Ένα χρόνο πόλεμος…

Συμπληρώνεται σήμερα ένας χρόνος από τον πόλεμο στην Ουκρανία, που ξεκίνησε το πρωί της 24ης Φεβρουαρίου 2022 όταν η Ρωσία εισέβαλε από πολλά σημεία ταυτόχρονα στο έδαφος της Ουκρανίας, σε μια «ειδική στρατιωτική επιχείρηση», όπως την ονόμαζε η ρωσική ηγεσία (και νομίζω πως ακόμα την ονομάζει έτσι). Αλλά βέβαια ήταν πόλεμος, που δεν διάρκεσε τρεις μέρες ή μια βδομάδα, όπως ίσως σκέφτονταν στο Κρεμλίνο, παρά έκλεισε σήμερα χρόνο χωρίς να φαίνεται ορατή κάποια προοπτική τερματισμού, είτε στο πεδίο των μαχών είτε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, κι ενώ έχει στοιχίσει δεκάδες χιλιάδες νεκρούς, εκατομμύρια πρόσφυγες και ανυπολόγιστες καταστροφές στις υποδομές της Ουκρανίας.

Είναι ένας ιδιότυπος πόλεμος, που έχει σε ένα βαθμό χαρακτηριστικά εμφυλίου, σε ένα βαθμό πολέμου μεταξύ δύο κρατών και σε ένα βαθμό παγκόσμιου πολέμου, καθώς οι χώρες του ΝΑΤΟ (και γενικά της λεγόμενης Δύσης) προσφέρουν πολύ σημαντική βοήθεια στην Ουκρανία. Χάρη και στη βοήθεια αυτή, αλλά και στον ηρωισμό του ουκρανικού στρατού, οι ουκρανικές δυνάμεις μπόρεσαν να ανακαταλάβουν εδάφη που είχαν προσωρινά καταληφθεί από τους Ρώσους -με καφεκίτρινο στον χάρτη, ενώ με ροζ φαίνονται τα ρωσικά εδαφικά κέρδη. Στον χάρτη βλέπετε επίσης τα ντε φάκτο σύνορα των περιοχών που έλεγχαν οι αυτοαποκαλούμενες δημοκρατίες του Λουχάνσκ και του Ντονιέτσκ, όπως και τα όρια των τεσσάρων επαρχιών που προσάρτησε η Ρωσία με παράνομα δημοψηφίσματα, χωρίς μάλιστα να τις ελέγχει σε όλη τους την έκταση.

Στις 25 Φεβρουαρίου 2022, μια μέρα μετά τη ρωσική επίθεση, είχα γράψει στο ιστολόγιο:

Advertisement

Πουτινάκια

Από τότε που ξεκίνησε ο πόλεμος στην Ουκρανία, η συχνότητα χρήσης της λέξης του τίτλου μας αυξήθηκε κατακόρυφα, τουλάχιστον στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ο όρος δεν είναι βέβαια γέννημα του πολέμου, υπήρχε από αρκετά χρόνια νωρίτερα· αν πάλι αναρωτιέστε τι σχέση έχει το πιάτο που βλέπετε στην εικόνα, θα πρέπει να κάνετε λίγη υπομονή.

Πουτινάκια λοιπόν αποκαλούνται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης εκείνοι που υποστηρίζουν τις θέσεις της Ρωσίας, είτε γενικά είτε ειδικά για τον πόλεμο. Παρατηρώ βέβαια ότι η χρήση του όρου έχει διευρυνθεί ανεξέλεγκτα και χρησιμοποιείται επίσης για οποιονδήποτε δεν αποδέχεται ανεπιφύλακτα τη νατοϊκή αφήγηση -για παράδειγμα, χρησιμοποιήθηκε κατά κόρον πριν από καμιά εικοσαριά μέρες για την αντιπολεμική συναυλία, τόσο για τους καλλιτέχνες που συμμετείχαν, όσο και για τους θεατές που την παρακολούθησαν.

Για να μην κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας, η δημοτικότητα του χλευαστικού αυτού όρου ασφαλώς οφείλεται στη λογοπαικτική σύνδεση με τα πουτανάκια (να μη βάλω αστεράκια τώρα, μεγάλα παιδιά είμαστε), ιδίως αφού έχει και τη σημασία «άβουλο όργανο» αλλά και «πληρωμένο όργανο».

Εμείς εδώ λεξιλογούμε, θα πείτε. Να δούμε λοιπόν καταρχάς αν έχει κάποια ετυμολογική βάση η λογοπαικτική συσχέτιση.

Δεν έχει. Παρόλο που δεν είναι απολύτως σαφής η ετυμολογία του οικογενειακού ονόματος Πούτιν, η επικρατέστερη θεωρία φαίνεται να το συνδέει με τη ρωσική λέξη πουτ (путь) που σημαίνει «δρόμος» -μάλιστα, στη γαλλική Βικιπαίδεια «μεταφράζουν» στα γαλλικά το όνομα Πούτιν ως Duchemin (chemin ο δρόμος). Η ιταλική λέξη puttana, πάλι (ίσως χρωστάμε άρθρο) ανάγεται στο λατινικό putidus (σάπιος, βρομερός), άρα δεν υπάρχει σχέση, όπως και δεν θα περιμέναμε να έχει σχέση ένα σλάβικο όνομα με μια λατινική ρίζα.

Πόλεμος

Μαύρη μέρα ήταν η χτεσινή, καθώς ξημέρωσε με γενικευμένη ρωσική επίθεση και εισβολή στην Ουκρανία.

Δεν έχει νόημα να ανακεφαλαιώσω εδώ τις μέχρι τώρα ειδήσεις από το μέτωπο, αφού άλλωστε η κατάσταση θα αλλάξει ώσπου να δημοσιευτεί το άρθρο και να το διαβάσετε εσείς. Πάντως, φαίνεται ότι η ρωσική εισβολή συνεχίζεται, πέρα από τις δυο επαρχίες του Ντονέτσκ και του Λουχάνσκ/Λουγκάνσκ, πλησιάζει στο Κίεβο, με πιθανό σκοπό να επεκταθεί σε ολόκληρη την Ουκρανία.

Οι συνέπειες της χτεσινής απόφασης του Βλαντιμίρ Πούτιν κατά πάσα πιθανότητα θα σημαδέψουν την εποχή μας σε βάθος τουλάχιστον δεκαετίας και μόνο καλές δεν θα είναι, για τους απλούς ανθρώπους στην Ουκρανία, τη Ρωσία και στην Ευρώπη.

Η οποία Ευρώπη είναι η μεγάλη ηττημένη της σύγκρουσης καθώς κινδυνεύει να βγει βαριά τραυματισμένη, με το κύρος της εξαερωμένο και βυθισμένη σε ενεργειακή και οικονομική κρίση -ενώ οι Αμερικανοί, που σε μεγάλο βαθμό εξώθησαν τα πράγματα ως εδώ, θα βρουν αγορές για το υγροποιημένο φυσικό αέριό τους που θ’ αντικαταστήσει το ρωσικό.

Πρώτη φορά ήχησαν βόμβες στην Ευρώπη μετά το 1945, είπαν πολλοί, λησμονώντας τη διπλανή μας Γιουγκοσλαβία στη δεκαετία του 90 και ειδικά το 1999 (ή και την Κύπρο το 1974). Όχι, δεν ήταν χτες η πρώτη φορά. Αλλά οι χτεσινές εξελίξεις εγκυμονούν κίνδυνο πολύ μεγαλύτερης ανάφλεξης και πολύ πιο εκτεταμένων συνεπειών.

Μεζεδάκια για να μη σπάσει το σερί

Ή αλλιώς μεζεδάκια από το κρεβάτι του πόνου.

Ελαφρά βεβαίως, ελαφρότατα. Για τους αρρώστους, μια σουπίτσα αρκεί.

Γιορτάσαμε λοιπόν τη Μεγάλη Επέτειο -και στο ιστολόγιο.

Σχολιάστηκε αρκετά η αναφορά του πρωθυπουργού στη «200ή επέτειο της ανεξαρτησίας της Ελλάδας» -και παραξένεψε πολλούς.

Η έναρξη της Επανάστασης λογαριάζεται από την 25η Μαρτίου 1821. Από πότε λογαριάζεται η ανεξαρτησία της Ελλάδας; Περιμένω τις γνώμες σας.

Εγώ σκέφτηκα την εξής πιθανή εξήγηση:

Στα αγγλικά η 25η Μαρτίου λέγεται Greek Independence day. Οπότε κάποιος θα μπορούσε ίσως να σκεφτεί ότι οι Έλληνες γιορτάζουν τα 200 χρόνια από την επανάσταση, αλλά ο πρωθυπουργός μας, ίσως αλλεργικός στη λέξη ίσως αμερικανοτραφής, προτίμησε τα αμφίβολα 200 χρόνια από την ανεξαρτησία.

Αλλά περιμένω να ακούσω τη γνώμη σας.

Μεζεδάκια με μάσκα

Με μάσκα, διότι ένα θέμα που απασχόλησε την επικαιρότητα αυτές τις μέρες ήταν τι θα γίνει στη νέα σχολική χρονιά, που ξεκινάει στις 7 Σεπτεμβρίου κάτω από την κοβίντεια σπάθη, κι αν θα θεσπιστεί υποχρέωση να φορούν μάσκα οι μαθητές -και από ποια ηλικία.

Ένα δευτερο σχετικό ερώτημα ήταν το αν θα δίνονται (δωρεάν) μάσκες στους μαθητές -το σχετικό αίτημα διατυπώθηκε με ένταση απο την αντιπολίτευση και τα κοινωνικά μέσα και τελικά η κυβέρνηση ή τουλάχιστον ο υπουργός Εσωτερικών ανακοίνωσε ότι μάσκες θα διανεμηθούν στους μαθητές, παρόλο που τις προηγούμενες μέρες αρκετοί υπερασπιστές της κυβέρνησης στα σόσιαλ λοιδορούσαν όσους ζητούσαν να μοιραστούν μάσκες -«σε λίγο θα μας ζητήσετε να σας μοιράζουν και σαπούνια» είπε κάποιος. Σωστή βρίσκω την απόφαση -εδώ που τα λέμε, θα ήταν άτοπο να μοιράζονται μάσκες δωρεάν στους βουλευτές και όχι στους μαθητές, όσο κι αν μαθητές έχουμε 1.200.000 ενώ βουλευτές 300.

* Kαι ξεκινάω με μια φωτογραφία που έστειλε φίλος του ιστολογίου, που την τράβηξε ο ίδιος στην Ευρυτανία «στην εξαιρετικά εντυπωσιακή και ταυτόχρονα επικίνδυνη διαδρομή απο Γέφυρα Επισκοπής προς Προυσσό στην περιοχή του Ασπρόπυργου»

Θα θυμάστε παλιότερα που είχαμε δει μια πινακίδα που απαγόρευε τα «ανεπήτηρα» ζώα. Εδώ το «ανεπιτήρητα» είναι σωστό, αλλά δυο πράγματα ξενίζουν. Αφενός, η αγγλική μετάφραση, γενικώς και ειδικώς ο όρος independent animals.

Και αφετέρου, τι είδους ζώα να είναι αυτά; Όχι προφανώς σκυλιά ή γατιά (pets). Να είναι παραγωγικά ζώα; Αιγοπρόβατα ας πούμε; Πράγματι, τα ανεπιτήρητα αιγοπρόβατα μπορεί να προκαλέσουν αγροζημίες. Αλλά αυτά δεν είναι independent, είναι unattended. Κι έπειτα, να ρίχνουν βράχια; Και η μικρή πινακίδα με το ελάφι προδιαθέτει για άγρια ζώα -αλλά γιατί δεν το έλεγε έτσι;