Μαρία (αφορεσμένο διήγημα του Χρήστου Χωμενίδη)

Θα αναδημοσιεύσω σήμερα, αν και όχι πια επίκαιρο, ένα χριστουγεννιάτικο διήγημα, που δημοσιεύτηκε στις 20 Δεκεμβρίου στον ιστότοπο in.gr. Από εκεί είναι και η εικόνα που κοσμεί το άρθρο.

Ποιος ο λόγος, θα αναρωτηθείτε, να βάζουμε κατόπιν εορτής ένα κείμενο που, κατά πάσα πιθανότητα, γράφτηκε για να διαβαστεί εκείνες τις μέρες. Πέρα από το ότι ακόμα κι επικαιρικό να είναι ένα διήγημα δεν χάνει την αξία του αν διαβαστεί άλλη στιγμή, υπάρχει λόγος για την αναδημοσίευση: το διήγημα του Χωμενίδη κέρδισε την αμφίβολη δόξα να αποτελέσει αιτία αφορισμού του συγγραφέα του, ο οποίος έτσι συναντάει τον Ανδρέα Λασκαράτο, που κι αυτός είχε αφοριστεί πριν από 166 χρόνια, αφορισμός ο οποίος άρθηκε πολλά χρόνια αργότερα, έναν χρονο πριν πεθάνει πλήρης ημερών ο μεγάλος σατιρικός.

(Για να προλάβω ενστάσεις: αν δεν κάνω λάθος, και διορθώστε με, ο Εμμανουήλ Ροΐδης δεν έχει αφοριστεί ο ίδιος, αλλά μόνο το έργο του Πάπισσα Ιωάννα, ενώ ο Νικ. Καζαντζάκης δέχτηκε μεν απειλές για αφορισμό, αλλά δεν αφορίστηκε απ’ όσο ξέρω).

Βέβαια, σε αντίθεση με τον Λασκαράτο, ο αφορισμός του Χωμενίδη μάλλον δεν είναι έγκυρος, αφού δεν έγινε από την Ιερά Σύνοδο, όπως επιβάλλουν οι κανόνες, αλλά από έναν ιερωμένο μόνο, από τον διαβόητο Αμβρόσιο, πρώην μητροπολίτη Καλαβρύτων και Αιγιαλείας, που επανειλημμένα έχει απασχολήσει την κοινή γνώμη (και το ιστολόγιο) με τις ξενοφοβικές, ρατσιστικές, ομοφοβικές, ισλαμοφοβικές και ακροδεξιές απόψεις του.

Ο Αμβρόσιος λοιπόν την περασμένη Κυριακή αφόρισε τον Χρήστο Χωμενίδη, για το διήγημα που θα διαβάσετε, και τον Ηλία Μόσιαλο, για το πασίγνωστο πλέον μιμίδιο με τον κρίνο (για το οποίο γράψαμε στο ιστολόγιο). Όπως διαβάζω στην ηλεφημερίδα Πελοπόννησος, ο Αμβρόσιος είπε από άμβωνος:

Όθεν, οφειλετικώς προνοούμενοι του πνευματικού συμφέροντος σύμπαντος του Ορθοδόξου Πληρώματος,
έγνωμεν καταδικάσαι τον ασεβέστατον και βλάσφημον τούτον άνδρα, τον Χρήστον Χωμενίδην, αφορίσαι δε και εκκόψαι τούτον του Σώματος της Μητρός ημών Εκκλησίας.

Το κείμενο του αφορισμού, όσο μπορούμε να το καταλάβουμε στη γλώσσα που είναι γραμμένο, προκαλεί ανατριχίλα (διόρθωσα μερικά λαθάκια αλλά θα μου ξέφυγαν κάποια άλλα).

Αφωρισμένος είη παρά της Παναγίας, Ομοουσίου, Ζωοποιού και αδιαιρέτου Τριάδος, του ενός τη φύσει Θεού και Κυρίου Παντοκράτορος, ως και παρά της Υπεραγίας Δεσποίνης ημών Θεοτόκου, της και Τρυπητής επονομαζομένης. Κατηραμένος, ασυγχώρητος, και μετά θάνατον άλυτος και τυμπανιαίος έστω. Κληρονομήσαι την λέπραν του Γιεζή και την αγχόνην του προδότου Ιούδα. Σχισθείσα η γη και καταπίοι αυτόν ως τον Δαθάν και Αβειρών. Τα υπάρχοντα αυτού έστωσαν εις διαρπαγήν. Συνεκλειπέτωσαν εκ της οικίας αυτού, ως εκλείπει καπνός από προσώπου πυρός. Εν γενεά μιά εξαλειφθείη το όνομα αυτού. Άγγελος Σατάν προπορευέσθω έμπροσθεν αυτού. Γένοιτο κατάβρωμα των σκωλήκων, στένων και τρέμων επί της γης ως ο Κάιν. Πρόσωπον Θεού ου μη ίδη. Είη υπόδικος τω αιωνίω αναθέματι και υπέκκαυμα της ατελευτήτου κολάσεως, έχοιεν δε και τας αράς απάντων των Οικουμενικών Συνόδων και λοιπών αγίων Πατέρων.

Ει δε τις των Ορθοδόξων χριστιανών συγχρωτίζεται και συνεργεί αυτώ, και ούτος έσται κατάκριτος από της Εκκλησίας. Ο δε Θεός της υπομονής και της παρακλήσεως δώη ἡμίν το αυτό φρονείν, εν αλλήλοις, κατά Χριστόν Ιησούν, ίνα ομοθυμαδόν και εν ενί στόματι δοξάζωμεν τον Θεόν και Πατέρα του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού (Ρωμ. 1,5), Ου η χάρις και το άπειρον έλεος είη μετά πάντων υμών. Αμήν!

Ξαναλέω ότι ο αφορισμός δεν είναι έγκυρος, οπότε μπορείτε άφοβα να συγχρωτίζεστε με τον κ. Χωμενίδη, όσοι είστε γνωστοί ή φίλοι του, δεν θα φάτε αποκλεισμό από την εκκλησία (εκτός, ίσως, αν πάτε στα Καλάβρυτα). Άλλωστε ο κ. Αμβρόσιος πέρυσι είχε αφορίσει τον πρωθυπουργό Κ. Μητσοτάκη και την υπουργό Παιδείας Νίκη Κεραμέως αλλά και τον τότε υφυπουργό Νίκο Χαρδαλιά, καταλαβαίνουμε δηλαδή ότι δεν πρόκειται για σοβαρό πρόσωπο -επικίνδυνος είναι, σοβαρός όχι. Όπως καταδικάζουμε τους φανατικούς μουφτηδες που βγάζουν φετφάδες για την εκτέλεση του ενός ή του άλλου βλάσφημου, πρέπει να καταδικάσουμε και τον αγιατολάχ των Καλαβρύτων και να εκφράσουμε αλληλεγγύη στον συγγραφέα. (Όπως ξέρετε, με τον κ. Χωμενίδη έχουμε επανειλημμένα συγκρουστεί για διάφορα θέματα -αλλά έτερον εκάτερον).

Με βάση τα παραπάνω, ο τίτλος που έβαλα, όπου χαρακτηρίζω το διήγημα «αφορεσμένο» ελέγχεται ως ανακριβής, αφού ο αφορισμός αφορούσε τον συγγραφέα. Ωστόσο, τον ίδιο όρο (εντάξει, «αφορισμένο» έγραψε) χρησιμοποίησε και ο ίδιος ο Χρ.Χωμ. σε ανάρτησή του, που τη βλέπετε εδώ, οπότε νομίζω πως μπορώ να τον μιμηθώ. Μπορείτε επίσης εδώ να δείτε μια σύντομη εμφάνιση του συγγραφέα σε δελτίο ειδησεων όπου σχολιάζει τον αφορισμό του.

Δημοσιεύω λοιπόν το επίμαχο διήγημα, όπως δημοσιεύτηκε στο in.gr, διορθώνω όμως δυο-τρία ορθογραφικά (πιλοφόρι, σισίτιο, θράσσος, Κεντηρίων κτλ.). Ένα πράγμα δεν ξέρω και θα ήθελα να το διευκρινίσει όποιος ξέρει: αν το διήγημα γράφτηκε τώρα, ειδικά για το in.gr, ή αν ήταν ήδη γραμμένο και δημοσιευμένο σε βιβλίο και από εκεί το αναδημοσίευσαν. Μάλλον το πρώτο, αλλά δεν είμαι βέβαιος.

ΜΑΡΙΑ

Η εντολή ήταν αυστηρή. Μας την έδωσαν στην πατρίδα, όταν πήραμε τη μετάθεση. Μας την επανέλαβε ο διοικητής των δυνάμεών μας μόλις φτάσαμε σε αυτή την πνιγηρή από τη ζέστη και τη σκόνη χώρα. «Δεν θα γαμπρίζετε με ντόπιες! Στην καλύτερη θα σας κολλήσουν αρρώστιες. Στη χειρότερη θα σας υποκλέψουν στρατιωτικά μυστικά και θα σας εκτελέσουμε για εσχάτη προδοσία, αν δεν σας σφάξουν εκείνες γυμνούς στο κρεβάτι. Εχιδνες είναι! Μας μισούν! Ηλίθιοι, ε ηλίθιοι!». Μαλάκωσε έπειτα ο στρατηγός, σκούπισε με ένα καρό μαντήλι το ιδρωμένο πρόσωπό του, σχεδόν χαμογέλασε. «Για τη δουλειά σας περιμένουν τα δικά μας κορίτσια. Πεντακάθαρα και τριπλοτσεκαρισμένα. Προοοο-σχή! Ανάπαυση!».

Advertisement

Ο Αμβρόσιος Καλαβρύτων και η ελευθερία του λόγου

Κατά πάσα πιθανότητα θα το μάθατε ήδη.

Ο μητροπολίτης Αμβρόσιος Καλαβρύτων καταδικάστηκε χτες από το Τριμελές Πλημμελειοδικείο Αιγίου σε φυλάκιση 7 μηνών με τριετή αναστολή και σε πρόστιμο 10.000 ευρώ για ομοφοβικές τοποθετήσεις που είχε κάνει στο προσωπικό του ιστολόγιο, μεταξύ των οποίων και το απόσπασμα: «Ε, λοιπόν αυτούς τους ξεφτιλισμένους, φτύστε τους! Αποδοκιμάστε τους! Είναι εκτρώματα της φύσεως! Ψυχικά και πνευματικά πάσχουν! Είναι άτομα με διανοητική διαταραχή! Δυστυχώς αυτοί είναι τρισχειρότεροι και πολύ πιο επικίνδυνοι από κάποιους που ζουν στα τρελοκομεία!»

Πρωτόδικα είχε αθωωθεί, επειδή το δικαστήριο είχε κρίνει ότι οι πιο πάνω χαρακτηρισμοί αφορούσαν τους πολιτικούς και όχι τους ομοφυλόφιλους, όμως στην αθωωτική απόφαση είχαν ασκήσει έφεση ο εισαγγελέας Εφετών Πατρών και η εισαγγελέας Πλημμελειοδικών Αιγίου.

Η καταδίκη έγινε για «δημόσια υποκίνηση βίας ή μίσους» και για «κατάχρηση εκκλησιαστικού αξιώματος», δηλαδή, αν κατάλαβα καλά, αφενός με τον αντιρατσιστικό νόμο και αφετέρου με το άρθρο 196 του ΠΚ το οποίο ορίζει: «Θρησκευτικός λειτουργός ο οποίος κατά την ενάσκηση των έργων του ή δημόσια και με την ιδιότητά του προκαλεί ή διεγείρει τους πολίτες σε εχθροπάθεια κατά της πολιτειακής εξουσίας ή άλλων πολιτών τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι τριών ετών».

Η εισαγγελέας της δίκης είχε προτείνει την αθώωση του ιεράρχη, αν και δέχτηκε ότι το επίδικο κείμενο στρέφεται κατά των ομοφυλόφιλων και όχι μόνο κατά πολιτικών, όπως είχε πρωτόδικα αποφανθεί το δικαστήριο. Σημείωσε ωστόσο ότι αμφιβάλλει αν ο λόγος του κατηγορουμένου μπορεί να προκαλέσει εχθροπάθεια, δηλαδή αισθήματα μίσους και εχθρότητας ικανά να οδηγήσουν σε πράξεις μίσους. «Οι συγκεκριμένες ενέργειες και προτροπές είναι απόλυτα καταδικαστέες ακόμα και σε ιδιωτικό λόγο, πολύ περισσότερο όταν αυτός που τον εκφέρει κατέχει δημόσιο αξίωμα. Ο μητροπολίτης μπορεί να είναι λαοπρόβλητος και να χαίρει σεβασμού, πόσοι όπως ενστερνίζονται ή παρασύρονται από τα λόγια του; Μόνο άνθρωποι που ήδη τα πιστεύουν αυτά. Η κοινωνία μας έχει κάνει βήματα μπροστά», πρόσθεσε.

Είναι μια απόφαση ιστορική, αφού πρώτη φορά στα χρονικά του ελληνικού κράτους καταδικάζεται από πολιτικό δικαστήριο ένας ανώτατος ιεράρχης. Σύμφωνα με την εκτίμηση του Ν. Αλιβιζάτου, η απόφαση δημιουργεί προηγούμενο.

Θυμίζω ότι ο Αμβρόσιος Καλαβρύτων έχει απασχολήσει πολλές φορές τα τελευταία χρόνια την κοινή γνώμη, και στο ιστολόγιο έχουμε αφιερώσει αρκετά άρθρα στα όσα λέει και κάνει. Θα αναφέρω το ισλαμοφοβικό ψέμα που διέδιδε για δήθεν ομαδικούς γάμους μελών της Χαμάς με οχτάχρονα κορίτσια, ένα παλιότερο ομοφοβικό του παραλήρημα, ή και πιο πρόσφατα ένα εμπρηστικό άρθρο του που ανάγκασε ακόμα και τον Αλεξανδρουπόλεως Άνθιμο να τον επιτιμήσει δημόσια: Φτάνει πια Άγιε Καλαβρύτων!

Φτάνει πια, άγιε Καλαβρύτων!

Το ιστολόγιο έχει ασχοληθεί κι άλλες φορές με τον μητροπολίτη Καλαβρύτων Αμβρόσιο Λενή, ιεροκήρυκα και αξιωματικό της Χωροφυλακής επί δικτατορίας και θαυμαστή του δολοφόνου πραξικοπηματία Ντερτιλή. Για παράδειγμα, το 2010 είχαμε επικρίνει το αισχρό ισλαμοφοβικό ψέμα που είχε δημοσιεύσει στο προσωπικό του ιστολόγιο ο αγ. Καλαβρύτων, ότι τάχα η Χαμάς διοργάνωνε μαζικούς γάμους ενήλικων ανδρών με οχτάχρονα κοριτσάκια (στην πραγματικότητα ήταν παρανυφάκια), ενώ άλλες φορές έχουμε επισημάνει γλωσσικά μαργαριτάρια του Αμβροσίου.

Από πάντοτε ήταν συντηρητικότατος, εκφραστής ενός σκληρού ακροδεξιού, ξενοφοβικού λόγου ο Αμβρόσιος, όμως η αλήθεια είναι ότι τα τελευταία χρόνια, επί κυβερνήσεως ΣΥΡΙΖΑ, έχει ξεσπαθώσει, αφού έχει εξαπολύσει δριμύτατες επιθέσεις τόσο σε πολιτικά πρόσωπα όσο και σε ολόκληρες κοινωνικές ομάδες. Μάλιστα, με αφορμή τα ομοφοβικά του κηρύγματα τού ασκήθηκε και δίωξη με τον αντιρατσιστικό νόμο, μια κίνηση αμφίβολης σκοπιμότητας κατά τη γνώμη μου -δεν έτυχε να ασχοληθούμε τότε με το θέμα, οπότε ας την εκφράσω τώρα.

Με τις προχτεσινές όμως φονικές πυρκαγιές στην Αττική, ο Αμβρόσιος ξεπέρασε κατά πολύ και τον χειρότερο ως τώρα εαυτό του. Σε εκτενές και ελαφρώς παραληρηματικό άρθρο στο ιστολόγιό του υποστηρίζει πως οι πυρκαγιές ήταν αποτέλεσμα της «οργής του πανοικτίρμονος Θεού» (κάποιοι θεωρούν οξύμωρη αυτή τη φράση) για την απομάκρυνση των Νεοελλήνων από τον δρόμο του Θεού, αποστασία όπως τη λέει που εκδηλώνεται με γεγονότα όπως (διατηρώ την ορθογραφία και στίξη του αγ. Καλαβρύτων):

Αδιάλλακτοι λεγεωνάριοι και άλλα μεγαλοβδομαδιάτικα μεζεδάκια

Τα μεζεδάκια δημοσιεύονται στο ιστολόγιό μας κάθε Σάββατο, άρα και το Μεγάλο Σάββατο, οπότε δεν είναι η πρώτη φορά που δημοσιεύω μεζεδάκια τέτοια μέρα· πέρυσι τα είχα πει πασχαλινά και είχα επισημάνει ότι αφού μαζεύτηκαν μέσα στη Μεγαλοβδομάδα θα μπορούσα να τα πω και «μεγαλοβδομαδιάτικα» -τα λέμε έτσι του χρόνου και πατσίζουμε, είχα γράψει πέρσι, οπότε ας τηρήσω έστω αυτήν την ελάχιστη υπόσχεση. Ωστόσο, το πρώτο σκέλος του τίτλου δεν είναι αυτονόητο. Θα αναρωτηθείτε ίσως, ποιοι είναι οι αδιάλλακτοι λεγεωνάριοι -και ίσως φανταστεί κανείς ότι, μέρες που είναι, αναφέρομαι σε κάποια ταινία για τα πάθη του Χριστού, από εκείνες που προβάλλουν τα κανάλια τη Μεγάλη Εβδομάδα, όπου υπάρχουν και λεγεωνάριοι. Όχι όμως, οι λεγεωνάριοι του τίτλου είναι δημιούργημα μεταφραστικό:

* Σε άρθρο που δημοσιεύτηκε τις προάλλες για το συγκρότημα AC/DC, που ο κιθαρίστας του αποσύρθηκε εξαιτίας σοβαρών προβλημάτων υγείας, γράφτηκε η εξής απίθανη φράση: Ο Malcolm θα ήθελε να ευχαριστήσει τους αδιάλλακτους λεγεωνάριους  της ομάδας και των οπαδών σε όλο τον κόσμο για την ατέλειωτη αγάπη και την υποστήριξή τους. Ποιοι είναι όμως οι αδιάλλακτοι λεγεωνάριοι και σε ποια ομάδα ανήκουν; Ας δούμε το πρωτότυπο: Malcolm would like to thank the group’s diehard legions of fans worldwide for their never-ending love and support. Το legions, κατά λέξη λεγεώνες, πλήθη δηλαδή, έγινε… λεγεωνάριοι, ενώ το diehard, φανατικός ας πούμε, έγινε αδιάλλατος (εδώ η απόσταση δεν είναι μεγάλη), κι έτσι τα «πλήθη των φανατικών οπαδών του συγκροτήματος» έγιναν «αδιάλλακτοι λεγεωνάριοι της ομάδας και των οπαδών»!

* Όπως διαβάζω, η Ρώμη είναι εκατό χρόνια αρχαιότερη απ’ όσο γνωρίζαμε. Όπως έγραψε το σχετικό ρεπορτάζ της Καθημερινής: Μπορεί η Ρώμη να είναι γνωστή ως η Αιώνια Πόλη, αλλά σύμφωνα με κάποια αρχαιολογικά ευρήματα φαίνεται ότι η ανοικοδόμησή της ξεκίνησε παλαιότερα απ’ ό,τι πιστεύαμε μέχρι σήμερα.

Όμως, «ανοικοδόμηση» σημαίνει ότι ήταν ήδη οικοδομημένη (φαίνεται ότι ο όρος ‘οικοδόμηση’ τούς φάνηκε μπανάλ) -ή, όπως σχολίασε ένας φίλος, «τελικά δεν είναι Αιώνια Πόλη η Ρώμη, είναι Προαιώνια!»