Μηνολόγιον Δεκεμβρίου έτους 2022

Το Μηνολόγιο, που το δημοσιεύω εδώ συνήθως την πρώτη του μηνός, ήταν ιδέα του πατέρα μου, του αξέχαστου Δημήτρη Σαραντάκου, ο οποίος αρχικά το δημοσίευε στο περιοδικό Φιστίκι, που έβγαζε επί πολλά χρόνια στην Αίγινα. Στο εδώ ιστολόγιο, το Μηνολόγιο άρχισε να δημοσιεύεται τον Οκτώβρη του 2010 και βέβαια μέσα σε 12 μήνες έκλεισε τον κύκλο. Τότε, αποφάσισα να εξακολουθήσω να το δημοσιεύω στις αρχές κάθε μήνα, επειδή έχει γίνει το σταθερό σημείο αναφοράς για τα γεγονότα του μήνα, που ενημερώνεται συνεχώς με δικά σας σχόλια μέσα στη διάρκεια του μήνα, σχόλια που συνήθως αφορούν επισήμανση ημερομηνιών, αν και κυρίως αγγελτήρια θανάτων.

Οπότε, συνεχίζω τις δημοσιεύσεις όσο θα υπάρχει ενδιαφέρον, προσθέτοντας πάντοτε δικές σας προτάσεις από πέρυσι. Πάντως, σε κάποιες περιπτώσεις η επέτειος έχει εσκεμμένα μετατεθεί κατά μία ημέρα.

Το μηνολόγιο τούτου του μήνα έχει μιαν ιδιαιτερότητα, μια και στις 17 του Δεκέμβρη κλείνουν 11 χρόνια από τότε που χάσαμε τον πατέρα μου. Δεν θεώρησα άτοπο να μνημονέψω τον πατέρα μου στο μηνολόγιο, που ήταν άλλωστε δικη του ιδέα: ανάμεσα σε έναν ποιητή που αγαπούσε και σ’ έναν επαναστάτη που θαύμαζε πιστεύω πως θα έχει καλή παρέα.

Πε  1	Παγκόσμια ημέρα κατά του AIDS  και γενέσιον Ιωάννου Συκουτρή
Πα 2	Αντιφώντος   του σοφιστού, Μαρίας Καλογεροπούλου της καλλιφώνου και Διονυσίου Σαββόπουλου της νιότης μας
Σα 3	† Αυγούστου Ρενουάρ και γενέσιον Νίνου Ρότα του μουσουργού
Κυ 4	Ο Θωμάς Έδισον εφευρίσκει τον ηλεκτρικόν λαμπτήρα
Δε 5	Θεοφίλου Μόζαρτ τελευτή
Τρ  6	Νικολάου Μύρων και των Διοσκούρων, προστατών των πλοϊζομένων και Αλεξάνδρου Γρηγοροπούλου αναίρεσις
Τε 7	Των τριών Χαρίτων
Πε 8	Δάμωνος και Φιντίου· και Ιωάννου Λένον του πολυκλαύστου αναίρεσις
Πα   9	Ιωάννου Βοκκακίου και της Ανθρωπίνης Κωμωδίας του
Σα 10	Των ανθρωπίνων δικαιωμάτων  και τελευτή Άλκη Αλκαίου του στιχουργού
Κυ 11	Γενέσιον Γρηγορίου Μπιθικώτση του αοιδού
Δε 12	Διογένους του  Κυνός
Τρ 13	Γαλιλαίου ταπείνωσις και Μέντη Μποσταντζόγλου τελευτή
Τε 14	Ανάληψις Απολλωνίου του Τυανέως εκ του ιερού της Δικτύννης
Πε 15	Αναξαγόρου του φιλοσόφου
Πα 16	Τελευτή Κωνσταντίνου Βάρναλη, ποιητού των Μοιραίων
Σα 17	† Δημητρίου Σαραντάκου του συγγραφέως και Σίμωνος Μπολιβάρ του ελευθερωτού
Κυ 18	Του χορού του Ζαλόγγου
Δε 19	Προμηθέως καθήλωσις επί του Καυκάσου
Τρ 20	Της εν Επιδαύρω πρώτης Εθνοσυνελεύσεως
Τε 21	Χειμερινόν ηλιοστάσιον
Πε 22	Ησιόδου του Ασκραίου και των Έργων και Ημερών αυτού
Πα 23	Κρυσταλλοτριόδου της θαυματουργού γενέσιον
Σα 24	Λουδοβίκου Αραγκόν τελευτή
Κυ 25	Γέννησις Ιησού του Ναζωραίου, Ορφέως και Μίθρα
Δε 26	† Ερρίκου Σλήμαν του αρχαιολόγου
Τρ 27	Πινδάρου του Θηβαίου
Τε 28	Κινηματογράφου γέννησις και θανή Θάνου Μικρούτσικου του μέγιστου
Πε 29	Γενέσιον Παύλου Καζάλς
Πα 30	Ίδρυσις Σοβιετικής Ενώσεως
Σα 31	Εφεύρεσις του τηλεσκοπίου

Ο Δεκέμβριος ή Δεκέμβρης είναι ο δωδέκατος και τελευταίος μήνας του ημερολογίου μας, παρόλο που το όνομά του παραπέμπει ολοφάνερα στον αριθμό δέκα, decem. Για την ανακολουθία φταίνε οι Ρωμαίοι -διότι τα ονόματα των μηνών, όλα, είναι δάνειο από τα λατινικά. Το παλιό ρωμαϊκό μηνολόγιο άρχιζε από τον Μάρτιο και ο Decem-ber ήταν ο δέκατος μήνας. Όταν αργότερα μεταρρυθμίστηκε το ημερολόγιο και μπήκαν στις δυο πρώτες θέσεις ο Ιανουάριος και ο Φεβρουάριος, η αντιστοιχία χάλασε και ο Δεκέμβρης είναι πλέον δωδέκατος.

Advertisement

Μηνολόγιον Νοεμβρίου έτους 2022

Το Μηνολόγιο, που το δημοσιεύω εδώ συνήθως την πρώτη του μηνός, ήταν ιδέα του πατέρα μου, του αξέχαστου Δημήτρη Σαραντάκου, ο οποίος αρχικά το δημοσίευε στο περιοδικό Φιστίκι, που έβγαζε επί πολλά χρόνια στην Αίγινα. Στο εδώ ιστολόγιο, το Μηνολόγιο άρχισε να δημοσιεύεται τον Οκτώβρη του 2010 και βέβαια μέσα σε 12 μήνες έκλεισε τον κύκλο. Τότε, αποφάσισα να εξακολουθήσω να το δημοσιεύω στις αρχές κάθε μήνα, επειδή έχει γίνει το σταθερό σημείο αναφοράς για τα γεγονότα του μήνα, που ενημερώνεται συνεχώς με δικά σας σχόλια μέσα στη διάρκεια του μήνα, σχόλια που συνήθως αφορούν επισήμανση ημερομηνιών, αν και κυρίως αγγελτήρια θανάτων.

Οπότε, συνεχίζω τις δημοσιεύσεις όσο θα υπάρχει ενδιαφέρον, προσθέτοντας πάντοτε δικές σας προτάσεις από πέρυσι. Πάντως, σε κάποιες περιπτώσεις η επέτειος έχει εσκεμμένα μετατεθεί κατά μία ημέρα.

Τρ 1	Των Αγίων Αναργύρων – Ημέρα  πατάξεως της δωροδοκίας – Διεθνής μέρα βεγκανισμού
Τε  2	Θαλού, Αναξιμένους και Αναξιμάνδρου των Μιλησίων φιλοσόφων, Οδυσσέα Ελύτη και Νικοκύρη γενέθλια
Πε  3	† Ανδρέου Κάλβου του ασυμβιβάστου
Πα   4	† Κοίμησις Αυγούστου Ροντέν
Σα  5	† Γεωργίου Πλήθωνος Γεμιστού
Κυ   6	Θανή Μαρίας Ιορδανίδου, εγγονής της Λωξάντρας
Δε  7	Της δευτέρας προς τον ουρανόν εφόδου
Τρ   8	Των εν ερημίαις και όρεσιν αγωνισθέντων
Τε   9	† Έκτορος Κακναβάτου
Πε 10	† Αρθούρου Ρεμπώ
Πα 11	Σαπφούς και Αλκαίου των Λεσβίων ποιητών -και Ιωάννη Ρίτσου τελευτή
Σα 12	† Τελευτή Τέλλου Άγρα
Κυ 13	Γενέσιον Ρόμπερτ Λούις Στήβενσον
Δε 14	Επικούρου του Ελευθερωτού των ανθρώπων εκ του φόβου
Τρ 15	Της «Ελληνικής Νομαρχίας»· και Λουκρητίας της στιχουργού γενέσιον.
Τε 16	Διεθνής  ημέρα κατά της μισαλλοδοξίας – Βολταίρου  του φιλοσόφου
Πε 17	Των εν Πολυτεχνείω αναιρεθέντων
Πα 18	Πυθέου του Μασσαλιώτου και θαλασσοπόρου
Σα 19	Διγενή του Ακρίτα
Κυ 20	Παγκόσμια ημέρα των δικαιωμάτων των παιδίων· και Χρόνη Μίσσιου τελευτή
Δε 21	Πρώτη ανύψωσις επηνδρωμένου αεροστάτου
Τρ 22	Μαρτύριον Ιωάννας της Λωρραίνης και τελευτή Αργύρη Κουνάδη του συνθέτη
Τε 23	Φρίξου και Έλλης
Πε 24	† Εμπεδοκλέους του Ακραγαντίνου εις Αίτναν κατάβασις
Πα 25	Της Εθνικής Αντιστάσεως
Σα 26	Μαρτύριον Υπατίας, του αχράντου άστρου της σοφής παιδεύσεως
Κυ 27	†Τεύκρου Ανθία και των συριγμών του αλήτου
Δε 28	Είσπλους Μαγελάνου εις τον Ειρηνικόν ωκεανόν
Τρ 29	Διεθνής ημέρα αλληλεγγύης προς τον  παλαιστινιακόν λαόν
Τε 30	Ανδρέου Λασκαράτου

Ο Νοέμβριος ή Νοέμβρης είναι ο ενδέκατος μήνας του ημερολογίου μας, παρόλο που το όνομά του παραπέμπει ολοφάνερα στον αριθμό εννιά, novem. Για την ανακολουθία φταίνε οι Ρωμαίοι -διότι τα ονόματα των μηνών, όλα, είναι δάνειο από τα λατινικά. Το παλιό ρωμαϊκό μηνολόγιο άρχιζε από τον Μάρτιο και ο November ήταν ο ένατος μήνας. Όταν αργότερα μεταρρυθμίστηκε το ημερολόγιο και μπήκαν στις δυο πρώτες θέσεις ο Ιανουάριος και ο Φεβρουάριος, η αντιστοιχία χάλασε μια και ο Νοέμβρης είναι πια ο ενδέκατος μήνας.

Μηνολόγιο μηνός Ιουνίου 2021

Το Μηνολόγιο, που το δημοσιεύω εδώ στις αρχές κάθε μήνα (συνήθως την πρώτη του μηνός), ήταν ιδέα του πατέρα μου, του αξέχαστου Δημήτρη Σαραντάκου, ο οποίος αρχικά το δημοσίευε στο περιοδικό Φιστίκι, που έβγαζε επί πολλά χρόνια στην Αίγινα. Στο εδώ ιστολόγιο, το Μηνολόγιο άρχισε να δημοσιεύεται τον Οκτώβρη του 2010 και βέβαια μέσα σε 12 μήνες έκλεισε τον κύκλο. Τότε, αποφάσισα να εξακολουθήσω να το δημοσιεύω στις αρχές κάθε μήνα, επειδή έχει γίνει το σταθερό σημείο αναφοράς για τα γεγονότα του μήνα, που ενημερώνεται συνεχώς με δικά σας σχόλια μέσα στη διάρκεια του μήνα, σχόλια που συνήθως αφορούν επισήμανση ημερομηνιών, αν και κυρίως αγγελτήρια θανάτων.

Οπότε, συνεχίζω τις δημοσιεύσεις όσο θα υπάρχει ενδιαφέρον, προσθέτοντας πάντοτε δικές σας προτάσεις από πέρυσι. Πάντως, σε κάποιες περιπτώσεις η επέτειος έχει εσκεμμένα μετατεθεί κατά μία ημέρα.

Τρ 1	Εφεύρεσις ραδιοφώνου υπό Μαρκόνι και γενέσιον Αικατερίνης Γώγου
Τε 2	Τα ιερά Θαργήλια (και γενέθλια Γς)
Πε 3	Γεωργίου Μπιζέ και Ιωάννου Στράους του νεωτέρου
Πα 4	Διεθνής Ημέρα των δικαιωμάτων των παιδίων
Σα 5	Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος και γενέσιον Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα
Κυ 6	Πυρπόλησις ναυαρχίδος Καραλή υπό Κωνσταντίνου Κανάρη εν Χίω. Και αναχώρησις Ρέη Μπράντμπερη προς τα δίδυμα φεγγάρια του Άρη
Δε  7	Γενέσιον Παύλου Γκωγκέν
Τρ  8	Γενέσιον Ροβέρτου Σούμαν, του συνθέτου
Τε 9	† Καρόλου Ντίκενς
Πε 10	Των εν Διστόμω υπό των χιτλερικών σφαγιασθέντων αθώων
Πα 11	† Ανδρέου Μιαούλη
Σα 12	† Ρήγα Φεραίου, του εθνομάρτυρος, στραγγαλισμός
Κυ 13	† Νικηφόρου Λύτρα
Δε 14	Γενέσιον Ερνέστου Τσε Γκεβάρα
Τρ 15	† Κοίμησις Μάνου Χατζιδάκι
Τε 16	† Μάρκου Αυγέρη· αυτοκτονία Άρη Βελουχιώτη στη Μεσούντα
Πε 17	Δίωξις Ιωάννου Συκουτρή επί αθεϊα
Πα 18	Διεθνής Ημέρα Διακηρύξεως των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου
Σα 19	Ακριβής υπολογισμός της περιμέτρου της Γης υπό Ερατοσθένους
Κυ 20	Παγκόσμια ημέρα προσφύγων
Δε 21	Ευρωπαϊκή Ημέρα Μουσικής
Τρ 22	Γαλιλαίου ταπείνωσις προ της Ιεράς Εξετάσεως
Τε 23	Ολυμπιακή ημέρα – Μνήμη βαρώνου Κουμπερτέν
Πε 24	Σύλληψις της ιδέας του Ερυθρού Σταυρού, υπό Ερρίκου Ντυνάν
Πα 25	Γενέσιον Αντωνίου Γκαουντί, του εκκεντρικού αρχιτέκτονος
Σα 26	Παγκόσμια ημέρα κατά των ναρκωτικών
Κυ 27	Αρίωνος του κιθαρωδού διάσωσις υπό δελφίνων
Δε 28	Γενέσιον Λουδοβίκου Πιραντέλο
Τρ 29	† Αιμιλίου Βεάκη
Τε 30	Θάνατος των τριών κοσμοναυτών του διαστημοπλοίου Σογιούζ ΧΙ

Ο Ιούνιος ετυμολογείται μάλλον από τη θεά Juno των Ρωμαίων, που είναι το αντίστοιχο της Ήρας. Η λαϊκή του ονομασία είναι κυρίως Θεριστής, αλλά και Κερασάρης -ευεξήγητη και στις δυο περιπτώσεις η προέλευση του ονόματος.

Έλα βρε Χαραλάμπη, να σε γιορτάσουμε!

Σύμφωνα με το τραγούδι, προσκαλούμε τον Χαραλάμπη να τον παντρέψουμε, να φάμε και να πιούμε και να χορέψουμε, όμως ο Χαραλάμπης δεν θέλει με το ζόρι παντρειά. Σήμερα όμως, που είναι 10 Φεβρουαρίου, θα τον προσκαλέσουμε να τον γιορτάσουμε, να φάμε και να πιούμε μέχρι να σκάσουμε, αφού σήμερα γιορτάζει ο Χαράλαμπος.

Στο ιστολόγιο, συνηθίζουμε να δημοσιεύουμε τέτοια άρθρα, αφιερωμένα σε ονόματα, τη μέρα της γιορτής τους, και με τον καιρό έχουμε καλύψει τα περισσότερα διαδεδομένα αντρικά και γυναικεία ονόματα -τη Μαρία και την Άννα, τον Δημήτρη και τη Δήμητρα, τον Γιάννη, τον Γιώργο, τον Νίκο, τον Κώστα και την Ελένη, τον Στέλιο και τη Στέλλα, τον Χρίστο (ή Χρήστο) και την Κατερίνα. Από τα λιγότερο συχνά έχουμε αφιερώσει άρθρο στον Σπύρο πρόσφατα και παλιότερα στον Θωμά και στον Στέφανο. Τελευταίο τέτοιο άρθρο ήταν, πέρυσι, για τον Θανάση, εκτός αν έχω ξεχάσει κανένα.

Πέρυσι λοιπόν ο φίλος μας ο Babis είχε ζητήσει να γράψουμε κι ένα άρθρο για το όνομά του -πέρυσι όμως η 10η Φεβρουαρίου έπεφτε Κυριακή, οπότε το αναβάλαμε για φέτος. Περιέργως το θυμήθηκα έγκαιρα, οπότε έρχομαι να εκπληρώσω την υπόσχεση με τούτο το άρθρο.

Αλλά, όπως βρίσκω, δεν γιορτάζει σήμερα μόνον ο Χαράλαμπος και η Χαραλαμπία. Γιορτάζει επίσης και ο Χαρίλαος, οπότε θα πούμε δυο λόγια και γι’ αυτόν, να μη μένει παραπονεμένος.

Διότι, παρόλο που συμπίπτουν στο χαϊδευτικό Χάρης, ο Χαράλαμπος και ο Χαρίλαος είναι διαφορετικά ονόματα. Ο Χαρίλαος είναι αρχαίο, ενώ Χαράλαμπο βρίσκω μόνο στη χριστιανική εποχή. Και τα δυο ονόματα έχουν προφανή ετυμολογία, χαρά και λαός το ένα, χαρά και λάμπω το άλλο.

Μηνολόγιον Οκτωβρίου έτους 2019

Το Μηνολόγιο, που το δημοσιεύω εδώ στις αρχές κάθε μήνα, ήταν ιδέα του πατέρα μου, του αξέχαστου Δημήτρη Σαραντάκου, ο οποίος αρχικά το δημοσίευε στο περιοδικό Φιστίκι, που έβγαζε επί πολλά χρόνια στην Αίγινα. Στο εδώ ιστολόγιο, το Μηνολόγιο άρχισε να δημοσιεύεται τον Οκτώβρη του 2010 και βέβαια μέσα σε 12 μήνες έκλεισε τον κύκλο. Τότε, αποφάσισα να εξακολουθήσω να το δημοσιεύω στις αρχές κάθε μήνα, επειδή έχει γίνει το σταθερό σημείο αναφοράς για τα γεγονότα του μήνα, που ενημερώνεται συνεχώς με δικά σας σχόλια μέσα στη διάρκεια του μήνα, σχόλια που συνήθως αφορούν επισήμανση ημερομηνιών, αν και κυρίως είναι αγγελτήρια θανάτων.

Οπότε, συνεχίζω τις δημοσιεύσεις όσο θα υπάρχει ενδιαφέρον, προσθέτοντας πάντοτε δικές σας προτάσεις. Να σημειωθεί ότι μερικές φορές η επέτειος έχει εσκεμμένα μετατεθεί κατά μία ημέρα, όπως εδώ ο θάνατος του Καζαντζάκη (που συνέβη 26.10 αλλά τον τιμάμε στις 27).

 

Τρ 1	Πρώτη κυκλοφορία του «Κεφαλαίου» υπό Καρόλου Μαρξ. Και η ανεξαρτησία της Κυπριακής Δημοκρατίας, Και θανή Αντωνίου Κοντογεωργίου, του μαέστρου των χορωδιών.
Τε 2	Θανή Αριστοτέλους του Σταγειρίτου και Μαχάτμα Γκάντη γενέσιον
Πε 3	Φραγκίσκου της Ασίζης γέννησις
Πα 4	Θάνατος Τζάνις Τζόπλιν και Γκλεν Γκουλντ
Σα 5	Εκτόξευσις του Σπούτνικ Ι, του πρώτου τεχνητού δορυφόρου της Γης
Κυ 6	Εφεύρεσις τηλεφωνίας υπό Αλεξάνδρου Γκράχαμ Μπελ και θάνατος του επανεφευρέτη της, Στιβ Τζομπς
Δε 7	Έδγαρδου Άλαν Πόε θανή
Τρ 8	Πιττακού του Μυτιληναίου
Τε 9	† Ερνέστου Τσε Γκεβάρα τελευτή (και Κορνηλίου του πολυτονιστού στιχοπλόκου γενέσιον)
Πε 10	Γενέσιον Ιωσήφ Βέρντι
Πα 11	Κάθοδος Εμπεδοκλέους του Ακραγαντίνου εις τον κρατήρα της Αίτνης -Εντίθ Πιαφ και Ζαν Κοκτώ θάνατος
Σα 12	Ανακάλυψις της Αμερικής (αποφράς ημέρα)
Κυ 13	Πρώτη έκδοσις του «Καλού στρατιώτου Σβέικ» υπό Γιάροσλαβ Χάσεκ
Δε 14	† Λεονάρδου Μπερνστάιν
Τρ 15	† Ευγενίου Ο΄Νηλ
Τε 16	Γενέσιον Όσκαρ Ουάϊλντ
Πε 17	† Κοίμησις Φρειδερίκου Σοπέν
Πα 18	Επιμενίδου του Κρητός
Σα 19	Γενέσιον Αυγούστου Λυμιέρ
Κυ 20	Γενέσιον Αρθούρου Ρεμπώ
Δε 21	Νικολάου Εγγονοπούλου γενέσιον
Τρ 22	Ξενοφάνους του Κολοφωνίου
Τε 23	Γενέσιον Μάνου Χατζιδάκι του μελωδού
Πε 24	† Ανδρέου Καρκαβίτσα
Πα 25	Γενέσιον Παύλου Πικάσσο
Σα 26	Δημητρίου του Μυροβλύτου, Πανός του μεγάλου.
Κυ 27	† Νικολάου Καζαντζάκη και Λου Ριντ
Δε 28	Επέτειος του ΟΧΙ
Τρ 29	Αναχάρσιος του Σκύθου
Τε 30	Γενέσιον Θεοδώρου Δοστογέφσκι αλλά και Κωνσταντίνου Καρυωτάκη· θάνατος Αναστασίου Λειβαδίτη
Πε 31	† Φρειδερίκου Φελλίνι· και Ναπολέοντος Λαπαθιώτη γενέσιον

Ο Οκτώβριος ή Οκτώβρης ή Οχτώβρης είναι ο δέκατος μήνας του ημερολογίου μας, όσο κι αν ολοφάνερα το όνομά του παραπέμπει στον αριθμό “οχτώ”. Για την ανακολουθία φταίνε οι Ρωμαίοι -διότι τα ονόματα των μηνών, όλα, είναι δάνειο από τα λατινικά. Το παλιό ρωμαϊκό μηνολόγιο άρχιζε από τον Μάρτιο και ο October ήταν ο όγδοος μήνας. Όταν αργότερα μεταρρυθμίστηκε το ημερολόγιο και μπήκαν στις δυο πρώτες θέσεις ο Ιανουάριος και ο Φεβρουάριος, η αντιστοιχία χάλασε μια και ο Οκτώβριος είναι πια ο δέκατος μήνας.

Στον προφορικό λόγο, πολλοί, ίσως οι περισσότεροι, λένε “ΟκτώΜβριος”. Κάποιοι το γράφουν κιόλας. Αυτό θεωρείται από τους λαθοθήρες (αλλά και από πολλούς καλοπροαίρετους) έσχατο δείγμα αμορφωσιάς, ενώ δεν είναι παρά ένας λαϊκός τύπος, μειωμένου ίσως κύρους, πάντως με πολύ παλιά ιστορία στη γλώσσα μας -όπως είχα γράψει παλιά, οχτακόσια χρόνια λάθος το λέμε!

Εγώ πάντως δεν λέω Οκτώμβρης, προτιμώ να λέω Οχτώβρης ή Οκτώβριος, αλλά και, όταν μιλάω γρήγορα, Σεπτέβρης (ή Σεμτέβρης), Νοέβρης, Δεκέβρης, το βρίσκω πιο εύκολο -αυτό το μβρ δεν είναι ό,τι το πιο ευκολοπρόφερτο.

Ο Οκτώβρης στο λαϊκό μηνολόγιο λέγεται (; ) Αγιοδημητριάτης, από τη γιορτή του Αγίου Δημητρίου στις 26 του μήνα. Στον Πόντο λεγόταν Τρυγομηνάς, από τον τρύγο. Καμιά φορά λέγεται και Σποριάς ο Οκτώβριος αν και συνήθως ο Νοέμβρης έχει αυτό το όνομα.

Πάντως, πολλές παροιμίες με τον Οχτώβρη στη σπορά αναφέρονται, με γνωστότερη την: Οχτώβρης και δεν έσπειρες, λίγο σιτάρι θα΄χεις -και πολλές παραλλαγές, π.χ. Απού σπέρνει τον Οχτώβρη έχει οχτώ σωρους στ’ αλώνι ή Οκτώβρης και δεν έσπειρες – οκτώ σωρούς δεν έκαμες, παροιμίες που εκμεταλλεύονται τη συσχέτιση με τον αριθμό οχτώ.

Επίσης: Οχτώβρης βροχερός – Οχτώβρης καρπερός. Να σημειωθεί και η : Οχτώβρης Οχτωβριάκι – μικρό καλοκαιράκι, επειδή συμβαίνει τον Οκτώβριο να κάνει πολλές γλυκές μέρες.

Δεν έχουν όλες οι ευρωπαϊκές γλώσσες και χώρες τα λατινικά ονόματα των μηνών. Έτσι, στα τσέχικα, όπου τα ονόματα προέρχονται από το παλιό σλάβικο μηνολόγιο, ο Οκτώβρης είναι Říjen ενώ στα αλβανικά Tetori.

Ο Οκτώβρης έδωσε το όνομά του στην Οκτωβριανή επανάσταση, η οποία όπως ξέρετε έγινε στις 25 Οκτωβρίου 1917 με το Ιουλιανό (παλιό) ημερολόγιο που ίσχυε τότε στη Ρωσία, κι επειδή μια από τις πρώτες ενέργειες των μπολσεβίκων ήταν να αλλάξουν το ημερολόγιο υιοθετώντας το Γρηγοριανό, αμέσως η επέτειος μεταφέρθηκε στις 7 Νοεμβρίου, κι έτσι όλα τα χρόνια η Οκτωβριανή γιορταζόταν Νοέμβριο. Φέτος, κλείνουν 102 χρόνια από αυτή τη δεύτερη έφοδο στον ουρανό. Η τρίτη θα είναι η καλή.

Τα δικά μας Οκτωβριανά είναι η εξέγερση στην Κύπρο τον Οκτώβρη του 1931 κατά των Άγγλων, αν όμως ανοίξετε το λεξικό Μπαμπινιώτη ή το ΛΚΝ θα δείτε ότι “Οκτωβριανά” λέγονται (δήθεν) οι συγκρούσεις που έγιναν μεταξύ Ελλήνων επιστράτων και Γάλλων στην Αθήνα τον Οκτώβριο του 1916. Πρόκειται για λεξικογραφική γκάφα πρώτου μεγέθους, οι συγκρούσεις αυτές έγιναν Νοέμβριο και είναι τα Νοεμβριανά -για αυτή την απίστευτη τσαπατσουλιά δείτε εδώ αναλυτικότερα (πάντως στην έκδοση του 2012 το Λεξικό Μπαμπινιώτη έχει διορθώσει τη γκάφα).

Ο Οχτώβρης έχει το όνομά του σε πολλά τραγούδια, αλλά έχει τιτλοφορήσει και ολόκληρο μεγάλο δίσκο: Οκτώβρης 78 του Μίκη Θεοδωράκη με τον Μπιθικώτση. Φέτος θα  βάλω τον Οκτώβρη από τον λίγο παλιότερο δίσκο 12 μήνες, του Βασίλη Κουμπή και του Λευτέρη Παπαδόπουλου, με την Πόπη Αστεριάδη:

Ο Οχτώβρης είναι ο πρώτος πραγματικά φθινοπωρινός μήνας -την τελευταία Κυριακή αλλάζει και η ώρα, νυχτώνει απότομα νωρίτερα και επισημοποιείται έτσι ο επικείμενος ερχομός του χειμώνα. Επειδή όμως αλλάζει και η ώρα, και παίρνουμε πίσω την ώρα που είχαμε χάσει στα τέλη Μαρτίου, ο Οκτώβρης είναι ο μήνας του χρόνου με τη μεγαλύτερη διάρκεια, αφού διαρκεί 31 μέρες και μία ώρα. Ως τότε πάντως, μπορούμε να διατηρούμε την αυταπάτη ότι, αφού έχουμε θερινή ώρα, το καλοκαίρι δεν έχει ακόμα φύγει εντελώς. Τώρα το θέμα έχει μπερδευτεί και κανείς δεν ξέρει αν θα μονιμοποιηθεί η χειμερινή ώρα ή τι άλλο θα γινει.

Παραδοσιακά, ο Οκτώβριος είναι και ο μήνας της ανακοίνωσης των βραβείων Νόμπελ (η απονομή γίνεται τον Δεκέμβριο). H απονομή θα αρχίσει από τη Δευτέρα 7 Οκτωβρίου. Και επειδή πέρυσι δεν είχε απονεμηθεί Νόμπελ Λογοτεχνίας, φέτος θα απονεμηθεί διπλό.

Να βάλουμε και τον Οχτώβρη του Αϊζενστάιν, που τον βρήκα με ελληνικούς υποτίτλους. Υπότιτλοι σε βουβή ταινία; Οι βουβές ταινίες δεν είχαν βέβαια διάλογο, είχαν όμως κάθε τόσο καρέ με σύντομα, συχνά μονολεκτικά, σχόλια.

Οπότε, καλό μήνα!