Μηνολόγιον Σεπτεμβρίου έτους 2022

Το Μηνολόγιο, που το δημοσιεύω εδώ στις αρχές κάθε μήνα (συνήθως, αλλά όχι πάντα, την πρώτη του μηνός), ήταν ιδέα του πατέρα μου, του αξέχαστου Δημήτρη Σαραντάκου, ο οποίος αρχικά το δημοσίευε στο περιοδικό Φιστίκι, που έβγαζε επί πολλά χρόνια στην Αίγινα. Στο εδώ ιστολόγιο, το Μηνολόγιο άρχισε να δημοσιεύεται τον Οκτώβρη του 2010 και βέβαια μέσα σε 12 μήνες έκλεισε τον κύκλο. Τότε, αποφάσισα να εξακολουθήσω να το δημοσιεύω στις αρχές κάθε μήνα, επειδή έχει γίνει το σταθερό σημείο αναφοράς για τα γεγονότα του μήνα, που ενημερώνεται συνεχώς με δικά σας σχόλια μέσα στη διάρκεια του μήνα, σχόλια που συνήθως αφορούν επισήμανση ημερομηνιών, αν και κυρίως είναι αγγελτήρια θανάτων.

Οπότε, συνεχίζω τις δημοσιεύσεις όσο θα υπάρχει ενδιαφέρον, προσθέτοντας πάντοτε δικές σας προτάσεις από πέρυσι. Πάντως, σε κάποιες περιπτώσεις η επέτειος έχει εσκεμμένα μετατεθεί κατά μία ημέρα (για παράδειγμα, η θανή του Φιλύρα ήταν στις 9.9.1942).

Πε 1	Απελλού του ζωγράφου
Πα  2	†  Κωνσταντίνου  Κανάρη του πυρπολητού και γέννησις Ανδρέου Εμπειρίκου του υπερρεαλιστού. Και κοίμησις παπα-Στρατή, της Αγκαλιάς της Λέσβου. Και κοίμησις Μίκη Θεοδωράκη του κοσμαγάπητου.
Σα  3	Ιωάννου Μακρυγιάννη συγγραφέως και αγωνιστού
Κυ 4	Πρώτη έκδοσις της «Παπίσσης Ιωάννης» υπό Εμμανουήλ Ροΐδου
Δε  5	Αρχιλόχου του Παρίου και θανή Νίκου Νικολαΐδη του σκηνοθέτη
Τρ  6	Τα Σεπτεμβριανά της Πόλης
Τε  7	Αρτέμιδος και Ενυαλίου
Πε 8	† Ρώμου Φιλύρα του κατηραμένου ποιητού
Πα 9	Γενέσιον Μιχαήλ Θερβάντες
Σα 10	† Κώστα Κάππου του ασυμβίβαστου αγωνιστή
Κυ 11	†  Ανατροπή και φόνος Σαλβατόρ Αλλιέντε
Δε 12	Γενέσιον Μαυρικίου Σεβαλιέ
Τρ 13	†  Δάντου Αλιγκέρι
Τε 14	Ίδρυσις της Φιλικής Εταιρείας και θανή Μ. Καραγάτση και Στέλιου Καζαντζίδη
Πε 15	Ανακάλυψις της πενικιλίνης υπό Φλέμιγκ
Πα 16	† Κοίμησις Μαρίας Κάλλας, της αξεπέραστης ντίβας (1977)
Σα 17	†  Μάνου Λοΐζου του γλυκύτατου μελωδού
Κυ 18	Έναρξις Μεγάλων Μυστηρίων εν Ελευσίνι. Και δολοφονία Παύλου Φύσσα από τους χρυσαβγίτες
Δε 19	† Κοίμησις Νικολάου Σκαλκώτα του μουσουργού (1949) και αυτοπυρπόλησις Κωνσταντίνου Γεωργάκη, φοιτητού εν Ιταλία (1970)
Τρ 20	Γενέσιον Ευριπίδου
Τε 21	Διεθνής Ημέρα Ειρήνης
Πε 22	Γενέσιον Μιχαήλ Φαρανταίη
Πα 23	Της εν Σαλαμίνι ναυμαχίας και της νίκης εν Ιμέρα
Σα 24	†  Παρακέλσου
Κυ 25	Γενέσιον Δημητρίου Σοστακόβιτς. Θανή Αμαλίας Χρονοποιούσας.
Δε 26	Γενέσιον Αλβέρτου Μοράβια και θανή Λευκαδίου Χερν του ελληνοϊάπωνος
Τρ 27	Ίδρυσις του Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου
Τε 28	†  Θανή Λουδοβίκου Παστέρ
Πε 29	† Κοίμησις Αιμιλίου Ζολά
Πα 30	Καρόλου Δαρβίνου

Ο Σεπτέμβριος είναι ο ένατος μήνας του χρόνου, παρόλο που ετυμολογικά παραπέμπει στον (λατινικό) αριθμό εφτά. Βλέπετε, στο παλιό ρωμαϊκό ημερολόγιο, που είχε πρώτο μήνα του τον Μάρτιο, ήταν όντως ο έβδομος μήνας. Όταν μετά προστέθηκαν ο Ιανουάριος και ο Φεβρουάριος στην αρχή, οι ονομασίες των άλλων μηνών δεν άλλαξαν κι έτσι οι μήνες από τον Σεπτέμβριο ως τον Δεκέμβριο βρίσκονται σε ετυμολογική αναντιστοιχία. Στα βυζαντινά χρόνια, το πολιτικό και το εκκλησιαστικό έτος άρχιζαν τον Σεπτέμβρη και επιβίωση αυτού έχουμε στο ημερολόγιο που τη σημερινή μέρα τη χαρακτηρίζει «αρχή ινδίκτου». Σε παλιότερα μεζεδάκια μας είχαμε δει κι ένα μαργαριτάρι σχετικό με την ινδικτιώνα.

Advertisement

Ο Μποστ και οι λαπάδες

Πήγα τις προάλλες στο θέατρο Θησείον και είδα τη Μήδεια του Μποστ, σε διασκευή και σκηνοθεσία του Νικορέστη Χανιωτάκη.

Βρήκα πολύ διασκεδαστική την παράσταση, πολύ κεφάτη -με τον Μάκη Παπαδημητρίου να είναι θαυμάσιος στον ρόλο της Μήδειας, ενώ κι ο Γεράσιμος Σκαφίδας έπαιζε γυναικείο ρολο, την Τροφό, με δυο υπερμεγέθη μαστάρια· αξύριστος ο ένας, με γένια ο άλλος. Πολύ καλή και η Μίνα Αδαμάκη στον ρόλο της καλόγριας Πολυξένης.

Δεν φαίνεται πολύ καλά στη φωτογραφία, αλλά ο θρόνος της Μήδειας στο βάθος είναι κέλυφος μυδιού ενώ μύδια υπάρχουν και πάνω στη σκηνή.

Εύκολο λογοπαίγνιο, θα πείτε. Πάντως η παράσταση είναι μια ομοβροντία από λογοπαίγνια, είτε του Μποστ είτε της διασκευής, ενώ επίσης βρήκα εξαιρετική την κίνηση των ηθοποιών, που συνεχώς επιδίδονται σε μελετημένους «αυτοσχεδιασμούς» (χρειάζονται εδώ τα εισαγωγικά).

Στη Μήδεια ο Μποστ παίζει με τα ομόηχα. Όπως στη Φαύστα έχει τον Παναγιώτου που πούλησε το γιο του (ή το γιοτ του) έτσι στη Μήδεια έχει τον Κρητικό μνηστήρα της Πόλυς που είναι κριτικός καθώς και τους δυο παπάδες (ο ένας είναι επώνυμο).

Να πούμε επίσης, για όσους δεν έχουν δει το έργο, ότι ο Μποστ παρωδεί ασύστολα τη Μήδεια του Ευριπίδη, αλλά παίρνει το ελεύθερο να βάλει στην υπόθεση και τον Οιδίποδα στον Κολωνό.

Αλλά εμείς εδώ δεν θεατρολογούμε -δεν εχω ούτε τα φόντα ούτε τη διάθεση να κάνω θεατρική κριτική, αρκεί να πω ότι χάρηκα τις δυο ώρες που πέρασα στο Θησείον.

Μίλησα πιο πάνω για διασκευή. Δεν θυμόμουν καλά την κλασική παράσταση του 1993 κι έτσι δεν μπορώ να ξέρω σε ποια σημεία επενέβη ο Χανιωτάκης που έχει κάνει τη διασκευή του κειμένου, πάντως υπήρχαν αναφορές σε πράγματα που δεν είχαν εμφανιστεί ή δεν είχαν διαδοθεί το 1993, όπως τα κινητά τηλέφωνα, που πρέπει να είναι νεότερη προσθήκη. Αλλά και το σημείωμα του σκηνοθέτη στο πρόγραμμα της παράστασης είναι γραμμένο εμμετρο, σε μποστιάζοντες δεκαπεντασύλλαβους.