Η ηλεκπομπή στην Άθενς Βόις

Την περασμένη εβδομάδα με είχε προσκαλέσει ο παλιός φίλος Δημήτρης Φύσσας στην εκπομπή του «Τέχνη και πολιτική», η οποία παρουσιάζεται στο ηλεραδιόφωνο της Άθενς Βόις κάθε Τρίτη απόγευμα. Εκπομπή στο ηλεραδιόφωνο, άρα ηλεκπομπή, αν και τον όρο αυτό τον είχε χρησιμοποιήσει παλιά ο Νίκος Λίγγρης για να αποδώσει το αγγλ. podcast, ενώ δεν ξέρω αν η εκπομπή του Φύσσα, που είναι ζωντανή εκπομπή σε (διαδικτυακόν) ραδιοφωνικό σταθμό χαρακτηρίζεται podcast. Την εκπομπή την είχα αναγγείλει τη μέρα που θα παιζόταν, αλλά τελικά το ωράριο δεν τηρήθηκε ακριβώς, λόγω ενός έκτακτου προβλήματος με τον άλλο καλεσμένο της εκπομπής, οπότε όποιοι θέλησαν να την ακούσουν ζωντανά ίσως δεν μπόρεσαν. Γι’ αυτό, και παρόλο που θα μου πείτε ότι βλογάω συνεχώς τα γένια μου, παρουσιάζω την εκπομπή εδώ.

Μπορείτε να ακούσετε την εκπομπή εδώ:

Μπορείτε επίσης να πάτε στην αντίστοιχη σελίδα της Άθενς Βόις (κατά προτίμηση χωρίς να σχολιάσετε τη φωτογραφία που θα δείτε!) και να κλικάρετε εκεί το βελάκι. Μπορείτε επίσης να κατεβάσετε την εκπομπή από εδώ.

Για όσους αναρωτιούνται τι ειπώθηκε, κάνω μια περίληψη:

Advertisement

Το παλιό μας το τεφτέρι

Όπως μας θύμισε σε ένα σχόλιό του ο Κορνήλιος τις  προάλλες, το τεφτέρι προέρχεται από τη διφθέρα, μέσω τουρκικών. Σκέφτηκα λοιπόν να δούμε την ιστορία της λέξης, διότι είναι μεγάλη και ενδιαφέρουσα.

Η διφθέρα στα αρχαία σήμαινε αρχικά το δέρμα το κατεργασμένο, το πετσί. Είναι λέξη πολύ παλιά, αφού στα μυκηναϊκά υπάρχει ένας dipteraporo (διφθεροφόρος;). Προέρχεται από το ρήμα δέφω, το οποίο σήμαινε «κάνω κάτι μαλακό τρίβοντάς το», όπως λέει το Λίντελ Σκοτ, κι αν πήγε το μυαλό σας στο πονηρό καλώς πήγε. Οι αρχαίοι έλεγαν δέφομαι ή δέφω εαυτόν γι’ αυτή τη χρήση. Σε ένα ασεβέστατο απόσπασμα του κωμικού Εύβουλου για τον τρωικό πόλεμο, διαβάζουμε ότι οι Αχαιοί δεν είχαν εταίρες μαζί τους κι έτσι «εαυτούς δ’ έδεφον ενιαυτούς δέκα».

Το αρχαίο δέφω, πάντως, με την αθώα σημασία του, έχει διατηρηθεί στη σημερινή βυρσοδεψία και στις δεψικές ουσίες της χημείας. Με την άλλη σημασία του δεν έχει διατηρηθεί, αν και ένας φίλος του παππού μου είχε τη συνήθεια να αποκαλεί «δέπτορες» όλους τους ημιμαθείς ενοχλητικούς που συναντούσε, ενίοτε μάλιστα και να τους συστήνει, «από εδώ ο κύριος τάδε, δέπτωρ της φιλοσοφίας». Σκέφτομαι πως θα μπορούσαμε να το αναστήσουμε για κανέναν από τους λερναίους. Αλλά παρεκτρέπομαι, με περισσότερες από μία σημασίες.