Δέκα αγγλικές λέξεις…..

Όταν ανοίξω το google στο κινητό μου, μου προτείνει να διαβάσω διάφορα άρθρα που ο αλγόριθμος έκρινε πως είναι πιθανό να μ’ ενδιαφέρουν. Κι έτσι, προχτές μού εμφάνισε ένα άρθρο με τον τίτλο «Δέκα αγγλικές λέξεις που έχουν ελληνικές ρίζες«.

Μόνο δέκα; θα πείτε. Ασφαλώς είναι πολύ πολύ περισσότερες, αν και όχι τόσες όσες τις θέλουν μερικοί. Το περίεργο όμως στο άρθρο αυτό ήταν πως οι περισσότερες από τις δέκα λέξεις δεν έχουν ελληνική ρίζα. Κι όταν είδα ότι το άρθρο αυτό αναδημοσιεύτηκε και σ’ άλλους ιστότοπους, σκέφτηκα πως ίσως αξίζει ένα αρθράκι ανασκευής. Ίσως, λέμε.

Ειναι τόσο σύντομο το άρθρο που μας δίνει την αφορμή για το σημερινό σημείωμα, που το αναδημοσιεύω ολόκληρο.

Είναι γεγονός πως το ελληνικό λεξιλόγιο έχει δανείσει πολλές λέξεις σε άλλες γλώσσες, κυρίως στα αγγλικά. Κάποιες από αγγλικές λέξεις που ακούμε ή χρησιμοποιούμε συχνά, δεν γνωρίζαμε καν ότι έχουν ελληνικές ρίζες.

Δείτε δέκα παραδείγματα:

1. Disaster (καταστροφή) = από το δυσοίωνος + αστήρ
2. Double (διπλός) = από το διπλούς – διπλός.
3. Mentor (μέντορας) = από το μέντωρ.
4. Mother (μητέρα) = από το μήτερ, μάτηρ, μήτηρ.
5. Pause (παύση) = από το παύση
6. Restaurant (εστιατόριο) = από το ρά + ίσταμαι = έφαγα και στηλώθηκα
7. Space (διάστημα) = από το σπίζω = εκτείνω διαρκώς
8. Exit (έξοδος) = από το έξιτε = εξέλθετε
9. Turbo (πολύ δυνατό) = από το τύρβη = κυκλική ταραχώδης κίνηση
10. Sponsor (υποστηρίζω οικονομικά) = από το σπένδω = προσφέρω (σπονδή).

Aυτό είναι όλο κι όλο το άρθρο, καμιά εκατοστή λέξεις. Για την ανασκευή και τον σχολιασμό του θα χρειαστούμε περισσότερες.

Ας πάρουμε μία προς μία τις λέξεις του δεκαλόγου και ας δούμε αν αληθεύει η ετυμολογία τους. Θα χρησιμοποιήσω δυο πηγές που θεωρούνται έγκυρες, το ετυμολογικό λεξικό του Μπαμπινιώτη και τον ιστότοπο etymonline.com.

Advertisement

Τα δώδεκα ονόματα της θάλασσας και τα τρία κακά της μύρας μας

Η ανορθογραφία στο τέλος του τίτλου είναι εσκεμμένη, αλλά θα κάνετε λίγη υπομονή μέχρι να εξηγηθεί.

Εδώ και μερικές μέρες κυκλοφορεί στο ελληνικό Φέισμπουκ ένα κείμενο για τα «12 ονόματα της θάλασσας στα αρχαία ελληνικά». Ένα εντελώς ανόητο κείμενο, θα έπρεπε να προσθέσω, που όμως, επειδή χαϊδεύει τ’ αυτιά μας κι επειδή τις αναλήθειές του τις διατυπώνει με βεβαιότητα, κερδίζει αφειδώς επιδοκιμασίες και κοινοποιήσεις.Μου το έστειλαν τρεις-τέσσερις φίλοι -ο τελευταίος το είδε ν’ αναδημοσιεύεται σε μια ομάδα του Φέισμπουκ όπου συζητούν σκίπερ και πληρώματα τουριστικών σκαφών. Οπότε, αποφάσισα να αφιερώσω το σημερινό άρθρο σε μια προσπάθεια ανασκευής της θαλάσσιας μπαρούφας, αν και χωρίς μεγάλες ελπίδες για τη δύναμη πειθούς ενός μοναχικού άρθρου, ιδίως απέναντι σε ευχάριστα παραμύθια.

Και ξεκινάω με το επίμαχο κείμενο (διατηρώ ορθογραφία και σύνταξη):
Τα 12 ονόματα της θάλασσας ανάλογα με τους ανέμους.
Η ελληνική γλώσσα είναι οντως η γλώσσα του θεού.
Τα ονόματα της θάλασσας στην αρχαία Ελλάδα ανάλογα της καταστάσεώς της από την επίδραση του ανέμου στην επιφάνειά της.
* Με άνεμο 0 μποφόρ, η θάλασσα λεγόταν «Γαλήνη».

* Με άνεμο 1 μποφόρ, η θάλασσα λεγόταν «Αλσάλος».

* Με άνεμο 2 μποφόρ, η θάλασσα λεγόταν » Θάλαττα ή Θάλασσα».

Η «ομηρική ελληνική γλώσσα» και ο κ. Π. Χαϊκάλης

Όσοι ασχολούνται με τους ιντερνετικούς μύθους, γλωσσικούς και άλλους, ξέρουν ότι η διάδοσή τους συνήθως γίνεται σε κύματα. Ξεσπάει ένα πρώτο κύμα, ύστερα ο μύθος παύει να ακούγεται για κάμποσους μήνες, αργότερα (π.χ. σε ένα χρόνο) έρχεται ένα δεύτερο κύμα και ούτω καθεξής. Το κάθε νέο κύμα το καταλαβαίνουμε επειδή ξαφνικά δυο και τρεις φίλοι μάς στέλνουν μέιλ ή κάνουν σχόλια στο Φέσμπουκ δίνοντας το λινκ προς τη σελίδα που περιέχει τον μύθο.

Χρειάζονται πολλοί για να ξεσπάσει ένα νέο κύμα διάδοσης του μύθου, αλλά καμιά φορά φτάνει και ένας, αν είναι διάσημος. Έτσι, χτες το πρωί, κυριακάτικα, ο καλός ηθοποιός αλλά και βουλευτής των ΑΝΕΛ Παύλος Χαϊκάλης προκάλεσε, μόνος του, ένα νέο κύμα διάδοσης ενός ηλίθιου γλωσσικού μύθου, με ένα αθώο τιτίβισμα, με το οποίο διαφήμιζε ένα κείμενο με τίτλο «Η ομηρική ελληνική γλώσσα: Αυτό το κείμενο διαδώστε το παντού και σε κάθε περίπτωση φυλάξτε το!«. Κι επειδη ο δημοφιλής κ. Χαϊκάλης έχει πάμπολλους «ακόλουθους», το ηλιθιούργημα διαδόθηκε και αρκετοί φίλοι με ρώτησαν τη γνώμη μου για το κείμενο που προωθούσε ο κ. Χαϊκάλης, οπότε άλλαξα σχέδιο και ανέβαλα για άλλη φορά το κείμενο που ετοίμαζα, και αντ’ αυτού παρουσιάζω ένα παλιότερο κείμενό μου, ξαναδουλεμένο, που απαντάει ακριβώς στο κείμενο περί «ομηρικής ελληνικής γλώσσας».

Διότι, βλέπετε, το κείμενο του κ. Χαϊκάλη δεν βλέπει για πρώτη φορά το φως της διαδικτυακής δημοσιότητας. Αλλά όταν λέω «του κ. Χαϊκάλη» ασφαλώς κάνω φραστική οικονομία. Το κείμενο δεν είναι δικό του, δεν το έγραψε ο ίδιος, απλώς του το έστειλε κάποιος ή κάπου το συνάντησε, του άρεσε και το προώθησε. Όπως θα προσπαθήσω να δείξω παρακάτω, πρόκειται για μια αρμαθιά από εξωφρενικές μπαρούφες, που δεν έχουν καμιά απολύτως επιστημονική βάση, αλλά δεν έχω την απαίτηση από τον κ. Χαϊκάλη, που απ’ όσο ξέρω δεν έχει κάνει κάποιες ειδικές σπουδές, να το διακρίνει αυτό με βεβαιότητα. Θα είχα ίσως την απαίτηση να μην αναπαράγει άκριτα διάφορα πράγματα που δεν μπορεί να τα ελέγξει (βουλευτής είναι, στο κάτω κάτω, έχει κάποια ευθύνη), αλλά ξέρουμε καλά ότι όταν το ανεπιβεβαίωτο δημοσίευμα λέει πράγματα που ακούγονται ευχάριστα στ’ αυτί μας, τότε η κριτική και ελεγκτική μας διάθεση μειώνεται κατακόρυφα -την ψιλή κρησάρα την κατεβάζουμε από το ψηλό ντουλάπι μόνο όταν όσα διαβάζουμε μας ενοχλούν.

Έλεγα λοιπόν ότι το κείμενο περί ομηρικής ελληνικής γλώσσας κυκλοφορεί εδώ και κάμποσα χρόνια στο Διαδίκτυο. Ένα πρώτο κύμα είχαμε γνωρίσει το 2006, οπότε και είχα γράψει ένα άρθρο στον ιστότοπό μου, που αργότερα το συμπεριέλαβα στο βιβλίο μου “Γλώσσα μετ’ εμποδίων”.  Νέο κύμα είχαμε το 2008, άλλο ένα το 2011 και μετά το 2013 και το σημερινό.

Το κείμενο είναι βασισμένο σε «μελέτη» της «ομογενούς καθηγήτριας Αναστασίας Γονέου» και ξεκινάει με ένα σύντομο προοίμιο, στο οποίο μαθαίνουμε ότι στην Ελλάδα έχουν διασωθεί προκατακλυσμιαία μνημεία (διότι αυτό τεκμαίρεται από τη διατύπωση: ακόμα κι αν ΔΕΝ ΕΙΧΕ διασωθεί κανένα προκατακλυσμιαίο μνημείο –άρα, κάποιο διασώθηκε!).

Στη συνέχεια, περνάμε στο ψητό, δηλαδή σε περίπου 60 αγγλικές λέξεις, πολλές από αυτές κοινότατες, οι οποίες σύμφωνα με την ερευνήτρια έχουν ελληνική αρχή και δη ομηρική. Δεν θα παρουσιάσω όλα τα ευρήματα, μπορείτε άλλωστε να τα δείτε μόνοι σας, παρά μια ανθολόγηση των πιο διασκεδαστικών ή χαρακτηριστικών περιπτώσεων:

Το γράμμα Ν και οι εγκεφαλικοί κραδασμοί των ελλαδεμπόρων

Το ξέρατε ότι κάθε φορά που προφέρετε παρατεταμένα το Ν ο εγκέφαλός σας δονείται και βελτιώνεται η οξυγόνωσή του; Αν δεν το ξέρετε, δεν θα έχετε διαβάσει την τελευταία σαχλαμάρα που κυκλοφορεί εδώ και λίγο καιρό στο ελληνικό Διαδίκτυο και που θα είναι το αντικείμενο του σημερινού μας άρθρου, που θα το έγραφα έτσι κι αλλιώς, μια και η μυθοκτονία είναι το χόμπι μου, αλλά το επιτάχυνα επειδή μού το ζήτησαν αρκετοί φίλοι. (Μια παρένθεση εδώ: για σήμερα είχα προγραμματίσει το πρώτο άρθρο για τη Λέξη της Χρονιάς, όμως η τεχνική ομάδα του ιστολογίου μού σύστησε να το μεταφέρω για την αρχή της επόμενης εβδομάδας). Κυκλοφορεί λοιπόν στο Διαδίκτυο, σε κύματα όπως συνήθως γίνεται σ’ αυτές τις περιπτώσεις, ένα άρθρο με τίτλο «Η κατάργηση του γράμματος Ν» που το υπογράφει ο διευθυντής ενός δημοτικού σχολείου της Λάρισας και στο οποίο αναπτύσσεται ο μύθος.

Δεν θα παραθέσω ολόκληρο το άρθρο, γιατί είναι μεγάλο, αλλά αν έχετε απορία (και αντοχή στις σαχλαμάρες) μπορείτε να το διαβάσετε. Ο κ. διευθυντής λοιπόν ξεκινάει καλώντας μας να κάνουμε ένα πείραμα: Προφέρετε δυνατά την πρόταση «κατά την επόμενην ημέραν» και θα νιώσετε τον κραδασμό που δημιουργείται με την εκφορά του γράμματος «ν». Επιχειρήστε να ξαναπείτε την φράση χωρίς το «ν»… «Κατά την επόμενη μέρα»… Καταλαβαίνετε την διαφορά; Στην πρώτη περίπτωση, ο εγκέφαλος δονείται. Στην δεύτερη… απλά δεν συμβαίνει τίποτα. Τι σημαίνει αυτό; Ψάξτε το. Το σίγουρο είναι ότι αυτοί που έκοψαν το «ν» από τις λέξεις της γλώσσας μας, δεν το έκαναν χάριν της «πλέριας δημοτικιάς», αλλά κάτι ήξεραν και κάπου αποσκοπούσαν. 

Σε τι να αποσκοπούσαν τάχα τα σκοτεινά κέντρα που έκοψαν το ν; Το μαθαίνουμε λίγες αράδες παρακάτω: Κάθε γράμμα του Ελληνικού Αλφαβήτου εκπέμπει ήχο και εικόνα.Κάθε λέξη τέθηκε από τους «Ονοματοθέτες», νομοθέτες θα τους λέγαμε σήμερα, με ακρίβεια και όχι τυχαία και έχει άμεση σχέση Αιτίας και Αιτιατού, μεταξύ Σημαίνοντος και Σημαινομένου.
Εάν πάμε δε  στις Επιστήμες, τα παραδείγματα είναι  ατελείωτα και άκρως διαφωτιστικά, αλλά και διδακτικά για τις επόμενες γενεές. Σχετικά πρόσφατα (1996) στο Ιατρικό Περιοδικό MEDIZIN-JURNAL στην Γερμανία, δημοσιεύτηκε μία επιστημονική εργασία, σύμφωνα με την οποίαν: « Η εκφορά του γράμματος  «Ν»  μεταφέρει οξυγόνο στον εγκέφαλο και ότι δεν ήταν τυχαίο το γεγονός της τοποθέτησης του «Ν» στο μέσον ακριβώς του Αλφαβήτου – στο πρώτο Ελληνικό Αλφάβητο με τα 27 γράμματα ».
( Εκτός αυτού  στο Χάρβαρντ, από ιατρικές έρευνες διαπιστώθηκε ότι η απαγγελία των Ομηρικών Επών στο πρωτότυπο, εκτός των άλλων, κάνει καλό στην καρδιά,  ως αναπνευστική άσκηση…)
Με αφορμή τις έρευνες αυτές των ξένων επιστημόνων θα αναρωτηθούμε και εμείς: Είναι τυχαίο πάλι το γεγονός  ότι το «ους» (το αυτί) που ακούει και μαθαίνει-όπως μας διδάσκει  και η Σύγχρονη Ψυχολογία- γίνεται με το «Ν»  ο « Νούς » που σκέφτεται , ενεργεί και αποφασίζει;
Και δικαιούμαι να ερωτήσω:   Γιατί εμείς γίναμε διώκτες του «Ν»;
Γιατί θέλομε να φτωχύνουμε τον εγκέφαλο των επομένων γενεών στην χώρα μας;

Το γράμμα Ν είναι οργανικό και όταν το κόβομε πονάει. Είναι σαν να κόβομε το δακτυλάκι μας…. (…) Διεθνώς μελετάται η μοναδική μουσικότητα της Ελληνικής Γλώσσας  και ο αντίκτυπός της στην πνευματική διαύγεια του ανθρώπου. Το γράμμα «Ν» διεγείρει τον εγκέφαλο θετικά και  ενεργοποιεί  τον άνθρωπο να σκέφτεται σωστά.

Δεν το λέει ρητά ο κ. διευθυντής αλλά τα ευκόλως εννοούμενα δεν θέλουν κολαούζο: η «κατάργηση» του Ν έγινε από σκοτεινούς κύκλους που θέλουν να αποβλακώσουν τις επόμενες γενεές Ελλήνων! Ενώ το Ν οξυγονώνει τον εγκέφαλο, και οι αρχαίοι μας πρόγονοι, με το να προφέρουν μανιωδώς Ννννν, είχαν γίνει πανέξυπνοι και έχτιζαν Παρθενώνες τον καιρό που οι γείτονές τους ξεκουράζονταν στη σκιά των Πυραμίδων, εμείς πέσαμε στην παγίδα της λέσχης Μπίλντεμπεργκ και το κόψαμε.

Ο Αϊνστάιν ήταν τουρκαλβανός!

 

Παρασκευή σήμερα, τέλος της εβδομάδας, προσφέρεται για ένα πιο ανάλαφρο θέμα, αλλά διάλεξα να σας παρουσιάσω μια… επιστημονική ανακάλυψη μείζονος σημασίας, που προκύπτει από όσα είπε πριν από μερικές μέρες η ακάματη ερευνήτρια κ. Άννα Τζιροπούλου, σε μια τηλεοπτική εκπομπή την οποία παρουσιάζει ο Λεωνίδας Γεωργιάδης, αδελφός του Άδωνη. Αν θυμάστε, τις προάλλες είχαμε ασχοληθεί με μιαν άλλη εκπομπή του ίδιου παρουσιαστή, στην οποία ο φιλόλογος Σ. Καργάκος πρόβαλε τον τερατώδη ισχυρισμό ότι ο Καβάφης, μαζί με φίλους του, αριστερούς και δημοτικιστές της Αλεξάνδρειας, είχαν υπογράψει μανιφέστο υπέρ του φασισμού! Στη συζήτηση εκείνη, αναφέρθηκε και η νεότερη εκπομπή με την κ. Τζιροπούλου, και μου κίνησε την περιέργεια, κι έτσι έχουμε το σημερινό μας άρθρο.

Δεν έχουμε όλη την ομιλία της κ. Τζιροπούλου αλλά ένα μικρό απόσπασμα, που όμως είναι αυτοτελές. Δείτε το βιντεάκι ή αν προτιμάτε διαβάστε την απομαγνητοφώνηση.

Το πρόβλημα με τους φιλολόγους

Το σημερινό άρθρο είναι δανεικό: παίρνω υλικό κυρίως από δύο πρόσφατα άρθρα που είδα σε άλλα ιστολόγια. Και ο τίτλος ακόμα, δανεικός είναι από το πρώτο ιστολόγιο, του δμ3κ, αν και λιγάκι αλλαγμένος. Ο δμ3κ είναι μαθητής Λυκείου, αν δεν κάνω λάθος, και είναι Κύπριος και γράφει στα κυπριακά. Και έγραψε τα εξής στο ποστ «το πρόβλημά μου με τους φιλόλογους»:

Όταν πάεις στην βιβλιοθήκην του σκολείου σου για να δανειστείς το “Ιστορία της Ελληνικής Γλώσσας” του Ινστιτούτου Νεοελληνικών Σπουδών τζιαι ο έμπειρος υποτίθεται φιλόλογος προτείνει σου ως πολλά πιο αξιόπιστον βιβλίον για γλωσσολογικά ζητήματα το “Ο εν τη λέξει λόγος” της γνωστής τηλεοπτικής παραεπιστημόνισσας  Άννας Τζιροπούλου τότε έν νομίζω να είσαι πολλά αδικαιολόγητος που έχεις πρόβλημαν μαζίν τους.