Αμέτι μου, χαμέτι μου, από πού βγήκες;

Για να πω την αλήθεια, το άρθρο αυτό δεν είχα σκοπό να το γράψω τώρα –όχι τόσο επειδή είναι καλοκαίρι και σαββατοκύριακο και δεν θα το δει ανθρώπου μάτι, διότι έχω σκοπό να το κρατήσω κανα-δυο μέρες, όσο επειδή αισθάνομαι ότι δεν έχω ακόμα βρει πειστικές αποδείξεις για όσα θα σας πω. Όμως, μια καλή φίλη του ιστολογίου μου έστειλε ηλεμήνυμα λέγοντάς μου πως θα είναι καλό θέμα για ποστ, και επειδή το είχα μισοέτοιμο το θέμα στρώνομαι να το γράψω, αφού το θέλησε η τύχη.

Το ερώτημα της φίλης είναι τι σημαίνει η έκφραση «το έβαλε αμέτι μουχαμέτι» αλλά βέβαια δεν θα περιοριστούμε εκεί, θα προσπαθήσουμε να υποθέσουμε και την προέλευση της έκφρασης, ένα θέμα που βασανίζει τους ετυμολόγους χωρίς να έχει βρεθεί η οριστική λύση.

Καταρχάς, στη σημασία. Η έκφραση «αμέτι μουχαμέτι» σημαίνει «οπωσδήποτε, πεισματικά», «με κάθε τρόπο», π.χ. θέλει αμέτι-μουχαμέτι να χτίσει το Μολ στον Ελαιώνα. Συχνά συνδυάζεται με το ρήμα «βάζω», οπότε σημαίνει ότι κάποιος έχει βάλει έναν αμετάτρεπτο σκοπό: το έβαλε αμέτι μουχαμέτι να κάνει τον γιο του δικηγόρο. Πρόκειται λοιπόν για κάποιον που έχει βάλει έναν σκοπό και τον επιδιώκει με πείσμα, αταλάντευτα. Για να πούμε μια κακία, στα ελληνοαμερικάνικα το αμέτι μουχαμέτι λέγεται «πάση Θεού».

Το πλαστό γράμμα του οπλαρχηγού Τζήμα Ζέρβα

Κυκλοφορεί στο Διαδίκτυο ένα ποιηματάκι που υποτίθεται πως είναι η απάντηση που έστειλε ο Σουλιώτης οπλαρχηγός Τζήμας Ζέρβας στον Αλήπασα, όταν αυτός επιχείρησε να τον δωροδοκήσει στα 1801. Το είχα δει πέρυσι που κάποιος σχολιαστής το είχε κοπυπαστώσει, ως σχόλιο, στην Καλύβα του Πάνου Ζέρβα (απλή συνωνυμία φαντάζομαι!) Όμως πέρσι το είχα δει κατόπιν εορτής, κάμποσες μέρες μετά κι έτσι δεν ασχολήθηκα. Φέτος το βλέπω να αναδημοσιεύεται σε διάφορα ελληναράδικα ιστολόγια, οπότε δεν είναι ίσως άστοχο να διερευνηθεί η αλήθεια.

Προσοχή: το γεγονός είναι ιστορικό· ο Αλήπασας πράγματι επιχείρησε να δωροδοκήσει τον Τζήμα Ζέρβα κι αυτός πράγματι του απάντησε περιφρονητικά και το γράμμα θα το διαβάσετε πιο κάτω. Ο μύθος δεν βρίσκεται στην κατασκευή του γεγονότος αλλά στην κατασκευή του γράμματος. Διότι, σύμφωνα με μερικούς ελληνοφύλακες ιστολόγους, ο Σουλιώτης καπετάνιος έστειλε την εξής απάντηση: