπου και να ξεμπερδεύουν. Μερικές αμήχανες σκέψεις θα διαβάσετε λοιπόν και μακάρι με τα σχόλιά σας να με φωτίσετε κι εμένα.

Το χτεσινό διπλό χτύπημα, στο αεροδρόμιο Ζάβεντεμ των Βρυξελλών και σε σταθμό του μετρό, είχε πάνω από 30 νεκρούς και περίπου 190 τραυματίες. Τα αεροδρόμια είναι χώροι που φυλάσσονται, αλλά κυρίως με στόχο να εξασφαλιστεί η ασφάλεια των πτήσεων. Ως τώρα, σε κανένα αεροδρόμιο χώρας της ΕΕ δεν υπήρχε έλεγχος κατά την είσοδο στον χώρο των αναχωρήσεων. Στην αίθουσα αναχωρήσεων του «Ελευθέριος Βενιζέλος», για παράδειγμα, αλλά και του Ρουασί ή του Μαλπένσα ή του Χίθροου, μπαίνει όποιος θέλει, χωρίς τον παραμικρό έλεγχο -και μάλιστα μπαίνει άλλοτε τρέχοντας, άλλοτε μπουλουκηδόν κι άλλοτε κουβαλώντας αναρίθμητα μπαγκάζια και παρασυμπράγκαλα. Φοβάμαι ότι αυτό θα αλλάξει σύντομα και θα εγκατασταθούν μηχανήματα με ακτίνες και πριν από το τσεκ-ιν, όπως (μου λένε ότι) γίνεται στο Τελ Αβίβ, στην Κωνσταντινούπολη ή στη Μόσχα.

Οι σταθμοί του μετρό είναι χώροι πιο δυσκολοφύλαχτοι, επειδή είναι πάρα πολλοί, με πολλές εισόδους και εξόδους, με εξαιρετικά μεγάλο συνωστισμό βιαστικών ανθρώπων στις ώρες αιχμής. Δεν ξέρω να υπάρχει πουθενά έλεγχος στις εισόδους, αν και μια φίλη με πληροφόρησε ότι μηχανήματα με ακτίνες υπάρχουν στο μετρό της Σαγκάης.

Και επειδή σε μιαν ανοιχτή κοινωνία στις μεγάλες πόλεις υπάρχουν πολλά σημεία στα οποία μαζεύεται πολύς κόσμος -πλατείες, θέατρα, συναυλιακοί χώροι, γήπεδα ποδοσφαίρου- η κατακόρυφη αύξησης της αστυνόμευσης έχει όρια πέρα από τα οποία θα οδηγήσει σε ασφυξία ή και ακύρωση των δραστηριοτήτων που θέλει να διασφαλίσει. Έχει επίσης δυσβάστακτο κόστος στην ποιότητα ζωής, αλλά και οικονομικό κόστος έχει. Όχι, δεν μπορεί να είναι αυτή η λύση.

Ποια είναι όμως; Εδώ σηκώνω τα χέρια ψηλά.

Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου »

Posted in Επικαιρότητα, Ισλάμ, Λαθροχειρίες | Με ετικέτα: , , , , | 195 Σχόλια »

Ο Άδωνης στο Ξάρβαρντ και άλλα μεζεδάκια

Posted by sarant στο 15 Φεβρουαρίου, 2014

Συνήθως τα σαββατιάτικα μεζεδάκια μας είναι πολλά και μικρά, όπως αρμόζει άλλωστε σε μεζεδάκια. Σήμερα, για αλλαγή, η πιατέλα μας έχει δυο μεγάλα κομμάτια, που θα μπορούσαν να αποτελέσουν και χωριστό άρθρο, και λιγοστά μικρά.

Θα ξεκινήσω με το πρώτο μεγάλο κοψίδι, που έδωσε και τον τίτλο του σημερινού άρθρου. Ο τίτλος, πρέπει να πω, δεν έχει λάθος πληκτρολόγησης, όπως στο προχτεσινό άρθρο του Βήματος, που είχε τον τίτλο «Ο Άδωνις στο Χάρβαντ» και που κανείς δεν το έχει διορθώσει τόσες μέρες σε ένδειξη σεβασμού προς τους αναγνώστες. Όχι, εγώ το Ξάρβαρντ το έγραψα μετά λόγου γνώσεως, που λένε, διότι, σύμφωνα με τη μόνη επίσημη ανακοίνωση που έχω δει, στο Ξάρβαρντ ταξίδεψε ο υπουργός (οΘντκ) Υγείας κ. Άδωνης Γεωργιάδης. Πράγματι, αν ανατρέξετε στην ανακοίνωση που δημοσιεύτηκε στη Διαύγεια, ο κ. Γεωργιάδης έκανε το ταξίδι του «κατόπιν πρόσκλησης που απηύθυνε η Ευρωπαϊκή Λέσχη του Xarvard Kennedy School of Government». Το Xarvard δεν μπορεί να είναι λάθος, αφού πιο κάτω επαναλαμβάνεται, όταν γίνεται αναφορά στο Ινστιτούτο Πολιτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου του Xarvard. Αυτό το Xarvard στα ελληνικά αποδίδεται Ξάρβαρντ. Δεν μου ακούγεται πολύ αγγλοπρεπές, αλλά τα επίσημα έγγραφα ξέρουν καλύτερα.

Πέρα απ’ αυτό, είναι λάθος αυτό που γράφεται στο άρθρο του Βήματος, ότι την πρόσκληση στον Άδωνη την απεύθυνε «η έδρα John F. Kennedy του ξακουστού Πανεπιστημίου Χάρβαρντ». Δεν ξέρω αν υπάρχει έδρα John F. Kennedy, νομίζω ότι πρόκειται για Kennedy School of Government, αλλά όπως και να έχει το θέμα η πρόσκληση δεν έγινε από το εκπαιδευτικό ή διοικητικό προσωπικό του πανεπιστημίου. Άλλωστε, στην επίσημη ιστοσελίδα των εκδηλώσεων του Χάρβαρντ δεν υπάρχει καμιά μνεία των ομιλιών του κ. Γεωργιάδη.

Όπως αναφέρει ρητά το έγγραφο της Διαύγειας, ο κ. Γεωργιάδης προσκλήθηκε από την Ευρωπαϊκή Λέσχη του Harvard Kennedy School of Government. Αυτή η Ευρωπαϊκή Λέσχη, ή European Club όπως είναι ο τίτλος της, δεν είναι παρά μία από τις σχεδόν εκατό φοιτητικές λέσχες και συλλόγους που έχει η συγκεκριμένη Σχολή του Χάρβαρντ. Όπως βλέπετε στον κατάλογο, τέτοιοι σύλλογοι υπάρχουν για κάθε γούστο: για φοιτητές από το Πακιστάν, την Ιταλία και την Κορέα, για Χριστιανούς ή Μουσουλμάνους, για γυναικεία ζητήματα και για άτομα ΛΟΑΔ, για τένις και για φρίσμπι. Και κάπου εκεί είναι και το European Club που κάλεσε τον Άδωνη (υποθέτω ότι ο σύλλογος του φρίσμπι θα καλέσει την κ. Κεφαλογιάννη). Ιδού και η πρόσκληση άλλωστε:

Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου »

Posted in Εκδηλώσεις, Λαθροχειρίες, Μαργαριτάρια, Μεζεδάκια, Νομανσλάνδη | Με ετικέτα: , , , , , , | 155 Σχόλια »

Μεζεδάκια την παραμονή της επετείου

Posted by sarant στο 16 Νοεμβρίου, 2013

Αύριο είναι τα σαράντα χρόνια από την εξέγερση του Πολυτεχνείου το 1973, οπότε τα σημερινά μεζεδάκια, παρόλο που δεν έχουν σχέση με την επέτειο, παίρνουν από εκεί τον τίτλο τους. Ως προς το επετειακό σκέλος, στον παλιό μου ιστότοπο έχω μαζέψει λογοτεχνικό υλικό σχετικό με το Πολυτεχνείο. Προχωράμε τώρα στην πιατέλα με τα μεζεδάκια της εβδομάδας.

Τα μεζεδάκια του περασμένου Σαββάτου συμπέσανε με τη συζήτηση στη Βουλή για την πρόταση δυσπιστίας. Από εκείνη τη συζήτηση, και μάλιστα από το τέλος της, πρόσεξα μια φράση από την (καταληκτική) αγόρευση του πρωθυπουργού κ. Σαμαρά:

Πετύχαμε πολλά και θα πετύχουμε ακόμα περισσότερα, για να παίζουμε αυτή την ώρα ένα κακόγουστο θέατρο, σε τόσο κρίσιμες στιγμές.

Το νόημα βέβαια είναι σαφές: Έχουμε πετύχει πολλά και γι’ αυτό δεν επιτρέπεται σε τόσο κρίσιμες στιγμές να τα χαλάσουμε όλα. Όμως, το νόημα αυτό το βγάζουμε (και) επειδή ξέρουμε τα περιστατικά και τα συμφραζόμενα -δεν νομίζω ότι η διατύπωση καθαυτή είναι και τόσο σαφής. Σκεφτείτε μια εναλλακτική διατύπωση στο δεύτερο σκέλος της φράσης:

Πετύχαμε πολλά και θα πετύχουμε ακόμα περισσότερα, για να βγάλουμε επιτέλους την πατρίδα μας από την κρίση.

Σε αυτή τη δεύτερη φράση, το δεύτερο σκέλος είναι λογική συνέπεια του πρώτου. Στην πρώτη φράση, του πρωθυπουργού, το δεύτερο σκέλος αναιρείται από το πρώτο, πράγμα που σημαίνει ότι το φραστικό σχήμα του πρωθυπουργού είναι προβληματικό.

Οι ταχτικοί αναγνώστες του ιστολογίου ίσως θυμούνται ότι αυτό το φραστικό σχήμα, που το είχα χαριτόλογα ονομάσει «σχήμα τουτού», το είχαμε συζητήσει εξαντλητικά πέρυσι τέτοιον καιρό. Μόνο που εδώ δεν έχουμε το κανονικό «σχήμα τουτού» (από το αγγλικό too X to Y), αλλά το χαλαρωμένο. Το κανονικό σχήμα θα υπήρχε αν ο πρωθυπουργός έλεγε «Πετύχαμε πάρα πολλά για να τα διακινδυνεύσουμε με ένα κακόγουστο θέατρο…» Εδώ λείπει το «πάρα», ίσως επειδή ούτε ο ίδιος ο πρωθυπουργός αντέχει να πει τέτοια υπερβολή, ότι έκανε πάρα πολλά.

Το δεύτερο πιάτο μας είναι ευγενική προσφορά του κ. Βύρωνα Πολύδωρα, ο οποίος θεωρείται από κάποιους βαθύς γνώστης της ελληνικής, κι όμως φιλοτέχνησε ένα ωραίο μαργαριτάρι τις προάλλες, όταν, πάνω στον οίστρο της επίθεσής του εναντίον του κ. Στουρνάρα, τον οποίο κατηγόρησε ακόμα και για «λενινιστικού τύπου» ιδεολογική στάση, θέλησε να αναφερθεί στο μύθο του μέρμηγκα και του τζίτζικα και έκανε λόγο για «τέττιγγες». Μόνο που τέτοιος τύπος δεν υπάρχει. Τα τζιτζίκια στ’ αρχαία, ώβυρον, είναι «τέττιγες», επειδή στον ενικό ο τζίτζικας είναι «τέττιξ». Δεν είναι «*τέττιγξ» (όπως σάλπιγξ) να κάνει *τέττιγγες.

Θα μπορούσε κανείς να σκεφτεί ότι το λάθος πρέπει να χρεωθεί στον ιστότοπο, που άλλωστε είναι πλουσιότατο κοίτασμα μαργαριταριών, όπως δείχνει και η εισαγωγή του άρθρου («χαρακτηρίζει παντελώς ανακριβής και αβάσιμη την τοποθέτηση Στουρνάρα»).  Δυστυχώς όμως και στον προσωπικό ιστότοπο του κ. Πολύδωρα, βρίσκουμε το ίδιο βγαζομάτικο «τέττιγγες». Θα μπορούσε κανείς να το θεωρήσει πληκτρολογικό λάθος -δυστυχώς όμως στην ίδια σελίδα οι «τέττιγγες» χτυπάνε και δεύτερη φορά, σε άλλη κοινοβουλευτική ερώτηση του κ. Πολύδωρα από το καλοκαίρι.

(Παρεμπιπτόντως, στο ίδιο άρθρο πρόσεξα την ασυνήθιστη μετοχή «απορριμμένη» -που δεν είναι λάθος, αλλά παρ’ όλ’ αυτά τη διαβάζω απορημένος).

pomegranate

Tο επόμενο μεζεδάκι το κλέβω από τη Λεξιλογία, αλλά είναι τόσο αστείο που δεν μπορούσα να αντισταθώ στον πειρασμό (ή θέλατε να πω «είναι αστείο για να αντισταθώ στον πειρασμό»; )

Αριστερά βλέπετε την πολύγλωσση ετικέτα από ένα μπουκάλι με χυμό ροδιού -γνωρίζει μεγάλη διάδοση τελευταία διότι θεωρείται μακροβιοτικός ή δεν ξέρω τι άλλο.

Αν πάτε εκεί που έχει τη σημαιούλα την ελληνική, θα δείτε ότι τα συστατικά του χυμού είναι: Χειροβομβίδα – Ζάχαρη – Νερό. Πώς έγινε το λάθος; Κατά πάσα πιθανότητα μετέφραζαν από τα γαλλικά, όπου grenade είναι και το ρόδι αλλά και η χειροβομβίδα! (Τι σχέση έχουν οι δυο λέξεις, το είχαμε συζητήσει σ’ ένα πρόσφατο άρθρο).

* Κι ένα ωραίο από τη χτεσινή μετάδοση του ποδοσφαιρικού ματς Ελλάδας – Ρουμανίας. Όταν μπήκε το 2-1, ο εκφωνητής είπε ότι ο Σαλπιγγίδης «σαν έτοιμος από καιρό» έκανε προβολή και έβαλε το γκολ. Όταν κάνουμε τον κατάλογο των καβαφογενών κλισέ, το «σαν έτοιμος από καιρό» θα είναι σε μια από τις πρώτες θέσεις συχνότητας. Κατά τα άλλα, η καλύτερη λογοτεχνική αναφορά που έχω δει σε αθλητικό άρθρο είναι από την περιγραφή μιας φάσης, όπου ο τερματοφύλακας έφαγε ένα τζαμπατζήδικο γκολ επειδή του έφυγε η μπάλα από τα χέρια: «έμεινε να κοιτάζει με απόγνωση τα χέρια του, σαν τη Λαίδη Μάκβεθ» -άψογο!

* Τις προάλλες είχαμε την επέτειο της εφεύρεσης του Παγκόσμιου Ιστού από τον Τιμ Μπέρνερς-Λι. Γράφτηκε λοιπόν: Στις 12 Νοεμβρίου του 1990, ο επονομαζόμενος και «πατέρας» του Ίντερνετ Τιμ Μπέρνερς Λι ανακαλύπτει τον Παγκόσμιο Ευρύ Ιστό, γνωστότερο με τα αρχικά WWW, πάνω στον οποίο βασίζεται η λειτουργία του διαδικτύου.

Όμως δεν ξέρω αν πρέπει να χρεώσουμε το λάθος στο tvxs.gr, διότι και στην ελληνική Βικιπαίδεια, στη σελίδα για τις 12 Νοεμβρίου, βρίσκω πάλι την ίδια άστοχη απόδοση, με τη διαφορά ότι στο άρθρο του tvxs ο Μπέρνερς-Λι «ανακαλύπτει» τον Ιστό ενώ στη Βικιπαίδεια τον… «εφεύρει». Εγώ θα έλεγα ότι τον εφευρίσκει ή τον εφεύρε.

* Ο τρόμος της διπλής άρνησης σε εγκύκλιο του υφυπουργού Παιδείας κ. Συμεών Κεδίκογλου για τον γιορτασμό της επετείου του Πολυτεχνείου: «Την ημέρα αυτή δεν θα γίνουν μαθήματα σε όλα τα σχολεία της Πρωτοβάθμιας και της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης.» Αυτό στα νέα ελληνικά σημαίνει ότι σε μερικά σχολεία θα γίνουν μαθήματα και σε μερικά δεν θα γίνουν. Αυτό που ήθελε να πει ο κ. υφυπουργός (οΘντκ) λέγεται στα νέα ελληνικά: «Την ημέρα αυτή δεν θα γίνουν μαθήματα σε κανένα σχολείο της Πρωτοβάθμιας και της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης». Όμως ίσως είναι άδικο να χρεώνουμε τον σολοικισμό στον σημερινό υφυπουργό, εφόσον και το 2011 ίδια ήταν η διατύπωση και προφανώς αντιγράφουν την εγκύκλιο από τη μια χρονιά στην άλλη.

Ούτε είναι το υπουργείο ο μόνος φορέας που χρησιμοποιεί τον σολοικισμό. Ο φίλος που μου έστειλε την εγκύκλιο με ενημερώνει ότι το τυποποιημένο μήνυμα που ακούγεται στα αεροπλάνα της Ετζίαν λέει «Το κάπνισμα δεν επιτρέπεται σε όλες τις πτήσεις της Ετζίαν». Προφανώς, επιτρέπεται σε μερικές, ενώ σε άλλες όχι. Ίδια ανακοίνωση ακούγεται, μου λένε, και στα βαπόρια που πάνε Κρήτη. Εδώ, το πρόβλημα είναι ότι, στη «γλαφυρή» αυτή γλώσσα δεν απαγορεύεται μόνο η διπλή άρνηση αλλά απαγορεύεται και το… «απαγορεύεται», κι έτσι δεν μπορεί κανείς να πει ούτε «Το κάπνισμα απαγορεύεται σε όλες τις πτήσεις» ούτε «Το κάπνισμα δεν επιτρέπεται σε καμιά πτήση».

* Κινδυνεύει η ελληνική γλώσσα γράφοντας γκρίκλις; Αυτό είναι το ερώτημα ενός άρθρου που δημοσιεύτηκε χτες-προχτές στο Διαδίκτυο και έχει ήδη αναδημοσιευτεί πολύ. Το θέμα το έχουμε συζητήσει ήδη στο ιστολόγιο (αν και τίποτα δεν εμποδίζει να το συζητήσουμε ξανά και τώρα). Εγώ θα ήθελα να σχολιάσω το ξεκάρφωτο ρηματικό επίρρημα (το «γράφοντας») του τίτλου, που είναι αγγλισμός αν και ούτε στα αγγλικά υπάρχουν τέτοια ξεκάρφωτα γερούνδια. Πώς σας φαίνεται; Είναι αφροντισιά ή θεμιτή φραστική συντόμευση;

* Ένας φίλος στέλνει «μεζεδάκι με χαλούμι», όπως το χαρακτηρίζει. Σε άρθρο της Καθημερινής για τον Γλαύκο Κληρίδη, που άφησε χτες τον μάταιο τούτο κόσμο, διαβάζουμε ότι τον εκλιπόντα «τον χαρακτήριζε η λεγόμενη «real politic» και η πολιτική διορατικότητα στις στρατηγικές πολιτικές του επιλογές». Με τη διαφορά ότι «η λεγόμενη real politic» δεν λέγεται ή τουλάχιστον δεν γράφεται έτσι από κανέναν. Στα γερμανικά είναι Realpolitik (μία λέξη) και έτσι τη γράφουν και οι αγγλογάλλοι, αλλά χωρίς το γερμανικό κεφαλαίο αρχικό γράμμα, realpolitik. Και στα ελληνικά, βεβαίως, είναι ρεαλπολιτίκ ή ρεάλ πολιτίκ (κάποτε με ενωτικό, ρεάλ-πολιτίκ), που αποτυπώνει τη γερμανότροπη προφορά (και όχι ρίαλ πόλιτικ, ας πούμε). «Όχι στην αγγλοποίηση των αλλόγλωσσων εκφράσεων!» καταλήγει ο φίλος που το έστειλε.

* Σε άρθρο στην Ελευθεροτυπία για τον τουρισμό διαβάζω ότι: … η βρετανική εταιρεία επέλεξε το μεγαλύτερο αεροδρόμιο της Ευρώπης για απ’ ευθείας πτήσεις στα δύο ελληνικά νησιά, αποσκοπώντας σε επιβάτες υψηλού εισοδηματικού προφίλ, εξαιτίας της υστεροφημίας τους στο βρετανικό κοινό. Προφανώς, ο συντάκτης της Ελευθεροτυπίας νόμιζε ότι «υστεροφημία» είναι η καλή φήμη απλώς, αλλά όπως ξέρουμε, και όπως λένε και τα λεξικά, υστεροφημία είναι «η καλή φήμη που συνοδεύει κάποιον μετά τον θάνατό του«. Γιατί χρησιμοποιείτε λέξεις που δεν ξέρετε τι σημαίνουν, ρε παιδιά;

* Βέβαια, ο συντάκτης δεν είναι υπουργός -γιατί αν ήταν υπουργός θα προσπαθούσε να μας πείσει ότι η λέξη «υστεροφημία» έχει και αυτή τη σημασία. Κάτι ανάλογο έκανε χτες ο Άδωνης, ο οποίος, όταν είδε την κατακραυγή που ξεσήκωσαν οι δηλώσεις του πως «δεν θα αφήσει την τρόικα να του πάρει τη δόξα των απολύσεων», επιχειρώντας να μαζέψει τα ασυμμάζευτα, ισχυρίστηκε ότι «Η δόξα λέγεται με την έννοια της ευθύνης όχι με την έννοια της φήμης». Κάτι ανάλογο είχε πει και ο Χάμπτι Ντάμπτι στην «Αλίκη μέσα από τον καθρέφτη στη χώρα των θαυμάτων«: Όταν χρησιμοποιώ μια λέξη, έχει τη σημασία που εγώ θέλω να έχει!

Κατά διαβολική πραγματικά σύμπτωση, και ο Χάμπτι Ντάμπτι μιλούσε για τη λέξη «δόξα», ή έστω glory -ιδού το πρωτότυπο:

«I don’t know what you mean by ‘glory,’ » Alice said.
Humpty Dumpty smiled contemptuously. «Of course you don’t—till I tell you. I meant ‘there’s a nice knock-down argument for you!’ »
«But ‘glory’ doesn’t mean ‘a nice knock-down argument’,» Alice objected.
«When I use a word,» Humpty Dumpty said, in rather a scornful tone, «it means just what I choose it to mean—neither more nor less.»

Τώρα ξέρετε πώς μεταφράζεται στα αγγλικά η λέξη Μπουμπούκος: Humpty Dumpty!

Υστερόγραφο: Δεν είμαι στην Αθήνα, αλλά αν ήμουν την Κυριακή το πρωί θα πήγαινα στα Εξάρχεια, στο Νέο Ελληνικό Θέατρο. Αντιγράφω από την ηλεπρόσκληση που πήρα:

Ο Δήμος Βορείων Τζουμέρκων, η Πανηπειρωτική Συνομοσπονδία Ελλάδος και η Ομοσπονδία Αδελφοτήτων Τζουμερκιωτών σας προσκαλούν στην παράσταση : «Φτενά χωράφια … άφοβη φυλή», ένα θεατροποιημένο αφιέρωμα στον Πλατανουσιώτη ποιητή Γιώργο Κοτζιούλα. Κυριακή 24 Νοεμβρίου 2013 11:30 π. μ. Νέο Ελληνικό Θέατρο Γιώργου Αρμένη (Σπ. Τρικούπη 34 & Κουντουριώτου Εξάρχεια, τηλ. 210 8253489) Είσοδος ελεύθερη.

Η ίδια παράσταση παίχτηκε τον Μάη στα Γιάννενα, και την έχω δει στο Γιουτούμπ, και μπορώ να πω ότι είναι πολύ καλή. Σας τη συνιστώ ανεπιφύλακτα!

Posted in ποδόσφαιρο, Κοτσανολόγιο, Μαργαριτάρια, Μεταφραστικά, Μεζεδάκια | Με ετικέτα: , , , , , | 101 Σχόλια »

Τι εστί βερίκοκο λοιπόν;

Posted by sarant στο 27 Αυγούστου, 2013

Με το σημερινό άρθρο μπορεί να θυμώσω κάποιους ταχτικούς αναγνώστες, διότι θα επαναλάβω μερικά πράγματα που τα έχω ξαναγράψει, και μάλιστα χωρίς να δίνω, τουλάχιστον, την απάντηση στο ερώτημα του τίτλου. Άλλοι πάλι θα παραπονεθούν, και με το δίκιο τους, ότι το ιστολόγιο έχει μετατραπεί σε ένα είδος «Παρατηρητηρίου του Άδωνη» διότι, λίγες μόνο μέρες μετά το άρθρο για τη μνημειώδη γκάφα του υπουργού (οΘντκ) Υγείας που άλλαξε τα φώτα στον γιατρό Δημοκήδη, σας παρουσιάζω ένα ακόμα άρθρο που ξεκινάει από κάτι που είπε ο Άδωνης Γεωργιάδης.

Και τι δεν είπε, βέβαια. Χτες το πρωί στο δελτίο του Μέγκα, ο κ. Υπουργός εξαπέλυσε βάναυση επίθεση στη συνδικαλίστρια της Πολυκλινικής που είχε απέναντί του, με ιταμές εκφράσεις που ταιριάζουν περισσότερο σε ιδιοκτήτη νυχτερινού κέντρου («έπρεπε να απολυθείτε για να δείτε τι εστί βερίκοκο») ή σε χωροφύλακα της εποχής της χούντας («από τη Σοβιετική Ένωση που ήρθατε») παρά σε υπουργό ενός σημαντικού υπουργείου που έχει να διαχειριστεί θέματα (κυριολεκτικά!) ζωής ή θανάτου για τους πολίτες. Βεβαίως, όλα αυτά τα έκανε επειδή έχει την εντύπωση, ίσως σωστή, ότι αυτό το στιλ το τάχαμου μάγκικο έχει απήχηση σε ένα τμήμα των τηλεθεατών, και επειδή οι παρουσιαστές τον άφηναν ανενόχλητο να βρίζει και να τσιρίζει ενώ διέκοπταν με το παραμικρό τη συνδικαλίστρια -παλιά τους τέχνη κόσκινο.

Τα καμώματα του κ. Υπουργού μπορείτε να τα δείτε στο βιντεάκι:

Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου »

Posted in Γιουτουμπάκια, Επικαιρότητα, Λογοτεχνία, Τηλεοπτικά, Υγεία, Φρασεολογικά | Με ετικέτα: , , , , , , , | 125 Σχόλια »

Δημοκήδης, όχι Δημοκίδης!

Posted by sarant στο 21 Αυγούστου, 2013

Κάτι άλλο είχα σκοπό να γράψω σήμερα, αλλά όταν πέφτει στην απόχη σου ένα τόσο θεϊκό μαργαριτάρι, και μάλιστα υπουργικό, αξίζει να αλλάξεις σχέδιο, πολύ περισσότερο που το εν λόγω μαργαριτάρι υπάρχει κίνδυνος να θεσμοποιηθεί, να γίνει δηλαδή θεσμική κι επίσημη κοτσάνα.

Αλλά να τα πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά. Χτες το πρωί, ο Υπουργός Υγείας (οΘντκ) Άδωνης Γεωργιάδης παρουσίασε, σε ανώτατα στελέχη του κλάδου της υγείας, το σχέδιο «Δημοκίδης» (τρεις οκάδες sic εδώ), το οποίο αφορά την κινητικότητα (διάβαζε: περικοπές θέσεων) στον τομέα της υγείας. Σήμερα, απ’ ό,τι είπε ο ίδιος σε συνέντευξη, πρόκειται να πραγματοποιηθεί ανάλογη σύσκεψη στη Θεσσαλονίκη.

demokΤο νέο αυτό σχέδιο το ανακοίνωσε ο ίδιος ο υπουργός (οΘντκ) από το Τουίτερ, στο τιτίβισμα που βλέπετε αριστερά, και που το μεταγράφω εδώ:

Τώρα. Πρωινή Σύσκεψη στο ΕΚΕΠΥ για την Λειτουργία Δομών Υγείας κατά την Κινητικότητα. Σχέδιο «Δημοκίδης» (ιατρός στην Αθήνα τον 6ο πΧ)

Το δυστύχημα είναι ότι δεν υπάρχει κανείς γιατρός με το όνομα Δημοκίδης στην ιστορία, είτε στην Αθήνα, είτε αλλού. Ο μόνος Δημοκίδης που υπάρχει είναι ο Άρης Δημοκίδης, συγγραφέας παιδικών κυρίως βιβλίων, που γράφει και στη Lifo (διατηρεί την τακτική στήλη Μικροπράγματα).

Γιατρός με περίπου τέτοιο όνομα υπήρξε στην αρχαιότητα, και μάλιστα ιατροφιλόσοφος, ονομαστός, ο καλύτερος γιατρός της εποχής του αν πιστέψουμε τον Ηρόδοτο, που τον αποκάλεσε «την τέχνην ασκέοντα άριστα των κατ’ εωυτόν» (αυτό το ασκέοντα είναι ασυναίρετο, ας πούμε πως είναι ‘ασκούντα’).

Μόνο που ο διακεκριμένος αυτός γιατρός δεν λεγόταν Δημοκίδης, όπως ο Άρης, αλλά Δημοκήδης, με ήτα και όχι με γιώτα. Θα μου πείτε, τόση σημασία έχει ένα ορθογραφικό λαθάκι, έστω κι αν το διαπράττει ένας υπουργός που δεν κουράζεται να διαλαλεί την υποτιθέμενη αρχαιομάθειά του;  Αξίζει ολόκληρο άρθρο για μια κοτσάνα, έστω και υπουργική;

Νομίζω ναι. Καταρχάς, πρόκειται για σχέδιο του κράτους, οπότε είναι ντροπή να το γράφουμε λάθος, μπορεί να το δει κανένας αρχαιομαθής αλλοδαπός και να μας κόψει τη δόση. Το κυριότερο, βρίσκω πως είναι πολύ ενδιαφέρουσα η αντίδραση του κ. υπουργού (οΘντκ) όταν του  επισημάνθηκε πως η λέξη είναι γραμμένη λάθος.

Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου »

Posted in Αρχαία ελληνικά, Αρχαίοι, Επικαιρότητα, Κοτσανολόγιο, Μαργαριτάρια | Με ετικέτα: , , | 208 Σχόλια »

Πασχαλινά μεζεδάκια

Posted by sarant στο 4 Μαΐου, 2013

Πάσχα αύριο, τι άλλο θα μπορούσαν να είναι τα σημερινά μεγαλοσαββατιάτικα μεζεδάκια μας, παρά πασχαλινά; Αν βέβαια κάποιος δίνει σημασία στη λεπτομέρεια, μπορεί να παρατηρήσει ότι τα μεζεδάκια καθαυτά έχουν μαζευτεί τις προηγούμενες μέρες, άρα είναι μεγαλοβδομαδιάτικα και όχι πασχαλινά, αλλά δεν θα κολλήσουμε εκεί -του χρόνου τα λέμε μεγαλοβδομαδιάτικα και πατσίζουμε.

* Τα μεζεδάκια θα ήταν ίσως περισσότερα αν την περασμένη Κυριακή καθόμουν να παρακολουθήσω τη συζήτηση στη Βουλή για το νιοστό μνημόνιο. Όμως μόνο την ομιλία του υπουργού κ. Μανιτάκη αξιώθηκα να ακούσω, από την οποία το μόνο που ψάρεψα ήταν ένα «ανενεργής πειθαρχική διαδικασία», που δείχνει ότι ένα προφορικό λάθος, που κάλλιστα μπορεί να είναι και σαρδάμ, δεν σημαίνει και πολλά πράγματα. Πάντως, το «ενεργός» έχει ένα ζητηματάκι στο θηλυκό του, όπου παρατηρώ ότι εφαρμόζεται διτυπία. Ο ενικός ακολουθεί είτε τον αρχαίο τύπο (η ενεργός-της ενεργού) είτε τον νεότερο (η ενεργή-της ενεργής), αλλά ο πληθυντικός πολύ περισσότερο τον νεότερο τύπο (οι ενεργές-τις ενεργές) παρά τον αρχαίο (οι ενεργοί-τις ενεργούς) που σχεδόν κρύβει το γένος. Το ίδιο ισχύει και για τα θηλυκά των επιθ. σε -ούχος, όπου το «η ταλαντούχος» λέγεται περισσότερο από το «τις ταλαντούχους», όσο και των επιθ. σε -βόρος, -γόνος κτλ.

* Κάπως συναφές και το επόμενο θέμα, πάλι από την περασμένη Κυριακή. Στο συνέδριο, λέει, των Ανεξ. Ελλήνων, φαίνεται ότι σε κάποια στιγμή που η πολιτική αντιπαράθεση οξύνθηκε, κάποιο στέλεχος του κόμματος χτύπησε μια πρώην βουλευτίνα (ή βουλεύτρια). Ο τίτλος του ρεπορτάζ: Ξυλοδαρμός πρώην βουλευτή των ΑΝ.ΕΛ. από μέλος του οργανωτικού του κόμματος. Δε φτάνει που την ξυλοφορτώσανε, της κοτσάρανε και κάτι μουστάκια νά… σχολιάζει ο φίλος που μου το έστειλε.

* Και από τα θηλυκά επαγγελματικά ουσιαστικά, στα θηλυκά ονόματα νησιών. Το Βήμα ανακάλυψε τις προάλλες «τις Κουρίλους νήσους» ή μάλλον ο υλατζής του Βήματος, που έβαλε τον τίτλο που βγάζει μάτι, διότι ο συντάκτης της είδησης, στο κυρίως σώμα του κειμένου, το λέει σωστά, οι Κουρίλες. (Ποιες είναι οι Κουρέλες, μη με ρωτήσετε).

* Και από τα νησιά του Ειρηνικού σε άλλα νησιά, λίγο πιο κοντινά μας, και σε ένα θηριώδες μαργαριτάρι (μεγέθους αβγού) του Άδωνη Γεωργιάδη, ο οποίος στην κόντρα που έχει με τον Πάνο Καμμένο υποστήριξε στην τηλεόραση (για του λόγου το αληθές υπάρχει και η μεταγραφή στον ιστότοπο του καναλιού) ότι: Στο χέρι μου κρατάω όλα τα αποδεικτικά έγγραφα ότι το σκάφος ‘Ηλιάτορας’, με το οποίο ο Πάνος Καμμένος, όργωνε τις θάλασσες του Αιγαίου για 20 χρόνια ανήκει σε off shore εταιρεία με έδρα τα ‘Νησιά του Ανθρώπου’, τα νησιά της Μάγχης. Το μεζεδάκι είναι και μεγάλο και πολλαπλό, καραβίδα γεμιστή θα λέγαμε. Μετρήστε: α) καταρχάς, και σοβαρότερο, δεν υπάρχει «Νησί του Ανθρώπου», πρόκειται για το νησί Μαν (Isle of Man). Αυτό το Man είναι απλώς ομόηχο με το man=άνθρωπος, προέρχεται όχι από τα αγγλικά αλλά από τα κέλτικα, και πιθανώς ανάγεται σε κέλτικη ρίζα που σημαίνει «βουνό». Το έχουν κάνει κι άλλοι αυτό το λάθος, αλλά δεν πουλάνε βιβλία. β) Επικουρικά, η νήσος Μαν είναι ένα νησί, όχι σύμπλεγμα νησιωτικό. γ) Τέλος, και όχι ασήμαντο, το νησί Μαν δεν βρίσκεται στη Μάγχη, εκεί είναι το Γκέρνσεϊ και άλλοι φορολογικοί παράδεισοι, αλλά ανάμεσα στην Ιρλανδία και την Αγγλία, δηλαδή πολύ πιο δυτικά.

Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου »

Posted in Βουλή, Θηλυκό γένος, Καβαφικά, Μαργαριτάρια, Μεταμπλόγκειν, Μεζεδάκια | Με ετικέτα: , , , , | 58 Σχόλια »

Μεζεδάκια από τη Βουλή

Posted by sarant στο 8 Νοεμβρίου, 2012

 

Εδώ και πολλούς μήνες, τα μεζεδάκια, δηλαδή η συλλογή μικρογλωσσικών και άλλων παρατηρήσεων, έχει καθιερωθεί να δημοσιεύονται κάθε Σάββατο -αλλά σήμερα θα σπάσουμε αυτή την παράδοση, επειδή χτες έγινε μια ολοήμερη συνεδρίαση στη Βουλή, για ένα πολύ σημαντικό θέμα, που κατέληξε σε ψηφοφορία η οποία έκρυβε κάμποσα απρόοπτα, συνολικά δηλαδή είχαμε ένα γεγονός αξιοπρόσεκτο. Η χτεσινή πολύωρη συνεδρίαση μεταδόθηκε από το κανάλι της Βουλής και εικάζω ότι την παρακολούθησαν πολλοί. Δεν την παρακολούθησα ολόκληρη, ούτε λόγος, αλλά άκουσα αρκετές ομιλίες. Δεν θα σχολιάσω όμως το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας και τις συνέπειές του, ούτε την ουσία των ομιλιών και της αντιπαράθεσης (αυτό μπορείτε να το κάνετε εσείς αν θέλετε), ούτε θα πω αν ήταν αναμενόμενες οι διαφοροποιήσεις των βουλευτών της πλειοψηφίας κι αν ήταν σωστή κίνηση η διαγραφή τους. Θα περιοριστώ στο να σας σερβίρω όσα μεζεδάκια μάζεψα ακούγοντας τόσες ώρες τη συνεδρίαση της Βουλής. Να διευκρινίσω πάντως ότι δεν άκουσα όλη τη συνεδρίαση (αυτό μας έλειπε) ούτε είχα συνεχώς το μυαλό μου σε όσα λέγονταν, οπότε πολλά μπορεί να μου ξέφυγαν. Αν θυμάστε κάτι αξιοσημείωτο, προσθέστε το, όχι μόνο μαργαριτάρια αλλά γενικώς θέματα άξια σχολιασμού από γλωσσική και πραγματολογική άποψη.

Και ξεκινάω μ’ ένα μαργαριταράκι που δεν ακούστηκε στη Βουλή, αλλά γράφτηκε. Στο ρεπορτάζ για την αγόρευση του Άδωνη Γεωργιάδη, γράφτηκε ότι σε μια αποστροφή του λόγου του, απευθυνόμενος προς τους Ανεξάρτητους Έλληνες, είπε «Μαύρη μοίρα θα μας έτρωγε αν η Ελλάδα έπεφτε στα χέρια σας». Όμως η μαύρη μοίρα δεν σε τρώει, το μαύρο φίδι σε τρώει. Αλλά το λαθάκι δεν είναι του Άδωνη, είναι του δημοσιογράφου που κατέγραψε το περιστατικό -αν παίξετε το βιντεάκι, θα ακούσετε ότι ο Άδωνης είπε «Μαύρη μοίρα θα μας περίμενε». Σε άλλον ιστότοπο η μεν φράση μεταφέρεται σωστά, αλλά γράφεται ότι ειπώθηκε προς τον Σύριζα, που είναι λάθος.

Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου »

Posted in Βουλή, Επικαιρότητα, Μαργαριτάρια, Μεζεδάκια | Με ετικέτα: , , , , , , , | 191 Σχόλια »

Μεζεδάκια χωρίς προσδιορισμό.

Posted by sarant στο 20 Οκτωβρίου, 2012

Όπως κάθε Σάββατο, έτσι και σήμερα το μενού γράφει Μεζεδάκια, με τη διαφορά ότι, ενώ συνήθως βρίσκω κάποιο επίθετο και τα χαρακτηρίζω, σήμερα δεν βρήκα κάποιο κατάλληλο, έστω και ημερολογιακού χαρακτήρα, κι έτσι έχουμε Μεζεδάκια χωρίς προσδιορισμό. Και είναι και κάπως λιτό το σημερινό μας πιάτο, επειδή δεν είχα πολύ καιρό μέσα στη βδομάδα ώστε βγω για άγρα μεζέδων.

Το πρώτο πάντως μεζεδάκι, που δεν είναι μαργαριτάρι με τη στενή έννοια της λέξης, το στέλνει ένας φίλος που παλιότερα σχολίαζε συχνά στο ιστολόγιο αλλά έχει εδώ και καιρό διακόψει, λόγω φόρτου εργασίας. Ο φίλος μου ενοχλήθηκε από πρόσφατο άρθρο στην Άθενς Βόις, όχι όμως με το περιεχόμενο του άρθρου, αλλά με τον τίτλο του. Όπως μπορείτε κι εσείς να δείτε, ο αρθρογράφος, διάλεξε τον τίτλο Εδώ Πολυτεχνείο! Arbeitslosigkeit macht frei!για να επικρίνει την απόφαση του ΤΕΕ να μη συμμετάσχει σε εκδήλωση γερμανικού επιμελητηρίου με θέμα την εργασία μηχανικών στη Γερμανία. Αλλά ας τον αφήσω να τα πει ο ίδιος, που χαρακτηρίζει τον τίτλο προσβλητικό. «Προσβλητικός στα θύματα της Σοά, προσβλητικός και στη μνήμη του Πολυτεχνείου. Ό,τι προβλήματα κι αν έχει ο κοσμοπολίτης/μεταρρυθμιστής/ευρωπαϊστής με το Πολυτεχνείο του 1973, δεν μπορεί να φέρνει μια φράση-σύμβολο της εξέγερσης δίπλα στη φράση που συμπυκνώνει τη θηριωδία των Ναζήδων. Κατάπτυστος από κάθε άποψη.». Νομίζω ότι έχει δίκιο ο φίλος μου. Για την ιστορία, ο ανόητος τίτλος της Άθενς Βόις κάνει λογοπαίγνιο με το σύνθημα Arbeit macht frei (Η εργασία απελευθερώνει) που δέσποζε στις εισόδους των ναζιστικών στρατοπέδων συγκέντρωσης -Arbeitslosigkeit, η ανεργία.

Οπότε, συνεχίζω μ’ έναν άλλο τίτλο ή υπότιτλο που μου φάνηκε αταίριαστος -και που ούτε κι αυτός είναι μαργαριτάρι με τη στενή έννοια. Η Καθημερινή της Κυριακής που μας πέρασε, ίσως θέλοντας να αποδείξει ότι και οι πατεράδες μας και οι παππούδες μας ζητούσαν ρουσφέτι, δημοσίευσε ένα άρθρο με γράμματα πολιτών προς το Παλάτι και προς το Γραφείο Πρωθυπουργού, υλικό αντλημένο από τα Γενικά Αρχεία του Κράτους, «τεκμήρια διαχρονικότητας του φαινομένου», όπως το λέει. Και στην πρώτη σελίδα, στο αναγγελτικό του άρθρου, βάζει… το γράμμα της συζύγου ενός εκτοπισμένου στη Γυάρο προς τη βασίλισσα Άννα-Μαρία, στο οποίο την παρακαλεί να μεσολαβήσει να απελευθερωθεί ο εκτοπισμένος άντρας της. Κι αυτό χαρακτηρίζεται ρουσφέτι, λες και της ζητούσε διορισμό ή ευνοϊκή μετάθεση! Το ατόπημα της Καθημερινής γίνεται ακόμα μεγαλύτερο αν σκεφτούμε ότι σχεδόν σίγουρα το γράμμα γράφεται επί χούντας -αφού η Άννα Μαρία έγινε βασίλισσα μετά τον γάμο της, τον Σεπτέμβρη του 1964, όταν δεν υπήρχαν πια εξόριστοι στη Γυάρο. Οπότε, η Καθημερινή θεωρεί, φαίνεται, νομιμότητα τη χουντική εξορία και ρουσφέτι τον γυρισμό των εξόριστων στις οικογένειές τους!

Και για να τριτώσει το κακό ή το καλό, άλλο ένα μεζεδάκι που δεν είναι μαργαριτάρι. Είναι λίγο παλιότερο, αλλά τώρα ήρθε στην επιφάνεια. Ίσως θυμάστε ότι πριν από έναν μήνα κάποιοι (χρυσαυγίτες, γράφτηκε) επιτέθηκαν στο κουρείο ενός Πακιστανού μετανάστη στη Μεταμόρφωση, θέλοντας να το κάψουν, και μάλιστα χτύπησαν κι έναν Έλληνα πελάτη. Λοιπόν, λίγες μέρες μετά το επεισόδιο, ο Άδωνης Γεωργιάδης έκανε ερώτηση στη Βουλή. Όχι για να πληροφορηθεί αν υπάρχουν νεότερα ως προς τον εντοπισμό των δραστών (διάβασα ότι ο ένας πιάστηκε), αλλά για να ρωτήσει αν ο Πακιστανός είχε χαρτιά κι αν το κουρείο λειτουργούσε νόμιμα! Αυτό στο μπάσκετ λέγεται ασίστ. Στη ζωή λέγεται κάπως αλλιώς. (Προσθήκη: Τελικά το κουρείο είχε άδεια, δείτε το λινκ στο σχόλιο 81).

Αλλά ώρα να σερβίρουμε και κανένα από τα πιο συνηθισμένα μας μεζεδάκια. Για το «ενσκήπτω», που πολλοί το χρησιμοποιούν σαν να σημαίνει «εγκύπτω, σκύβω πάνω από κάτι και το μελετάω» είχαμε γράψει πριν από μερικούς μήνες. Αλλά τώρα βρέθηκε και νέα σημασία του ρήματος. Σε άρθρο για τη λίστα Λαγκάρντ, διάβασα ότι κάποιοι (υποτίθεται ότι) «ενέσκηπταν στον εκβιασμό». Προφανώς, υπέκυπταν!

Μια και είπα λίστα Λαγκάρντ, θυμήθηκα τον Ευ. Βενιζέλο. Συνεργάτης του κ. Βενιζέλου, προσπαθώντας να δικαιολογήσει το ατόπημα του αρχηγού του ΠΑΣΟΚ να αναφερθεί σε «εβραϊκά ονόματα» στη λίστα, τόνισε ότι έχει πολλούς στενούς φίλους Εβραίους (νομίζω και ο Λεπέν έχει πει το ίδιο) και ότι «Ειδικά στην ιδιαίτερη πατρίδα του, τη Θεσσαλονίκη, μια πόλη που είχε την τύχη να πλουτίσει πολιτιστικά και ιστορικά από την παρουσία των Ελλήνων Εβραίων που την επέλεξαν για πατρίδα τους πριν αιώνες». Η διατύπωση μου φαίνεται περίεργη. Δηλαδή, οι σεφαραδίτες που διάλεξαν για πατρίδα τους τη Θεσσαλονίκη το 1500 ήταν ήδη Έλληνες; Ή έγιναν Έλληνες όσο η Θεσσαλονίκη ήταν οθωμανική;

Στο enikos.gr διάβασα άρθρο για το Βέλγιο, όπου ο συντάκτης αναρωτιέται αν οι Φλαμανδοί αλλάζουν το χάρτη της χώρας, μετά την άνοδο των αυτονομιστών στις τελευταίες εκλογές. Παρατηρώ ότι ο συντάκτης του άρθρου θέλησε να βάλει κι αυτός το λιθαράκι του στην αλλαγή του χάρτη, αφού την Αμβέρσα την αποκαλεί «Αντβέρπη». Κάπου αλλού είχα δει να τη λένε Άντγουερπ -στα αγγλικά είναι Antwerp, βλέπετε.

Στο ηλεΒήμα, ο Κοσμάς Βίδος, με την ευκαιρία της έκδοσης στα αγγλικά μιας επιλογής επιστολών του Καζαντζάκη, απεύθυνε την εξής έκκληση στους ελληνικούς εκδοτικούς οίκους:

* Προς ελληνικούς εκδοτικούς οίκους: Please, που θα έλεγε και ο βρετανός μεταφραστής του Kazantzakis, όχι άλλα άνευ σημασίας best sellers (ευπώλητα, εις την ελληνικήν), ρίξτε και καμιά επιστολή Καζαντζάκη στο εμπόριο… Θέλω να ελπίζω ότι υπάρχει κοινό που ενδιαφέρεται. Δεν υπάρχει;

Υπάρχει κοινό που ενδιαφέρεται, αλλά ο κ. Βίδος μάλλον δεν συγκαταλέγεται σ’ αυτό, διότι αν ενδιαφερόταν θα ήξερε ότι κυκλοφορούν στην αγορά δύο βιβλία με επιστολές Καζαντζάκη, αφενός η αλληλογραφία με Πρεβελάκη (400 γράμματα μάλιστα) και αφετέρου οι επιστολές προς Γαλάτεια.

Μια ενδιαφέρουσα παρετυμολογική ανορθογραφία, που δεν την είχα ξαναδεί, σε πρόσφατο άρθρο στο Βήμα: χρυσηκτησία. Η πλάκα είναι ότι στη συνέχεια το… διόρθωσαν και το έκαναν, όπως βλέπετε, χρυσικτησία -ο χρυσός είναι ακαταμάχητος βλέπετε. Όπως είπε μια φίλη στη Λεξιλογία, η νέα γραφή της λέξης θα ταίριαζε σε άρθρο για την απειλούμενη καταστροφή του δάσους των Σκουριών στη Χαλκιδική.

Και τελειώνω με Άδωνη να κάνει απόπειρα (αποτυχημένη) για λεξικογραφικό χιούμορ. Δεν το άκουσα με τ΄αυτιά μου, αλλά μου το μετέφερε αξιόπιστη πηγή. Στην χτεσινή λοιπόν τηλεοπτική εκπομπή του, ο Άδωνης είπε: Το συγγνώμη με δύο γ προέρχεται από τη σύνθεση των λέξεων συν και γνώμη και σημαίνει έρχομαι στη θέση κάποιου. Το συγνώμη με ένα γ, όπως πάνε κάποιοι να το γράψουν έτσι τώρα, είναι σύνθεση των λέξεων συς και γνώμη και σημαίνει γνώμη του γουρουνιού (συς). δείτε το λεξικό του Δημητράκου. Οπότε, με την αδώνεια λογική, «συγυρίζω» σημαίνει »γυρίζω το γουρούνι»!

Καλό σαββατοκύριακο να έχουμε!

Posted in Μεζεδάκια | Με ετικέτα: , , | 114 Σχόλια »